school,
ei vak
Bondspresident Lübke
is tot aanblijven bereid
Op
HANDBAL
loon Mertens teert
herinneringen aan
op zijn
toneel
BOEKENPLANK
Prinses Paola in Marokko
zoek naar energie
onder Noordzeebodem
Heerlense toeristenbussen
mogen Spanje niet binnen
Burgerman
was heel
wat mans
LDE"
Wet remt de
boorplannen
Beweeglijk
Afscheid
Garage lenos, Oranjestr. 3, Axel, tel. 01155-744 en 404
Garage Gebr. Heijboer, Spuipl. 43 Breskens t. 01172-723
Garage Rijk, Clara's Pad 22 Hsinkenszand te! 01106-491
Uit wraak voor EEG-veto
Het verspeelde uur
Droompaard en andere
Falldandjes
De zwaluwen
neergestreken
Het woord
Processie all stars
Misschien is alles anders
EKEN
6.
RDIENSTE
ERG ENTHOUSIAST IS HIJ NIET, MAAR.
PRINSESSEN
NAAR HOFBAL
Mag Meredith
geen les geven
op Philippijnen?
..RESTEN" ZUID-NEDERLANDS TONEEL LN ST.-JANSTEEN
3X
ROTTERDAM
BLIJDORP
EUROMAST
SPIDO
Liberaal verset
Drie kleine
woonwagens
Te veel slaapdruppels
aan zieke toegediend
Vrijspraak voor
verpleegster
Carrière
Krachtig „raspaard van een vermaarde stal"
De ruime, zuinige gezinsauto.
Luchtgekoelde boxermotor.
Snelheid 120 km/u.
Verbruik 1:16.
incl. ruitensproeiers,
buitenspiegel, verwarming,
airconditioning, lichtseiner,
verstelbare rugleuning, luxe
bekleding en anti-dietstal slot
IMPORT:: AUMPO.N.V., PARKSTRAAT 91 a, DEN HAAG, TEL. 070-184841
Off. B.M.W.-dealer Zuid-Beveland:
Aan de Spaanse grens wordt momen
teel „model" gewerkt, waardoor- het Heer
lense reisbureau White Cars zwaar gedu
peerd is. De directie van het reisbureau
kreeg van het ministerie van verkeer en
waterstaat te horen, dat haar touringcars
de Spaanse grens niet mochten passeren,
omdat de vereiste vergunningen, die
reeds eind januari werden aangevraagd
nog niet waren verleend. Dat gebeurt
wel vaker De Spanjaarden namen er dan
genoegen mee als de vergunning later
weid nagezonden. Over het algemeen
ontvingen de White Cars de vergunnin
gen echter binnen een maand na de aan
vrage.
Direct na de waarschuwing van het
ministerie heeft de directie de Spanje-
reizigers van de inhoud van het ministe
riële document op de hoogte gesteld.
Aanvankelijk uitten de reizigers nogal
wat bezwaren, hetgeen zeer begrijpelijk
is. Men had deviezen gekocht en plan
nen en onkosten gemaakt. Later wisten
de meesten zich toch bijzonder snel om
te schakelen. De bedrijfsleider troostte
zich met de wetenschap, dat slechts een
reis geboycot is, de pinksterreis.
Maandag, 25 mei, worden de touring
cars van White Cars namelijk wel weei
in Spanje toegelaten.
„Voor deze reis zijn alle formaliteiten
in orde", zegt bedrijfsleider Rouschop,
die niet kan verkroppen, dat Duitse,
Oostenrijkse en Belgische reisbureaus
wel tijdens de pinksterdagen in Spanje
worden toegelaten, „Men zegt, dat het
een boycot van Nederland is, wegens het
tegengaan van de toetreding van Spanj
tot de EEG".
Het ministerie van verkeer en water
staat deelde ons desgevraagd mee, da4
het hier om een heel normale zaak gaat.
Vroeger liet men aan de Spaanse grens
oogluikend autobussen met toeristen zon
der vergunning door. Daar is men nu
mee opgehouden. Officieel valt er niets
tegen te doen. Intussen zouden Spaanse
autoriteiten hebben beloofd Nederlanders
geen moeilijkheden meer in de weg te
leggen.
