ANWB maakt u wegwijs Moslim-blok vormt een bedreiging voor Cenvo ONZE PUZZEL BRIL GISTING IN HET MIDDEN-OOSTEN KOELKAST VLIEBHERR? GEZ1NSFLES reken mee elke 6e fles voor 16ct I teken mee tekenwedstrijd I f.6000:aan prijzen is Doodvonnissen voltrokken legen twee moordenaars Honger lijden Vleugelwiel 55 KNAC-suggestie ,W" niet vergeten i Liturgische kalender 13 DAGBLAD DE STEM VAN VRIJDAG 14 AUGUSTUS 1964 De nieuwste voorrichtingborden zijn voorzien van de E-wegen- nummering. (Van onze redacteur) OVERBEKEND zijn de vele wegen, die naar Rome leiden. Deze hoeft men niemand te wijzen, want ze zijn bijna allemaal, net zo oud als de ene klassieke weg naar de Heilige Stad. Maar zelfs de volg zaamste papist wil de Sint-Pieter wel eens even uit zijn hoofd zetten en zich bedrinken aan de wereldse zwier van de Efteling of Zoutelan- de. En dan is het nuttig, dat weg wijzers met verstarde armen dui - deiijke wenken staan te geven, want uit de rechte koers raken is levensgevaarlijk in het moderne verkeer. Dit was overigens niet de reden, waarom de ANWB zo'n ze ventig jaar geleden begon wegwij zers te plaatsen, twaalf stuks tus sen Utrecht - Gouda - Rotterdam, trotse richtingwijzers aan houten palen, in fier rood, wit en blauw om de nationale betekenis van deze vooruitstrevende daad te mar keren. Die hebben er maar een jaar ge staan, want de boeren vonden al dat moderne gedoe met die ruisen de velocipèdes tussen Utrecht en Rotterdam maar brandhout en stookten de wegwijzers in hun kachels op in de koude winter, die volgde op de mooie zomer vol toe ristische activiteiten van de ANWB, die nu al langer dan tachtig jaar aan de weg timmert. Hij moet wel, want het staat in zijn statuten: De ANWB plaatst wegwijzers op moei lijk te vinden wegen met vermel ding van richting en afstand. Wij len Edo Bergsma zou zich als een van de eerste voorzitters niet on vergetelijk gemaakt hebben, als hij niet de hand zou hebben gehouden aan dit artikel in de statuten. Het werd in de loop der jaren stuk werk; thans 25.000 stuks; alles in begrepen: wegwijzers, richting borden, voorrichtingborden, pad destoelen, kampeerterreinborden, R-borden (voor motels), telefoon- en Rode-Kruisborden en rivier- naamborden, en uiteraard niet meegeteld de borden die in de loop der jaren verdwenen 'en ver vangen zijn; de secretaris, die kans zou hebben gezien, dit allemaal te administreren, zou zich even on vergetelijk gemaakt hebben als de timmerende voorzitter. Aan de achting, die de 600.000 leden van de ANWB aan de legen darische Edo toedragen, voelen wij ons verplicht dit tipje te lich ten van de historische sluier rond deze bond, die door wilskrachtige wielrijders werd opgericht als wiel- rijdersbond, zich ontwikkelde tot wegwijzersbond en momenteel pp de bres staat voor steeds meer en steeds betere wegen. Die W keert telkens weer terug. Want „wij wil len wielrijden", zeiden de eerste velocipèdisten in de negentiger ja ren, toen zij geboycot werden door boeren en buitenlui, die weigerden de weg te wijzen aan pedalerende stedelingen. De wandelaars had den ook altijd de weg geweten en er was ook nog nooit een ruiter verdwaald en dan zou zo'n fiet sende seigneur uit de stad de weg niet weten' Neen, zij vroegen al leen maar naar de weg om het landvolk te treiteren, dat in de eer ste velocipèdisten geestverschijnin gen had gezien. De eerste wegwijzers vormden voor wielrijders een reden om er eens even bij stil te staan. Tegenwoor dig ijlt men er in snelle vaart