Papier voor UW pen
HET IS MOEILIJK LEVEN
MET DE WARE VRIJHEID
ONZE PUZZEL
PROGRAMMA'S RADIO EN T.V.
en toch uw geld niet geblokkeerd
BANKBOEKJES
Evolutie van de
verdraagzaamheid
Radio
Televisie
Liturgische kalender
8
DAGBLAD DE STEM VAN ZATERDAG 4 JULI 1964
WILMERINK MULLER
naar binnen en stra-
lde hij zijn meester
zij er in waren ge-
zes paarden terug te
Een schurk hebben
id en één gevangen ge-
)e anderen konden ont-
omdat er een hord»
aankwam rijden,
we zijn gevlucht".
J. F. KENNEDY LAAN
Onlangs werd de J. F. Kennedylaan
voor het verkeer opengesteld en we
mogen gerust stellen dat deze ruime
tweebaansweg een winstpunt is voor
het steeds drukker en intensiever wor
dend verkeer.
De man waarnaar deze laan ge
noemd werd is eenieder bekend, èn
is ons allen in dierbare herinnering
nog steeds geliefd. Wat deze man in
de huidige wereldpolitiek en in de
Amerikaanse binnenlandse verwikkelin
gen nastreefde is groots te noemen.
Het ligt nog vers in ons geheugen hoe
deze grote leider aan zo'n rampzalig
einde kwam. En nu heeft de stad
Breda, die toch wel 'n bepaalde toeris
tische aantrekkingskracht heeft, het
genoegen dat een van haar lanen naar
deze man genoemd is.
Tussen beide banen ligt een ruime
groenstrook en deze groenstrook heeft
bij mij (en misschien bij vele stede
lingen) het idee ingegeven om deze
strook wat meer te decoreren bijv: in
de vorm van een borstbeeld van wijlen
President Kennedy.
Het lijkt me zelfs mogelijk via deze
rubriek mensen te vinden die zich ga
rant willen stellen een hiertoe te vor
men commissie om dit denkbeeld te
realiseren. Wellicht kan via de redac
tie (of redacteur van deze rubriek) de
eventuele geldinzameling behartigd
worden indien er adhesieve reacties
komen op dit schrijven.
(Er moet n.l. dan met de gemeente
ook een en ander „geplooid" worden,
vandaar commissie etc.).
Welnu Breda, Bredanaars wat doen
we?
In afwachting,
BREDA, VISSERS
GELIJKE MONNIKEN,
GELIJKE KAPPEN
Ongetwijfeld weet u, dat het floreren
van de middenstand voor een belangrijk
deel afhankelijk is van reclame. Het
principe van reclame is: tonen wat je
hebt. Bovendien wordt dat ook in prak-*
tijk gebracht: in advertenties en in de
etalage. En vooral zaken, die op spe
ciale artikelen de aandacht willen ves
tigen, zetten of hangen deze artikelen
tegen de gevel van hun winkel. Denkt
u hierbij eens aan tuinartikelen, meu
belen, rijwielen, lingerieartikelen en
schoenen. Deze zaak heeft twee kanten,
nl. 1) de potentiële koper wordt op
een goedkope aanbieding van het door
hem gewenste artikel gewezen, op een
duidelijke, doch niet storende wijze:
2) de winkelier krijgt, ondanks zijn
lagere prijzen, door de grotere omzet.
Ook een grotere marginale opbrengst.
Het is dus niets bijzonders om zich
tot de gemeentelijke autoriteiten te
wenden, met het verzoek een vergun
ning te vertenen voor bovenstaand
reclamedoel. Voor één pand in de Vier-
windenstraat werd deze vergunning niet
verleend, en wel uit esthetische over
wegingen.
Schoonheidsoverwegingen dus. Wij
zijn uiteraard blij, dat het gemeente
bestuur hier oog voor heeft. Wij vra
gen ons echter af, hoe het dan wel
mogelijk is, dat voor de werkplaatsen
van diverse plaatselijke rijwiel- en
bromfietsherstellers grote zwarte olie
vlekken het trottoir verfraaien, zodat
bovendien de voetgangers ter plaatse
op de rijweg moeten gaan lopen, wat
nu niet bepaald bevorderlijk is voor de
verkeersveiligheid. En dat op meerdere
plaatsen in deze stad de zielige restan
ten staan van wat eens een auto was.
En dat voor meerdere rijwielzaken de
straat voor meters geblokkeerd is met
te repareren fietsen en oude brommers.
En dat, tenslotte, deze esthetische be
zwaren niet gelden voor een branche
vakgenoot, in dezelfde straat, slechts
enkele meters verder.
Laat men niet komen met de ver
onderstelling dat het trottoir hierdoor
geblokkeerd wordt. Door het ophangen
van een stoeltje en een luchtbed wordt
dit slechts 5-10 cm minder breed. Dan
kunnen nog altijd 2-3 personen naast
elkaar op het trottoir lopen.
Esthetische bezwaren voor b.v. de
Burg. de Manlaan of de Willem III
laan, natuurlijk, volkomen akkoord.
Maar nu net voor de Vierwindenstraat!
En dan, alleen voor een klein stukje
Vierwindenstraat!
BREDA KEES DE VRIES
Vierwindenstraat 26
1864 of 1964
Ja, men zou niet zeggen, dat we in
1964 leven, als men 't weggedeelte in
de Lange Broekstraat in Raamsdonk
bekijkt, dat een verbinding vormt met
de Korte Broekstraat, Engelsewal en
de nieuwe geasfalteerde weg. Wat is
nl. het geval. Er moet hier i.v.m. de
ruilverkaveling een nieuw weggedeelte
aangelegd worden, dat de aansluiting
vormt met de nieuwe geasfalteerde
weg, dit weggedeelte moet bestraat
worden met klinkers, dat is op zich
niets bijzonders, maar wat is er nu
gebeurd. Men heeft de klinkers die vo
rig jaar van gemeentewege zijn gelegd
er uitgehaald en deze moeten nu ge
deeltelijk worden gebruikt voor het
nieuwe weggedeelte. Gevolg: we hou
den een vlakte met los zand over, die
praktisch onbegaanbaar is zowel voor
fietsers als voetgangers. Ook moeten
hier twee maal daags mensen door,
die gaan melken en ook mensen die
naar hun werk gaan te Oosterhout etc.