In ons blad van 5 mei stond een re
censie over het boek van Brian „Het
verspeelde uur". Als uitgever werd ver
meld Hollandia in Baarn. Dit berust op
een vergissing. De uitgever is Het We
reldvenster.
Dat Herman Heijermans niet slechts
een toneelschrijver was, bewijzen o.a.
de honderden korte verhalen, die hij
onder het pseudoniem Samuel Falkland
publiceerde. Henri Dekking en Frans
Mijnssen hebben uit deze verzameling
schetsen uit het volksleven m 1934 een
keuze gedaan, die herhaaldelijk her
drukt moest worden. Nu zijn ze als no
161 opgenomen in de reeks Salurnan-
ders van Em. Querido's Uitgeverij N.V.
te Amsterdam. Ook in deze vorm zullen
ze, naar we hopen, met hun stifle wee
moed en milde humor vele lezeis trek
ken
Dat de schrijver een Vlaming is,
blijkt al uit de eerste alinea, waarin de
ik-figuur vertelt, dat hij in café de la
Paix een filter zit te drinken. Wie
verder leest zal tot de ontdekking ko
men, dat het proza van Gysen zeer
veel intelligentie vereist. Het is boven
dien erg vermoeiend, daar de schrijver
zichzelf voortdurend dwingt origineel te
zijn, vooral wat de vorm betreft. De
inhoud is dikwijls minder oorspronkelijk
zoals b.v. in de ervaringen op een
hotelkamer.
De manier, waarop de auteur met
heilige zaken omspringt, stuit tegen de
borst. We wijzen o.a. op de profaneren
de beschrijving van een uitvaart. Dit
alles maakt het ons moeilijk aan dit
boek een aanbeveling mee te geven.
In zijn boekje „Uit het leven der woor
den" had de taalgeleerde J. A. Meijers
een aantal van zijn artikelen uit de
Groene Amsterdammer gebundeld. Ze be
troffen het ontstaan, het gebruik en de
ontwikkeling van het woord.
Dat voor dit onderwerp, dat op een
populaire wijze zonder wetenschappelijke
pretenties behandeld is, grote belangstel
ling bestaat, blijkt uit het feit, dat het
boekje in de Prisma-reeks van Het
Spectrum een. tweede druk heeft gekre
gen. De titel is nu zonder meer „Het
woord".
René Gysen, de schrijver van deze
bundel verhalen, debuteerde in 1955
het tijdschrift Gard Sivik. In 1956 werd
hij er redacteur van. Sindsdien zijn
verscheidene publikaties van zijn hand
verschenen, o.a. een studie over de
slecht befaamde Markies de Sade, de
schandaligste figuur uit de wereldli
teratuur.
In „Processie all stars", dat werd op
genomen in de serie „Nieuwe Nijgh-
boeken", heeft hij vier verhalen samen
gebracht. die gevolgd woi'den door de
herinneringen van een jong kerkvorst,
voor wie de katholieke zon maar niet
wil schijnen.
Onder deze titel is in 1911 een aantal
korte verhalen en schetsen van Louis
Couperus gebundeld. Zij geven in hun
rijke variatie een goed beeld van het
talent, waarmee de auteur zijn taal en
stijl beheerst. Thans is als Salamander
160 bij Em Querido's Uitgeverij N.V.
te Amsterdam een nieuwe druk ver
schenen, die velen welkom zal zijn.
Deze gedachten van een gelovige
twijfelaar" ter hand nemend meende
ik met een mens te gaan kennis maken,
die nu eens alle zekerheden op de hel
ling zou plaatsen en me zou willen over
tuigen, dat men, zoals tegenwoordig
graag gesteld wordt, met onzekerheden
moet kunnen leven. Hoofdtitel en eers'.=
hoofdstukje brachten mij tot deze ver
onderstelling. Al gauw merkte ik dat ik
met een totaal verkeerde instelling be
gonnen was. In de grond der zaak is
de schrijver Joseph Mölier geen twijfe
laar, wél een gelovige. Zijn opzet is:
in een reeks opstellen die slechts wei
nig verband met elkaar hebben de le
zers de ogen te openen en aan het den
ken te zetten over het verschil tussen:
twijfel en vertwijfeling, nieuwsgierigheid
en zien, vrees en angst, stilte en luiste
ren. zoeken en vinden, spel en arbeid,
enz. Het gedachtenspe] 'is geestig en hier
en daar spits, zijn paradoxen verrassend.
