9
iwe
iten!
Immigratie van twee
groepen
katholieken
PHILIPS BREDA
MANNEN
jr
Steense St.-Caeciliakoor
opmars naar KNOKKE
Omzet champignonteelt
gestegen tot f 18 miljoen
Lena van R. van Migom
kampioenskoe Zuiddorpe
BOEKENPLANK
M
Albert Spindler
Parochie te Sluis
en IJzendijke
Doopregisters
Eerste pastoor
Spoorwegen
in Italië
staken weer
Veel vee van zeer goede
kwaliteit in St.-Jansteen
Europese studenten gaan
JUDOTITELS betwisten
Ball ijlings
naar Athene
UIT DE GESCHIEDENIS VAN
WEST-ZEEUWSCH-VLAANPEREN (3)
VVVlening
van f 75000
idellen
nper).
Hk
WEDSTRIJDEN OM „EUROPESE BEKER"
Jong koor met
rijke historie
KWEKERS-VERGADERING IN HORST
Provinciale keuringen
Bosbaan nadert
voltooiing
Jan de Vos door
NBB geschorst
Om concessies
af te dwingen
MEER HANDEL
V.S.-RUSLAND?
Hartverlamming
Machinist viel
van sleepboot
Tafeltennis
NKS gaat naar
FICEP-
wedstrijden
Beneluxtoernooi
gewichtheffen
Voorlichting voor reizigers
De open stad
Het evangelie
volgens Matteus
Rotterdam
M
verkoopmij. o.a. van:
I BuderusC.V.-ketels
Creda British Best j
Electro
Frimatic
Ikoel/diepvrieskaslen
General
transistor radio's en
bandrecorders
Skultuna
Zweeds arbeids
besparend keuken
aluminium
pull-polo met
ouw, diverse
strepen
7.90
lektie bad- en
en, ideaal ge-
5or vader
17.50
15
DAGBLAD DE STEM VAN DONDERDAG 11 JUNI 1964
15
De komst van de tweede groep Vlamingen, die zich in het land
van Cadzand heeft gevestigd, begint eerst aan het einde van de 17e
eeuw. Dit waren de katholieke Vlamingen. In het begin kunnen we
hier ook een onderverdeling maken en wel 1. de militairen in de
garnizoensplaten; 2. de penetratie in de grensstrook vanuit de om
liggende Vlaamse gemeenten.
Wat de militairen betreft: reeds kort na de vrede van Munster in 1648,
maar vooral omstreeks 1666 toen Nederland weer in oorlog was, werden Vlaamse
militairen aangenomen in de te vormen compagnieën. Deze militairen waren
katholiek. Oorspronkelijk nam het zo'n vaart niet, maar vanaf 1672 nam dit toe.
Aardenburg was ook hier weer de plaats die de spits afbeet. By de Franse aan
val, die in 1672 plaatsvond en werd afgeslagen, had een katholieke Vlaming zich
aangemeld om de plaats te verdedigen.
Het was kolonel Albert Spindler, af
komstig uit Veurne in West-Vlaanderen.
Hij werd gedurende een viertal jaren
commandant van de plaats, en geduren
de zijn commandeurschap waren er ver
scheidene compagnieën Vlamingen gele
gerd, onder meer ook die van rijn broer
Guillaume Spindler. Ook was er een com
pagnie Spanjaarden, gezonden door de
graaf van Monterey, de gouverneur van
de Spaanse of Zuidelijke Nederlanden.
Onder hun bescherming werd de katho
lieke eredienst uitgeoefend, maar na hun
vertrek moesten de militairen naar Mid
delburg in Vlaanderen ter kerke gaan.
Deze militairen bleven echter niet lang,
in de regel slechts enkele jaren. Sommi
gen bleven na hun diensttijd achter en
bouwden zich een burgerbestaan op. Ook
te Sluis, waar een nog groter garnizoen
was, waren er katholieke Vlamingen on
der de militairen. Deze gingen eveneens
naar Middelburg in Vlaanderen ter ker
ke, maar ook werden kerkdiensten ge
houden over de grens op het fort Sint
Donaas, dat dichterbij lag.
Toch zou het niet Aardenburg zijn
waar als gevolg van de druk van de
katholieke militairen ter plaatse een pa
rochie kon worden gesticht. Dit geschied
de te Sluis en IJzendijke. Inmiddels was
in 1681 Aardenburg ontmanteld en had
geen garnizoen meer, maar in Sluis en
IJzendijke bleef het garnizoen. Aange
zien Vlaanderen vlakbij was en de af
weer hoofdzakelijk tegen de Fransen
gericht was, werden nu veel katholieke
Vlamingen onder de militairen opgeno
men. In Sluis en IJzendijke werd in 1703
toestemming verleend om kerkdiensten
te mogen houden. Ook pastoor Petrus de
Corte van Middelburg in Vlaanderen
kreeg van generaal Spar in 1705 toe
stemming om zijn parochianen op Staats-
gebied te komen bezoeken, echter alleen
voor zuiver kerkelijke zaken.
