Ireda
Ik
SHINTOISME
BOEDDHISME
CHRISTENDOM
GODSDIENSTEN
IN JAPAN
CONSTANT
t
Machtsstrijd onder de
nationalistenleiders
Vreedzaam naast elkaar
Vondst uit
de oudheid
L
t
t
heetman
Nkomo kreeg
decoratie:
celstraf.....
nd
:alen
IERLAND N.V.
Wij-
zijn zojuist
verloofd
a
n
n
Labour wint
in Engeland
ZUID-RHODESIE VERRE VAN RUSTIG
Verraad!
■NIERSLAAN
AART
m - Sittard
oos
4 - Kruisland.
WOONHUIS
Cattenburch 76
070-607806
DAGBLAD DE STEM VAN ZATERDAG 9 MEI 1964
Heiligdommen
c(Nsr*)r De juwelier heeft er alles van.
En thans?
Franciscus
N
ïrvana
H. LEVENS en ZOON
Amerikaanse leger-
kapitein terug
uit oostsöne
Oud-president V.N.-
assemblee overleden
Liturgische kalender
12
r, geheel op
eren
1850.—
uur
Rijckholt" (Z.-L.)
ongelui vanaf 17 j. Gel. te
stricht. Pracht omg. gezell.
f 5.75 p p. Vr. prosp., ook
o-vakantie-week" v. f 64.25
pens. met 4 buitenl. reizen
sl., België, Luxemburg, en
1-303.
us nog MARIAMAAND.
het H. Hart van Maria.
de heer
euwe wijken te TILBURG
ien enkele maanden leeg te
d. Prijs f 33.000,—.
01600-36112.
17
1?
(Advertentie)
((Bijzondere medewerking)
De Japanse geschiedenis begint
met een wonder: De geboorte van
Jimnu Tenno, de eerste kiezer, als
zoon der zonnegodin Amaterasu.
De thans regerende keizer is een
afstammeling van keizer Jimnu
en dus ook van de zonnegodin. De
Japanners achten de beste tradi-
dies en eigenschappen van hun
volk en land belichaamd in de dy
nastie. Zij zien de keizer en het
rijk als eeuwig en zichzelf als scha
kels in de oneindige keten van
voor- en nazaten Zij zien hun va
derland als een schepping der go
den en de keizers als afstammelin
gen der zonnegodin. Iedere Japan
ner heeft deel aan de goddelijke
grond en schoonheid van Japan,
die hem steeds weer nieuwe vreug
de en ontroering brengen.
Het shintoïsme, Japans nationale
godsdienst, wortelt in de oudste ge
schiedenis des lands. Het gaat terug
tot in de grijze oudheid, toen voorou-
derverermg op de Japanse eilanden
de gangbare godsdienst was. Deze voor
ouderverering is, in veredelde vorm,
nog een wezenlijk bestanddeel van het
shintoïsme. De geesten der afgestor
venen, der clans, der huizen, der tem
pels, der landschappen en wat dies meer
zij, bepalen het lot van het Japanse
vaderland. Door de eeuwen heen schre
ven Japanse auteurs: Onze doden zijn
onze goden. Geen wonder dus, dat de
Japanner de doden eert en dat hij doods
verachting normaal vindt. Na zijn dood
gaat hij immers behoren tot de geesten
en voegt hij zich bij zijn gestorven voor
zaten. Geen wonder ook, dat zijn va
derlandsliefde godsdienstig getint is.
Japan is immer (naar Japanse ziens
wijze) een goddelijk land.
Een genationaliseerde bundeling van
voorouderverering en natuurverering.ge-
louterd door de eeuwen en door het
werk van grote denkers, aldus zou men
het shintoïsme kunnen definiëren. Be
grijpen kan slechts hij het, die de geest
van Japan heeft leren kennen. De tra
dities .de gebruiken en het geloof van
het shintoïsme zijn hecht verankerd in
het Japanse volksbestaan en in de volks
ziel. Taal, zeden, gewoonten, fatsoens
normen, erecode, dit alles is met de
geest van het shinto doortrokken.
