Sara Marijs op foto van 1901
TOURUITSLAGEN
roos?
TRAITAL'
PELU
van dag tot dag
Belg Verschaeve van boord
gevallen en verdronken
Verbouwing oude school te
Philippine kan beginnen
Hagel striemde
fruitteelt
Minister staat
Zeeland een
gesprek toe
Vlissingse botersmokkelaars
te Antwerpen veroordeeld
Nieuw gebouw
Boerenleenbank
Sas van Gent
Rariteitenkabinet
in Zeeuws museum
Bundeling van
verordeningen
winkelsluiting
GEEN VERDENKING TEGEN
BEMANNING DUITS VRACHTSCHIP
Drama voor rede
van Terneuzen
Bouw van ratio-
woningen in
Axel begonnen
Hulster Gemengd
Koor voor
K.R.O.-radio
tpagbUO ik Sfettt
Commando-
wisseling
A. Fontijn geeft
orgelconcert
Epos in D-groot
te Middelburg
vergroot
Grensdrama
Spel
DAGBLAD DE STEM VAN DINSDAG 23 JUIYI 19Ö4
Niet alleen voor de Tourrenners wordt het haastwerk. Onze bulletineer
dienst heeft zich ook nu weer voorgenomen alle belangstellenden
dagelijks zo snel mogelijk op de hoogte te brengen van de verrichtin
gen der coureurs.
Op onderstaande bulletineeradressen zal men zich, onmiddellijk na
elke etappe, van uitslagen en klassementen op de hoogte kunnen
stellen:
GOES:
DAGBLAD DE STEM
Klokstraat 1
Telefoon 01100 - 6252
HOLST:
DAGBLAD DE STEM
Steenstraat 14
Telefoon 01140-2377
AARDENBURG:
M. Lekens, café, Markt 25
tel. 01177- 435
AXEL:
Lippens, sigarenmagazijn. Walstraat 4
tel. 01155- 862
BRESKENS:
A. Carels, Spuiplein 9, tel.01172- 496
CHNGE:
J. W. Bol-Morres, Gravenstraat 165,
tel, 01140-2115
GOES:
Calé,,National", G. Luyk
Gr. Markt 22 teI 01100-5500
GRAAUW:
B. J. Plasschaert, Dorpsstraat 45
tel. 01143- 314
HANSWEERT:
Cafetaria C. v d. Borgt
Schoolstraat 20 'tel. 01130- 634
's-HEERENHOEK:
Hotel-café-restaurant
Hoornick-Spelier, Dorpsstraat 19
tel. 01105- 290
KLOOSTERZANDE:
„Het Witte Huis", Cloosterstraat
tel. 01148- 646
KOEWACHT:
A. de Schepper-de Bot.
Nieuwstraat 103 tel. 01146- 428
KWADENDAMME:
M. G. Verbeek. A. de Koningstraat 2
tel. 01194- 208
LEWEDORP:
J. Menheere, Dijkstraat 2
tel. 01196- 204
MIDDELBURG:
A. Imanse, Lange Delft 8
tel. 01180-2591
OOSTBURG:
Hotel De Windt, Zuidzandsestraat
tel. 01170-2993
OVEZANDE:
A. Boonman. Hoofdstraat 41
tel. 01195-264
SAS VAN GENT:
Hotel „Rotterdam", Westkade 69
tel. 01158- 590
SLUISKIL:
J Beaart, café „De Brug'
Kanaalweg 45
tel. 01157- 333
STOPPELDIJK:
P Compiet. Rapenburg 47
tel. 01147-246
ST.-JANSTEEN:
Jan Weemaes. Hoofdstraat 11
tel. 01140-2038
TERNEUZEN:
Mannaert, rijwielen en motoren.
