irerü
iter!
I:
altijd al de sigaar voor
moderne mannen
Christendom her-ontdekt als
een gebeuren in de wereld
16
Zij deden mijn was
waar ik bij stond...
Er viel geen schot bij
bevrijding Middelburg
PROF. SCHILLEBEECKX MAAKT BALANS OP
6ia!s
W
Samenstellers
krebiozene
staat terecht
gelijke
eschenken
Verhaal begint
in Koude kerke
ct
Martinez
Meer zicht op
historische
waarheid
Elkaar herkennen
Een gebeuren
Schema 13
heetman
JANSTEEN
wandmeubelen
linrichting
srgh-v. Osta
15
15
PERLAS
ROLEX
Ringendiefstal
snel opgelost
20
ES
tje. blousje, ROK
nooie kollektie.
nylon enz.
:n. nylon kousen,
luxe ondergoed.
i'ERMANTELS. met en
NGF BROEKEN, de
LOTS
EN:
handschoenen
i/iden - dassen -
'teeds de laatste mode-
- kostuums -
handschoentjes
procent korting
.EFOON 3179
tanten uit
lierin een grote voorraad.
Tel. 01140-2277-2441
ctorpetroleum
ïtpetroleum
c tordieselolie
ctorsmeerolie
?rgrease (vetten)
ctoroil universal
DAGBLAD DE STEM VAN DONDERDAG 19 NOVEMBER 1964
-p-.. Historisch feuilleton naar het boek
Ur^ «The eighty-five days" van
R. W. THOMPSON
(Door onze verslaggever Bert van Oosterhout)
De bevrijding van Middelburg vormt een zeer aparte episode in de
oorlog op Walcheren. Terwijl Geallieerden en Duitsers elders op het
eiland verbeten gevochten hebben om het bezit van elke meter onder
water gelopen grond, is Zeelands eerste stad zonder oorlogsgeweld
van Duitse in Engelse handen overgegaan. Middelburg was in die don
kere novemberdagen van 1944 een waar toevluchtsoord geworden voor
eilandbewoners, die elders door het water en de oorlogshandelingen
hun have en goed in de steek hadden moeten laten, om tenminste het
vege lijf te kunnen behouden. De stad zat barstensvol. De bevolking
leefde tussen hoop en vrees. Zelfs de grootste optimisten konden niet
aan de indruk ontkomen, dat Middelburg andermaal een grote ramp te
wachten stond.
^25^ produkt
De stad was tenslotte nog steeds
in handen van de bezetter. Maar de
geallieerden rukten stug op. Zij had
den weliswaar met grote moeilijkhe
den te kampen, maar het lag toch in
de lijn der verwachtingen, dat het hun
vroeg of laat zou gelukken de stad in
te nemen. Maar welke offers zouden
er nog gebracht moeten worden voor
het zover was? Talrijke beschietin-
j gen hadden het hart van de stad al
J weggerukt. Op vele plaatsen droegen
J de straten de littekens, die de venij-
mg schietende typhoons er achterge-
f laten hadden. Het aantal zieken en
gewonden nam met het uur toe. Naar
mate de bevrijders Middelburg na
derden steeg de spanning. Zou de stad
i nog iets van haar oude fierheid kun-
J ncn bewaren als het laatste offen-
sief zou worden ingezet? En wat wa-
ren de Duitsers onder generaal Daser
f van plan? Verdedigen tot de laatste
l man? Capituleren vóór Middelburg
l in een massagraf veranderd was?
Vragen, die vooralsnog onbeant-
i woord bleven. En toch was Middel-
J burg op 6 november 1944 een vrije
stad geworden. Zonder slag of stoot,
f Het was bijna niet te geloven, maar
f de Buffalo's van de geallieerden spra-
f ken een duidelijke taal. Het was
i waar. Middelburg was bevrijd!
Er liepen in die dagen in Middel-
i burg een paar mensen rond, die pre-
i cies wisten hoe deze even opzienba-
rende als geweldloze bevrijding in
f haar werk was gegaan. Toen de
f mensen er weer een beetje aan ge
wend waren werkelijk vrij te zijn,
kwamen de verhalen los. Maar nie
mand wist er het fijne van. Of toch?
Er bestaat een verhaal van' een man,
die Middelburg heeft gered: dr. E.
