andse
Goes
Nieuwe en betere
de komende
wegen
vijf jaar
In IJzendijke kan
Abraham de
mosterd halen
MIDDELBURGS PRESENTJE
MEST
clubs
livisie
111
HERZIENING VAN GOESE
UITBREIDINGSPLANNEN
Jongeren
rebelleren
in Praag
Hevige strijd
onder rook
van Saigon
Provinciaal grondbedrijf
Zeeland ongewenst
Mosterdgeheimen
IsflWaa 5c Slem
oor1965 willen G.S. tien
niljoen gulden uittrekken
Enige Zeeuwse maalderij
Streeksamenwerking III-
afdelingen van de grond
95
)GWATER
Vandaag
Morg'
en
panorama
In raadsvergadering:
Verhoging van
grondprijzen
IN OOST-ZEEUWSCII-VLAANDEREN:
Mettertijd ook
samenwerking
met „westen'?
Studiecommissie meent
DEAN RUSK
Politiek overleg
via televisie
goed moi
Ontstellend
Nieuwe tegenstelling
Fictief
arom
hool-
)dern
ijs en
S jaar
12.95
r maat)
■n op zoom
:rhout
aaf, wethouder van Goes,
het kernbeleid dat Goes
aatste jaren heeft ge-
al van een belangrijke
gang in de Bevelanden
rs gedurende de tijd, dat
kern heeft gefungeerd,
'beidsplaatsen met 1000
vond de voortduring
van de kernfaciliteiten
Ivensnoodzaak.
nog even het Zeeuw-
amerlid C. F. v. d.
woord. Deze spreker
erheugd, dat er rond
nkwestie nu zoveel
;evoerd, temeer om-
ïening was, dat vier
Zeeland beschouwd
en als een noodzake-
Bij alle dreiging
geruststellend per-
te voeren en wel dat
lisatiebeleid van de
niet abrupt afgebro-
ien, maar, dat er tot
indingsbeleid zal wor
televisie hebben aan-
;n aan deze voor Goes en
zo belangrijke kwestie,
s televizier werden de
ies naar voren gebracht.
een 2-0 achterstand weg
r moest met de kleinst
s in de beslissende set toch
gen. Ook Ever Ready 2
n in Oost-Brabant achter
kwamen de reserves uit
slotfase adem te kort. De
centrale kwam opnieuw
beladen uit Tilburg terug,
ïen de zegereeks van Tor
en daardoor de enige on-
in deze klasse. DOS trof
Sarto 2 op zijn weg en
fouten om kans op succes
derde achtereenvolgende
V leverde geen succes op.
agitta Combinatie bleek
r ingespeeld en doet het
dan vorig seizoen,
an LVC wist RHBS Breda
icnutten door zich alleen
te plaatsen. Met forse cij-
ti nu de reserves van Ber-
iloeg van EGVC heeft de
en. Een goede 3-1 zege op
was voor de toekomst. Na
stand beleefde MVC een
5-3 en 15-5 leek DSV over-
it men de zege voor het
>en. DSV dacht er anders
zich en slaagde er in om
rzetten. De grote strijd
ussen Marathon en EVVC
by geworden. Volop span-
n tenslotte EVVC als ge-
nsdag 14 oktober .gelden
de volgende hoogwater-
weert 8.23 en 21.07 uur;
en 20 41 uur; Vlissingen
uur; Wemeldinge 850 en
es-Noorthamer 19.30 uur
ce voorlichting door de
i ingscommissie
r De Mongolen
De prostitutie, 18 J.
anje 14.30 uur Vergadering
nd ZCK
r As en diamant
E
uur Afscheid burg. Jansen
ning champignonkwekerij
(indenberg
anje 10.45 uur Vergadering
ing
.30 uur Huishoudelijke
ioor de streekverbeterings-
DAGBLAD DE STEM VAN DINSDAG 13 OKTOBER 1964
GOES. Zoals bericht hebben Vlissingen met nieuw wegvak in uit
breidingsplan Paauwenburg (3,5 km);
spoorwegovergang - stationsbrug te Mid
delburg (0,616 km, in aansluiting met
verbetering Blauwedijk wordt plan opge
maakt voor verbetering Kanaalweg en
Stationsplein); Zuid-Zloe - rijksweg Vlis
singen - Nieuwland (2,5 km (plan moet
nog worden opgemaakt).
