Ondanks loonstijging van 13,8% Vakbeweging moet strijd niet mijden Financieel akkoord met Djakarta op til Wagon ontspoord: minstens 104 doden Droom werd nachtmerrie VEERTIEN KOMPELS INGESLOTEN FEEST IN BREDA GEEN „TOP OVER LAOS Roüseof CHURCHILL (BIJNA 90) VERLAAT LAGERHUIS Bij Oporto in Portugal Faillissement Fiësta gevraagd door M.A.C. enqland DAGBLAD VOOR ZEELAND Hoogste eer voor overwinnaar Formele groet Veel minder zwart loon Consumptieprijzen Pater Hoefnagels in Rol due: Zuidwestelijke wind VIER BELGEN IN KONGO VERMOORD Geen pressie op schadevergoeding zegt mr. Luns Blijft Mindszenty in ballingschap? 104e JAARGANG Ne. 24649 Voor God, Koningin en Vaderkma Uitgave N.V. Uitg. Mij. Neerlandia. DirecteurDrs. W. A. J. M. Harkx. HoofdredacteurJ. J. H. A. Bruna. Redactieraad J. M. A. C. v. Dongen, C. J. v. Hootegem, mr. dr. A. J. J M. Mes, mr. H. M. L. de Rechter, P. V. M. Vercauteren, L. J. v. 't Westende. Bureau: Breda Reigerstraat 16 tel. 22341 (5 lijnen). Postgiro 1114111 BINbUA&id JULI 1964 Abonnementsprijs 9,75 per kwartaal, exd. 0,25 incasso; ƒ11,85 per post excl. 0,50 incasso; 0,75 per week. Prijs van buitenlandse abonnementen op aanvraag. Losse nummers 15 cent. Advertentieprijs voor de gehele oplage 0,45 per mm. Bij contract aanzien lijke reductie. Volledige tarieven en Algemene Voorwaarden worden op aanvraag gaarne verstrekt. Bureau voor de Zeeuwse eilanden: GOES, Klokstraat 1 - telefoon 6252 - Bureau voor Zeeuwsch-Vlaanderem Hulst, Steenstraat 14 - telefoon 2377 - (Bijbureaus: TERNEUZEN: IJsbaanstraat 24 telefoon 2601 OOSTBURG: Nieuwstraat 41 - telefoon 2893) WELVAART MAAR MET 5 PROCENT GESTEGEN Sir Winston Churchill heeft giste ren waarschijnlijk voor de laatste maal in 64 jaar een zitting van het Britse Lagerhuis bijgewoond. Leunend op zijn stok en ondersteund door krachtige, jonge armen, liep hij naar de zetel op de voorste rij, die altijd voor hem gereserveerd is. Churchill liceft eens gezegd twee zaken boven alles te stellen: God en het Huis van Afgevaardigden. Met nog vier maanden voor de boeg voor zijn 90e verjaardag is het niet waarschijnlijk dat sir Winston nog in het parlement terugkomt. Vrijdag gaat het parlement op reces tot de verkiezingen van oktober. Churchill zal zich niet opnieuw verkiesbaar stellen, hoewel zijn kie zerskorps hem met een stevige meerderheid opnieuw in het parle ment zou kunnen brengen als hij dit wenste. Vandaag zal hij thuis, te Hyde Park Gate, een formele groet van het par lement, dat zich „de moeder van alle parlementen" noemt, in ontvangst nemen. Een uit alle partijen samenge steld comité, onder leiding van pre mier sir Alec Douglas-Home en op positieleider Harold Wilson, zal hem dan in een motie de dank van de natie voor de bewezen diensten aan bieden. Velen menen echter dat dit niet genoeg is en er bestaat dan ook grote steun voor het indienen van een motie om hem tot erelid van het Lagerhuis te benoemen. Dit mag dan een kleine beloning zijn voor iemand die zoveel verdien stelijk werk heeft verzet, maar aan gezien Engeland een land is van vele tradities en er geen precedent be staat van een dergelijke motie, zal Churchill tevreden moeten zijn met de afvaardiging van vandaag. Voor dit laatste bestaat wel een precedent: Nadat de hertog van Wel lington in 1815 bij Waterloo Napo leon had verslagen, kon hij thuis de dank van het parlement in ontvangst nemen. (Van onze parlementaire redactie) De loonontwikkeling in 1964 gaat aanzienlijk uit boven het eind vorig jaar getroffen akkoord. Dit blijkt uit het half jaarlijkse rapport van de Sociaal-Economische Raad.