Tsjechen weten echt wel wat er in de vrije wereld omgaat Literaire matinee geslaagd novum Gezins-actie op Mauritius Londense jongeren zijn hevig op Labour gebeten WINKELS IN PRAAG GOED GEVULD A redespriesters krijgen weinig of geen vertrouwen DUUR VOOR DE TOERIST KAJ protesteert tegen uitstel Douanecoupé uit Beneluxtrein OVERBEVOLKINGSPROBLEEM Diepzeeduikers boven water „MODS" EN „ROCKERS" HEBBEN VEEL AANHANG Propagandisten Beschamend telegram Eén week Holland-festival: Geen verbetering door dr. J. G. II. Holt Leven in een boom Voorlopig arbeidsverbod veertienjarige jongens Kindersterfte Niet confessioneel Afgekeurd Conclusies Jong socialist werd geroyeerd Uitgejouwd Uitgestoten Beschuldigingen tegen SS'er deels terzijde DAGBLAD DE STEM VAN ZATERDAG 4 JULI 1964 (Van een medewerker) Een toeristische trip in kuddeverband is de enig mogelijk wijze om veilig door Tsjecho-Slowakije te reizen en dit land weer veilig te verlaten. We hebben het aloude Praag vrijwel teruggevonden zoals we het van vroeger kenden, zij het dan ook dat het uitgaande leven veel soberder is geworden en op geen stukken na meer de elegantie van vroeger vertoont. De mensen zijn in het algemeen evenvoudig maar goed gekleed, in de winkels liggen thans allerlei consumptiegoederen in ogenschijnlijk rijke mate, die een jaar of wat geleden nog slechts in de zeer speciale magazijnen van de bevoorrechten te koop waren en aan een menigte van kleine tentjes en kraampjes verkoopt men dagelijks ongelooflijke hoeveelheden ijsjes en dranken, nu een felle zomerzon de levendige stad blakert. de vraag, of aan een kerk vredepriesters of overwegend vredepriesters waren verbonden want ook dat speelt een gro te rol bij de gelovigen. Zonder dat daarachter enige afspraak of organisa tie bestaat spreekt de katholieke opinie spontaan uit de keuze van kerken en kapellen waar men de godsdienstplich ten vervult of zijn devoties bedrijft. Feil loos weet zij waar spontaan met het regime collaborerende priesters werken en waar degenen zijn, die zwaar onder druk van het regime staan en het daar om zeer moeilijk hebben. Voor onze begrippen en door de toe risten-valuta is alles nogal aan de prij zige kant, om niet te zeggen duur. Braaf hebben we alle bezienswaardighe den dezer stad in een hurry „gedaan" om aldus aan onze toeristische verplich tingen te voldoen en zo snel mogelijk dat gedeelte op het reisprogramma te bereiken, dat omschreven werd met: vrije tijd. Daarvan hebben wij gebruik gemaakt om enige ons verstrekte be trouwbare adressen te bezoeken en ons wat meer en realistischer over het wer kelijke leven in dit communistische land te worden geinformeerd. Waarover wij ons al meer verwon derd hebben bij bezoeken achter het IJze ren Gordijn is, dat het publiek wel beter ingelicht is over de gebeurtenissen in de wereld en vooral in het vrije wes ten, dat men aan deze zijde van de ideologische grens in het algemeen denkt. Men verneemt de feiten men gist naar samenhang en verklaring, waarbij men geleerd heeft a priori het tegendeel aan te nemen van wat de communistische pers en radio ervan zeggen. En zo stormen vragen op ons af: wie zal het in Amerika winnen, die scherpslijper van een Goldwater of Johnson? Wat zijn nu eigenlijk de in tenties van De Gaulle, voor wiens per soon men in het algemeen veel resp-ct heeft, maar die men niet meer begrijpt sinds hij als westers alleenganger plot seling Rood-China diplomatiek erken de? En op godsdienstig terrein: of wij weten, waar ze mgr. Beran naar toe ge bracht hebben, toen ze hem om zijn ai te grote populariteit uit zijn geboortedorp dat hem als verblijfplaats was aange wezen, hebben laten verdwijnen Neen wij weten daarvan niets, zoals wij slechts bescheiden zijn