Kanaalverbreding Sluiskil
zal volgend jaar beginnen
ZOMER
VOORDEEL
om
OPGERUIMD
uw vakantie
tegemoet te gaan!
HEREN
TOMATENSAP
GEZOND GENIETEN
Don Djiguiten Kozakken
acrobaten op snelle paarden
VERTRAGING DOOR ONTEIGENINGEN
$PORT-
§HIRTS
Dorp vecht
voor behoud
van haven
Generaal Maczek naar
Axels bevrijdingsfeest
INSP. LEENHOUTSSCHOOL
IN WATERLANDKERKJE
Provinciale weg buiten
kom Waterlandkerkje
peek
cloppenburg
Poolse delegatie
naar Zeeland
en Brabant
;amens
water
DAGBLAD DE STEM VAN DONDERDAG 25 JUNI 1964
Panden moeten
vóór 1 september
ontruimd zijn
Voorbereidingen
Tevredenheid
Vwander ineen
Bril"
Lustrumviering in september
Rechtsgeding
gemeente Hulst
tegen pachters
In zaak Bouwman-Roos*'
Weer uitstel voor
provinciaal
bestuur
Sleepboten moesten
vastgelopen ..Griek*'
vlot trekken
4 juli a.s. op K.M.A.
Prins Bernhard
reikt bul uit
aan officieren
Sint-Kruis nog
in isolement
Defensienota
Geduld gevraagd
Rechtlijnig
teen
y&vv-
ïze verslaggever)
om ongeveer kwart voor
in aanleg zijnde weg bij
g onder de gemeente St.-
ontstaan op een teer
de NWM uit Uithoorn,
e de teer in de eerste van
te verwarmen toen de
g en de motorische ver-
latie in lichterlaaie kwam
emanning van de wagen
on.middellijk te lijf. De
Is voor een goed deel be
de brandweer van St.-
hel ter plaatse was, arri-
chade werd niet aange-
anders kunnen zijn wan-
vas overgeslagen naar de
ter gasolie en twee tanks
de wagen,
het zwartgeblakerde ach-
van de eerste tank.
H.B.S. A
men h.b.s. a slaagden op
'ceum te Hulst alle kandi-
ijn, Clinge, Stanny van de
ly v.d. Branden met lof,
udy Buysrogge, Hulst, Ed-
.oppeldijk, Ruddie Dobbe-
d'Haens met lof, Graauw,
;eke, Hulst, Willy van de
;t, Willy Mangnus, Bosch -
'erstraeten, Hulst en Frans
-DIPLOMA
len is dezer dagen me-
Iveraert uit Terhole ge-
het N.A.-diploma (naald-
LVONDSCHOOL GOES
r eindexamen 1964: W. C.
F. Bos, Yerseke, A. M.
eke, G. G. M. v. Eikeren,
iys. 's-Heerenhoek, J. Gij-
Hamelink. Wemeldinge,
ger, Wemeldinge. C. Hoo-
ïle, M. Hovestadt, Yerse-
nge, 's-Heerenhoek, M. L.
ninadorp, G. J. M. Kra-
Lantsheer, Wemeldinge,
Goes, J. B. Minnaar, We-
)ttier, Schore, P. C. £onke,
v. d. Schraaf, Kloetinge,
liningen, J. M. Uitterhoe-
dskerke. R. M. M. Ver-
Idinge, P. P. Voois, Goes,
Goes. L. F. Waerman.
H. Weststrate, Goes. W.
J. P. v. Zweeden, Kloe-
lag 26 juni gelden voor
gende hoogwaterstanden:
en 16.06 uur; Terneuzen:
r; Vlissingen: 2.42 en 14.58
;e 4.30 en 16.55 uur.
/andaag
rs 15-17 uur Receptie t.g.v.
heer S. Nooteboom, dir.
an Lier Tentoonstelling
?n portretten
outzaerte Nico Molenkamp
V\orgi
en
al 20 uur Alg. vergadering
oor alg. wetenschappelijke
outzaerte Nico Molenkamp
n Lier Tentoonstelling
n portretten
.45 uur Afsluiting welfare-
9 en 9.45 uur Openbare
Zeven dagen in mei, 14 j.