Axelsestraat 16 tel. 01150-2720
Sporthandel „Eigen Haard",
Noordstraat 76 tel 01150-2532
VLISSINGEN:
Fa. Ter Meulen, Walstraat 34
tel 01184-2341
YERSEKE:
Cafetaria Oele, Kerkplein 6
tel. 01131- 342
IJZENDIJKE:
Café „La Porte d'Or". Markt 19
tel. 01176- 301
In Arnemuiden is het lang een mysterie geweest wie nu „dat
boerinnetje van de oude foto" is. In verband met de kunstmarkt, die
deze zomer op het oude Vischmarktpleintje in Middelburg wordt ge
houden, is onlangs een foto gepubliceerd van de Vischmarkt in vol
bedrijf anno 1901. De oude Arnemuiders zijn er van meet af aan van
overtuigd geweest, dat het boerinnetje, links op de foto, nog in leven
moest zijn. Maar wie
We hebben het ontdekt: de 76-jarige Sara Marijs, die vroeger met
haar moeder ter Vischmarkte ging met lamsoren en zeekraal, en
uiteraard: vis. Eerst totdat ze in 1964 de foto onder ogen heeft gekre
gen wist ze niet, dat ze ooit als 12-jarige op de Middelburgse Visch
markt is „gekiekt" door een enthousiast fotograaf. „Maar nu is 't leuk
hè. Om nog eens te zien hoe 't vroeger was". Dat zijn vele bejaarde
Middelburgers en Arnemuidenaars met haar eens. Zij herkennen de
moeder van Sara Marijs (geheel links) en tante „Moe Siene" (boerin
midden), „Plisie Kunst" en „Plisie van de Velde" en tal van anderen,
die - op Sara Marijs na - allemaal zijn overleden.
Bij de ingekomen stukken in de raads
vergadering van Philippine, bleek dat
G. S. het besluit tot het aangaan van
een geldlening van f 90.000,tot uit
voering van het exploitatieplan Noord
hebben goedgekeurd. Ook de onderhand
se aanbesteding van genoemde werken
is goedgekeurd. Met deze werken is nu
reeds een aanvang gemaakt.
De voorzitter deelde muü dat in over
leg met de politie besloten was om de
woonwagens tegenover de lagere school
te later vertrekken. Bij deze mededeling
ontstond een heftige discussie tussen de
voorzitter en het lid Brouwer. Deze
laatste was zeer verontwaardigd over
het feit dat de voorzitter de woonwagens
vergunning had gegeven om acht dagen
standplaats te kiezen
De raad besloot met algemene stem
men om in de Rozemarijnstraat een
tiottoir te gaan aanleggen. Het lid Brou
wer vond dit toch maar een gek begin
van de zo nodige verbetering, terwijl
het lid Ploegaert van mening was dat
dit een voorlopige oplossing is.
Van Gedeputeerde Staten fas een
schrijven ontvangen waarbij maentiging
is verleend om de z.g. Oude School te
verbouwen tot Dorpshuis. Ook de rijks
goedkeuring is reeds afgegeven, zodat
spoedig met de verbouwing kan worden
begonnen. De raad besloot om voor
deze verbouwing een geldlening aan te
gaan van f 80.000,—. Na ongeveer vijf
jaar kan dan toch eindelijk de school
verbouwd worden.
Het vaststellen van de verordening in
gevolge de Algemene Bijstandswet verg
de niet veel tijd. De raad besloot zon
der veel discussie de werking van de wet
in handen van b. en w. te leggen. Men
was unaniem van oordeel dat een com-
misssie van bijstand in een kleine ge
meente niet veel werk zou kunnen doen.
De vroede vaderen stelden dan ook de
verordening in genoemde zin vast.
(Van onze verslaggever)
De Boerenleenbank te Sas van Gent
zal binnen enkele maanden een nieuwe
behuizing krijgen. Aan de Oostkade is
gedurende de afgelopen maanden een
prachtig, nieuw bankgebouw opgetrok
ken, dat, naar men hoopt, in september
betrokken zal kunnen worden. Men heeft
ernaar gestreefd de opening op 1 septem
ber te kunnen laten verrichten. Het is
echter mogelijk, dat zulks eerst even
later zal kunnen geschieden.
Het kantoor van de Boerenleenbank is
tot nog toe bij de kassiers aan huis ge
vestigd geweest, momenteel bij de heer
G. van de Hemel. De zaken van de Boe
renleenbank worden momenteel behar
tigd door de assistent-kassier, de zoon
van de huidige kassier, de heer J. van
de Hemel, die mettertijd als kassier zijn
intrek in het nieuwe gebouw zal nemen.