ingelicht over de feitelijke gang van het kerkelijke leven in Tsje cho-Slowakije, dat ons niet zo best leek. Bij de gemeenschappelijke bezichtigin^ van de oude, fraaie kerkgebouwen der stad, welke in de vroege voormiddag plaats pleegt te vinden troffen we lege kerkgebouwen aan, waar volgens de rooster maar een enkele mis gelezen werd. Wij bezochten juist de oude Dom gedurende een H. Mis die de priester vrijwel in de eenzaamheid las, terwijl groepen toeristen luid ruchtig ronddoolden. Dat klopt wel, zei men ons, maar toch is uw waarneming geen maatstaf. Want juist met het oog op deze systematisch in de morgenuren doorgevoerde, luidruchtige kerkbezichtiginge*) heeft de geestelijkheid de H. Diensten het meest naar de avonduren verlegd en deze worden doorgaar3 zeer druk bezocht. Wat wij ook inderdaad konden consta- teren. Onze zegslieden legden ons verder nog uit, dat wij ook nog hadden te 'letten op Helaas is met zo, dat het z.g Vredes- comité der katholieke geestelijkheid, waarvan de geëxcommuniceerde priester, minister dr. Josef Plojhar de nationale voorzitter is, een groot aan tal preisters welke in de dagelijkse ziel zorg staan heeft weten te bewegen toe te treden tot deze organisatie, welke niet anders is dan een hulpmiddel van het communistische regime om de gees telijkheid beter te kunnen beïnvloeden en controleren. Het aantal priesters dat spontaan en zonder dwang, althans bekende dwang met Plojhar in zee ge gaan is, wordt algemeen als uiterst ge ring beoordeeld en het bestaat ook gro tendeels uit elementen, die in vroege re decennia zich al meer bekommerden om politieke en culturele problemen, dan om hun godsdienstige taak. Het over grote deel der priesterleden van het Vre- descomité collaboreert uit dwang, uit angst, onder chantage, uit bezorgdheid om de materiële existentie of uit de overtuiging, dat door een zekere colla boratie de godsdienstige waarden te red den zouden zijn. De katholieke publieke opinie scheert hen zeker niet allen over één kam, maar zeer duidelijk is de re serve, welke tegenover hen in acht ge nomen wordt. Want om welke reden ze ook tot de z.g. vredespriesters beho ren het regime hanteert hen op zo danige wijze in de propaganda, dat zij willens of niet mede oorzaak zijn van de verwarring onder de geesten welke daardoor wordt aangericht. Een duidelijk voorbeeld biedt een tele gram, dat de geëxcommuniceerde ar. Josef Plojhar en de eveneens geëxcom municeerde dr Josef Benes, algemeen voorzitter en secretaris van het „Na tionale Vredescomité van de katholieke geestelijkheid van Tsjecho-Slowakije" bij gelegenheid van het laatste congres in Praag aan Kroestjev in zijn functie van voorzitter van de ministerraad der Sovjet-Unie hebben gezonden. Typisch voor de situatie en mentaliteit is de tekst waarin gezegd wordt: „Wij bidden u, naar aanleiding van uw groot levens jubileum ook de oprech te gelukwensen van de katholieke priesters en van alle gelovige mensen van de Tsjecho-Slowaakse Republiek genadiglijk in ontvangst te willen ne men. Met de hartelijke groeten, welke (Advertentie) HAV LEVENSVERZEKERINGEN - SCHIEDAM - TELEFOON (010) 693 04 - HAV LEVENSVERZEKERINGEN, In het kader van het Holland Festival van de afgelopen dagen was het optre den van het Radio Filharmonisch or kest belangrijk, dat onder leiding stond van Jean Fournet. Medewerking verleende het Groot Om roepkoor en de sopraan Marilyn Tyler. Onze interesse was speciaal gericht op het Gloria van Francis Poulenc. dat hij in 1959 componeerde ter nagedachtenis van de befaamde dirigent Koussevitzky, leider van het Boston Symphony Or chestra. Dit Gloria voor sopraansolo, koor en orkest is in de 18e eeuwse cantatevorm geschreven. Het zesdelige werk is afwis selend