Ook komt het voor dat hier in deze
zandvlakte boerenwagens vastrijden
die met hooi beladen zijn en dergelijke
dingen meer. Onlangs na een onweers
bui, was 't één grote watervlakte,
waar men bijna een roeiboot voor no
dig had om erover of erdoor te ko
men. Ik begrijp niet, dat zoiets der
gelijks mag gebeuren; was 't nu echt
niet mogelijk geweest om enkele
auto's met klinkers meer te lossen, zo
dat men het prima bestrate wegdek van
de Lange Broekstraat had kunnen la
ten liggen, totdat het nieuwe wegge
deelte bestraat was. Dan had men deze
klinkers toch nog kunnen gebruiken,
al was het dan maar om de kinder
kopjes in de Korte Broekstraat te ver
vangen door klinkers, want dat wordt
zo zachtjesaan toch ook wel tijd. Ik
kan mij niet voorstellen dat zich een
dergelijke situatie in Raamsdonksveer
of elders had voorgedaan, want dan
had ik wel eens willen zien wat er
gebeurd was, maar dan was het niet
bij een artikel „Papier voor uw pen"
gebleven.
Men kan hier nog eens in ogen
schouw nemen, hoe de wegen er zo'n
honderd jaar geleden uitzagen, ik
weet niet, of 't aan de gemeente of
aan de aannemingsfirma van deze
weg ligt, zoiets dergelijks moest toch
eigenlijk in 1964 helemaal niet meer
voor mogen komen.
Namens de bewoners van de Korte
Broekstraat, Engelsewal, Vlaaikens-
straat en 't einde van de Lange
Broekstraat en de vele anderen die
dagelijks door deze zandvlakte moe
ten zien te komen.
HOMOFILIE
In een slecht blad (nl. de Nieuwe
Linie van 13 juni) stond een vraag
gesprek, dat de indruk wekken moest
dat homoseksualiteit en heteroseksua
liteit van zedelijk standpunt beschouwd
gelijkwaardig zijn. Dit nu wordt on
voorwaardelijk afgewezen door een ge
zag, dat heel wat hoger staat dan dat
van een jezuïetengeneraal. namelijk
door het gezag van God zelf. Wanneer
dus weer bepaalde kringen zich „ver
ontrust" 2ouden voelen, dan is er nu
alle reden toe.
Want zo spreekt de Heer: (Rom. 1.
25-27) „Zij hebben de goddelijke waar
heid verruild voor de leugen... Daarom
heeft God hen overgeleverd aan ont-
erende hartstochten. Hun vrouwen heb
ben de natuurlijke omgang vervangen
door de tegennatuurlijke. Eveneens
hebben de mannen de natuurlijke ge
meenschap met vrouwen opgegeven en
zijn in lust voor elkander ontbrand;
mannen plegen ontucht met mannen.
Zo ontvangen zij aan den lijve het ver
diende loon van hun afdwaling." (vert
Kath. Bijbelstichting 1961). „Maakt u
2elf niets wijs!" staat er in I Kor. 6,
9-10, en dan wordt de hömoseksualiteii
genoemd onder de misdrijven die uit
sluiten van het koninkrijk Gods. En
een opsomming van mensen, „die zich
aan God noch gebod storen", waaronder
de homofielen wederom worden ge
noemd, (I Tim. I, 8-11) besluit met deze
woorden: „Dit alles en nog meer staat
lijnrecht tegenover de gezonde leer, die
steunt op het roemrijk Evangelie van
de gelukzalige God, dat mij js toever
trouwd."
Wanneer de Moederkerk niet meei
werkt met Index en banvloeken, dan
beschouwt zij ons blijkbaar als volwas
sen kinderen, die zelf kunnen onder
scheiden tussen goed en kwaad, en we
ten wat doemwaardig is. Open discussie:
best; maar nooit vanuit een klaarblij
kelijk vals standpunt.
Gezond redeneren kan Trimbos trou
wens ook niet. Een misdaad blijft mis
daad, ook al wordt die op bepaalde
leeftijd niet door de burgerlijke rechter
vervolgd. Een misdaad blijft misdaad,
al wordt die bedreven door een groot
percentage van de mensen. Als mocht
blijken dat 50 pet. der mannen zich
eerst recht in hun element gevoelen
bij lustmoord, dan zullen wij nog van
uit alle standpunten uitkomst zoeken
tegen deze integere Auschwitz-mensen
met grote werklust.
Omdat men bij groot onverstand niet
duidelijk genoeg kan zijn, voegen wii
hier aan toe, dat mild beoordelen, aan
halen van verzachtende omstandighe
den, liefderijk behandelen en helpen
van dergelijke ongelukkigen, ja zelfs
hen vrijpleiten van subjectieve schuld
waar mogelijk, ten zeerste moet wor
den toegejuicht. Om tenminste iets
goeds van Trimbos te zeggen: zijn boek
„Gehuwd en ongehuwd" geeft hier en
daar wel behartenswaardige wenken
Er valt evenwel geen heil te verwach
ten van een toegeeflijkheid, die het
valse waar en het slechte goed gaat
noemen.
RIJSBERGEN
DR. C. VAN OOSTERHOUT
PISOI\ (III)
Prof. Pison heeft de goede raad die
hem van vele zijden is ingegeven niet
opgevolgd. Heer Pison waarom acht u
het nodig om steeds de zetters van
De Stem opmerkzaam te maken op een
zetfoutje? O ja, dat zijn minderen. Bent
u zo'n onfeilbaar mens, dat u nooit eens
een fout maakt? Ten tweede: wie ver
tegenwoordigt u eigenlijk? De katho
lieken? Ik kan het me niet voorstellen,
gezien mijn persoonlijke ervaringen in
die kringen. Dan verslijt u mij voor een
dom mens, goed we zullen aannemen
dat het zo is, door uw kortzichtige bril
bekeken. Maar men kan altijd nog beter
voor een domoor worden gehouden met
menselijke begrippen, dan voor een
fanatieke conservatieve eenling.
