VARA SLOOT FILM IN IJSKAST
De gebedsgenezer van Vrijman
draait straks in onze bioscopen
Coopvaect
Programma's radio en t.v.
[bnsftMta
Baron Bluff en de dripdrups
Goed
gekookt
is half
gewassen.
Dolle Dinsdag en slag bij
Arnhem in ,De bezetting'
Klik
Van slavernij tot vrijheid
K.R.O. WIL Y.Y.D.
VAN REPLIEK
DIENEN
BRIEF
Opa's krant
DOUWE EGBERTS
Zachte geurige pijptabak
Rad
l)oii<ler<la£ 10 september
Onafhankelijke tv.
Laatste prom-concert
op de beeldbuis
Russisch ballet opende
seizoen in New York
Ensemble brengt in
Tilburg 2 premières
Woensdag 16 september op t.v.:
Televisie
DAGBLAD DE STEM VAN DONDERDAG 10 SEPTEMBER
(Van onze correspondent)
AMSTERDAM Onder het motto „Ik
provoceer de mensen liever dan dat ik
ze verveel", werkt journalist-cineast Jan
Vrijman op het ogenblik aan een Neder
landse avondvullende speelfilm, die voor
95 procent klaar is. Over de titel wordt
nog onderling gekrakeeld. Een deel er
van zal gewijd zijn aan de Haagse ge
bedsgenezer Maasbach. Het zijn de op
namen, die Vrijman indertijd voor de
VARA-televisie heeft gemaakt, maar die
toen als al tè schokkend in de ijskast
zün gelegd.
Een andere hoofdpersoon is de straat
zanger Koperen Ko uit Almelo. Vrijman
vertelde daarover: „Ik heb hem weken
lang gevolgd en daarna heb ik met de
cameraman Ed van der Elsken veertien
dagen bij hem gelogeerd. Het was een
afschuwelijk-achteraf-huisje. We sliepen
onder de huiskamertafel op luchtbedden
Dat was vreselijk maar tegelijk enorm.
De mensen waren op het laatst zó aan
je gewend, dat ze je niet meer zagen en
dat moesten we precies hebben".
Andere opnamen zijn gemaakt in Assen,
Hedel en Amsterdam.
„Wordt het zoiets als Mondo cane van
Jacopetti of als Alleman van Haanstra?"
„Nee", zegt Vrijman tastend, „Jacopetti
bekijkt de dingen cynisch en Haanstra
bekijkt ze vertederd. Ik niet, ik bekijk
ze gefascineerd. Het hoofdthema van mijn
film is het begrip „geweldig". Ik zeg
vaak tegen mezelf: „Wat is het toch ge
weldig allemaal. Ik ben soms hysterisch
(Advertentie)
van de dingen, die ik zie. Je vraagt wie
de hoofdrol speelt? Die wordt gespeeld
door de Nederlandse werkelijkheid. Ik
wil tonen hoe boeiend, onthutsend, avon
tuurlijk het leven van de mensen is met
wie je 's morgens op de tram staat. Mijn
medewerkers zeggen: „Jan. je krijgt er
moeilijkheden mee. Maar dat geloof ik
niet'".
De film-zonder-naam gaat begin vol
gend jaar in Amsterdam, Den Haag en
10
HILVERSUM I 402 M
VPRO: 11.45 Lichte grammofoonmu-
ziek. 12.15 Leven op het land, gesprek.
12.30 Mededelingen t.b.v. land- en tuin
bouw. 12.33 Deze week. 13.00 Nieuws.
13.15 Promenade-orkest: amusements
muziek. 13.45 Voor de vrouw. NCRV:
14.15 Musette-ensemble (gr.) 14.30 Ra
dio-kamerorkest en zangsoliste: moder
ne muziek. 15.25 Pianorecital. 16.00 Bij
beloverdenking. 16.30 Gewijde muziek.
