Verdeeldheid in curie werkt
vertragend op het concilie
Levenslang geëist
tegen super-spion
DE GESCHIEDENIS VAN DE
TWEEDE WERELDOORLOG
DUET
Meis je, dat naar Engeland
zei te gaan, spoorloos
lK
[PAND
VOOR- EN TEGENSTANDERS MENEN HET GOED, MAAR.
„Biddle"-marinemensen
V.S. formeren
kernsmaldeel
voor 6e vloot
Conservatieven winnen
tussentijdse Britse
verkiezingen
Van Wilson tot Kennedy
WERKSTER
VERIJDELT
OVERVAL1
Lavastroom neemt af
ƒ295
Indiaan werd
120 jaar
rge-
>ak,
iak.
klist!
DAGBLAD DE STEM VAN ZATERDAG 16 MEI 1961
Hervormingin
juist licht
beoordelen
Ottaviani
Vertraagd
Soeslov kraakt
Chinese
standpunten
Onrust in Spanje
duurt voort
Vrees
Erhard belooft
maatregelen tegen
Nazi's in Egypte
Meer Indonesische
vrijwilligers
naar Borneo
„Ik deed het uit
ideologische
overwegingen
Herhaalde ruzie
om drankzucht
oorzaak moord
Kutchuck: geen
verbetering
sinds komst Y.N.
Tentoonstelling ,,150
jaar Noordbrabant"
gesloten
BOEKENPLANK
Radioberichten
over drukte
op de wegen
ULO: We weten
niets van
schoolreis
Amerikaanse reeks
nu in vertaling
Ook het voorspel
Rusland en lapan
zoeken toenadering
elegante,
o zo sterke
wandel-nylons
Iia-
I jr.
lit.
Irs.
Kon.
li een
I zegel.
I;TJE"
DS
sysr i
iGE KOP- EN -SCHOTELS
ur gevraagd
lakte van
*j0 m2
ngelegenheid te z^jn.
jureau van dit blad.
ze nog ondervragen
pig zullen we ze de ver
ting uittrekken en die
in doen, waarna we de
in de bende gaan bezoe-
,Wat bezielt u? Als nien
drog nu ontdekt?" vroeg
:1ste. „Geen gevaar. Ei
alleen gefluisterd en aar
alle stemmen op elk
(Van een bijzondere medewerker)
Tjjdens de beide zittingsperio
den van het Tweede Vaticaanse
Concilie, in de tussenperiode en na
de tweede zitting is herhaaldelijk
een afwijzende, defensieve of con
servatieve houding geconstateerd
van een deel van de Romeinse
curie tegenover de open, missionai
re zienswijze van de overgrote
meerderheid van de concilievaders.
Een verschil van inzicht en hou
ding, ongetwijfeld ingegeven door
een oprechte liefde voor de Kerk,
maar die zich niettemin in een dui
delijk verzet tegen de stuwende
actie der meerderheid manifes
teerde. Paulus VI trad geheel in
het voetspoor van zijn voorganger,
die aan de zg. open richting de
grote stoot gaf. De benoeming van
het moderamen van vier kardina
len, die met de dagelijkse leiding
van het concilie werden belast en
zjjn aankondiging, dat hij de Ro
ineinse curie een grondige hervor
ming zou doen ondergaan' vomv
den een bevestiging, dat de Paus
het niet bij woorden wenste te
laten.
Soms wordt gepoogd de indruk te wek'
ken alsof de hele curie tot de conserva
tieve vleugel zou behoren, daarin gewil
lig gevolgd door het hele Italiaanse epis
copaat. Dit is geenszins het geval. Zo is
o.a. kardinaal-aartsbisschop Lercaro van
Bologna een van de grote voorvechters
voor verantwoorde hervormingen in de
Kerk. En hij vindt vele medestanders on
der de Italiaanse bisschoppen, functio
narissen en dignitarissen van de curie
alsmede onder de consultoren van de
verschillende congregaties.
In het katholieke Oostenrijkse week
blad „Die Furche" troffen we onlangs
een artikel aan van dr. Italo Montini uit
Rome. Hij is een neef van Paus Paulus
en bekleedt een niet onbelangrijke func
tie bij het pauselijke staatssecretariaat.
De schrijver geeft in zijn beschouwing
eerst een beknopt overzicht van de gang
van zaken tijdens het concilie en ver1
diept zich daarna in het probleem van
de bisschoppelijke collegialiteit. Hij her
innert aan de s'emmingcn over dit punt
bij de behandeling van het schema „De
Ecclesia" (van de Kerkt. De oveigrote
meerderheid van de bisschoppen sprak
zich over die collegialiteit uit in beves
tigende zin.