levendig en speels dan weer ver heven en ernstig in de muzikale concep tie. Nieuwe gezichtspunten op het wezen van Poulencs kunst leverde dit werk evenwel niet op. De Partita per Orches tra van Henkemans was hieraan vooraf gegaan. Deze koloristisch en briljant ge schreven muziek diende veel meer uit gevoerd te worden Een groot aantal toehoorders heeft geluisterd naar het beroemde Amadeus- kwartet. Hier werd kwartetspel op het noogste niveau gegeven. Dit snarenspel was volmaakt, introvert gericht, uitge balanceerd van klankdosering en bewo- fLeVn de expressie. Zowel het kwartet P Van. Haydn, het dramatische Vier- 25i«vua!i van Bartók, waarin de mo- f_v~le ..n van de strijkinstrumenten vüu Ji U1ierste z«n benut, als het over bekende Rosamunde-kwartet van Schu ift Uregen een stilistisch zuivere inter pretatie Het Wiener Burgtheater speelde in de Kon Schouwburg te Den Haag Nestroy's „Einen Jux will er sich machen", een S-fi?lgei kl?cht' waarbij wel eens har telijk gelachen werd. Als artistieke re presentatie van een zo gerenommeerd gezelschap is het m het Holland Festi val niet op zijn plaats. Dan was de literaire matinee op zondagmorgen door leden van deze neelgroep in dezelfde zaal gegeven, van heel wat beter gehalte. Door Kari Eidlitz werden optredenden en schrij vers op charmante en soms geestige wijze voorgesteld. In het tijdsbestek an ruim een uur hoorden we po zie S ®r,oza va" een zestal Oostenrijkse literatoren; Naast werk van Grillpar- zar, von Hofmannsthal en Kilke hoor ei™ w?. gedichten van Anton Wild wil',, t> '"eemaal directeur van het TeZh. Eurgi^eater is geweest. Zijn beeldenrii getmSen van een sterke, vooral fnV? Perso°nlijke lyriek, die r«t 1 aangrijpende „Stimme zu kende Tr^A0® uen het sterIt aanspre- tot *6 kwam aUen mein6S KindeS' Hartveroyerend waren de zeer korte, maar geestige versjes uit ,,Dat heitere Herbarium van de te ontzent weinig bekende Heinrich Waggerl Ook zijn voorgedragen prozaschets, een karak tertekening van de Oostendjïer was met alleen raak getekend, maar zeer j geschreven. Dit literair uurtje werd besloten met enkele fragmenten uit ,,Wien wortlich van Joset Weinheber die een humoristische kijk op het doen en laten van de Weners geeft. Josef Meinrad in de gedichten van Wildgans en Richard Eibner in Waggerls en Weinhebers proza, wisten ons door hun voordracht en mimiek het meest te boeien. De zeer goed bezette zaal toonde zich met het gebodene zeer ingenomen. Dit experiment in het Holland Festival is geslaagd en zeker voor herhaling vat baar. In de Oude Kerk te Scheveningen ging de manifestatie van „Nederlandse koor. en orgelmuziek rond 1813" die ons êen indruk gaf van de muzikale be drijvigheid welke in die tijd in ons land heerste. Bijzonder belangrijk was het allemaal niet wat we te horen kregen. Slechts de orgelcomposities van Joh. G. Bastiaans (1812-1875) bleken ondanks hun gebondenheid aan J. S. Bach en de romantische geaardheid van hun ma ker, ver boven de overige werken te staan en getuigden van 's mans muzi kale persoonlijkheid. COR BACKERS wij ons bij deze gelegenheid naar het loven, verbinden wij onze diepste ge wit stenen Moskou te zenden veroor- voelens der verering en dankbaarheid voor uw groot vredes- en staatswerk, voor de onvermoeide bemoeienissen tot bevestiging der vriendschappelij ke betrekkingen met alle volkeren in het belang van de vrede op de basis der vreedzame coëxistentie. Uw voorbeeld en uw offerbereide ar beid, de consequente strijd van het Sovjet-volk om de eenheid aller pro gressieve krachten en om de gelukkige menswaardige toekomst der volke ren waarderen de mensen in alle lan den zonder onderscheid van politieke overtuiging en religieuze betekenis. Wij verzekeren u, geëerde