U schijft steeds „ons" en „wij". Aan
wie dacht u dat mijn brief gericht was?
Aan Nederlandse katholieken? Mis
mijnheer Pison; alleen aan u, en aan
uw evt. volgelingen, zo er al van vol
gelingen sprake is. Kunt u er zo slecht
tegen eens op uw nummer gezet te
worden?
Mijn vorig artikel. „Sociaal recht"
was alleen voor de ouden van dagen,
en de weduwen en wezen bestemd,
maar niet voor pacifisten, daar haalde
ik alleen het symbool vandaan, dat ik
zeer zeker kan waarderen. Maar een
brief is gemakkelijk anders uit te leg
gen. Maar, heer Pison, besef één ding
goed: bij mij zijn alle mensen gelijk,
ongeacht hun beginselen, de heer Pison
inbegrepen.
'S-GRAVENMOER
A. .T. VAN D ">NGEN
PISON (IV)
Hoewel het de redactie van dit blad
ook reeds duidelijk de keel gaat uit
hangen blijft de quasi hoog ontwik
kelde Pison rustig doorgaan met zijn
zeer irriterende pennevruchten den
volke bezig te houden. Dat hij hier
door een groot aantal vijanden maakt
zal hem uiteraard weinig belang in
boezemen, hij zal in elk geval na welk
commentaar dan ook, zijn hatelijk
heden blijven voortzetten. Het is im
mers bekend dat mensen zoals hij wor
den gedreven door een duistere macht.
Een psychiater kan misschien vast
stellen onder welke categorie van gees,
telijk ontwrichten Pison geplaatst dient
te worden, wij kunnen hem moeilijk
nog onder de „normalen" rekenen
Enigszins beschermd door zijn gehe
le of gedeeltelijke anonimiteit zal hij
echter toch blijven doorgaan zijn
kronkelige hersenschimmen te publi
ceren. Zolang hij nu de Vara of PvdA
tracht te kwetsen, ach deze kunnen
zich, zo nodig, zelf verdedigen. Er
ger is het echter als hij zoals op 6
juni j.l, een dode beschimpt, een dode,
die misschien een der grootste geesten
uit onze beschaving is geweest. Deze
die zich niet ten onrechte noemde „hij
die veel geleden heeft", heeft ook velen
beschuldigd. Maar tevergeefs zoekt
men het briljante uit de felste be
schuldigingen geuit tegenover zeer
hooggeplaatsten in den lande, in de
dolzinnige uitingen van L. Pison.
Inmiddels wachten wij de volgende ru
briek „Papier voor uw Pen" af.
Pison komt zeker terug hij is er toe
gedoemd
KLUNDERT L. V. D. Mierden.
ONTGROENING (IV)
De reacties van enige heren op mijn
stuk van zaterdag 20 juni j.l., hebV
mij genoopt wederom in de pen
klimmen.
Men meent, dit wordt althans
duidelijk naar voren gebracht,
dat ik geenszins op de hoogte zou zijn
van de motieven die ten grondslag lig
gen aan een nieuwe Introductietijd. Ik
stel voor dit laatste even in het midden
te laten.
Uit een en ander is gebleken, dat het
bestuur van Virtus het met me eens
is, dat er in ieder geval geselecteerd
moet worden. Deze maatregel mag
misschien wreed lijken maar ik ben van
mening dat het voor dit soort vereni
gingen van groot belang is: waar in
een gewone vereniging het bestuur al
les organiseert, hier ligt de organisa
tie in handen van de leden.
Een Zekere heer „Dries" meent te
moeten opmerken, dat ik het „kenne
lijk betreur" dat de ontgroening afge
schaft is, waardoor mij de kans ont
nomen zou zijn sadistische praktijken
aan de dag te leggen. Ik kan hierop
slechts antwoorden, dat deze heer
„kennelijk" een voorbarige conclusie
getrokken heeft, ik kan me niettemin
zijn bezorgdheid in dezen levendig voor
stellen. Ook beweert deze heer dat de
meeste ontgroende Virtusleden passief
zouden zijn. Ik heb n.l. uit bijzonder
betrouwbare bron vernomen, dat al
leen al van de leden die dit jaar zijn
ontgroend een 80 procent zekere acti
viteiten aan de dag legt. De „criti
casters" en „passievelingen" huizen
sinds oudsher meestal in de grote hor
de adspirantleden, die zo bij tijd en
wijle langs een achterdeurtje het coprs
binnendringen, en heer „Dries",, maak
u niet bezorgd, hun kritiek vloeit
voort uit een zekere machteloosheid,
sterker nog, onrijpheid. Tegen de tijd
dat deze heren hun praktijkjaar achter
de rug hebben, zullen ze veel veran
derd zijn.
Tot slot zou ik er nog even de aan
dacht op willen vestigen, dat een
H.T.S.'er nog geen student is, m.a.w.
de term „Studentencorps" is voorlopig
nog uit den boze.
EX-GROEN
KLACHTENBOEK
Meerdere malen ontmoet men in
ingezonden stukken wensen en klach
ten gericht aan gemeentebesturen,
denk maar aan de onderwerpen wo
ningnood, verkeerssituaties enz. enz.
Het lijkt mij wenselijk, dat de plaat
selijke afdelingen van de K.V.P. of van
welke partij ook, iemand aanwijzen bij
wie de kiezers hun verlangens kun
nen deponeren en dat deze afdelin
gen zich dan namens de kiezers, die zij
vertegenwoordigen, tot de raadsfrac
tie van hun partij richten om hun
verlangen verwezenlijkt te krijgen. Dit
lijkt mij veel doeltreffender, want dan
komen deze wensen via het eigen ap
paraat van de kiezers op de tafel,
waar zij thuis behoren. Een ingezon
den stuk kan deze wensen dan toch
nog ondersteunen.