Groeide het aantal katholieken in Sluis
en IJzendijke als gevolg van de militairen
met hun gezinnen, langs de grens ves
tigden zich vanaf 1680, te Eede reeds
vroeger van omstreeks 1665, verschillen
de gezinnen uit de omliggende Vlaamse
gemeenten. Het waren meestal arbeiders,
die op het land in de polders werkten,
maar ook kleinere boeren, die hier een
plekje konden bemachtigen. In de om
geving van Oostburg en Waterlandkerkje,
vooral op Het Eiland blijken omstreeks
1668 op Nederlands gebied verschillende
boerderijen door katholieke Vlamingen
bewoond te zijn. Rond 1700 wonen er
langs de gehele grensstrook vanaf Mid
delburg in Vlaanderen tot voorbij IJzen
dijke op Nederlands gebied vrij veel
katholieken, vooral te Heille, Eede, Den
Biezen en het Eiland. Geleidelijk aan
blijkt de katholieke bevolking zich te
verplaatsen naar het noorden. In de vol
gende jaren komen ook nogal wat ka
tholieken voor in de Isabellapolder ten
noorden van Aardenburg, de Bewester
Eedepolder en de polders rond IJzendij
ke, zodat het aantal katholieke Vlamin
gen in de 18e eeuw geleidelijk toeneemt.
De streek had een groot gebrek aan sei
zoenarbeiders, die eerst alleen enkele
maanden in het jaar seizoenwerk kwa
men doen en dagelijks of wekelijks op en
neer kwamen, doch die zich tenslotte
hier vestigden. Er was overvloedige
werkgelegenheid. Aanvankelijk bestond
het katholieke volksdeel, dat door de
Vlamingen werd gevormd, hoofdzakelijk
uit arbeiders, maar later kwamen ook
meer boeren. Dat vooral in het begin
de katholieke bevolking arm was blijkt
ook uit de overlijdensregisters van Mid
delburg in Vlaanderen. De meeste katho
lieken van Nederlands gebied omstreeks
1700 werden met de laagste dienst begra
ven. Slechts in enkele gevallen was er
een gezongen mis, maar praktisch geen
enkele maal een hoogste dienst. De mid
denstand en de hogere kringen in de ver
schillende W.-Zeeuwsch-Vlaamse plaat
sen waren protestant evenals de am
bachtslieden en een deel der arbeiders.
Omtrent de herkomst van de katholie
ken uit het zuidelijk deel van West-
Zeeuwsch-Vlaanderen in de jaren 1755 tot
1770 is bekend, dat het overgrote deel
afkomstig is uit Vlaamse grensgemeen
ten, zowel uit Oost- als uit West-Vlaan
deren, en uit daaraan grenzende Vlaam
se gemeenten. In de doopregisters van
Middelburg in Vlaanderen is vanaf 1755
bij de dopen steeds de geboorteplaats
van de ouders vermeld. Zodoende was
het mogelijk na te gaan waar de katho
lieken van Nederlands gebied, die naar
Middelburg ter kerke gingen, vandaan
kwamen. Het bleek nu, dat er van de
765 ouders van de jonggeborenen uit
Eede, Aardenburg, Heille, Sint Kruis en
omliggende polders er niet minder dan
410 afkomstig waren van Vlaamse ge
meenten uit de omgeving en 152 van
Vlaamse gemeenten iets verderaf gele
gen. 122 Ouders waren ter plaatse gebo
ren, 44 kwamen uit het buitenland, voor
namelijk uit Frankrijk, en slechts 37
waren in andere plaatsen van Nederland
geboren. De Vlaamse ouders vormden
dus ruim 75 pet. van het totaal. Hierbij
moet in aanmerking worden genomen,
dat van de 122 ter plaatse geboren ou
ders, de meeste vaders of moeders ook
afkomstig waren uit Vlaanderen. In
feite ligt het percentage der uit Vlaande
ren afkomstige katholieken dus nog ho
ger.
Aan enkele plaatsen in de streek moet
hier bijzondere aandacht worden besteed.
Te Sint Kruis bijvoorbeeld begon de ves
tiging van katholieke Vlamingen later
dan in de andere grensplaatsen. Daar
begint zij pas omstreeks 1712 en neemt
vooral toe rond 1740. Biervleit nam in
het gewest een bijzondere plaats in. Het
behoorde niet tot het Vrije van Sluis,
maar rechtstreeks onder Zeeland en
vormde de zogenaamde committus. De
bevolking was er dan ook volledig her
vormd. Eerst in de vorige eeuw kwam
daar een aantal Vlaamse katholieken in
de polders in de omgeving wonen. Even
eens een bijzondere positie nam Hoofd
plaat in. Deze gemeente werd eerst laat,
in 1778, ingepolderd en in het begin
slechts langzaam bevolkt. De Franse tijd,
de tijd van vrijheid, gelijkheid en broe
derschap was echter aangebroken en toen
grepen katholieke Vlamingen hun kans
om het gebied te bevolken. Zij kwamen
vooral uit het gebied tussen Eeklo en
Watervliet. Het waren boeren, pachters
zowel als eigenaars en arbeiders. Na
men als Cammaert, Calon, Caes, Thien-
pondt, Synesael en dergelijke uit die tijd
wijzen op deze Vlaamse inslag. De kape
laan van Watervliet, Jacques Godefroy,
werd in 1796 de eerste pastoor. Hij werd
reeds spoedig opgevolgd door Hypoliet
de Rijcke uit Eeklo. Beiden waren Vla
mingen.