langs. (Advertentie) (Advertentie) .HAV LEVENSVERZEKERINGEN - SCHIEDAM - TELEFOON (010) 6 93 04 - HAV LEVENSVERZEKERINGEN, Timmeren (Bijzondere correspondentie) ISTANBOEL. - Een nieuw pact, dat kort geleden in het Midden- Oosten tot stand kwam tussen Tur kije, Iran en Pakistan en samen 150 miljoen mensen omvat, heeft ongerustheid gewekt bij de weste lijke geallieerden met betrekking tot de toekomst van de centrale verdragsorganisatie (Cenvo). (Advertentie) Het nieuwe „Moslim blok" bestaat uit de islamitische leden van de Cenvo, waar Engeland en de V.S. ook lid van zijn. Het is qua bevolking anderhalf maal zo groot als de Arabische liga met zijn 100 miljoen zielen. Na twee conferenties, eerst van de mi nisters van buitenlandse zaken en daar na van de staatshoofden president Guersel van Turkije, de sjah van Iran en president Ajoeb Khan van Pakistan waren de landen het onderling eens over de toekomstige samenwerking op veler lei terrein. Ofschoon de drie landen op menig ge bied een onafhankelijke koers zullen vol- Een puzzel met op mysterieuze wijze in de zinnen verborgen woorden. Wie ziet kans de woorden die in de puzzel moeten worden ingevuld, uit de zinnetjes te halen? Ze zijn er echt goed in verstopt: Zo'n kryptogram is wel iets voor de ware puzzelliefhebbers. Hier volgt de opgave. Horizontaal: 1 Doop de tol in, dan kan 3e er mee schrijven; 4 Ach, de os is hele maal in de war. wat een bende; 7 Een tent! Moet daaruit de eensgezindheid blij ken. 8 Toen Leen in de RAF was raakte mj in zekere zin iets kwijt; 11 Haal het gereedschap uit de kas; 14 Het primi tieve vaartuig dreef op de stroom; 15 ic n ^eine plantje steekt een bedrag. Daar kan je zijn karakter uit opma ken; 17 Deze rok is gereed voor uitzen- ding in Hilversum; 19 Toen de rat uit gleed over de zeep, kwam hij in de non van het circus terecht; 22 Een are in ttel. dat is ook een betrekking: 23 De ratel bleek na verloop van tijd omge keerd; 24 Toen Ina de tros plukte kreeg zij een typisch mannelijk beroep. verticaal: 1 Opa gaf 'em van katoen, zodat het roofdier vluchtte: 2 Hij kreeg t in Tiel en was er erg trots op; 3 Uit de urn kwam een vreemd geluid; 4 Het werd Co te bar. Ze hield niet van rep tielen; 5 Het lijkt wel of die man van staal is gemaakt. Hoe kan hij anders zo n last torsen; 6 Leg die doos in het dal voor die lange, magere jongen- 9 Si-V,* ",°1 re.nte dat dier?;' 10 Het hele stel zit m Gelderland- 12 Ka pakt een nap voor die jongen; 13 Houdt Mora ook van die godheid? 14 Er zit veel tin aan een fiets; 17 Het mutsie liet al in het kot; 18 In de Rotte zwemt een roofdier; 19 Gaf Trijn u haar adres in Italië?; 20 De ree werd gewond dooi de motorrace, dat gaf veel wond vocht- 21 Het danskoor verdiepte zich in de es aan het begin van het sprookje. OPLOSSING Horizontaal: 1 stomp, 5 adagio, 9s.a.. 11 dapper, 13 oord, 15 over, 17 aar, 19 r.o, 20 l.o.21 kaas, 23 aardig, 25 a.o., 26 slang, 28 renet, 29 edam. 32 d.d., 33 ei, 35 klomp, 36 ra, 38 triller, 41 n.s., 42 parel, 44 da, 46 ta, 47 egel, 49 tango 50 ierse, 53 ra, 55 nippen, 57 gril, 58 ir, 60 ee, 61 zes, 63 loge, 65 sire, 67 hinderen. 70 ta. 71 teller, 72 aneta. Verticaal: 1 stola, 2 ode, 3 markant, 4 p.p.. 5 a.e., 6 dra, 7 garage, 8 oordeel, 9 sr, 10 ada, 12 piaster, 14 ooi, 16 voor dragen. 18 aan, 22 s.l., 24 gramstorig. 