Vermoeiend zijn soms de series vragen
die tussen de gedachten dóórlopen Men
leze daarom het boek slechts hoofdstuks-
gewijze, dan zal men er het meest pro
fijt van hebben. Uitgave Nelissen.
J. H.
DAGBLAD DE STEM VAN ZATERDAG 16 MEI 1964
:le mogelijk
en die In de
de bedrijven
bij één der
lor plaatsing
iheden in de
•kzaamheden
tie.
etische ont-
il afgesloten
sch en hoger
leel in eigen
koming in de
hun ouders
Aanvragen
lemstraat 20
ATSCHAPPIJ
1EFABRIEK
•ende mogelijk-
;opleiding voor
ier/kernmaker).
ltelijk praktisch,
is, wordt afge-,
xamen.
iding voor dei
:n in de
epsbouw
ewerken
ontvangen de
oon, gebaseerd
adustrie, terwijl
rzieningen van
iriftelijk kunnen
ling Personeels-
lissingen,
i die in de avond-
het heerlijke veel
U weet wel: het
irrier willen verko-
rdt gratis ter be-
gen aan C. Jamin
postbus 5840, Rot-
dan in uw brief of
ent van een vent
ien als regel ten
vraagd.
(Eigen buitenlandse dienst
De rondreis welke de president
van de Duitse Bondsrepubliek
Heinrich Lübke, vergezeld van zijn
echtgenote in de laatste weken,
beginnende in Mexico, door de
Zuidamerikaanse landen maakt,
heeft voor een adempauze gezorgd
in de discussies over de vraag of
Lübke einde juni van dit jaar by
het beëindigen van zijn vijfjarige
ambtstermijn, zal aftreden dan wel
opnieuw tot bondspresident zal
worden gekozen.
vrezen, dat het tweepartyensysteem
in de Bondsrepubliek nu waarlijk op
komst is.
Voor zijn reis naar Zuid-Amerika heeft
de voorzitter der C.D.U., Adenauer,
hem op de hoogte gebracht van het
principiële voornemen, hem opnieuw te
k: zen. Lübke is bereid een tweede
ambtstermijn te aanvaarden. Ondanks
het feit, dat hij in de herfst al zeventig
jaar wordt is zijn gezondheid nog zeer
goed.
De vraag is nu, wat de regerings
partner jder F.D.P. en de oppositie zul
len doen
Bij de liberalen gaan voortdurend
stemmen op die eisen, dat nu weer een
liberaal staatspresident zal worden. In
de CDU geldt zo'n beetje het alterna
tief: protestantse bondskanselier, katho
lieke staatspresident. De liberalen stel
len het alternatief: christelijke bonds
kanselier, liberale staatspresident. Maar
d liberalen bewijzen hun standpunt wel
een zer slechte dienst door als kandi
daat Thomas Dehler, de vice-president
van de Bondsdag aan te bevelen. In
buiten- noch binnenland heeft dit poli
tieke warhoofd veel vertrouwen en ook
in eigen rijen acht men Dehler wel de
minst geschikte om met zijn persoon de
zaken op de spits te drijven.
Het college, dat de Bondspresident
kiest bestaat naast uit de leden van de
Bondsdag ook voor de helft uit kies
mannen, welke de landdagen der z.g.
Lünder stellen. De CDU zal voor wel
ke kandidaat ook er gaan hier en
daar ook stemmen op ten gunste van
Gerhard Müller, een principiële katho
liek, voorzitter van het Constitutionele
Hof de medewerking von liberalen
of socialisten moeten hebben. In beide
gevallen kost dat wat. Blijven de libe
ralen bij een eigen kandidaat, dan is zij
op de socialistische medewerking aan
gewezen. En dat lsrengt de kans van
een grote coalitie weer op het tapijt.