Shinto heiligdommen ziet men alom
in Japan. Vrijwel elk heiligdom kan
bogen op een eigen ontstaansmythe, op
eigen tradities en op een eigen geschie
denis, zodat elk heiligdom een eigen,
een aparte plaats heeft in Japan. In de
regel zijn de shinto godshuizen gebouwd
in oud-Japanse stijl en gelegen in een
mooie, ruime omgeving. Dit biedt de
bezoeker de mogelijkheid om „schoon
heid" te beleven. Plechtig en strak van
lijn is zo'n shinto heiligdom, voornaam
in zijn eenvoud. Op feestdagen echter
zijn die heiligdommen tevens middel
punten van volksvermaak. Dan drom
men de mensen er samen, dan zijn er
goochelaars en acrobaten, dan wordt
'er gegeten en gesnoept, dan is het
volk blij en vrolijk. De doden verheu
gen zich immers, als de levenden blij
en opgewekt zijn!
Tokyo heeft enige beroemde shinto
heiligdommen. In Yasukuni worden de
geesten der nationale martelaren ver
eerd. Toshogu is gewijd aan Shogoen
Ieyasu, de veldheer en staatsman, die
in het begin der zestiende eeuw sho
goen (hofmeier) werd. Hij was de stam
vader van het shogoen-geslacht Toku-
gawa, dat tot Japans openstelling om
streeks 1860 de feitelijke heerschappij
uitoefende. Voorts zijn nog te noemen
de heiligdommen Mejji, Yushima,
Kanda Myojin, Fukagawa Hachiman en
Suitengu. Tokyo heeft bovendien een
universiteit, die in het bijzonder is belast
met de opleiding van shintoïsten.
Bestaat er eenheid in Japans natio
nale godsdienst? Ja en neen. Ja, om
dat de fundamentele beginselen en
denkbeelden universeel zijn. Neen, om
dat er in de loop der eeuwen tal van
shinto-sekten ontstonden. Alleen in To
kyo reeds zijn er ruim vijftig sekten
vertegenwoordigd. „Katholiek" in de
zin van „algemeen" is het shinto-
isme dus geenszins.
'bereikte omstreeks 525 n.Chr via Korea
Japan. Hij maakte in snel tempo op
gang en verwierf een stevige plaats in
de Japanse samenleving. Thans is het
boeddhisme bijna even hecht vergroeid
met Japan als het shintoïsme. Vrijwel
iedere Japanner heeft banden met bei
de godsdiensten. Van onderlinge strijd
is geen sprake meer.
Dat Japan het boeddhisme goed ont
ving, komt, omdat het tal van elemen
ten bevat, die passen in het wereld
beeld en de wereldbeschouwing der
Japanners. De Japanse geest en het
boeddhisme beïnvloeden elkaar.
Het shintoïsme was de bron van
strijdbaarheid, vaderlandsliefde en krijg-
mansdeugd. Het boeddhisme bracht het
Japanse volk de glimlachende beleefd
heid, die sommige vreemdelingen over
dreven achten. Evenmin als de shin-
toïst acht de boeddhist de enkeling be
langrijk „Ik ben jij; jij bent ik„'
zegt de boeddhistische wet. Het aard
se leven dient slechts om 'na de dood
op te kunnen gaan in het Nirvana,
in de ik-loze rust. Shistoïsme en boed
dhisme hadden dus reeds in den
beginne menig punt van overeenstem
ming. In de loop der eeuwen pasten zij
zich meer en meer bij elkaar aan,
zodat het shintoïsme boeddhistischer
en het boeddhisme shintoïstischer werd.
Thans zijn de boeddhistische leer en
levensbeschouwing een integrerend deel
van de Japanse beschaving.
Wie Japan bezoekt, merkt dit spoe
dig aan het grote aantal boeddhistische
tempels. Vaak zijn deze gebouwd op
prachtige punten in het land. Veelal
pasten de bouwheren de stijl toe, die
vijftien eeuwen geleden de gebruikelij
ke was. Bijzonder inspirerend heeft het
boeddhisme op de Japanse kunstenaars,
gewerkt, prachtige huisaltaren, boeddha
beelden, wandschilderingen en gebruiks
voorwerpen getuigen van de schoon
heidszin en kunstzinnigheid hunner ma
kers en vertolken de geest, de ziel
en de beschaving van Japan. Ja,
de volksziel en de beschaving benadert
men in de tempels en heiligdommen
beter dan waar ook elders.