L. Nauta, chirurg in het Gasthuis.
Hij zou in de morgen van 4 novem-
ber 1944 in een kano naar het hoofd-
f kwartier van de Engelsen in Zoute-
f lande gevaren zijn. En hij zou hun
geadviseerd hebben de stad met am
fibievaartuigen te naderen om de
Duitsers, die niet over anti-tankge-
schut beschikten, te doen geloven,
dat het tanks waren. Dat verhaal be
staat. Een verslaggever van een in
Zeeland verschijnend dagblad heeft
f het in Haarlem de huidige woon-
t het in Haarlem opgetekend.
Maar er is nog een verhaal. Dat
begint niet in Middelburg, maar in
Koudekerke. Het werd ons verteld
door enkele mannen, die zich in die
donkere oorlogsdagen herhaaldelijk
hebben ingezet om te redden, wat er
te redden viel. Hun namen: Frans
Berting, auto-spuiter in Koudeker
ke, jhr. mr. Dick van Doorn, di
recteur van een taxi-onderneming in
Middelburg, ir. B. Louis van „De
i Schelde" in Vlissingen en dokter J.
f A. van Kooten, die tegenwoordig in
f Breda woont.
t Toen een groot deel van Walcheren
f een verlengstuk van de Noordzee ge-
f worden, was. staken genoemde heren,
i ie iln Koudekerke woonden of er
hun toevlucht gezocht hadden, de kop-
i pen bij elkaar.
Wat te doen? Dokter Van Kooten,
i die dagelijks zieken en gewonden
J moest bezoeken had geen vervoer
f meer, sinds het water zich van elk
f droog plekje meester gemaakt had.
I Geen nood. Dank zij de vooruitzien-
l de blik van Frans Berting kreeg hit
l een werksloep tot zijn beschikking
a Het vaartuig lag al vóór de inun-
datie in de schuur bij Berting, die
J het angstig verborgen had gehouden
f voor de Duitse bezetter. De vraag
f van een buurman, wat hij in vre-
desnaam met een sloep moest doen,
(I had hij met een nietszeggend ant
woord afgewimpeld. Toen de nood
werkelijk aan de man kwam, bleek
hoe goed Berting de dingen had
voorzien. Hij werd roeier voor dok
ter Van Kooten, die er overigens zelf
ook niet tegen opzag aan de riemen
l te gaan zitten, als dat zo uitkwam.
Bertings activiteit kon niet onopge-
i merkt blijven. Hij vervoerde niet al-
a ieen de dokter en zieken of gewon-
J den; hij was bereid voor de goede
f zaak alle hand- en spandiensten te
f verrichten, die nodig geacht werden.
Door dit werk kwam hij niet al-
l leen in nauw contact met dokter Van
Kooten, maar ook met jhr. mr. Dick
i van Doorn, die zich in Koudekerke
i bemoeide met het vervoer voor het
f Rode Kruis en met ir. B. Louis
f van ,,De Schelde", die in Koudeker-
f ke woonde. Dit kwartet is vaak bij
f nacht en ontij in de weer geweest.
4 Lr moest een ziekenhuis ingericht
worden om de gewone patiënten en de
slachtoffers van beschietingen onder
te kunnen brengen. Zo goed en zo
J kwaad dat ging werd de verdieping
i ya" het gemeentehuis als hospitaal
t ingericht. De kluis leende zich uitste-
i kend om als verbandkamer ge-
f bruikt te worden. Er was zelfs een
f vroedvrouw bij de hand. Baby's laten
zich doorgaans niet door de oorlog
5 Na«f°^den seboren te worden
t ^irh Zi°rg voor Pa«ënten deden
f zich nog tal_ van problemen voor, die
1 f hl
I i w
w
f Oi
op de hoogte te stellen. In het huis
van jhr. Van Doorn werd de bood
schap in het Engels vertaald. Berting
stapte voor de zoveelse maal in zijn
bootje om de Engelsen in Zoutelan-
de het bericht te gaan overhandigen.