16.45 Hoorspel voor de jeugd. 17.30 Lich
te grammofoonmuziek voor de teenagers
18.15 Sportrubriek. 18.30 Koorzang. 18.50
Sociaal perspectief, lezing 19.00 Nieuws
en weerpraatje. 19.10 Alt en orgel:
Geestelijke liederen. 19.30 Radiokrant.
19.50 Musette-orkest (gr.) 20 00 Amuse
mentsmuziek. (opn.t 21.00 Zet - Pé:
Licht programma. 21.30 Licht instru
mentaal trio. 22.00 Kerkorgelconcert.
22.30 Nieuws en SOS-berichten. 22.40
Avondoverdenking. 22.55 Boekbespre
king. 23.00 Lichte orkestmuziek, (opn.)
23.30 Vers in het gehoor: literair pro
gramma. 23.55 - '24.00 Nieuws.
HILVERSUM II 298 M
AVRO: 12.00 Dansorkest en zangso-
listen. 12.30 Mededelingen t.b.v. land- en
tuinbouw. 12.33 Zing met ons mee. 13.00
Nieuws. 13.15 Mededelingen, eventueel
actueel of grammofoonmuziek. 13.25
Beursberichten. 13.30 Licht ensemble
14.00 Moderne kamermuziek. 14.40 Voor
dracht. 15.00 Lichte grammofoonmuziek
16.00 Nieuws. 16.02 Chansons. 16.30
Lichte orkestmuziek. 17.00 Voor de
jeugd. 17.55 Kasba 64, gesproken brief
uit Marokko 18 00 Nieuws. 18.15 Even
tueel actueel. 18.20 Uitzending van de
Anti Revolutionaire Partij. Alleen maar
leuzen? Tot u spreekt de heer J. van
der Ploeg, voorzitter van de Nationale
Organisatie van Anti-Revolutionaire
Jongeren Studie-clubs. 18.30 Lichte mu
ziek uit Noorwegen (gr.) 19.00 Gespro
ken brief. 19,05 Sportparade. 19.30 Voor
de jeugd. 20.00 Nieuws. 20.05 Wiener Fest-
wochen 1964: Wienei Symphoniker en
solisten: moderne muziek. 2145 Bondig
bulletin, wekelijkse kunstnotities. 22.00
Lichte orkestmuziek (gr.) 22.30 Nieuws.
22.40 Actualiteiten. 22.55 Wereldkampi
oenschappen wielrennen in Frankrijk.
23.05 Discotaria: nieuwe grammofoon
platen. 23.55 - 24.00 Nieuws.
RELGIë VLAAMS 324 M
12.00 Nieuws. 12.03 Grammofoonmu
ziek. 12.15 Lichte muziek. 12.25 Weer
bericht en mededelingen voor de scheep
vaart. 12.30 Lichte muziek. 12.50 Beurs
berichten en programmaoverzicht. 13.00
Nieuws en weerbericht 13.20 Kamer
muziek. 14.00 Nieuws. 14.03 Die Meis-
tersinger von Niirnberg. opera. (Om
15.00 en 16.00 nieuws). 16.30 Beursbe
richten. 16.40 Lichte muziek. 17.00 Nws.
en weerbericht. 17.15 Lichte muziek.
18.00 Nieuws. 18.03 Voor de soldaten.
18.28 Paardesportbericht.en.. 18.30 Lichte
muziek. 18.45 Sportkroniek. 18.52 Gram
mofoonmuziek. 19.00 Nieuws, weerbe
richt en radiokronick. Daarna: Repor
tage wielrennen. 19.40 En ook voor u.
19.50 Vrije politieke tribune. Tussen 20.00
en 21.30 reportage wielrennen. 20.00
Orkestmuziek. 21.00 Gevarieerde mu
ziek. 21.45 Boekbespreking. 22.00 Nws.
22.15 Israëlische uitzending. 22.45 De
Zeven Kunsten. 23.00 Nieuws. 23.05 Ope
rafragmenten. 23.55 - 24.00 Nieuws.