19.30 uur Schieting
(Van onze verslaggever)
In de loop van 1965 zal een be
gin gemaakt worden met de verrui
mingswerkzaamheden van het kanaa
van Gent naar Terneuzen in Sluiskil
zo is ons van de zijde van rijkswater
staat medegedeeld. De hoop, dat nog
dit jaar zou kunnen worden begon
nen, is dus niet bewaarheid. Wanneer
precies de kanaalverbreding in Sluis
kil een aanvang zal nemen is nog niet
bekend. Dat hangt af van al dan niet
vlotte aanbesteding van de werk
zaamheden. De vertraging is in de
hand gewerkt door de nogal stroef
lopende al dan niet „gerechtelijke"
onteigeningsprocedures. Van de zij
de van rijkswaterstaat is overigens
ontkend als zou de volgorde van uit
voering der kanaalwerken op Neder
lands grondgebied zijn gewijzigd door
de moeilijkheden in Sluiskil.
Het oorspronkelijk opgezette plan met
betrekking tot de volgorde, waarin de
verschillende fasen van de kanaalver
breding in Zeeuwsch-Vlaanderen hun be
slag zouden krijgen, is gehandhaafd ge
bleven. Eerst zou het stuk van Terneuzen
tot even ten noorden van Sluiskil onder
handen worden genomen, daarna het stuk
van Sluiskil tot aan de grens met uit
zondering van het gedeelte van het ka
naal, dat door de bebouwing van Sluis
kil loopt dat het laatste aan de beurt zou
komen. De eigenlijke kanaalverbreding
van Terneuzen naar Sluiskil heeft reeds
beslag gekregen, de bijkomende werken
zijn momenteel in uitvoering, aan het ka-
r.aalgedeelte van Sluiskil naar de grens
is men reeds druk doende, alleen Sluis
kil wacht no; en zal een beetje langer
blijven wachten, dan eigenlijk de bedoe
ling was.
O
De voorbereidingen voor de verbreding
in Sluiskil zijn nu definitief ingezet. Op
1 september aanstaande zullen alle pan
den, die nog overeind staan, maar die in
verband met de kanaalverruiming zullen
moeten verdwijnen, ontruimd moeten zijn
„Die datum zal beslist gehandhaafd blij
ven omdat het vooruitzicht, de werkzaam
heden in Sluiskil nog eens te moeten uit
stellen, weinig aanlokkelijk is", aldus ir.
A. J. Beenhakker van rijkswaterstaat, die
(Advertentie)
eraan toevoegt, dat rijkswaterstaat tot nog
toe in Sluiskil genoeg soepelheid tegen
over de gedupeerden van de onteigenin
gen heeft betracht om nu met de vuist op
tafel te slaan.
Rijkswaterstaat zal oog blijven houden
voor noodgevallen, maar 1 september
moet voor het overige als uiterlijke ont
ruimingsdatum worden gezien. „We moe
ten per slot van rekening de hele zaak
ook nog eens laten afbreken", aldus ir.
Beenhakker.'
ook op maandagmiddag geopend
Ter „ere" van de verbreding van het
kanaal zijn in de kanaalzone ongeveer 300
onteigeningen gepleegd, waarvan 150 in
Sluiskil. Ambtenaren van rijkswaterstaat
zijn gedurende lange tijd dikwijls geziene
figuren in Sluiskil geweest. Bij rijks
waterstaat heerst er overigens tevreden
heid over het Verloop van de onteige
ningszaken in Sluiskil. „Natuurlijk waren
er wel eens moeilijke gevallen, maar
tekenend voor de betrekkelijk vlotte gang
van zaken is, dat wij nog nimmer in
Sluiskil iemand uit huis hebben moeten
zetten en ook nog nooit een Sluiskilse
ingezetene de een of andere „ambenaar-
psycholoog" wat die heb je beslist
nodig naar het leven heeft gestaan",
zoals ir. Beenhakker met plezier vertelt.
