Major 1100: moderne auto
met goede prestaties
HÜLSMEYER ONTDEKTE
RADARTE VROEG
LIGA
vaderdag 21 juni
131
geef vader een boek
pa
M
Import-auto s toch in
een redelijke conditie?
Peking-communisten in
arrest na reeks branden
Verf? Plasticolor!
In 1904: proef op de Rijnbrug
Tijdschrift
wordt internationaal
Plasticolor! Prima!
Oplage stijgt
tot 30.000
U
|n nieuw©
ite reduk-
Lstrijd en
f 750.-,
'dere geld-
il 6.000.-
19
DAGBLAD DE STEM VAN VRIJDAG 19 JUNI 1964
Tips - tips - tips - tips
Pieptoon was het
bewijs dat het
toestel werkte
KRACHTIGE KOST
VOOR HET KIND'J
Vlet overvaren
Rotterdam: twee
man verdronken
Recherche zoekt
grossier (24)
van marihuana
Arbeiderswijken in de as in India
Douairière krijgt
voor flessentrekkerij
maand voorwaardelijk
DYLON -lederverf.
Medisch blad Australië:
Onreine lucht is
mede-oorzaak
van longkanker
irc
\W
(Van onze automomeimedewerKer;
Met de „Major" 1100 heeft Renault een nieuw nummer toege
voegd aan de R8-serie. Deze variant heeft van alles wat meer dan de
R-8: een grotere cilinderinhoud (1108 cc), meer vermogen (50 SAE-pk
bij 4900 t.p.m.), een fellere acceleratie en een hogere topsnelheid, die
ruim boven 130 km/u ligt. Technisch is de „1100" een nieuw model.
De krachtbron is al jaren in de circulatie, o.a. in de Caravelle, maar
hier met een paar pk's meer.
Wat ons bij de eerste kennismaking
met de „1100" opviel, was de souplesse
van de motor. Deze draait, ook bij hoge
snelheden, rustiger en minder luidruch
tig dan die van de „950". Boven 100
km uer uur had de R 8, die we verle
den jaar hebben getest, een neiging
om te dreunen. Bij de
J ,.1100" is dit technische
M» schoonheidsfoutje prak-
^isch weggewerkt. Van
m iMII een korte rit met de
nieuwste Renault hebben
we een positieve indruk
gekregen. Speciaal wat de
IIP rij-eigenschappen betreft.
De Major heeft tempera
ment, niet alleen wat de
acceleratie (van 0-100 km
I per uur in 19 seconden)
fÊËË betreft, maar vooral op
de autoweg, waar hij zich
met plezier tot de 135-140
km p. u. regionen laat doortrekken. In
zijn klasse laat hij het meeste achter
zich. Belangrijker is dat men met de
Major inderdaad snel kan rijden. De
wagen is zeer manoeuvreerbaar en ge
makkelijk te beheersen in het verkeer.
De effectieve remmen, schijfremmen
rondom, geven een ruime veiligheids
marge. Geen enkele auto in deze prijs
klasse heeft dergelijke efficiënte rem
men. Ze zijn volkomen berekend op
het toch al goede prestatievermogen van
de wagen.
Een pluspunt is dat ook de eerste
versnelling is gesynchroniseerd. De vier-
bak is dezelfde als die in de Caravelle
1100. Het schakelen, hoewel nog met
een vrij grote slag (H-schema) gaat zui
ver en correct. De overbrengingsver
houding is gewijzigd, met dien ver
staande dat de derde en vierde versnel
ling dichter bij elkaar zijn komen te
liggen, wat ook een verbetering is. De
besturing is vrij direct en ze geeft vol
doende wegcontact. Het aantal stuur-
omwentelingen voor totale wieluitslag
is 3.6. Het veersysteem is tamelijk pro
gressief en het draagt bij tot het to
tale comfort van de Major. Het inte
rieur is vrij weelderig ingericht met
meubilair, dat aan hoge eisen vol
doet. De zittingen zijn haast overdadig
gevuld en bekleed: vóór aparte, ver-
Advertentie)
stelbare zetels, die een comfortabele
zitpositie geven. In scherpe bochten
verlenen ze voldoende steun. Men kan
ook kunstleren bekleding krijgen. Op de
achterbank zitten ruim twee personen
even comfortabel. Ze hebben elk hun
eigen ingang, want de Major heeft vier
portieren. De afwerking van het inte
rieur is op niveau, ook in details. Het
compartiment is naar verfijnde Franse
smaak ingericht en men zou het ge
distingeerd elegant kunnen noemen. De
R 8 Major maakt een sympathieke in
druk en we geloven dat dit vooral be
paald wordt door de zorg. waarmee de
constructeurs en carrosserie-ontwerpers
dit model in elkaar hebben gezet. De
wagen heeft karakter zij het dan
een Frans karakter.