Evenals vrijwel alle shinto heilig
dommen hebben ook alle boeddhistische
tempels hun eigen tradities en geschie
denis. Deze leren ons, dat de aanwe
zigheid van een tempel vaak weldadig
heeft gewerkt op de streek of wijk.
waarin hij is gelegen. De welstand
van de wijk Asakusa in Tokyo, bij
voorbeeld, schrijft men toe aan de in
vloed van de tempel Sensoji, terwijl
de ontplooiing van het district Ikegami
(eveneens in Tokyo) op rekening staat
van de tempel Honmonji.
Zwaar teisterde de oorlog Tokyo's
boeddhistische tempels. Zowat de helft
viel ten offer aan het krijgsgeweld.
Waardevolle en onvervangbare cultuur
schatten verdwenen voor immer. Toch
zijn er nog tal van tempels overge
bleven, waaronder zeer beroemde, zo
als Kaneiji. Honganji, Gokokuji en
Zojoji. Gokokuji is een der oudste.
Hij dateert uit 1680 en behoort, even
als Zojoji, tot Japans nationale schatten.
Niet slechts het shintoïsme, ook het
boeddhisme telt veel sekten in Japan
Alleen in Tokyo vindt men er ruim
vijftig.
Nu wordt het pas echt fijn. Nu komt het samen sparen,
vergaren, kijken, kiezen. Wij zijn verloofd. Zojuist. Wij
zijn gelukkig. Voor eeuwig. Kijk... dit zijn onze ringen.
De mooiste de modernste die er zijn. Constant ringen.
De gouden gelukssymbolen. Kies óók Constant ringen
se christenen en vooral tegen de
missionarissen ging nemen. Wreed
werden zij soms ter dood gebracht. De
christenvervolgingen in het begin der
zeventiende eeuw culmineerden in een
opstand van Japanse christenen in
1637. Deze Shimabara-opstand werd
met haia geweld neergeslagen. Type
rend voor de geest des tijds is het, dat
de factorij der Verenigde Oost-Indische
Compagnie in Hirado (Japan), geschut,
munitie en kanonniers ter beschikking
van de Japanse regering stelde in die
binnenlandse strijd. Na de Shimabara-
opstand was het lot van het christen
dom in Japan voorlopig bezegeld. Wie
zich liet dopen of gedoopt bleef, werd
des doods schuldig geacht. Enige jaren
na Shimabara werden de Iberiërs uit
Japan uitgewezen. Slechts de Neder
landers mochten blijven op het (bij
Nagasaki gelegen,(kunstmatige) eilandje
Deshima. Van 1640 tot bijna 1860 toe
sloot Japan zich van de buitenwereld
af.
Het shintoïsme, hecht verbonden met
de Japanse beschaving en de Japanse
geest, ontstond in Japan. Anders is dit
met het boeddhisme, dat in het Land
van de Rijzende Zon eveneens hecht
is verankerd. De leer van boeddha
Hoe is het. gesteld met het chris
tendom in Japan? Omstreeks 1560 deed
het er zijn intrede en wel in Nagasaki.
De bekende zestiende-eeuwse missio
naris Franciscus Xaverius introdu
ceerde de westerse godsdienst in het
land van de Rijzende Zon. Aanvankelijk
had het er alle schijn van, dat Japan
een groot succes zou worden voor de
missionarissen. Zeer veel Japanners
omhelsden de nieuwe leer. Onder hen
waren ook tal van vooraanstaande
figuren, die hoge functies aan het hof,
in de regering en in het bedrijfsleven
bekleedden. Na 1600 evenwel begon de
wind te draaien. De regering vreesde,
dat de paters, die naar Japan kwamen,
de „stoottroep" waren van een mogend
heid (Spanje-Portugal, toen in personele
unie verenigd), die beoogde Japan te
veroveren. De Nederlanders, die om
streeks die tijd in Japan een factorij
begonnen waren en de Iberische koop
lieden en paters als concurrenten be
schouwden, spraken, minstens genomen,
de opvatting der Japanse overheid
niet tegen. Als protestanten waren zij
geen vrienden van Rome. Als koop
lieden scheidden zij de zaken des ge-
loofs en des handels. Christendom be
schouwden zij niet als exportartikel.
De vaak zeer harde behandeling, die
de Iberische missionarissen in Japan
ten deel viel, deerde de Nederlanders
niet.
Steeds trenger werden de maatre
gelen, die de regering tegen de Japan-
De Grieks-orthodoxe kerk in To
kio, gewoonlijk aangeduid met
„Nikolai-cathedraal", naar de
stichter, de Russische aartsbis
schop Nikolai, die het gebouw in
1891 stichtte.