Het is het grote aantal onteigeningen
geweest, dat de vertraging heeft be
werkstelligd. Bovendien dient men in
aanmerking te nemen, dat er verschil
lende gerechtelijke procedures zijn ge
weest en nog zijn. In dat geval hebben
onteigeningen hun tijd nodig. Sluiskil is
ook tevreden over rijkswaterstaat. „Ver
klaarbaar, omdat we in den beginne nooit
zo'n erg grote dwang achter ontruimingen
hebben gezet. Gaven we iemand bijvoor-
Vergadering in Hoofdplaat
Met de komende dijkverzwaring
van de waterkering van de Cala
mi teuze Hoofdplaatpolder, komt
met de planning van het recht
trekken van verscheidene krom
mingen in de bestaande zeedijk ook
het voortbestaan van de haven in
gevaar.
Het gemeentebestuur beijvert zich. zo
als wij reeds schreven al geruime tijd,
en sinds kort ook het comité Haven-
belang Hoofdplaat", om de oude haven
te kunnen behouden, en zo mogelijk te
vernieuwen.
Voor de landbouw zal het zeer zeker
moeilijkheden brengen, wanneer de na
ven zou verdwijnen. Gedacht wordt aan
bietentransport, alsmede aan de jaar
lijks toenemende graanverschepingen.
De graanbedrijven en de beurtdienst op
Rotterdam zullen gedoemd zijn te ver
dwijnen, waardoor de plaatselijke mid
denstand het inkomen drastisch zal zien
verminderen. De leefbaarheid voor dc
werknemers van verschillende bedrijven
wordt ontnomen.
Het college van b. en w. van Hooid-
geweest. Die kom komt er nu in de vorm plaat heeft, in samenwerking met het
comité „Havenbelangen Hoofdplaat be
vesting of wat dies meer zij te zoeken
dan rekenden we erop, dat die persoon,
dat gezin of die zaak eerst na drie jaren
zou zijn verhuisd. Maar we moeten nu
echt spoed achter de zaken gaan zetten",
vertelt ir. Beenakker die als vertragen
de omstandigheid overigens ook het lange
uitblijven van het nieuwe winkelcentrum,
waarvan thans een gedeelte in aanbouw
is, aanmerkt.
„Laat men overigens ook vooral niet
vergeten, dat de inwoners van Sluiskil
veel te verwerken hebben gekregen. Het
hele dorp verandert van aanzicht en wel
licht ha* men alles liever bij het oude
gehouden".
Ir. Beenhakker is van mening, dat zich
momenteel een ingrijpende structuurver
andering in Sluiskil aan het voltrekken is.
„Sluiskil is nooit een echte kern rijk
beeid twee jaar de tijd om elders huis-kanaal zal
van het plein voor liet winkelcentrum,
waaromheen ook andere openbare ge
bouwen zijn geschaard. De bebouwing
verplaatst zich voorts naar het westen.
Al met al wordt het beslist een verbete
ring ten goede".
O
De westelijke oprit naar de Minister
Lelybrug' en de brug zelf zullen de eerste
jaren intact blijven tot de ingebruikname
van de nieuwe brug ten noorden van
Sluiskil. De oude brug zal daarna afge
broken worden, waarna men de kanaal
verbreding ter plaatse kan voltooien.
Tegelijkertijd zal een pontje in gebruik
Worden genomen, dat, tot de afbraak van
de Minister Lelybrug zijn beslag zal
hebben gekregen, tussen twee provosori-
sche aanlegsteigers op en neer over het
(Van onze verslaggever)
Tijdens een dezer dagen gehouden ver
gadering van het Comité voor de viering
van het vierde lustrum van de bevrij
dingsfeesten in Axel is bekend gemaakt
dat de Poolse ex-generaal Maczek, die
ongeveer twintig jaar geleden de Poolse
troepen aanvoerde tijdens de bevrijding
van Axel, gevolg heeft gegeven aan de
uitnodiging om de viering van de be
vrijdingsfeesten en de daaraan voor
afgaande dodenherdenking bij te wonen.
