Kennedy ronde:
Carlistendemonstratie was
een kinderlijk spel
roos?
TRAITAL
Wat
weet de
juwelier
van
tafel
zilver?
j uwelier
voor
tafelzilver
't is weer tijd voor
Leve Irene
van Spanje
FELU
De voorgeschiedenis van een
historische conferentie
SAMENWERKING TUSSEN
AMERIKA EN
LANDEN ALS GESPREKS
STOF TE GENEVE
OOGGETUIGE VERWACHTTE FANATISME, DOCH...
Britten treffen
maatregelen
tegen rebellen
Spelende jongens
stonden bloot
aan straling
15
zó zacht
zó geurig
Met Esso bent u beter uit!
3
Onrust in Arabië
DAGBLAD DE STEM VAN DINSDAG 5 MEI 1964
13
J. F. KENNEDY
Vrede door handel,
handel in vrede
rpweeduizend jaar geleden werd Genève gesticht op de oevers van de Rhöne.
Gelegen in het centrum van Europa, op het kruispunt van de westerse
cultuur was Genève de aangewezen plaats om het vertrekpunt te zijn van de
reformatie en het wereldomvattende Rode Kruis, dat in 1864 werd opgericht. Nu,
honderd jaar later, zal Genève weer in het midden van iedere belangstelling
geplaatst worden door de onderhandelingen tussen de Verenigde Staten van Ame
rika en de Europese Economische Gemeenschap. Gistermorgen begon te Genève
de Kennedy-Ronde, die beslissend zal zijn voor de economie van Amerika en de
eenheid van Europa, omdat ze voor een lange tijd de handelsvoorwaarden tussen
deze twee continenten zal vastleggen.
Doel
Het wetsontwerp-Kennedy stelt
een open handelsassociatie voor
tussen de Verenigde Staten van
Amerika en de Europese Econo
misch e Gemeenschap. Door de Ken
nedy-Ronde wil men de handel tus
sen de U.S.A. en Europa stimu
leren en zodoende de internationale
handel van de overtollige belem
meringen bevrijden, waardoor de
economieën van beide werelddelen
meer op elkaar aangewezen zul
len worden.
Het functioneren van handelsbe
trekkingen veronderstelt een zeke
re rust, waardoor ze op lange ter
mijn slechts de algemene wereld
vrede in de hand kunnen werken.
Er is vrede nodig om twee lan
den met elkaar handel te laten
drijven. Omgekeerd is het ook waar
dat landen, die met elkaar handel
drijven en daardoor voor hun res
pectievelijke economische groei af
hankelijk van elkaar zijn geworden
heel moeilijk oorlog met elkaar
kunnen voeren
Basisprincipes
De grondprincipes van de Ken-
nedy-Ronde zijn algemeen gesteld.
Zo zal men streven naar de vol
ledige vrijmaking van de handel
in alle soorten produkten, waar-
(Advertentie)
Hij
weet,
dat een
Nederlands
bestek een
prijs won in
Milaan. Hij weet
qua prijs en ont
werp mogelijkheden
te scheppen die
variëren van zeer
exclusief tot gang
baar en goed. Hij
weet dat men tafel
zilver in alle rust
moet bespreken
en bekijken.
Hij weet wat
de etiquette eist,
wat men het best
als cadeau geeft
en hoe men over
langere tijd een
cassette kan
opbouwen.
De juwelier
weet er
alles
van.
persoonlijk adviseur
van de E.E.G. en de U.S.A. samen
minstens 80 pet. van de wereld
handel in handen hebben. Niet al
leen de zuivere douanerechten maar
ook de niet-tarifaire hindernissen
moeten behandeld worden. Wat de
invoerrechten betreft zal men stre
ven naar een lineaire tariefverla
ging met een strikt minimum aan
uitzonderingen. Voor de landbouw-
produkten, waarover de E.E.G.-lan
den zelf nog niet geheel akkoord
zijn, zal men aanneembare voor
waarden trachten te vinden. Ten
slotte heeft men vooropgesteld, dat
geen moeite gespaard mag blijven
om de hindernissen, die de uit
voer uit de onderontwikkelde of
ontwikkelingslanden belemmeren uit
de weg te ruimen.
