GRATIS SPELDJE Als ratten in de val Eberding vocht met de moed der wanhoop Tien dagen Omsingeling Geboren tijdens evacuatie Voor verzamelaars! Vergiftigde akkers worden omgeploegd Noodlot trof Canadezen Eert ooggetuige vertelt: Politie grijpt deel van bende Jongens en meisjes dit mooie metalen bij elk potje nieuwe wie echt last van maagzuur heeft, neemt norac Aangeboden: een zeer bijzonder sigaren bandje. Afkomstig van een zeer bijzondere sigaar: een Jasneva Enorm. Zeldzaam: 27 cent. Kent u de andere nieuwe jasneva sigaren? Proef de kloeke Parfait (22 cent), de senoritas Vedette (14 cent) of de kleine Vivat (6 cent). Allemaal billijk. Allemaal: licht en lekker! PAS HIER VOOR OP! NeoSllvikrin Minister de Jong: MLV-proeven indien nodig op de helling Douglas-Home Engeland moet atoommacht blijven Ontvoering Smolen 13 DAGBLAD DE STEM VAN DONDERDAG 15 OKTOBER 1964 nhern f Historisch feuilleton naar het boek 1 ilburg j<The eighty-five days" van R. W. THOMPSON XI De 18e oktober bleek niet het keerpunt van de gevechten voor dit stukje land te zijn. Er was eenvoudigweg geen keerpunt. De vijand vocht tot het bittere einde om iedere meter grond en met een vasthoudendheid die de achting en bewondering afgedwongen zou hebben voor een vijand, die minder van slecht heid doordrongen en tot zelfbeklag geneigd zou zijn geweest en die nog een zeker schaamtegevoel zou hebben kunnen opbrengen. De week van 18 tot 25 oktober was de slechtste van de operatie Switchback", maar niet de laatste. De drie of vier dagen die begroot waren, werden vier volle weken! De hoofdzaak was Breskens te vero veren en de haven voor gebruik ge reed te maken. Hiertoe moest de Ca nadese 9e Infanterie Brigade de vij and uit versterkte stellingen bij Schoondijke verdrijven een klein dorpje met een belangrijke viersprong ongeveer 6 km ten zuiden van Breskens. De vijandelijke positie bij Schoondijke was al hachelijk geworden door de vorderingen die de Canade zen in de richting van Oostburg had den gemaakt, maar Eberding verdedig de zich met een vasthoudendheid, die geen teken van verzwakking vertoon de. Het plan van de 9e Brigade was een krachtige schijnaanval uit te voe ren op Schoondijke en tegelijkertijd vanuit het westen Breskens aan te vallen, gesteund door gepantserde voertuigen van de genie, zware artille rie en een hevig bombardement van middelzware bommenwerpers van de R.A.F. De Canadezen werden door het on geluk achtervolgd. De ,.S, D en G Highlanders", die zich voorbereidden op hun aanval, die onder uiterst ge vaarlijke en moeilijke omstandigheden zou moeten worden uitgevoerd, leden een zwaar verlies en kregen een he vige shock op de vooravond van hun aanval. Door granaatvuur of door een onbekende oorzaak explodeerde met verwoestend gevolg een voertuig met vloeistof voor vlammenwerpers en deed een groot gebied in vlammen opgaan. Tien gepantserde' voertuigen van de le Brigade Aanvalspioniers werden één puinhoop en vierentachtig man. waarvan velen dood en anderen met ernstige brandwonden overdekt, werden uit de vlammen tevoorschijn gehaald. Met één klap waren al de brugslag- en „Fascine"-tanks voor de aanval op Breskens buiten werking gesteld en de ondersteuningstroepen sterk verminderd. Er was niets aan te doen. De volgende morgen, de 21e, om 09.00 uur, gingen de „S, D en G Highlanders" tot de aanval over, ter wijl squadrons „Typhoons" op de ver dedigingswerken van Breskens doken en trachten het vuur van Vlissingen te neutraliseren. Een inleidend bom bardement van zware en zeer zware bommenwerpers vergrootte de ver warring bij de murw gebeukte ver dedigers. Gedeeltelijk dank zij de „wilde geruchten'' van de marine was er voor de Canadezen genoeg munitie, terwijl grote voorraden voor de eind fase gevormd werden. Direct na de aanval van de middel zware bommenwerpers gingen