Verwacht mocht worden dat het resul
taat van de stemmingen bindend zou zijn
voor allen, ook voor de tegenstemmende
minderheid en dat de betrokken concilie
commissie niets anders had te doen dan
het nieuwe ontwerp te bewerken op de
basis van de door de vergadering aan
gegeven beginselen. Dit was des te ge
reder te verwachten, omdaj de voorzit
ter van de betrokken theologische com
missie, kardinaal Ottaviani, in een inter
view van 19 december 1962 voor radio
München verklaarde, dat na het beëindi
gen van de in de voorbereidingstijd ver
vulde taken, „de tegenwoordige theolo
gische commissie niets anders heeft to
doen dan datgene wat de meerderheid
der concilievaders voorlegt, in de ontwer
pen te verwecken". 1)
We herinneren ons allen, wat na de
stemmingen van de 30e oktober 1962 is
gebeurd. Iedere werkelijke waarde van
de besluiten van de concilievergadering
werd bestreden. Ja, het werd zelfs in héid voor het welzijn van de gehele
twijfel getrokken of het optreden van de
moderatoren juist was, gezwegen nog van
de vraag of het wettig was.
En dan vervolgt dr. Montini: „Zon
der ons een eigen oordeel over het
probleem van de bisschoppelijke col
legialiteit aan te matigen dat on-
zes inziens onjuist wordt gesteld, in
dien dat op zuiver juridische grond
slagen gebeurt, zoals enigen van de
tegenstanders dikwijls hebben gedaan
schijnt ons de opmerking geoor
loofd, dat een herhaling van datgene,
wat in de laatste zittingsperiode is
gebeurd, het concilie zou kunnen ver
lammen of tenminste de ^nelheid
beter gezed: het by de tijd zijn van
zijn besluiten sterk zou benadelen.
„Met betrekking tot alle strategische
en tactische fundamentele vraagstukken
nemen de leiders van de Chinese commu
nistische partij een standpunt in, tegen
overgesteld aan dat van de internationale
communistische beweging". Dit heeft
vrijdagochtend Michel Soeslov, lid van
het presidium van de Russische commu
nistische partij in Parijs verklaard.
Volgens Soeslov weigeren de Chinezen
de polemieken te staken, doch verzet
ten zij zich tezelfdertijd tegen het bij
eenroepen van een conferentie van com
munistische partijen. Hij leverde voorts
kritiek op dé „anti-Leninistische en twee
dracht zaaiende" Chinese campagne en
onderstreepte de „eensgezindheid tussen
de communistische partijen van Frankrijk
en van de Sovjet-Unie over alle be
langrijke vraagstukken van het ogen
blik".
Soeslov. die de belangrijkste Russische
partijtheoreticus wordt genoemd, brak
een lans voor het vreedzaam naast elkaar
leven Hij zei dat „de worsteling vOór
een duurzame vtede en het voorkomen
van een wereldoorlog een van de be
langrijkste vormen van de strijd tegen
net imperialisme zijn". Hij wees voorts op
oe noodzaak van samenwerking tussen
ae communistische en de socialistische
partijen en op de noodzaak een einde
u .roaken aan de verdeeldheid der ar
beidersklasse".
Ih Asturië in Noord-Spanje. worden
pamfletten doorgegeven waarin wordt op
geroepen tot een algemene staking op
maandag. Tot nu toe staken alleen 30.000
mijnwerkers, die 25 dagen geleden het
werk hebben neergelegd.
Het voornaamste waarnaar dé stakers
schijnen te willen streven is het afdwin
gen van vrije vakbonden ter vervanging
van die in rêgeringshanden.
Spaanse minister van voorlichting.
Manuel Fraga triharne. heeft in Madrid
over de mijnwerkersstaking gezegd dat
ze bij het Spaanse volk niet sympathiek
aandoet en dat de situatie „geen reden
tot bezorgheid" geeft.