Op Noord-Beveland zal de west-oost
verbinding verbeterd worden (3,2 km),
een weg worden angelegd die aanslui
ting zal geven van de bestaande provin
ciale weg op de Oosterscheldebrug
(5.4 km) en een viaduct bij de Zand-
kreekbrug worden gemaakt voor het
landbouwverkeer.
Voor Tholen bevat het plan een rond
weg van 3 km i.v.m. met het Schelde-
Rijnkanaal.
Op Schouwen-Duiveland zullen verbe
terd worden: de rondweg Noordgouwe,
Noordgouwe -Zonnemaire, Zonnemaire-
«deputeerde Staten het plan in
e eerstkomende vijf jaar voor 60
.ïiljoen gulden verbeteringen en
/ernieuwingen aan te brengen aan
.iet provinciale wegennet. Voor
1965 wil het provinciaal bestuur
tien miljoen gulden voor dit doel
uittrekken.
Het vijf-jarenplan omvat de
volgende wegen en wegvakken;
In Zeeuwsch-Vlaanderen: Parkzicht
IJzendijke (1.18 km; gronden worden
reeds aangekocht); IJzendijke - rijks
grens (2,87 km; verharding weg en ver
betering bochten)bochtenverbetering
bij de Clarapolder (0.51 km, is in voor
bereiding) wegvak Braakmanpolder 1,36
km; verlegging en verbetering van
rijwielpaden)Hoek - St.-Annapolder
6.65 km, hangt samen met overbrug
ging van kanaal); Buitenlust - Sluis
(11.77 km, verbeteringen bestaand tra-
cee); Oostburg - Zuidzande (2.36 km,
gronden worden reeds aangekocht)
Zuidzande - Cadzand (3.5 km, aanbren
gen van asfaltverharding) kruispunt
Potjes (0,6 km, aanbrengen ongelijk-
/loerse kruising)Nieuwendijk te Axel
0,63 km. gronden worden aangekocht)
ijwielpad Terneuzen - St.-Annapolder
2.03 km); Spuiduiker (0,4 km, brug
oor wielrijders)Spui - Nieuwendijk (3,2
m, aanbrengen van asfaltverharding)
verbetering diverse kruispunten op weg-
,ik St.-Annapolder - Terhole verbre-
ing en verbetering Rapenburgtol - Ter-
->le '3,6 km); derde Verkorting - Zwar
tboek (8,7 km. is in voorbereiding);
ontekoe (Drieschouwen - Roode Sluis,
75 km, aanbrengen van asfaltverhar-
ng); „Tractaatweg" met zijtak naar
as van Gent (9,23 km, het gedeelte
issen de rijksgrens en Axelse Sassing,
iet zijlak naar Sas van Gent).
Op Zuid-Beveland: viaduct voor recre-
tie- en landbouwverkeer bij Zandkreek-
am; kruispunt bij Wilhelminadorp
),3 km); Goes - 's-Gravenpolder (in
•taal 4.705 km); 's-Gravenpolder - Hoe-
okenskerke bij veerhaven (0,65 km, in
>mbinatie met verzwaring zeewering)
-Gravenpolder - Rijksweg 58 nabij Dijk-
el (2.26 km); 's Heerenhoek - weg
aar Vorssele - Kraaijertsedijk - Ove
inde (4,4 km)'s Heer Arendskerke
einkenszand (aansluiting op rijksweg
l bij Panhoeve)Zuid-Sloe - Stoofweg
',.4 km, is aanbesteed); Stoofweg -
ijksweg 58 (5 km plan wordt voor-
ereid).
Op Walcheren: Veersegatdam (2 km,
irallelweg en parkeergelegenheid)
iddelburg - Veere (5,4 km ijwielpad
last brede grasberm); uitvalsweg St.-
aurens; Serooskerke - Oostkapelle (2,8
n); Vrouwenpolder - rondweg Seroos-
M-ke (3,5 km); Domburg Westkapel-
- Zoutelande (7,1 km, verbreding tot
meter en asfaltering); Koudekerke
(Advertentie)
ECHT WAAR-HET STAAT IN
De Nederlandse berg in Tokio.