-In plaats van op de overeengekomen 10 procent blijkt de feitelijke verhoging zich te bewegen op 13,8 procent, dit ongeacht wat bepaalde bedrijfstakken nog aan de roemruchte diffe rentiatie hebben gedaan. Voor de werknemers betekent dit niet dat hun individuele welvaart met eenzelfde percentage is gestegen. In feite namelijk bedraagt de werkelijke loonstijging maar 7 procent en daar- bij is niet eens rekening gehouden met de belastingprogressie. Wordt daarmee wel gerekend, dan mag men de welvaartsverbetering slechts stel len op 5 a 6 procent. Daar bovendien de prijsstijgingen eind van dit jaar nog 1 procent boven het verwachte gemiddelde zullen liggen, moet er tenslotte nog een procentje af. Het gemiddelde van 13,8 pet. heeft be trekking op 1,7 miljoen werknemers, zijnde circa 80 pet van hen. die in totaal voor een herziening van de C.A.O. in aanmerking komen. De S.E.R. wijst er echter wel op dat de 13,8 pet. mede diende om de zwarte lonen terug te dringen. Het effect is zeker niet onbe vredigend geweest: de looncontroledienst constateerde over het eerste kwartaal een daling van het zwarte loon met on geveer eenderde (ca. 2,5 pet.). Het C.P.B. blijft bij zijn mening dat het consumptieprijsniveau over 1964 gè- middeld 7 pet. boven dat van 1963 zal liggen. Daar het hier om een gemiddeld cijfer gaat en het consumptieprijspeil aan DOORDAT de remmen weigerden stortte gisteren in Chili een bus met 29 perso nen in een 50 meter diep ravijn. Vijl passagiers verloren het leven. BIJ EEN POGING een inbreker te arres teren is in New York een politieagent doodgeschoten. De vermoedelijke dader werd gegrepen. WEST-BERLIJN zal geen oostelijke di plomaten meer toelaten die alleen maar reizen op een diplomatiek paspoort. De zen zouden namelijk wel eens spionnen kunnen zijn. PRESIDENT MAKARIOS van Cyprus is gisteren in Athene aangekomen' voor overleg met de Griekse regering Hij is van plan de kweslie-Cyprus aan de alge mene vergadering van de V.N. voor te leggen. DE KANS bestaat dat vakantiegangers die per trein uit Italië naar ons land terugkeren, vandaag later op de plaats van bestemming zullen arriveren in ver band met een staking van het Italiaanse spoorwegpersoneel ENGELANDS minister van buitenlandse zaken. Butler, is maandagavond in Mos kou aangekomen voor overleg met Kroestjev en andere topleiders van de Sovjet-Unie. Een vrachtwagen van het Ameri kaanse leger die een lading munitie vervoerde is maandag over de kop ge slagen, waarbij een deel van de muni tie ontplofte en een gedeelte van de bos sen uit de directe omgeving in brand vloog. Het ongeluk gebeurde in het Odenwalt. (Van een onzer verslaggevers) Op de tweede dag van de sociale stu dieweek te Rolduc heeft pater dr. H. J. M. Hoefnagels opnieuw uiting gegeven aan zijn geloof in de vakbeweging als strijdorganisatie om het economische wel zijn van de arbeider. Zijn inleiding be vatte de nodige voetzoekers, die leidden tot een levendige discussie tussen mede- en tegenstanders. Deze bijvoorbeeld: „De vakvereniging moet tijdens de onderhan delingen met de werkgevers een partner zijn die niet gemakkelijk is. Zij moet voor concessies en toezeggingen een prijs weten te bedingen. De vakvereniging moet weer een strijdorgaan worden". Pater Hoefnagels is van mening dat de vakvereniging als strijdorgaan nog wel degelijk bestaansrecht heeft. Tegenover het verwijt dat ze misbruik zou maken van haar macht, plaatste hij voorbeelden van machtsmisbruik aan de andere zijde. Als ondernemers door onderlinge af spraken de concurrentie uitschakelen en Weersverwachting van het K.N.M.l geldig tot vanavond: Droog en vrij zonnig weer. Matigt tot vrij krachtige wind tussen west en zuidwest. In het zuidoosten koe Ier dan gisteren. Elders ongeveer dezelfde