27 adelaar, 30 don, 31 m.p., 34 il, 35 kr, 37 are, 38 tl, 39 id, 40 enteren 42 p.e.. 43 elspeet 45 knellen, 48 kiezel, 51 ene, 52 s.g., 54 arena, 56 ier, 59 est, 62 she, 64 ore, 66 ia, 68 ir, 69 da. gen is men het eens geworden over sa menwerking op het gebied van bankza ken, verzekeringen, gezamenlijke investe ringen, scheeps- en luchtverbindingen, handel, toerisme, streekontwikkeling, landbouw en culturele aangelegenheden. Een plan om de onderlinge posttarieven te verlagen is nog in studie. Hoewel een woordvoerder van de Turk se regering heeft verklaard dat de be langen van het „Moslim blok" parallel zullen lopen aan die van de Cenvo, be schouwen westelijke diplomaten en Cenvo- officials het pact als „een klap in het ge zicht van Amerika en Engeland", die wat de financien betreft verreweg het groot ste aandeel leveren. Het drie-landen verbond, dat het ini tiatief van president Khan wordt ge noemd, schijnt niet alleen het resultaat te zijn van ontevredenheid onder de „arme" Cenvo-partners over het te trage tempo waarmee ontwikkelingsplannen tot stand komen, maar beklemtoont tevens de wrevel over het gebrek aan steun van Amerika en Engeland voor de interna tionale problemen waarin speciaal Tur kije en Pakistan zijn verwikkeld. In officiële regeringskringen wordt zelfs al gesproken van een „gezamen lijke buitenlandse politiek" van de drie landen. „Op deze wijze zullen wij ons beter kunnen laten horen in de inter nationale politieke wereld", verklaar de een woordvoerder van het Turkse ministerie van buitenlandse zaken on langs. Het is bekend dat Pakistan zich in ruil voor Turkse steun in het geschil om Kasjmir geheel achter het Turkse stand punt in de kwestie-Cyprus heeft ge schaard, terwijl Iran beide partners steun heeft toegezegd in het conflict met respec tievelijk India en Griekenland. President Ajoeb Khan is er voorstander van dat het neutrale Afghanistan tot he+ „Moslim blok" zal toetreden, zodat het pact ook nieuwe betrekkingen zal onder houden met een land dat NIET in een bestaand westelijk defensieverbond is op genomen. Dat er aan het belang van de Cenvo in Turkije steeds minder waarde wordt ge hecht bleek onlangs uit een artikel ge schreven door de schoonzoon van pre mier Ismet Inoenue, Metin Toker, in het blad van de republikeinse regeringspartij „Akis". Toker vergelijkt hierin de Cenvo met het mislukte Balkanpact. Niettegenstaande het feit dat Cenvo- officials niet geloven dat de drie Moslim leden van de verdragsorganisatie zullen uittreden, tonen zij zich ongerust over de grote onderlinge saamhorigheid der drie landen en over de nadruk die wordt ge legd op het onafhankelijke karakter van het. pact. Tussen 1956 en 1958 maakte de Cenvo, toen nog bekend als Bagdad-pact, een ernstige crisis door. Na het uittreden van Irak in 1958, dat zich onder het zeer linkse bewind van generaal Kassem in een westelijk defensie-pact niet' meer thuis voelde, werd het hoofdkwartier ge vestigd in Ankara en keerde de rust terug. Er wordt ernstig rekening mee gehou den dat de onafhankelijke houding van het „Moslim blok" de westelijke defensie Turkije is ook lid van de NAVO) ernstig zal kunnen verzwakken zonder dat' hierte gen veel kan worden ondernomen. LONDEN In de gevangenissen van Liverpool en Manchester zijn donderdag in alle vroegte twee doodstraffen vol trokken. Twee mannen, 21 en 24 jaar oud. werd opgehangen als straf voor het vermoorden van een vrachtautochauf. leur. De minister van binnenlandse za ken had een verzoek om gratie afge. wezen. Voor de gevangenispoort in Li verpool betoogden enkele tegenstanders van de doodstraf. Daarom zwegen de buitenlui als het graf als hun naar de weg werd ge vraagd. Dit nu