TOKIO'S STRIJDTONEEL
Eerste guerrilla's
Noord-Borneo
uit
M18>M
Hallstein:
eclatant
„EEG
is
succes
GEHEIME PAPIEREN
UIT AMERIKA NU
OPENBAAR GEMAAKT
Pius XII veroordeelde
nazisme niet openlijk
Met meel
meer mans
KABINE T-MARIJNEN
DOET HET REDELIJK
Maar kerstrede sprak toch
wel zeer duidelijke taal
house of
TOUR DE FRANCEPRIJSVRAAG '64
Doet lyceïst
toch Grieks
examen over?
DAGBLAD VOOR ZEELAND
Ministersgesprek
moet eerst
even ontdooien
Albertstad in
handen van
rebellen
Dorpen op Cyprus
beschieten elkaar
regen
Biesheuvel: boren doet
mosselen geen kwaad
Consumenten
profiteren er
flink van
55
Mr. Beernink voor radio:
KRO-lijn door
radio-Wenen
afgetapt
Te liskant
Beroep
Openlijk protest
a
ÜnaSSS
Scrantons „fans"
MORGEN
DE PRIJSVRAAG MET DE PRIJZEN
104e JAAR9ANQ
No. 24616
Voor God-, Koningin en Vaderlanti
UitgaveN.V. Uitg. Mij. Neerlaridia.
Directeur i Drs. W. A. J. M. Harkx.
HoofdredacteurJ. J. H. A. Bruna.
Redactieraad J. M. A. C. v. Dongen,
C. J. v. Hootegem, mr. dr. A. J. J. M.
Mes, mr. H. M. L. de Rechter, P. V. M.
Vercauteren, L. J. v. 't Westende.
Bureau i Breda Reigerstraat 16
fel. 22341 (5 lijnen). Postgiro 1114111
VRUBAS 1» JUNI 1964
Abonnementsprijs 9,75 per kwartaal,
excl. 0,50 incasso; 0,75 per week.
exd. 0,50 incasso; 0,75 per week.
Prijs van buitenlandse abonnementen
op aanvraag. Losse nummers 15 cent.
Advertentieprijs voor de gehele oplage
0,45 per mm. Bij contract aanzien
lijke reductie. Volledige tarieven en
Algemene Voorwaarden worden op
aanvraag gaarne verstrekt.
Bureau voor de Zeeuwse eilanden: GOES, Klokstraat 1 telefoon 6252 Bureau voor Zeeuwsch-Vlaanderen: Hulst, Steenstraat 14 telefoon 2377 (Bijbureaus: TERNEUZEN: IJsbaanstraat 24 telefoon 2601 OOSTBURG: Nieuwstraat 41 telefoon 2893)
moedelijk laatste zitting met een volle
dige overeenstemming bekroond worden,
dan zal de topconferentie tussen de pre
sidenten Soekarno van Indonesië en Ma-
capagal van de Philippijnen en premier
Rachman van Maleisië, vrijwel onmiddel
lijk volgen.
In de Japanse hoofdstad Tokio zyn
fisteren de ministeriële besprekingen be
gonnen tussen Maleisië, Indonesië en de
Fhilippjjnen, teneinde de nu al ander
half jaar durende crisis om Maleisië de
wereld uit te praten.
De sfeer aan de conferentietafel was
aanvankelijk kil, maar „ontdooide" tij
dens het verloop van de besprekingen.
De ministers kwamen overeen dat de
terugtrekking van de Indonesische guer
rilla's uit Noord-Borneo niet langs twee
maar langs vijf controlepunten zou ge
schieden.
De tweede zitting van de conferentie,
die gisteravond zou plaatsvinden, moest
worden uitgesteld, omdat op dat moment
nog niet bekend was of de Indonesische
guerrilla's inderdaad al op de terugtocht
waren. Maleisië wilde hierover eerst ze
kerheid hebben, voordat tot een tweede
zitting zou worden besloten.