de Ca nadezen de rokende nesten van wat eens een bloeiende havenplaats was geweest, binnen. Er stond praktisch niet één steen meer op de andere en dit leverde een aanblik die, in de late herfst van 1944, ondanks of in weer wil van Caen, iemand toch nog kon schokken. Een paar verdwaasde vij anden kwamen als ratten wankelend uit kelders te voorschijn; de rest was vernietigd. (Advertentie) JGQtP. Vlug Maxwell coffee halen I duidelijk, dat Eberding: besloten had, voor iedere meter te vechten en de terugtocht op zijn enorm sterke voor bereidende stellingen achter het Af leidingskanaal te doen dekken door sterke achterhoeden. Links op Re- tranchement en rechts op Sluis aan geleund kon hij nog minstens tien dagen rekenen op de steun van het geschut van Knokke, zelfs indien Cad- zand voor hem verloren zou gaan. Achter de linie van het Afleidings kanaal was dat deel van België, dat nog in Duitse handen was, praktisch herschapen in één groot meer, dat dooi de wegen in parten was verdeeld tot Heist en Knokke aan Zee aan de kust. Het einde beloofde het moeilijkst van alles te worden. Onder de druk van de Canadezen begon de vijand, gedekt door het geschut van fort Fred. Hen drik en Vlissingen dat alle wegen be streek, langzaam terug te vallen op Groede. Het werd een artillerieduel, maar onze 15-ponders bleken geen partij te zijn voor het zwaardere vij andelijke geschut. Terwijl de Typhoons keer op keer probeerden het geschut van Vlissin gen tot zwijgen te brengen, doorschre den de „North Nova Scotia Highlan ders" voor de aanval op fort Fred. Hendrik, gelegen aan de kust op an derhalve kilometer ten noordwesten van Breskens. Dit gebeurde in de ochtend van de 22e en vier dagen lang hield de vijand stand en betwistte elke meter grond van zijn linie die van het front via Schoondijke en Sluis naar het Leopold-kanaal liep. Schoondijke was de laatste scharnier, waarom de Duit se rechterflank draaide en die sloot op Sluis. Het restant van de Duitse 64e Divi sie was samengepakt in deze zak. Op de 23e kwamen de „Royal Winnipeg Rifles" en de „Canadian Scottish", die probeerden langs de weg naar Groede op te rukken, onder hevig vuur te liggen van het geschut bij fort Fred. Hendrik; zij werden tot stilstand en zware gevechten gedwongen. Breskens was waardeloos, totdat deze gevechten in het voordeel van de Canadezen wa ren beslist. Aan de buitenkant van het Canadese centrum kreeg het „Regi ment de la Chaudière", dat al vanaf het begin moeilijkheden had onder vonden, hevige tegenaanvallen te ver duren en op de 19e werden hun voor ste stellingen volledig onder de voet gelopen. Het bataljon had geen ver binding meer met de nevenonderdelen en vocht als het ware in het wilde weg, zonder in staat te zijn met de ..Queens Own Rifles" op links of het 7e Verkennings Regiment op rechts de verbinding te herstellen. Nergens waren de landmijnen erger of eisten zij een hogere tol. De climax voor het „Regiment de la Chaudière kwam op de 24e, toen de B-compagnie omsingeld en afgesneden werd. Vijftien man vochten zich een uitweg naar het 7e Verkennings Re giment en 73 man onder bevel van de De aanval van de „HLI of Canada" tegen Schoondijke lokte een ononder broken 20 mm vuur uit en het was Ik was pas 11 geworden eind augustus in dat ellendige jaar 1944. Naar school moesten we na de grote vakantie niet meer terug, want het werd te gevaarlijk, er kwamen voortdurend vliegtuigen over. Vader en moeder ver telden dat de oorlog nu toch wel gauw voorby zou zijn maar we wisten niet wat ons nog te wachten stond. Zo werd op 11 september Breskens verschrik kelijk gebombardeerd en op 15 september Hoofdplaat. Het noodziekenhuis in de jongensschool lag vol en er werden particulieren gevraagd om te helpen wassen enz. Op 5 of 6 oktober (dit kan ik me niet meer precies herinneren) werd ik 's nachts wakker van het fluiten van granaten en riep naar moeder: „Moeder, hoor toch eens, ze schieten". Moeder zei: „Slaap nu maar". 