BELGIë FRANS 484 M
12.03 Gevarieerde muziek. 15.45 Lich
te muziek. 16.08 Klassieke en moderne
muziek. 17.00 Nieuws. 17.45 Lichte mu
ziek. 18.02 Voor de soldaten. 18.27 Lichte
muziek. 19.30 Nieuws. 22.00 Wereld
nieuws. 22.55 Nieuws.
Vrijdag 11 september
HILVERSUM I 402 M
KRO: 7.00 Nieuws. 7.10 Morgengebed.
7.15 Ouverture..., radio voor vroege
mensen. 7.55 Overweging. 8.00 Nieuws.
8.15 Lichte grammofoonmuziek. 8.50
Voor de huisvrouw. 9.35 Waterstanden.
9.40 Schoolradio. 10.05 Klassieke gram
mofoonmuziek. 10.20 Lichte grammo-
foonmuz. voor de oudere luisteraars. 11.00
Voor de zieken. 11.40 Klassieke gram
mofoonmuziek.
HILVERSUM II 298 M
VARA: 7.00 Nieuws. 7.10 Ochtendgym
nastiek. 7.20 Socialistisch strijdlied. 7.23
Lichte grammofoonmuziek. (7.30 Van de
voorpagina, praatje). 8.00 Nieuws en so
cialistisch strijdlied. 8.18 Lichte gram
mofoonmuziek. 8.50 Gymnastiek voor de
vrouw. 9.00 Te land en te water: infor
matief programma voor weg- en wa-
tcrweggebruiker. VPRO: 9.40 Morgenwij
ding. VARA: 10.00 Radiovrouwenkoor
(opn.) 10.10 Viool en piano: klassieke
en moderne muziek. 10.45 Voor de kleu
ters. 11.00 Nieuws. 11.02 Voor de vrouw.
11.40 Lichte grammofoonmuziek.
Rotterdam ia première. Vrijman heeft er
I dan met een selecte camera- en geluids-
ploeg een jaar aan gewerkt.
Over de voorgeschiedenis zegt hij:
„Toen ik in 1960 (of was het '61) met die
gouden beer voor mijn Karei Appel-
film uit Berlijn terugkwam, was nie;
mand zo verbaasd als ikzelf behalve
de filmcritici misschien ik was on
dersteboven. Ik dacht: wat nu? Je weet,
dat ik toen naar de VARA ben gegaan.
Ik werkte daar aanvankelijk enorm fijn.
Ik bedoel: vrij om in mijn eigen val
kuilen te stappen. Maar het laatste jaar
is er in Bussum een crisis, er is alleen
nog maar geld voor goed of minder goed
kijkvoer. Centen voor zoiets als mijn
Dagjesmensen waren er niet meer bij".
Jan Vrijman (altijd met het dunne si
gaartje tussen de getuite lippen) is toen
langs de Nederlandse filmproducenten
gaan leuren met twee scenario's, die hij
zelf had geschreven. „Dat is geen doen.
man. Pure marskramerij. Mijn huid is
ei niet dik genoeg voor". Ondertussen
echter groeide het idee om het materiaal
dat de VARA ongebruikt had laten lig
gen te gaan verwerken tot een in Neder
land nog onhekende filmvorm, die hij
noemt de „cinema verité". Het is, vindt
hij, een vorm die hem bij uitstek ligt.
„Ik ben een echte orthodoxe Hollandse
waarheidszoeker
Voor het werkstuk, dat hij nu onder
handen heeft, heeft Vrijman financiers
gevonden. Maar in februari volgend
jaar begint hij met de eigen produktie
van de speelfilm en tegen eind 1965
staat er een derde op stapel. Voor dat
doel heeft hij een jaar geleden een
eigen produktiemaatschappij opgericht.
„Het worden zogenaamde low-budget-
films goedkope produkten dus. Ze we
ten het hier in Nederland niet maar wan
neer je allerlei Hollywood-poespas ach
terwege laat, kun je iets maken dat maar
een derde kost van wat een Nederlandse
speelfilm tot nu toe placht op te slokken".
