„Kortzichtig beleid drijft
Nederland tot boekenzorg"
wat is wijsheid?
UILTJE
Verkoud
heid
bij
Ipak
P0PIA
1000
bij
1 pak
met.
ANTI- VLAAMSE REDE
OP HERDENKINGSDAG
VAN DE REVOLUTIE
FARVERFEST
Britse bisschoppen willen
vierde conciliezitting
sim.
BIJ DUIZENDSTE PRISMA-POCKET
Niet roken, niet drinken
en niet snoepen zou
ramp zijn voor schatkist
RUSSEN KOMEN
KEIKEN BEJ N.A.V.O.
11 ROL EXTRA VOOR EEN DUBBELTJE
11 ROL EXTRA VOOR EEN DUBBELTJE
Fransen, ziende blind
Vliegers doen
boekje open
over Liberia
Feest in Utrecht
Dwangpositie
Hulpmiddel
Arm weer aangezet
Vier zware jongens uit
Dartmoor ontsnapt
V alsemuntersbende
in Italië opgerold
Militair door
trein gedood
Ballonsuccessen
Nini Boesman
Voorkom
Rillerig? Onprettig?
a Vlug-:
Paus benoemt
Nederlandse
toehoorster
ONDERZOEKIN TOONT AAN
Godsdienstonderricht
mede schuldig
aan anti-semitisme
..België bestaat niet meer
UI.CC
Zeker verband
tussen roken
en longkanker
Mutatie bij Justitie
Prof. A. Mulder nieuwe
secretaris-generaal
VLOERKLEED
DAGBLAD DE STEM VAN DONDERDAG 24 SEPTEMBER 1964
Advertentie")
(Van orue kunstredactie)
UTRECHT Nederland, het
land met de hoogste lecsdichthcid,
zal binnenkort ook het land kun
nen zijn, waar de bevordering van
het hoek tot een louter gesubsidi-,
eerde aangelegenheid is terugge
bracht, nadat men eerst het par
ticulier initiatief aan banden zal
hebben gelegd, dit is de conclusie
van de heer Ph. Bogaard, directeur
van de uitgeverij Het Spectrum'
n.v., gegeven tijdens een heden
ochtend in de Panoramazaal van
Utrechts Neudeflat gehouden bij-j
eenkomst ter gelegenheid van de
uitgave van het duizendste Pris
ma-pocketboek.
Nu wij door een vooruitstrevende so
ciale politiek van de armenzorg zijn be
vrijd, zei de heer Bogaard, worden wij
door een kortzichtig, economisch depar
tementaal beleid naar de lectuunzorg ge
dreven.
De kritische noot van de heer Bogaard
was gericht op de verhogingen door
PTT van de drukwerktarieven met meer
dan 75 pet., die een ernstige bedreiging
vormen voor het goed functioneren van
het informatie-apparaat, dat onontbeer
lijk is geboren bij de wisselwerking tus
sen lezer, boekverkoper, auteur en uit
gever van pocketboeken. Het pocketboek
is een massamedium, dat een grote, in
dividuele keus mogelijk maakt, een keus
die afhangt van de belangstelling van
de lezer. En deze lezer kan alleen dan
belangstellend zijn en blijven, wanneer
een goed informatie-apparaat hem regel
matig óp de hoogte houdt van wat er
telkens verschijnt, een apparaat ook, dat
een onmisbare schakel is geworden in de
exploitatie van het pocketboek met zijn
grote oplagen, zijn omzetsnelhid en zijn
lage prijzen.
Deze exploitatie wordt volgens de heer
Bogaard ernstig bedreigd door de Ne
derlandse PTT, Terwijl we van de ene
kant zei hij, uit hoofde van het erkend
gemeenschapsbelang door de staat wor
den gedwongen de prijs van onze pockets
laag te houden, brengt ons van de an
dere kant een monopolistische staatsbe
drijf, dat blijkbaar uit is op inflatie, in
een dwangpositie, waardoor de exploi
tatie, dus de prijs van onze pockets,
aanzienlijk wordt beïnvloed.