De feestelijkheden zullen plaatsvinden op
16, 17, 18 en 19 september.
De Poolse generaal, die momenteel
in Londen verblijft, zal van 16 tot en met
18 september in Axel zijn. Gedurende
deze dagen hoopt men de man, die de
hand heeft gehad in de bevrijding van
een groot gedeelte van zuidelijk Ne
derland, op passende wijze te Kunnen
eren. De heer Maczek zal oveugens
Pools gezelschap krijgen: de feestelijk
heden en de herdenking zullen ook wor
den bijgewoond door een deputatie van
de Poolse Oud-Strijdersvereniging in
Nederland.
Programma
Het comité heeft tijdens de genoemde
vergadering overigens een voorlopig
programma vastgesteld voor viering
van het vierde lustrum van da bevrij
dingsfeesten, dat er bijzonder veelbe
lovend uitziet. Zoals reeds gezegd zal op
de avond van 16 september een herden
king van de gevallenen worden gehou
den bij de graven van de tijdens de be
vrijding gesneuvelde Polen en van de
tijdens de oorlog omgekomen buigers
De plechtigheid zal waarschijnlijk wor
den gevolgd door een algemene herden
kingsdienst die i
een van de kerken
Vrijdag raadsvergadering
(Van onze verslaggever)
Vrijdagavond aanstaande zal de raad
.van Hulst bijeenkomen ter behandeling
van een agenda van maar liefst 26 punten.
Desondanks zal er naar alle waarschijn
lijkheid maar weinig praatstof zijn: er
komen geen spectaculaire onderwerpen
ter sprake.
Hulst zal, indien de raad daaraan zijn
goedkeuring verleent, weer een rechts
geding tegen twee pachters- van gronden
in het plan Noord II aangaan. De be
treffende gronden moeten op korte ter
mijn pachtvrjj worden gemaakt.
Aan de orde komen o.m. nog voor
stellen tot aankoop van een ongeveer
anderhalve hectare groot terrein aan de
Zeildijk van de heer P .J. Velghe, nodig
voor de verwezenlijking van het recrea
tieplan, tot wijziging van de verordening
op de heffing van keurlonen voor vee en
vlees in de kring Hulst, tot het aanbren
gen van een wijziging in de verplichte
vakantieregeling voor de plaatselijke
slagers, tot het aangaan van een gemeen
schappelijke regeling inzake de oprichting
van bestuursschool in Zeeland, tot ver
koop van enkele stukjes grond, tot af
koop van grondrente en tot vaststellingen
van de verordeningen respectievelijk ter
uitvoering van de Algemene Bijstandswet
en tot toekenning van uitkeringen en
pensioen aan gewezen wethouders.
De rechtbank te Middelburg heeft aan
het provinciaal bestuur van Zeeland voor
de derde maal uitstel verleend voor het
nemen van de Conclusie van Dupliek in
de civiele procedure die de oud-wethou
ders van Goes, mr. H. Bouwman en J.
Roose tegen het provinciaal bestuur heb
ben aangespannen ter verkijging van eer
herstel i.v.m. de Goese kwestie.
Het uitstel is verleend tot 22 juli.
van Axel zal worden gehouden.
Op 17 september zullen vervolgens
enkele „militaire" evenementen worden
opgezet. De tweede dag van de feesten
zal worden gereserveerd voor de kinde
ren. Er zullen kindervoorstellingen en
spelen worden georganiseerd.
Voorts is er missehien die dag een pa
rachutedemonstratie. Gedurende de
laatste dag zullen een drumbandcon
cours en de bevrijdingswandeltochten
worden gehouden. Tot nog toe hebben
reeds ongeveer vijftien Zeeuwsch-Vlaam-
se drumbands blijken van belangstelling
getoond. Het feest zal worden besloten
met een vuurwerk, dat zal worden aan
geboden door de Stichting Streekcentrum
Axel.
Kosten
Aan de organisatie van een en ande
zijn grote kosten verbonden. Daarom zal
van 27 juni tot en met 4 juli a.s. een
hüis-aan-huis-collecte worden gehouden.