Nog iets nieuws wil Vrijman overhoop
halen :jong regie- en schrijftalent een
kans geven. „Ze zijn er. Ik ken ze en ik
praat met ze. Ik wil mensen, die eruit
komen als een vuist".
Jan Vrijman heeft zich vroeger wel
eens een supernozem genoemd. Het ziet
er naar uit dat hij thans van plan is met
een brommer zonder knalpijp dwars door
het vredige Nederlandse filmwereldj
te gaan razen.
(Van een onzer verslaggevers)
De K.R.O.-voorzitter, mr. H. van
Doorn, heeft zich tot mevrouw
Van Someren van de V.V.D. ge
wend met het verzoek haar be
middeling bij de V.V.D. te willen
verlenen ter verkrijging van zend
tijd tijdens de politieke uitzending
van deze politieke partij.
Dit is een reactie in de K.R.O.-
gids, die deze week verschijnt, op
de V.V.D.-uitzending, waarin me
vrouw Haya van Someren-Downer
over de omroepen, de R.E.M. en
de televisiereclame sprak.
„Haar slecht gefilmde optreden", vol
gens de KRO-gids, „bevestigt dat de
politieke partijen voor een t.v.-uitzen-
ding te weinig betaald krijgen.
Erger was echter, dat zij de omroepen
in de schoenen schoof, geen concurrentie
naast zich te willen dulden. Bedenkelijker
was evenzeer dat zij op een wijze, die
zelfs De Telegraaf haar moeilijk zou
kunnen verbeteren, de zogenoemde com
merciële televisie bij herhaling met het
fraaie objectief „onafhankelijke" versier
de.
Bedenkelijker was ook, dat gesugge
reerd werd dat de regering slechts dan
op VVD-steun tegen de REM mocht re
kenen, als zij alsnog als de weerlicht
aan commerciële exploitatie van televi
siereclame zou medewerken. En dan zien
we nog maar af van haar suggestie, dat
de omroepen de dienst uitmaken in het
parlement en daar regeringsvoorstellen
verwerpen.
(Advertentie)
De Constructa 100 Volauto-
maat kóókt witte was - maar dan
ook werkelijk op 100 graden
Celsius, tien minuten lang. Ver
dere sterke punten van de
Constructa 100: extra droog-
effect, geheel automatisch, alle
wasprogramma's (ook voor wol)
en een sterk hart voor een lang
leven. Vraag nadere informatie
of demonstratie bij uw Con
structa handelaar of bij Con
structa Nederland Voorlichtings
centrum, Middenweg 233, Am
sterdam, tel. 020-947484*
Ook dit jaar zal er via de Eurovisie
weer een rechtstreekse uitzending van
de „last night of the proms" worden
verzorgd.
Dit merkwaardige Engelse evenement
vormt het sluitstuk van een serie ambi
tieuze concerten op zeer hoog muzikaal
peil.
Het is echter eerst en vooral een unie
ke Britse traditie, zo Engels zelfs, dat
het hoe en het waarom ons op het Euro
pese continent ontgaat.
Het evenement speelt zich af in de
Londense Alberthall, zonder twijfel een
der lelijkste gebouwen, maar door de
omvang en monsterlijke Victoriaanse ar
chitectuur ook een der indrukwekkendste.
Het commentaar bij dit' laatste concert,
dat de NTS zaterdag 19 september uit
zendt, geeft J. W. Hofstra, chef afdeling
drama van de KRO.
NEW YORK Het uitgaansseizocn
alhier is gisteravond geopend met een
opvoering van het ballet „Doornroosje"
door het Kirof-ballet uit Leningrad.
Het balletgezelschap, naar New York
gebracht door de beroemde Amerikaan
se impressario Sol Hurok, zal drie we
ken lang in de Metropolitan-Opera-Hou-
se optreden met vier avondvullende bal
letten en een programma van kortere
stukken.
De choreografie van Marius Petipa
op muziek van Tchaikowski was gere
viseerd door Konstantm Sergeyew. Kos
tuums en decors waren van Simon Vir-
saladze. Irinia Kolpakowa danste prinses
Aurora en Wladilin Semenof prins De
siré.