In het hoofdkwartier daar, hotel ,,De
tien torens", ontdekte hij nog, dat
de Engelsen gebruik maakten van
kaarten, die waren getekend door
een zoon van burgemeester Kodde
van Zoutelande. Op zijn tocht door
Zoutelande heeft Berting dr. Nauta
ontmoet, over wie we hiervoor al
hebben geschreven. Nadat de Engel
sen kennis genomen hadden van de
situatie in Middelburg en de uit
spraak van de Duitse bevelhebber,
zijn ze tot actie overgegaan. Aan
vankelijk wilden ze een onderhande
laar sturen, maar bij nader inzien
werd er eerst een verkenningsvoertuig
op pad gezonden. Ondanks de waar
schuwingen van Berting, zette een
Buffalo-tank koers naar Middelburg
via een route, die niet betrouwbaar
was. Op de brug in de weg tussen
Koudekerke en Middelburg zakte het
voertuig schuin weg, om daarna mach
teloos te blijven hangen. De 21-
jarige tankcommandant, captain Jo
nes, heeft daarop bij jhr. Van Doorn
gelogeerd, terwijl de rest van het
tankpersoneel onderdak kreeg bij dok
ter Van Kooten.
Ondanks de pech met het vehikel,
zette de volgende dag een lange rij
Buffalo-tanks zich in beweging op
weg naar Middelburg. De inlichtingen
over de houding van de Duitsers ble
ken op waarheid te berusten. Nog
dezelfde dag ging het commando over
de stad van Duitse in geallieerde
handen over.
Dit is het verhaal, zoals wij het op
getekend hebben uit de mond van
o.a. Frans Berting in Koudekerke.
Het is niet aan ons uit te maken
wie het meeste recht kan doen gel
den op het predikaat „redder van
Middelburg". „Laten we het er maar
op houden, dat de Duitse generaal
de redder is", zegt de goedlachse
Frans. „Tenslotte is hij bereid ge
weest onnodig bloedvergieten te voor
komen".
(Advertentie)
vrijwel steeds werden voorgelegd' aan
Van Doorn. Van Kooten en Louis
mn ."|aar moesten zien, dat ze dé
iona a U1£..de wereld hielpen.
Ze konden daarbij wel profijt trek-
I ken van het feit, dat de Duitsers
die in Koudekerke lagen, er voor het
overgrote deel schoon genoeg van
hadden. Als het spelletje een beetje
handig gespeeld werd waren er wel
Duitsers bereid iets ctoor de vingers
te zien. Ze liepen als militairen ten
slotte op hun laatste benen en dat(
wisten ze heel goed. Bovendien was
een van hen zo „galant" een seintje
te geven als er een razzia op komst
was. En het driemanschap maakte
graag gebruik van zulke gestes.
De mensen uit dit verhaal hebben
zich nooit aan willen sluiten bij de
officiële ondergrondse. Zij waren van,
mening, dat georganiseerd overleg
buiten ondergronds - verband even
doeltreffend kon werken in som
mige gevallen zelfs beter dan er1
in. Met lede ogen hebben ze dan ook
gezien hoe de ondergrondse op dolle
dinsdag de „Koudekerkse Duitsers"
arresteerde. Represailles op de weer
loze bevolking van het dorp. waren
niet denkbeeldig, omdat er nog ge-1
noeg edelgermanen op vrije voeten
liepen. Het incident is echter goed
afgelopen.
Koudekerke heeft, evenals andere
Walcherse plaatsen, een jaar in het
water gelegen. Tot overmaat van
ramp kwam het dorp op 3 novem
ber 1944 onder zwaar geallieerd vuur
te liggen. Vanuit Ostende, waar het'
hoofdkwartier van de geallieerden
gevestigd was, werden de kanonslo
pen gericht op Koudekerke, omdat
de aanvallers dachten, dat de centrale
vuurleiding van de Duitsers daar zat.
De toestand in het dorp werd hope
loos. In een poging de beschieting op
te laten houden hebben Van Doorn
Louis en Van Kooten een boodschap
aan de Engelsen opgesteld, waarin'
ze vertelden, dat er geen sprake was
van een centrale Duitse vuurleiding
in Koudekerke. Frans Berting was
de aangewezen man om deze brief per
boot naar de Engelsen in Zoutelande
te brengen. Een gevaarlijk karwei:
de verraderlijke watervlakte was zelfs
voor hen, die in de buurt bekend
waren, onpeilbaar. Onder de water-'
spiegel zaten zowel tankvallen, ge
vaarlijke diepe sloten, als mijnen.i
Meer dan eens hebben Berting en
zijn passagiers, terwijl het zweet tap
pelings van hun voorhoofd liep, stil
gelegen op de watervlakte in de on
middellijke nabijheid van een mijnen
veld. Zoveel jaren later kan hij er
om lachen. Maar hij geeft grif toe,
dat hij hem in die dagen dikwijls ge
knepen heeft als een dief. Die bood
schap aan de Engelsen heeft ondanks
alles zijn doel bereikt. En de beschie
ting werd prompt stopgezet. Verschil
lende inwoners van Koudekerke had
den in het moordende vuurwerk in
tussen de dood gevonden. Het voor
malige kantoor van notaris mr P.