Toen Japan tegen 1860 zijn „deur
weer opende", bleek, dat er toch nog
een kleine groep christenen bestond.
Van vader op zoon gedurende ruim
twee eeuwen had die groep zich ge
handhaafd. Na de openstelling des
lands kwam er spoedig godsdienstvrij
heid. Opnieuw gingen zendelingen en
missionarissen naar het Land van de
Rijzende Zon. Opnieuw omhelsden een
aantal Japanners de christelijke leer.
Kerken verrezen. Een der mooiste is
de Nikolai Kerk, een Grieks-katholieke
kathedraal, gebouwd door de Russische
bisschop Nikolai in 1891. Indrukwekkend
staat hij (in Tokyo) op de heuvel
Surugadai. Zijn prachtige koepel en
mooie kerkklokken hebben reeds meni
ge Japanse dichter geïnspireerd tot
fraaie verzen.
Op het ogenblik telt Tokyo vele
christelijke kerken, zendings- en missie
centra. benevens een paar christelijke
hogescholen. Dit bewijst, dat het chris-
De St-Ignatiuskerk in Tokio, één
van de gaafste katholieke bede
huizen in de Japanse hoofdstad.
tendom niet voor de poorten van Japan
is blijven staan. Vooral na 1945 ont
plooiden missie en zending een grote
activiteit en lieten veel Japnners zich
dopen. Veel het wordt door de Ja
panners dankbaar erkend hebben
christelijke organisaties na de oorlog
gedaan ten behoeve van de Japanse
bevolking. Met andere religieuze orga
nisaties hielpen zij de nood en de
ellende lenigen.
In hoeverre het christendom even
hecht verankerd is in het Japanse hart
als het shintoïsme en het boeddhisme,
laat zich moeilijk beoordelen. Er
bestaan tegenstrijdige meningen op dit
punt. Wel staat vast. dat ook de
Japanse christenen vurige patriotten
zijn en dat, althans in dit opzicht, de
geest van het shinto hen nog immer
bezielt.
VERKRIJGBAAR BIJ
VTVESLAAN 7 (achter Fatimakerk) BREDA
Telefoon 47075
De Britse socialistische partij heeft bij
de gemeenteraadsverkiezingen donderdag
in tweeëndertig nieuwe raden van voor
steden die deel uitmaken van Groot-Lon-
den de meerderheid behaald. Labour
boekte tot dusver voorts een nettowinst
van 254 zetels in de verschillende provin
ciale en stadsraden.
Terwijl de algemene verkiezingen nog
slechts vijf maanden verwijderd zijn to
nen de uitslagen van donderdag dat de
zwenking van de kiezers naar links zich
voortzet, zoals al aanwijsbaar was. bij
de verkiezingen voor de graafschapsraden
die vorige maand zijn gehouden. De
plaatsvervangende voorzitter van Labour,
Brown, zei vrijdag dat zijn partij de
aanstaande verkiezingen zal winnen. „Het
wordt een politieke aardverschuiving"
aldus Brown.
De liberalen verloren tot dusver netto
59 zetels, terwijl de verliezen van de con
servatieven per saldo 132 en die van de
onafhankelijken 64 zetels bedroegen.
(Advertentie)
GOUDEN PISTOLEN, bokkepootjes en ge
weertjes. Deze en nog vele andere prachtige
antieke voorwerpjesvanedelmetaalzietu in de
SCHATKAMER ONDER DE LIJNBAAN
Expositievan edelstenen.mineralen.fossielen
antiquiteiten etc. Diamantslijperij in bedrijf.
Geopend elke dag van 9-5 uur.Toegang vrij.
edelsteenkundige f.g.a.
diamantexpert g.i.a.
LIJNBAAN92 r'dam
De 30-jarige Amerikaanse legerofficier
Alfred Svenson die in mei 1963 naar
Oost-Duitsland uitweek, is naar het
Westen teruggekeerd, zo deelde donder
dag een woordvoerder van het Ameri
kaanse hoofdkwartier in Heidelberg mee.
In antwoord op vragen zei hij, dat de
kapitein donderdagavond door Russische
functionarissen bij de grenspost Wartha-
Herleshausen aande Amerikanen was
overgedragen. Hij bevindt zich nu in
Amerikaanse militaire hechtenis in West-
Duitsland. Meer bijzonderheden wilde de
woordvoerder niet verstrekken.