temperaturen. Vandaag, zon onder 20.36 uqr Maan op 22.40 uur. Morgen: zon op 4.57 uur. Maan on der 10.03 uur. Volgens radioberichten zijn in Kindoe, de hoofdstad van de Kongolese provincie Maniema. vier Belgen, onder wie twee jongens en een missionaris, met bijlen door bandieten vermoord. Dit gebeurde nadat strijdkrachten van de centrale regering de stad hadden ont ruimd en kort voordat opstandelingen binnenkwamen. Deze laatsten executeer den later de bandieten. Boudewijnstad is intussen nog steeds in handen van de opstandelingen. Ook na de derde poging de stad, die op 350 mijl ten westen van Elisabeth- stad is gelegen, weer in handen te krij gen, moesten de regeringstroepen zich op Kamipini terugtrekken. De posities die zij aanvankelijk bij het vliegveld van Boudewijnstad hadden weten te verove ren, hebben zij weer moeten opgeven. Premier Tsjombe heeft verklaard dat de rebellie in Kongo gewapenderhand zal worden neergeslagen indien de lei ders van de opstand zijn verzoenings aanbod niet aanvaarden. daardoor de prijzen hoog houden, is dit machtsmisbruik. Uitsluiting van de' con currentie is in strijd met de sociale recht vaardigheid, omdat de consument een zijdig de prijzen worden opgelegd. Wat de behartiging der werknemersbelangen door een politieke partij aangaat met uit schakeling van de vakbeweging, dit zou leiden tot economisering der politiek. Het parlement zou dan een afspiegeling wor den van economische belangengroepen. Aan een steeds verdergaande ordening door de overheid valt niet te ontkomen. Hiertegenover moeten de werknemers een tegenwicht scheppen, niet door mid del van politieke beïnvloeding, maar door de vaak harde onderhandelingen tussen vakvereniging en werkgever. Deze weg is niet alleen aangewezen voor alles wat de verdeling van het nationale inko men betreft, maar ook voor verderstrek kende hervormingen, zoals bezitssprei- ding en medezeggenschap. Als deze desi derata door middel van een wet alleen verkregen moeten worden, blijft het vaak bij een dode letter: ondernemingsraden en P.B.O. zijn er voorbeelden van, aldus dr. Hoefnagels. (Zie vervolg pag. 7). De spreiding van de loonsverhoging over het totaal aantal werknemers is ongeveer als volgt: werknemers minder dan 10 pet. 1.780 10—12 pet. 658.200 12—14 pet. 296.200 14—16 pet. 248.200 16—18 pet. 109.200 1820 pet. 331.500 20 pet. en meer 56.000 Om een indruk te geven van de stijging in enkele bedrijfstakken: in het bouwbedrijf (250.000 werkne mers) heeft de loonkostenstijging 19 pet. bedragen: in liet horecabedrijf en de wasserijen (beide 20.000 weikne- mers) waar sprake was van een ach terstand, was de stijging 20 pet. In andere bedrijfstakken bv. de land bouw met 75.000 werknemers is het verhogingspercentage (14,8 pet.) sterk beïnvloed door de afspraak be treffende het minimumloon. De in gangsdatum van de contractsherzie ningen, waarop dit overzicht betrek king heeft, ligt geheel in het eerste kwartaal van J964. het begin van het jaar beneden het ge middelde lag. impliceert een en ander wel dat de stijging van het prijspeil aan het einde van het jaar groter zal zijn dan 7 pet. van het niveau van 1963. Wat de andere factoren van de econo mische ontwikkeling betreft constateert de S.E.R. onder meer, dat de spanning op de arbeidsmarkt nog onverminderd voortduurt en dat het niet duidelijk is of het verdere verloop van 1964 reeds een merkbare ontspanning op de arbeids markt te zien zal geven. De industriële produktie ontwikkelt zich in 1964 regelmatig. Het C.P.B. raamt de totale stijging in dit. jaar op 5.5 pet. De gemiddelde arbeidsproduktivitejts- stijging in de industrie wordt gesteld op 4 pet De S.E.R. noemt het opvallend dat het