Loeff, dat het doelwit was geweest
van de Engelsen (de Ortskomman-
dant had er zijn intrek genomen en
er lag bovendien circa 1500 kg explo
sieven opgeslagen) was verwoest.
Het was niet de laatste keer, dat'
Frans Berting, „kapitein" van de
sloep, contact had gehad met de En
gelsen bij Zoutelande. Nadat hij zich
van zijn taak, het wegbrengen van de
brief, gekweten had keerde hij terug
naar Koudekerke. De dag was een
eind gevorderd, toen hij daar aan
kwam. Er werd hem echter geen'
rust gegund, want er moest ijlings
een gewonde vrouw naar Middelburg
gevaren worden. Berting nam dus an
dermaal plaats aan de riemen om de,
patiënte naar de hoofdstad te bren-,
gen. De zoveelste tocht over het „on
doorgrondelijke" water. Gebruik ma
ken van de weg Koudekerke - Mid
delburg ging niet vanwege de talrijke
versperringen, die er aangebracht
waren. Bovendien stond het water op
sommige plekken te laag om te va-
ren, hoewel nog te hoog om door te
waden. Het duurde dan ook enkele
uren voor roeier en passagier op de
plaats van bestemming arriveer
den: de Sijsbrug in Middelburg. Die
had Berting tot vaste aanlegplaats
gekozen voor de keren, dat hij naar
de hoofdstad moest.
Bij die aanlegplaats heeft een'
ontmoeting plaatsgevonden, die|
door Berting en zijn mede-strij-,
ders gezien wordt als de eigen
lijke oorzaak van de geweldloze'
bevrijding van Middelburg, Ber-|
ting trof er n.l. dr. Wagenaar
(inmiddels professor in Utrecht)
oen Middelburgse dierenarts.'
Deze informeerde of hij per boot'
naar de Engelsen in Zoutelande,
durfde varen om de comman-i
dant daar op de hoogte te stel-'
len van de situatie in Middel-'
burg. Volgens Wagenaar had de|
Duitse bevelhebber in Middel-t
burg te kennen gegeven, zich'
over te willen geven als er gun-^
stige capitulatievoorwaarden ge-!
steld zouden kunnen worden.!
Berting stemde toe.
Hij had alle reden om geloof te
hechten aan dit verhaal, omdat hij
uit eigen ervaring al wist, dat de
Duitse militairen in Middelburg het
zo langzamerhand ook wel zat sche
nen te zijn. Veel soldaten liepen onge
wapend door de straten, kennelijk
wachtend op het ogenblik, dat het
eindelijk afgelopen zou zijn en zij
rustig in krijgsgevangenschap kon
den gaan. Hij koos daarop weer „zee"
en zette koers naar Koudekerke om
het al eerder genoemde drieman
schap van zijn wederwaardigheden
(Advertentie)
Geef uw lievelingsvogel Let Leste:
verpakte vogelvoedersl
een voortreffelijke,
lichte en geurige
Senoritas
waakt sublieme Senoritas
voor de moderne
mannen
van vandaag
MARTINEZ... nog altijd even geurig
en voortreffelijk als vroeger. Martinez
is een fijnproevers-serie van 14 tot 35
cent. Zo heerlijk licht, zo rijk van geur,
zo fantastisch fijn!
BIJNA 150 JAAR FABRIKANTEN VAN LICHTE, GEURIGE EN FIJNE SIGAREN!