BREDA KIEZER
(Advertentie)
HET GEHELE TEGOED IS MET SLECHTS 1 MAAND OPEISBAAR; OVER 1/5 DEEL KUNT U REEDS D'^CT
BESCHIKKEN STORTEN EN OPNEMEN OOK PER GIRO UITVOERIGE FOLDER OP AANVRAAG VERKRIJGBAAR
F. VAN LANSCHOT BANKIERS
"S-HERTOGENBOSCH - HOGE STEENWEG 27-31 - TELEFOON
04100-22321 - POSTGIRO 1117570 EINDHOVEN - KEI
ZERSGRACHT 17 - TELEFOON O4900-27442 - POSTGIRO
1130570 TILBURG - STATIONSTRAAT 17 - TELEFOON
04250-30300 - POSTGIRO 1140570
Aan Louis Veuillot wordt het
volgende woord toegeschreven:
.Wanneer ik de zwakkere ben
vraag ik de vrijheid omdat dit uw
principe is; ben ik echter de ster
kere, dan ontneem ik U die omdat
dat mijn principe is". De bekende
Franse journalist schreef dit nooit,
maar er zijn in de vorige eeuw
wel katholieke conservatieven ge
weest, die deze redeneringen in
feite aanhingen.
Met „de vrijheid" hebben de katholie
ken en trouwens ook vele anderen
in de loop der eeuwen nogal wat te stel
len gehad. Een geschrift van de beken
de prof. Jacques Leclercq uit Leuven
geeft daarover verhelderende beschou
wingen. Hij doorloopt de historie om
na te gaan, hoe het vrijheidsbegrip is
geevolueerd tot de opvattingen, die te
genwoordig vrij algemeen worden gehou
den. In de Middeleeuwen durfde St.-Tho-
mas reeds de stoute stelling aan: „In
Christus geloven is iets goeds en ter
PRACHTIG
Hiermede wil ik de stichting Zomer
festival mijn hartelijke dank betuigen
voor de prachtige en geslaagde toneel
uitvoering in de Vlieren van 26 juni.
Tevens mijn hartelijke dank aan alle
medewerkers van het Fidelistoneel
die dit stuk zo voortreffelijk hebben
gespeeld. Het was fantastisch, het was
af! Dit was nu eens werkelijk toneel
van het beste soort. Wat een zonde dat
er zo weinig mensen zijn komen kijken.
Wat daar werd gebracht was werkelijk
wel volle zalen waard.
P. ERMEN,
HEILAARSTR. 30, BREDA
zaligheid noodzakelijk; maar de wil
stemt hierin slechts redelijk toe voor zo
ver de rede dat als iets goeds voor
houdt. Indien de rede dat nu als iets
verderfelijks zou voorstellen, zou de wil
zondigen, als ze God aanhing". Tot de
praktische toepassing komt St.-Thomas
niet. Want hij beredeneert ook, dat een
ongelovige niet te goeder trouw kan
zijn. Ketters moeten meer gestraft wor
den dan wie zich aan majesteitsschen
nis of valsmunterij schuldig hebben ge
maakt.
Strenge reformatoren dachten er ei
genlijk niets anders over. Alleen, de ket
ters zijn in de ogen van de protestan
ten nu de katholieken zoals de prote
stanten dat in de ogen van de katnolie-
ken waren.
Vanaf de Franse revolutie maak-: de
gewetensvrijheid dan steeds meei vor
deringen in de zeden en instellingen on
danks de val van Napoleon en de Restau
ratie der Bourbons. In de officiële denk
schema's van Rome zag men hierin
aanvankelijk slechts indifferentisme en
Gregorius XVI toornde in „Mirari vos"
(1832):
Uit de vergiftigde bron van indifferen
tisme vloeit de valse en absurde stelregel
voort, of beter de razernij dat men aan
allen de vrijheid van geweten moet geven
en die ook voor allen moet waarborgen.
Verderfelijke dwaling waartoe die absolute
en teugeloze vrijheid van opinie heeft ge
leid, die tot ondergang van de Kerk en de
Staat zich overal heeft verspreid.... Hier
mede wordt ook de allerverderfelijkste
vrijheid van de drukpers verbonden, die
men niet genoeg kan haten noch veraf
schuwen en die sommigen met zoveel la
waai en aandrang durven te vragen en
overal te verspreiden.
De nieuwe gevormde staat België had
in 1830 echter al een grondwet aange
nomen, die volledig vrijheid van ere
dienst voorschreef. „Die valse en ab
surde stelregel of' liever die razernij"
werd hier met instemming van het epis
copaat toegepast! Prof. Leclercq legt uit,
hoe in de landen die de aandacht van
Rome het meest gaande maakten de
beweging voor de vrijheid heel anders
was gekleurd. Eigenlijk veroordeelde de
paus het „liberalisme" in zijn meest
extreme vorm zoals liberalen die ook
niet voorstaan het anarchisme.
WAAR BEHOREN DE
ZWARTE HOKJES?
Een puzzel als deze kan zeker tot de
minder gemakkelijke opgaven gerekend
worden en zal echt iets zijn Voor de ware
liefhebbers, die luierend in het zonnetje
eens een uurtje aan een puzzel willen
besteden.
Ons diagram is zonder zwarte hokjes
en zonder nummers. Gegeven worden
slechts genummerde omschrijvingen,
zoals dat bij gewone kruiswoordraadsels
het geval is. Aan de liefhebbers de taak
de puzzel zonder de zwarte hokjes op te
lossen en te bepalen, waar die zwarte
hokjes, die er eigenlijk in horen dan wel
behoren te staan.
Veel succes!
OMSCHRIJVING
Horizontaal:
1 dans; 4 boom; 6 vereist; 8 Frans
pers. voornaamw; 10 deel der V.S.; 12
behoeftige; 14 meer in Amerika; 16 pl.
d. Betuwe; 18 afbeelding; 21 jongens
naam; 23 plezier; 24 wondvocht; 25 vis-
gerei; 26 jongensnaam; 29 kaartenver
zameling; 32 onmeetbaar getal; 33 meis
jesnaam; 34 op de wijze van; 36 rond
hout; 37 bekende motorraces; 39 beves
tiging; 40 rechthoekig stuk karton; 41
nummer; 43 pers. voornaamw.; 44 om
roepvereniging; 46 als eerder; 47 geogr.
aanduiding; 48 gladde; 51 incasseren;
53 veren verlies; 54 babyattribuut; 57 te
zijner tijd; 59 rivier in Portugal; 61
leger; 62 wond; 63 deel v. d. voet; 65
meisjesnaam; 67 toespraak; 69 andere;
"70 rare man; 71 onvruchtbaar; 72 eil.
i. d. Indische archipel.