In mei 1963 maakte het Amerikaanse
hoofdkwartier in Europa bekend, dat
kapitein Svenson, die bij de afdeling
halfzware tanks diende, in een jeep naar
Oost-Duitsland was vertrokken. Van an
dere zijde werd verklaard, dat Svenson
in Oost-Duitsland politiek asiel had ge
vraagd.
Svenson vluchtte met zijn moeder na
de tweede wereldoorlog uit Litouwen
en woonde, tot hij in 1949 naar de Ver
enigde Staten emigreerde, in vluchtelin
genkampen. Hij diende in Korea waar
door hij automatisch het Amerikaanse
staatsburgerschap verwierf.
Een vroegere president van de alge
mene vergadering der Verenigde Naties,
de Chileen Jose Maza Fernandez, is
woensdag op 75-jarige leeftijd in Santiago
overleden.
Maza Fernanlez leidde de Chileense
delegatie naar de oprichtingsvergadering
van de volkerenorganisatie in 1945 in San
Francisco.
(Advertentie)
(Bijzondere correspodentie)
De arrestatie en verbanning van
de Zuidrhodesische Afrikaanse natio
nalistenleider Joshua Nkomo zal mo
gelijk de crisis rond het leiderschap
van de Afrikanen in dit land oplossen.
Nkomo verwerft voor de eerste maal
de veelbegeerde onderscheiding voor
moed: een gevangenisstraf. Nkomo is
lange tijd een verdachte figuur ge
weest voor zijn volgelingen in Zuid-
Rhodesië en voor andere nationalis
tische Afrikaanse leiders wegens zijn
weigering om voor zijn politieke me
ning in de gevangenis te geraken.
Tijdens zijn leiderschap zijn in zuid-
Rhodesië drie nationalistische partijen
door de wet verboden en iedere keer
wist Nkomo uit het land te vluchten of
buiten schot te blijven, terwijl mindeie
parijleden naar de gevangenis gingen.
Nkomo is enkele malen tot korte vrij
heidsstraffen veroordeeld wegens scnen-
ding van de strenge veiligheidswetten
van zijn land, maar iedere keer wist
hij de dans te ontspringen door beroep
aan te tekenen tegen zijn vonnis. Vele
intellectuelen onder zijn volgelingen
thuis en in andere landen waren ervan
overtuigd dat Nkomo slechts een stro
man was, die niets waard was als de
zaken slecht verliepen.
Vorig jaar augustus stootten de mees
te bestuursleden van de verboden Zim
babwe Afrikaanse Volksunie tezamen
met de jonge partij-intellectuelen Nko-
mo's partij onder leiding van dominee
Ndabaningi Sithole, Nkomo uit de partij
en vormden de Zimbabwe Alxikaanse
Nationale Unie. De steun van de partij
slingerde tussen Sithole en Nsomo
Sommige Afrikaanse leiders, vooral
president Kwame Nkroemah en pre
mier Hastings Kamoezoe Nbanda van
Nyassaland, steunden Sithole. Anderen
hielden zich afzijdig en weer anderen,
waaronder dr. Kenneth Kaunda uit
Noord-Rhodesië, gaven hun steun aan
Nkomo.
De arrestatie en verbanning hebben
nu de balans in het voordeel var Nko
mo doen overslaan. Men verwacht dat
binnen enkele weken de rest van de
Afrikaanse nationalistische beweging
zich achter hem zal scharen. Dit zal
tenminste enige troost geven aan
Nkomo, terwijl hij zijn jaar balling
schap uitzit in liet afgelegen gebied
in het verre zuiden van zuid-RLode'sië,
bij de grens van Mozambique.
Het was reeds maanden geleden dui
delijk dat Sithole er niet in ges.aagd
was de steun van het volk te verwerven.
De meeste leden van zijn partij, de Z.A.
N.U.{ liepen weer over naar Nkomc's
partij, de partij voor de bescherming
van het volk (P.P.C.), en zijn hoop
vervloog.