Het comité hoopt uiteraard dat de Axe
lenaren mild zullen offeren om deze zin
volle herdenking en de daarop voigende
feestelijkheden een succes te doen wor
den
sloten om al deze aspecten te belichten
aan alle ingezetenen in een dorpsverga
dering. Deze vergadering zal worden
gehouden op maandag 6 juli 's avonds
om 8 uur in hotel „Het Wapen van
Zeeland" te Hoofdplaat.
Hierbij zal ook tegenwoordig zijn de
heer Korstanje, rijksmiddenstandsconsu-
lent voor Zeeland te Goes.
(Van onze verslaggever)
Gistermorgen om ongeveer half vier
is bij mist en hoogwater in de buurt van
boei 84 in de Schelde op Belgisch grond
gebied de Griekse vrachtvaarder Lyka-
vitos van 27.675 ton vastgelopen op een
zandbank. De grote schuit is gistermid
dag om ongeveer half drie, weer vlot ge
trokken door vijftien sleepboten van de
Union de Remorguage in Antwerpen. De
Lykavitos is vervolgens naar de haven
in Antwerpen gesleept, waar men de
eventuele schade in ogenschouw zal ne
men.
Zaterdag 4 juli brengt prins Bern
hard. in zijn functie van president-cura
tor van de Koninklijke Militaire Aca
demie te Breda een bezoek aan de
K.M.A. De prins komt om 11 uur aan.
Op de binnenplaats van de Academie
zal hij de officiersbul uitreiken aan de
cadetten-vaandrigs, die dit jaar geslaagd
zijn voor het officiersexamen.
(Advertentie)
Drukke dag voor de boeg, drukke dag
gehad? Een vol glas Hero tomatensap
doet u goed. Smakelijk en boordevol
gezondheid. (Rijk aan vitamine C).
Let op het merk HERO SPECIAAL voor
tomatensap op z'n fijnst. Keuze uit Jus
de Tomates naturel en cocktail (licht
gekruid).
50 JAAR TOPKWALITEIT i9v»-i964
(Van onze verslaggever)
De aanblik van het vriendelijke Wa
terlandkerkje, dat sinds kort weer het
oude bevolkingsaantal van iets meer dan
vijfhonderd heeft bereikt, ondergaat mo
menteel, door de aanleg van een rond
weg, 'n gevoelige verandering. De recht
streekse verbinding Oostburg - IJzen-
dijke wordt namelijk verlegd naar buiten
de bebouwde kom.
De voormalige klinkerweg van vijf
meter breedte, wordt daartoe vervangen
door een bitumenweg van zes en een
halve meter. De kronkelende weg tussen
akkers en weilanden, die Oostburg via
Waterlandkerkje met IJzendijke verbindt
is van gemeente- in provinciehanden
over gegaan. Voor het symbolische be
drag van 1 gulden droeg Waterlandkerk
je zijn bezit en materiaal in eigendom
en onderhoud aan de provincie over.
De werkzaamheden, waardoor momen
teel Waterlandkerkje van een auto bus
dienst verstoken is, zullen vóór de bouw-
vakantie (eind juli) klaar moeten zijn.
De gevaarlijke Kanonhofbocht bij het
gehucht Turkeije wordt morgen al voor
het verkeer vrijgegeven.
Voor de kom van Waterlandkerkje
heeft de nieuwe weg grote gevolgen
gehad. Tal van zeer oude huisjes zijn
afgebroken moeten worden, terwijl de
P. C. Boutensstraat in de richting IJzen
dijke nu doodlopend is. Achter het ge
meente- en dorpshuis wordt een invals
weg aangelegd, waaraan het eerste ech
te busstation van „Kerkje" zal worden
gesitueerd. Verder zal de gemeente de
eerste zebrapaden binnen de grenzen
krijgen.