heer voor zitter, dat deze edele, diep menselijke strijd ook de katholieke geestelijkheid en de gelovigen der CSSR van harte ondersteunen." De door het communistische regime benoemde, door Rome gerecommuniceer. de kapittel-vicaris van Leitmeritz dr. Eduard Oliva, las in de vergadering van het Vredescomité deze boodschap aan Kroestjev voor, die volgens de Pra- ger pers „met spontaan applaus" werd aangenomen. Hoe Kroestjev dit huidetelegram van „de katholieke geestelijkheid en alle ge lovigen" van Tsjecho-Slowakije opgeno men heeft is ons niet bekend. Maar in aanmerking nemende de liefde en toe wijding. waarmee hij de Katholieke in de Sovjet-Unie mede uitgeroeid heeft en nog in de allerlaatste tijd de trompet gestoken heeft voor 'n nieuwe „generale Ie aanval op de resten van godsdienstig bijgeloof" zal hij wel aan het oude Rus sische spreekwoord gedacht hebben: Morda kirpica prosit de muil verlangt naar een baksteen! Buiten Tsjecho-Slowakije circuleer den in de laatste tijd geruchten, dat de betrekkingen tussen Kerk en Staat in Tsjecho-Slowakije zo gunstig evolueer den, dat ernstig aan een concordaat ge dacht zou worden, mgr. Beran zou een pas krijgen om naar de derde zitting van het Concilie te gaan en als be wijs van goede wil zou het Vaticaan de opheffing van de excommunicatie van de priesterminister Plojhar en anderen overwegen. Insiders in Praag hebben verzekerd dat in de houding van het regime tégenover de Kerk in essentieel opzicht nog in niets een verbetering is getreden, dat het regime gelijk tevo ren er op uit is, de godsdienst te ver nietigen. Mgr. Beran is weer veilig af geschermd van de gelovigen en de pries ter Plojhar heeft het zelf in de hand of zijn excommunicatie zal worden opgehe ven, n.l. wanneer hij tot inkeer komt, openlijk terugtreedt uit zijn functies en zijn leven in overeenstemming brengt met de wijding welke hij eens heeft ont vangen. Voor woningzoekenden en filosofen, die zicli zoals eens Diogenes in het vat met weinig comfort en weinig ruimte tevreden stellen, zou deze holle 1100 jaar oude linde van Alfernhausen in West-Duitsland vermoedelijk precies de juiste wo ning zijn. Helaas is de door de na tuur geschapen hut niet te koop, want ze is eigendom van de ge meente. Enige honderden jaren ge leden werd er onder de groene kroon van deze machtige boom nog recht gesproken. De stoel van de rechter heeft echter ondertussen plaats moeten maken voor een ge wone zitbank voor schaduw- zoekende wandelaars, 's Middags, 's avonds en op vrije dagen is deze boomnis echter meestal bezet. De hoer van de hofstede er naast heeft deze bank als vaste plaats voor zijn vrijetijdsbeslommeringen: le zen, nadenken en filosoferen uit gekozen. De „oudste" boom van West-Duitsland (met het oog op de zeer vele bossen is de juistheid) hiervan niet helemaal nauwkeu rig na te gaan) heeft een omvang van twaalf meter. Door de vereni ging voor natuurbescherming wordt er angstvallig voor gewaakt, dat niemand ook maar een centimeter van de eerbiedwaardige schors snijdt. Een plan voor een nieuwe straatweg, waarvoor de linde bijna had moeten wijken, werd door het vastberaden optreden van de natuurbeschermers al gewijzigd. De nieuwe straat wordt om de boom heen gelegd. De katholieke arbeidersjeugd in Ne derland heeft met klem geprotesteerd tegen het uitstel van invoering van het voorwaardelijk arbeidsverbod voor 14- jarige jongens. Dit verbod zou op 1 september van kracht worden, volgens het vorig jaar oktober door de Tweede Kamer aanvaarde wetsontwerp. Onlangs heeft staatssecretaris De Meyer van sociale zaken op schriftelijke vragen van de Tweede Kamerleden, Maenen en Kleisterlee, verklaard, dat het arbeidsverbod voor 14-jarigen voorlopig niet zal