Pas later deelde luitenant-generaal
Soeraki Majalap, het hoofd van de neu
trale Thaise inspectieploegen, offi
cieel mee, dat deze terugtrekking werke
lijk plaatsvond, echter nog maar langs
twee van de vi.if controlepunten. Het
zou hier 36 guerrilla's betreffen.
Zeer waarschijnlijk zullen de ministe
riële besprekingen vandaag worden
voortgezet. Mocht deze tweede en ver-
Het belangrijkste deel van de
Olympische Spelen zal zich in
het Meiji-park in Tokio afspelen.
In eikaars verlengde liggen daar
het Prins Chichibu-rugbystadion
(rechts) waar een deel van de
voetbalwedstrijden gespeeld zal
worden. Het honkbalstadion, waar
honkbaldemonstraties gegeven zul
len worden (midden), met links
daarboven het perscentrum, en
links het hoofdstadion. Links bo
ven het hoofdstadion liggen de
turnhal en het waterpolobad.
In het noordwestelijk kustgebied van
Cyprus is gisteren een zwaar gevecht
uitgebroken, waarbij gebruik werd ge
maakt van mortieren, granaten en auto
matische wapens. Naar verluidt stonden
een Grieks-Cypriotische kerk en een
school in brand.
Volgens de V.N. brak het gevecht uit
tussen het Turks-Cypriotische dorp Ayos
Theodoros en de Grieks-Cypriotische
dorpen Piyenia en Mosphilerie.
(Van onze verslaggever)
Het Tweede-Kamerlid dr. J. G. H. Tans
(P.v.d.A.) heeft in een persoonlijk ge
sprek met de Helderse lyceïst Piet van
Exter geprobeerd de jongeman te be
wegen alsnog examen te doen. In dit
gesprek heeft de heer Tans het stand
punt van staatssecretaris Grosheide
kenbaar gemaakt, dat de motieven
waarom de commissie een herexamen
gelast had, in het openbaar onmoge
lijk meegedeeld konden worden.
De staatssecretaris had wel redenen om
het gedrag van de gecommitteerden te
billijken. Hij zou alles doen om Piet
niet het slachtoffer van schoolpolitiek
te laten worden. De heer Tans probeer
de Piet ervan te overtuigen dat hij zijn
principe thans geen geweld meer hoef
de aan te doen. Wanneer hij nu nog
vasthield aan zijn besluit, zou dit on
verantwoordelijk zijn ten opzichte van
zichzelf èn van zijn ouders. Piet be
loofde na te denken. Een definitief
antwoord heeft hij niet gegeven.
Naar aanleiding van een bericht in het
Parool, als zou Piet bereid zijn her
examen te doen mits bekendheid werd
gegeven aan de motieven van de ge
committeerden om overdoen van het
schriftelijke examen te gelasten, heeft
de heer Tans zich in verbinding ge
steld met diverse instanties. Deze ble
ken bereid te zijn deze motieven be
kend te maken, voor zover dat moge
lijk was.
Vijf in witte overals gestoken
mannen hebben gisteren een ju
welier in de Londense wijk Hamp-
stead beroofd van sieraden ter
waarde van 400.000 gulden. Hun
werkwijze tuas niet alledaags. Ach
ter elkaar betraden zij de w inkel.
De voorste, een lange, zware man,
droeg een kist meel. Kalm stortte
bij zijn vrachtje uit over het hoofd
van een van de aanwezige klanten.
In de wolk, die ontstond, maakten
zijn maats snel hun keuze. Men
vertrok in een auto, die buiten met
lopende motor stond te wachten.
DOOR EEN VRACHTAUTO overreden en
op slag gedood werd gisteren de 33-ja-
rige kraamverpleegster J. de Gelder uit
Berkel en Rodenrijs. Zij reed op een
bromfiets.
DE AARDBEVING in Niigata (Noord-
Japan) heeft, volgens de laatste gege
vens, 25 levens geëist. Ongeveer 377
mensen raakten gewond en 11 worden
nog vermist. De schade wordt geraamd
op 280 miljoen dollar.