Verticaal:
1 werkelijk; 2 jongensnaam; 3 alpen
weide; 4 lidwoord; 5 op dit moment;
b dwaas; 7 genoegen; 9 eetgerei; 11 rei-
niginsmiddel; 12 deel v d. kachel; 13
klepper: 15 Eur. vulkaan; 17 Germ,
vuurgod; 19 rang i. h. leger; 20 als
eerder; 22 proef; 27 drank; 28 deel v.
h. been; 30 oogvocht; 31 plaats i h.
Gooi; 32 nachtkleding; 34 soort schip;
35 krantenjongen; 38 vogel verblijf42
groot mens; 45 royale; 47 bez. voor
naamw.; 49 vorm van gillen; 50 her
kauwer; 51 meisjesnaam; 52 Eur. vul
kaan; 53 al; 55 stad der oudheid; 56
water in Friesland; 58 anti; 60 tijdperk:
62 menselijk geluid; 64 eikeschors; 66
meisjesnaam; 68 jongensnaam; 69 ge
wicht.
OPLOSSING
Horizontaal:
1 sa; 3 kram; 6 pool; 9 ad; 11 pisa;
13 steen; 15 oslo; 17 krot; 18 doel; 19
rein 20 eddie 23 naar; 24 eire; 26 orde;
28 irene; 31 non; 33 anker; 37 kan; 38 pa;
40 tl; 41 aap 42 tu; 43 assen; 44 ur;
45 vee 47 ls; '3 oo; 50 iel; 53 serre;
55 els; 57 rogge; 59 asem; 61 isar; 63
kaas; 65 essen; 67 kaal; 70 atol; 71 edam
72 dame; 74 dolle; 77 apis 79 en; 80 rbem
81 aken; 82 nt.
Vertikaal
1 spar; 2 ai; 3 karnen; 4 aster; 5 mt;
6 pê; 7 onder; 8 loenén; al; 10 door
12 ski 14 end; 16 sla; 21 dén; 22 ion;
25 iep; 27 dal 28 ik; 29 ra; 30 enter;
32 oksel; 34 karig; 35 ea; 36 rp; 39 aas;
40 tno 45 vs 46 ee; 47 les; 49 ora; 51
eg; 52 le; 54 raster; 55 ems; 56 sie;
58 orkaan; 60 eelde; 62 sneek; 63 kade;
64 aam; 66 sol; 68 amp; 69 last; 73 am;
75 om; 76 la; 78 in.
Zaterdag 4 juli
HILVERSUM I 403 M
VARA: 12.30 Mededelingen t.b.v. land
en tuinbouw. Aansluitend: postduivenbe-
richten. 12.33 Sportnieuws. 13.00 Nieuws.
13.15 VARA-Varia. 13.20 Radio Jazzclub.
13.50 Uitlaat, programma voor de twin
tigers. 14.25 Metropole-orkest. 15.05 Ge
sproken portret. 15.20 De Metropolitan
na 1950 (gr.): Verkorte uitvoering van
de opera's Don Pasquale en Samson et
Dalila. (Om 16.15 Nws. en boekbespre
king). 17.30 Lichte orkestmuziek (stereo-
fonische uitzending). 18.00 Nieuws en
commentaar. 18.20 Ramblersrevue. 18.45
Elektronisch orgelspel. 19.00 Tijd voor
teenagers. 20.00 Nieuws. 20.05 Neder
lands Tangocomponist.zeven letters
muzikaal klankbeeld rond Arie
Maasland. 20.50 Pianospel met instru
mentale begeleiding (gr.). 21.15 Onbe
woondinterview met grammofoon-
muziek. 22.00 Lichte orkestmuziek. 22.15
Muzikale commentaartjes. 22.30 Nieuws.
22.40 Balans: hoofd- en bijzaken uit de
actualiteit. 22.55 Zij die van de zon le
ven; licht vakantieprogramma. 23.30
Lichte grammofoonmuziek. 23.55-24.00
Nieuws.
HILVERSUM II 298 M
KRO: 12.00 Angelus. 12.04 Katholiek
nieuws. 12.10 Lichte grammofoonmuziek.
12.50 Regeringsuitzending: Alleen een
glas water, een vraaggesprek met Clau
de Belloni met ir. C. van Rooijen, Direc
teur van het Rijks Instituut voor Drink
watervoorziening. 13.00 Nieuws. 13.15
Marktberichten voor boeren en tuinders.
13.18 Musicerende dilettanten. 13.45
Dwars door de groene hel, reisbeschrij
ving door Brazilië. 14.00 Voor de jeugd,
(plm, 16.30 Eventueel reportage Tour de
France 1964). 16.30 De Springplank. 17.00
Lichte klassieke werkjes (gr.). In de
pauze: 17.30-17.40 Boekbespreking. 18.00
Kunstkroniek. 18.30 Populaire grammo
foonmuziek. 18.50 Lichtbaken, lezing.
19.00 Nieuws. 19.10 Actualiteiten. 19.22
Tour de France 1964. 19.30 Holland Fes
tival 1964: Kamerkoor, Residentieorkest
en zangsolisten: klassieke muziek. 20.30
Raaien ma^r, muzikaal spelletje. 21.30
Onze kinderen en het Middelbaar Onder
wijs, lezing. 21.45 En toen... gingen we
plaatjes draaien. 22.10 Ie Wereldoorlog
1914-1918, documentaire. 22.30 Nieuws.
22.40 Tekenen des tijds, lezing. 23.00 Mo
derne balletmuziek (gr.). (Stereofonische
uitzending). 23.55-24.00 Nieuws.
BRUSSEL VLAAMS
324 m: 12.00 Nieuws. 12.03 De ronde
van de derde man. 12.08 Grammofoonmu
ziek. 12.15 Amusementsmuziek. (Om 12.25
Weerbericht). 12.55 Programma-over
zicht. 13.00 Nieuws. (Om 13.15, 14.05 en
15.05 Reportage van de Tour de France).
13.20 Amusementsprogramma met veel
muziek. 14.00 Nieuws. 14.03 Voor de auto
mobilisten. 14.30 Gevarieerde muziek.