Aan deze kritiek liet de heer Bogaard
een beschouwing voorafgaan over de
functie van het boek. Het pocketboek in
het bijzonder. Het succes van een po-j
cketboek, met name de Prismareeks die
in 1951 is gestart, is volgens de direc-
teui van Spectrum mede toe te schrij-l
ven aan de na-oorlogse periode, die na
een technische, organisatorische en eco
nomische opbouw van materieel herstel
de tijd rijp maakte voor een hernieuw
de belangstelling in culturele, algemeen
vormende en geestelijke waarden. En
het boek is een van de communicatie
middelen waardoor deze waarden wor
den overgedragen. Dit functioneel, nood
zakelijk middel mocht niet langer tot de
status-sector beperkt blijven en daarom!
werd hét voor de massa presentabel en!
acceptabel gemaakt.
Alleen reeds de complete Prismapro-1
duktie in zijn verschillende genres isi
zo massaal groot, dat men haar volgens
de heer Bogaard het uiterlijke resultaat
kan noemen van een evolutie in de we
reld van het boek.
Het duizendste Prismaboek. getiteld:
„Cultuurgeschiedenis van de twintigste
eeuw" werd geschreven door de Gro
ningse hoogleraar, prof. dr. P. J. Bou-
man, die tijdens de bijeenkomst in de
Neudeflat eregast was.
Prof. Bouman schetste de ontwikkeling
van zowel boek- als krantebedrijf. Uit
de krant is de massapers geboren, die
een nieuw publiek bereikte en deze nieu
we publieke groepen bleken ook voor
het boek bereikbaar. De grotere afzet
betekende een produktieverhoging én een
verlaging van de prijs. De^e nieuwe pu
blieke groepen zijn niet zonder meer te
noemen, maar wel is duidelijk, dat de
oude sociale structuur van een smalle
burgerlijke bovenlaag en een brede on-'
derlaag van arbeiders is veranderd met
de vorming in onze tijd, van meerdere
nieuwe middengroepen, waartoe onder
meer het enorm toegenomen aantal jeug
digen moet worden gerekend, die na de
lagere school een voortgezette opleiding
volgen. En al deze groepen zijn volgens
prof. Bouman binnengetreden in de we
reld van het pocketboek", een nog steeds
groeiende culturele macht die zelfs niet
door de televisie kan worden afgeremd.
Naast de eerste officiële uitreiking van
het duizendste Prismaboek konden de
aanwezigen op deze bijeenkomst nu reeds
kennis nemen van de 118 titels van nieu
we pockets, die in de komende maanden
door Het Spectrum zullen worden uitge
geven. Er is naast de bekende reeksen
waartoe onder meer de Aula- en Picture-
boeken behoren een nieuwe serie bij:
de Prisma-detectives, waarvan de eerste
exemplaren in oktober en november op
de boekenmarkt zullen komen.
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Wanneer de campag
nes tegen het roken en tegen het ge
bruik van alcohol optimaal effect zou
den hebben en als alle Nederlanders
uit angst voor dik worden alle zoetig
heid zouden afzweren, zou de minister
van financiën voor een complete
catastrofe komen te staan. Want deze
minister houdt zijn inkomsten in be
langrijke mate op peil dank zij de
accijnzen, die hij heft op suiker, tabak,
wijn, bier en alcohol. Meer dan een
miljard gulden incasseert hij aan de
menselijke zwakheden op het gebied
van roken, drinken en snoepen en dat
is heel wat op een totaal aan inkom
sten van 13,6 miljard.
In de sector van de accijnzen int
minister Witteveen het meest dank
zij de tabak, alle anti-rook-campagnes
ten spijt. Want al constateert hij in
zijn begroting van de middelen voor
1964 een teruggang in het roken van
sigaretten, zijn inkomsten aan tabaks
accijnzen zullen volgend jaar toch wel
700 miljoen zijn (600 miljoen in 1964)
omdat het verbruik toch weer toe
neemt en omdat de prijzen werden
verhoogd.
De suikeraccijns brengt het volgend
jaar 105 miljoen op, want al wil men
dan niet dik worden, er wordt toch
steeds meer suiker gebruikt.
Het bierverbruik blijft eveneens toe
nemen, wat 75 miljoen aan accijnzen
betekent. De gedistilleerd-accijns is
nog indrukwekkender: 235 miljoen in
1965 en tenslotte is er dan nog de
wijnaccijns, die volgend jaar 22 mil
joen zal opbrengen.