Wat ons in de Major aantrekt en mild
stemt is de moderne opzet. Het model*
is actueel en men is hier uitgegaan van
het principe, dat een auto bedoeld is
om mensen zo comfortabel mogelijk
en eventueel snel te vervoeren. De
krachtbron is een machine met een
hoog rendement en een cilinderinhoud,
die in deze klasse mag worden ge
vraagd. De krukas is Vijf maal gela
gerd. wat de bedrijfszekerheid ten goede
komt. De Major is uitgerust met schijf
remmen op alle wielen, een niet te
onderschatten veiligheidsfactor.
De prestaties liggen boven het ge
middelde in de klasse rond één liter.
De Major heeft de nodige veiligheids
voor zieningen zoals kindersloten op de
achterportieren en bevestigingspunten
voor veiligheidsgordels,» De motor heeft
een gesloten koelsysteem, gevuld met
een anticorrosieve antivries oplossing
goed voor temperaturen tot -40 graden
Celsius. Het onderhoud is tot een mini
mum beperkt: motorolie verversen en
doorsmeren om de 5000 km. De versnel
lingsbak en het differentieelhuis moe
ten elke 10.000 km worden ververst en
de wiellagers moeten elke 20.000 km een
smeerbeurt hebben. Deze en andere
voorzieningen stempelen de R 8 Ma
jor tot een moderne auto. Hierbij ko
men nog de goede rijkwaliteiten, die
deze wagen heeft en die hem een sterk
Frans nummer maken in de moorden
de concurrentiestrijd. Hij kost 5995.
Op het rijkarakter en de gedragingen
van de Major komen we t.z.t. uitvoe
rig terug.
De Major 1100: een auto, die het doet!
"■pracht nooit het benzineverbruik van
uw auto te gaan „drukken" door
het monteren van kleinere sproeiers.
Niet dat de motor er altijd minder snel
om zou kunnen draaien maar omdat de
temperatuur van de motor bij dit te
arme mengsel, te hoog wordt en er
hierdoor schade aan de motor wordt
toegebracht.
Tn het koelwatercircuit zit meestal een
z.g. thermostaat gemonteerd. Deze,
automatisch werkende „klep" heeft tot
taak. het water uit de motor niet eer
der tot de radiateur toe te laten vóór
dat de watertemperatuur tot circa 70
graden is gestegen. Defecte thermosta
ten zullen meestal dicht blijven staan,
de temperatuur wordt dan ontoelaat
baar hoog. Het komt echter ook voor
dat de thermostaat open blijft staan, in
dit geval komt de motor slechts lang
zaam of in het geheel niet op tempe
ratuur.
Dingelneigingen van de motor kunnen
het gevolg zijn van een foutief af
gestelde ontsteking. Ook komt het voor
dat de benzine een te laag octaangetal
heeft. Is hierbij de compressieverhou-
ding van de motor aan.de, hoge kant
dan zult u beslist op d<* éép of-andere
su^erbenzirïe moeten overgaan.
Clechb
D 4- n.U 1
Vraagt inlichtingen bij onderstaande dealers:
Garage BsM Kloosterzande
G. CAPPENDIJK Tel. 01148-413
GARAGE „CENTRUM"
v. d. Vliet Bak
Btegj
Jack Valckestraat 5
Goes - Telefoon 2404
GARAGE C. BOS
Filiaal Sluis - Tel. 326
Kloosterstraat 41,
Sas van Gent - Tel. 497
Een groot deel van ingevoerde ge
bruikte auto's verkeert reeds als zij
de grens passeert in behoorlijke con
ditie. Een minderheid wordt zwaarbe
schadigd ingevoerd en daarvan wordt
slechts een kleine gedeelte na reparatie
weer op de weg gebracht. Tot dusverre
is niet gebleken, dat in gebruikte staat
ingevoerde personenauto's grotere ge
varen voor de verkeersveiligheid op
leveren dan andere gebruikte auto's.