Gedurende de Franse tijd en daarna,
gedurende de gehele 19e eeuw, nam het
aantal Vlamingen toe. Daartegenover
stond, dat vele nakomelingen van de
vroegere hervormde en doopsgezinde
Vlamingen, die in de diverse dorpen de
aristocratie vormden, in de 17e en 18e
eeuw, maar vooral na 1870, hun handels
zaken naar Holland verplaatsten of goe
de betrekkingen wisten te verwerven in
Holland, Gelderland en andere provin
cies. Zij trokken weg uit de streek, te
meer omdat een landbouwcrisis het agra
rische Land van Cadzand teisterde. Tij
dens de eerste wereldoorlog 1914-1918
kwamen vele Vlaamse vluchtelingen
naar hier, waarvan er een aantal bleef
wonen. Onder hen waren er ook, die zich
aan de militaire dienst wilden onttrek-
ken en zich later lieten naturaliseren.
(Van onze verslaggever)
Het Gemengd Koor St. Caecilia
uit St.-Jansteen zal op zaterdag 4
en zondag 5 juli a.s. deelnemen aan
internationale wedstrijden om de
„Europese beker" voor koren, die
zullen worden gehouden in het
Belgische Knokke. De „opmars
naar Knokke" wordt beslist niet
ondernomen om de beker te ver
overen, evenmin om aanspraak op
een van de andere prijzen te doen
gelden, zoals dirigent W. Bartz
zegt.
Het koor neemt deel om de koorleden
weer een ervaring rijker te maken en om
de jury in Knokke te laten horen dat St.-
Caecilia een goed koor is, evenals al die
gezelschappen uit Rome, Wenen, Parijs
en waar al niet vandaan, die in Knokke
te zien en te horen zullen zijn.
Maar de heer Bartz verzucht: „Het gaat
allemaal moeilijk worden om het koor
het peil van weleer (en van nu) te doen
behouden. Het repetitiebezoek wordt een
beetje minder en ongeremd enthousiasme
is er eigenlijk alleen nog maar, wanneei
voor het koor bijzondere dingen in het
vat zitten. En bovendien: mijn leeftijd,"
zegt hij veelbetekenend, om er op ons
verzoek aan toe te voegen, dat hij de 52
gepasseerd is.
Wie uit bovenstaande heeft mogen
concluderen, dat de laatste jaren van het
koor in St.-Jansteen zijn geteld, slaat de
plank echter mis. De heer Bartz heeft
alleen maar willen zeggen, dat het, een
jaar of tien, vijftien geleden, allemaal een
beetje gemakkelijker was. Het koor was
beter in de hand te houden en het was
toen dus niet zo moeilijk goede prestaties
te leveren. „Tegenwoordig heeft iedereen
zo zijn eigen ontspanning. Men doet meer
dan alleen maar lid van het koor zijn
Autorijden bijvoorbeeld. Krachten voor
het koor zijn er nog voldoende. Wanneei
De Italiaanse spoorwegen hebben een
staking aangekondigd van het spoorweg
personeel, die vanavond 20 uur begint
en zal duren tot vrijdagavond 22.00 uur.
De Nederlandse Spoorwegen delen in
verband daarmee mee dat de rijtuigen
van vijf treinen, die donderdag uit ons
land vertrekken, in Italië zullen stranden.
Het betreft de Rheingold-express met
bestemming Chiasso, de Italië-Rivièra-
express, de Lorelei-express, de Holland-
Italië-express en de trein 819135 die
via België en Frankrijk naar Italië rijdt.
De champignonproduktie in ons land was in het afgelopen jaar 6 '/2 miljoen
kilo, waarvan de gemiddelde telersprijs f. 2,73 bedroeg. De totale waarde beliep
dus 18 mijoen gulden. Van de 6'/« miljoen kilo ging 5 miljoen als verse cham
pignons naar de consumenten, terwijl de rest zijn weg vond naar de fabrieken.
Geëxporteerd werd 31/2 miljoen kilo. Behalve dat de produktie toenam (in 1962 was zij
nog 5 miljoen kilo), steeg ook de consumptie in ons land. Tegenover 100 gram
per persoon per jaat, bedraagt zij thans 200 gram. Dit deelde de directeur van
het Proefstation voor de Champignoncultuur woensdagmorgen mee op de jaar.
lijkse champignondag in Horst, die ditmaal werd gehouden in twee grote tenten
tegenover het proefstation.
Zo'n 500 kwekers uit alle delen van
ons land en uit België waren naar Horst
gekomen, allereerst om een aantal lezin
gen van champignonexperts te beluiste
ren en vervolgens om een uitgebreide
expositie te bezoeken, betrekking heb
bend op de champignonteelt. De voor
zitter van de Stichting Proefstation voor
de Champignoncultuur, de heer J. K.
Geurts, tevens burgemeester van Horst, zei
in zijn openingswoord, dat het bestuur be
sloten had de bijdrage over het eerste
half jaar 1964 met 50 te verhogen,
zulks in afwachting van een nieuwe in
studie zijnde begunstigersregeling. Er
zal in ieder geval naar worden gestreefd
om de 577 begunstigers f. 80.000,van
de kosten te laten opbrengen.