LONDEN Chirurgen van het zieken
huis te Wrexham (Wales) zijn er dinsdag
avond in geslaagd aan een jongedame
haar linkerarm, die in de fabriek door
een machine was afgerukt, terug te ge
ven. De arbeidster was na het. on^ev^
onmiddellijk naar het ziekenhuis "ver
voerd. Per ambulance werd de arm uit
de fabriek gehaald en deze werd in het
ziekenhuis weer aangezet. De toestand
van de abreidster is bevredigend.
LONDEN De Engelse politie zoekt
naar vier „zware jongens" die zijn ont
snapt uit de beruchte gevangenis Dart-
moor.
De mannen vielen in het washuis van
de gevangenis een bewaker en drie mede
gevangenen aan en knevelden hen. Via
een ventilator kwam het viertal buiten
het gebouw en de muur werd met be
hulp van een ladder genomen. De uitbre
kers verdwenen in de mist op de een
zame heidevelden rondom Dartmoor.
(Advertentie)
uililfjMpMm...
senoritas van 14 t/m 18 ct
sigaren van 20 t/m 33 ct
Twee Russische torpedobootjagers
stomen langs het Amerikaanse
vliegdekschip „Independence" tij
dens de NAVO-oejening „Team
work" op de Atlantische Oceaan.
Op het dek van de „Independence"
staan A-4 Skyhawks opgesteld. Het
Russische vaartuig op de voor
grond is een torpedobootjager van
3500 ton van de Kotlin-klasse, uit
gerust met geleide projectielen.
Op de achtergrond een 1280 tons
jager van de Riga-klasse.
65
BOLÖGNA De Italiaanse politie heeft
een internationale bende die zich erop
toelegde gouden munten te vervalsen,
onschadelijk gemaakt.
De politie heeft in samenwerking met
de Zwitserse autoriteiten in de omge
ving van Casalecchio di Reno bij een
overval op het hoofdkwartier van de
bende voor een waarde van 2,4 miljoen
dollar aan gouden munten en matrijzen
in beslag genomen.
De bende hield zich bezig met het
slaan van gouden dallarstukken Zuid-
amerikaanse en Afrikaanse munten. Zelfs
maakte zij oude Franse Napoleons na.
De valsemunters gebruikten echt goud,
maar maakten van het feit gebruik dat
de munten zelf een hogere waarde ver
tegenwoordigen dan het gewicht aan
goud.
AMERSFOORT De 33-jarige wacht
meester W. Krijt van de school A>or re
serveofficieren van de cavalerie in
Amersfoort en is op een niet-beveiligde
overweg tussen Amersfoort en Hoeve
laken door een trein aangereden en zo
ernstig gewond, dat hij op weg naar een
ziekenhuis is overleden.
Volgens de machinist naderde de jeep,
waarin K. als bijrijder zat, zo snel de
overweg dat hij ging afremmen De be
stuurder van de jeep ging ook langzamer
rijden, maar gaf, juist toen de machinist
weer vaart meerderde, vol gas en schoot
vlak voor de trein langs. K., die uit de
jeep was gesprongen, toen die de over
weg opreed, werd door de trein geraakt
en in een sloot geslingerd. De machinist
heeft van het ongeluk niets gemerkt.
DEN HAAG Het bestuur van de in
ternationale doellandings-ballonwedstrijd
te Antwerpen heeft de Nederlandse bal
lonvaarster Nini Boesman de le prijs
coupe Segers toegekend.
Zondag stegen de grote wedstrijdbal
lonnen tijdens ongunstig weer op. On
danks deze handicap wist mevrouw Boes<
man precies op het vooruit aangegeven
doel te landen. De andere ballonnen
kwamen op 15-20 km afstand.