eerste kwartaal van 1964 een belangrijke stijging van de uitvoer te zien geeft: de ramingen van het centraal economisch plan voor 1964 zouden daardoor wel eens overtroffen kunnen worden. Hier staat tegenover dat ook de stijging van de invoer groter is dan verwacht Hieruit zou kunr.en volgen dat de bin nenlandse ovcrbestcding thans blijkbaar in mindere mate dan in 1956/57 het geval was, leidt tot een aantasting van de uit voer, maar tot een des te grotere stijging van de invoer. Dit kan samenhangen, zo meent de S.E.R., met de invloed die van de E.E.G. uitgaat. De eerder uilgesproken verwachting dat het jaar 1964 zal sluiten met een aan zienlijk betalingsbalanstekort in de orde van grootte van een miljard gulden blijft ongewijzigd. Daarbij wordt aan genomen dat er geen abnormale voor raadvorming plaatsvindt en ook geen verslechtering van de ruilvoet. Hoewel een verkrapping van de binnenlandse liquiditeit hiervan het gevolg is, zal het effect hiervan op de nationale economie in 1964 waarschijnlijk nog betrekkelijk gering zijn, aldus de S.E.R. Wat de ontwikkeling van de afzonder lijke bedrijfstakken betreft, moet reke ning worden gehouden met de spreiding van de loonkostenstijgingspercentages rond het gemiddelde, welke spreiding niet onaanzienlijk is. Tegenover bedrijfs takken waar de situatie gunstiger ligt dan het gemiddelde, staan bedrijfstakken waar de nominale loonkostenstijging uit hoofde van contractsvernieuwing dicht bij de 10 pet. ligt, hetgeen inhoudt dat daar tegen het einde van het lopende jaar de reële verbetering in belangrijke mate verloren zal zijn gegaan. Daar staal weer tegenover dat de compensatie voor de recente huurverhoging soms overcom pensatie betekent en dat door de invoe ring van het minimumloon vooral de laagstbetaalden boven het gemiddelde uitkomen. Ook de differentiatie per on I derneming heelt nog een gunstige uitwer- 'king, al is niet bekend hoe sterk. De derde plaatsvervangende premier van Indonesië, Chairoel Saleh. heeft gis teren meegedeeld dat Indonesië en Ne derland onderhandelingen zullen voeren over een financiële overeenkomst van grote strekking. De minister zei dit na een onderhoud met de Nederlandse minister van bui tenlandse zaken, mr. Luns, voor diens vertrek naar Djokjakarta. Chairoel zei dat de overeenkomst on der meer zal omvatten Nederlandse hulp- Veertien mijnwerkers en vracht autochauffeurs zijn gisteren in Champagnole, Frankrijk, door het instorten van het koepelvormige dak boven een grote kalkgroeve van de buitenwereld afgesloten geraakt. Drie personen, die normaal deel uit maakten van de ploeg, ontsnapten aan het ongeluk. Twee waren vrij vanwege sterfgevallen in hun families en een derde, een Duitser, had zich verslapen. Ongeveer zes en een half uur na de instorting zei een brandweerman geluid te hebben gehoord vanuit de steenmas sa. Reddingsploegen boren thans tunnels in de berg Rivel. in de hoop overleven den aan te treffen in vrijgebleven nissen en inhammen. verlening bij de bouw van een nieuw vliegveld, een krachtstation, havenwer ken, luchttransportfaciliteiten en instal laties voor het smelten van tin. De basis voor nieuwe economische en financiële betrekkingen tussen de twee landen werd eerder dit jaar gelegd bij het bezoek van de Indonesische minister van buitenlandse zaken, dr. Soebandrio, aan Nederland. Minister Luns zou de Indonesische autoriteiten hebben meegedeeld dat Ne derland geen pressie zal uitoefenen op de betaling van schadevergoeding door Indonesië. Het Nederlandse verlangen naar nieu we economische betrekkingen zou zo sterk zijn, dat schadevergoeding zal wor den beschouwd als „slechts één van de facetten" van het geheel