O
ONDER de energieke leiding van Karl
Guttmann bouwt Ensemble met vol
harding en sucses aan een eigen plaats
in het zuiden. Een onzer grootste ac
trices. Caro vas Eyck draagster
van de Theo Mann-Bouwmeesterring
is de groep komen versterken. „En
semble" geeft het komend seizoen twee
premières in de Tilburgse schouwburg:
,,Het leven dat ik je gaf" van Pirandel
lo (12 sept.) en „De meeuw" van Tsje-
chov (29 nov). Deze laatste produktie
belooft een der belangrijkste voorstel
lingen van het seizoen te worden. On
der regie van Peter Scharoff werken
o.a. made Mary Dresselhuys, Sigrid
Koetse, Ina van Faassen, Ramses Shaf-
fy. Jan Retèl Ben Royaardts en Guus
Versti'aete.
Verder staan op het repertoire van ,,En
semble" ,,De bruiloft van Figaro" van
Beaumarchais, „Duizend clowns" van
Herb Gardner (met Johnny Kraaykamp
in de titelrol), de musical „Oh what a
lovely war" van Johan Littlewood en
„Voerman Henschel" van Gerhart
Hauptmann (met Ko van Dijk in de
titelrol).
De wereldkampioenschappen wielren
nen zijn op de radio om 10*55 uur te be
luisteren (Hilversum II). Onder de ti
tel Wiener Festwochen 1964 zijn over de
ze zender om 8.05 uur de Wiener Sympho
niker te beluisteren met o.m. de con
certvisie van „Porgy and Bess".
KAN KOOKWAS KOKEN
De N.T.S. brengt vanavond om 9.10
uur het bei'oemde spel van Christopher
Fry: „Venus bespied" in de vertaling
van Bert Voeten. Acteurs zijn o.m. Paul
Steenbergen, Bob de Lange, Ida Wasser
man en My ra Ward.
Vanaf 11 uur wereldkampioenschappen
wielrennen.
Op het tweede net laat de V.P.R.O. Mo-
zarts „Die Zauberflöte?' zien.
Je hebt mensen die, als de bel
gaat, of de telefoon rinkelt, ver-
J stoord opkijken en misnoegd zijn
J over de brutale storing van hun
a private leven. Maar ik ben in dit
j opzicht een kinderlijke optimist. Ik
j verwacht elk ogenblik de Fortuin
aan mijn deur. Eens, zo houd ik
f mijzelf in troosteloze uren of op
saaie middagen als het motregent
altijd hoopvol voor, eens komt het
l Geluk aan mijn deur. Dan belt de
postbode met een aangetekend
schrijven, dat dan afkomstig blijkt
van de notaris van een mij wild-
vreemd persoon, die zijn laatste
wilsbeschikking ov welke gronden
dan ook aan mij heeft gewijd. Of,
zo mijmer ik vaak hoopvol, er wordt
hard op de deur geklopt en als ik
dan open doe is er niemand te zien,
f alleen staat er dan een pakje in
f het portaal, door een onbekende
J daar neergezet. Als ik het openmaak
zit het vol briefjes van duizend,
f en een simpel briefje met „uit
dankbaarheid" erop
Het is nog niet voorgekomen.
maar de hoop dooft nimmer. En
f een telefoontje als dat van deze
week is echt uitmuntend aan mij
besteed. Toen ik opnam, meldde
zich een heer, die meedeelde de-
J zelfde familienaam te dragen als ik.