9 Haar woorden waren nog niet koud kleine kinderen. Was er iets of zat of daar sprongen de ruiten en vielen iemand in moeilijkheden, altijd werd er granaten in de onmiddellijke om- je geholpen. De dag na het bombarde- geving. Wij allemaal, vader, moeder, ment van IJzendijke kwam vader te- mijn zusje, mijn broertje, die nog maar rug en aan zijn gezicht was te zien 10 maand was, gingen op de grond dat er wat was. „Ons huis is weg", zei onder bed liggen. Het heeft zowat 'n hij. Hij had dat horen vertellen. Moe- half uur geduurd en toen was het der zei: „Ik ga kijken of het waar is. voorbij. In de buurt was een man Iedereen raadde het haar af. Ze ging dood, een ander twee benen kwijt en en mijn vader in haar kielzog. Enin verder vielen er nog zeven of acht toen ze terugkwamenbleek het niet gewonden. De volgende morgen be- zo erg te zijn. Het huis stond er nog. gon vader direct met het maken van Er was een granaat in gevallen, maar een schulikelder onder de „bedstee", aan de achterkant konden we nog we konden er net allemaal in zitten, wonen. Dat was de laatste keer dat De volgende nacht was het rustig, ze naar IJzendijke konden. IJzendijke maar toen werd het steeds gekker. Op werd bevrijd op 18 oktober, maar wij 10 of 12 oktober zijn we dan maar naar niet. We werden dag en nacht be- een oom op 't Oudelande (gehucht schoten. Wat een ellende we toen be- onder IJzendijke) gegaan, want ons leefden! De schuur van Ph. Haver- huis was gedeeltelijk kapot en met beke brandde af en 9 mensen die erin mijn kleine broertje was het geen zaten, moesten een onderkomen vinden doen. Bovendien verwachtte mijn moe- jn ons keldertje. We konden ons niet der in februari een baby. Dus wij op draaien of keren. Voor het kelder- stap, nu ik ouder ben en alles beter ga^ stond een pak stro om de scher- begrijp moet ik er toch om glimlachen, ven tegen te houden en aan de bui- want het was een zonderlinge proces- tenkant ook. Toch lukte het tante en sie: vader met de fiets volgeladen, m'n moeder om iedere dag warm eten klaar moeder met een karretje met kleding te maken. We hadden echt ruim te en dekens, mijn zusje (9 jaar) hielp eten. Met het vlees van de koe en een handje duwen en ik zelf de kin- de broden kon heel het vluchtelingen- derwagen met mijn broertje erin. Ik iegi0en gevoed worden en iedere was zo verschrikkelijk bang. Er werd vluchteling bracht ook nog wat mee. toen hevig geschoten en de weg naar Qp een middag werd er zo geschoten Oudeland liep op een dijk. We waren en z0 dichtbij dat we niet uit de kei een prachtig doelwit. Telkens dook ik der konden. „Als ons eten maar niet weg achter de kinderwagen. Na onge- Van de kachel geschoten wordt", zei veer drie kwartier bereikten we de niijn tante laconiek. Een stel Duitsers familie waar we gastvrij werden ont- bad ook moeten schuilen. Zij hadden vangen. Er zat al een familie, maar de pot met eten op het vuur gevonden we konden er nog bij. 's Nachts slie- en natuurlijk hadden ze alles lekker pen we in een betonnen bietenkelder- opgegeten. De laatste vier dagen voor tje onder de keuken bij de familie onze bevrijding op 20 oktober konden Rijniers. Het keldertje was met onze we niet meer uit onze kelder komen, komst dan ook vol. Nu kun je niet öag en nacht moesten we in het stro begrijpen dat we erin konden en er blijven. Het gevaarlijkste was nog wel zouden er nog meer komen! De eerste ajs mijn moeder pap voor de kleine dagen was het er betrekkelijk rustig, moest gaan warmen. Dan moest ze Er kwamen wat Duitsers op paarden door de haag kruipen en dan naar voorbij en andere op motoren. Alle- 20»n klein stookhokje dat buiten maal vroegen ze de weg naar Bres- stond. Als de baby veel