Toch is het eigenaardig, dat niet wei
nig bisschoppen hebben bewezen dat het
hun tegen staat de hun door Joannes
XXIII en Paulus VI gegeven richtlijnen
te volgen, opdat de doeleinden van het
concilie zouden worden bereikt. En het
meest merkwaardige bestaat in het feit,
dat het gaat om degenen, die zo gaarne
verklaren dat zij de Paus dieper zijn toe
gewijd en er ook vuriger bezorgd voor
zijn, dat de autoriteit van de Paus niet
in het minst zal worden geschaad. Was
het b.v. niet Paulus VI die in een rede,
die hij kort voor de heropening van het
concilie hield voor de Romeinse curie,
uitdrukkelijk een hervorming van de cu
rie noodzakelijk verklaarde en er voor
de eerste keer op zinspeelde dat het doel
matig zou zijn zich bij de leiding van
de Kerk te laten bijstaan door een ge
kwalificeerde vertegenwoordiging van
het wereldepiscopaat? Toen dan deze ge
dachten weerklank vonden in de concilie
aula, wekten zij, naast veelzijdige in
stemming, verbitterde tegenspraak. Een
concilievader vermaande zijn broeders
om geen aanleiding tot ergernis te ge
ven. Anderen beweerden, dat wie van
een hervorming van de curie sprak, de
paus zelf bekritiseerde, die zich dagelijks
van haar bedient, haar beslissingen goed
keurt en persoonlijk als prefect van drie
congregaties vooizitter is".
Aan de hand van meer feiten betoogt
dr. Montini, dat de betrokken minderheid
de tekenen van de tijd niet verstaat en
hij besluit: „Zij (die bischoppen) toon
den zich onaangenaam getroffen, te wor
den geroepen om de verantwoordelijk-
Bondskanselier Erhard zou Israël heb
ben meegedeeld dat de Westduitse rege
ring de activiteit van de in Egypte werk
zame Westduitse geleerden afkeurt en
spoed zal betrachten met de indiening bij
de Bondsdag van een wetsontwerp, waar
bij hen verboden wordt hun arbeid in
het buitenland voort te zetten. Aldus
melden Israëlische bladen.
Joodse organisaties van verzetsstrij
ders uit de tweede wereldoorlog hebben
in een open brief aan Sovjet-premier
Kroestjev gevraagd bij president Nasser
aan te dringen op beëindiging van de
„misdadige activiteit van nazi-geleerden",
die destijds de gemeenschappelijke vijand
der Russische en joodse volkeren waren.
Een gevechtsbrigade „vrijwiligers" voor
de verplettering van Maleisië zal op 20
mei naar dé grens tussen Maleisisch en
Indonesisch Borneo vertrekken.
Minister van buitenlandse zaken Soe-
bandrio heeft gezegd dat Indonesië voort
zou gaan met het zenden van vrijwilli
gers ondanks de mogelijkheid van een
topconferentie, die een oplossing van het
geschil beoogt.
De Indonesische positie is dat de vrij
willigers niet onder regeringsauspiciën
staan en optreden als onafhankelijke par
ticulieren. Zij worden echter door leden
van het korps mariniers opgeleid en wor
den op staatskosten gekleed en gevoed.
Kerk met de Paus te delen. Dat is on
getwijfeld gebeuid tijdens de twee eer
ste zittingsperioden en dat heeft verhin
derd dat er rijkere en meer 'bemoedi
gende resultaten werden bereikt dan
die tot nu toe op de balans van het
Tweede Vaticaanse Concilie pareren.
De vrees voor het nieuwe, zo zou
men kunnen zeggen, heeft menigeen
verlamd of veel meer: het wantrou
wen in het woord „hervorming", dat
ten onrechte werd gebruikt voor ge-
loofssplitsing, schijnt voor katholieke
gevoeligheden een onaangename bij
smaak te hebben overgehouden. La
ten we aan het woord „hervorming"
weer zijn ware betekenis geven van
„vervolmaking" Dan zal niemand
meer gewetensbezwaren hebben om
op het gebied van kerkelijke struc
turen en methoden „standpunten" te
veranderen, die om met kardinaal
Lercaro te spreken meer gebonden
zyn met tijdgebonden beweegredenen
dan met beginselen, die tot het we
zen van de katholieke leer behoren".
Dit zeer irenische en voorzichtige be
toog van dr. Montini bewijst toch wel,
dat er gezaghebbende kerkelijke func
tionarissen zijn in Italië en bij de curie,
die het met hun behoudsgezinde land
genoten helemaal niet eens zijn, maar
die integendeel, met kracht van overtui
ging en van argumenten de tegenwoor
dige en de vorige Paus steunen in het
streven naar „hervorming" of als men
wil „vervolmaking".