Hij had naar hij vertelde, een duis-
a tere brief ontvangen die onmogelijk
a voor hem bestemd kon zijn. Die
a brief kwam helemaal uit Karako-
a roem in Kasjmier en de inhoud ging
a over iets volkomen onbegrijpelijks,
f En nu had hij het telefoonboek op-
1 geslagen om te zien of er misschien
mensen waren van dezelfde naam.
die op een brief uit Karakoroem
zaten te wachten. Want hij kon er
niets mee doen.
i Het idee dat er uit het achterste
4 van Achter-Indië een brief was ge-
komen, waarop mijn naam stond,
maakte me helemaal stil. Goed, er
zijn meer mensen van die naam en
ik heb in Karakoroem betrekkelijk
weinig kennissen. Ik kom er ook
zelden. Met groot leedwezen heb
ik de meneer aan de telefoon dan
ook moeten bekennen dat die brief
naar alle waarschijnlijkheid niet
voor mij bestemd was. Zeker me
neer, inderdaad meneer, nee me
neer dank u wel meneer, dag me
neer.
Maar na het telefoontje bleef het
toch wringen. Je kunt toch eigenlijk
nooit weten. Stel je voor dat er,
helemaal in Karakoroem een Pa-
kistaander woont die mij, hoe dan
ook, toch kent en die een brief
geschreven heeft met een vreemde
doch zeer opwindende boodschap.
a Misschien was het de zachte klop
J op de deur van de Fortuin. En ik,
stommerd, heb gezegd dat ik van
a niks wist.
Nu heeft het Geluk zich wellicht
met zachte vleugelslag voorgoed
van mij verwijderd. Het was mis
schien een maharadja, die mij tot
zijn opvolger wilde benoemen. Of
een hoogbejaard diamantenrover die
aan het einde zijns levens een Be
trouwbaar Persoon wilde toever
trouwen waar zijn miljardenschat
begraven ligt.
En ik heb nee gezegd...
PRAET-MAECKER
Ik hoop, dat ik na hem aan de beurt
kom.
TOL
De nieuwe Forth Road-tolbrug te
Edinburg, dm dezer dagen door ko-
ningin Elizabeth II werd geopend, is 1
maandag door een 12 kilometer lange 1
rif auto's verstopt geraakt. i
Volgens een tolbeambte op de brug j)
rijdt iedereen langzaam om waar voor a
de halve kroon te krijgen. J
VERKEER 1
Dominee Llewellyn Robert uit Brent
wood heeft verklaard dat de weg
langs zijn woning juist op tijd was i
rechtgetrokken om hem voor een a
zenuwinstorting te behoeden. J
In het afgelopen jaar raakten 43 J
vrachtauto's en personenwagens voor J
zijn huis uit de bocht en reden hek- l
ken en muren omver, die de dominee f
daar had neergezet om de auto's bui-r
ten zijn tuin te houden. 4
DIAMANT
Een chauffeuse stak vrijdag bij Wy
combe in Engeland haar hand uit
het raampje, verloor een diamanten
ring en zette over een afstand van
3 km het verkeer stop.
Met de galante hulp van mede-weg- i
gebruikers werd het kostbaar kleinood a
gevonden, waarna de file kon op- -
trekken.
ook
gesi
J doel
Mie
EEN PROTEST VAN
KEIZER WILHELM
Groote Hoofdkwartier, 10 september
1914 De Duitsche keizer heeft den
vierden september president Wilson
van de Ver. Staten een telegram doen
toekomen. Het telegram luidt:
„Ik beschouw het als mijn plicht,
U, mijnheer de president, als den
voornaamsten vertegenwoordiger van
de beginselen der menschelijkheid
ervan te verwittigen, dat na de in
neming van de Fransche vesting Long-
wy, mijn troepen daar duizenden dum-
dum-kogels ontdekt hebben, die in
een speciale regeeringsfabriek waren
vervaardigd. Zulke kogels zijn ook
aangetroffen op de gewonde en dode
soldaten en bij Engelsche soldaten.
U weet hoe vreeselijke wonden en pij
nen deze kogels kunnen veroorzaken.
U weet ook. dat deze kogels door de
erkende beginselen van het internatio
nale recht gestrengelijk verboden zijn.
Ik wend in ij daarom tot U met een
plechtig protest tegen deze wijze van
oorlog voeren, die, tengevolge van
de middelen door onze tegenstanders
gebruikt, een van de meest barbaar-
sche is geworden, die men in de ge-
schiedenis kent". f
Donderdag 10 september
AVRO: 15.00 Voor de vrouw. 15.45
Pauze. 16.00 - 16.15 Voor de kleuters.