Nadat mej. M. Vaandrager verteld had
van haar ervaringen in Denemarken,
waar men opbrengsten heeft van wel
50 kilo per m2, behandelde de heer P.
Vedder enkele economische aspecten van
de champignonteelt.
De heer J. Kemmere van het Centraal
Bureau van de Tuinbouwveilingen in
Nederland sprak over de handelspolitieke
aspecten bij de afzet van champignons.
Drs. Bels gaf een exposé over de re-
Door de provinciale commissie ter be
vordering van rijkswege van de veefok
kerij in Zeeland, werden te Sint-Jan
steen de jaarlijkse veekeuringen gehou
den. Onder een goede belangstelling werd
er fokvee aangevoerd van zeer goede
kwaliteit, waarby de „stal" van Frans
van de Waart te Hulst wel een aparte
vermelding verdient.
De uitslag van de keuring was als
volgt:
Koeien 1 x gekalfd:
la prijs: Dorrie van Jos. Dobbelaer, St.-
Jansteen: lb prijs: Tuba van idem; 2a
prijs Seitje van Aug. Ringoot, St. Jan
steen; 2b prijs Sakje van Fr. v. d. Waart,
Hulst.
Koeien 2 x gekalfd:
la prijs: Corrie van Fr. v. de Waart,
Hulst, lb prijs Bertha van idem; 1c prijs
Linda van Eug. v. Remortel, St.-Jan-
steen; 2a prijs: Aukje van Fr. v. d. Waart
Hulst, 2b prijs Dora van Aug. Ringoot, St.
Jansteen; 2c prijs Gabbie van Eug. van
Remortel, St.-Jansteen; 2d prijs Fientje
van Aug. Ringoot, St.-Jansteen, 2e prijs:
Dina van Eerw. Paters Maristen te Hulst;
3a prijs Mina van Jos Dobbelaer St.-Jan
steen; 3b prijs Liesje van Om. Bral St.-
Jansteen; 3c prijs Mulder van Aug. Rin
goot te St.-Jansteen.
Koeien 3 x gekalfd;
la prijs Griets van Jan Pieters te St.-
Jansteen; lb prijs Ans van Fr. v. d. Waart
te Hulst, lc prijs Lientje van Eerw. Pa
ters Maristen te Hulst; 2a prijs Sallie van
Cam. de Block te St.-Jansteen; 2b prijs
Dina van Aug. Ringoot te St. Jansteen;
3a prijs Delia van Fr. v. d. Waart te
Hulst;
Koeien 4 x gekalfd:
la prijs: Griet van Jan Pieters te St.-
Hulst; lb prijs: Klara van Om. Bral te
St.-Jansteen; 2a prijs Sietje van Fr. v. d.
Waart te Hulst: 2b prijs Leinie van idem
Oudere koeien:
la prijs Ans van Fr. v. d. Waart te
Hulst; lb prijs Seikje van idem; le prijs
Sara van Om. Bral te Sint-Jansteen; ld
prijs Els van Jan Pieters te Sint-Jan
steen; 2a prijs Clara van Jos Dobbelaere
te Sint-Jansteen; 2b prijs Martha van Fr.
v. d. Waart te Hulst.
Oudere vaarzen:
1 prijs Emma van Aug. Ringoot te St.-
Jansteen; 2e prijs Nelly van idem.
Jonge vaarzen: le prijs Annie van Jan
Pieters te St.Jansteen; 2e prijs Fonny van
Jos Dobbelaer te St.-Jansteen; 3a prijs
Griet van Jan Pieters te St.Jansteen; 3b
prijs Anna van Aug. Ringoot St. Jansteen;
3c prijs Rika van Jan Pieters te St.-Jan
steen; 3d prijs: Reina van Jos Dobbelaer
te St.-Jansteen.
Stieren: le, 2e en 3e prijs: Jan Pieters
te St.Jansteen.
Kampioen koeien: Sientje van F. v. d.
Waart te Hulst. Reserve-kampioen koei
en: Ans van idem.
cente ontwikkelingen in de champignon
teelt. Hij merkte op, dat er op het
ogenblik 800 telers in ons land zijn met
in totaal 1725 champignonhuizen, die bij
elkaar 34 miljoen gulden hebben gekost.
Hij vond het jammer, dat er nog veel
telers zijn, die niet komen aan een pro
duktie van 10 kilo per m2. Niettemin
verwachtte hij, dat in 1964 de produktie
zal toenemen met 2 miljoen kilo tot 8V2
miljoen kilo. De export zal waarschijnlijk
groter worden dan in 1963. In West-
Europa ondervindt Nederland vrijwel uit
sluitend concurrentie van Denemarken
en Formosa. Het laatste land levert thans
reeds jaarlijk 10 tot 15 miljoen kilo aan
West-Europa.
Tot slot herinnerde drs. Bels er nog
aan, dat volgend jaar in Amsterdam het
6e Internationaal Champignon Congres
wordt gehouden, dat voor de laatste
keer in 1962 in Philadelphia plaatsvond.