VIER JAAR CELSTRAF is gisteren in
hoger beroep opgelegd aan een 19-jarige
Groningse jongeman, die ervan wordt
beschuldigd zijn pleegmoeder met een
mes dodelijk in de hartstreek gestoken te
hebben. Zijn eerste vonnis luidde twee
jaar celstraf.
BANDIETEN ZOUDEN in het Kongo
lese Kasenga twee Belgische reizigers
hebben beschoten. Niemand werd ge
kwetst hoewel een van de auto's, waarin
zij reden, vijfmaal werd geraakt.
NOG NOOIT heeft het in deze eeuw
zo hevig gesneeuwd in Zuid-Afrika als
gisteren. Lachende blanken en Afrikanen
bekogelden elkaar met sneeuwballen,
waardoor de door de apartheidspolitiek
gespannen sfeer voor eventjes week.
BIJ HET VERLATEN van een dok kap
seisde gisteren in Hamburg plotseling
een zo juist gerevideerd schip. Een opva
rende verloor daarbij het leven. Twee
anderen konden zich in veiligheid stellen.
Weersverwachting van het K.N.M.I.
geldig tot vanavond:
Over het algemeen veel bewolking
niet tijdelijk regen of onweer. Ma
tige. in de kustgebieden af en toe
vrij krachtige wind uit noordelijke
richtingen. In het algemeen lagere
temperaturen dan gisteren.
Vandaag: zon onder 21.04 uur.
Maan op 22.24 uur.
Morgen: zon op 4.22 uur. Maan on
der 6.17 uur.
Volgens in Elisabetrhsta-d ontvangen
richten zou Albertstad voor de tweede
maal binnen een maand in handen van
de rebellen zijn gevallen.
De laatste uit Elisabetrstad ontvangen
berichten meldden, dat met'oorlogskleu
ren uitgedoste Baloeba-krijgers gewapend
met speer en pijl en boog de straten van
Albertstad onveilig maken.
(Van onze parlementaire redactie)
Minister Biesheuvel (Landbouw en Vis
serij) heeft in antwoord op vragen van
het Tweede-Kamerlid Tolman (C.H.U.)
mededelingen gedaan over de sterfte on
der de mosselen in de Waddenzee in de
eerste helft van mei.
De minister zegt dat de sterfte niet
alleen onder de mosselen is opgetreden,
doch ook onder andere zeedieren, zowel
in de Waddenzee als langs de gehele
Nederlandse kust. Het is daarom uitge
sloten te achten dat de explosies ten
dienste van het olie- en gasonderzoek
noemenswaard hebben bijgedragen tot
deze overigens beperkte sterfte.
Prof. dr. Walter Hallstein, voorzitter
van de E.E.G.-commissie, heeft gisteren
in Straatsburg verklaard dat de groei en
bloei van de E.E.G.-commissie ongetwij
feld de gewone verbruiker in de gemeen
schap ten goede is gekomen.
De bloei, die wij jaren hebben gekend,
Mr. H. K. J. Beernink, voorzitter van de CHU-fractie in de Tweede
Kamer, heeft gisteravond in de radiozendtijd voor de politieke partijen een
rede gehouden getiteld:: „Balans van een jaar kabinet-Marijnen".
De heer Beernink vond, dat dit kabinet
het er in het parlementaire jaar 1963-'64,
dat nu vrijwel achter de rug ligt, „zeer
redelijk" heeft afgebracht. „Het kabinet
heeft het in het afgelopen jaar bepaald
niet gemakkelijk gehad", zo zei hij. Hij
dacht hierbij in het bijzonder aan de ge
beurtenissen rond de verloving en het
huwelijk van prinses Irene, de moeilijk
heden in de EEG, onze verhouding tot
Indonesië en binnenlandse spanningen op
sociaal, financieel en economisch terrein.