Het meisje dat inplaats van
een jurk gouden verf droeg.
Piet Visser gaat weer duiken naar
het goud van de „Renate Leon-
hardt". Panorama publiceert ori-
ginele documenten over de ge-
heimzinnige goudschat.
Marika en Hans Jürgen: profes
sionals op de Olympische Win
terspelen?
De Verenigde Naties: een
overbevolkte club van ar
moezaaiers.
Mata Hari; onthullende foto's
uit een geheim archief.
Kunstbaby's uit een laborato
rium
zo boeiend is nu
PANORAMA
Heeft u vorige week vergeten
oie briefkaart te zenden? Stuur
nog nu, vandaag, een brief
kaart met uw naam en adres aan
postbusi
Haarlem
dan krijgt u de eerstvolgende
drie nummers gratis en daarna
is u abonné voor slechts 40 ct
per week.
Panorama geeft het meeste
voor het minste!
Hompelvoet, Renesse - Haamstede en de
Kloosterweg te Haamstede.
In het kader van het tertiair wegen
plan zullen de volgende verbeteringen
worden aangebracht Zeeuwsch-Vlaan
deren: Cadzand - Retranchement (2,8
km); Retranchement - rijksgrens (0,3
km); Roesselaerestraat en kom St.-
Kruis (2 km); St.-Pietersdijk tussen
Aardenburg en St.-Kruis (2,5 km); Wa
terlandkerkje -St.-Kruis (7 km)Bres
kens Nummer Een (2,2 km, uit te voe
ren in combinatie met dijkverzwaring)
Hoofdplaat - Nieuwlandse Molen (3,6
km) Nieuwlandse Molen - Biervliet
(1,5 km); Biervliet - Driesprong (2,7
km); Zaamslag - Axel (1,9 km); Ra
penburgtol - Groenendijk (5,6 km)rond
weg St.-Jansteen (1.8 km, plan gereed
Lange Nieuwstraat (Hulst - Zeegat,
1,8 km, plan is klaar); Clinge - Nieuw
Namen (5,5 km, plan moet nog ge
maakt worden)zijtak Zandenburg
Zeegat (2,7 km. plan is klaar); Ter
hole - Nieuw Namen (G.S. willen deze
weg op het tertiair wegenplan plaat
sen). Op Zuid-Beveland: ontsluiting
Nieuwdorp (1.7 km); Lewedorp - De Piet
2,2 km): ontsluiting Nisse (1,15 km);
Kattendijke - richting Kapelle (1,2 km)
en Rilland Bath (2.5 km). Op Walche
ren tenslotte: Aagtekerke - Oostkapelle
en Seisweg Middelburg - Biggekerke.
GOES. Tijdens de openbare
raadsvergadering, op woensdag 21
oktober, zullen enkele wijzigingen
van bestaande uitbreidingsplan
nen ter sprake komen.
B. en w. stellen voor om over te
gaan tot partiële herzieningen van
de uitbreidingsplannen Zuid-Oost,
Oost en West.
In 1961 hebben G.S. het uitbreidings
plan Oost en West goedgekeurd, met
uitzondering van een gedeelte van het
uitbreidingsplan Oost. Dit gedeelte be
treft een perceel grond, dat grotendeels
is bestemd voor openbare of bijzondere
bebouwing met een bebouwingsdichtheid
van 50 procent. Het gedeelte is gelegen
ten zuiden van de Van Dusseldorpstraat
en in de ten oosten van de C. de Graaff-
straat geprojecteerde groenstrook. Tegen
de onthouding van de goedkeuring aan
dit gedeelte is de raad in beroep gegaan
bii dé Kroon, die in januari van dit jaar
het besluit van G.S. zodanig wijzigde,
dat op het ogenblik nog goedkeuring is
onthouden aan de bestemming van een
strook grond ter breedte van 7.50 meter,
gelegen langs de westzijde van de Ja
cob Roggeveenstraat.