Het nieuwe stuk provinciale weg zal
mettertijd een onderdeel zijn van de
lang verbeide verbinding Aardenburg -
St.-Kruis - Waterlandkerkje IJzendij
ke „De broodnodige ontsluiting van St.-
Kruis heeft voor Waterlandkerkje tot ge
volg dat de Cathalijne- en Ketelaarstraat
doorgetrokken zullen worden. Wanneer
deze werkzaamheden eindelijk een aan
vang zullen nemen, is echter nog niet
bekend", aldus de heer W. J. A. Dhondt,
secretaris-ontvanger van Waterlandkerk
je.
CVan onze verslaggever)
Zoals wij al hebben bericht draagt
de openbare lagere school te Wa
terlandkerkje voortaan de naan
van „Inspecteur Leenhoutsschool'
De gemeente, waar de heer A. A.
Leenhouts geboren is, wil daarmee
de grote verdiensten van de oud
inspecteur voor het lager onder
wijs in de inspectie Middelburg
eren. Op de foto ziet men een der
leerlingen, de zevenjarige Marie
Louise Dees, de heer Leenhouts de
schaar overhandigen, waarna de
stenen naamplaat werd onthuld.
Links op de achtergrond de ge-
meentevlag van Waterlandkerkje,
die nog de steen voor het oog
verbergt.
T>arcm Nicolai Osteletzky en zijn
Djiguiten Kozakken maken op
het ogenblik een tournee door ons
land en doen daarbij, zoals wy al
eerder geschreven hebben, ook enkele
plaatsen in het zuiden aan.
Van oudsher hebben de kozakken,
wanneer zij naar ons land kwamen,
met zich meegebracht de sfeer van
geheimzinnigheid van de verre, onbe
kende Russische steppengebieden,
waar zij zich als leden van de mili
taire ruiterij oefenden in moed en
behendigheid op hun pijlsnelle paard-
jes. Generaties geleden genoot men
al van hun staaltjes van durf en
bekwaamheid, die, naast de roman
tiek van hun vreemde taal en hun
exotische kleding, de grote trek
pleisters voor hun optreden waren.
Tfan de zestiende tot en met de
achttiende eeuw hebben de ko
zakken echt-het leven van vrijbuiter
geleefd. Niettemin hebben zij een be
gin gemaakt aan het Russische rijk
in Azië. Na de achttiende eeuw,
waarin ze nog deelnamen aan iedere
opstand die tegen de tsaren ontke
tend werd, werden hun vrijheden zo
danig beknot, dat ze gehoorzame
staatsburgers werden. Na de eerste
wereldoorlog werd het kozakkendom
afgeschaft, doch later zijn uit mili
taire overwegingen de kozakkenregi-
menten, zij het in gewijzigde vorm,
hersteld.
■yyanneer nu de Don Djiguiten
Kozakken hun tournee door ons
land maken, dan zijn dat ter
sterkte van 25 medewerken met115
volbloedpaarden nog slechts een
groep reizende artiesten en niet meer
de koene soldaten van een tsaristisch
leger. Maar al wat zij brengen roept
de onvervalste herinneringen aan
vroeger tijden weer op. Nog altijd
presenteren zij hun ontzagwekken
de staaltjes van paardrijkunst, van
acrobatiek op galopperende vier
voeters. Daartoe behoren o.a. de
„Djigitovka", militaire oefeningen,
waarbij het voor ruiter en paard
aankomt op moed en behendigheid.
Deze oefeningen leveren een specta
culair, maar vaak ook humoristisch
kijkspel op. Daarnaast bevat hun op
treden elementen als dans, muziek
van de balalaika en goed showwerk
T\e tournee wordt gepresenteerd
en georganiseerd door Theater-
bureau Charles Aarts. Zaterdagmid
dag en -avond treden de Kozakken
op in Axel, zondag in Sluis en maan
dag in Heinkenszand,
Een Poolse landbouweconomische de
legatie brengt momenteel een bezoek
aan Nederland. Afgelopen vrijdag is het
gezelschap in Nederland aangekomen.
Op 3 juli zal men weer vertrekken.
De delegatie zal zondag a.s., via Zee
land, een toeristische reis naar Gent en
Brugge maken. Op de terugreis zullen de
Deltawerken worden bezocht.