1) Dr. Montini gewaagt in zijn artikel
van een uitzending van radio München
op 19 december 1962. Die uitzending
hebben we niet gehoord. Wèl hoorden
en zagen we omstreeks die tijd een t.v.-
uitzending van het „Zweites Deutsches
Fernsehen", waarin behalve een t.v.-
interview met kardinaal Ottaviani, ook
interviews met de kardinalen Frings van
Keulen en Döpfner van München plaats
vonden. We herinneren ons niet maar
het is ondertussen al weer anderhalf
jaar geleden dat kardinaal Ottaviani
zich op de door dr. Montini aangegeven
wijze heeft uitgelaten. We konden toen
evenwel niet ontkomen aan de indruk,
dat Ottaviani een nogal geïrriteerde in
druk maakte.
In het spionageproces tegen de Zweedse
luchtmachtkolonel Stig Wennerstroem,
heeft de openbare aanklager gisteren de
zwaarste straf geëist, die de Zweedse
wet kent - levenslange gevangenisstraf.
Wennerstroem, die luchtmachtattaché
in Moskou en Washington is geweest,
heeft toegegeven van 1949 tot zijn arres
tatie in het vorige jaar geheimen be
treffende de Zweedse en de westelijke
defensie aan de Russen ie hebben ver
kocht. ,,Wennerstroems vei raad was het
ergste, dat ons land kon overkomen. De
gevolgen daarvan voor onze verdedi
ging kunnen niet worden geichat". al
dus de openbare aanklager in zijn re
quisitoir. Hij meende, dat zonder te
overdrijven kan worden gezegd, dat geen
enkel Zweeds hof in de moderne ge
schiedenis een meer onterende en scha
delijke misdaad heeft moeten behan
delen".
Wennerstroem zei zelf in een korte
vehrklaring, dathij zijn spionnage-acti-
viteit tegen de NAVO had gericht uit
zuiver ideologische overwegingen. Hij
was lijkbleek toen de eis werd gesteld.
Op 12 juni zal vonnis woiden gewezen.
De van moord op zijn vrouw beschul
digde H. van Z. uit Maassluis heeft
tegenover de politie bekend, dat Hij
zijn echtgenote met opzet door wurging
van het leven heeft beroofd, en dat hij
reeds lang vage moordplannen had ge
koesterd.
Volgens de politie moet mede als
motief voor de moord worden gezien de
ruzie, die Van Z. regelmatig met zijn
vrouw had wegens zijndankrzucht. Daar
om en om zijn agressiviteit stond hij
al tien jaar bij de politie in Maassluis
bekend.
De man was 8 april vrijgekomen uit
Veenhuizen, waar hij een straf had uit
gezeten wegens het veroorzaken van 'n
lichte aanrijding onder dl ankinvloed.
Het mes waarmee Van Z. heeft gepro
beerd dé hand aan zichzelf te slaan,
had hij volgens zijn zeggen dezelfde dag
gekocht.
De kinderen van het gezin Van Z.,
twee jongens en een meisje, zijn elders
ondergebracht.
De Turks-Cyprische vice-president dr.
Fadil Kutchuk, heeft V.N.-secretaris Oe
Thant in een brief meegedeeld, dat de
Griekse Cyprioten sinds het uitbreken
van de gevechten op het eiland meer dan
vierhonderd Turkse Cyprioten hebben
gedood en zevenhonderd verwond.
Er was volgens hem geen verbetering
in de toestand op Cyprus gekomen na
het operationeel worden van de V.N-
macht op 27 maart.
Sinds de schietpartij van maandag in
de Oostcyprische havenstad Famagusta,
waarbij een Grieks-Cyprische politieman
en twee Griekse officieren de dood von
den, worden dertig Turkse Cyprioten
vermist, zo is intussen bekend geworden.
Negen van hen, die in dienst stonden
van het Britse leger, zijn door gewapen
de Griekse Cyprioten weggevoerd.
Verder behoren tot de vermisten een
employé van een Britse bank en zeven
man personeel van de Britse basis te
Dhekelia op Zuidoast-Cyprus.
In Cuyk is in tegenwoordigheid van
vertegenwoordigers van het gemeente
bestuur en van het bestuur van de
Historische Sectie van het Provinciaal
Genootschap de tentoonstelling „150 jaar
Noord-Brabant" gesloten. Deze tentoon
stelling werd met medewerking van het
Provinciaal Bestuur georganiseerd door
genoemde Historische Sectie in het ka
der van de Nationale Herdenking 1813-
1963,
De expositie is in negen Noordbra
bantse gemeenten, verspreid over de
gehele provincie gebracht. Zij startte
op 30 oktober 1963 te Tilburg m het
Paleis-Raadhuis, waar zij wera geopend
in aanwezigheid van Dr. C. N. M. Kort
man, Commissaris van de Koningin in
Noor-Brabant, na de academische her
denkingszitting in de aula van de Katho
lieke Hogeschool. Na Tilbuig volgden
's-Hertogenbosch, Roosendaal. Eindho-
van, Uden. Bergen op Zoom, Breda,
Veghel entenslotte Cuyk.