Dit' antwoorden de minister van ver
keer en waterstaat, mr. J. van Aartsen
en van justitie, mr. Y. Scholten en dt
staatssecretaris van financiën, dr. W
H. van den Berge, op vragen van hei
Tweede-Kamerlid mr. C. Berkhouwei
(VVD)
De „kenuzenimport", voornamelijk
uit Duitsland, is in het bijzonder dc
laatste jaren toegenomen. Bij de invoei
van gebruikte auto's moet gereageerd
worden op het te laag stellen van de
invoerwaarde. Nog onlangs zijn aanwij
zingen verstrekt aan belastingambte
naren voor een controle op de invoer
waarde.
De bewindslieden weten niet in hoe
verre uit ingevoerde „kneusjes" in ons
land „nieuwe" auto's worden samenge
steld. Maar komen deze „nieuwe" wa
gens in het verkeer, dan moeten ze een
kentekenbewijs hebben, dat niet wordt
afgegeven dan na keuring van het
voertuig. Eventuele kopers kunnen uit
aantekeningen op het kentekenbewijs
opmaken, of ze te maken hebben met
een auto die bij invoer nieuw, dan wel
gebruikt was.
Gebleken is wel, dat auto's die in
Duitsland zijn gestolen en illegaal in
ons land zijn ingevoerd, zijn aangepast
aan Nederlandse kentekenbewijzen van
in Nederland afgedankte motorrijtui
gen door vervalsing van motor- en
chassisnummers. De bewindslieden ach
ten het voorts mogelijk, dat een ver
sterkt aanbod van gebruikte personen
auto's nadeel oplevert voor de handel
in nieuwe auto's. Zij vinden nog geen
aanleiding tot een onderzoek naar aard
en omvang van kwalijke praktijken
en naar technische mogelijkheden en
maatregelen om tegen veronderstelde
euvelen te kunnen optreden. Wel verze
keren de bewindslieden, dat deze mate
rie hun aandacht en die van de betrok
ken opsporingsdiensten heeft.
te oliesoorten zullen bij hogere
temperaturen populair gezegd, te dun
worden. Bovendien zal een dergelijke
olie de hoge drukken niet kunnen weer
staan waardoor de kans op wegdrukken
van de oliefilm beslist niet ondenkbeel
dig is. Kunt u zich voorstellen wat er
gebeurt als een as zonder voldoende
smering in een lager loopt?
U VRAAGT MAAR
De heer L. te Breda meent dat de
ontstekingscondensator van zijn Austin
niet meer in- orde is. Hij baseert deze
gedachte op het feit, dat de contactpun
ten nogal zijn ingebrand en dit, na te
zijn schoongemaakt, vrij snel weer gaan
doen. De vraag is nu, hoe te controle
ren of de condensator al dan niet nog
bruikbaar is.
Inderdaad wijst het snel inbranden
van contactpunten meestal wel in de
richting der condensator. Aan de andere
kant is het echter ook weer zo, dat een
motor, doordat de condensator slecht
is. beslist niet meer in staat is zijn nor
male prestaties te leveren hetgeen
uiteraard vrijwel direct opgemerkt
wordt. Een condensator is nl. een on
misbaar hulpmiddel om de bobine on
der alle omstandigheden in staat te
stellen een hoogspanning op te wekken
en die in vonkvorm tussen de elektroden
van de bougies te laten overspringen
waardoor de verbranding van het
mengsel mogelijk wordt. Als uw Austin
vlot start, goed stationair loopt en op
hoge toeren niet overslaat dan is er
volgens ons geen enkele reden om aan
de kwaliteit van de condensator te twij'
felen. Wel is het mogelijk dat de „ca
paciteit" niet aangepast is aan het ver
mogen van de bobine. Als dit niet het
geval is dan kunt u allerlei vreemde
dingen verwachten, t.w. overslaan van
de motor, startmoeilijkheden en in be
paalde omstandigheden, nl. als de con
densatorcapaciteit te klein is, sterk in
branden der contactpunten. We kunnen
u dan ook maar één raad geven en dat
is de condensator door een vakman te
laten testen op capaciteit en kwaliteit.