Op woensdag 1 juli zal de Poolse de
legatie een bezoek brengen aan de mo
derne veevoederfabriek van de Coöpera
tieve Handelsvereniging van de NCB te
Veghel. Op de terugreis naar het Euro
motel te Amsterdam, waar het gezel
schap logeert, zal men nog langs de
Poolse ere-begraafplaats te Breda gaan.
De dag daarop. 2 juli, zal de delegatie
bij de coöperatieve groenvoerdrogerij De
Bevelander te Kortgene kennis maken
met de Nederlandse arbeids- en organi
satiemethoden.
D eorganisatie en bezuiniging, dat zijn
de leidmotieven van de defensie
nota. De bezuiniging is deels het ge
volg van een politieke beslissing van
het kabinet in de prioriteitenstelling
deels van de zakelijke overweging, dat
bij de voortdurende kostenstijging van
het materieel een keuze gemaakt moet
worden tussen hetgeen al dan niet ab
soluut noodzakelijk is om Nederland
een passende bijdrage te kunnen doen
leveren in het geheel van de Navo-
verdediging. De vraag welke factor
hier de doorslag heeft gegeven, de po
litieke dan wel de zakelijke, wordt
in de defensienota onbeantwoord ge
laten. Een feit is dat de bezuiniging
verder gaat dan de Navo wenselijk
acht. Onbeantwoord is de vraag, of de
Navo onredelijk veel heeft gevraagd
dan wel of het verlangen naar belas
tingverlaging doorslaggevend is ge
weest.
Bezuinigen is een pijn-veroorzaken-
de bezigheid. Als oud-marineman zal
het minister De Jong niet gemakkelijk
gevallen zijn te besluiten tot het af
schrijven (op termijn) van de grote
schepen. Maar we hebben nu eenmaal
geen wereldwijde belangen meer. Het
grootste gevaar komt in geval van een
conflict van het hoogst moderne Rus
sische onderzeebootwapen. Daar moeten
we ons primair op instellen. Bij de
landmacht is de verschuiving van de
verdediging van het westen van de
IJsel naar de Elbe forward strategy
vooral van invloed. Op de duur zul
len we een hele divisie in Duitsland
moeten legeren. Ook moeten we meer
bedacht zijn op de agressies op kleinere
schaal, nu het besef van de verschrik
kingen van een atoomoorlog de totale
krijg onwaarschijnlijker maakt. Voor
dat meer beperkt oorlogvoeren zal onze
divisie in Duitsland dan ook goed uit
gerust moeten worden. In hoeverre de
Defensienota hiervoor speelruimte
geeft, valt moeilijk uit te maken.
In ieder geval blijft de defensie mil
jarden opeisen. Ontwapening blijft na
heel veel confereren een schone droom.
Het communisme heeft zijn doelstel
lingen niet losgelaten. Die realiteiten
zullen de achtergrond moeten vormen
van alle debatten over dit regerings
stuk.
paus Paulus zegt aangaande de kwes
tie van de geboorteregeling (waar
bij thans „de pil" centraal staat): De
normen, door Pius XII aangegeven
moeten als geldig worden beschouwd,
althans tot wij ons in geweten ver
plicht voelen ze te wijzigen. In een
kwestie van zulk belang komt het ons
goed voor dat de katholieken één
enkele wet volgen namelijk die, wel
ke de Kerk met al haar gezag stelt.
Het lijkt dientengevolge opportuun om
aan te bevelen dat niemand voor het
ogenblik zich het recht aanmatigt om
uitspraken te doen in termen die af
wijken van de geldende regelen.
Er is ten. onzent- dezer dagen nogal
eens geredeneerd alsof een uitspraak
in deze kwestie niet nodig zou zijn. Het
was immers zo veel prettiger in on
zekerheid te leven. Dan kon ieder in
eigen geweten wel uitmaken wat hij
wilde doen of laten. Zo denkt men er
in Rome toch niet over en we menen
terecht. Het geldt hier immers een in
gewikkeld en delicaat vraagstuk, waar
bij we voorlichting mogen verlangen
van de knapste koppen op dit gebied.