18.55 - 19.25 Eurovisie: Wereldkampi
oenschappen op de baan te Parijs.
AVRO: 19 30 TV-film. NTS: 20.00 Jour
naal. AVRO: 20.20 AVRO'S Televizier.
20.35 Operadebuut: zang dooi pas afge
studeerde operasolisten. NTS: 21.10 Ve
nus bespied, tv-spel. 22.40 - 22.45 Jour
naal. 23.00 - 23.20 Eurovisie: Wereld
kampioenschappen wielrennen.
EXPERIMENTELE UITZENDINGEN
OP HET TWEEDE NET (KANAAL 27)
VPRO: 20.25 - 23.10 Die Zauberflöte,
opera. In de pauze: 21.35 - 21.50 Film.
BELGIë FRANS
18.55 Eurovisie: wereldkampioen
schappen wielrennen op de baan. 19.40
Voor jonge Belgen. 20.00 Journaal, 20.30
Cet, homme est dangerëux, film. 22.00
Nieuwe films. 22.20 Eurovisie: Wereld
kampioenschappen wielrennen op de
baan. filmverslag. 22.50 Journaal.
BELGIë VLAAMS
18.55 Eurovisie: Wereldkampioen
schappen wielrennen op de baan. 19.40
Kindergarten, filmreportage. 20.00 Nws.
20.25 De Flintstones, tekenfilm. 20.50 Pa
niek in de straat, speelfilm. 22.20 Do
cuments III te Kassei, reportage. 22.50
Nieuws. 23.00 - 23.20 Eurovisie: wereld
kampioenschappen wielrennen op dc
baan. filmverslag.
„Mevrouw Van Someren is een vurig
voorvechtster van het zogenaamde recht
van antwoord. Wij herinneren ons dat de
Brandpuntredactie mevrouw Van Some
ren enige tijd geleden gelegenheid gaf
enkele weggelaten naar onze mening
weinig terzake doende opmerkingen
uit een gefilmd interview alsnog ten beste
te geven. Misschien wil de VVD ons nu
de gelegenheid bieden in dc zendtijd van
de VVD op dezelfde tijd en plaats zo
als deze zaak gebruikelijk is van ant
woord te dienen", aldus de KRO.
(Advertentie)
Reumatiek T O G A L
Griep T O G A L
Migraine T O G A L
Menstruatiepijn T O G A L
Verkouden
Hoofdpijn
Spit
TOGAL
HELPT
HELPT
HELPT
HELPT
HELPT
TOGAL HELPT
TOGAL HELPT
(Van onze radio- en t.v.-redactie)
Dolle dinsdag, de slag bij Arnhem en
de spoorwegstaking zün de onderwerpen
van de volgende aflevering van „de be
zetting" in de serie documentaires over
Nederland in de tweede wereldoorlog. De
N.T.S. zendt bet programma de volgende
week woensdag uit.
De bezetting heeft voor het grootste
deel van ons land bijna 60 maanden ge
duurd. Van die 60 zo zegt samensteller en
presentator dr. L. dc Jong in zijn inlei
ding, was één maand de spannendste en
meest bewogene: september 1944.
Tweemaal in die maand leek de be
vrijding vlakbij, tweemaal volgde op
hoog gespannen verwachtingen diepe
teleurstelling.
Eerst in het begin. In augustus was het
Duitse front in Normandië in elkaar ge
stort. Parijs werd bevrijd. De Ameri
kaanse legers drongen door tot aan de
Duitse grens. Zondag 3 september moes
ten de Duitsers Brussel, maandag 4 sep
tember Antwerpen prijsgeven. Op de
avond van die laatste dag berichtte de
Londense radio, dat de geallieerde troe
pen de Nederlandse grens overschreden
en Breda bevrijd hadden.