honger had kens. Ze wilden over het water vluch- stak hij zijn deken in zijn mond. De ten. Als ik er nu over nadenk was het laatste dag voor onze bevrijding wer- toch ook nog zielig. den we onder vuur genomen door Na een paar dagen werd het slecht tanks die op de boerderij achter de weer en ze begonnen nu bijna dag en Bierkreek stonden. Hoeveel granaten nacht te schieten. IJzendijke stroomde er in j^jg yan de famihe Rijniers leeg. Maar moeder ging iedere dag terecht gekomen zijn, weet ik niet. naar IJzendijke op de fiets. Hoe bang In panjsche schrik vluchtten enkele mijn zusje en ik dan waren, kan ik mensen de kelder, maar ze moes- met beschrijven. Nu krijg ik nog een ten weer terug want ze konden "niet akelig gevoel als ik eraan terugdenk. verderi £)e volgende dag was geken- Als er niet veel geschoten werd waren merkt door een ongewone kalmte, moeder en vader vlug terug, maar op Maar toen kwam het gerucht dat we een dag duurde het uren. Toen werd auemaal weg moesten, want het Touw- IJzendijke Z(\keschrten, dat ze acht ]and zou onder vuur genomen worden, de haag van het kerUiot wel een paa De DultSers waren niet weg te krijgen, uur dekking moesten z°®ken. M J Op't Pannehuis zaten de bevrijders al, zusje en ik huilden van angst om we konden de tanks met het blote onze ouders maai wegbleven. ^-oen oog zien staan. „Weet je wat", zei mijn eindelijk terugkwamen «enoeen „mijn vader op de „Rode Hoek" kwart van een koe en eenpasmand (gehucht onder ijzendijke) heeft wel broden bij zich. De ^wart ko plaat* voor ons. Daar zijn ze misschien ze van een slachter ^ekrege u al bevrijd. Wij aan het pakken om zo f althuis. ..Neem maar mee w g vlug mogelijk te vertrekken, maar toch naar de donder wiis t op toen we vanachter de huizen kwamen kende gezegde En de bakker begonnen ze zo te schieten dat we „Als je er heelhuids mee t s terug moesten. Toen zijn we over het zijn de broden voor jou. Mo ge j Molentje gegaan, 't Was een hele om- we toch allemaal doiod. De g weg. We kwamen nog een paar Duit dag werd IJzen^1J!^..^ko buiten sers tegen maar die .zeiden gelukkig met raketbommen. Wij s o niets. Na een kwartier kwamen we ernaar te kijken, want j nn+rPk- aan Planken Poortje", dat was 'n rustig. Eerst zagen w® Hp R K boerderij en daar zat een Canadees, ken van de stofwo in TTzen- °P de weg Iag een gesneuvelde Duit- kerk weg was. Alle m trok- ser' wat wiJ kinderen iets verschrik - dijke, die maar kelijks vonden. ken weg. Op het Toen kregen we chocolade en kauw- wordt het uitgesproken) kwamen er gum> enfinK ineens was het feest. We nog meer vluchtelingen Hoeveel1 er «.jn nQg g dagen Qp de Rode Hoek„ bij de fam Rijmers enbj „'„loof gebleven en toen naar ons gehavende beke in dc schuur zaten was geloof getrokken, dat was eiglnlijk niet ik niet te tellen en wat deze mensen erg we leefden nog allemaal, i voor de vluchtelingen geda n Maar het waren vreselijke dagen. Ik j i^ook niet te vertellen, s Morgens om bid iedere dag dat God ons de volgen een uur of vijf trad er altijd een vuur- de keer Voor een oorlog zal sparen, pauze in. Dan stonden onze gastheren vlug op om de koeien te gaan mei- L. E. DE SMITSUTEM ken om toch melk te hebben voor de Molenstraat 26, Schoondijke Eén der vele gebouwen die bij de zware beschieting van Sluis werden verwoest. compagnies-sergeant-ma j oor groeven zich in en bereidden zich voor, tot het laatste stand te houden. Dit vond plaats toen de ouderë onderofficieren van de Canadezen de leiding overna- menvan de gesneuvelde en dodelijk gewonde pelotons- en compagnies commandanten. Wat nog restte van het Regiment werd uiteindelijk op de 28e ontzet door „Flails" en „Croco diles''. Zij hadden zich dapper ge weerd en het gebeurde is misschien de meest juiste maatstaf van de he vigheid, waarmede de gevechten vier weken lang in de zak van