Dit jaar zijn in de gehele wereld
slechts drie internationale ballonwed
strijden gehouden: een in Zuid-Duitsland
een in Nederland en deze laatste wed
strijd in België. Alle drie werden ge
wonnen door Nini Boesman Zaterdag
middag 26 september zal Nini Boesman
opstijgen van het Malieveld in Den Haag
voor haar 200e balionreis.
t Advertentie)
VATICAANSTAD Het Engelse epis
copaat heeft zich uitgesproken voor een
vierde zitting van het concilie, te houden
binnen twee of drie jaar. Het meent dat
„iedere bisschop, die vervuld is van
herdelijke zorg, kan verlangen, dat er
een eind komt aan zijn reizen naar
Rome en dat hij terugkeert naar zijn
kudde". Dg kerk is echter belangrijker
dan welk bisdom ook. Het zou toch wel
zeer onbevredigend zijn wanneer men
op het concilie enkele algemene begin
selen vaststelde en het aan deskundigen
zou overlaten, te beslissen hoe de wen
sen van de concilievaders geïnterpre
teerd moeten worden.
ROME In de Verenigde Staten is
een onderzoek ingesteld naar de diepere
oorzaken van het anti-semitisme. De
uitslag van dit onderzoek bevestigt de
mening van het secretariaat voor de
eenheid, dat juist door de bewering,
dat de joden van Christus' tijd schul
dig zijn aan diens dood, het anti-semi
tisme in de loop der eeuwen in de
hand gewerkt is.
De resultaten van dit onderzoek, dat
in de zomer van 1963 werd verricht
zijn gepubliceerd door he,t Nederlands
documentatie centrum concilie te Ro
me.
De bedoeling van het onderzoek was
inzicht te krijgen in de wortels van
het anti-semitisme in de Verenigde
Staten in het bijzonder onder de pro
testanten en katholieken. Gedurende
de zomer van 1963 hebben 2326 pro
testanten en 545 katholieken aan de
enquête meegedaan.
Daaruit is gebleken, dat speciaal door
het godsdienstonderricht in kerk en
school de christenen in de Verenigde
Staten een bepaald beeld hebben ge
kregen van de rol der joden ten aan
zien van Jezus, Zijn dood en Zijn fi
guur als historisch persoon.
Omtrent het moeilijke en precaire
vraagstuk uit de jodenverklaring, nl.
de schuld der joden aan de „kruisiging
en dood van Christus leverde de en
quête het volgende beeld op. Negenen
zestig procent van de ondervraagde
katholieken is ervan overtuigd, dat
(Van onze correspondent)
LUIK „Wee hen, die onze
wanhoop ten top zouden drij
ven!" Deze pathetische waar
schuwing werd geuit door de
burgemeester van Luik, de
heer Destenay, tijdens een ge
legenheidstoespraak ter her
denking van de Belgische re
volutie in september 1830. De
opstand, die een einde maak
te aan het Koninkrijk der Ver
enigde Nederlanden, wordt
ieder jaar te Luik en te Brus
sel herdacht.
Het „wee hen" werd door de Luikse
burgemeester thans niet meer gericht
aan de Nederlanders, maar aan het
adres van de „Vlaamse verdrukkers".
Destenay onderstreepte dat Charles
Rogier, een der kopstukken der revo
lutie van 1330 zijn België niet meer
zóu herkennen.
„Wat moeten we ervan denken,
wanneer we vernemen dat een Bel
gisch minister in het openbaar zijn
fierheid verkondigt, te behoren tot een
Nederlandse gemeenschap van 17 mil
joen zielen? Hebben wij dan niet
evenzeer het recht Luik uit te roepen
tot zesde Franse stad? Indien zou blij
ken dat alle verzoeningsformules
schipbreuk lijden ingevolge de on
wil der taalkundige meerderheid in
België, dan zullende Luikenaars in
hun geschiedenis voldoende aankno
pingspunten vinden om een nieuwe
weg op te gaan. De manoeuvres, ge
richt tegen onze Waalse steden en
provincies, moeten ophouden".
Tijdens de plechtigheid aan het
standbeeld van Rogier te Brussel her
innerde een Waals woordvoerder er
aan. dat de opstand van 1830 het werk
is geweest van Wallonië en Brussel en
dat België door Waals bloed tot stand
is gekomen. „Nu wordt Wallonië be
dreigd. De annexatie van de Voer
streek door Vlaanderen is een drin
gende waarschuwing: het volgend
stadium brengt de totale onderwer
ping van Wallonië aan Vlaanderen.
Het België waarop wij zo fier waren,
bestaat niet meer".