Het bericht gevolg van een reeks
misverstanden op grondslag van het al
gemeen optimisme waarmee men, tot in
de hoogste militaire kringen, de oorlogs
situatie beoordeelde deed in ons land
de volgende dag, dinsdag 5 september
(„dolle dinsdag"), een stroom van ge
ruchten ontstaan.
Twee dagen later bereikte het optimis
me een nieuw hoogtepunt. Op zondag 17
september werd bericht, dat geallieerde
luchtlandingstroepen in het midden en
in het zuiden van ons land neergelaten
waren Weer rekende men algemeen op
een spoedige bevrijding. Dat deden ook
de ministers Gerbrandy en Van Lidt de
Jeudc (oorlog) toen zij, laat in de middag
van die dag. op verzoek van het geal
lieerde hoofdkwartier, via de radio last
gaven tot de algemene spoorwegstaking
in bezet gebied.
Het plan van Veldmaarschalk Mont
gomery beoogde met hulp van de lucht
landingstroepen via Nijmegen en Arnhem
door te stoten naar het IJsselmeer en te
gelijk over de IJssel West-Duitsland bin
nen te rukken ter omsingeling van het
Ruhrgebied.
Het plan faalde. De Waalbrug bij Nij
megen werd veroverd, maar de Rijn
brug bij Arnhem moest na enkele dagen
door de Engelse parachutisten worden
prijsgegeven.
In de nacht van 25 op 26 september
trokken de meeste overlevenden van de
Engelse luchtlandingsdivisie zich be
zuiden Oosterbeek over de Rijn terug.
Van dit voor ons allen toen zo be
langrijke gebeuren heeft dr. L. de Jong
een boeiende twintig minuten durende
documentaire samengesteld, die niet al
leen dit stuk historie heeft vastgelegd,
maar velen van ons ook diep ontroeren
zal.
Zaterdag brengt de VARA het pro
gramma „Van slavernij tot vrij
heid". Negers brengen dan blues,
spirituals, jazz en top-songs als
protest tegen de rassendiscrimina
tie. De zang wordt geïllustreerd
door filmfragmenten en platen uit
de tijd, waarin Amerika de sla
vernij nog kende.
139. Nadat hij het vliegtuig
Had gekocht, gaf de baron
Johan opdracht, de vi-acht-
wagen met dripdrups er in
te rijden. Dit ging makkelijk,
want het was een toestel,
waarmee vroeger tanks wa
ren vervoerd. Vervolgens
liet hij Johan in de stuur
stoel plaats nemen en sprak:
„Maak je even vertrouwd
met het besturen van dit
vliegtuigje en zo. Maar doe
het vlug. want we vertrek
ken meteen." „Jawel me
neer de baron," zei Johan
aarzelend, „maar., eh.. als
ik zo vrij mag zijn, het is
nogal ingewikkeld. Zoveel
knopjes en dingetjes, waar
van de betekenis mij ont
gaat." ,,Daar hoef je je niet
druk over te maken, want ze
werken toch niet," zei de
handelaar die hen was ge
volgd, nadat hij het roer wat
had bijgebogen. De baron
fronste de wenkbrauwen.
„Dat had u wel eens mogen
zeggen, voor u het verkocht,
sprak hij, ,,hoe kunnen we
ons doel bereiken, als het
vliegtuig onbestuurbaar
is?" „Heel eenvoudig," ant
woordde de handelaar, „je
zet het toestel met de neus
in de richting waarheen je
wilt en start. Daar is de
starter." ,En als we er zijn?'
vroeg de baron. „Dan zet
je de motor af," antwoordde
de handelaar „en je komt
vanzelf naar beneden." Na
deze klare uitleg stapte hij
haastig uit en wenste hun
een goede reis. Even later
begonnen de motoren te
brullen ten teken, dat Johan
de starter had ingedrukt en
dat die nog werkte. Gespan
nen keek de handelaar toe,
hoe het zware toestel zich
verhief. En pas toen het een
flink eind van zijn terrein
verwijderd was. zuchtte hij
opgelucht en keerde zich om