Op 8 augustus 1963 de dag van de
oprichting van de Z.A.N.U. had een
enthousiaste Sithole nog de pers om
zich heen verzameld in Highlield. een
negerwijk van Salisbury. Hij deelde toen
communiqués uit over de oprichting
van de nieuwe beweging. Mei, de ge
boorte kwam een opleving van nationa
listische activiteit, die gepaard ging met
een terreur in de stadswijken van straat,
stenen en benzinepompen, de nieuwe
wapenen van politieke overredings
kracht
Sithole en zijn aanhangers hadden het
intellectuele kader van Nkomo's partij
gevormd en waren reeds zijn naaste
medewerkers toen in 1962 de Zimbabwe
Afrikaanse Volksunie (Z.A.P.U.) verbo
den werd. Zij waren het die beslaten
geen nieuwe partij ter vervanging van
de Z.A.P.U. te vormen, welke de derde
partij onder leiding van Nkomo was die
door de toenmalige regering van sir Ed
gar Whitehead werd verboden
Nkomo was woedend over de ourich-
ting van de Z.A.P.U. en slingerde be-
schuldigingen van verraad naar zijn
vroegere medewerkers. Hij riep een
conferentie van 1.000 afgevaardigden
bijeen, die stemden voor de oprichting
van de PPC en die Nkomo voor het
leven als voorzitter benoemden Hij
verkreeg van hen dictatoriale bevoegd
heden.
Hij verklaarde dat de P.P.C. geen po
litieke partij was, getrouw aan zijn be
lofte om de ZAPU niet te vervangen.
De nieuwe partij zou geen officieel in
geschreven organisatie zijn, zou er geen
ledenlijst op na houden en men zou zich
niet bezighouden met partijfunctiona
rissen en financiën.
Aan de top zetten Nkomo en Sitholde
hun wederkerige lastercampagne
voort, in de lagere regionen veroorzaak
te de splitsing een intimidatiecampagne,
welke sinds augustus de stadswijken in
zijn greep heeft gehad.
Maar de strijd om de macht tussen
blanken en kleurlingen was weer opge
laaid. Nkomo vocht voor zijn politieke
leven, en won. Hij kreeg wederom de
steun van de massa en Sithole kwam
tot de ontdekking dat hij een partij
leidde die slechts de steun genoot van
een klein gedeelte van de reeds minime
Afrikaanse middenklasse en een nog
kleinere groep intellectuelen. De Z.A.N.
U begon de campagne met niets. Sit
hole stuurde delegaties naar premier
Field om een constitutionele vergade
ring te laten beleggen. De blanKe leider
wees de voorstellen van de hand. Maar
Sithole wees er op dat deze ontmoeting
een noodzakelijke eerste stap was tot
zijn „confrontatiepolitiek."
Een lid van het partijbestuur van de
Z.A.N.U., Edison Zvobgo, verklaarde
dat men de partij er niet' van kon
beschuldigen niet tot onderhandelingen
bereid te zijn, maar dat hun voorstellen
door de blanken verworpen waren.
Niemand heeft kunnen ontdekken wat
de volgende stap van de partij had moe
ten zijn. De energie, waarmee men be
gonnen was scheen op te zijn en u'l
het hoofdkwartier in Salisbury werd
mets meer vernomen Sithole, e:n han
dig en volkomen integer politicus, had
waarschijnlijk beseft dat, voor hij zijn
verdere plannen kon uitvoeren, hij de
steun van de massa nodig had. Er blijft
hem nu niets anders over dan toe te
geven dat de Z.A.N.U. gefaald heeft en
de partij te ontbinden, of verder t» strij
den als leider van een groep briljante
en toegewijde mensen van een poli
tieke partij die geen reden van bestaan
heeft wegens gebrek aan steun.
VEZENO ZAANDAM WESTZIJDE 212 - TEL. 6 3441
ZONDAG 10 mei. Zondag na Hemelvaart.
Wit. Mis: Exaudi. Credo. Prefatie van
Hemelvaart.
MAANDAG 11 mei. H.H. Philippus en
Jacobus. Rood. (Philippus behoorde
met Petrus en Andreas tot de eerste
volgelingen van Christus. Hij predikte
in Frygië, waar hij de marteldood
stierf. Jacobus behoorde tot de bloed
verwanten van Christus. Hij was de
eerste bisschop van Jeruzalem, waar hij
in het jaar 62 de marteldood stierf).
Credo. Prefatie van de Apostelen.
DINSDAG 12 mei. H.H. Nereus, Achilles,
Domitilla en Pancratius. Rood. «Nereus
en Achilles werden omstreeks 98 ont
hoofd. Ook de maagd Domitilla wordt
als martelares vereerd. De 14-jarige
Pancratius werd in 304 gemarteld).