Pontius Pilatus geprobeerd heeft Jezus
van de kruisdood te redden en 46
van hen gelooft zelfs dat het hem door
de joodse druk onmogelijk gemaakt is.
Vandaar dat ook 61.5 de joden als
groep verantwoordelijk acht voor de
kruisiging van Christus. Tegenover 22
procent die de schuld aan de Romeinen
geeft.
Uit het verder onderzoek is gebleken,
dat een groot aantal christenen gelooft,
dat de joden deze zonde tegen Jezus
niet vergeven wordt voor zij zich be
keerd hebben of dat de straffende hand
van God de joden zal blijven treffen.
Maar de meerderheid bij de katholie
ken staat toch niet tegenover de jood
van tegenwoordig. Toch gelooft nog
eenderde eraan en dat betekent in feite
miljoenen katholieken.
Gebleken is ook dat het anti-semitis
me beslist niet alleen maar een gods
dienstige zaak is. Vijfenvijftig procent
bv. gelooft, dat de joden de internatio
nale bankwereld beheersen en 43 pro
cent gelooft dat de joden veel meer
opvallend gekleed willen gaan en ju
welen dragen. Merkwaardig genoeg is,
dat de intensiteit van dit anti-semitis
me gepaard gaat met een toenemende
vurige geloofsbeleving.
AMSTERDAM Het dagelijks bestuur
van de Union Internationale Contre le
Cancer (U.I.C.C.j heeft in een resolutie
uitgesproken dat de Union tot een van
haar voornaamste taken rekent het voor
komen van kanker. De Union (waarin 64
landen zijn vertegenwoordigd) is over
tuigd. door het overstelpende feitenma
teriaal, gebaseerd op talrijke onafhanke
lijke onderzoekingen in een groot aan
tal landen, dat er verband bestaat tussen
longkanker en het roken van sigaretten.
De Union dringt daarom bij de verant
woordelijke autoriteiten in alle landen
aan op het nemen van toepasselijke maat
regelen om het onnodige en toenemende
aantal sterfgevallen ten gevolge van kan
ker van de longen te verminderen.
Dr. L. Meinsma, directeur van het bu
reau kankerregistratie en voorlichting,
merkt naar aanleiding van deze reso
lutie op dat op de begroting van het
ministerie van Sociale Zaken en Volks
gezondheid voor 1965 350.000 is uitge
trokken ten behoeve van een voorlich
tingsprogramma onder de jeugd over de
nadelen van het roken. Het ministerie
heeft met twee ton de actie roken jeugd
1964 gesubsidieerd. Ook de stichting Ko
ningin Wilhelminafonds verleent alle
steun aan de voorlichting van de jeugd
over de nadelen van roken.
Het is dus noodzakelijk, dat de me
ningen van de concilievaders volkomen
duidelijk worden voordat de daartoe aan
gewezen commissies na het concilie met
hun werk beginnen. Als dat niet voor
eind november kan worden bereikt,
hopen wij. dat de commissies het werk
gedurende twee of drie jaar rustig kun
nen voortzetten en dat dan het laatste
woord zal worden gesproken op een
vierde zitting", aldus het Britse episco
paat.
Paus Paulus heeft gisteren acht nieu
we ïeken-toehoorders en vijftien toe
hoorsters benoemd. Onder deze laatsten
behoort ook de Nederlandse mejuffrouw
A. M. Roeloffzen, secretaresse van de
Internationale Federatie der Katholieke
Vrouwelijke Jeugd.
Kardinaal-aartsbisschop Ruffini van
Palermo heeft gisteren weer als eerste
geïntervenieerd over de verklaring
over de godsdienstvrijheid. Hij eiste een
zeer duidelijk onderscheid tussen vrij
heid en tolerantie. De vrijheid komt
voort uit de waarheid, die er recht op
heeft zich te verbreiden, terwijl toleran
tie voortkomt uit de eisen van de mense
lijke samenleving. Een staat mag volgens
kardinaal Ruffini niet het recht ontzegd
worden de katholieke godsdienst tot
staatsgodsdienst uit te roepen. Het con
cilie moet vervolgens duidelijk eisen,
dat de katholieke godsdienst overal haar
rechten krijgt, ook in de vele landen,
waar die rechten niet worden toegekend.