14.50 Radioweek I14.55 Zang. 15.00
Nieuws. 15.03 Amusementsprogramma
met muziek. (Tussen 15.45 en 17.00 Re
portage van de Tour de France). 17.00
Nieuws en berichten. 17.30 Kerkorgel
recital. 18.00 Nieuws. 18.03 Voor de sol
daten. 18.28 Paardesportberichten. 18.30
Zomerliedjes uitgevoerd door kinderkoor.
18.45 Uitslagen en standen van de Tour
de France. 19.00 Nieuws en commentaar
uit Amerika. 19.40 Grammofoonmuziek.
20.45 Lichte barmuziek. 21.00 Gevarieerd
muzikaal programma. (In de pauze om
plm. 22.00 Nieuwsoverzicht en berichten).
23.30 Dansmuziek. 23.55-24.00 Nieuws.
BRUSSEL FRANS
484 fn: 12.18 Gevarieerde muziek en
actualiteiten. 14.45 Gevarieerde muziek.
17.00 Nieuws. 18.03 Voor de soldaten,
19.08 Lichte muziek. 19.30 Nieuws. 20.00
Hoorspelen. 20.30 Lichte muziek. 22.00
Wereldnieuws. 22.15 Jazzmuziek. 22.55
Nieuws. 23.00 Gevarieerde muziek. 23.55
Nieuws.
Zondag 5 juli
HILVERSUM I 402 M
VARA: 8.00 Nieuws, sportmededelingen,
postduivenberichten en socialistisch
strijdlied. 8.18 Voor het platteland. 8.30
Weer of geen weer, gevarieerd program
ma. 9.45 Geestelijk leven, toespraak. 10.00
Oude kamermuziek (opn.). 10.30 Literair
vraaggesprek. 11.00 Populair klassieke
muziek (gr.). AVRO: 12.00 Divertimento
Solistenparade: lichte muziek. 13.00 Nws.
13.07 De toestand in de wereld, lezing.
13.17 Mededelingen of grammofoonmu
ziek. 13.20 Cabaretprogramma. 13.50
Boekbespreking. 14.00 Latijns-Amerikaan
se klanken (gr.). 14.30 Omroeporkest:
Semi-klassieke muziek (stereofonische
uitzending). 15.30 Tour d'Europe, licht
programma. 16.00 Dansorkest en zangso
listen. 16.30 Sportrevue. VARA: 17.00
Dansmuziek voor de tieners. 17.30 Hoor
spel voor de jeugd. 17.50 Nieuws, sport
uitslagen en sportjournaal. VPRO: 18.30
Na jaren van scheiding, literaire uitzen
ding. 18.45 Cabaret in Kikkerland: Ne
derlandse kleinkunst op de grammofoon
plaat. 19.30 Korte doopsgezinde kerk
dienst. AVRO: 20.00 Nieuws. 20.05 Rijk
dom der welluidendheid (gr.). 21.00 Fa
kir, hoorspel. 21.35 Licht instrumentaal
ensemble. 21.50 Voordracht. 22.10 Lichte
muziek uit Italië. 22.30 Nieuws. 22.40
Journaal met o.m. Tour de France 1964.
23.05 BRT-symfonie-orkest met BRT-
koor en zangsoliste: Moderne muziek.
23.55-24.00 Nieuws.
HILVERSUM II 298 M
KRO: 8.00 Nieuws. 8.15 Klassieke gram
mofoonmuziek. 8.25 Inleiding hoogmis.
8.30 Hoogmis. 9.30 Klassieke pianomuziek
(gr.). 9.45 Nieuws. Convent van kerken:
10.00 Heiligingssamenkomst van het Le
ger des Heils. KRO: 11.15 Klassieke en
moderne kamermuziek (gr.). 12.00 In het
land van de dichter, literaire lezing. 12.20
Lichte grammofoonmuziek. 12.50 Buiten
lands commentaar. 13.00 Nieuws. 13.10
Lichte grammofoonmuziek. 13.30 Idem.
14.00 Holland Festival 1964: Residentie
orkest: klassieke muziek. 14.30 Viool en
piano (gr.)klassieke muziek. 15.00 Lich
te grammofoonmuziek, afgewisseld met
sportreportages en uitslagen. 16.30 Ves
pers. IKOR: 17.00 Hervormde kerkdienst.
18.00 Oecumenisch nieuws. 18.10 Koor
zang. 18.30 Waar blijft het Wilde Ganzen-
geld?: rekening en verantwoording over
de gelden, die tijdens het tweede kwar
taal van dit jaar werden ontvangen. 18.45
Grammofoonmuziek. 18.50 De kerk aan
het werk: actualiteiten van het kerkelijk
erf. 19.00 De Open Deur, veertiendaagse
rubriek. NCRV: 19.30 Verzoekprogram
ma van geestelijke muziek (gr.). 20.00
Nieuws. 20.08 Reflex: een wekelijkse be
spiegeling over leven en samenleven.
20.15 Operettemuziek met toelichting.
21.15 Reisoogst (20): zwerftochten door
gedroomde en werkelijke werelden. 21.35
Stereofonische uitzending: Klassieke
grammofoonmuziek. 22.25 Boekbespre
king. 22.30 Nieuws. 22.40 Avondgebed.
22.50 Franse chansons (opn.). 23.05 Lich
te grammofoonmuziek. 23.55-24.00 Nws.
BRUSSEL VLAAMS
324 m: 12.00 Nieuws. 12.03 De ronde
van de derde man. 12.08 Grammofoon
muziek. 12.15 Amusementsmuziek. 12.55
Programma-overzicht. 13.00 Nieuws en
berichten. 13.20 Voor de soldaten. 14.00
Nieuws. 14.03 Opera- en Belcantoconcert
(Om 15.30, 16.00, 17.00, 18.00, 18.25, 19.00.
20.00, 20.35 en in aansluiting met het
nieuws van 22.00: Berichten voor de au
tomobilisten). 15.30 Gevarieerd program
ma. (Om 17.00 Nieuws en berichten Voor
de scheepvaart en om 18.00 Nieuws).