De komende weken zullen tonen, wat
in deze het zwaarste weegt.
C.D V. waartoe ook Erhard behoort
is daar bepaald niet voor. Om maar
te zwijgen van de liberale regerings
partner, de F.D.P., die dan helemaal
niet meer meespeelt en na de land
dagverkiezingen in Baden-Württem-
berg nu ernstig reden heeft om te
Ter bijwoning van een ii-jfba' zijn
gistermiddag de prinsessen Beatrix en
Margriet van Schiphol naar Kopenhagen
vertrokken. Zij maakten de reis samen
in een Electra-lijnvliegtuig van de
K.L.M.
Het hofbal werd gisteravond in het
kasteel Frederiksborg gegeten ter ere
van prinses Margarethe, die vorige
maand 24 jaar is geworden. Een 100-tal
telgen van Europese vorstenhuizen is
er voor uitgenodigd.
De Philippijnse ambassade in Washing
ton zal vermoedelijk instructies krijgen
afwijzend te beschikken op een verzoek
van James Meredith om als lector tot
de Philippijnen te worden toegelaten.
Zoals bekend was Meredith de eerste
neger, die tot de „blanke" universiteit
van Mississippi werd toegelaten. De door
breking van de rassenscheiding op deze
universiteit leidde in 1962 tot ongeregeld
heden, waarbij twee mensen het leven
lieten.
Het ministerie van buitenlandse zaken
in Manilla vreest, dat de colleges, die
Meredith wellicht over het rassenpro
bleem in de V.S. zou willen houden, de
Philippijnse regei'ing tegenover Washing
ton in een moeilijk parket zouden bren
gen.
Bü het verbeteren van het weer
neemt de activiteit toe van allerlei
maatschappijen, die op de bodem
van de Noordzee nieuwe olie- en
gasveldcn hopen te vinden ter be
vrediging xan Europa's honger
naar energie.
Tussen de 40 en 50 maatschappijen ne
men deel aan de jacht en enkele daar
van zullen in de komende jaren miljoe
nen ponden sterling voor het onderzoek
uitgeven. Ondanks vele internationale
wettelijke problemen die nog opgelost
moeten worden, wordt de exploratie
voortgezet Alle grote oliemaatschappijen
nemen aan de race deel. Daarnaast is er
nog een aantal onafhankelijke maatschap
pijen. Volgens de Petroleum Press Ser
vice zal dit aantal nog wel toenemen.
De aanleiding tot deze speurtocht naar
rijkdommen onder water is de ontdek
king geweest van 's werelds op één na
grootste aardgasreserve in het noord-oos
ten van Nederland.
Het werk beperkt zich op het ogenblik
hoofdzakelijk tot seismisch onderzoek.
Volgens P.P.S. zal binnenkort een groep
Duitse maatschappijen twee proefborin
gen verrichten buiten de territoriale wa
teren. De Petroleum Persdienst bracht
ook nog onder de aandacht dat buiten
de vorming van Amerikaanse en Britse
consortia voor dat doel, ook anderen, zo
als de Brittish Gas Council, de Imperial
Chemical Industries, een belangrijke Ne
derlandse kolenimporteur, een Deense
reder en Noorse mijnbouw- en reders-
groepen aan het onderzoek deelnemen.
De P.P.S. besteedde ook aandacht aan
de wettelijke vertakkingen welke moge
lijk zijn onder de conventie van Genève
van 1958 over het zeerecht, welke kort
na de ratificatie-procedure van Engeland
in werking zal treden. Binnen het bouw
sel van de conventie bereiden vele Noord-
zee-landen gedetailleerde wetten en voor
schriften voor betreffende de boring,
concessieverlening en andere vraagstuk
ken.
Gezien de kustlijn is Engeland tot nu
toe het eerst begunstigde land: het vormt
de gehele westelijke afbakening van de
Noordzee. Onder de termen van de con
ventie van Genève krijgt het ongeveer
de helft van de Noordzeebodem toege
wezen. Een gedeelte van dit stuk zou
veelbelovend voor exploratie zijn.