der nieuwe be trekkingen. Het komende financiële akkoord zou „elastisch" worden met het oog op het feit dat Indonesië niet in staat is te be talen en in overeenstemming met de Nederlandse wens de huidige pogingen tot het normaliseren van de betrekkin gen niet in gevaar te brengen. Beide par tijen zijn het eens over de noodzaak bij deze kwestie kalm aan te doen. Wel zal alles in het werk worden ge steld om de uitkering van schadevergoe ding aan kleine particuliere eigenaars zo snel mogelijk af te werken. Op de foto: De heer en mevrouw Luns in gesprek met president Soekarno. Telefoto Het bierfestival te Breda begint een jaarlijkse traditie te worden. Een tra ditie echter met telkens nieuwe nuan ces. Omdat ook talrijke Zeeuwen in de eerste twee weken van augustus een dagje voor Breda plegen te reser veren, vertellen we in dit nummer van ons blad uitvoerig wat de organi sators van het festival deze keer in petto hebben. Volgens welingelichte kringen in Boe dapest wordt thans de laatste hand ge legd aan een nieuwe overeenkomst, waar in de betrekkingen tussen de Hongaarse staat en Kerk worden geregeld. Volgens genoemde kringen zou zij evenwel geen oplossing bevatten voor de positie van kardinaal Mindszenty, die in 1956 een toe vlucht in de Amerikaanse ambassade in Hongarije zocht en daar sindsdien ver blijft. Deze nieuwe regeling, waarbij de Rooms-Katholieke Kerk meer vrijheid en meer subsidie zou krijgen, zou de vol gende maand worden bekendgemaakt. De Verenigde Staten hebben gisteren informeel het Russische voorstel tot het opnieuw bijeenroepen van een 14-landen- conferentie inzake Laos verworpen. Een woordvoerder van het ministerie van buitenlandse zaken zei, dat zulk een bijeenkomst „nutteloos" zou zijn indien de pro-communistische Pathet Lao en hun Noord Vietnamese helpers zich niet terugtrekken op de posities die zij vóór 16 mei innamen. Tenminste 104 mensen zijn om het leven gekomen en ruim 100 wer den gewond toen bij Oporto in Portugal een wagon van een die- seltrein uit de rails liep en om sloeg- Het is het ergste spoorweg ongeluk uit de Portugese geschie denis. Veel gewonden verkeren in een zorgwekkende toestand. De trein zat vol mensen die van va kantie naar huis terugkeerden. Op 9 km ten noorden van Oporto moet de koppeling tussen de twee wagons, waaruit de trein bestond, zijn losgeraakt. De tweede wagon liep uit de rails, sloeg om en kwam tot stilstand tegen een ste nen muur, waardoor hij openscheurde als een papieren zak. die opgeblazen tot klappen wordt gebracht. De eerste wa- (Van onze correspondenten) Directeur Martin Schroder van Mar tins Air Charter, die het dubieuze Rot- terdams-Londense reisbureau als (klein ste) klant heeft, deelde gisteren mee dat hR het faillissement van Fiësta heeft aangevraagd. De raadsman van Fiësta, mr. Van den Oever uit Den Haag, had van zijn kant al surséance van betaling verzocht en de directie van het reisbureau, dat de vakanties van honderden Nederlanders van de be loofde „droom" liet ontaarden in een nachtmerrie van onzekerheid, geadvi seerd geen mensen meer te laten ver trekken. Mr. Van den Oever toonde zich zeer ontstemd over het feit dat Fiësta ge bruik had gemaakt van het aanbod van de grote concurrent van Martins Air Charter, nl. Schreiner Aerocontractors. Schreiner toonde zich namelijk „uit sociaal oogpunt" bereid de gedupeerden die op Schiphol door het lange wach ten en de dagenlange onzekerheid over het al of niet doorgaan van hun voor uitbetaalde vakantie de wanhoop nabij waren, alsnog naar Barcelona te bren gen met een DC-7. Later werd het we gens motorpeeh van dit toestel eer kleinere Fokker Friendship. De dappe ren die de vliegtuigtrap