(Bijzondere correspondentie)
ROME „De enkele katholie
ken, leken en priesters, die bewe
ren niet eens de verslagen over het
concilie in de kranten te willen le
zen, omdat zij geen heil van het
concilie verwachten, leggen
slechts getuigenis af van onwe
tendheid en droevig onbegrip, be
grijpelijk soms, maar christelijk
niet te verantwoorden". Want „in
zijn overgrote meerderheid heeft
het wereldepiscopaat wel degelijk
de nood van de mensheid en van de
Kerk dóór, en tengevolge van dit
besef willen de bisschoppen geen
stenen en schorpioenen geven in
plaats van brood, waar de mensen
om vragen". Dit zei magister prof.
dr. E. Schillebeeckx O.P., concilie
adviseur van 't Nederlands episco
paat, gisteravond in Rome.
Prof. Schillebeeckx, die bijzonder
nauw bij alle conciliewerkzaamheden
betrokken is, maakte een kritische doch
positieve balans op.
Hij ging voorbij aan de grote en kleine
strubbelingen, welke dit concilie kent.
Het grote resultaat van dit concilie ziet
prof. Schillebeeckx in de herontdekking
van het christendom als gebeuren van
het christendom in zijn historische waar
heid.
Over deze herontdekking heeft prof.
Schillebeeckx een uur lang gesproken
en er de consequenties van aangewe
zen, met name voor schema 13 over
Kerk en wereld, dat voor een deel zijn
geesteskind genoemd kan worden.
Prof. Schillebeeckx merkte op, dat de
tierde zitting in twee in elkaar grijpende
fases verdeeld kan worden; namelijk in
de behandeling van verse schemata en
van de schemata, waarover al gediscus
sieerd was en waarover „de adem van
(Advertentie)
het concilie" reeds heen was gegaan.
De ontwerpen van de concilie-commis
sies noemde hij zelfs dorre beenderen,
welke door de concilievergadering tot le
ven werden gewekt. Er is deze zitting
zeer hard gewerkt en in hoog tempo,
maar de amenderingen werden daar
door niet minder ernstig of oppervlak
kiger, verklaarde prof. Schillebeeckx,
die beknopt inging op de noodzaak van
het concilie, langzamer te werken dan
het ongeduld in de Kerk wel wilde
Sommige gelovigen zeggen: er wordt nu
al drie jaar vergaderd en de berg heeft
een muis gebaard. „Als men nochtans
de beweging van dit concilie van bin
nen uit meemaakt, kan men deze gang
van zaken slechts toejuichen. Aan een
rijpingsproces heeft dit concilie alles te
danken. Want, het is onvoorstelbaar, dat
wat b.v. in deze derde sessie door bis
schoppen in de concilie-aula werd ge
zegd, reeds in de tweede zitting gezegd
had kunnen worden".
Ook de minderheid heeft haar rechten.
Concreet wil dat zeggen, dat de defini
tief afgewerkte documenten van dit con
cilie nooit de juiste weergave zijn en zul
len zijn van wat er eigenlijk aan visie
en aan verlangen in de open vleugel
van de meerderheidspositie leeft".
„Onvermijdelijk hebben de concilie-
documenten een zekere achterstand op
deze visies en apostolische verlangens
van het wereldepiscopaat. Ook daar
mee zullen de gelovigen, die nog steeds
grootse verwachtingen hebben van
het eindresultaat van dit concilie, re
kening moeten houden. De Kerk, als
levend Godsvolk is trouwens meer
dan een concilie!Prof. Schillebeeckx
zei „ervan overtuigd te zijn, dat de
gevolgen van de in dit concilie
reeds genomen definitieve besluiten
niet zyn te overzien, al zullen er tien
tallen jaren overheen gaan alvorens
men b.v. een zeer gevoelige zwenking
in het kerkelijke leven zal zien ten
gevolge van de bisschoppelijke colle
gialiteit, alsook ten gevolge van het
aparte hoofdstuk over het Godsvolk in
de constitutie over de Kerk, om maar
te zwygen over de verdragende gevol
gen van de verklaring over de gods
dienstvrijheid".