Waarschijnlijk nog voor de zomer zul
len de maatschappijen in de gelegenheid
worden gesteld om in te schrijven voor
exploratiegebieden. Deskundige menen
echter dat zelfs als de vergunningen vrij
vlot worden verstrekt, het onwaarschijn
lijk is dat er voor volgend jaar op grote
schaal zal worden geboord.
Volgens P.P.S. belet de vaagheid van
de wét in de meeste oordzeestaten het
houden van proefboringen, maar er is
reden te hopen dat de belangrijkste wet
telijke obstakels binnenkort uit de weg
zullen worden geruimd, waarschijnlijk
nog voor het boorseizoen in de zomer
van 1965. Tot die tijd kunnen belang
hebbende partijen de zeebodem onder
zoeken.
Het persbureau deelde meer dat één
proefboring ongeveer 1 miljoen pond
zal gaan kosten. Het Westduitse con
sortium de enige groep die reeds op
volle schaal aan het werk is heeft
voor 1964 en 1965 9 miljoen pond ster
ling uitgetrokken, aldus P.P.S.
DISTRICT ZUID B
Dames le klas:
EBHV (kampioen)
Marathon
Blauw Wit
SIOS
Zld. Sport
Tachos
Olympus
Hontenisse
Dames 2e klas A:
SOA (kampioen)
Volt
Were Di
DVS
Be Fair
Dongen
Heerle
Boemerang (degr.)
Heren le klas:
EMM
Hellas
Tachos
Volt
Taxandria
Were Di
SOA
Marathon
Heren 2e klas A:
DESK
Rapid x)
Velocitas
Longa
Juliana
SOA 2
EBHV 2
Boemerang xx)
x) betekent twee strafpunten
AFD. WEST-NOORDBRABANT
Dames le klas:
Rapid
Terheijden
SOA 2
VCW
EmBeE x)
EBHV 2
Were di 2 xx)
Blauw Wit 2 x)
EmBeE 2
Dames 2e klas:
EVV (kampioen)
Riel
GHV x)
Hiola
Gloria
Juliana x)
BHV 1
BHV 2
Heren le klas:
Blauw Wit 1 (kamt
Volt 2
Uno Animo
Desk 2 x)
Rapid 2 x)
Tachos 2 xx)
Juliana 2 xx)
Velocitas 2
Heren 2e klas:
DVS
Rapid 3
Volt 3
Internos
GHV
Blauw Wit 2
BHV
Were di 2
DVS 2
x) betekent twee strafpunten
12
12
0
0
24
12
8
1
3
17
12
7
1
4
15
11
6
0
5
12
11
3
0
8
6
11
3
0
8
6
11
0
0
11
0
teruggetrokken
14
13
0
1
26
14
10
2
2
22
13
9
2
2
20
13
6
2
5
14
13
4
1
8
9
12
4
0
8
8
14
2
2
10
6
13
0
1
12
1
12
9
1
2
19
12
7
2
3
16
13
6
2
5
14
14
6
1
7
13
14
6
1
7
13
14
4
3
7
11
13
4
2
7
10
12
2
4
6
8
14
9
2
3
20
13
8
3
2
17
12
8
0
4
16
13
6
2
5
14
12
5
2
5
12
13
5
1
7
11
14
2
1
11
5
11
2
1
8
1
12
9
1
2
19
10
8
0
2
16
13
5
2
6
•12
9
4
2
3
10
12
6
0
6
10
11
4
0
7
8
9
4
0
5
4
14
1
3
10
3
teruggetrokken
14
11
1
2
23
14
11
0
3
22
12
8
1
3
15
14
7
1
6
15
14
6
1
7
13
12
6
0
6
10
14
2
1
11
5
14
0
1
13
1
13 12
0
1
24
14
9
0
5
18
11
5
1
5
11
10
5
1
4
9
11
5
0
6
8
9
5
0
4
6
9
3
0
6
2
13
0
0
13
0
15
13
0
2
26
13
11
0
2
22
14
11
0
3
22
14
9
2
3
20
15
5
3
7
13
15
4
1
10
9
13
3
1
9
7
13
1
1
11
3
12
1
0
11
2
(Advertentie)
Drie Rotterdamse attracties to
nen U Rotterdam op zijn best!