Het belang
Op het ogenblik zijn in Washing
ton 10.000 mensen bezig met de
voorbereiding van de Kennedy-Ron
de, onder leiding van de vroegere
minister van buitenlandse zaken,
Christian Herter Hieruit blijkt,
dat Amerika belangrijke resultaten
verwacht van de komende onderhan
delingen
De Amerikanen doen een goede
zaak door hun invoerrechten een
stemmig met de Europeanen te
verlagen. Daardoor kunnen Euro
pese produkten gemakkelijker naar
Amerika uitgevoerd worden, maar
ook zullen de Amerikaanse goede
ren hun weg beter vinden op de
steeds groeiende Europese markt.
De bedrijven in Amerika zijn mach
tiger dan de onze, waardoor de
Europese ondernemers na de Ken
nedy-Ronde een veel grotere con
currentie van Amerikaanse zijde
zullen ondervinden.
Vergelijking
Over het algemeen kan men zeg
gen dat Amerika bij de Kennedy-
Ronde meer belang heeft dan Eu
ropa. Door het verlagen van dé
wederzijdse invoerrechten wordt er
een supplementaire afzetmogelijk
heid geschapen, die de verkoop van
de geproduceerde produkten gemak
kelijker maakt en op lange ter
mijn de werkgelegenheid voor de
arbeiders Verbetert.
De Amerikanen kunnen slechts
voordeel hebben door met de Eu
ropeanen te onderhandelen. De Eu
ropese handel is tweemaal zo groot
als die van de U.S.A., terwijl het
groeicoëfficiënt van de Amerikaan
se economie slechts 2,3 pet be
draagt met daartegenover 5 pet.
voor de Europese economie. De
financiële reserves (goud en de
viezen) bereiken in Europa 26 mil
jard dollar, terwijl deze in de
U.S.A. slechts 16 miljard dollar
zijn. Op het gebied van heA men
selijk potentieel heeft de E.E.G.
de U.S.A. ingehaald. Ze hebben
ieder een bevolking van ongeveer
170 miljoen terwijl Rusland onge
veer 200 miljoen inwoners telt.
Ondanks het feit, dat in Amerika
de levensstandaard hoger is dan
bij ons, sleept de Amerikaanse
economie ruim 5 miljoen wei'klo-
zen met zich mee. Dit is meer
dan 6 procent van de actieve be
volking. In de E.E.G. schommelt
dit percentage tussen de 2 en 3
pet.
Waarom Europa?
Door al de moeilijkheden in Ame
rika en de relatief hoge Europese
invoerrechten, vonden de Amerika
nen het nuttiger hun geld in Eu
ropa of elders te beleggen. Tus
sen 1950 en 1962 verdrievoudigden
zich de Amerikaanse directe inves
teringen m het buitenland. Deze
investeringen in Europa groeiden
in die periode tot het vijfvoudige
en in de E.E.G.-landen zelfs tot
het zesvoudige.
Kort kunnen we dus zeggen dat
Amerika er voordeel bij heeft om
met zijn Europese partners aan een
tafel plaats te nemen om zodoen
de door het verlagen van de in
voerrechten een mogelijke oplos
sing aan al deze problemen te ge
ven en om hun economische groei
opnieuw te stimuleren.
Voor Europa zal de Kennedy-
Ronde van niet te schatten belang
zijn, daar men nu tezamen stel
ling moet nemen tegenover de Ame
rikaanse voorstellen. Niet alleen zal
de Europese buitenlandse handel
en daardoor ook de economie er
goed bij varen, maar de Kennedy-
Ronde zal aantonen, dat de landen
van de E.E.G zich nog meer moe
ten integreren. De Kennedy-Ronde
zal een van de grote aansporin
gen zijn tot het maken van de
Verenigde Staten van Europa.
De krachtige druk die de E.E.G.
tot nu toe op de wereld gemaakt
heeft door haar economische suc
cessen en haar groeiende beteke
nis zal versterkt worden, waardoor
Europa weer zijn stem kan laten
gelden op het wereldplan.
Moeilijkheden voor Europa
De Amerikaanse invoerrechten
liggen gemiddeld veel hoger dan
het buitentarief van de E.E.G. zo
dat het in zekere mate voor hen
gemakkelijk zal zijn om toegevin
gen te doen. De economische moei
lijkheden zijn velerlei.