beklommen gaan een onzekere toekomst tegemoe aan de Costa Brava, want er is geei hotel meer dat Fiësta-gasten opneem zonder vooruitbetaling. Vrijdag kwamen er plotseling aanwij zingen dat het met de financiële toe stand van het bedrijf niet zo geluk kig was gesteld. Het geld, door goed gelovige toeristen braaf vooruit gestort, was verdwenen. De kas wees een deficit aan van enkele tonnen. Martins Air Charter op Schiphol, dat tot dan toe d< Fiëstavluchten had verzorgd, wilde ei mee ophouden uit vrees de boot in tt ^aan. Lang confereren vrijdagnacht le verde het besluit op dat Fiësta hier mee akkoord ging. Het vliegbedrijf zou nog de 210 passagiers ophalen, die al in Spanje verbleven, maar alle toe komstige klanten (bij elkaar 400) zou- len gewaarschuwd worden dat hun Iroomreis niet doorging. Men zou trachten hun het eventueel vooruit ge storte geld terug te betalen. Inmiddels was Fiësta-directeur Schill ij amp bezig aan de noodsprong. Achter de rug van zijn raadsman om (die later zijn handelwijze streng zou afkeuren) zocht hij contact met Schreiner Aero Contractors m Den Haag. Schreiner verklaarde zich bereid de groep van zondag alsnog naar Perpignan te bren gen (hij mag niet landen in Spanje) en vervolgens naar de eindbestemming in Barcelona per bus. Zo begon voor 771 mensen maandag morgen de meest onzekere vakantie van hun leven. Landerig van het lange wachten bestegen zij de vliegtuigtrap Daar kwam de laatste domper op het sprankje enthousiasme dat nog aanwe zig was. In de kranten lazen zij het relaas van de Fiëstaklanten, die zondag nacht op Schiphol van hun ellendige vakantie waren teruggekeerd. De dames R. Roset en C. van HasseJ uit Roosendaal zetten gistermiddag op de luchthaven Rotterdam de reis naar Mallorca ook door. Of Fiësta-tours nu in moeilijkheden zat of niet, zij hadden betaald en zij zouden een vakantie in de zon houden, zoals de reclamefolders het beloofd hadden. Alle tegenslag van zaterdagavond met telefoontjes dat de reis niet kon doorgaan, toch weer wel zou doorgaan, maar dan zondagmorgen had haar geen ogenblik van haar plan nen kunnen afhouden. gon is in de rails gebleven en niemand die daar in zat heeft letsel opgelopen. Vijf ziekenhuizen en een verpleeghuis in de omgeving werden ingeschakeld om doden en gewonden te bergen. Uit de nabijgelegen plaats Matosinhos en uit Oporto snelden bloeddonors, artsen, ver pleegsters, ziekenbroeders, politie, brand weer en geestelijken toe. Er werden schijnwerpers aangedragen om het to neel van de ramp te verlichten. Priesters knielden bij stervenden om ze de laatste sacramenten toe te dienen. De machinist van de trein vertelde dat hij niet had gemerkt dat de koppeling tussen beide wagons was gesprongen, maar dat hij wel opeens aan de stuur- apparatuur een zekere lichtheid had ge voeld. Zeven uur heelt men nodig gehad om alle slachtoffers uit de verwrongen staal- massa te bevrijden. Conducteur Orlando Mendonca over leefde de ramp, maar kan niet zeggen hoe. ,,Wat ik het ergste vond was de duis ternis, die alles omhulde", zei hij. .On danks ons gegil bleef het donker. Pas na meer dan 10 minuten, die mij eeu wen toeleken, zag ik buiten licht flik keren." Volgens overlevenden stonden onge veer honderd personen voor en achter in de wagen en op het middenpad. Alle 50 mensen, die zich rechts in het rij tuig bevonden kwamen om het leven. (Advertenties) Betaal 51,80 minder voor een sportjasje. In pepita's en shepherd checks, in kamgaren. lambswool en kashmir kwaliteiten. Zowel klas sieke als vrije-tijds mo dellen.Voorbeeld: f 129,50 minus 40% f 77,70. Karrestraat 3, Breda

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1964 | | pagina 1