De Amsterdamse Bosbaan, waar ov^r
goed zeven weken de strijd om de Euro
pese roeititels voor dames en heren be
gint, nadert snel haar voltooiing. De
baan zelf, verbreed van 72 meter tot
een internationale zesploegenbaan van
92 meter breedte, is al gereed. Ook de
bijkomende installaties krygen steeds
duidelijker gestalte.
De moderne verplaatsbare start-instal
latie, noodzakelijk door de gewijzigde
bepalingen van de internationale roei-
federatie (FISA), is al ten dele klaar.
Nog deze week kunnen de nieuwe start-
pontons waarschijnlijk in gebruik wor
den genomen.
Net als op het Lago di Albano, waar in
1960 de Olympische roeiwedstrijden wer
den gehouden, zullen de roeiers door
baliseringen van elkaar gescheiden wor
den. Er zullen zes banen van 12,50 me
ter volgens het „Albano-systeem" wor
den uitgezet. Aan de zuidelijke oever
komt een vrije strook van vijf meter,
aan de noordelijke een oproeibaan van
12 meter. De eerste 2 kilometer lange
staaldraad, waaraan de afbakenings
merktekens worden bevestigd, is van
kabels zullen spoedig volgen,
daag aangebracht, de overige zes staal-
De geheel nieuwe finishtoren is nog
in aanbouw doch het laat zich aanzien
dat ook deze binnen een maand de offi
cials ten dienste zal staan. Het fraaie
boscomplex en de heesters langs de baan
blijken, tegen verwachting in. nauwe
lijks schade te hebben geleden bij de
modernisering van de baan.
Het komende weekeinde vrijdag, za
terdag en zondag zullen de roeiers
voor de eerste maal in actie komen op
de verbrede baan. Voor de nationale
wedstrijden, die de Amsterdamsche roei-
bond en de Amstel die dagen houden is
grote belangstelling. In totaal zijn on
geveer 270 inschrijvingen binnengeko
men, vooral de jonge nummers zijn sterk
bezet.
De gemeenteraad van Venlo heeft zich
akkoord verklaard met een principe-be
sluit van b. en w. om de eerste divisie
club VVV onder normale leningsvoor
waarden een lening te verstrekken van
f 75.000,-.
Het gemeentebestuur heeft hierbij ech
ter als voorwaarde gesteld dat ook het
bedrijfsleven en particulieren een derge
lijk bedrag zullen fourneren en dat een
verantwoorde exploitatie-opzet aanwezig
Verder verlangt het gemeentebestuur,
dat de langlopende schuld van WV te
ruggebracht zal worden tot f 75.000,- (mo
menteel f 125.000,-). Het geven van een
jaarlijkse subsidie als bijdrage tot del
ging van een eventueel exploitatietekort
wil het gemeentebestuur afhankelijk la
ten zijn van een begroting die voor de
competitie door deskundigen zal moeten
worden samengesteld.
Jan de Vos, de Nederlandse kampioen
in het weltergewicht, is door de Neder
landse Boksbond voor twee jaar ge
schorst. De N.B.B. heeft Dr Vos deze
straf opgelegd omdat hij op elf april in
Tokio zonder toestemming van de bond
tegen de Japanner Shokichi Ueda uit
kwam terwijl hij al voorlopig geschorst
was, omdat hij eveneens zonder toe
stemming in Curacao had gebokst.
Overigens heeft De Vos weinig plezier
beleefd aan zijn reis naar Japan want
hij verloor door knock-out in de derde
ronde.
enkele leden uittreden, is er snel genoeg
weer aanvulling. Alleen, het heilige vuur
laait niet meer zo hoog op als vroeger
het geval was", aldus de heer Bartz.
St.-Caecilia kan zich beroepen op een
stormachtige ontwikkeling gedurende de
twintig jaar dat het gezelschap furore
maakte. Even na de oorlog werd het St.-
Gregoriuskoor opgericht op initiatief
van de heer Bartz overigens dat on
geveer een jaar later het oude kerkkoor
verving. Weer enige tijd later werd het
koor met een vrouwelijke afdeling uitge
breid. De heren bleven in de parochie
kerk de erediensten luister bijzetten on
der de naam St.-Gregoriuskoor huiten
de kerk vormden de heren mét de dames
het St.-Caeciliakoor.
Om een kort overzicht te geven van de
successen van het gezelschap: St.-Grego-
rius zong ongeveer 30 keer voor de ra
dio; St.-Caecilia evenaarde die prestatie
Philips bracht een plaat met Marialiede-
ren van het koor uit. Uitstekende herin
neringen bewaart men bijvoorbeeld aan
het internationaal concours, dat in 1956
in Brussel werd gehouden, het koor be
haalde toen de eerste prijs: een reisje
naar Cork in Ierland in 1958.
Verder aan concerten die werden ge
geven in het Concertgebouw en in Dili-
gentia in Den Haag en aan succesvolle
deelname aan concoursen, die in de loop
van de jaren gehouden zijn.
St.-Gregorius behaalde enkele weken
geleden nog de eerste prijs in de hoogste
afdeling tijdens het Gregoriaans con
cours, dat in Achel in Belgisch Limburg
werd gehouden.