Zie hoe deze dynamische stad
bruist van leven en naarstig
werkt aan zijn toekomst. Een
bezoek aan Diergaarde Blijdorp
en de Euromast, een rondvaart
met Spido door de altijd leven
dige havensEvenementen
om niet te vergeten I
De DIERENWERELD
in zijn natuurlijke omgeving
Een schitterend UITZICHT
op 110 meter hoogte...
TEL. 125557
Een onvergetelijke ROND
VAART door de havens...
TEL. 135400
afvaart
ponton Willemsplein
Ofschoon niet zo geweldig erop ge
brand om opnieuw voor vijf jaren het
bondspresidentiële paleis in te huren,
schijnt Lübke bereid zich opnieuw een
verkiezing te laten welgevallen mits te
voren vaststaat dat dit met een aan
zienlijke meerderheid zal geschieden en
mits 'er ook niet te lang omheen gepraat
wordt. Dat doelt rechtstreeks op de si
tuatie in 1959, toen maandenlang gepa-
laverd werd over de vraag of de toen
malige bondskanselier Adenauer bonds
president zou worden in opvolging van
Heuss.
Men kan het Lübke niet ontzeggen,
dat hij de hoge functie van bondspre
sident in de afgelopen vijf jaren waar
dig heeft vervuld. Hij is veelvuldig op
de voorgrond getreden, mét echtgenote
zowel in binnen- als buitenland en juist
zijn correcte, bescheiden burgerlijke op
treden is in het buitenland een plus-
plunt voor hem en de Bondsrepubliek
geworden. In de persoon van Lübke
zijn vele landen, die nog recht kritisch
tegenover de Duitsers staan, in contact
gekomen met het nieuwe Duitsland.
Waar hij verscheen, in Azië of nu in
Zuid-Amerika heeft hij een bijzonder
goede pers gehad. Dat mag dan wel
niet de mening zijn van sommige jour
nalisten en ambtenaren, die Lübke op
zijn buitenlandse reizen hebben verge
zeld en die beweren, dat hij toch wel
ten gemis aan eigenschappen van de
man van de wereld heeft, de buiten
landse waarnemer ziet liever een zich
bescheidener voordoende Duitse presi
dent. dan een met opgekamde snor a
la Kaiser Wilhelm of met het sluikhaar
en het neusborsteltje en tevens de le
vensgevaarlijke praatjes van een Hitier.
Lübke is intussen heel wat „manser"
gebleken, dan vele politici gedacht heb
ben. Hij is zich van de staatsrechtelijke
rechten en plichten van het bondspresi
dentschap zeer bewust gebleken en was
geen gemakkelijk man bij aangelegen
heden van politieke arrangementen,
welke hem al te politiek en te weinig
staatsbelangrijk leken. Bekend is bij
voorbeeld, dat hij zich nogal hard en
langdurig verzet heeft tegen de benoe
ming van de liberaal Schwarz als mi
nister van landbouw in het kabinet-
Erhard.
Ook is van Lübke bekend, dat hfó
een warm voorstander is van een
z.g. grote coalitie van C.D.U. en so
cialisten. Een belangrijk deel der
Deze charmante fotovan prinses Paola in Marokko samen met enkele
in Klederdracht gestoken vrouwen werd gemaakt tijdens het bezoek
van de prinses en haar echtgenoot prins Albert aan Ben-El-Ouidane.
Aan de Roskamstraat in St.-Jansteen
De Haagse rechtbank heeft gisteroch
tend de 24-jarige verpleegster M. C. Z.
uit Oegstgeest vrijgesproken van haar
ten laste gelegde dood door schuld, als
gevolg van het toedienen van een te
grote hoeveelheid slaapmiddel „Somni-
feen".
Verdachte had als excuus onder meer
chiatrische inrichting Endegeest" een
hoeveelheid van 30 c.c. toegediend, ter
wijl slechts 30 druppels was toegestaan.