Hoewel er aan het kabinetsbeleid ook
:wakke kanten zitten, die hij op zich zelf
ïiets bijzonders achtte, meende hij toch
e kunnen stellen, dat alle problemen tot
jen goed einde werden gebracht.
Wanneer het huidige kabinet in de ko
mende drie jaar op dezelfde wijze blijft
regeren als in het afgelopen jaar, kunnen
heel wat wensen en verlangens ingewil
ligd worden.
/ond het jammer, dat nog niet is begonnen
•.behoefte in ons land. Volgens hem is er
in de bouwwereld te weinig vrijneid. De achterstand in de woningbouw
zou wellicht sneller kunnen worden ingelopen, wanneer meer werd over
gelaten aan de provinciale en gemeentebesturen, zodat alle bouwcapaciteit
onmiddellijk kan worden benut. Ernstige kritiek oefende hij op het zijn
insziens te lage tempo op vele bouwwerken. Een volgende huurverhoging
wil de heer Beernink niet eerder dan in 1966.
Hij prees het kabinet voor de voorgenomen optrekking van de a.o.w.
en a.w.w. tot een sociaal minimum. Ook, zo zei hij, heeft het kabinet de
gevolgen van de loonexplosie behoorlijk in de hand weten te houden. Land
bouw en middenstand zullen in de komende jaren in het centrum van de
belangstelling moeten blijven staan.
De fractieleider van de CHU
met een onderzoek naar de woni
zou zonder de gemeenschappelijke markt
niet mogelijk zijn geweest, zo zei hij, en
vaststaat, dat de lonen per hoofd van
de beroepsbevolking met 56 procent zijn
gestegen en de prijzen van de ver-
bruiksartikelen met slechts 16 procent.
Het verschil tussen deze cijfers geeft het
voordeel aan dat de consument van de
economische ontwikkeling heeft gehad
Het is niet voor niets, aldus Hallstein,
dat het aantal personenauto's in de E.E.G.
per duizend inwoners van 1960 tot 1963
van 78 tot 102 is gestegen.
De gemeenschap is nu halverwege de
overgangsperiode, zo zei hij, en zy heeft
bewezen een overweldigend succes te
zyn. De tegenslagen die er zyn geweest,
konden volgens hem de glans van de eer
ste zes jaar niet wegnemen. Hallstein
waarschuwde tegen een „onwaarachtige
politieke unie" van de E.E.G .-landen.
De E.E.G.-commissie is voorstandster
van uitbreiding van de integratie tot
andere gebieden en wel zo spoedig mo'
gelijk, maar er is geen weg naar de po>
litieke unie, of beter gezegd een Euro
pese federatie, die om de bestaande ge
meenschappen heen voert. Die weg gaat
er dwars doorheen. Valt de economische
gemeenschap uiteen, dan is de politieke
gemeenschap voor onze generatie verlo
ren, aldus Hallstein.
Niet alleen een onwaarachtige politie
ke unie, maar ook een slechte fusie van
de executieven of een systematische ont
krachting van de meerderheidsbesluiten
in de E.E.G. zouden de verdere inte
gratie in gevaar kunnen brengen. Meer
dan ooit is, volgens Hallstein, de verdere
ontwikkeling van de E.E.G. nodig, aan
gezien op dit ogenblik elke stilstand
reeds een stap achteruit zou zijn.
De E.E.G.-voorzitter pleitte voor een
versnelde afbraak van de resterende
douanetarieven tussen de zes partners en
een versnelde opbouw van het gemeen
schappelijke buitentarief.
In verband met de Kennedy-ronde zei
Hallstein dat spoedig een gemeenschap
pelijke graanprijs in de E.E.G. moet wor
den vastgesteld, omdat anders in Genève
stilstand zou intreden, evenals in het ge
meenschappelijke landbouwbeleid.
Naar aanleiding van publikaties over
het door de Weense radio aftappen van
radiocommentaar, bestemd voor het
KRO-programma en verzorgd door de
KRO-correspondent Jules Huf vernamen
wij van de zijde van de KRO, dat hier
van inderdaad sprake is geweest.