De niet-gelovige wereld en zelfs som
mige reformatorische christenen bezien
de wil van het concilie om een „andere
koers te varen" als een diplomatieke
ommezwaai, een nieuwe handige ma-
Onlangs deed eenSunil was-team de
was voor mevrouw M. L. Boot,
Laageinde 105 te Waalwijk.Wer-
kelijk.mijn wasiswitter geworden".
zei ze. "Nu begrijp ik wat ze be
doelen als ze zeggen: Sunil geeft
het hoogste wit".
noeuvre om de sympathie te herwin
nen. Inderdaad, aldus prof. Schille
beeckx, „wanneer men sommige uitla
tingen in de nog niet goedgekeurde com
missie-concepten bekijkt, moet men zeg
gen, dat de Kerk soms zelf aanleiding
geeft tot dit misverstand vanwege de
suggestie van een zeker opportunisme".
Maar het opmerkelijke van dit concilie
is, dat het wereldepiscopaat in zijn gro
te meerderheid daartegen met klem
reageert. „Wat men in de St.-Pieter-aula
vooral beluistert, is een tendentie om
meèr waarde te hechten aan de histori
sche waarheid, zonder evenwel de theo
retische of speculatieve waarheid ge
weld aan te doen".
Vele concilievaders hebben er ook
voor gepleit, dat de Kerk grootmoedig
haar vergissingen zou bekennen. Pasto
raal gezien zou de Kerk overigens meer
aan zedelijk-geestelijk prestige winnen,
als zij eenvoudig erkent steeds te zijn ge
kleed in het gewaad van de historische
waarheid, en zich niet altijd wil verto
nen in het feestgewaad van de specula
tieve waarheid, die vele mensen ook
gelovigen, als een quasi-leugen ervaren
Het conflict tussen de minderheids- en
de meerderheidspositie in het concilie is
niet zelden, wellicht in wezen, te herlei
den tot deze spanning tussen de erken
ning van de historische waarheid en van
de speculatieve waarheid of wezensbepa
ling van de Kerk.
Prof. Schillebeeckx ging vervolgens aan
de hand van de behandelde schemata na,
waarin de spanning tussen de specula
tieve en de historische waarheid zich
telkens weer openbaarde. Met name ging
hij hierbij uitvoerig in op het schema
over het oecumenisme.
„De verdedigers van de louter spe
culatieve waarheid willen mordicus alleen
de R.-K. Kerk als ene ware heilige en
apostolische Kerk erkennen en elke ec-
clesiale of kerkelijke betekenis van de
niet-katholieke, christelijke belijdenis
sen loochenen. Het conciliaire document
over het oecumenisme heeft echter, bin
nen deze eerste speculatieve waarheid
ook nuchter de historische waarheid er
kend, met name dat er in de niet-ka
tholieke christelijke godsiensten kenne
lijk evangelische grondelementen van de
ware ene Kerk van Christus aanwezig
zijn, en dat anderzijds waarlijk evange
lische en kerk-theologische elementen
door de R.-K. Kerk historisch wel niet
worden geloochend, maar in het concre
te kerkelijke leven in doorsnee nauwelijks
aan bod komen. De voorstanders van de
alleen maar speculatieve waarheid, die
a.h.w. buiten de geschiedenis zou staan,
kunnen daarom consequent alleen spre
ken van de terugkeer van alle andere
christelijke Kerken tot de ene ware
Kerk van het Roomse Katholicisme,
terwijl de verdedigers van de ook his
torische waarheid (en dit is het stand
punt van het decreet over het oecume
nisme) de idee „terugkeer" evengoed
op de historisch verschijnende R.-K
Kerk toepast.
Niet zo, alsof de ware, universele Kerk
van Christus nu helemaal niet zou be
staan en slechts het resultaat zal zijn
van een boven-confessionele, alle be
staande christelijke Kerken overkoepelen
de, „nieuwe Kerk" van Christus, maar
wel zo dat door een andere meer evan
gelische historische verschijning van de
Katholieke Kerk de andere christelijke
Kerken zichzelf als deze Katholieke Kerk
gaan erkennen en beleven. Er is dus
wel degelijk een groeien naar elkaar
toe, totdat men op de héél lange
duur zichzelf in de andere gaat her
kennen en de anderen in zichzelf. Hierbij
is dan noch de speculatieve waarheid
noch de historische waarheid enig ge
weld aangedaan."