Een van de sprekers gisterochtend
was de Amerikaanse kardinaal Cushing
van Boston, die al eens boos uit de con-
ciliezaal is weggelopen en naar zijn
aartsbisdom terugkeerde, omdat hij van
het gesprokene niets kon verstaan. Hij
spreekt n.l. maar heel moeizaam wat
Amerikaans-Latijn. Hij had de concilie
leiding een simultaanvertaalapparaat
aangeboden, maar daarvan is nog geen
gebruik gemaakt.
Kardinaal Cushing verklaarde gisteren
dat de gehele wereld katholieken en
niet-kalholieken wacht op de verkla
ring over de godsdienstvrijheil van de
katholieke kerk..
De kerk, aldus de kardinaal moet
een voorvechtster zijn van de vrijheid.
De uitslagen der stemmingen over de
collegialiteit der bisschoppen en over het
primaatschap van de Paus hebben tot
veelbetekende conclusies geleid. Het is
n.l. opgevallen, dat er soms een vrij
groot verschil bestond in het totaal aan
tal uitgebrachte stemmen voor de ver
schillende onderdelen.
Bij de stemmingen over verschillende
onderdelen van het kerkschema liepen
de totalen der uitgebrachte stemmen
meestal niet ver uiteen, verklaarbaar uit
het feit, dat op het ogenblik van stem
ming enkele bisschoppen zich even uit
de concilieaula hadden verwijderd. Maar
niet verklaarbaar is volgens waarne
mers het dieptepunt in het aantal stem
men uitgebracht, toen de concilievaders
gevraagd werd te stemmen over de
wederzijdse begrenzing van de collegia
liteit en primaatschap. De 90 tegenstem
mers fundeerden hun afwijzing op de
opvatting, dat alle macht alleen aan de
Paus toekomt en alleen door hem aan
de bisschoppen wordt verleend. Een op
vatting die vooral binnen het Italiaanse
episcopaat gehuldigd wordt.
Verschillende concilievaders hebben
verklaard, dat menige bisschop bij deze
stemming in gewetensnood '/erkeerde.
Een Italiaanse bisschop bekende aan zijn
niet-ïtaliaanse ambtsgenoot, dat hy door
de druk van zijn bisschoppenconferentie
in verwarring was gebracht en dat hij
daarom net als zijn niet-Italiaanse buur
man stemde.
(Advertentie)
1 v
Een demonstratie overtuigt'
u van de weergaloze beeld-.
en klankkwaliteit. Stap n^ar
een Bell-dealer!
imp.: 1MTRA BREDA lel. 41487
DEN HAAG Professor mr. A. Mul
der, raadsadviseur in algemene dienst bij
het ministerie van Justitie en hoogleraar
in het strafrecht en het strafprocesrecht
aan de Rijksuniversiteit te Leiden, volgt
op 1 februari 1965 mr. J. C. Tcnkink op
als secretaris-genc-i aal van het departe
ment van Justitie. Mr. Tenkink verlaat
het ministerie dan met pensioen.
(Advertentie)
FARVERFEST: chique vloer
kleed rr.etzéér hoge
pool, vachtzacht,
grote scala van
tinten, gemêleerd,
gedessineerd of effen.
Vraag folder F2 aan
Veneta N.V., Hilversum.
(Van onze Parijse correspondent)
PARIJS In het weekblad l'Express
(voor het eerst in de nieuwe vorm
verschenen, waardoor het blad aan
Time en Newsweek doet denken) trof
ik de volgende brief van de heer
Frangois Deybach uit Veenendaal aan
„Na een verblijf van meer dan zes
maanden in Nederland keer ik bin
nenkort naar Frankrijk terug. Ik ga
niet met plezier. In Nederland is niet
alles rozegeur en maneschijn, maar
wanneer ik de woontoestanden hier
vergelijk met die in Frankrijk, is er
reden om heel boos te worden (prijs
van een vijfkamerwoning 130 gulden
per maand). En niet te vergeten in
Nederland de wegen, de zwembaden,
de prijzen van fruit en textiel. Ik
kan niet alles opsommen, maar 't is
om wanhopig te worden als de Fran
sen geloven, wat radio en televisie
hun vertellen, nl. dat men nergens
in de wereld beter leeft dan in Frank
rijk. Zijn de Fransen dan zó ziende
blind en horende doof?"