Jules Huf heeft in Oostenrijk onmid
dellijk tegen deze gang van zaken protest
aangetekend, hetgeen tot gevolg had, dat
het aftappen van zijn gesprekken naar
Nederland is stopgezet.
De houding van Paus Pius XII
tijdens de tweede wereldoorlog is
gisteren opnieuw ter sprake geko
men door de openbaarmaking van
tot nu toe geheime documenten
van het Amerikaanse ministerie
van buitenlandse zaken over de
betrekkingen tussen Amerika en
Europa in 1943.
Op een tijdstip dat de storm over Rolf
Hochhuths geruchtmakende toneeelstuk
„De Plaatsbekleder", in Europa is ge
luwd, worden in Amerika de voor- en
tegenstanders van de Westduitse auteur,
die Paus Pius XII er praktisch van be
schuldigt dat hij om staatsredenen heeft
geweigerd de door de nazi's begane
wreedheden jegens de joden te veroor
delen, in de gelegenheid gesteld hun ko
kendhete debatten op diplomatieke leest
te schoeien.
Uit de documenten blijkt dat Paus Pius
XII zich in 1943 van een openlijke ver
oordeling van de nazi-terreur heeft ont
houden, omdat hij van mening was dat hij
zich dan tegelijkertijd diende uit te spre
ken over de door de communisten begane
wreedheden, heigeen, naar hij vreesde,
het geallieerde bondgenootschap tussen
de westerse mogendheden en Rusland een
ernstige slag zou kunnen toebrengen.
Uit de stukken is tevens komen vast te
staan dat de Paus een harde strijd heeft
uitgevochten met de westerse staatslieden
om Rome voor een bombardement te
sparen en dat het Vaticaan de Ameri
kaanse regering heeft gewaarschuwd voor
het ernstige gevaar van een communisti
sche vloedgolf over Europa, onmiddellijk
na het staken van de vijandelijkheden.
Volgens eerder vrijgegeven diploma
tieke stukken hebben president Franklin
D. Roosevelt en andere westerse staats
lieden in 1942 gezamenlijk een beroep
op de Paus gedaan om zijn afkeuring uit
te spreken over de door de nazi's be
gane wreedheden jegens de joden, Polen
en andere volkeren.
In zijn kerstboodschap in 1942 heeft de
Paus in feite zijn veroordeling uitge
sproken over het feit dat „honderddui
zenden mensen buiten hun schuld, soms
alleen vanwege hun nationaliteit of ras,
ter dood zijn gebracht".
Harold H. Fittmann, een medewerker
van Roosevelts persoonlijke afgevaar
digde bij het Vaticaan, Myron C. Taylor,
geeft in een boodschap aan het State De
partment (gedateerd 5 januari 1943) als
zijn mening te kennen, dat de Paus tij
dens een onderhoud met hem de indruk
gaf er oprecht van overtuigd te zijn dat
hij in zijn kerstboodschap duidelijk ge
noeg had gesproken ter genoegdoening
van allen, die er in het verleden op aan
hadden gedrongen om zijn afkeur uit te
spreken over de nazi-terreur, „doch hij
scheen verrast, toen ik hem zei dat som
migen dit niet genoeg vonden".
Volgens Tittinann dacht de Paus, dat
het voor iedereen duidelijk was dat hy
zinspeelde op Polen, joden en gijzelaars,
toen hij verklaarde dat honderdduizenden
personen buiten hun schuld, soms alleen
omwille van hun ras of nationaliteit, wa
ren gedood of gepijnigd.
De Paus legde uit dat hij in de passage
over de wreedheden de nazi's niet bij
name kon noemen zonder tegelijkertijd
de bolsjewieken te vermelden, waarmee
hij zijns inziens de geallieerden geen ple>
zier zou doen. De Paus vreesde dat de
berichten over door de geallieerden be
gane wreedheden niet uit de lucht wa
ren gegrepen, ofschoon hij geloofde dat
zij voor propagandadoeleinden enigszins
waren opgeschroefd. In zijn geheel ge
nomen was de Paus van mening dat het
Amerikaanse volk de boodschap diende
toe te juichen.