Achttien man van de Koninklijke
Marine zijn uitgezocht om deel uit
te maken van de gemengde be
manning van de Amerikaanse ja
ger „Biddle". Gedurende een jaar
zullen zij samen met collega's uit
andere landen op de Amerikaanse
bodem varen.
Het zijn v.l.n.r.: matroos 1 A. P. C.
Hofmans uit Beek, sergeant-ma
joor P. J. Harkes uit Den Helder,
korporaal W. J. H. Vranke uit
Venlo, luitenant ter zee O. C. M.
Scheurkogel uit Den Helder, kor
poraal J. Kraaikamp uit Den Hel
der en magazijnbediende le klas
F. Bal uit Rotterdam.
Als onderdeel van de Amerikaanse zes
de (Middellandse Zeelvloot is een smal
deel voor bijzondere opdrachten gevormd
dat uitsluitend bestaat uit schepen met
kernaandrijving.
Het bijzondere smaldeel (task group)
heeit het vliegdekschip „Enterprise" ais
vlaggeschip. Dit heeft de Amerikaanse
marine meegedeeld.
Woensdag hebben zich de kruiser
„Long Beach" en het fregat „Bainbridge"
bij het smaldeel gevoegd. Deze twee sche
pen en de „Enterprise" zijn de enige
drie oppervlakteschepen met kernaan
drijving die de Amerikaanse marine op
het ogenblik in de vaart heeft. Er is ech
ter nog een kern-fregat in aanbouw, de
„Tructun".
Het nieuw gevormde kern-smaldeel
staat onder commando van vice-admi-
raal Bernard Strean, die zijn commando
post op de „Enterprise" heeft gevestigd.
Tot nog toe zijn er 39 kernonderzeeërs
van de Amerikaanse werven gekomen en
zijn er nog 46 in aanbouw.
WENNERSTROEM
lykbleek
Via de radio zal het publiek dit
weekeinde worden geattendeerd op de
drukte op de grote verkeerswegen Deze
mogelijkheid is geopend door de 'sectie
bijzondere verkeerstaken van i.et korps
rijkspolitie in overleg met de omroe
pen. Het is de bedoeling, dat radiome-
dedelingen worden gedaan als er op de
autosnelwegen een compacte verkeers
drukte heerst en opstoppingen voorko
men. die langdurig oponthoud voor het
verkeer opleveren.
Al twee weken wordt In Amsterdam de
13-jarige Rietje Afink ermist. Haar
ouders zagen haar voor het laatst op
30 april toen hun dochter op de
boottrein naar Hoek van Holland zet
ten. Het meisje had nl. verteld in het
kader van een uitwisseling van scho
lieren met de boot uit Hoek van Hol
land voor tien dagen naar Engeland
te gaan.
Gebleken is echter, dat het kind het hele
verhaal over het schoolreisje heeft ge
fantaseerd. Sindsdien ontbreekt ieder
spoor van haar. Waarschijnlijk heeft
zij het ouderlijk huis willen ontvluch
ten uit vrees voor ontdekking van het
geknoei met haar schoolrapporten Een
onderzoek heeft nl. uitgewezen, dat
zij in juni 1963 zelf haar rapport heeft
ingevuld en ondertekend, waardoor het
er naar uitzag alsof zij was overge
gaan naar de tweede klas van een
ulo in Amsterdam.
In werkelijkheid was zij blijven zitten.
De hierop volgende kerst- en paasrap-
porten hield het meisje achter. De re
denen, die zij haar ouders opgaf voor
het uitblijven van de rapporten, wer
den aanvaard. De politie neemt aan,
dat het meisje vreesde, dat haaj be
drog aan het einde van het jaai zou
uitkomen.
Pas afgelopen woensdag begonnen de
vader en de stiefmoeder zich ongerust
te maken toen Rietje niet op de afge
sproken dag thuis kwam. Toen men
de ulo-school belde bleek, dat men
niets van een reis naar Engeland af
wist. Sinds 30 april was het verzuim
van het meisje op school nog niet ge
signaleerd aan de ouders. In het gezin
Afink zijn nog drie kinderen.
