W IVUii
En toch is Frigidaire
beter
De ALINE wasmachine
met grote prestaties
ALIMATK F1295,-
üerrif de Jonge Zonen - Axel
Nog 3 Polen
in Axel
*Lure» Telefoon 01155-565 - Oranjestraat 2 - Zeestraat
11
W3XS aa aviaova
ii
DAGBLAD DE STEM
PRODUCT VAN
GENERAL MOTORS
1. VEILIGE BEDIENING
Als de machine in werking is, brandt er
een verklikkerlichtje. Tijdens het wassen
is het onmogelijk, de knop centrifugeren
in te drukken, zonder eerst de stopknop
ingedrukt te hebben - en omgekeerd. Zo
wordt verkeerde behandeling van uw
wasgoed vermeden.
2. DEKSELBEVEILIGING
Als U het deksel opent terwijl de ma
chine werkt, stopt de motor automatisch.
Deze beveiliging is vooral belangrijk
voor moeders mei kleine kinderen. Het
jonge volk wordt nu eenmaal onweer
staanbaar door „geheimzinnige" appa
raten aangetrokken.
Mammie wast nu zelf niet
meer; zij zal eens laten zien
hoe snel de Frigidaire dat
voor haar doet
3. CENTRIFUGEERBEVEILIGING.
Indien de trommel ongelijkmatig is ge
laden, slaat de motor automalisch af.
Het is beslist uitgesloten dat de trommel
de wanden raakt of beschadigt-
4. VEILIGE DOSERING
Met de maatbeker „Dose" kunt U de
vereiste hoeveelheid wasmiddel in de
ingebouwde automatische wasmiddel
verdeler gieten. Door deze verdeler
worden wasmiddelvlekken in het goed
voorkomen.
Hoge inruilwaarde voor uw oude machine
bij aankoop van één dezer Frigidaire was
machines
volledig
automatische
wasmachine
ALIMATIC
volledig automatische wasmachine met een trom
mel die afwisselend naar links en rechts draait.
wast tot 5 kg wasgoed (droog gewogen) p. cyclus.
verwarmt, wast, spoelt vier maal en centrifugeert
volledig automatisch en biedt eveneens de mo
gelijkheid het goed vóór te wassen.
wast volgens het door U gekozen programma.
U bepaalt zelf de wasduur en de temperatuur.
dank zij een volkomen gladde trommel, voorzien
van ribben zonder klink- of lasnaden, wordt uw
wasgoed beter beschermd tegen slijtage, dan in
welke andere machine ook.
BIJZONDERHEDEN
Hoogle bovenblad 82 cm
Totale hoogte 96 cm
Totale breedte 64 cm
Totale diepte 59 cm
Totaal gewicht 115 kg
Max. kapaciteit
(droog wasgoed) 5 kg
Verwarming: elektrisch.
Excl. dealer voor
Oost- en West-Zeeuwsch-Vlaanderen
W3is 30 aviaova
DAGBLAD DE STEM
Leon Bukacki, J. de Moorstraat 29 te Axel, werd op 2 juli 1916 in Polen
geboren. In 1937 moest hij „voor zijn nummer" in dienst. Twee weken voor
zijn „ajzwaai-datum" brak de oorlog uit. Hij moest naar het front. Van zijn
compagnie bleven maar een paar man over. Zij trokken terug op Warschau.
Daarna volgde de vlucht naar Hongarije waar het restant van het Poolse
leger werd geïnterneerd. Via Joegoslavië en Italië wist hij met vele Poolse
makkers Frankrijk te bereiken waar hij tot de capitulatie van Frankrijk
in een Poolse pantserdivisie tegen de Duitsers vocht. Hij ontkwam naar
Engeland, toerd daar ingedeeld bij het invasieleger en kwam op D-day als
tankchauffeur in de le Poolse pantserdivisie mee naar Normandië.
Via Gent en Koewacht is Leon Bukacki met zijn tank Axel binnen ge
vallen. In Axel ivas voor hem geen zware strijd weggelegd. ,.Ik heb zo'n beet
je geschoten", herinnert hij zich nu. (Het hardst heeft hij moeten vechten
in Valenciennes). Na de bevrijding van Axel bleef hij hier vijf dagen. Hij
leerde toen zijn vrouw, mevrouw Paula Bukacki-Seghers kennen. Na Axel
werd de le Poolse pantserdivisie ingezet bij de bevrijding van o.m. Breda,
Arnhem en Nijmegen. Na Nijmegen rolde Leon Bukacki met zijn tank Duits
land binnen. Na de capitulatie van Duitsland maakte hij nog twee jaar deel
uit van het bezettingsleger in Duitsland. Vanaf 1947 werkt en woont hij in
Axel. Hij is als instrumentmaker in dienst van de Nederlandse Stikstof
Maatschappij te Sluiskil. De sociale wetgeving in Nederland vindt hij magni
fiek.
Het echtpaar Bukacki heeft twee zoons: één van 18 en één van 14.
Zijn oudste zoon Richard heeft zich in de wielrensport als een nieuweling
van formaat ontpopt. In Axel is een supportersclub voor hem opgericht.
„Ik ga met m'n jongen altijd mee naar de course. Hij zit altijd bij de eerste
vijf", aldus een trotse Leon Bukacki,
Direct na de bevrijding vroeg deze Pool de Nederlandse nationaliteit
aan. Hij verkreeg die vijf jaar later.
Na de vlucht naar Hongarije in 1939 heeft hij zijn geboorteland niet
meer teruggezien. Hij heeft nog slechts een halfzuster in Polen. Hij weet
echter niet of zij nog wel leeft. Op een gegeven moment stopte de brief
wisseling van haar kant plotseling.