Door de dienst van gemeentewerken
nu in samenwerking met het Stede
bouwkundig Adviesbureau Schut te Mid
delburg een partiële herzienig van het
uitbreidingsplan Oost en West voorbe
reid. In de herziening is tevens begrepen
de oostelijke ontsluitingsweg tot de krui
sing met de Heernisseweg. Het tracée
van deze weg ten noorden van de Heer
nisseweg zal in het toekomstige uitbrei
dingsplan Valkceslot 2 worden opgeno
men Om de realisering van de sport
velden en schoolwerktuinen van de am
bachtsschool en de vakschool voor meis
jes mogelijk te maken is ten oosten van
de oostelijke ontsluitingsweg een recrea
tieve stroo geprojecteerd.
Ook stellen b. en w. voor om over
te gaan tot een partiële herziening van
het uitbreidingsplan Zuid-Oost. De wij
ziging omvat in hoofdzaak de vorming
van een terrein voor autoboxen aan de
Ruisdaelstraat, de vervanging van drie
winkels aan de Van Goghstraat door
drie maal vier autoboxen, de aanleg van
parkeerstroken in de Breitnerstraat en
Van Goghstraat en de uitbreiding van de
openbare plantsoenen.
Voorts stellen b. en w. voor om de
prijzen van de verkoopbare gronden in
het complex Zuid-Oost, voor zover die
De wijziging heeft betrekking op het
tot het grondbedrijf horen, te herzien,
terrein voor openbare bebouwing aan de
Ruisdaelstraat (oud in totaal f. 40.579,-,
nieuw in totaal f. 108.150,-), het terrein
voor een winkel-woonhuis aan de Wil
lem Zellweg (oud f. 18,- per vierkante
meter, nieuw f. 21,-) en de terreintjes
aan de Van Goghstraat (oud f. 18,- per
vierkante meter voor winkels, nieuw voor
f 21,per vierkante meter voor auto
boxen) Voor het nieuwe terrein voor
autoboxen aan de Ruisdaelstraat is een
grondprijs van f 10,- per vierkante me
ter berekend.
WENEN De Tsjechische politie
heeft verscheidene jongeren gearres
teerd toen het bij demonstraties in de
binnenstad van Praag tot een handge
meen kwam.
Een Amerikaanse toerist, die uit
Praag in Wenen aankwam, verklaarde
dat tenminste 200 jongeren demon
streerden. Honderd politieagenten met
10 overvalwagens joegen de demon
stranten uit elkaar. Volgens de toerist
maakte de politie gebruik van honden
en knuppels en arresteerde ongeveer
10 jeugdige personen. Na twee uur was
de rust weergekeerd.
Tot op heden is de oorzaak van de
demonstratie nog niet achterhaald.
SAIGON Militaire woordvoerders1
hebben gisteren melding gemaakt van
bittere gevechten in geheel Zuid-Viet-
nam, die minstens 24 uur hebben aan
gehouden. Aan beide zijden zouden
meer dan 300 militairen zijn gedood of
gewond.
Twee Amenkanen kwamen op het
leven door een landmijn en één Ameri
kaan werd gewond bij het veronge--
lukken van een helikopter.
Tn het gebied van Saigon is één van
de grootste en bloedigste veldslagen
van de oorlog geleverd. De regerings
troepen verloren hier 98 man aan do
den en volgens het ministerie van de
fensie werden ruim 150 communisten
gedood.
De strijd begon met een aanval op'
twee regeringsposten, ongeveer 50 ki-1
lometer ten noordwesten van Saigon,
uitgevoerd door een Vietkong-macht
van omstreeks 1500 man.
(Van een onzer verslaggevers&
HULST Het ziet er naar uit dat
de streeksamenwerking van de V.V.V.-
afdelingen in Oost-Zeeuwsch-Vlaande-
ren, waartoe onlangs het initiatief werd
genomen door de afdelingen van Hulst,
Axel en Terneuzen, goed van de grond
zal komen. Het reeds enkele maanden
geleden opgerichte comité, dat bestaat
uit vertegenwoordigers van de genoem
de afdelingen, heeft zich reeds verzekerd
van de medewerking van tien gemeen
ten in Oost-Zeeuwsch-Vlaanderen, terwijl
het er naar uitziet dat een belangrijk
gedeelte van de overige zes gemeenten
binnenkort hun - financiële - medewer
king zullen toezeggen.