„Beulen"
Slechts één keer per week repeteert
men. De heer Bartz is een druk zaken
man (ondanks het feit, dat hij het diplo
ma van het Antwerps conservatorium op
zak heeft), die niet zo erg veel tijd be
schikbaar heeft. Eén repetitie dus slechts
maar dan wordt er „gebeuld", verschrik
kelijk hard gewerkt, zoals de heer Bartz
zegt.
Hoe al die successen mogelijk zijn?
„We hebben een jong koor. De gemid
delde leeftijd van de koorleden is mis
schien 27 jaar. En met jonge mensen is
veel te bereiken. Het koor heeft een
uitstekende kern van oudgedienden die
overigens ook de leeftijd van 35 jaar
niet te boven gaan", zegt hij.
Het koor in alle opzichten jong hou
den zal altijd zijn streven blijven.
Verwacht wordt, dat de veiligheids
commissie van de Amerikaanse senaat
aanbevelingen zal doen de handel met
de Sovjet-Unie te vergemakkelijken om
zodoende politieke consessies van Rus
land los te krijgen.
Het rapport van de commissie, dat is
gebaseerd op de kritieke economische
toestand in de Sovjet-Unie, zal volgende
week worden gepubliceerd. De commis
sie zou er in haar rapport op hebben
gewezen, dat het voor Rusland een
kwestie van levensbelang is handel te
drijven met het Westen.
Woensdagmorgen is de 55-jarige ma
chinist C. Jistooh uit Rotterdam aan
boord van de sleepboot Hardinxveld na
bij Breskens, onwel geworden en over
boord gevallen. De aanwezige mede-op
varenden zagen dit gebeuren en wisten
hem weer spoedig aan boord te brengen.
Hij bleek toen reeds te zijn overleden.
Dokter v.d. Maas uit Breskens kon slechts
de dood constateren. Vermoedelijk heeft
de man een hartverlamming gekregen.
(Van onze correspondent)
Er was meer aanvoer dan verleden
jaar voor de premiekeuring van rundvee
te Zuiddorpe. En het waren stuk voor
stuk mooie dieren aan de lijn onder de
linden. Dieren ook van zeer goede kwa
liteit. De uitslag was als volgt:
le kalfskoeien: le pr. Jannie 8 Joh. v.
Hoecke, le b pr. Martha 2 R. van Migom
2e kalfskoeien: le pr. Ida 20, J. van
Hoecke, 3e kalfskoeien: 1 pr. Martha 12,
R. van Migom, 4e kalfskoeien: le pr. Ni-
colina van R. van Migom. Oudere melk
koeien: le pr. Lena van R. van Migom.
Oudere vaarzen: le pr. Johanna 4 van A.
d'Hert. 2e pr. Elsje 6 idem, 3e pr. Clara
van G. de Clercq. 4e pr. Roza van A.
d'Hert. Jonge vaarzen: 1 Antje 8 van
G. de Clercq, 2e Bertha van A. d'Hert,
3 Ria idem, 4 Renzken van G. de Clercq,
5 idem. Lena van R. van Migom ver
overde de prijs van kampioenkoe. Reser
ve kampioene werd Ida 20 van J. van
Hoecke. Ir. W. Harmsen, rijksveeteelt-
consulent voor Zeeland, reikte de prijzen
uit.
Aan de F.I.C.E.P. kamioenschappen
tafeltennis, die van 12 juni tot en met
14 juni in de „Wiener Sporthalle" te
Wenen worden gehouden, zal de Neder
landse Katholieke Sportbond deelnemen
met 'én dames en één heren team,
welke via selectiewedstrijden zyn samen
gesteld.
In het dames team is o.a. de nationale
kampioene tafeltennis, mevrouw A. Stu-
lemeyer-Arts (W.I.B.O., Den Haag) op
gesteld; in het heren team neemt o.a.
de heer W. Schoonemeyer (Smash, Am
sterdam) deel.
De F.I.C.E.P, (Fédération Internatio
nale Catholiquë d'Education Physique
et Spartive) is de internationale katho
lieke oi'ganisatie op het gebied van
lichamelijke opvoeding en sport. Voor
zitter is momenteel een Nederlander, de
heer A. M. A. van Gooi te Venlo, vice-
voorzitter van de N.K.S.
Een der aktiviteiten van de F.I.C.E.P.
vormen de internationale kampioen
schappen, die jaarlijks georganiseerd
worden voor diverse takken van sport.
Op het jongste congres, dat in april
te Madrid werd gehouden, is Nederland
(de N.K.S.) aangewezen om voor 1965
de F.I.C.E.P. kampioenschappen in
voetbal, zwemmen en handbal te orga
niseren.
Ruim honderd studenten uit twaalf
Europese landen zullen op 2 en 3 juli in
de Sporthal van de Nederlandse Studen
ten Sportstichting aan de Technische
Hogeschool te Delft hun krachten meten
in de stryd om de Europese Universi
taire Judo-kampioenschappen.
Deze sportieve krachtmeting wordt ge
houden onder auspiciën van de FISU
(Fédération Internationale des Sports
Universitaires), en de Federatie van Ne
derlandse Jiu-Jitsu en Judobonden, de
FNJJB. De organisatie is in handen ge
legd van de Nederlandse Studenten
Sportstichting, die daarin door genoem
de organisaties wordt by ges taan.