Toen op 25 maart 1957 het
verdrag van Rome ondertekend
MARSHALL
hulp aan Europa
werd, had men nooit durven ho
pen dat de E.E.G. zes jaar later
als een economisch gelijke met
Amerika zou onderhandelen. De
meeste industrieën hebben zich nau
welijks aangepast aan de nieuwe
Europese structuur. Sommige be
reiden zich al voor op de komen
de veranderingen die onvermijde
lijk zijn.
Deze moeilijk te volgen evolutie
heeft echter ook zijn voordelen. Men
zal nu verplicht zijn zich steeds
aan te passen en zijn onderneming
te moderniseren. Men moet strijden
om zijn marktaandeel te behouden
en te vergroten Dit komt niet
alleen de economie als zodanig teitfj
goede maar ook de gehele bevolking.
Europa als eenheid
De politieke problemen zijn
enorm. Europa bestaat, maar de-
definitieve grenzen zijn nog niet
getrokken. Men weet niet of een
eventuele aansluiting van Engeland
ten goede zal komen of dat deze
vergroting van de E.E.G. haar
vernietiging betekent. Engeland is
immers geneigd aan de Amerika
nen veel voordelen te verlenen en
Europa te zien als een groep van
landen, alleen verbonden door han
delsakkoorden. Frankrijk streeft
naar een op zich zelf staand, ge
sloten continentaal Europa. De
vraag rijst ook of Europa, indien
het zo blijft in de vorm van de
E.E.G., niet gedomineerd zal wor
den door Frankrijk. De aansluiting
van Engelafid bij de E.E.G. werpt
vele moeilijkheden op, alhoewel
men zich kan afvragen of deze
aansluiting niet noodzakelijk is voor
de toekomst van Europa.
Er zijn ook militaire problemen
vooral door Frankrijk opgeworpen
De Gaulle wil een Europees Euro
pa, dat hij ziet als een derde we
reldmacht, onafhankelijk zowel van
de Sovjet-Unie als van Amerika,
met eigen kernbewapening De an
dere vijf landen evenals Engeland
willen meer tegen Amerika blijven
aanleunen wat bun verdediging be
treft. Men kan betwijfelen of de
tijd rijp is voor een Europees Eu
ropa en discussiëren over de struc
tuur die deze nieuwe statenbond
moet hebben; één ding is zeker:
Europa zou in staat zijn een zeer
voorname rol te spelen in de we
reldpolitiek, wanneer het militair
gezien voor zijn eigen verdediging
zou instaan.
Achtergrond
(Advertentie)
Luister naar ,,'t Is weer tijd voor North State", met de Dutch Swing College Band o.l.v. Peter Schilperoort via Radio Veronica-za. JJ.15, zo. 10.30, di. 19.00, do. 18.45
(Van onze correspondente).
Ik was al heel vroeg vertrokken van
uit Pamplona om zondag op de Monte-
jurra de Carlistendemonstratie gade te
slaan. In de wagen van een 100 procent
Carlistenfamilie ben ik er om ongeveer
negen uur beland en toen was het al
haast niet meer mogelijk het klooster van
Irache te bereiken. Irache ligt aan de
voet van de ruim 800 m hoge berg Mon-
tejurra en daar werden van zes uur af
tot tien uur doorlopend missen gelezen.
Ik heb daar grote devotie waargenomen.
Deze kerkdiensten stonden in het teken
van de dodenherdenking van de geval
len requetes, uit de burgeroorlog.
Om ongeveer 12 uur hoorde ik dat
Carlos Hugo en Irene wel in Madrid za
ten, maar dat het hun verboden was door
de Spaanse regering om naar Montejurra
te komen. In hun plaats was aanwezig
prinses Cecilia de Bourbon, de zuster van
Carlos. Zij is een parachutiste.
Als men zich een oordeel wil
vormen over de Kennedy-Ronde moet
men de facetten van alle problemen
alsmede de voor- en nadelen in
ogenschouw nemen. Het is noodza
kelijk het geheel in de geschiede
nis van de U.S.A. en vooral in
zijn politiek ten overstaan van Eu
ropa zien.