De Pool Rufin Kabus had bij het uitbreken van de tweede wereldoorlog
het ongeluk dat in dat deel van Opper-Silezië te wonen dat tot Duits gebied
behoorde. Hij werd dus eenvoudig bij het Duitse leger ingelijfd. Hij vocht
zelfs tegen de geallieerde troepen in Noord-Afrika. Onder Rommel maakte
hij daar deel uit van een Duitse pantserdivisie. Rommel verloor de strijd in
de ivoestijn. Rufin Kabus werd door de Engelsen gevangen genomen. Als
Pool had hij de keus: geïnterneerd blijven of meevechten tegen de Duitsers.
Hij koos het laatste en werd in Engeland getraind voor D-day.
Rufin Kabus werd ingedeeld bij een Rode Kruis-compagnie. Hij werkte
in de operatiekamer van een veldhospitaal. In deze functie heeft hij de
verschrikkelijke verwondingen gezien die vriend en vijand in die afschuive-
lijke oorlog hebben opgelopen. Rufin Kabus heeft niet aan de gevechten
rondom Axel deelgenomen. Wel herinnert hij zich dat de inname van Axel
bijzonder zware strijd heeft gekost. Hij schat dat een paar honderd van zijn
landgenoten hierbij zijn gesneuveld.
Slechts twee dagen bleef Rufin Kabus in Axel. Lang genoeg om er zijn
tegenwoordige vrouio Laurina Kabus-Meessen te leren kennen. Zij wonen
nu aan de Nieuwendijk no. 13 in Axel. Zij hebben een zoon van negen jaar
en een aangenomen dochter, die al getrouicd is.
Na de capitulatie van Duitsland bleef Rufin Kabus nog één jaar in
Duitsland bij het bezettingsleger. In 1946 kwam hij in dienst bij de Konink
lijke Maatschappij De Schelde te Vlissingen. In 1952 werd hij als schilder
aangenomen bij de Nederlandse Stikstof Maatschappij te Sluiskil. Hij is daar
in diezelfde functie nog steeds werkzaam.
Rufin Kabus heeft op het ogenblik de Nederlandse nationaliteit. Sedert
1939 is hij niet meer in zijn geboortestad Katowice geiveest. Hij zou er nog
wel eens naar toe willen. Hij heeft er nog twee broers en twee zusters wonen.
Hij zou onder de huidige omstandigheden echter niet voorgoed naar Opper
Silezië terug willen. „Op mijn leeftijd heeft dat geen enkele zin", zo zegt
Rufin Kabus. Die leeftijd is 51 jaar.
Jan Czerwinski, geboren op 18 oktober 1914. is uiteindelijk op een
merkwaardige manier in Axel terecht gekomen. Hij heeft zijn vrouio niet
tijdens de bevrijding in Axel leren kennen maar veel later pas. De capitulatie
van Duitsland ivas toen reeds lang een feit. Jan Czerwinski woonde na de
oorlog, zoals zovele Polen, in Breda. Op een goede dag ging hij, op de fiets
zijn oude vriend Leon Bukacki in Axel opzieken. Toevallig logeerde daar
de zuster van mevrouw Bukacki-Seghers. Die zuster is nu zijn vrouw.
Sedert september 1954 wonen zij in Axel. Daarvóór hebben ze nog in Waal
wijk en Den Bosch gewoond.
Jan Czerwinski werk als eerste machinist bij de Nederlandse Stikstof
Maatschappij. Hij voelt zich volkomen thuis in Axel. Met vrouw en dochter
(de 9-jarige Danuta) maakt hij regelmatig vakantiereizen naar Polen. Hij
was er in 1958, 1960 en 1962. Volgend jaar staat Polen andermaal op het
reisprogramma.
Jan Czenoinski, die genaturaliseerd Nederlander is, zou niet meer voor
goed in Polen willen wonen. „De mensen zijn nog wel dezelfden van vroeger,
maar toch ben ik er uit gegroeid, vervreemd. Ik ben een heel ander leven
gewend". Mevrouw Czerwinski-Seghers is vooral getroffen door de gastvrij
heid van Polen. „Ze hebben meer voor iemand anders over dan hier in
Nederland", zegt zij.
Evenals zijn zwager Leon Bukacki vluchtte Jan Czerwinski na de neder
laag van het Poolse leger tegen Duitsland in 1939 naar Hongarije. Hier
werd hij geïnterneerd maar wist na vier weken via Joegoslavië en Italië naar
Frankrijk t'e ontkomen waar de schamele resten van het Poolse leger op
nieuw gegroepeerd werden om tegen Duitsland ie vechten. Toen Frankrijk
zich gewonnen moest geven kwam hij in Engeland terecht. Tijdens D-Dap
was hij als technisch onderofficier in de rang van sergeant ingedeeld bij
een ondersteuningscompagnie van de le Poolse pantserdivisie. In deze functie
verkeerde Jan Czerwinski vrijwel nooit in de frontlinie. Hij kivam ook pas
in Axel toen, deze stad reeds was bevrijd.
Na de oorlog maakte hij nog ongeveer een jaar deel uit van het
bezettingsleger in Duitsland. De reden waarom Jan Czerwinski en zijn-
Nederlandse vrouw uiteindelijk in Axel zijn komen wonen is dat zij in dezè
stad vrij gemakkelijk aan een huis konden komen. In Noord-Brabant had
den zij geen enkele kans op een huis.