De mogelijkheid is niet uitgesloten, dat
het meisje probeert een betrekking
voor dag en nacht te krijgen. Bij de
opsporing is Interpol reeds ingescha
keld.
De Brits conservatieve partij is bij
een tussentijdse verkiezing in Devizes in
het bezit gebleven van haar parlemen
taire zetel. Zij kreeg 19.554 stemmen,
tegen Labour 17.884 en de liberale partij
4281.
De conservatieve partij had ook suc
ces in Winchester, waar zij 18.932 stem
men verwierf tegen Labour 11.968 en de
liberalen 4567. Ruthergien in Schotland
ging voor de conservatieven verloren.
Hun kandidaat kreeg hier 15.138 stem
men tegen Labour 18.885.
In Bury St.-Edmunds wonnen de conser
vatieven met 22.141 stemmen voor La
bour (17.682) en liberalen (387 stemmen)
Het is een veel gehoorde klacht,
dat bij het geschiedenisonderwijs
op lagere en middelbare scholen,
te weinig aandacht wordt besteed
aan de jongste geschiedenis. Veel
schoolkinderen weten u meer over
de slag bij Nieuwpoort dan over
de geallieerde invasie van 1944 of
de slag bij Stalingrad te vertellen.
Zij weten hoe benauwd Hugo de
Groot het in de boekenkist had,
maar hoe vreselijk het lot van
miljoenen joden in de concentra
tiekampen was, wordt hen soms
niet eens verteld. Van Karei de
Grote weten zij meer dan van
Stalin, Hitler en Mussolini-
Voor een deel vindt dit zijn oorzaak
in het feit, dat het aantal objectieve
geschiedenisboeken over de periode van
1914 tot 1945 (deze periode van Serajewo
tot Hirosjima kan als één tijdperk wor
den beschouwd) bijzonder gering is. De
betrouwbare werken zijn bovendien te
kolossaal om bij het onderwijs gebruikt
t.e kunnen worden.
Er is nu echter een reeks van vier
boekjes in pocketformaat verschenen,
waarin het voorspel tot, en de geschie
denis van de tweede wereldoorlog over
zichtelijk en toch indringend wordt be
handeld. De reeks kreeg de naam „We
reldoorlog II in woord en bééld" mee
en de Nederlandse uitgave komt voor
rekening van de Zuidnederlandse Uit
geverij te Amsterdam en Antwerpen.
Van oorsprong is deze. met honderden
foto's geïllustreerde reeks, een Ameri
kaans werkstuk. De auteur is Abraham
Rothberg.
Wat wij vooral in de vier boekjes
bewonderen is de beknoptheid en het
samenvattend karakter ervan. De poli
tieke en militaire gebeurtenissen van
1914 tot 1945 grijpen allemaal in elkaar,
maar het is een bijna bovenmenselijke
taak om de verbanden zichtbaar te ma
ken. Daarin is Rothberg voor een zeer
groot deel geslaagd.
Alles wat van enig belang was voor
het verloop van de oorlog heeft hij in
foto's, eigen verklarende tekst of in
indrukwekkende citaten, (Churchill, Roo
sevelt. Stalin, oorlogsverslaggevers en
ooggetuigen) weergegeven.
Van groot belang is het, dat Rothberg
ook het voorspel tot de tweede wereld
oorlog beschrijft. Op deze manier maakt
hij de geschiedenis doorzichtig.
Uiteraard bekeek de auteur de oorlogs
geschiedenis vanuit een Amerikaanse
gezichtshoek, maar dit is alleen maar
in details merkbaar. Hij is commentator
op plaatsen waar de geschiedenis reeds
geoordeeld heeft, maar verder blijft hij
strikt objectief, zoals hij ook op lof
waardige manier afstand neemt van
zaken die nog steeds voor discussie vat
baar zijn. Waarom dreef Hitler in 1940
de Engelsen bij Duinkerken niet in zee?
Waarom werd de Blitzkrieg-tactiek tegen
Engeland plotseling gewijzigd? De auteur
probeert niet voor orakel te spelen en
hij laat de blanco plekken in de historie
blanco.
De opzet van de reeks is zodanig, dat
elk deeltje een bepaalde periode be
handelt.