Gelijkvloers zal het gebouw geheel ter
beschikking van de bank komen, op de
eerste verdieping is de woning voor de
kassier. Het nieuwe bankgebouw, dat op
een zeer goed gekozen plaats is ge
bouwd het loopt meteen in de ..kij
ker", wanneer men Sas van Gent bin
nenkomt zal effectief worden inge
richt; het voorziet in grote kantoor- en
wachtruimten.
Het ontwerp is van architect ir. C. P.
Schellekens te Dongen, de bouw is uit
gevoerd door het Aannemingsbedrijf G.
E. van Steenbergen te Sas van Gent.
De museumruimten van het Zeeuws
Museum te Middelburg zullen binnenkort
met één vertrek worden uitgebreid: op
de eerste verdieping zal een rariteiten
kabinet voor publiek toegankelijk wor
den gesteld, waarin de oudste geschen
ken aan het Zeeuwsch Genootschap van
af de oprichting in 1769, om. de mummie
en het planetarium, zullen worden ten
toongesteld.
Midden- en IS oord-Zeeland
De afdeling middenstandswetten van de
Kamer van Koophandel en Fabrieken
voor Midden- en Noord-Zeeland heeft
een overzicht samengesteld van de op
het gebied van de winkelsluitingswet '51
bestaande gemeentelijke verordening in
het district van de Kamer. Alle gemeen
tebesturen hebben aan de totstandkoming
van het overzicht meegewerkt zodat van
een volledige opgave gesproken kan wor
den. De hier en daar bestaande onder
linge regelingen op vrijwillige basis zijn
niet in het overzicht opgenomen. De map
waarin de verordeningen zijn vervat, is
losbladig uitgevoerd. Voor elke gemeen
te is een apart blad gebruikt. Wijzigingen
en aanvullingen zullen dus gemakkelijk
kunnen worden aangebracht. Het over
zicht is een bijzonder handig naslagwerk
voor degenen, die, met winkelsluitings
verordeningen te maken hebben.
(Van onze verslaggever)
Inspecteur D. van Ooijen van
de Terneuzense gemeentepolitie
heeft desgevraagd tegenover ons
verklaard, dat een onderzoek
heeft uitgewezen dat de 18-jarige
scheepslosser Achiels Verschae
ve uit Moebeke-Waas in België
geen gewelddadige dood is ge
storven in die zin, dat beman
ningsleden van de grote Duitse
vrachtvaarder „Henning Olden-
dorff" de Belg tijdens een vecht
partijtje in de nacht van 16 op
17 juni j.l. van boord zouden
hebben geduwd en Achiels zou
zijn verdronken. De „Henning
Oldendorff" lag voor anker voor
de rede van Terneuzen in de zo
genaamde oesterput in de Wes-
terschelde.
Achiels Verschaeve is naar alle waar
schijnlijkheid in een poging 's nachts
van boord te geraken, in het water ge
vallen en, overmand door de krachtige
stroming, verdronken. In ieder geval
kunnen er, aldus inspecteur Van
Ooijen, geen verdenkingen bestaan te
gen personages van de bemanning van
de Duitse vrachtvaarder. Nadat over
leg is gepleegd met de officier van
justitie te Middelburg is het onderzoek
dan ook gesloten.
Men hoopt dat het lijk van Achiels Ver
schaeve nog zal aanspoelen. De kans
daarop is niet al te groot, omdat er
ter plaatse, zoals gezegd, een sterke
stroom van 35 kilometer per uur is en
het lijk reeds ver afgedreven kan zijn.
Drankgelag
Achiels Verschaeve was in dienst van de
fa. De Schepper te Koewacht. Hij
werkte, o.m. met zijn broer Gilbert,
tijdelijk voor rekening van de fa. Ovet
te Sluiskil. Op 16 juni waren beiden
ondergebracht in de middagploeg van
twee uur 's middags tot tien uur
's avonds. De Henning Oldendorff was
geladen met teer, die moest worden
overgebracht op lichters, die de ia-
ding naar de plaats van bestemming
voerden.
Na afloop van het werk werd door de
twee gebroeders en nog twee andere
„maats" een drinkgelag aangericht in
een van de hutten van de schuit. Fles
sen gingen van hand tot hand en
vooral Achiels, die niet gewoon was
veel te drinken, kreeg het te kwaad.