worden ingevoerd. Het uitstel vindt zijn oorzaak in het noodzakelijke interdepartementale over leg en in het feit, dat de finan ciële consequenties van de maatregel niet in de begroting voor 1964 zijn op genomen. De K.A.J. acht de motivering van het uitstel onaanvaardbaar en verklaart: „Het mag toch worden aangenamen dat het in 1964 niet de eerste keer geweest is, dat ten departemente over de nood zakelijkheid van deze voorzieningen voor werkende jongeren wordt nagedacht". De KAJ betreurt het, dat de werkende jongeren het slachtoffer moeten worden van een „kennelijk slechts coördinatie en het gebrek aan een vooruitziende blik bij de regeringsinstanties". De mededeling van de zijde van het ministerie van sociale zaken heeft de vormingsinstituten voor jongens, zoals de KAJ-levensscholen, die zich al had den ingesteld op de omvang en vorming van grote groepen werkende jongens, per 1 september, ernstig gedupeerd, aldus de verklaring van de KAJ. De KAJ doet dan ook een dringend beroep op de volksvertegenwoordigers de jongeren niet vanwege financiële ar gumenten de vorming en bescherming te onthouden, waarop zij recht hebben. De douanecoupé in de Beneluxtrein, die een doorn in het oog van vele trein reizigers en ook van een socialistisch Tweede Kamerlid was (hij liet zich be keuren om de zaak aan het rollen te brengen), is nu definitief verleden tijd. De brede gele streep wordt nu boven de coupéramen van alle twaalf treinstellen van de Beneluxtrein doorgetrokken, zo dat deze ruimte aan de kop van de trein ook door eerste klasreizigers kan worden gebruikt. „De bedstee" heette deze ene coupé aan de kop van de trein, die van meet af aan is gebruikt als verblijfs- en visi tatieruimte van de douane. In elke in ternationale trein waarin grenscontrole tijdens de rit wordt verricht, moet ruim. te voor dit doel worden gereserveerd. Het Kamerlid dat daarover vragen stel de, vond het evenwel onjuist dat de douanecoupé zich vlak naast het eerste klas gedeelte bevond. Het was een doorn in het oog dat bij een drukke bezetting op dit grensbaanvak de douanecoupé vaak leeg bleef. De staatssecretaris van verkeer en waterstaat was het daarmee in grote trekken eens. Hij heeft na overleg met de Belgische autoriteiten een oplossing bewerkstelligd die nu haar beslag begint te krijgen. Er is een nieuwe visitatieruimte gemaakt, waarin plaats is voor drie personen tege lijk. Daarvoor moest onder andere een toilet worden opgeofferd. Het eerste treinstel is reeds gereed. De overige zijn nu onder handen. Mauritius, genoemd naar onze prins Maurits toen Nederlandse kolonisten het in 1598 veroverden op de Portugezen, die het in 1505 ontdekt hadden (door Pe dro Mascarenhas)is een klein eilandje met slechts 1850 vierkante kilometer oppervlak, gelegen 880 km oostelijk van Madagascar in de Indische Oceaan. Het ligt dus dicht by het iets grotere La Réunion, waarvan ik in mijn artikel van 20 juni verslag deed. De kust is nagenoeg geheel door koraalriffen om ringd, de grond bestaat uit bosrijke vul- canische bergketens, die in 3 rijen van middelmatige hoogte een groot centraal plateau op ongeveer 580 meter omgeven. In het binnenland zijn vrij grote meren van waaruit beken naar de kust stromen. Hoewel het eiland dicht bij de equator ligt, heeft het toch een zacht tropisch regenklimaat. De bodem is zeer vrucht baar. De voornaamste voortbrengselen zijn 'suikerriet (ruim 3000 quitalen per jaar in twee oogsten), benevens aloëhen- nep (grondstof voor fijn weefsels), rum, kopra en vanille. In 1962 had Mauritius 681.619 inwoners, hetgeen neerkomt op een gemiddelde dichtheid van 372 per vierkante kilometer of 550 per km2 cultuurgrond (Nederland: gemiddelde dichtheid 310; Frankrijk 85). De