Tengevolge hiervan overleed de patiënt
twee dagen later.
Verdachte had als excuss onder meer
aangevoerd, dat zij de afkorting di op
het flesje had uitgelegd als „drank" in
plaats van druppels. Zij diende patiën
ten met een ander slaapmiddel wel vaker
30 c.c. toe, verklaarde zij.
De rechtbank overwoog, dat verdachte
weliswaar een ernstig tekort aan nauw
keurigheid in het toedienen van het
slaapmiddel heeft getoond, doch dat zij
de sterkte van „Somnifeen" niet kende.
Voorts had zij, doordat zij te laat was
voor haar dienst geen mondelinge in
structies van haar collega kunnen over
nemen. Het feit, dat verdachte later is
behandeld voor een ziekte, die mogelijk
reeds eerder haar werk ongunstig he jft
beïnvloed, zag de rechtbank eveneens
als verzachtende omstandigheid. De
rechtbank achtte dood door schuld niet
bewezen.
De officier van justitie had veertien
dagen geleden een geldboete van f 75,
geëist.
(Van onze verslaggever)
derlands Toneel, dat van 1919 tot' en
met 1947 al rondreizend door ZuiJ-Ne-
derland, overal voorstellingen heeft ge
geven, evenals in Belgisch Oost-Vlaan-
deren. Toon Mertens, de directeur van
het vroegere gezelschap „van mijn
troupe", zoals hij zegt is onlangs
78 jaar geworden. Hij is nog bijzonder
kras en om dat te demonstreren zat hij
iedereen willen vertellen dat hij dezer
dagen nog met de fiets naar Dender-
monde is getogen. Voor hem is echter
geen toneelglorie meer weggelegd, ter
wijl de heer Mertens zelf vindt dat 2ijn
tyd, de tijd om op te houden met prak-
tizerend werk voor het toneel, nog niet
gekomen is.
Af en toe regisseert hij hier en daar,
vooral in Dendermonde, nog eens een to
neelstuk maar voor het overige moet hij
zich troosten met het lezen van stuk
ken uit zijn enorme verzameling. Maar
ook dat moet hij steeds meer laten want
zijn ogen beginnen vochtig te worden.
„Ik lees nu echt te veel, mijn ogen
zullen het eens gaan begeven, zegt hij
berustend. En wanneer hij zijn toneel
boekjes moet laten voor wat zij zijn
resten hem alleen nog de herinneringen
aan een schoon, rijk leven, waarin hij
zo „allemachtig veel plezier" aan het to
neel heeft beleefd. Het Zuid-Nederlands
Toneel heeft in deze contreien nog een
bekende klank. Menige ingezetene van
St.-Jansteen, die door de Roskamstraat
komt, zal. wanneer hij de twee woon
wagens en die ene wagen, waarin voe
ger allerhande toneel-attributen werden
opgeborgen ziet met weemoed terug
denken aan de tijd waarin Toon Mertens
telkens op een andere plaats in zijn
„schouwburgtent" liet horen: „Zeer ge
acht publiek, vanavond brengt hoc Zuid-
Nederland Toneel voor 'u.
De in Borgerhout bij Antwerpen ge
boren Toon Mertens stond il als jon
geling op de planken. Hij speelde rollen
in de Antwerpse Toneelmaatschappij.
Toen kwam daar op een gegeven mo
ment de grote toneelschrijver en thea
terdirecteur Cesar van Couwmberghe j
een kijkje nemen op een repetitie, toen
bij Max in ,.De gebroeders De Grave"
gestalte stond te geven. „Die moet ik
hebben", zei Cesar. En de toneeltoe
komst van Toon Mertens was verze
kerd. Hij werd reizend acteur in het
theater van de grote Cesar. Vandaar
kwam hij bij Theater Stips terecht. Een
van de Stips, „tante Anna", zoals ze be
kend stond werd zijn vrouw. En de toe
komst werd nog zonniger.