Hij bleef 's nachts aan boord toen de
anderen de aftocht bliezen. Om een
uur of twee 's nachts werd hij echter
door een van de bemanningsleden op
(Van onze verslaggever)
Op 15 juni j.l. heeft de N.V. Vlaco een
begin gemaakt met de praktische voor
bereiding van de bouw van 120 woning
wetwoningen in plan-Oost van de ge
meente Axel in het kader van het plan
van de arbeidsbesparende bouw van 960
woningen in Oost-Zeeuwsch-Vlaanderen.
Gisteren zijn de grondwerkzaamheden
begonnen. Men hoopt dat de bouw een
spoedig verloop zal hebben, zodat deze
woningen nog voor het einde van het
jaar kunnen zyn bewoond. Inmiddels is,
zoals wij onlangs reeds berichtten, ook
de ryksgoedkeuring voor de houw van
72 ratiowoningen in plan-Noord II te
Hulst binnengekomen. Met de bouw
daarvan hoopt men in de maand novem
ber van dit jaar te kunnen beginnen, zo
als ons van de zijde van de aannemer,
de N.V. Vlaco uit Terneuzen, is medege
deeld.
Op dinsdag 30 juni a.s. van 's middags
half drie tot vijf voor drie zal de K.R.O.
radio opnamen uitzenden die gemaakt
zijn van een concert, dat het Hulster
Gemengd Koor in maart speciaal voor
de K.R.O.-radio gaf. De opnamen werden
reeds op 10 april j.l. uitgezonden. In de
montage van het programma waren ech.
ter enkele storende fuuten gemaakt zodat
de K.R.O. het hele concert nog eens zal
laten horen. Het Hulster Gemengd Koor
zong onder leiding van de dirigent, de
heer Jo Ivens a capella-werken van
o.m. Lassus, Sartorius, Scandellus en
Distier. terwijl ook enige bewerkingen
van Jo Ivens zelf te horen zullen zijn.
het dek gezet, omdat hij niet aan boord
mocht hljjven. Nog half-dronken moet
hy daarna geprobeerd hebben van
boord te komen. Hij schijnt toen te
water te zijn geraakt. Aldus de lezing
van de politie.
Andere lezingen
Andere lezingen, die niet bevestigd wor-
den, willen, dat verschillende beman
ningsleden 's nachts een handgemeen
met Acjiiels hebben uitgelokt, die hun
spotlust opwekte, omdat hij bijna kaal
hoofdig was. Hij zou toen overboord
zijn geduwd.
In Terneuzen zelf gingen na de noodlottige
nacht geruchten, dat de politie drie be
manningsleden zou hebben ingerekend,
terwijl Belgische kranten gisteren meen
den te weten, dat Interpol bij het
onderzoek was ingeschakeld, de Belgi
sche consul in Nederland een klacht
had overgemaakt naar de procureur
des konings in het Belgische Gent en
de scheepslosser^ het werk hadden ge
staakt tot de raadsels omtrent de ver
dwijning van de jeugdige Belg tot op
lossing zouden zijn gebracht. Verhalen,
waarover de Terneuzense politie de
schouders ophaalt.
(Advertentie)
wassen met
Een produkt van l'Oréai de Paris
Op vele plaatsen in Zeeland is er zon
dagavond en maandag in de loop van de
dag hagel gevallen, waardoor ook schade
werd toegebracht aan het aan de bomen
hangende fruit.
Volgens de voorlopige indrukken valt
de schade mee en blijft het beperkt tot
kleine plekjes op de vruchten, die nog
wel enigszins kunnen vergroeien, al zal
dit fruit niet meer uitgroeien tot de uit
stekende kwaliteit, die mogelijk geweest
zou zijn zonder hagelschade.
De hagel viel dikwijls samen met veel
regen en was meestal klein van korrel
en niet hard. Wanneer er grote stenen
vallen kan de schade aan het fruit zeer
groot zijn, omdat de onge tere vruchtjes
niets kunnen hebben op de schil.