bevolkingsaanwas is in de laatste 15 jaren, vooral door het practisch ge heel uitroeien van de malaria en de af neming der kindersterfte, ongewoon snel toegenomen en behoort thans onder het hoogste percentage der wereld, n.l. 3 pet. per jaar. Dit betekent, dat het inwonertal in 23 jaar verdubbelt. De helft van de bevolking is nog geen 20 jaar oud (ge middelde Europa: 20 tot 30 procent). Verschillende rassen leven vreedzaam dooreen in een nagenoeg constante ge talsverhouding: 455.000 van Indische, 23.000 van Chinese en 204.000 van Euro pese en Afrikaanse afkomst. In tegenstelling tot La Réunion, dat overwegend christelijk is, treffen we 320.000 Hindoes, 230.000 christenen 100.000 muzelmannen, 10.000 boeddhisten en confucianen en tenslotte 20.000 diverse godsdienst belijdenden aan. De levens standaard is zeer laag: een werkman, die bovendien steeds door werkloosheid bedreigd wordt, verdient 120 tot 150 gul den per maand. Er zijn 20.000 constante en 30.000 seizoenwerklozen.. de" te openen. In het private vlak wordt in maart 1963 door een katholieke groep een „Gezins-actie" gesticht, met steun en aanmoediging van diverse communi teiten. Van andere, niet katholieke, zijde wordt een „Family Planning"-Centrum begonnen, dat speciaal onder de moha- medanen werkt. De „Gezinsactie" is niet confessioneel en staat voor een ieder open. Het eerste doel is de vorming van „Foyers éduca- teurs": echtparen, die in het volgende stadium van ontwikkeling andere gehuw den gaan helpen, onderrichten en steu nen. Deze actie heeft zich merkwaardig snei ontwikkeld: in minder dan 4 maan den kreeg een honderdtal „Foyers" via 8 a 10 cursussen een complete vorming. Voorts werd het eiland in 6 sectoren verdeeld, ieder onder de leiding van een verantwoordelijke équipe, terwijl een cen trale post in Rose Hill werd gevestigd. 1) De tweede étappe van de „Gezinsactie" werd bereikt tijdens het verblijf van een bezield jeugdig Frans echtpaar: Frangois en Michèle Guy, 2) dat ik mocht ontmoe ten tijdens het Colloquium, dat door zijne eminentie Léon-Joseph kardinaal Suenens eind mei jongstleden werd uit genodigd. Wat zij in hun mededelingen vooral benadrukten, was dat het werk Een officieel ontwerp tot gezinsbeper king, onverschillig welk middel ook, werd in april 1960 afgekeurd. In een herderlijk schrijven van 6 maart 1961 verklaarde Daniël Liston, bisschop van Port Louis: „Niemand onder ons miskent de uit zonderlijke zwaarte van de huidige on toekomstige problemen, die door de overbevolking gesteld worden. Wij zijn dan ook van mening, dat in de tegen woordige omstandigheden ieder echtpaar, welk dan ook, het recht heeft tot geboor- tenspreiding en geboortenbeperking over te gaan, mits deze geschiedt in overeen stemming met de moraal". In 1961 komt een meer algemeen plan ter tafel dat tot gevolg heeft, dat in 1963 dr O'Connor Moore, gedelegeerde van de Catholic Mariage Advisory Coun cil van London, gedurende 6 maanden als „Technisch Adviseur van de Rege ring van Mauritius" op het eiland werkt om in de ziekenhuizen de „officiële" geneesheren en de verpleegsters te in strueren en consultatiebureaus voor de toepassing van de „temperatuur-metho- Twee diepzeeduikers, een van hen de zoon van de befaamde pioniervlieger Charles Lindbergh, de andere een Belg, zijn weer boven water gekomen na een verblijf van meer dan 48 uur op de bo dem van de zee. John Lindbergh. 32< en Robert Stenuit, 30. hebben twee etmalen lang op een diepte van 129 meter in een decompres- ?