is volgens een legen de de reden, waarom de wegwijzers werden geplaatst. Wij willen weg wijzers. Zij plaatsten wegwijzers en daarmee liepen zij vooruit op de behoeften van 'n verschijnsel, dat zich toen ternauwernood aankondig de: het toerisme, een welvaartsbron van betekenis. Zonder wegwijzers zou de thans heer sende welvaart minder snel op gang gekomen zijn. Wie zijn partij wil mee- blazen vandaag de dag, moet de weg weten. En voor wie de weg niet weet, is het honger lijden. Dat heeft 'n groep, je journalisten ondervonden in 1938. Die journalisten schonken oor aan die mensen, die al dat gewegwijzer over bodig gedoe vonden. Iedereen wist im mers waar een bepaalde plaats lag en iedereen met een beetje oriëntatiege- voel kon aan zijn klompen voelen in welke windrichting hij reed. Dan kwam je toch vanzelf goed uit. Zo redeneer den die journalisten, niet eens een keertje maar jaren achtereen bij voort during. De ANWB had eigenlijk geen verweer, want ga nu eens aantonen, dat iets, waar iedereen plezier van heeft, er zonder bezwaar eigenlijk net zo goed niet had kunnen zijn. Maar in 1938 kreeg de ANWB de kans zijn weerloos zwijgen af te leggen en het bewijs van zijn gelijk te leveren. Hij nodigde de betwetende journalisten uit in een bus te komen zitten. Volgens hun aanwijzingen zou de chauffeur die bus dan rijden over de door de journa listen aangewezen wegen naar een ge meente, waarvan de naam door de ANWB werd genoemd en waarvan werd meegedeeld, dat de heren daar een dineetje wachtte. Bij elk kruispunt stop te de chauffeur om de journalisten ge legenheid te geven een eensluidende richting te putten uit hun verward krakelen, dat op elk kruispunt ontstond. Het is honger lijden geworden, want de journalisten zijn er niet gekomen. Ten slotte heeft de ANWB-man de journa.- listen naar de gezochte plaats gereden, waar hij de heren minzaam en vol leedvermaak aan tafel noodde voor het dineetje, dat hem opperbest smaakte, maar de journalisten wat bitter in de mond lag. Van dit voorbeeld hebben de journa listen wel iets geleerd, want op de laatste jaarvergadering nog werd de pers geprezen om zijn waarderende houding tegenover de activiteiten van de ANWB. Zo draven we allemaal De ANWB loopt met plannen om zijn leden in het bezit te stellen van een speciale bril, bij gebruik waar van de teksten op de wegwijzers met het grootste gemak zijn af te lezen. Zonder bril ziet men niets, want er is thans een verf ontworpen, die voor het blote oog onzichtbaar is en zich pas door middel van de bril open baart. Per jaar geeft de ANWB meer dan anderhalf miljoen aan nieuwe weg wijzers uit. Rijks- en andere overhe den zorgen voor een subsidie van negen ton, de ANWB-leden verstrek ken in de vorm van contributie de rest, zijnde acht ton. Dit is 1,25 per lid per jaar. Ergo hebben alleen ANWB-leden recht op de borden te kijken. Nu is dat van die bril maar scherts een beetje ook wel in de vorm van 'n wensdroom maar 't is de ANWB bittere ernst als htf stelt, dat dit zo niet langer kan duren. Overal ter wereld is de bewegwijze ring in handen van de overheden, al leen in ons land steunt het op particu liere ondernemingslust. De ANWB vindt dat de bond wat minder geld uit moet geven aan bewegw^zering en wat meer aan de directe belangen van zijn leden. Tenztf elke wegwyzer- kjjker zich direct als lid opgeeft. Nie mand kan van een particuliere vereni ging verlangen, dat zti geld van haar leden uitgeeft aan het algemeen wel zijn. Daar zijn andere instanties