De aardbeien en frambozen hebben
geen schade van de hagel opgelopen maar
voor deze produkten moet het wel spoe
dig droog worden, wil er geen sprake zijn
van schade tengevolge van de regen.
Niet alleen treedt er na een dergelijke
zware regenval gemakkelijk rot in de
vruchten op, maar ook is het voor de te
lers bijna ondoenlijk om op tijd alles ge
oogst te krijgen.
Mosselverwaterproeven
(Van onze verslaggever)
De minister van landbouw en vissery
zal op 1 juli a.s. met een delegatie uit
Zeeland een onderhoud hebben over mo
gelijke proeven met kunstmatige mossel-
verwaterplaatsen in Zeeland. De minis
ter is dus ingegaan op een verzoek van
Gedeputeerde Staten van Zeeland en de
vereniging Zeeuwse Visserij Belangen,
waarin om een dergelyk onderhoud werd
gevraagd.
De Zeeuwse delegatie zal zijn samen
gesteld uit afgevaardigden van het colle
ge van Gedeputeerde Staten van Zeeland
Zevibel, de mosselhandel en de vissers-
vereniging Yerseke.
Zoals bekend heeft de minister ge
meend te kunnen volstaan met mossel
verwaterproeven in Friesland. In Zeeland
is men het daar niet mee eens. Zeeland
acht het wedden op één paard niet juist.
Verder meent men in Zeeland, dat de
verwaterplaatsen, ook na de afsluiting
van de Oosterschelde, in Zeeland ge
handhaafd dienen te blijven in verband
met de gunstige positie van deze provin
cie ten opzichte van de afzetmarkt voor
mosselen in België en Frankrijk.
Woensdag 8 juli geeft de heer A. Fon
tijn, adj.-directeur van de stichting
Zeeuwse muziekschool afdeling Goes, in
de NH kerk te 's Heer Arendskerke een
orgelconcert. Hiermee wil hij zich aan
het Zeeuwse publiek presenteren.
55
55
Drie Vlissingers, namelijk de 37-jarige
F. W., de 40-jarige A. F. en de 36-jarige
P. K., werden maandag voor de Ant
werpse rechtbank gedaagd onder verden
king van botersmokkel.
In januari van vorig jaar zag een Bel
gische douanier in zijn straat te Schoten
bij Antwerpen een zware Nederlandse
vrachtwagen staan, waarbij geen levende
ziel te bekennen was. Door beroeps
nieuwsgierigheid gedreven lichtte hij het
dekzeil op en tot zijn verbazing werd hij
geconfronteerd met een lading boter, die
later 5,5 ton bleek te wegen. Hij maakte
telefonisch alarm en toen hij met een
paar collega's weer ter plaatse kwam,
waren er 4 personen doende aan de
vrachtwagen. Twee sloegen op de vlucht
zodra ze de uniformen gemerkt hadden;
de overige twee toonden zich erg ver
wonderd dat zij ter ondervraging werden
meegenomen. Deze 2 identificeerden zich
als lokale vrachtvoerders. Zij stelden,
dat de gevluchte Nederlanders hen ge
vraagd hadden, de vracht op een andere
wagen te helpen laden, daar hun auto
defect was geraakt. Ze wisten niet, dat
het om smokkelwaar ging. Hun goede
trouw werd aanvaard, zodat alleen de 2
gevluchte Nederlanders en een deelge
noot die na zorgvuldige opsporingen
konaen worden geïdentificeerd voor de
Antwerpse rechtbank moesten verschij
nen. Alle drie lieten zij verstek gaan, zo
dat zij veroordeeld werden tot onvoor
waardelijke gevangenisstraffen van 8
maanden tot 2 jaar. Bovendien moeten
zij solidair aan de Belgische schatkist
een boete betalen van 1,4 miljoen Belgi
sche francs, d.i. ruim 100.000 gulden.
Tot 31 augustus wordt in het Zeeuws
Museum te Middelburg 'n tentoonstel
ling gehouden „Epos in D-groot"
schilderijen en tekeningen van de
Deltawerken door de Brabantse schil
der Rien van den Brink, met gedich
ten van Pierre van der Voort.
Deze tentoonstelling werd samenge
steld door het Stedelijk Museum te
Schiedam. Op 28 januari 1964 had de
officiële opening plaats door de heer W.