ï?er -op het continentale plateau van de Atlantische Oceaan doorgebracht Volgens de National Geographic So ciety, die het project bekostigde, is de lichamelijke toestand van beide mannen uitstekend en hebben zij van hun ver blijf op de zeebodem genoten. De komende -ie dagen zullen de twee mannen in de decompressiekamer door brengen Deze bestaat uit een rubber omhulsel, voorzien van slaapplaatsen, communicatie-apparaten, andere instru menten, voedsel en zuurstof. vooral gedaan moet worden in de gezin nen zelve door persoonlijk contact met de „Foyers éducateurs". Het zeer leven dig sprekende artsen-paar Guy trad op Mauritius steeds tezamen op. Tijdens ge noemd Colloquium gaven zij in levendig afwisselende betoogtrant de hierna vol gende conclusies. Het was een bijzonder genoegen naar dit echtelijk duo te luis teren. (Van onze correspondent) Hoewel het Labour op dit ogen- blik op binnenlands-politiek ter rein voor de wind gaat, en de kans op een overwinning bij de komende parlementaire verkiezin gen stijgt, heeft de partij toch zor gen. Het rommelt onder de jonge socialisten, die bij hun kritiek op de „bourgeois-mentaliteit" welke zich steeds meer van zekere leiders zou meester maken, thans ook in actie komen tegen het harde po litiële optreden van het socialis tische Londense gemeentebestuur en de Londense politie tegen de jeugdbenden Mods en Rockers. Elk rechtgeaard burger heeft zich er- over verheugd dat aan het gangsterop treden dezer benden half volwassenen eindelijk eens paal en perk gesteld wordt en dat politie en justitie voorbeeldig samenwerken om de bedrijvers van gangsterstaaltjes snel op te sporen en afdoende te berechten. Er zijn al vele strenge vonnissen geveld en ze komen hard aan. Nu lopen hun leeftijdgenoten te hoop tegen wat ze noemen de justitie-terreur. Als jonge Labour-jeugd hebben ze on langs in Londen gemanifesteerd, mede om te protesteren tegen de maatregel, welke de Labour-leiding heeft aangekon digd tegen de voorzitter der jeugdsocia- listen John Robertson, die nl. verant woordelijk wordt gesteld voor de agitiate onder de socialistische jeugd en deswe ge als lid van Labour geroyeerd zou moe ten worden. Jongsocialisten, die span doeken droegen met: „We verdedigen Mods en Rockers tegen wrede vonnissen en boeten" kwamen in botsing met de politie nabij Transport House en er ont stonden relletjes toen de politie poogde de betogers uiteen te drijven. Een motie tegen deze schrapping was aan de Labourleiding gezonden en de jeugdbetoging wilde haar krachtig on derlijnen. Het uitvoerend comité van de Labour- partij vergaderde om de kwestie te on derzoeken. Zowat 150 jongsocialisten, die alle secties van het land vertegenwoor digen, kwamen daartegen heftig protest aantekenen. Toen de Labourleiders voor hun vergadering in Transport House aankwamen, werden ze door de menigte uitgejouwd. Een socialistisch parlementslid, miss Alice Bacon, werd tijdens de rel licht gewond en Mors Braddock, eveneens socialistisch volksvertegenwoordiger, werd onder de voet gelopen. Zingend en roepend begaf de menigte zich naar het nabij gelegen Smith Squa re. terwijl de politie een kordon vormde rond Transport House. De betogers riepen: „Stoot John Ro bertson niet uit de partij" en weigerden gevolg te geven aan de bevelen van de politie. Een politie-officier riep door de luid sprekers tot de jeugdige betogers (ge middelde leeftijd 16 tot 20 jaar): „U verstoort de openbare orde. Er wordt gechargeerd!" Daarop begonnen de relletjes. Enkele al te heetgebakerde betogers werden door de politie opgebracht, terwijl de jong socialisten spottend „Sieg Heil!" rie pen. Naar later werd vernomen besloot het politiek bureau van Labour John Ro bertson en Peter Clark uit de partij te stoten wegens „activiteiten die op scheu ring aanstuurden". Labourleiders zijn van mening dat minstens zes van de elf leden van het nu ontbonden nationaal comité van de jongsocialisten „onder trotzkistische in vloed