Breskens werden gevoerd en die nog tot het bittere einde zouden voortduren. De verdedigers van fort Fred. Hen drik vormden geen uitzondering en gedurende vier dagen, van 22 tot 25 oktober, sloegen zij alle aanvallen van de Canadezen af. Het fort, een oud kasteel dat aan de landzijde werd be veiligd door een aantal diepe, brede slotgrachten, was door de Duitsers met beton versterkt en vormde een goed te verdedigen opstelling. Middel zware bommenwerpers van de R.A.F. bestookten het fort met brisantbom men toen de gecoördineerde aanval werd ingezet. Deze aanval werd afge- Half vernielde bunkers herinner den aan de oorlogsgebeurtenissen bij Westkapelle. slagen door een hevig mitrailleur- en anti-tankvuur, vanuit kazematten die onkwetsbaar bleken te zijn voor alles behalve directe treffers van zware bommen of zwaar kaliber granaten. Voor het personeel dat de „Petards" bediende was het onbegrijpelijk, hoe mensen van vlees en bloed de buiten ste verdedigingslinie, die beschermd werd door water en prikkeldraad, heb ben kunnen overweldigen. Het was in deze periode, dat 's nachts stoutmoe dig leiderschap werd getoond door pelotonscommandanten, sergeanten en korporaals, die door het Niemandsland kropen, gelijk hun vaders hadden ge daan in de door granaten omploegde modder van Vlaanderen, die versper ringen doorknipten, in kleine groep jes opereerden, zwommen en vijan den in hun onderkomens geluidloos vermoorden en zodoende het moreel van de slaap tekort komende en uitge putte verdedigers langzaam onder mijnden. Er was vlees én bloed daar binnen zowel als daar buiten en de aanhoudende druk en de bombarde menten eisten van uur tot uur tol in vlees in bloed. Een paar gevangenen, die in de avond van de 24e werden binnenge bracht, verklaarden, dat er nog maar drieëntwintig man over waren van de bezetting van het fort. „Ga terug en zeg hen zich over te geven", zeiden de „North Nova Scotia's". De gevan genen gingen terug en bij het eerste licht, om 06.00 uur de volgende mor gen kwamen de boodschappers met drieëntwintig man, die zich wilden overgeven. Nog vijftien uitgeputte mannen werden op verborgen plaat sen gevonden en om 11.30 uur was het fort in Canadese handen. Hiermede was de fase, die het absolute mini mum van de slag om de zak van Bres kens was, voorbij. Tezamen met het geschut bij Cadzand bestookte dat bij Vlissingen de Canadezen en verdedig de de mond van de Schede, maar het was nog slechts een kwestie van da gen of Eberding moest zijn laatste ge vecht leveren achter het Afleidings kanaal en het laatste strookje van be zet België. Er was geen moment te verliezen. De rol van de Canadezen was prak tisch uitgespeeld. De troepen voor de eindaanval waren al op hun plaatsen. Zaterdag „Plannen om bolwerk Walcheren te nemen" Tijdens alle ellende en dood, die toen heerste in west-Zeeuwsch- Vlaanderen, vond ook een gelukkige gebeurtenis plaats. Mevrouw A. de Boevere-de Baerdemaeker, die eveneens per amfibietank werd ge- evacueer d (zie verslag van dinsdag) schonk drie uren na haar ontsche ping in het ziekenhuis te Sluiskil het leven aan een dochter, die in middels is uitgedijd tot een welge schapen. Zeeuwse schone. (Zie de foto). Mevrouw De Boevere vertelde ons van deze tocht het volgende: „Het was bar en bar slecht weer. Mijn man, mijn twee kinderen en ik hadden ons al uren lang schuilge houden in de kelder onder ons huis tijdens de beschieting van Biervliet. Toen wij na verloop van tijd weer I eens bovengronds konden komen, bleek dat ons huis, dat vroeger in het midden van een rij had gestaan, nu de eerste van de rij was gewor den. Al wat daar vroeger voor had gestaan, was platgebrand. |8|||g|| De tocht naar de amfibietank was 5 een verschrikking. Brandende hui- lllllllllf zen. lijken en overal geluid van ont- ploffingen en tot overmaat van ramp