Metzelaar, hoofd van de afdeling Voor
lichting en Documentatie Deltadienst.
Aan de tentoonstelling in het Zeeuws
Museum is enig documentatiemateriaal
toegevoegd, w.o. een model var. een
zinkstok, dat beschikbaar werd gesteld
door de Dienst voor Kust- en Oever-
werken te Rotterdam, alsmede fotos van
de afsluiting van het Veerse gat, die
de Hollandse Aannemingmaatschappij
„Dijksbouw" te 's-Gravenhage in bruik
leen afstond,
Ook is er een fotomontage te zien van
de bouw van de schutsluizen in 't Volke
rak: deze zijn afkomstig van de Delta
werken Rijkswaterstaat te Willemstad.
Dank zij de Provinciale Waterstaat te
Middelburg zijn er ook enkele foto's te
zien van de bouw van de Oosterschelde-
brug.
DE OUDSTE mannelijke inwoner van Ne
derland, J. Hazewinkel (104), vertrekt
donderdag voor de veertiende maal met
vakantie naar Zwitserland.
BIOSCOOPEXPLOITANTEN moeten zelf
standig of via de vakorganisatie doen wat
ze kunnen om de bezoekers goede films
te laten zien. Aldus Paus Paulus tijdens
een Italiaans congres.
Het glanspunt van de Oostenrijkse
avond, die gisteren voor de televisie
werd gebracht, was zonder meer de film
„Das Riesenrad". Men kan het bezwaar
aanvoeren, dat zij nogal aan de senti
mentele kant is, daartegenover staat dat
op soms gevoelige wijze de gebeurtenis
sen rond een echtpaar worden gebracht
voor wie het leven begint onder de oude
keizer Franz Jozef om te eindigen na de
tweede wereldoorlog. In die periode van
amper 40 jaar leeft men het leed en lief
"Jee van een volk, dat weliswaar niet
altijd gladjes verloopt, maar wel gladjes
werd verfilmd. De deus ex machina in
i vorm van een totaal onbekende maar
Plots opdoemende kleinzoon, gaf aan de
rolprent het happy end.
Liet NKV zag zijn kapitein heengaan
en heeft een nieuwe man op de
brug. Niet alleen voor de katholieke
arbeiders is dit een belangrijk gebeu
ren. Een organisatie als het NKV speelt
een gewichtige rol in de Nederlandse
samenleving. Samen met de twee an
dere vakcentrales is ze geïncorpozeerd
in een sociaal-economisch bestel, dat
een evenwichtige behartiging van ons
aller welvaren moet verzekeren. Daar
bij geeft het stem aan wat onder de
arbeiders leeft en verkondigt het ide
alen, die de volwaardige plaats van
de arbeider moeten verzekeren. Wat
hoog- en minder geleerden ook mogen
smalen, zonder een hechte vakbewe
ging zou er een ander en zeker geen
beter Nederland bestaan.
Middelhuis, de gaande man, zou met
zijn talenten en gaven in de brede ar
beidersmassa vermoedelijk niet ont
dekt zijn, als hij niet in de oefenschool
van het verenigingsleven naar voren
was gekomen en daar vertrouwen kon
winnen om als voorman en pleitbezor
ger voor hen op te treden. Van Jan
Mertens, de komende man, is hetzelf
de te zeggen. In onze gewesten hebben
we hem naar voren zien komen met
zijn heldere verstand, zijn redenaars
talent, zijn organisatievermogen, zijn
beginselvastheid. Uit de dagen, dat hij
nog lid was van de redactieraad be
waren we de herinnering aan zijn be
langrijke bijdragen in de discussies,
zijn breed gespreide belangstelling, die
het kleine niet verwaarloosde om toch
het grote geheel in het oog te houden.
We menen het NKV te mogen ge
lukwensen met de keuze van deze
nieuwe voorzitter. Hij heeft grote voor
gangers gekend: De Bruyn, Middel
huis. Het zal geen gemakkelijke taak
zijn hun niveau te evenaren. We heb
ben er echter alle vertrouwen in dat
hij met eigen stijl en aan de tijds
ontwikkeling aangepaste aanpak zijn
grote organisatie veilig zal weten te
sturen naar nieuwe horizonten. Gods
zegen moge hem vergezellen.