voor. aan de weg elkaar onderwijzend dapper door de maatschappij heen, want de ANWB had voordien al weer geleerd van de boeren, die de eerste wegwijzers maar brand hout vonden. Het jaar daarop namelijk stapte de ANWB over naar het ijzeren tijdperk en plaatste stalen wegwijzers, nu niet langer rood, wit, blauw maar in de bondskleuren blauw-wit; en om het aanzien te verlevendigen werden ze bekroond met een gevleugeld wiel, dat als symbool toen nog dezelfde waarde had als de knal van de geluids- barrièrebreuk. Met zijn wegwijzers is de ANWB lang uit de hoogte blijven doen. Hij moest wel, want de mannen op de velocipède waren hoog gezeten, minstens zo hoog als de ruiters, voor wie zij niet onder wilden doen en met wie zij de ge dachte gemeen hadden, dat hoog zitten het idee van snelheid verhevigt. Toen de eerste auto's verschenen konden de hoge palen gehandhaafd blijven, want ook de bril-met-pet-chauffeurs begon nen op hoge koetswerken hun stof- strepen te trekken langs 's Heren wegen. De chauffeurs keken aanvankelijk een beetje stiekem op die wegwijzers, om dat zij zich diep bewust waren van het feit, dat die er eigenlijk alleen maar voor de wielrijders stonden. Maar toen in de jaren '30 het automobilisme toe nam, ging de ANWB in zee met de KNAC voor het plaatsen van wegwij zers en van waarschuwingsborden waar van de ANWB de primeur had, want die stonden er al jaren voor de eerste wegwijzer. Intussen bleef de ANWB zijn W trouw en begon hij in 1919 pad destoelen rond te strooien voor wiel rijders en wandelaars. Plaatsnaambor den begon de bond in 1926 te zetten, maar dit object werd hem uit handen genomen door de bezetter en na de oor log kwam deze taak te rusten op de schouders van de overheid, omdat deze borden in verband met snelheidsbepa lingen een rol gingen spelen in de ver- keerswetgeving. Zo is het hem ook ver gaan met de waarschuwingsborden, al blijft de bond de overheid waarschuwen voor plaatsen, waar gevaren dreigen doch geen borden staan. Het is moeilijk na te trekken, maar het moet welhaast een siiggestie van de KNAC geweest zijn in 1930 om de weg wijzers niet meer op hoge borden te plaatsen, maar laag bij de grond. Op die hoge borden hadden de automobilis ten weinig kijk. Zo raakte de hoge paal in diskrediet, althans buiten de bebouw de kom, want er binnen moest de voor keur gegeven blijven worden aan hoge plaatsing, omdat geparkeerde auto's het uitzicht op lage borden benamen. Na de tweede wereldoorlog heeft de wegwijzer een enorme ontwikkeling doorgemaakt, waarvan het einde thans nog niet in zicht is. De borden moesten steeds groter worden, omdat de snel heid van de auto's toenam. Zij werden voorzien van een lampje of van licht gevende verf en werden als de kas het toeliet transparant. De arm op de paal van weleer is uitgeroeid welhaast tot een schutting, als men weet, dat het in aanmaak zijnde transparante wegwij- zersysteem voor de Brienenoordbrug vijf bij drie meter telt. En dat is dan nog niet genoeg, want op elk bord mogen niet meer dan vier aanduidingen voorkomen om het snelle lezen te be vorderen, zodat men bet systeem heeft gekregen van wisselende herhalingen op 300 meter van elkaar, bij kruispun ten en het afsplitsen van wegen. Waar de wegwijzer uitgroeit tot een schut ting, die boven de weg bevestigd moet worden, daar worden ze opgehangen in betonnen portalen, zodat de auto wegen steeds meer weg krijgen van ge ëlektrificeerde spoorbanen. En om he1 systeem steeds meer te vervolmaken worden