Men is momenteel doende met het in
winnen van de nodige informaties over
de toeristische aantrekkelijkheden van
verschillende gemeenten. Men zal per
gemeente een stencil maken. Bovendien
zal - waarschijnlijk in 't komende voor
jaar - een folder het licht zien die op de
eerste pagina's Oost-Zeeuwsch-Vlaan
deren in het algemeen en op de volgen
de de verschillende gemeenten in deze
contreien in de welwillende aandacht
van de toeristen zal aanbevelen. Tenslotte
heeft men nog plannen voor het uitzet
ten van verschillende toeristische routes
door Oost-Zeeuwsch-Vlaanderen. Maar
voor het zover is zullen, naar men ver
wacht, nog wel een jaar of twee ver
streken zijn.
Naam
Het aantal toeristen dat elk jaar zijn
opwachting in Oost-Zeeuwsch-Vlaanderen
komt maken is niet bijzonder groot. De
regio heeft nog niet de naam een streek
te zijn, waarin het voor de toeristen
prettig toeven is. Die naam wil men
Oost-Zeeuwsch-Vlaanderen nu gaan ge
ven in het verleden is meermalen ge
bleken, dat individuele acties van
V.V.V.-afdelingen op niets uitlopen.
Daarom probeert men nu de aandacht
van de toerist op geheel Oost-Zeeuwsch-
Vlaanderen te vestigen. Komt de toe
rist eenmaal naar deze contreien dan
is er nog alle gelegenheid diens aan
dacht over de verschillende „onderde
len": Hulst, Axel enz. te versnipperen.
Het zal nog enige tijd duren voor de
V.V.V.-streeksamenwerking goed op po
ten zal staan. Is het zover dan zal men
proberen contacten te leggen in West-
Zeeuwsch.Vlaanderen, waarin men
reeds enige jaren de beschikking heeft
over uitstekend samenwerkende V.V.V.-
afdelingen, die de toeristen reeds af
doende gewezen hebben op de vele ont
spanningsmogelijkheden in het „westen'
met o.m. zijn zeekust het Braakman-
recreatieterrein en bijvoorbeeld de vele
bezienswaardigheden in Sluis.
Onlangs zijn alle plannen nog eens
goed besproken tijdens ecu in Vlissingen
gehouden vergadering van V.V.V.-func
tionarissen in Zeeland, Men bleek alle
waardering te hebben voor de voortva
rendheid, waarmee men de zaken in
Oost-Zeeuwsch-Vlaanderen nu aanpakt.
(Van een onzer verslaggevers)
IJZENDIJKE Abraham en de
IJzendijkenaren weten waar ze de
mosterd moeten halen. Verscholen
achter het fraaie historische kerkge
bouw van de hervormde gemeente
ligt de Rozemarijnstraat, waar men
achter de gevel met nummer 10, be
halve een knus kruidenierswinkeltje,
tevens de enige Zeeuwse mosterdmaal
derij kan aantreffen. Het is het familie
bedrijf van Van Haele, dat nu al meer
dan veertig jaar Zeeuwsch-Vlaanderen
van het pikante spul voorziet.
Loeiende reclamecampagnes van de
grote mosterdbonzen hebben geen vat
op de mosterd van de Rozemarijn
straat, die particuliere klantjes, maar
ook de grossierderij, blijft trekken.
Het is een stukje Zeeuwsch-Vlaamse
historie geworden, als overblijfsel van
een oud en uitstervend ambacht. In
vroeger jaren had de streek in Bosch-
kapelle en weer in IJzendijke nog
twee maalderijtjes. Een concentratie
van die particuliere mosterdbedrijf
jes vindt men nu nog in de provincie
Groningen.
Kruidenier P. van Haele nam in de
twintiger jaren het bedrijf over van
Termont, die uit Hoofdplaat in IJzen
dijke was komen wonen. Achter het
woonhuis, in een petieterig bijgebouw-
(Van een onzer verslaggevers)
GOES Het stichten van een provin
ciaal grondbedrijf in Zeeland is voors
hands niet wenselijk. Tot deze conclusie
komt een door Gedeputeerde Staten van
Zeeland ingestelde commissie, die zich
heeft beziggehouden met het vraagstuk
van de grondverwerving door de pro
vincie.
De commissie komt tot deze conclusie
Bij het bezoek aan het Engelse
Folkestone door de Middelburgse
gemeenteraad bood burgemeester
mr. J. Drijber als blijk van erken
telijkheid 'voor de genoten gast
vrijheid een cadeau aan. De foto
toont van links naar rechts mrs.