^/eer heeft een verkeerd gerichte
kogel de dood van een mens ver
oorzaakt. Ditmaal was het zelfs een
totaal onschuldige. In de grensstreek
moeten wel bijzondere bepalingen gel
den voor het gebruik van vuurwape
nen. Wie weet, hoe verbitterd de strijd
met zwaar bewapende smokkelaars kan
zijn, begrijpt dat politiemensen en
douanebeambten daar zeker het recht
moeten hebben te schieten, als er wa
gens voorbijstuiven, die op stoptekens
niet letten. In het geval van Borkel
en Schaft is dus formeel binnen de
voorschriften gehandeld. Als men de
verslagen over dit tragische geval leest,
komt men echter tot vragen. Er is ge
zwaaid met een rode lantaarn. Is zulk
een lantaarn in natriumlicht wel goed
zichtbaar, vooral als een kleuren
blinde (zoals het slachtoffer was) ach
ter het stuur zit? Verder is er de vraag
of het eerste waarschuwingsschot da
delijk gevolgd moest worden door op
de auto gerichte schoten. Tenslotte
komt de gedachte op dat het bepalen
van een maximumsnelheid in wegge
deelten van de grensstrook het stop
pen zou bevorderen. Waar het slacht
offer met een vaart van 100 kilometer
reed en mocht rijden is het stop
pen tussen waarschuwingsschot en ver
dere schoten niet onmiddellijk te ver
wezenlijken.
Het is moeilijk in zulk een zaak zon
der emotie te redeneren. Men kan uit
roepen „Knallen maar!" en de schie
tende ordebewaarder direct op het
schuldigenbankje zetten. Dan kent men
echter het harde werk van deze man
nen niet, die als het ware in een strijd
gebied opereren. Hier zal men ernstig
en gewetensvol moeten nagaan wat er
precies gebeurd is en welke verbete
ringen in het sommatiesysteem nodig
zijn, om drama's als deze zo veel mo
gelijk uit te sluiten.
goekarno heeft wel even een rol wil
len spelen in een verzoeningsspel
letje, dat in Tokio werd opgevoerd,
maar het stond van de aanvang vast,
dat het slechts komedie was. De In
donesische president kan nu eenmaal
niet buiten een of andere vorm van
confrontatiepolitiek.
Dat hoort tot zijn nationalis
tisch credo. De welvaart van zijn
volk komt op de tweede plaats. Aller
eerst vindt hij het nodig dit volk du
rend bezig te houden met oproepen tot
strijd, tot het verpletteren van vijan
den. Nederland heeft hem jarenlang
aan zulk een doel geholpen. De drie
kleur was nog niet gestreken in Hol-
landia of Soekarno riep alweer „vrij
willigers" op om in de jungle van
Noord-Borneo nieuwe grootse aspira
ties met ontberingen en bloed te beta
len. Robert Kennedy dacht in het begin
van dit jaar de president tot rede te
kunnen brengen. Een wapenstilstand
werd aangekondigd. Het werd een vol
komen mislukking. Toen zijn Philip-
pijnse bemiddelaars ten tonele ver
schenen. Ze wisten zelfs een topcon
ferentie te arrangeren. Soekarno stem
de erin toe „vrijwilligers" van het
grondgebied van Serawak terug te
trekken. D.w.z. hij liet ze er wel alle
maal zitten, maar stuurde een nieuwe
groep van 32 man een eindje over de
grens, om ze daarna terug te laten
marcheren langs de blikken van Thai-
landse waarnemers. Toen hem daarna
gevraagd werd ook verdere strijd he
lemaal te staken teneinde bemidde
laars de hele Maleisische kwestie te la
ten onderzoeken, gaf hij niet thuis. De
guerrilla gaat verder. Alsof de kapita
len en de mankracht niet hard nodig
zijn om een in elkaar gezakte economie
weer op te vijzelen.
In dit alles zit waarlijk geen aan
moediging om nu maar op ruime schaal
zaken te gaan doen met Indonesië,
dat aan zijn verspillingen ten bate van
Soekarno's nationalistische dromen
geen einde wil maken.