Het eerste deel behandelt de Blitzkrieg
in Europa Deel II gaat o.a. over de
strijd in de Pacific en beschrijft het
dieptepunt van de wereldomvattende wor
steling. In het derde deeltje bereiken
wij het keerpunt van de oorlog, met als
hoogtepunt de invasie in Normandië
en de slag bij Stalingrad, de strijd op
Sicilië, in Noord-Afrika en de eerste
grote offensieven in het Verre Oosten.
Het laatste deel vertelt op een aangrij
pende manier hoe het derde rijk en het
rijk van de eeuwige zon in puin vallen.
T.K.
Hoe zijn de Verenigde Staten van een winden ineenstortte en veler bestaan ver
continent vol onvolgroeidheid, schrille woestte. In 1932 werd Roosevelt op het
tegenstellingen, een onsamenhangende
bevolking geworden tot de machtigste
staat, een voorbeeld van kennis en voor
uitgang. arsenaal van militaire en eco
nomische polentics, waardoor het wel en
wee van vele naties mede bepaald
wordt 7
André Maurois, bedreven in de kunst
van de .,vie romancée". heeft zich aan
de beantwoording van deze vraag gezet,
waarbij hij uiteraard veel aandacht be
steedt aan de opeenvolgende presidenten
in het tijdperk van opgang tot wereld
formaat Wilson, Harding, Coölidge,
Hoover, Roosevelt, Truman en Eisen
hower, terwijl in de Nederlandse ver
taling dr. B. J. Fris er als aanhangsel
een schets van Kennedy's regeringsjaren
aan heeft toegevoegd.
Het zijn fascinerende taferelen, welke
hier aan ons voorbijgaan. Eerst de V. S.
vóór de eerste wereldoorlog, waarin het
nieuwe continent al verder naar het
westen volstroomt. De dinosaurussen, de
economische machtsconcentraties komen
op. De staat tracht ze te 'breidelen.
Wilson verschijnt als de rechtschapen
idealist, die een zending in zich voelt
om de natie vrijheid en welvaart te
verschaffen. Van buitenlandse verplich
tingen wil hij niet weten, doch als de
wereldoorlog uitbreekt, ondervindt Ame-
ka al meer de zuiging ervan. Von
Tirpitz met zijn onbeperkte duikboten-
oorlog bewijst de onmogelijkheid van de
neutraliteit. Wilson leidt de ontzaglijke
krachtsinspanning. welke beslissend
wordt voor de Duitse nederlaag. Dan
komt Wilson in zijn element als profeet
met 14 punten, die de vrede moesten
waarborgen, doch zijn illusies verstui
ven voor de werkelijkheid en hij krijgt
het congres niet mee om zijn schepping
de Volkenbond te steunen. Harding komt
naar voren, een onbetekenende man, die
er niet veel van terecht brengt en de
corruptie ongehinderd laat bloeien. Dan
beginnen de „dolle jaren" onder Coo-
lidge, de zwijgzame puritein. De welvaart
gaat op ongekend hoge toeren draaien,
liet paradijs komt voor ieder naderbij.
Totdat in 1929 blijkt, hoe een schijnge-
bouw was opgetrokken, dat onder ruk-
schild geheven en hij begon met onge
looflijke energie en frisse gedachten aan
een herstelprogram, een ware revolutie,
die ondanks tegenslagen en vergissingen
toch slaagde. Onderhand echter trok de
internationale horizon dicht en Roosevelt
was er van de aanvang af van over
tuigd, dat Amerika aan de orkaan niet
kon ontsnappen. Zijn neutraliteitspolitiek,
vooral na de herkiezing in 1940, koerste
in de richting van wat niet zijn volk
maar wel hij als onvermijdelijk zag
deelneming aan de oorlog. Pearl Harbour
bracht de beslissing. Amerika doorstond
onder Roosevelts leiding de beproeving
glansrijk, doch een vrede werd voorbe
reid, die de kiemen van nieuwe conflic
ten in zich borg. Truman, die plotseling
en onvoorbereid dê teugels in handen
moest nemen, kon dit ook niet meer
keren, doch hij heeft zich een man van
gedurfde beslissingen getoond het wer
pen van de atoombom, het Marshallplan,
de Koreaanse oorlóg. Zijn conflict met
Mac Arthur was er zeker mede debet
aan, dat. met Eisenhower na twintig
jaar weer een republikeins president in
het Witte Huis kwam. Bestand in Korea,
vreedzame coëxistentie, Suezkwestie, mis
lukte vredesconferentie in Parijs na het
U 2-incident Succes en mislukking
wogen wel zo ongeveer tegen elkaar op.