(Advertentie)
HUISORGEL
réérst horen, zien en zélf bespelenl
Vraag folder. Prijs v.a. 3450.-
Een begrip op orgclgcbiod
sinds 18G8
(VERVOLG VAN PAGINA 1)
Hij zei niet te weten op wie gedoeld
werd en graag naar zijn kamer te wil
len. „In een oogwenk stonden er toen
drie tot.zes stevige kerels om me heen.
tegen wie ik kansloos was", aldus de
Nederlandse gezagvoerder in zijn rap
port. Nog voor hij zich kwaad kon
maken had hij de handboeien aan en
werd hij tegen de grond geslagen.
Per politieauto werd hij naar een ge
vangenis gebracht en onderweg door
drie agenten bont en blauw geslagen
Hij poogde zich ondanks zijn boeien te
verweren, doch kreeg een voltreffer op
zijn neus en rechteroog.
Bij de militaire gevangenis kregen
de drie agenten hulp van enkele solda
ten. „Hysterisch sprongen ze op mc af",
aldus het rapport, „mijn bovenkleren
sneuvelden en alles wat ik bij me had
werd me afgenomen". Daarna werd hij
op zijn buik gerold en kreeg hij een
20-tal zweepslagen met een leren kar
wats. Vervolgens werd hij halfnaakt
in een naar urine stinkend, donker hok
geduwd en nog steeds geboeid opgeslo
ten. Tientallen muskieten maakten hem
daar het verblijf nog moeilijker.
Na circa 2 uren ging de deur open.
„Een commanderende sergeant-majoor
gaf een potige neger-soldaat opdracht
me nog eens een stuk of tien slagen
met de karwats uit te delen", aldus
Tideman, die zich begon af te vragen
of de menselijke huid zo'n afstraffing
wel kan doorstaan.
Gedurende de 38 uren van gevangen
schap kreeg hij niets te eten of te drin
ken. Ook Tideman poogde tevergeefs
de hulp te laten inroepen van de Ne
derlandse ambassade, de K.L.M., een
advocaat of dokter.
De volgende middag kreeg hij zijn
broek, sokken en schoenen terug en
werd hij per auto naar een ander ge
bouw gebracht. Daar werd hij voor
iemand geleid, die naar hem later
bleek een officier van justitie was. Deze
verweet hem: „U hebt een van de gas
ten van onze president beledigd. „Tide
man verweerde zich met te zeggen dat
hij helemaal niets van ae aanwezigheid
van de president had afgeweten. Daar
op werd hij weer opgesloten.
Op de tweede dag knipte men hem
een gemillimeterd kruis met banen van
4 cm breedte in liet haar op zijn hoofd.
Later op die dagen ging een luitenant
met hem mee in een auto. waarin een
spldaat een stengun op Tideman ge
richt hield. Aangekomen bij een kazerne
gaf een kolonel aldaar opdracht Tide
man te ontdoen van zijn schoenen en
sokken, waarop een afmattende mars
door de stad begon.
Gevolgd door de luitenant en de sol
daat met de stengun in de aanslag
moest de Nederlandse gezagvoerder lo
pend op zijn steeds rauwer wordende
blote voetzolen, met de geboeide ar
men op de rug en met het potsierlijke
kruis in zijn haar geknipt, een afstand
van 4 km over heet asfalt of ongepla
veid grind afleggen. Daarbij dirigeerde
men hem tot vermaak van de inheem
se bevolking dwars door een kampong
en joeg men hem op de punt van de
stengun zoveel mogelijk op. Tenslotte
kwam hij uitgeput en niet tot lopen
meer in staat aan bij het gebouw van
de officier van justitie, met wie hij
daags tevoren ook al had gesproken.
Deze legde hem ditmaal een verkla
ring voor, die de K.L.M.-vertegenwoor-
diger Franssen, bijgestaan door een
Britse advocaat, voor hem had opge
steld. Daarin stonden zwart op wit
excuses, die Je eieren voor zijn geld
kiezende Tideman ondertekende. De of
ficier stelde hem vervolgens in vrijheid.