Zowel het Europese kampioenschap
voor landenteams, als de persoonlijke
Europese kampioenschappen in de klas
sen lichtgewicht, middengewicht, zwaar
gewicht en alle categoriëen zullen bij de
internationale ontmoeting te Delft in het
geding komen. Er hebben zich reeds
teams aangemeld uit Engeland, Frank
rijk, Italië, Joegoslavië, Nederland, Oos
tenrijk, Polen, Spanje Tsjecho-SJowakije
en West-Duitsland. Er zijn aanwijzingen,
dat zich mogelijk ook nog een Russisch
team zal laten inschrijven, doch hierom
trent werd tot op heden geen zekerheid
verkregen.
Verwacht wordt, dat de eerste buiten
landse ploegen reeds 30 juni in ons land
zullen arriveren. De teams worden op
woensdag 1 juli begroet en ingeschreven
en 's-avonds aan de Delftse TH ontvan
gen. Donderdag 2 juli vinden 's-morgens
de wegingen en de lotingen plaats, waar
na 's-middags van twee tot zes uur en
's-avonds van half acht tot half elf de
eerstt persoonlijke en team-voorwed-
Zaterdag wordt in Luik het jaarlijkse
Beneluxtoernooi gewichtheffen gehouden.
In de Nederlandse ploeg zijn opgenomen
bantam gewicht Karei Urgert, veder
Jaap Heppener, lichtgewicht Jan Nolten,
middengewicht Arie Zaal, zwaarmidden-
gewicht: Henk Ver aar, middenzwaarge
wicht Joe van Dorp en zwaargewicht
Piet van der Kruk.
De Belgische ploeg is als volgt samen
gesteld: Dewulff, Anthonissen, Van Bel-
leghem, Hayen, W. Claes, Zutterman en
Serge Reding.
De Luxemburgers komen met Lickes,
Winandy, Weber, Pesch, Quintus,
Schmitt en Michaelis.
strijden worden gehouden. Vrijdagmor
gen 3 juli worden de deelnemers ont
vangen door B. en W. van Delft» 's-mid
dags van drie tot zes uur volgen op
nieuw individuele voorwedstrijden. Het
programma vermeldt dan van zeven uur
tot half negen een officiële ontvangst en.
presentatie van de deelnemende teams.
De finales beginnen om half negen era
worden van negen uur tot half tien on
derbroken door een demonstratie van
wereldkampioen Anton Geesink. De fi
nales in de persoonlijke wedstrijden vol
trekken zich van half tien tot elf uur.
Deze worden gevolgd door de prijsuit
reiking en een feestelijke officiële slui
ting.
De Amerikaanse onder-minister van
buitenlandse zaken, George Ball, is
woensdag naar Athene gevlogen. Presi
dent Lyndon Johnson heeft hem drin
gend verzocht Griekenland en Turkije
op het hart te drukken dat de V.S. het
niet zullen dulden indien de twee NAVO-
bondgenoten zich in verband met de
kwestie-Oyprus in een oorlog begeven.
Ball, die te Genève de V.N.-conferentie
over de wereldhandel heeft bijgewoond,
kreeg de presidentiële instructies eerder
op de dag. Hij zei dat Johnson hem met
het oog op de ernst van de situatie had
verzocht naar Athene te gaan. „Ik zou
vandaag naar Washington terugkeren,
maar de president meende dat ik met
het oog op de ernst van de situatie naar
Athene moest reizen ter bespreking van
het vraagstuk", verklaarde hij.
Hij zei dat hij voor zijn vertrek naar
Ankara een onderhoud zou hebben met
premier George Papandreou van Grie
kenland.
Zegslieden die in nauw contact staan
met de Griekse minister van buitenland
se zaken zeiden dat het bezoek van Ball
het gevolg was van een initiatief van de
Griekse regering, die de Amerikaanse
onder-minister wilde voorlichten over de
stand van de Grieks-Turkse betrekkin
gen. Deze gaan momenteel snel achter
uit.
Voor zijn vertrek uit Genève verklaar
de Ball: „Een oorlog tussen twee deelge
noten in de NAVO is onmogelijk. Een
dergelijk conflict zou vreselijke gevolgen
hebben voor de gehele vrije wereld".
Het reisseizoen barst los. Velen zijn
reeds uitgetogen. Nog veel meer zitten
er nu vol plannen, die spoedig verwezen
lijkt zullen worden. Op de boekentafel
stapelen zich nu ook de gidsen op, die
de aspirantreiziger behulpzaam willen
zijn.
Tochten in Duitsland ten zuiden van de
Main is weer een deel van een Duitse
serie, welke G. J. A. Ruys te Amsterdam
in Nederlandse vertaling brenijgt. Th.
Muller Alfeld gaat uit van het feit, dat
de meesten tegenwoordig per auto rei
zen, maar verzuimt ook niet de mooie
wandeltochten aan te geven in steden en
op het platteland. De veertien routes,
welke hij beschrijft, kent hij uit eigen
waarneming en. zo kan hij ons attent
maken op streken en plekjes, die buit^
de geijkte reisliteratuur vallen. Doch ook
overbekende reisdoelen als Bodenmeer
en Zwarte Wound komen aan de beurt.