Advertentie)
Radarapparaten staan tegenwoordig
bvèral "in dienst vattTtlé luchtvaart,
scheepvaart, ruimtevaart ~eiiAiet spoor
wegverkeer. Sinds de tweede wereld
oorlog kent ieder beschaafd mens de be
tekenis van radar. Maar er zullen er
wel niet veel zijn, die iets over de ge
schiedenis van deze technische aanwinst
of liever gezegd over het ver terug-
liggende begin van de uitvinding zou
den kunnen zeggen.
Op een voorjaarsdag in 1904, bood een
jonge man op een van de bruggen, die
zich in Keulen over de Rijn welven, een
wonderlijk schouwspel. Op de leuning
van de brug had hij twee geheimzinnige
houten kastjes neergezet, waaruit lange
metalen staven als voelsprieten van een
insekt naar buiten staken. Daarop leidde
hij zijn demonstratie in met een paar
technische opmerkingen. „Dit apparaat",
zei hij, „aal in de toekomst scheepsbotsin-
gen voorkomen. De beide staven, de an
tennes, zenden radiogolven uit. De uit
metaal bestaande scheepsdelen kaatsen
die terug en daardoor wordt hier in de
ontvanger", hij wees op het tweede hou
ten kastje, „een trillingskring opgewekt'
Kort daarna naderde een grote sleep
boot de Rijnbrug. Onmiddellijk begon
Advertentie)
de jonge man zijn antennes te rich
ten en aan een paar knoppen te draaien.
Het schip zal nog ongeveer 100 m weg
geweest zijn, toen plotseling uit een
van de kastjes een zwakke pieptoon
was te horen.' Seconden later rinkelde
er een bel. „Alarm", riep de jongeman,
„er nadert een schip!" De omstanders,
die uit nieuwsgierige voorbijgangers en
enige krantenmensen bestonden, ap
plaudisseerden, het eerste applaus voor
de technische vinding, die later onder
de naam radar de wereld veroverde.
De interessante demonstratie werd de
dag daarop in de kranten beschreven.
Ook de naam van de uitvinder werd ge
noemd. Het was een zekere ingenieur
Christian Hülsmeyer. Niemand vermoed
de toen echter, dat het technische prin
cipe, dat aan deze uitvinding ten grond
slag lag, tientallen jaren later ond,er de
naam radar tot de belangrijkste nieuwig
heden van onze eeuw zou behoren.
Aardigheid9
Al op 30 april 1904 ontving de jonge
Keulse technicus een patentschrift, waar
in zijn uitvinding, die hij „Telemobi-
loscoop" noemde, woordelijk als volgt
werd beschreven: „Een methode om ver
verwijderde metalen voorwerpen door
middel van elektrische golven aan een
waarnemer te melden". Vele jaren deed
Christian Hülsmeyer tevergeefs 'moeite,
toonaangevende scheepvaart- en marine
kringen voor zijn uitvinding te interesse
ren en haar toepassing in de praktijk te
bereiken. Hij vond nergens begrip. Zijn
uitvinding werd als „technische aardig
heid" bestempeld of er werd zelfs om
geglimlacht De tijd, d.w.z, de eerste
Op de Nieuwe Maas nabij het oostelijk
havenhoofd van de tweede petroleum
haven in Rotterdam, is vannacht de mo-
torvlet „Dirk" van het aannemingsbe
drijf P. Troost uit Pernis overvaren door
de sleper „Australië" van de sleepdienst
P. Smit jr. Twee opvarenden van de
vlet, de 43-jarige schipper Willem Ba-
kelaar (Beatrixstraat 3, Ouddorp) en de
2-jarige Freddy Corfcen, het zoontje van
de 31-jarige matroos L. J Corten (Ever-
aertstraat 104. Antwerpen), verdronken.
De matroos kon ternauwernood door de
bemanning van de „Australië" worden
gered.