's-Hertogenbosch: H. Wiro. Wit. (Tijd
genoot van de H. Willibrordus. Hij
werd samen met de H. Plechelmus te
Rome tot bisschop gewijd. Hij predikte
vooral in het land van Gelder, Kleef
cn Gulik, Omstreeks 710 stierf hij te
Sint-Odiliënberg bij Roermond). Twee
de gebed H.H. Nereus, Achilles, Do
mitilla en Pancratius. Prefatie van He
melvaart.
WOENSDAG 13 mei. H. Servatius. Wit.
(Als eerste bisschop van ons land. was
hij de grondlegger van het geloof in
deze gewesten. De bisschoppelijke
tel bracht hij over van Tongeren naar
Maastricht, waar hij in 384 stierf).
Tweede gebed voor de bisschop: Deus,
omnium. Verjaardag van zijn wijding.
Derde gebed H. Robertus Bellarminus.
DONDERDAG 14 mei. Mis van Hemel
vaart. Wit. Tweede gebed H. Bonifa-
tius. Prefatie van Hemelvaart.
VRIJDAG 15 mei. H. Joannes Baptista de
la Salie. Wit. (Te Reims in 1651 gebo
ren. wijdde hij zich geheel aan zijn
ideaal: de opvoeding van de arme, ver
waarloosde jeugd. Daartoe stichtte hij
de Congregatie van de Broeders der
Christelijke Scholen. Veel onbegrip en
tegenwerking moest hij overwinnen. Hij
stierf in 1719). Prefatie van Hemel
vaart.
ZATERDAG 16 mei. Vigilie van Pinkste
ren. Rood. Prefatie, Communicantes en
Hano igitur van Pinksteren.
Archeologie heeft mij
altijd geboeid; feller nog
dan die agent toen ik in
bescheiden mate weer
spannig was. Ik reed dan
ook snel naar Leiden,
toen een weekblad vroeg
om een Assistent bij Op
gravingen in Egypte. De
professor woonde in een
oud herenhuis. Zijn naam
stond in Griekse letters
op de deur, zodat alleen
studenten en afgestu
deerden die konden lezen.
Ik werd, nadat ik het
dienstmeisje een vrien
delijk kneepje in de
wang had gegeven, snel
bij hem toegelaten. Hij
stond bleekjes in de hoek,
maar toen ik hem een
hand gaf bemerkte ik m'n
vergissing: het was een
studie-skelet. De geleer
de zelf zat als een aap
geklemd tegen een wand
vol boeken. Hij kwam
moeizaam naar beneden
en reikte mij nu zijn
eigen hand. „Ja, die ver
gissing komt meer voor",
sprak hij verontschuldi
gend, „we lijken ook een
beetje op elkaar en het
is hier vrij duister. Het
is Nep, een vorstin uit de Twaalfde
Dynastie voor Christus. Hoewel, het
kan ook een ander zijn, dat waet je
met die dingen nooit zeker. Ik wil nu
weer niet zover gaan als mijn collega
Beierkruier, die beweert dat het een
plastic-geraamte uit de Hema is. Dat
is louter afgust van die man omdat
hij er zelf geen heeft. Nep heeft acht
jaar geregeerd en bracht land en volk
tot grote bloei. Ze voerde de belastin
gen hoog op, maar lang niet tot de
hoogte die wij nu kennen. Kwam u
op de annonce af?" Ik antwoordde be
vestigend. „Er moeten in de buurt van
Gizeh nog dingen in de grond zitten",
zei de professor, „waar we geen weet
van hebben. Het is maar zeer ten dele
bekend, welk beschavingspeil die oude
Egyptenaren hadden bereikt; ze heb
ben ons de kalender gegeven en de
pyramiden. maar volgens mij moet er
meer zijn. Hè hè, ik ben doodmoe. Dit
zelfde heb ik namelijk vandaag al 24
keer gezegd. Wat hèb ik hier een men
sen binnengehad! Een echtpaar dat voor
niets op vakantie wilde. Een inbreker.