18.30 Katholieke uitzending. 19.00 Nieuws.
19.40 Gevarieerde muziek en berichten.
21.00 Noordzeefestival: Koorzang. 22.00
Nieuws. 22.20 Koorzang (vervolg). 23.00
Nieuws. 23.05 Dansmuziek. 23.55-24.00
Nieuws.
BRUSSEL FRANS
484 m: 12.18 Gevarieerd programma.
13.00 Nieuws. 13.15 Gevarieerd program
ma met reportages. 17.00 Nieuws. 19.30
Nieuws. 22.00 Wereldnieuws. 22.55 Nieuws.
23.00 Jazzmuziek. 23.55 Nieuws.
Maandag 6 juli
HILVERSUM I 402 M
VARA: 7.00 Nieuws. 7.10 Ochtendgym
nastiek. 7.20 Socialistisch strijdlied. 7.23
Lichte grammofoonmuziek. (7.30 Van de
voorpagina, praatje). 8.00 Nieuws en
socialistisch strijdlied. 8.18 Lichte gram
mofoonmuziek. 8.50 Gymnastiek voor de
vrouw. 9.00 Klassieke orkestwerken (gr.)
(stereofonische uitzending). 9.35 Water
standen. VPRO: 9.40 Ik heb uw num
mer niet, overdenking. VARA: 10.00
Amusem* nts- en lichte muziek (r.). 11.00
Nieuws. 11.02 Voordracht, 11.20 Onbe
woond: interview en grammofoonmuziek.
HILVERSUM II 298 M
NCRV: 7.00 Nieuws. 7.10 Dagopening.
7.20 Lichte grammofoonmuziek. 7.45 Ra
diokrant. 8.00 Nieuws. 8.15 Gewijde mu
ziek (gr.), 8.30- Lichte grammofoonmu
ziek. 9.00 Verzoekprogramma voor de
zieken. 9.40 Voor de vrouw. 10.10 Klassie
ke grammofoonmuziek. 10.30 Rondom het
woord: theologische etherleergang. 11.05
Lichte grammofoonmuziek.
Zaterdag 4 juli
NTS: 14.00-17.00 en 17.45-19.30 Eurovi
sie: Directe reportage van het Interna-
tionale tennistoernooi te Wimbledon van
de finales dames enkelspel, heren dub
bel, dames dubbel en gemengd dubbel.
AVRO: 17.00 Voor de kinderen. 17.30
Pinky en Perky, TV-film (tot 17.45). 19.30
Top Cat, TV-film. NTS: 20.00 Journaal
en weeroverzicht. AVRO: 20.20 Televizier
20.50 Dick van Dyke Show (dl. 18). 21.15
Chansons. 21.40 Frinton Potassy, TV-
film. 22.20 Zomeravondmelodie. NTS:
22.45 Journaal. 22.50-23.00 Filmverslag
van de Tour de France.
Experimentele uitzendingen op het
tweede net (kanaal 27)
NTS: 20.20 Hartendrie, interstedentoer-
nooi. 21.50-22.20 Klassiek pianoconcert.
FRANS-BELGIë: 19.00 Berichten Coq-
a:l'ane: nieuwe zomeruitzending over de
dieren. 19.33 International Detective: de
zaak Washington, nieuw politiefeuilleton.
20.00 Journaal. 20.30 Eurovisie: Filmver
slag van de Tour de France. 20.40 La
roue, speelfilm. 22.20 Face au public:
Colette Renard. 23.00 Journaal en film
verslag van de Tour de France.
VLAAMS-BELGIë: 14.00-18.00 Eurovi
sie: Tennis. Reportage van de finale en
kelspel dames en dubbelspel heren in de
internationale tenniskampioenschappen
te Wimbledon. 19.30 Tijd voor U: geva
rieerd programma. 20.00 Nieuws. 20.20
Programmaoverzicht. 20.25 Sportnieuws.
20.40 De vader van de bruid: Kay zorgt
voor het avondeten, TV-feuilleton. 21.05
Pro en contra: amusementsprogramma,
21.55 Het 87e politiedistrict: Onder hyp
nose (The pigeon), TV-politiefeuilleton.
22.45 Nieuws.
Met Leo XIII komt een geheel andere
toon, zij het dat hij nog theoretisch uit
gaat van de oorspronkelijke stellingen:
Uit alles blijkt dat het geenszins is toe
gelaten zonder enig onderscheid de vrij
heid van gedachte, pers< onderwijs en
godsdienst op te eisen, té verdedigen of
toe te kennen als zoveel rechten die door
de natuur aan de mens gegeven worden.
Indien de natuur die wettelijk had gege
ven, zou men het recht hebben zich aan
Gods macht te onttrekken en geen enkele
wet zou de menselijke vrijheid kunnen
matigen. Uit dat alles volgt ook dat die
verschillende vrijheden om goede redenen
geduld kunnen worden, indien een wijs
bestuur hen maar belet in losbandigheid en
wanorde te ontaarden.
In 1888 is er dit woord van Leo XIII'.
„De vrijheid, opperste goed van de na
tuur en uitsluitend bezit van de wezens
met rede en verstand begaafd, bezorgt
de mens een waardigheid waardoor hij
aan zijn eigen inzicht is toevertrouwd
en meester wordt van zijn handelin
gen".
Na de eerste wereldoorlog komt er een
nieuwe wending. Pius XI en meer nog
Pius XII ontwikkelen een leer, die het
menselijk gezag het recht om de religi
euze en morele dwaling te ondeidruk
ken beslist ontzegt. „Men vindt dat met
noch in de algemene overtuiging van
de mensen noch in het christelijk gewe
ten noch in de bronnen van de Open-
baring, noch in de praktijk van de
Kerk". Pius XII wijst op Christus woord:
„Laat op de akker het onkruid groei
en met het goede zaad omwille van het
graan".