Kennedy won in 1960 maar met een heel
krappe meerderheid. Hier beëindigt Mau
rois zijn beschouwingen om nog even
een diagnose op te stellen van de Ame
rikanen in de jaren zestig „Zij voelen
zich één door de grondwet en door de
televisie, door de voetbalsport, door de
auto's en de presidentsverkiezingen en
ook door iets diepers, door vredelievend
heid. door een eerlijk verlangen het
goede te doen, door een filosofie die
het tragische tussen haakjes plaatst, door
een optimisme dat is gebaseerd op ver
trouwen in de mens".
Het vlot en in suggestieve stijl
geschreven boek brengt ons het boeien
de verschijnsel Amerika naderbij. Het
aparte hoofdstuk over Kennedy „Een stu
die in leiderschap" is een waardig aan
hangsel. Bij een tweede druk mag de
uitgever (Hollandia, Baarn) de vele cor-
rectiefouten wel verbeteren.
Door de oplettendheid van een werk
ster zijn twee gevaarlijke bandieten ge
arresteerd, die een overval pleegden op
de spaarbank van het Noorditaliaanse
dorpje Costa Volpino.
Vermomd als alpenjagers betraden de
onverlaten het gebouw en lieten de drie
bankbedienden door middel van hun wa
pens merken wat er aan de hand was.
Terwijl een overvaller de uitkijk hield
gaf de andere de bedienden opdracht op
de grond te gaan liggen. Hierna boeide
hij hen met hun riemen. Vervolgens
moest de brandkast worden geopend,
doch zij hadden buiten de werkster ge
rekend, die vanuit haar raam had ge
zien dat de gordijnen van de bank wa
ren neergelaten. Zij vermoedde dat er
iets ongewoons op de bank voorviel,
sloot het gebouw af en belde de politie.
Deze omsingelde het gebouw.
Toen de bankrovers zich ontdekt wis
ten wierpen zij een granaat, die echter
te vroeg ontplofte. Een overvaller werd
een arm afgerukt, terwijl de ander ern
stig aan het gelaat werd gewond.
De snelheid, waarmee een vijf km.
lange lavastroom over de zuidelijke
helling van de Etna loopt is afgenomen
nu de lava vlakker terrein heeft be
reikt. Volgens de autoriteiten bestaat
er geen gevaar voor de dorpen in de
directe omgeving.
Premier Ikeda van Japan heeft vrijdag
in zijn ambtswoning een onderhoud ge
had met de Russische eerste vice-premier
Mikojan, waarbij volgens officiële krin
gen handelskwesties en de instelling van
een luchtverbinding tussen Tokio en
Moskou de voornaamste onderwerpen van
gesprek vormden.
Eveneens echter kwamen ter sprake de
kwestie van de verbetering der Rus-
sisch-Japanse betrekkingen en de kwes
tie van een verdrag waarbij ondergrond
se kernproeven worden verboden.
Mikojan zou op een versnelde ontwikke
ling van de Russisch-Japanse handel heb
ben aangedrongen. Premier Ikeda had
zijn gast gezegd: „De ondertekening van
een vredesverdrag zou wenselijk zijn na
dat de kwestie van de Koerillen-eilanden
is geregeld". (De Koerillen werden in
de laatste dagen van de oorlog in de
Stille Oceaan door Rusland geannexeerd.
Japan beschouwt zich als de rechtmatige
eigenaar van de eilanden).
Wat de kwestie van een luchtverbin
ding tussen Tokio en Moskou - betreft,
werd vernomen, dat de Japanse autori
teiten een gezamenlijke exploitatie van
deze luchtlijn door de „Aeröflot" en de
„Japan Airlines" ernstig overwegen.
Kakageesick, een Chippewa-Indiaan die
zich nog de tijd herinnert dat de buffels
over de Amerikaanse prairie liepen en
een blanke iets bijzonders was, heeft zijn
120ste verjaardag gevierd. Onder de fe-
licitatiewensen was er een van president
Johnson.
Kakageesick, wiens naam eeuwig
licht" betekent, kreeg een verjaardags
feestje aangeboden door vrienden en bu
ren in het tehuis voor ouden van dagen,
waar hij sinds twee jaar woont.
Hij werd voorzover men kan nagaan
- in 1844 tijdens de regering van Jon
Tyler, *de tiende Amerikaanse president
geboren.
(Advertentie)
brengt
een nieuwe kous!
de legendarisch
sterke nylons van
na de bevrijding
keerden terug in
elegante vorm.
DUET
extra sterke
wandel-nylons