Echter de eerste wereldoorlog gooi
de roet in het eten. Toon Mertens moest
„verdimme" naar Calais Hij
kwam de oorlogstijd al toneelspelend
met en voor de Belgische militairen
door, zette na de oorlog „als de don
der" koers naar Tilbui-g, waai theater
Stips verdeeld lag. en richtte het Zuid-
Nederlands Toneel' op, In 1919. Hij wierf
krachten uit de familie Stips aan en
vulde zijn gezelschap aan one* bijvoor
beeld Guust Leermakers, een voortref
felijk acteur. Daarna begon een leven
van zwerven van veel toneelspelen, in
de zomer in de tent, 's winters in zalen,
her en der. Overal wachtte het succes
„veel succes" tot in Nieuw Na
men.' in 1957 om precies te zijn, de
laatste voorstelling werd gegeven. Het
was een interpretatie van „Dokier Na-
vino". We moesten belasting gaan be
talen, overal waar we onze tent opsloe
gen. Ik rekende uit dat ik in het ver
volg nog maar een heel klein somme
tje bij elkaar zou kunnen krijgen bij
elke voorstelling. En voorstellingen ge-
jven in zalen? Ook niets gedaan. Je moet
met uitkoopsommen werken, anders
(Advertentie)
led je het niet.'
Het is even stil in de wagen van
Toon Mertens. Hij zucht eens diep en
veegt dan zijn bril schoon. Dan. olot-
seling, springt hij op. scharren allerlei
papieren, foto's en boekjes bij elkaar en
haalt aan de hand daarvan herinnerin
gen op. Hij praat tegen zichzelf, ge
baart druk. geeft aan hoe bepaalde rol
len gespeeld dienen te worden en is zich
slechts spaarzaam van ons gezelschap
bewust.
„Waarom ben je nou eigenlijk op bezoek
gekomen. Ter gelegenheid van mijn 78e
verjaardag? Maar dat is toch niets bij
zonders". En dan. een ander foto-al
bum bespeurend: „Kijk eens hier. Ik heo
in de tweede wereldoorlog nog eens een
jaartje in de Schouwburg van Gent ge
staan" en hij toont foto-opnamen van
spelmomenten uit de Gentse schouwburg.
..Hier, ik als Kobus in Op hoop van
zegen van Herman Heyermans. Fraai
Toon Mertens als Kobits in „Op
hoop van zegenvan Herman
Heyermans in de Gentse schouw
burg. De foto werd ongeveer 23
jaar geleden genomen.
hé? Mijn vrouw? Overleed ongeveer
twee jaar geleden. Eigenlijk leeft er nie
mand meer van het Zuid-Nederlands To
neel. Alleen ik". En hij zakt weer in
zijn stoel, zit daar nog eens te peinzen,
veert dan weer op en laat een paar to
neelboekjes door zijn handen fladde
ren.
Wanneer wij afscheid nemen staat hij
in de deuropening van zijn wagen,
breeduit. Hij overziet het overgebleven
gedeelte van het wagenpark van het
Zuid-Nederlands Toneel. Even lichi r.og
een trotse blik in zijn ogen en het is
alsof hij wil gaan zeggen: „Geacht pu
bliek. geachte dames en heren, wij pre
senteren u vandaag.." Dan lijkt hij
zich te bedenken. Dat zijn woorden, die
lang geleden zijn uitgesproken. Te lang
geleden. Hij roept ons terug.
„Ik weet nog steeds niet wat je nou
igenlijk bent komen doen. Maar als je
iets over me schrijft laat dan alsjeblieft
uitkomen dat ik er niet op aangedron
gen heb. Het is niets bijzonders meer".
Toon Mertens weet dat hij toch afscheid
van zijn geliefde toneelwerk heeft geno
men. Heeft moeten nemen. Ook al zet
hij dan hier en daar nog wel eens iets
in elkaar, zoals hij zegt. In St.-Jansteen
blijft men echter zyn petje afnemen
voor „toneeldirecteur" Toon Mertens.
En dat willen wy ook doen.
staan drie kleine woonwagens, die met
de heer Toon Mertens, die een van de
wagens bewoont en met mej. Lisa Reyns
die domicilie heeft in een tweede, de
overschotten vormen van het Zuid-Ne-