H. J. V. Johnson, burgemeester
Drijber, burgemeester Johnson van
Folkestone die het aandenken be-
wondert, en mevrouw M. Drijber-
Halbertsma. Een en ander gebeur
de in de ontvangstzaal van het
gemeentehuis van Folkestone.
na een vijftal stellingen geponeerd te
hebben: 1. andere overheidsinstellingen
hebben reeds een grondbedrijf zodat de
instelling van een provinciaal grondbe
drijf de markt ongunstig kan beïnvloe
den; 2. de provincie zou de vraag ver
groten en daardoor prijsverhogend wer
ken; 3. grote kapitalen, nodig voor een
flinke aanpak, zijn onder de huidige om
standigheden niet voorhanden; 4. indien
op bescheiden schaal begonnen zou wor
den zullen de apparaatskosten relatief
zwaar drukken; 5. de risico's zijn moei
lijk te overzien.
Zich bezig houdend met de vraag of
er dan andere mogelijkheden voor de
provincie zijn om toch gronden te ver
werven, is de gedachte geopperd uit de
provinciale reserves een bepaald bedrag
(b.v. 500.000 gulden) af te zonderen om
met de grondverwerving een begin te
maken/ Als mogelijke bestemmingen van
dit bedreg wordt genoemd: aankoop van
gronden door bepaalde instellingen en
bijdragen ineens in de exploitatiekosten
van gronden.
De commissie meent wel, dat het even
tueel door de provincie beschikbaar te
stellen bedrag gebruikt zou moeten wor
den voor echt aantrekkelijke aankopen,
waarbij geen richtlijnen vastgesteld zou
den moeten worden wat het beheer en
de bestemming van laatstbedoelde aan
kopen betreft.
Tenslotte meent de commissie, dat een
snelle onteigeningsprocedure aangaande
recreatiegronden zeer gewenst is.
WASHINGTON De Amerikaanse
minister van buitenlandse zaken, Dean
Rusk, heeft maandag in een toespraak
aan de universiteit van North Carolina
gezegd dat het, gezien de snelle tech
nische ontwikkeling, mogelijk is dat de
leiders van oost en west op een dag
overleg plegen via een televisieverbin-
ding.
De huidige telexverbinding tussen
Moskou en Washington, die bestemd is
voor noodsituaties, is wellicht de inlei
ding tot internationaal overleg per te
levisie. met alle voor- of nadelen die
een dergelijke verbinding met zich mee
kan brengen, aldus de minister.
tje, was en is nog de maalderij ge
huisvest.
De bereiding van de mosterd ver
schilt niet veel met de werkzaam
heden van een molenaar: in een soor
tement van wastobbe worden de klei
ne mosterdzaadjes fijn gemalen tussen
twee molenstenen. Via een trechter
en een slangetje wordt azijn toege
voegd en als er wat specerijen bijge
daan zijn, heet het eindproduct, dat
onder de tobbe in een keulse pot
wordt opgevangen, mosterd. Het spul
blijft een dag overstaan om te gisten
en na nog een keer gemalen te zijn,
is het prod-ukt klaar voor de verkoop
Veertig jaar geleden had vader Van
Haele daarna geen dol meer. Met een
grote pot mosterd voorop de trans
portfiets, bezocht hij dagelijks zijn
klanten onder meer in Biervliet,
Hoofdplaat, Oostburg en Aardenburg.
Voor enkele centen kreeg men een
lik mosterd in een kopje!
Voor zoon Johan, de tegenwoordige
mosterdmaalder, past die verkoopwij-
ze niet meer in het huidige zaken
doen. Vanuit de tobbe wordt het pro-
dukt in glazen potjes van 80 gram of
in grotere gegoten. Een schroefdeksel
en een keurig rood etiket erop en de
grossiers zijn weer bereid een flink
kwantum af te nemen. De manier van
aan de man brengen is dus heden
daags geworden; de bereidingswijze is
identiek aan die in de twintiger jaren
gebleven. Dezelfde tobbe en maal
stenen word er nog gebruikt, alleen is
de handkracht vervangen door een
elektromotor.