Prof. Schillebeeckx trekt uit de be
wogenheid, welke vele bisschoppelijke
interventies kenmerkte, dan als zijn be
langrijke conclusie, dat „de hoofdcate
gorie van dit concilie niet is „abstracte
waarheid" of wezensbepaling, maar ge
beuren". Men mag hieruit echter
niet besluiten, zo voegt hij eraan toe,
dat „het concilie voorstander is van een
zeker activisme. Wel is het er zich van
bewust, dat het christendom niet een lou
tere ideologie is, een doctrineel systeem,
het moet ook een gebeuren zijn, waarin
echte heilsgeschiedenis wordt voltrok
ken".
Prof. Schillebeeckx werkt de consequen
ties hiervan uit voor het*schema over
de openbaring.
„Het christendom wordt wederom
gezien en ervaren zo vervolgt hy
mis een dynamisch gebeuren en niet
De Kerk heeft immers de wereld lief,
niet alleen voor zover deze ontvankelijk
is voor de genade, maar ook als we
reld. Zij heeft de wereld metterdaad lief,
d-w.z. deze liefde is waardescheppend
en goed-willend. Daarom wil de Kerk
voor deze Wereld evenzeer de grote
menselijke waarden die de wereld brood
nodig lieeft: de vrijheid van het
geweten, de persoonlijk waarde van hu
welijk en gezin, de cultuurwaarden, een
sociaal-economisch en politiek bestel
waarin het mogelijk is menswaardig en
christelijk te leven, tenslotte een men
selijke wereldgemeenschap levend in or
de en in vrede.
Advertentie)
slechts als een som van doctrinele
leerpunten. Het z.g. pastorale karak
ter van dit concilie is niet anders dan
een nieuwe dogmatische gevoelig
heid. Het zou daarom een grondig
misverstand zyn, terwille van haar
pastorale instelling deze kerkvergade
ring minder doctrineel te willen noe
men dan de vroegere concilies- Som
mige vertegenwoordigers van de min
derheidspositie vergissen zich terdege,
als zij zich neerleggen bij de uitein
delijke besluiten van dit concilie, „om
dat het toch slechts pastoraal is", als
zou, wat de voorstelling van de leer
betreft, alles by het oude blijven. Met
deze eventuele na-conciliaire interpre
tatie van sommige conciliebesluiten
zullen de theologen naar mijn gevoel
- aldus prof. Schillebeeckx onge-
getwyfeld geconfronteerd worden".
Behalve de beklemtoning van de his
torische waarheid naast de speculatie
ve waarheid onderkende prof. Schille
beeckx nog een tweede grondcategorie
van dit concilie, nl. de poging om het
geloof in de mens te integreren in het
geloof in God. Dit mondt uit in de po
ging de breuk tussen God en de wereld
te herstellen.
„De bisschoppen willen uit de Kerk
wegwerken al wat haar laat zien als een
soort ideologische bovenbouw op het con
crete menselijke leven, want alles wat op
„superstructuur" gaat lijken is niet ge
schikt om de eigenlijke transcendentie
van het christendom te verduidelijken;
integendeel, het vertekent onvermijdelijk
het transcendente karakter van de Kerk
die wel eigen en autonome bestaansbe-
ginselen heeft, gebaseerd op het heils
plan van God en de positieve instelling
door Christus, maar niettemin in de
mensen leeft, met de mensen en met de
wereld leeft."
Wanneer we, aldus prof. Schillebeeckx
de tendenties die zich in verband met
schema 13 in de bisschoppelijke inter
venties hebben gemanifesteerd, een con
crete gestalte zouden mogen geven, dan
komen daarin de grote lijnen van de
uiteindelijke redactie reeds naar voren.
(Prof. Schillebeeckx is door mgr. Gua
no, voorzitter van de concilliecommissie
voor schema 13, aangezocht zijn mede
werking aan de nieuwe redactie te ge
ven. Redactie).
Prof. Schillebeeckx stelt dan dat, zo
als er een dogmatische ontwikkeling in
de geloofstraditie aanwezig is, ook de
houding, welke de Kerk concreet tegen
over de wereld inneemt, evolueert.
De dialoog van het geloof met de con
crete mensheid laat dit geloof zelf bin
nentreden in de geschiedenis, in een
wordingsproces, dat slechts geleidelijk,
tastend en zoekend, de innerlijke rijk
dommen van het geloof duidelijker vrij
geeft.