Het ongeluk gebeurde toen de „Austra
lië" bezig was met het verhalen van een
Zweeds zeeschip. Bij het oostelijk haven
hoofd kwam de motorvlet, kort onder de
zuidelijke oever, zonder enige verlich
ting, recht op de „Australië" af. On
danks waarschuwingssignalen van de
„Australië" hield de vlet haar noodlot
tige koers. De „Dirk" kwam dwars voor
de steven van de sleper en zonk bijna
onmiddellijk.
Een aanvankelijk bescheiden opzet van
de uitgeverij Paul Brand, te Hilversum,
om in samenwerking met enkele bekende
theologen een internationaal theologisch
tijdschrift „Concilium" in vier talen uit
te geven, heeft bij de bisschoppen, theo
logen en priesters en leken uit de ge
hele wereld zo'n weerklank gevonden,
dat thans besloten is het tijdschrift uit
te geven in 6 talen met een oplage van
30.000 exemplaren.
Acht uitgevers, in Europa en de Ver
enigde Staten hebben met Paul Brand
een overeenkomst aangegaan om het
tijdschrift in hun verspreidingsgebieden
te drukken en uit te geven.
Het eerste nummer zal mogelijk nog
tijdens de derde zitting van het concilie
aan de paus worden aangeboden. Twee
honderd theologen van wereldnaam uit
15 landen hebben prof. Schillebeeckx en
prof. Rahner, de mede-initiatiefnemers,
hun medewerking toegezegd.
Het DOC, het Documentatiecentrum-
Concilie, zal in „Concilium" achtergrond
documentatie verzorgen over belangrijke
kwesties in de Kerk. Het blad wil het
theologisch vakjargon vermijden en het
moderne theologisch denken gepopula
riseerd, maar wetenschappelijk volko
men verantwoord vertolken vooral ten
dienste van de pastoraal.
Enkele Nederlandse medewerkers zijn:
mr. L. C Baas, landelijk voorzitter van
de Katholieke Actie, prof dr. P. Schoo-
nenberg sj uit Nijmegen,'dr. B. Willems
op uit Nijmegen, mgr. dr. J. Willebrands
secretaris van het secretariaat voor de
Eenheid, mgr. dr. J. Groot, voorzitter
van het Willibrord-apostolaat, en dr.
Trimbos, van het katholiek bureau voor
geestelijke gezondheidszorg te Utrecht.
Op 28 juni komen acht uitgevers uit
verschillende landen van de wereld bij
een om een actieprogramma te bespre
ken.
Bij de uitgeverij Brand zullen vanaf
september zgn. DOC-dossiers verschij
nen waarin verschillende concilie-onder
werpen worden behandeld. Het eerste
dossier zal gaan over de liturgie, het
tweede over de Kerk, het derde en vierde
over het oecumenisme
dertig jaar van onze eeuw scheen nog
niet rijp te zijn voor een dergelijke mo
derne gedachte.
Geheel vergeten en uit het openbare
leven teruggetrokken stierf ingenieur
Hülsmeyer enige jaren geleden in Düssel-
dorf. In geheel andere vorm, maar op
hetzelfde principe berustend, was zijn
uitvinding intussen een apparaat van de
grootste praktische betekenis geworden.
Maar zelfs de man, die nu als de uitvin
der van radar geldt, de Engelsman Watt-
son-Watt, zal wel nauwelijks ooit iets van
zijn Duitse voorganger en diens patent
uit het jaar 1904 hebben gehoord. De
geschiedenis van de techniek is vol voor
beelden, dat er altijd weer nieuwe ideeën
zijn, die eenvoudig „in de lucht zitten" en
die door twee of drie personen na elkaar
of ook tegelijkertijd worden uitgedacht.
Hülsmeyers persoonlijke tragiek lag daar
in, dat hij het radarprincipe te vroeg ont
dekt had.
De afdeling narcotica-bestrijding der
Amsterdamse centrale recherche speurt
naar de 24-jarige E. V. uit de hoofdstad,
qua uiterlijk een Leidseplein type, die er
van verdacht wordt „groothandelaar" in
marihuana te zijn.