staan". Terwijl de betoging nog aan de gang was werden de eerste arrestanten reeds door de politierechter van de rechtbank van Bow Street berecht. Een 29-jarige kantoorbediende was de eerste die voor het schoppen van een agent tegen zijn schenen vijf pond moest betalen. Een 18-jarige busconducteur, die ondanks be vel tot doorlopen op een trottoir was blijven staan, moest daarvoor een pond neerleggen. - De theoretische beschouwingen in verband met de religieuze overtuiging worden door het auditorium naar een tweede plan geschoven in verhouding tot rechtmatige moeilijkheden, die zich in ieder gezin voordoen en die nagenoeg overal van dezelfde aard blijken te zijn. Echte contraceptieve attitudes blij ken vaak als het mindere kwaad aan vaard te worden, terwijl echter alle soorten van echte interventie en ook van medicamenten in het algemeen krachtig worden afgewezen. Sommige berustende vrouwen willen liever maar niets ondernemen: zij aan vaarden 15 of zelfs meer kinderen. Zij blijken in een extreme staat van af hankelijkheid ten opzichte van hun echt genoten te verkeren en te willen vol doen aan alle eisen van de man. Als men bij haar een zekere geboortenspreiding kan bereiken, mag men tevreden zijn. Er bestaat een nijpend alcoholisme- vraagstuk, dat noch miskend, noch overdreven moet worden. In dit opzicht is er weinig beheersing. Hiertegenover schijnt een belangrijk deel der mannen positief te staan t.o.v. de idee van seksuele beheersing en peri odieke onthouding. Een groot aantal vrouwen kan noch' lezen, noch schrijven, noch heeft ocit een thermometer gezien. Het bezoek aan centra en consulta tie-bureaus brengt veelal bezwaren mee. Daarentegen blijkt de onderlinge bespre, king tussen de buurvrouwen over zeer persoonlijke problemen en de gevonden oplossing, bijzonder gemakkelijk te gaan en als een sneeuwbal-systeem te werken. Er is veel goede wil om samen te werken. Men voelt een gemeenschap pelijkheid in het probleem aan. De hoofdzaak van het werk bestaat in echtelijke opvoeding en daarin ligt ook de beste garantie voor de toekomst Maar deze opvoeding moet niet de indruk wekken op een techniek of op een trucje, of op een ideologie te berusten. Talrijke echtparen kunnen, na een maal degelijk geinstrueerd te zijn, zelf standig hun temperatuurcurven contro leren en interpreteren. „Nous né pli dans dark" (Wij leven niet meer in het duis ter), zei heel typerend een Mauritiaan, doelend op de weldaad van betere kennis der vrouwelijke vruchtbaarheid. Deze kennis moet niet langer voorwerp van bewogen discussies zijn, maar moet iets heel gewoons en normaal worden. De „onthouding is gemakkelijk omdat de ken nis de geruststelling meebrengt. De test bevordert het optimisme", aldiis meen den velen. Het jonge en actieve artsen echtpaar Frangois en Michèle Guy zei tenslotte, dat men een dergelijke gezins-actie niet alleen moet „dé-klerikaliseren", maar ook „dé-medicaliseren". Dus kort gezegd, clerici en medici aan de kant. Wie dus „de leek in de Kerk" wil zien werken, hij ga na^r Mauritius. Dekolo nisatie is blijkbaar nog niet genoeg ont voogding. 1) Nadere bijzonderheden in: Fiches Documentaires du C.L.E.R. (l.rue du Regard, Paris VI), nr. 22, Mars- avril 1964. Prijs 3 N.F. 2) adres: 16, place Notre-Dame, Gre noble (France). De Oostenrijkse justitie heeft de be schuldiging van oorlogsmisdaden tegen de voormalige SS-officier Otto Skorzeny ten dele terzijde gelegd. Niet bewezen werd geacht dat de man die Mussolini bevrijdde in een concentratiekamp de werking van een gifpistool op gevan genen had beproefd. Een andere beschuldiging tegen Skor zeny. die thans in Madrid woont ia nog in onderzoek.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1964 | | pagina 9