Ten tijde van het onderhoud naderde
de oorlog met rasse schreden. De Eeuwige
Stad en de Paus spanden zich koortsach
tig in om Rome voor een bombardement
te behoeden. In een briefwisseling gaan
de geallieerden ermee akkoord om de
neutraliteit van het Vaticaan te erkennen
en met de grootste voorzichtigheid op te
trekken, doch zij hielden een slag om de
arm met betrekking tot de verplichtingen
om Rome in zijn geheel buiten het strijd
toneel te houden.
De Paus waarschuwde de geallieerden
dat hij er bij een eventuele aanval op
Rome niet het zwijgen toe zou doen.
De apostolische afgevaardigde in Wash
ington gaf Roosevelts vertegenwoordiger
bij het Vaticaan, Taylor, op 25 juni te
verstaan: „By een bombardement op
Rome zal de Heilige Vader openlijk pro
testeren". OpMieuw wees hy op de enor
me verantwoM-deljjkheid van de geal
lieerden zo zij mochten besluiten om de
stad te bombarderen. Een dergelijk mili
tair optreden zou niet alleen wrokgevoe
lens in de gehele wereld opwekken, in
het bijzonder van de katholieken, maar
de gevolgen op de lange duur zouden
een zaak van diepe politieke verwarring
worden.
Nog geen drie dagen later stuurde de
apostolische gedelegeerde Taylor een
nieuwe boodschap van de volgende strek
king: ..Een bombardement op Rome sluit
bepaald niet de mogelijkheid uit van een
spontane opstand van het volk, waar
door het voor de Heilige Stoel moeilijk
zou worden om de veiligheid van het
Vaticaan en van het geallieerde diplo
matieke personeel -te waarborgen".
Ondanks de waarschuwingen bombar
deerden Amerikaanse vliegtuigen op 19
juli militaire doelen in Rome. Het bom
bardement kostte aan naar schatting 700
mensen het leven en berokkende schade
aan kerken en begraafplaatsen.
De Heilige Stoel ging uitvoerig in op
de slachtpartijen en vernietiging welke
„weinig of niets hadden toe te voegen
aan het scheppen van een eerzame vre
de" en maakte in het bijzonder de Ame
rikaanse regering op een directer gevaar
attent: „een dergelijke oorlogspolitiek is
in het belang van het communisme. Het
communisme boekte als gevolg van de
oorlog reeds opmerkelijke vooruitgang",
zo waarschuwde de H. Stoel.
(Advertenties)
Vederlichte
hoogzomer-
kostuums
In diverse grijzen, vele tin
ten blauw en beige en
de moderne woestijnzand-
I kleur lava-va; in de meest
1 uiteenlopende maten in
clusief alle tussenmateiiaj
va 199,50
Gouverneur William Scranton
maakt momenteel een propaganda-
tournee door Iotoa, om aanhangers
te winnen voor zijn kandidaat
stelling voor de republikeinse par
tij voor de komende presidents
verkiezingen in november van dit
jaar. De foto toont Scranton, met
op de achtergrond een aantal met
spandoeken zwaaiende aanhangers
Karrestraat 3, Bred
komen wij met alle publicaties
over de grote
van onze adverteerders.
DE RUSSISCHE ambassade in Bonn heeft
gisteren bij de Westduitse regering een
protest ingediend tegen de uitwijzing
van de Bolsjoi-balletgroep.
DE HARINGVISSERIJ is tot dusverre
maar heel matig geweest. Tot en met
13 juni zijn slechts 19.000 kantjes aan
gevoerd tegenover vorig jaar 34.000.
Bewaar die krant zorgvuldig
voor een totale waarde van ruim 10.000 w.o. zeer waardevolle