Bekend is dat hij de laatste tijd vrij
grote hoeveelheden heeft afgezet. De
jongeman weet overigens dat de recher
che naar hem speurt en hij is al enkele
dagen spoorloos. Na de arrestatie van de
fotograaf R. S. van B„ in wiens woning
een kilo marihuana in beslag werd ge
nomen is voorts nog in Amsterdam-noord
aangehouden de zich schrijver noemende
24-jarige B. B., die in een kledingstuk in
zijn woning 130 gram marihuana als voor
raad aanwezig had. Volgens de recher
che heeft de nu gezochte „groothande
laar" de beide arrestanten marihuana ge
leverd.
(Advertentie)
In Vijayawada in de Indische staat
Andhra zijn vijftig mensen, voor het
merendeel Peking-communisten, gearres
teerd naar aanleiding van vyf branden
die drieduizend arbeiderswoningen in de
plaats tussen 10 en 14 juni in. de as
hebben gelegd.
De leiders van de pro-Peking en pro-
Moskou communisten in Andhra hebben
beiden de gearresteerde communisten in
de steek gelaten, elkaar beschuldigend.
De Chinese tak stuurt aan op een na
tionaal congres in New Delhi in juli
waarop zou moeten worden gekomen
tot oprichting van een nieuwe communis
tische partij, vrij van de controle van het
aan Moskou trouwe bestuur van de In
dische cp.
In Vijayawada zijn politieversterkingen
aangekomen die rondrijden in met radio
zenders uitgeruste jeeps en vrachtauto's.
Uit de omliggende steden zijn brandweer
korpsen aangevoerd.
De eerste branden zijn in Vijayawada
begonnen op 10 juni, toen minstens dui
zend arbeiderswoningen met de grond
gelijk gemaakt werden. Een dag latei-
werden er vijfhonderd door brand ver
nield, en nog drie branden volgden elkaar
in de volgende drie dagen op.
De rechtbank in Den Haag heeft don
derdag een 62-jarige douairière uit Baarn
vervoordeeld tot een maand gevangenis
straf voorwaardelijk met een proeftijd van
drie jaar terzake van flessentrekkerij.
Verdachte was ten laste gelegd, dat ze
in diverse eerste rangshotels hier te lande
eind 1959. op verschillende data in 1961
en in 1962 had gelogeerd zonder de hotel
rekening te betalen. Verdachte had mee
gedeeld tijdelijk in financiële moeilijk
heden te verkeren in terband met de
regeling van een erfenis.
De officier van justitie had veertien
dagen geleden tegen verdachte honderd
gulden boete, .subsidiair tien dagen hech
tenis en een maand voorwaardelijke ge
vangenisstraf met een proeftijd van drie
jaar geëist.
(Advertentie)
Een merkwaardig feit is dat de ram
pen alleen dichtbevolkte arbeiderswijken
hebben getroffen waar communistische
vakbonden domineren De bonden zijn
evenals de partijen scherp verdeeld in
aanhangers van Moskou en aanhangers
van Peking.
De branden in Vijayawada zijn gevolgd
door paniek, en men heeft de nachten
voor alle zekerheid in de buitenlucht
doorgebracht. De premier van de staat
Andhra, Brahmananda Reddy, heeft ver
klaard dat de branden het gevolg zijn
van „weloverwogen optreden van de ru
ziënde vleugels in de communistische
partij". Hij zei het niet met zoveel woor
den, maar het was aan weinig twijfel
onderhevig dat hij de Peking-commu
nisten de lucifer in de hand drukte.
Advertentie)
Verf zelf .schoenen thuis met
8 kleuren ook wit.
Bij uw drogist f 1.95
Luchtverontreiniging is na het roken
van sigaretten, waarschijnlijk de voor
naamste oorzaak van longkanker, zo
heeft het Australisch medisch blad don
derdag geschreven. In Engeland ster
ven driemaal zoveel mensen aan deze
ziekte als in Australië en de hoofdoor
zaak is bijna zeker de luchtvervuiling
in het industriële Engeland. Opvallend is
in dit verband dat in Zuid-Afrika, waar
de lucht betrekkelijk weinig verontrei
nigd wordt, longkanker veel meer voor
komt onder de blanke Britse emigranten
dan onder de blanke Zuidafrikanen die
ter plaatse geboren zijn. En de Zuid
afrikanen hebben de naam de zwaarste
sigarettenrokers ter wereld te zijn, aldus
het blad