Zo'zien wij b.v.. aldus prof. Schille
beeckx, „het volgende gebeuren in de
levende kerkgeschiedenis. Wanneer er in
feite een vervreemding is ontstaan tus
sen de Kerk en de Wereld, valt het de
toeschouwer op, dat de Kerk voor haar
geestelijke zending in deze wereld voor
al een beroep doet op wereldlijke mid
delen en op aardse machtsposities. In tij
den daarentegen, waarin deze vervreem
ding afwezig is of gaat verdwijnen, geeft
de Kerk die wereldlijke machtsposities
prijs en verkiest zij te verschijnen als de
waarlijk evangelische Kerk die zonder
aardse steunpunten en sleutelposities
wereldlijk gezien ontwapend en hulpeloos
in deze wereld staat. Niettemin ver
schijnt zij pas dan als een machtig on
weerstaanbaar teken. Ook in de on
macht van het Kruis lag de macht van
Jezus, de Dienaar van God, door de
Vader zelf nu verheven tot Heer van de
wereld.
Het vernieuwde zelfbewustzijn van de
Kerk en de nieuwe, menselijke en chris
telijke, waardering van wat „wereld" is,
eisen een nieuw stelling nemen van de
Kerk t.a.v. de geseculariseerde wereld,
Van deze nieuwe appreciatie moet
„schema 13" plechtig getuigenis afleg
gen.
Daarom moet „schema 13" zich niet
temin hoedend voor een menselijk vals
optimisme, de magna charta, worden van
de christelijke hoop die ook alle men
selijke verwachtingen in haar zuiveren
de en optillende dynamiek meeneemt.
kameleon -18 kt goud
modieuze nouveauté:
chic,bijpassend
bandje bij elke japon
edelsteenkundigef.g.a,
diamantexpert g.i.a.
LIJNBAAN 92
filiaal: oostzeedijk 155-157, rotterdam
De Hilversumse en Amsterdamse re
cherche hebben binnen 24 uur een dief
stal van gouden ringen uit de Hilversum
se juwelierszaak De Vries tot oplossing
gebracht.
Na het verbrijzelen van een ruit wer
den de ringen ter waarde van ongeveer
twintigduizend gulden uit de winkel aan
de Groest weggenomen. De diefstal ge
beurde in de vroege ochtend-uren.
De politie had een duidelijke aanwij
zing van de auto, die daarbij was gebruikt
De wagen bleek in Amsterdam te zijn ge
stolen. De recherche beschikte eveneens
over een signalement, hoewel bijzonder
vaag, van de dader. In Amsterdam werd
op het Stationsplein een jonge man door
de politie aangehouden, omdat hij pro
beerde gouden ringen aan het publiek te
verkopen. Het was de 23-jarige venter J.
Z. uit Amsterdam, die na te zijn verhoord
de diefstal bekende. Zijn helper bleek de
25-jarige S. E. eveneens woonachtig in
Amsterdam, die dan ook werd aangehou
den op aanwijzing van Z. Dit tweetal
bleek over een groot deel van de gesto
len ringen nog te beschikken, op het mo
ment dat het werd ingerekend.
WASHINGTON Een federale jury ii
Chicago heeft de samenstellers van een
middel tegen kanker, bekend onder de
naam „krebiozene", in staat van beschul
diging gesteld, wegens valse verklaringen
tegenover de gezondheidsdiensten over
dit middel.
De beklaagden zijn de 59-jarige dr. Ste-
van Durovic, zijn 64-jarige broer Marko
de 71-jarige André Ivy en de 52 jaar oude
William Phillips.
Volgens aan de pers verstrekte aanwij-
zigingen van het Amerikaanse ministerie
van justitie zouden de vier mannen om
de voortreffelijkheid van hun middel te
bewijzen een getuigenis opgegeven heb
ben van vroegere kankerpatiënt, die ge
nezen zou zijn en een goede gezondheid
genoot. Deze bleek evenwel al zes jaar
dood te zijn. De beschuldigden hadden
verder beweerd, dat de kosten van de
vervaardiging van „krebiozene" 170.000
dollar per gram waren. In werkelijkheid
zou het een gewoon chemisch produkt
zijn ter waarde van 30 cent per pram.
Een der beklaagden had nog een over
lijdensakte getekend, met longontsteking
als doodsoorzaak voor een patiënt die
aan kanker overleden bleek te zijn.
(Advertentie)
Geef uw UeveUngavogel Let Leste: Olró verhakte vogelvoedersl