Tegenover degenen, die zeggen: „Al
leen de waarheid heeft rechten, de dwa
ling heeft er geen enkel", merkte kardi
naal Bea onlangs op: „De dwaling is
een abstractie en kan als dusdanig geen
enkel recht hebben. Maar de mens heeft
rechten ook in het geval van de onover
komelijke dwaling. Hij heeft het recht
en de plicht zijn geweten te volgen en
hij heeft hiermede ook het recht om in
die onafhankelijkheid door allen geëer
biedigd te worden"..
Ziehier dan een aantal uitspraken, zo
als prof. Leclercq er meer heeft geplukt
langs dé weg der geschiedenis. Er is
een belangrijke evolutie in het katnolie-
ke denken op dit gebied, evenwijdig lo
pend met de evolutie van verhoudingen,
en toestanden. Ook door anderen is aan
de vrijheid geweld aangedaan. Nog zijn er
veel staten die de universele verklarin
gen van de Rechten van de Mens onder
tekenen en. negeren.
De Kerk kiest nu echter openlijk par
tij voor het broederlijk respect voor al
len die van goede wil zijn.
Het is een actueel en boeiend geschrift
dat de Leuvense professor ons aanbiedt.
Hij brengt nog tal van vraagstukken,
samenhangend met het hoofdthema, ter
sprake en redeneert spits en levendig.
Jammer alleen dat de Nederlandse ver
taling zoals ze bij Nelissen (Bilthoven)
verscheen onder de titel „De vrijheid van
opinie en de katholieken" verre van
vlekkeloos is. Opvallend is bijvoorbeeld
dat i prince" in de betekenis van „vorst"
herhaaldelijk door „prins" wordt ver
taald. Taalkundige hinderlijkheden mo
gen niet afschrikken van het ter hand
nemen van dit werk. Het is de moeite
waard.
Zondag 5 juli
KRO: 11.00- plm. 12.15 Hoogmis. NTS:
19.30 Weekjournaal. 19.55 Journaal. 20.00
Sport in beeld. NCRV: 20.30 Voordracht.
NTS: 20.45 De geschiedenis van de oude
eik, documtenaire film. NCRV: 21.30 On
der vier ogen, interview. 22.00 Zangreci
tal en interview. 22.25 Dagsluiting. NTS:
22.35-22.40 Journaal.
FRANS-BELGIë: 16.30 Gevarieerd
programma. 19.30 Robin des Bois, feuil
leton: Le Chateau abandonné. 20.00
Journaal. 20.30 Eurovisie: Filmverslag
van de Tour de France. 20.40 Maitre Don
Gesualdo, feuilleton. 22.05 Eurovisie: Zo-
merconcert in de tuinen van Tivoli te
Kopenhagen: volks- en balletmuziek.
22.55 Journaal en filmverslag van de
Tour de France.
VLAAMS-BELGIë: 11.00-11.40 H. Mis.
15.20 Internationaal waterballet. 16.30 De
Flintstones, tekenfilm (herhaling). 16.55
Voor de kleuters. 17.15 Eurovisie (ARD)
Reportage van het Concours hippique:
wedstrijd der kampioenen te Aken. 19 00
Mooie Olga, poppenfilm. 19.15 Ivanhoe,
TV-feuilleton voor de jeugd. 19.40 Bugs
Bunny: Geo P. Dawy, serie tekenfilms.
20.00 Journaal. 20.20 Programmaoverzicht
20.25 Sportnieuws. 20.40 Danny Kay-show
(II). 21.30 Een huwelijk zal gesloten wor
denspel. 21.55 Sportuitzending. 22.25
Nieuws.
ZONDAG 5 juli. Zevende zondag na Pink
steren. Groen. Mis: Omnes gentes. Cre
do. Prefatie van de H. Drievuldigheid.
MAANDAG 6 juli. Mis van de zevende
zondag na Pinksteren: Omnes gentes.
Groen.
DINSDAG 7 juli. H. H. Cyrillus en Me
thodius. Wit. (Deze apostelen van de
Slavische volken waren broers, afkom
stig uit Thessalonica. Zij leefden in de
negende eeuw. Door Paus Hadrianus II
werden zij tot bisschop gewijd), 's Her
togenbosch: Zoete Lieve Vrouw van
Den Bosch. Wit. (De verering van dit
Maria-beeld was al in de 14e eeuw be
kend toen in 1629 Den Bosch in handen
van de Protestanten kwam, werd het
beeld in het geheim overgebracht naar
Brussel. Door de zorg van mgr. Zwijsen
kwam het in 1853 terug naar de kathe
draal van St. Jan, waar het nog steeds
een middelpunt is van Maria-verering).
Tweede gebed H.H. Cyrillus en Me
thodius. Credo. Prefatie van de H.
Maagd Maria.
WOENSDAG 8 juli. H. Elisabeth van Por
tugal. Wit. (Door haar huwelijk met
Dionysius I werd zij koningin van Por
tugal. Na de dood van haar gemaal trad
zij in het klooster der Clarissen. Zij was
een voorbeeld van naastenliefde en een
ware vredestichtster. Zij stierf te Coïm-
bra in 1336).
DONDERDAG 9 juli. H.H. Martelaren
van Gorcum. Rood. (Na afschuwelijke
mishandelingen werden deze priesters
van Gorcum naar Brielle gevoerd, waar
zij even buiten het stadje in een turf
schuur de marteldood stierven. Zij
stierven als verdedigers van het opper
gezag van de Paus en van de eucharis
tie. In 1867 werden zij heilig verklaard).
VRIJDAG 10 juli. De zeven heilige broers
en Rufina en Secunda. Rood. (De broers
waren kinderen van de H. Felicitas.
Omstreeks 162 stierven zij te Rome de
marteldood. De twee maagden onder
gingen hetzelfde lot omstreeks 257).
ZATERDAG 11 juli. Mis van de H. Maagd
Maria op zaterdag: Salve. Wit. Tweede
gebed H. Pius I. (Deze Paus bestuurde
de Kerk van 140 tot 155 toen hij de
marteldood stierf). Prefatie van de H.
Maagd Maria. Breda: Zegepraal van de
H. Norbertus. (Met dit feest gedenken
we de overwinning, die Norbertus hedft
behaald op de ketterij van Tanchelm,
die de leer over de Eucharistie ver
wierp). Wit. Tweede gebed H. Pius I.