In tegenstelling tot de grotere vak
broeders kent het IJzendijkse bedrijf
geen mosterdgeheimen. Geen speciale
preparaten of kleurstoffen komen er
bij Johan van Haele aan te pas. Alles
is puur. Vandaar dan ook dat hij met
niet weinig trots het predikaat „Franse
Mosterd" mag voeren. Officieel mag
men het product deze betiteling geven
als er bruin mosterdzaad, en geen
geel, wordt gebruikt. „Het schort er
nog al eens aan", zegt Van Haele,
„wanneer men diverse soorten eens
bekijkt. Het predikaat wordt vaak
gevoerd, terwijl het gele zaad is ge
bruikt".
Erg sappel maakt hij er zich trou
wens niet over. Het voornaamste is
dat zijn bedrijfje met een dagproductie
van tien a twintig kilo rendabel blijft.
Zolang dat het geval is, blijft het
bruine mosterdzaad uit Groningen,
maar ook uit Roemenië en Italië, naar
de Rozemarijnstraat komen. En kan
doorgegaan worden met de streekbe-
volking te voorzien van de straffe Van
Haele's Mosterd, mèt het rode etiket.
Al sinds 1949 is de Nijmeegse vrou-
-^4 welijke psychiater dr. Anna Ter-
ruwe onder .verdenking", dat zij in
zichten verkondigde en methoden toe
paste, die strijdig zouden zijn met de
katholieke leer en de goede zeden. In
dat jaar heeft een commissie van mo
ralisten, ingesteld door het Neder
lands episcopaat, echter verklaard,
dat zij rechtzinnig was in de leer en
voorzichtig in de praktijk. Niettemin
bleven de aanvallen onder leiding van
een aantal paters jezuieten voortdu
ren. En in 1956 heeft het Heilig Of
ficie haar leer en praktijk veroordeeld
en haar zedelijk volstrekt ontoelaat
bare methoden toegeschreven.
Deze veroordeling is toen ter kennis
van de priesters in de verschillende
bisdommen gebracht. Dr. Terruwe nu
heeft in een verweerschrift aan het
Heilig Officie zich bitter beklaagd
over de wijze, waarop deze veroorde
ling tot stand kwam. Zij is geen en
kele maal gehoord. Haar raadgever
prof. Duynstee c.r.s.r. werd naar Rome
overgeplaatst. Ze ontkent de tegen
haar ingebrachte beschuldigingen ook
ten stelligste. Ze ziet hierin een di
recte aantasting van haar eer en
goede naam. Ze gedenkt dankbaar,
hoe het Nederlands episcopaat haar
heeft gesteund en heeft speciaal woor
den van lof voor wijlen mgr. Feron,
op wie ernstige druk was uitgeoefend
zijn steun aan haar los te laten, wat
hij mede namens mgr. Lemmens be
slist geweigerd heeft.
De bedoeling van de schrijfster was
niet, dat dit verweerschrift in de
openbaarheid zou komen. De Volks
krant van zaterdag heeft het echter
in uitvoerige uittreksels weergegeven.
Zij noemt het een zaak van geeste
lijke hygiëne. Zij ziet hier een zaak,
die uitgaat boven een persoonlijk con
flict. Zij raakt de hele katholieke ge
meenschap. Inderdaad: zonneklaar
wordt 't hier, hoe de methode van on
derzoek en rechtspraak door 'n hoog
kerkelijk college een elementaire fase
heeft gemist: het verhoren van de
aangeklaagde. Het moet ontsteltenis
wekken, dat dit mogelijk is. Deze pu-
blikatie stelt de dringende noodzaak
van een grondige hervorming van de
werkwijze der Curie in een fel licht.
Inmiddels heeft de Tijd-Maasbode
van gisteravond uitvoerig aandacht
aan het geval gewijd en er scherp
commentaar op gegeven, waaraan wij
het volgende ontlenen
„Het is toch maar goed dat het geval-
Terruwe eens in het openbaar wordt be
sproken. Het was te lang een secret de
polieliinelle geweest. Men sprak wei over
de kwalijke praktijken van het H. Officie
en dan dacht men aan pater Duynstee
C.ss.R. en aan dr. Terruwe. maar neen,
men noemde geen namen, namen noemde
men niet.