Omdat bij de Kennedy-Ronde het
voordeel voor Amerika groter is
dan voor Europa, is het noodzake
lijk om op de onbaatzuchtige Ame
rikaanse houding te wijzen, waar
door zij door hun hulpverlening in
de na-oorlogse jaren het Europees
herstel in de hand gewerkt hebben.
Toen Europa een puinhoop was,
de handel bijna was stopgezet en
teruggebracht tot een geringe ruil
handel, de achteruitgang van de
aanvoer een ontzettende werkeloos
heid dreigde te veroorzaken, een
daling van de levensstandaard in
alle Europese landen dreigde, ont
stond het Marshall-plan, De totale
hulp van het Marshall-pian bedroeg
gedurende de periode van 3 april
1948 __tot 30 juni 1952 ongeveer
2.651.5 miljoen dollar. Dank zij deze
hulpverlening van Amerikaanse zij
de werd de mogelijkheid gescha
pen om het Europese produktieap-
paraat opnieuw in volle werking
te brengen.
Nu Europa en Amerika samen
in Genève gaan onderhandelen moet
Europa, met handhaving,het Mar
shall-plan indachtig zyn. Europa
moet blij zijn, dat het zich uit
eindelijk dankbaar kan tonen en
dat het de U.S.A. kan bystaan, om
samen en op gelijke voet met de
U.S.A. de ge'dachten van de vrije
wereld te verspreiden en te verde
digen
RENé GONNISSEN
In Irache (een klooster met een semi
narie) werd haar een militaire serenade
gebracht door in uniform gestoken reque
tes. Zij dragen hun eigen militaire uni
form, hoewel ze natuurlijk helemaal geen
militair meer zijn. Maar dan lijken ze
meerAls onderscheidingstekenen dra
gen zij in plaats van sterren, een, twee
of drie lelies. (Fleurs de Lis, van het
wapen van de Franse en Spaanse ko
ningen). Van die militaire band maakten
ook kleine jongens deel uit. Cecilia be
steeg de berg en passeerde de kruisweg.
Op ongeveer 200 meter hoogte staat het
eerste stenen kruis van de kruisweg,
met het volgende opschrift:
„Wandqlaar, bid deze kruisweg ter na
gedachtenis der Carlisten die voor het
ideaal stierven in de negentiende en twin
tigste eeuw".
Bij elk kruis werd plechtig een krans
gelegd. Eenmaal boven beland, na een
moeizame tocht van twee uur waar
uw verslaggeefster ook maar aan mee
heeft gedaan werd daar een mis opge
dragen, waar alleen prinses Cecilia de
Bourbon de communie ontving. Daarna
daalde de ganse menigte de berg weer af.
Dat duurde tot ongeveer drie uur. Over
al zagen we spandoeken, opschriften en
vlaggen met „Leve koning Xavier". Op
andere spandoeken stond „Dank u, Irene
van Spanje" en „Leve prinses Irene van
Spanje", wat o.a. de leuze was van een
studentengroep uit Victoria.
Boven op de berg kwam ik een trotse
heer te paard tegen met een wijnfles in
zijn hand, die ik aansprak omdat ik dacht
dat hij een Duitser was en omdat hij de
enige was die te paard zat. Hij kwam
uit het vorstendom Liechtenstein en was
correspondent van de Zürcher Zeitung.
Hier en daar was een enkele Nederland
se vlag te zien die in grote haast 'gefa
briceerd was en door geestdriftige be
wonderaars van prinses Irene werd ge
toond. Men hoorde hen uitroepen, „Leve
prins Carlos, leve de koning en leve
prinses Irene".
Boven op de berg werd het woord ge
voerd door kapelaan Xavier Astrain,
die 25 jaar geleden de kruisweg inwijd
de. Hy zei: „Wij vragen geen gunsten
van de buitenlandse pers. Wij hebben
geen propaganda nodig. Wij verzoeken
hun slechts de objectieve waarheid
weer te geven". Daar voegde hij nog
aan toe: „Als wij met 100 requetes naar
Madrid zouden gaan dan zouden wij
gevaar kunnen opleveren voor Franco.
Maar dat doen wij niet. Wij leven ons
alleen maar uit op de Montejurra en
och dat is toch een onschuldig bedrijf".
Hier kan ik het persoonlijk mee eens
zijn, want ik had eigenlijk een fanatie
ker beweging verwacht en vond dit' een
heel gezellig en geanimeerd spel, dat iets
kinderlijks had.