verloor ik ook nog een schoen in de modderpoel waarin het strand was herschapen. De vaartocht was een verademing en van de opvarenden kreeg ik de eerste chocolade sinds lange tijd. „Maar", zo besloot zij, „uiteindelijk zijn we er nog goed afgekomen en met een gezonde dochter keerde ik later in een rustiger Biervliet te rug". (Advertentie) Hardnekkig en hinderlijk maag- zuur verdwijnt met Norac. Eén tabletje kan voldoende zijn. Uw doosje Norac staat al klaar bij Uw apo- theker of drogist. Neem proef met Norac. Doosje 25 stuks f 0,90. Een produkt van de N.V. Algemeene NORIT Maatschappij (Advertenties) JASNEVA SIGARENFABRIEKEN VALKENSWAARD Eerst komt roos dan volgt haaruit* val... daarna verhoornt de hoofdhuid ••en kaalheid is het eind. Dit kunt u verwachten, als u niet bijtijds zorgt voor „bijvoeding" van de hoofdhuid. NEEM NEO-SILVIKRI N Silvikrin bevat in de juiste verhouding alle 18 natuurlijke opbouwstoffen, die ook üw haar nodig heeft. Vandaar dat niets zo helpt tegen roos en haaruitval als Neo-Silvikrin! Voor dagelijkse haarverzorging is er Silvikrin Lotion (met of zonder vet). de biologische haarvoeding 64-1 (Van onze parlementaire redactie) DEN HAAG De militaire vaardig- heidsproeven worden thans aan 'n nader onderzoek onderworpen. Als uit dit on derzoek blijkt, dat verdere wijziging van die proeven nodig is, zullen deze zo spoedig mogelijk worden aangebracht zo heeft minister P. de Jong van Defensie beloofd in antwoord op schriftelijke vra gen van het Tweede-Kamerlid Wilmans (P.v.d.A.). De minister herinnert eraan, dat onmiddellijk na het overlijden van een militair, die aan militaire vaardig- heidsproeven deelnam, het onderdeel ,,10 km snelmars" van deze proeven is ge schorst. Ook de 100 m snelloop met het dragen van een man van gelijk gewicht is thans verboden. Een onlangs ingestelde adviescommis sie lichamelijke ontwikkeling, waarin mi litairen, medici en sportdeskundigen zit ting hebben, zal van advies dienen om trent aangelegenheden die verband hou den met de lichamelijke conditie van de militairen. De voeding van de militairen zal aan een nadere studie worden onder, worpen aldus de minister. LONDEN De Britse premier, sir Alec Douglas-Home, heeft verklaard, dat Engeland met de Verenigde Staten en Rusland een plaats moet houden aan de conferentietafel voor atoommogendheden. In een toespraak voor radio en televi- sie^ zei sir Alec niet van plan te zijn zich terug te trekken uit de „strijd voor de vrede" of de „Britse zetel aan de (atoom) conferentietafel aan anderen af te staan". De Labour-partij voert in haar verkie zingsprogramma de algehele afschaffing van een onafhankelijke Britse kérn- macht. Douglas-Home beweerde dat het La- bour-kernbeleid zou inhouden, dat „wij al onze autoriteit in wereld-aangelegen- heden moeten afleggen en de beslissing over het leven in het Engeland-van-de- toekomst aan een ander land moeten overlaten". HEERLEN Een speciale oprui- mingsploeg van de gemeente Ubach over Worms hoeft gistermiddag de velden in Nieuwenhagen (L.) waar vorige week met parathion vergiftigde tarwekorrels waren gestrooid van dode vogels gezui verd. Gebleken is hierbij, dat de regen er niet volledig in is geslaagd het snel werkende vergif fe neutraliseren. Daar om zullen zodra teg ende landbouwers 'n proces-verbaal is opgemaakt, de lande rijen worden omgeploegd. CARACAS De Venezolaanse politie heeft drie mannen en een vrouw aange houden, die deel uitmaakten van de bende, die de Amerikaanse overste Mi chael Smolen in Caracas heeft ontvoerd. Smolen is inmiddels zoals wij gisteren meldden vrijgelaten. Onder de gearres teerden zijn de bekende kunstschilder van Spaanse* afkomst Angel Luque en zijn vrouw een danseres. In hun wo ning is Smolen gevangengehouden.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1964 | | pagina 7