Er is veel wetenschap nodig, om hier
tot een verantwoorde beslissing te ko
men. De Nederlandse bisschoppen den
ken er trouwens niet anders over. In
hun bekende verklaring van 10 augus
tus 1963 staat: Priesters en gelovigen
verwachten van hun bisschoppen een
duidelijk antwoord op de vragen die
thans de gewetens bezighouden. In
laatste instantie zal het persoonlijke
geweten in deze vragen het beslissende
woord moeten spreken. Maar in de
eigen individuele situatie zal dit per
soonlijke geweten de goddelijke wet
tot gelding moeten laten komen en ook
rekening moeten houden met de inter
pretatie van de goddelijke wet die de
Kerk aan haar gelovigen voorhoudt.
Op die interpretatie in het licht van
de nieuwste ontwikkelingen is nu het
wachten, dat hopelijk niet lang meer
hoeft te duren. Dat de paus in dit sta
dium vraagt geen uitspraken te doen,
die afwijken van de geldende regelen,
beschouwen we niet alleen als een ge
zagvol maar ook als een redelijk ver
zoek. We moeten nog even geduld heb
ben, voor het duidelijke antwoord kan
klinken.
programma van gisteravond was
onderhoudend. De intrige van
Het
beslist wel
de zoveelste Dick van Dyke-show had
weinig om het lijf en het Amerikaanse
publiek op de geluidsband schaterde als
van ouds om elke buiteling die de eeuwig
struikelende tekstschrijver maakt, maar
zijn gezicht ontwapent altijd weer.
In het programma Nieuwe Oogst tra
den weer verscheidende aankomende ar
tiesten aan. wie de kritiek zonodig niet
bespaard bleef. Het wordt vlot gebracht
en zal ongetwijfeld veel kijkers amuseren.
De prestaties van de zeer jeugdie paro
dist, die prompt een tv.-optreden aan
geboden kreeg, was het klapstuk van dit
programma, vol rijp en groen.
In de reeks The Naked City was er
het vreemde verhaal van de eerzame
burger, die maar liefst vijf levens tege
lijk leidt. Geen film vol adembenemen
de momenten, dat beslist niet, maar wel
een prettig verhaal, dat reden tot glim
lachen gaf.
Voor een zomeravond was het al met al
lang niet slecht. g.
]7r kan geen regeling van school
examens getroffen worden, die
iedere mogelijkheid van fraude uit
sluit. De autoriteiten moeten kunnen
rekenen op de volstrekte eerlijkheid
van de docenten, een eerlijkheid, die
bestand dient te zijn tegen de verlei
ding om de arme slachtoffers achter
baks te helpen. Ieder jaar komen er
wel enkele gevallen aan het licht,
waarin die verleiding te sterk bleek.
Dit jaar hebben we het spectaculaire
Helderse geval gehad, waarmee heel
Nederland zich bemoeide. We weten
nog altijd niet, waarop de vermoedens
van fraude waren gegrond. Van een
pas in Den Haag gesignaleerd geval
weten sommige bladen dat wel. Elf
lyceïsten moesten het examen schrif
telijk Duits overmaken, omdat door de
rector bij het nazien van het werk
enkele veranderingen zouden zijn aan
gebracht, blijkend uit een iets andere
kleur inkt. Het vreemde is, dat in het
ene geval het geheim van de aard
der fraude angstvallig werd bewaakt,
wat voor Piet van Exter met ziin
rechtlijnige geestesinstelling tot een
crisis heeft geleid. In het tweede geval
echter kunnen enkele kranten er open
lijk over schrijven. Is hiermee nu
kwaad gesticht? Er verschijnen in de
kranten zo veel berichten over ver
moedens van onregelmatigheden op
alle gebied. We geloven, dat er geen
bezwaar zou zijn geweest de vermoe
dens in het Helderse geval te openba
ren, al was het alleen maar aan de
betrokken leerlingen. Starre rechtlij
nigheid van de autoriteiten is voor
een rechtlijnige jongeman noodlottig
geworden.