Het zijn kinderlijke mensen, waar geen
kwaad in zit. Wel veel vrolijkheid. Vele
mensen liepen met gitaren rond en had
den plezier. Er zijn geen relletjes voor
gekomen. Overal werden foto's van Car
los en Irene verspreid. Er was een spe
ciale uitgave t.g.v. de bruiloft en er
werden ook staatsiefoto's van prinses
Irene verspreid.
Daarna daalde men de berg weer af en
werd er beneden in de plaats Estella een
gemeenschappelijke maaltijd gehouden,
waar ongeveer 1000 personen aan hebben
deelgenomen, maar de grote massa kam
peerde in de open lucht. Des middags
waren er politieke redevoeringen op het
grote plein van de plaats Estella.
De merkwaardigste redenaar was don
Bias Pinar, die o.a. zei dat hij hoopte
dat prinses Irene veel kindertjes zou
krijgen
(Advertentie)
wassen met
(Advertentie)
meer comfort
f
met Esso Gas
Hoe onmisbaar gas in de keuken is merkt u pas als u
het heeft. U kunt het hebben, morgen al: Esso Gas!
Om vlugger, beter, prettiger te koken. Esso Gas! Voor
heet water uit de kraan in de keuken, in de douchecel.
Alle voordelen worden u gaarne toegelicht door elke
Esso Gas-depothouder. Bij hem staat uw eerste fles
Esso Gas al klaar!
Een produkt van l'Oréal de Paris
Het Britse opperbevel Voor het Midden-
Oosten heeft bij monde van zijn comman
dant van de landmacht, generaal-majoor
John Hamilton Cubbon op een perscon
ferentie gewag gemaakt van een offensief
dat mogelijk een jaar zal duren tegen
vanuit Yemen operende rebellen.
De mededeling volgt op onbevestigde
berichten, dat de hoofden van een door
de rebellen gedode Britse kapitein en sol
daat in Sann, een van de twee hoofd
steden van Yemen, tijdens een parade op
stokken zijn meegevoerd.
Het Foreign Office in Londen tracht
via de Amerikaanse legatie in Taiz,
Yemen, al dan niet bevestiging van het
bericht te krijgen. Engeland onderhoudt
geen diplomatieke betrekkingen met
Yemen.
Het Brits offensief richt zich tegen de
geüniformeerde guerillas die overvallen
plegen in de Zuidarabische federatie ten
noorden van het Britse protectoraat Aden.
Na het bezoek van Nasser aan Yemen
volgden er nieuwe overvallen. Het V.A.R.-
staatshoofd had er bii de bevolking op
aangedrongen „de Britten uit Zuid-Yemen,
de federatie en het protectoraat Aden te
verdrijven.
In Aden is inmiddels een bataljon van
de strategische reserve aangekomen om
het hoofd te bieden aan de nieuwe drei
ging.
Generaal Cubbon verklaarde, dat de
rebellen opleidingskampen en munitie
depots nabij de grens hebben aangelegd.
Cubbon zei, dat de rebellen met uit Egyp
te afkomstige Russische wapens waren
uitgerust.
Zestien jongens, tussen tien en twaalf
jaar oud, hebben zondag blootgestaan aan
krachtige radioactieve straling van een
apparaat dat wordt gebruikt om ijzeren
staven te controleren. Zij werden in een
ziekenhuis onderzocht en mochten daarna
naar huis terugkeren. Het zag er niet
naar uit dat zij schadelijke gevolgen van
de straling hebben ondervonden.
De jongens waren over de omheining
van een constructiewerkplaats in New
York geklommen om op het terrein te
spelen. Zij kwamen daar in de buurt van
het doorlichtingsapparaat, dat slechts
werkt als het fabriekspersoneel naar huis
is, teneinde het gevaar op radioactieve
besmetting te verkleinen.
Twee mannen, die het toestel bedienden,
merkten de jongelui pas op toen zij al
enige tijd in de buurt waren.
Zij werden met spoed naar het zieken
huis gebracht. Het onderzoek gaf geen
reden tot bezorgdheid. Men heeft de kin
deren naar huis gestuurd doch zij blijven
enige tijd onder controle.
4