Dat deed ook niet de niet-nader-te-noe-
men figuur uit het H. Officie die acht
waarschuwingen juist op Nederland losliet
tegen denkbeeldige denkbeelden en prak
tijken van denkbeeldige psychiaters, tege
lijk met de afkondiging van een verbod
aan priesters en seminaristen om de hulp
in te roepen van een psychiater van het
andere geslacht. Neen, hij noemde geen.
namen. Maar er kon slechts aan één naam
worden gedacht. En daarom had hij niet
zomaar in het wilde weg enige denkbeel
den en praktijken van denkbeeldige psy
chiaters mogen veroordelen, maar had hij
moeten verifiëren of die duidelijk bedoel
de en door ieder te identificeren psychia
ter in feite de veroordeelde denkbeelden
en praktijken aanhing. Hij benadeelde een
bepaalde persoon in haar goede naam en
in haar praktijk. Hij bracht een bonafide
theorie van katholieken huize in diskre
diet door er het vermoeden aan vast te
hechten van kwalijke praktijken, en dat
zonder te verifiëren wat de feitelijke grond
voor deze vermoedens was, Zo werd een
individuele persoon veroordeeld op roddel
van neurotische patiënten en werd de kuis
heid verdedigd ten koste van de rechtvaar
digheid".
TAe z.g. niet-gebonden landen heb-
ben, zoals te verwachten viel, een
stemmig een aantal resoluties aange
nomen vol kreten, die tot niets ver
plichten. Dit verhindert niet, dat we
duidelijk de gespletenheid van dit
blok van naties kunnen waarnemen.
Landen als India, Marokko, Joegosla
vië geloven oprecht in de coëxistentie
tussen de twee grote machtsblokken,
waartussen de niet-gebonden landen
een verzoenende rol moeten spelen.
President Soekarno heeft echter, naar
hij ook in een interview met Brand
punt meedeelde, „dieper" doorge
dacht. Hij ziet nog maar twee blokken:
de oude gevestigde machten en de
"ïieuw-opkomende naties. Wrijvingen
daartussen zijn onvermijdelijk. Hier
mee speelt hij in de kaart van China,
dat zich een nieuw-opkomend land
acht in tegenstelling met de geves
tigde Sovjet-macht.
Soekarno kreeg voor zijn opvatting
slechts een minderheid mee. Toch be
reikte hij, dat een China onwelgeval
lig voorstel van India onder de tafel
werd gewerkt. Sjastri wilde namelijk
een missie naar Peking sturen ten
einde Mao te bewegen niet door te
gaan met kernproeven. Het voorstel
alleen al heeft in de Chinese hoofd
stad een woede-explosie tot gevolg
gehad.
Met dat al is het niet-gebonden-
heidsbeginsel wel heel weinig vrucht
baar gebleken. Soekarno is al van
plan het volgend jaar op grond van
zijn nieuwe principe een conferentie
van nieuw-opkomende landen bijeen
te roepen. Daar zal Peking ook wel
van de partij zijn. Een prettige ont
wikkeling is het niet. Een nieuwe te
genstelling tekent zich af en wordt
nu bewust aangewakkerd.
Op de fiets met een pot mos
terd voorop door de streek.
Een lik voor enkele centen
iVToor de VPRO werd de vorige week
de eerste van drie documentaires
vertoond over het vraagstuk van oor
log en vrede. Oorspronkelijk was
j daarin het effect van een waterstof-
bom op een kaart van Nederland op
genomen. De vertoning heeft de dienst
Bescherming Bevolking tijdig weten
te verijdelen. Nu konden we alleen
maar zien, wat dit soort bommen
kan aanrichten in een fictieve land
streek. Prompt heeft natuurlijk een
pacifist in de Tweede Kamer ge
vraagd waarom. De lieden van „ban
de bom", schrikken er blijkbaar van
als de bom nu werkelijk naar een
fictieve landstreek wordt verbannen
Overigens geloven wij dat het voor
deel van de wijziging van de film
ook fictief is. Zolang overal ter we
reld hoge militaire leiders pochen,
dat zij met een paar bommetjes hele
werelddelen kunnen lamleggen, reali
seren wij ons toch wel, dat de kaart
van Nederland te klein is om zo'n
ding in te verpakken.