In de handige Kosmosgidsjes is een
nieuwe verschijning dat over Grieken
land aan de hand van drs. J. P. Doedens.
Hij geeft een persoonlijke tint aan de
reisbeschrijvingen, wat de zakelijke infor
matie niet in de weg staat. Herdrukt en
aangevuld werden de gidsjes over Parijs
en over Tessin en de Italiaanse meren.
In de serie Contact-fotopockets versche
nen twee nieuwe deeltjes. De uitmunten
de fotograaf, die Cas Oorthuys is, tovert
ons in zwart en wit het mooiste en ka
rakteristiekste van Balearen en van Na
pels voor ogen. De inleidende tekst bij
het eerste boekje is van Jean A. Schale-
kamp, bij het tweede Doekje van Wim
Alings jr. De uitgave is door Contact
buitengewoon goed verzorgd.
Een reisdoel dat nog niet op de po
pulaire routes ligt, maar het toch ten
onzent reeds aandacht krijgt, vormen de
Canarisch eeilanden. Gerardo G. Gelsing
stelde er een boekje over samen vol nut
tige wenken ook voor hen, die daar een
bungalow willen vestigen. Drukkerij
Geeris-Roxs te Helmond verzorgde de
uitgave royaal met foto's en kaarten.
Met deze titel bedoelt Walter Breedveld
in zijn iongste roman de stad 's-Herto-
genboscn, die buiten haar wallen treedt
en in nieuwe wijken een geweldige uit
breiding ondergaat. Hoofdpersoon is de
grootgrondbezitter Lodewijk van Meeu
wen, wiens leven, dat bijna een eeuw
beslaat, wordt beschreven. We zien hem
in zijn jeugd, op studie, als Rechter in
de Brabantse hoofdstad en als beheerder
van zijn bezittingen. Tegenslagen wor
den hem niet bespaard, maar ook veel
geluk is zijn deeL Ontroerend is zijn ver
bondenheid met een eenvoudig arbei
dersmeisje, Hanneke Bezems, waarvoor
hij zich gedurende zijn gehele leven blijft
interesseren.
Walter Breedveld toont ook hier weer,
dat hij een knap verteller is. Als ach
tergrond van de familiekroniek geeft hij
de ontwikkeling, die de wereld in een
eeuw doormaakte. De techniek doet
zich steeds meer gelden en ook op so
ciaal en maatschappelijk gebied is de
vooruitgang niet te stuiten.
,,De open stad" biedt ontspanningslec
tuur van de beste soort. Het boek ver
scheen als no. 91 van de Fontein-boeke
rij.
(Regensburger Nieuw Testament)
In prijzende bewoordingen hebben we
de evangeliën volgens Markus en Lukas
uit deze serie besproken en hun ver
schijnen in het Nederlands taalgebied
met dankbaarheid begroet. Het derde in
volgorde van verschijnen is het Evan
gelie volgens Matteus in de bestaande
bijbel het eerste. Het ligt dus voor de
hand dat nu pas de meer algemene
kwesties behandeld worden, zoals de
Evangeliën als bronnen voor het leven
van Jezus hun literaire en theologische
eigen aard en hun historische waarde.
De synoptische kwestie krijgt een klare
uiteenzetting. Daarna volgt de inleiding
op Matteus zelf, opgebouwd en uitge
werkt naar het patroon van de vooraf
gaande inleidingen. Over het commen
taar kunnen wij 'gevoeglijk hetzelfde
zeggen als over de voorafgaande: uit
stekend. Het is trouwens van dezelfde
commentator, J. Schmid. Pater L. Wit-
senburg S.M.A. leverde de knappe ver
taling.
Wij sluiten ons van harte aan bij de
woorden van de bisschop van Antwerpen
in het voorwoord:
Het Regensburger Neues Testament is
werk van vaklui voor de gemeenschap
der christenen, een geen onderonsje
van technici. Zoals de exegese van onze
tijd de gelovende en biddende gemeen
schap van de eerste Kerk heeft ontdekt,
zo is het te hopen dat de gelovigen van
onze tijd als antwoord op de uitnodiging
van Gods Heilige Geest door deze nieu
we commentator worden geholpen om te
luisteren naar die eeuwig nieuwe bood
schap van genade en vrede" Uitgever
is Nelissen, Bilthoven. J H.
(Advertentie)
WU FU-SHAN. een 21-jarige studente uit
Peking, heeft tijdens wedstrijden in
Taiyun 1,79 meter hoog gesprongen. De
Chinese plaatste zich daarmee als twee
de op de wereldranglijst aller tijden
achter Yolande Balas (Roemenië), die
met 1,91 meter wereldrecordhoudster is.
Eerder dit jaar sprong de Australische
Michele Mason eveneens 1,79 meter.
VRAAGT ENKELE
voor het verrichten van algemene werkzaamheden.
Belangstellenden kunnen dagelijks behalve
terecht aan ons bedrijf van 1417 uur.
zaterdags
Schriftelijke sollicitaties kunnen worden gericht aan de
afd. Personeelszaken KALSHOVEN 11, BREDA. TEL
01600—47450.