wegwijzers nu ook uitgerust met de nummering van de Europa wegen, de zogenaamde E-wegen. De W van de wielrijders en de B (van de bromfietsers, zegt men) worden door de ANWB niet vergeten. In de zomer van 1962 is de ANWB begonnen met het uitstippelen en op een speciale manier bewegwijzeren van toeristische routes. Momenteel zijn er ook waarvan door automobilisten gebruik kan wor den gemaakt. Op de nominatie staat een Westlandroute. die tegen het eind van de zomer gereed zal zijn. De borden zijn al in de maak. Intussen werden tijdelijke bloesem- en bollenroutes uit gestippeld en is men gaan overleggen met de Duitse ADAC voor grenstochten. Er wordt zelfs met zoveel waardering over dit route- en wegwijzerwerk ge sproken, dat men in de wandelgangen van het nieuwe ANWB-kantoor aan de Wassenaarseweg fluistert: „Binnenkort plaatst de ANWB een wegwijzer, die aangeeft, waar Abraham de mosterd haalt". Zelfs als dit overdreven is, zal men toch moeten erkennen, dat de ANWB er kaas van gegeten heeft. •mmmmm# i Drink nü Fanta Orange, spaar de zegeltjes in de j kroonkurk enverdien45ct op élke 6 e Gezinsfles. J Doe mee aan de teken- en kleurwedstrijd. Haal bij Uw winkelier de gratis spaar- en wedstrijdkaart. Een joto uit de tijd, dat tijd nog geen geld kostte. 'NDAG 16 aug. Dertiende zondag na Binksteren. Groen. Mis: Respice. Tweede gebed H. Joachim. (Evenals het feest van de H. Anna op bijzon dere wijze gevierd wordt, geschiedt dat vandaag ook met dat van de vader van Maria). Credo. Prefatie van de H. Drievuldigheid. MAANDAG 17 aug. H. Hyacinthus. Wit. (Geboren in 1185 nabij Breslau werd hij na voltooiing van zijn studies kanunnik te Krakau. Na een ontmoe ting met de H. Dominicus werd hij opgenomen in de Orde van de Predik heren. Hij stierf te Krakau in 1257 en wordt vereerd als apostel van Polen). DINSDAG 18 aug. Mis van de dertiende zondag na Pinksteren: Respice. Groen. Tweede gebed H. Agapitus. (Omstreeks het jaar 275 stierf deze heilige op 15- jarige leeftijd de marteldood te Pre- neste in Italië). WOENSDAG 19 aug. H. Johannes Eu- des. Wit. (In 1601 is hij te Rye in Nor- mandië geboren. Hij stichtte in 1643 de Congregatie van de Priesters van Jezus en Maria. Een jaar later stichtte hij de Congregatie van de Dochters van Onze-Lieve-Vrouw. Hij was de grondlegger van de godsvrucht tot het H. Hart van Jezus en het onbevlekte Hart van Maria). DONDERDAG 20 aug. H Bernardus. Wit. (Deze grote hervormer van het geestelijk leven werd in 1090 te Fon taine bij Dyon geboren. Na zijn pries terwijding werd hij belast met de stich ting van een nieuwe abdij te Clairvaux. Hij was kloosterhervormer, prediker van de tweede kruistocht en schrijver van waardevolle commentaren op de H. Schrift, zodat men hem „de laatste van de kerkvaders" kan noemen). VRIJDAG 21 aug. H Johanna Francisca Fremiot de Chantal. Wit. (Zij weri in 1572 te Dyon geboren. Na het ster ven van haar echtgenoot, -baron de Chantal. trok zij zich geheel terug en stichtte'de Congregatie van de Visita tie. Zij stierf in 1641). ZATERDAG 22 aug. Feest van het on bevlekt Hart van Maria. Wit. Tweede gebed H. Timotheus, Hippolytus en Symforianus. (De eerste stierf als priester omstreeks 310 de marteldood De tweede als bisschop van Porto bij Rome omstreeks 225. De laatste werd op jeugdige leeftijd te Autun in Frank rijk omstreeks 180 onthoofd). Credj Prefatie van de H Maagd Maria. (Advertentie) SENORITAS Jkuzevandekemter/

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1964 | | pagina 7