Een zandhandelaar die zijn voorraad
in de Sahara wilde gaan uitbreiden,
voor niets. Een communist die wou
spioneren. Maar u lijkt me wel wat;
u hebt een intelligent hoofd. Morgen
ochtend acht uur, kan dat?". „De in
leiding?", vroeg ik. „De reis", ant
woordde hij. „Zorg dat je banden hard
staan en neem wat boterhammen mee
voor onderweg. De rest betaal ik uit
een regeringsbeurs". Twee dagen later
werd mijn Volkswagen te Caïro aan
wal gezet vanuit de boot en nog een
dag later stonden we midden in Boven-
Egypte voor een herdershut. „Hoera",
riep de professor, „een verlaten her
dershut uit de tijd van Ramses de
Derde. Ik zie het aan de stijl. Nee,
stommeling, niet de deur-stijl, maar de
bouwstijl. Ga maar eens naar binnen".
We deden het. Nooit had ik geweten,
dat archeologie zo'n eenvoudige weten
schap is. De professor haalde alles
overhoop en jubelde steeds luider. „Een
vuurtang met een Osiriskop," riep hij,
„wat zullen ze daar in Leiden blij mee
zijn. En hier, kijk eens, een authen
tieke pijl en boog uit de Hyksos-pe-
riode. Deze hut is kennelijk eeuwen
lang gebruikt door nomaden. Ze heeft
de tijd getrotseerd".
Zielsgelukkig laadde hij alles in een
grote zak. Ineens riep ik hem. Ik had
een mummie gevonden. In het kel
dertje. „Mijn hemel", zei de professor.
..Een mummie, hoe heerlijk. Een ver
knocht aanhanger van de pharao moet
deze mummie in veiligheid hebben ge
bracht toen de overweldigers nader
den. Een typisch-Egyptische eigen
schap die aanhankelijkheid. Nefertete
was volgens de geschiedschrijvers ook
zo'n aanhankelijk mens; ze hing aan
iedereen. Zeg, wil je hem zolang ach
ter in je auto leggen? Ik zie het al
staan: OUDHEIDKUNDIGE VONDST
VAN GROOT BELANG IN EGYPTE".
Een beetje ontevreden sjouwde ik de
mummie naar mijn achterbank. „Ten
slotte heb ik hem gevonden", zei ik,
„dus ik ruil de publiciteit graag heb
ben". „U werkt onder mijn leiding,
waarde heer", zei de professor. Toen
ik terugkwam, had hij een antiek soep
bord in de hand. „Alexandrisch porce-
lein", zei hij. Eeuwen zien ons aan.
Generaties hebben uit dit bord soep
gegeten en pap. Maispap misschien".
„En groentesoep", merkte ik op. „Wat
zal Leiden blij zijn", sprak de geleer
de. „Het bord draagt een Sfinx op de
achterkant; dit is het symbool van de
koning; misschien was de bewoner van
deze hut hoveling of hofnar en had hij
het gestolen". Nü was liet tijd voor
mijzelf om te juichen. Er stond een
heus radiootje in de verweerde kast.
Ik draaide eraan en onmiddellijk sprak
een stem: „Hier volgen de Nieuwsbe
richten, voor de Nederlandse Radio-
Unie verzorgd door het Algemeen Ne
derlands Persbureau A.N.P." „Maar
ze hadden toch geen radio's?", vroeg
ik. Het zal wel door een toerist ach
tergelaten zijn", antwoordde de pro
fessor, doe het maar in de zak".
„Maar ik....", wierp ik tegen. „Onder
mijn leiding", zei hij.
Tegen het middaguur kreeg ik be
hoefte aan een sigaret en ik ging die
buiten zitten roken. Ineens sperde ik
de ogen wijd open. De mummie kwam
de wagen uit, begon vreselijk te geba
ren en te schelden en liep naar bin
nen. waar hij de professor een afram
meling gaf en een sauskom uit de han
den rukte. Met de grootste moeite ont
kwamen wij. „Wat was er aan de
hand? vroeg ik. „Hij vond ons ge
mene inbrekers", sprak de professor,
„en hij zei dat hij hier al jaren woont.
Hij is kameeldrijver. Overdag slaapt
hij en 's nachts gaat hij op pad. Je
dacht toch niet écht dat het een mum
mie was? Het was gewoon een ma
gere vent". „Gunst", zei ik, dan zal
Leiden toch niet zo blij zijn als u
dacht".
„Wees maar blij", antwoordde hij.
„We zijn net op tijd weg. Anders had
hij me vermoord en dan was Leiden
in last geweest".
YORICK
