Kennedy ronde: Carlistendemonstratie was een kinderlijk spel roos? TRAITAL Wat weet de juwelier van tafel zilver? j uwelier voor tafelzilver 't is weer tijd voor Leve Irene van Spanje FELU De voorgeschiedenis van een historische conferentie SAMENWERKING TUSSEN AMERIKA EN LANDEN ALS GESPREKS STOF TE GENEVE OOGGETUIGE VERWACHTTE FANATISME, DOCH... Britten treffen maatregelen tegen rebellen Spelende jongens stonden bloot aan straling 15 zó zacht zó geurig Met Esso bent u beter uit! 3 Onrust in Arabië DAGBLAD DE STEM VAN DINSDAG 5 MEI 1964 13 J. F. KENNEDY Vrede door handel, handel in vrede rpweeduizend jaar geleden werd Genève gesticht op de oevers van de Rhöne. Gelegen in het centrum van Europa, op het kruispunt van de westerse cultuur was Genève de aangewezen plaats om het vertrekpunt te zijn van de reformatie en het wereldomvattende Rode Kruis, dat in 1864 werd opgericht. Nu, honderd jaar later, zal Genève weer in het midden van iedere belangstelling geplaatst worden door de onderhandelingen tussen de Verenigde Staten van Ame rika en de Europese Economische Gemeenschap. Gistermorgen begon te Genève de Kennedy-Ronde, die beslissend zal zijn voor de economie van Amerika en de eenheid van Europa, omdat ze voor een lange tijd de handelsvoorwaarden tussen deze twee continenten zal vastleggen. Doel Het wetsontwerp-Kennedy stelt een open handelsassociatie voor tussen de Verenigde Staten van Amerika en de Europese Econo misch e Gemeenschap. Door de Ken nedy-Ronde wil men de handel tus sen de U.S.A. en Europa stimu leren en zodoende de internationale handel van de overtollige belem meringen bevrijden, waardoor de economieën van beide werelddelen meer op elkaar aangewezen zul len worden. Het functioneren van handelsbe trekkingen veronderstelt een zeke re rust, waardoor ze op lange ter mijn slechts de algemene wereld vrede in de hand kunnen werken. Er is vrede nodig om twee lan den met elkaar handel te laten drijven. Omgekeerd is het ook waar dat landen, die met elkaar handel drijven en daardoor voor hun res pectievelijke economische groei af hankelijk van elkaar zijn geworden heel moeilijk oorlog met elkaar kunnen voeren Basisprincipes De grondprincipes van de Ken- nedy-Ronde zijn algemeen gesteld. Zo zal men streven naar de vol ledige vrijmaking van de handel in alle soorten produkten, waar- (Advertentie) Hij weet, dat een Nederlands bestek een prijs won in Milaan. Hij weet qua prijs en ont werp mogelijkheden te scheppen die variëren van zeer exclusief tot gang baar en goed. Hij weet dat men tafel zilver in alle rust moet bespreken en bekijken. Hij weet wat de etiquette eist, wat men het best als cadeau geeft en hoe men over langere tijd een cassette kan opbouwen. De juwelier weet er alles van. persoonlijk adviseur van de E.E.G. en de U.S.A. samen minstens 80 pet. van de wereld handel in handen hebben. Niet al leen de zuivere douanerechten maar ook de niet-tarifaire hindernissen moeten behandeld worden. Wat de invoerrechten betreft zal men stre ven naar een lineaire tariefverla ging met een strikt minimum aan uitzonderingen. Voor de landbouw- produkten, waarover de E.E.G.-lan den zelf nog niet geheel akkoord zijn, zal men aanneembare voor waarden trachten te vinden. Ten slotte heeft men vooropgesteld, dat geen moeite gespaard mag blijven om de hindernissen, die de uit voer uit de onderontwikkelde of ontwikkelingslanden belemmeren uit de weg te ruimen. Het belang Op het ogenblik zijn in Washing ton 10.000 mensen bezig met de voorbereiding van de Kennedy-Ron de, onder leiding van de vroegere minister van buitenlandse zaken, Christian Herter Hieruit blijkt, dat Amerika belangrijke resultaten verwacht van de komende onderhan delingen De Amerikanen doen een goede zaak door hun invoerrechten een stemmig met de Europeanen te verlagen. Daardoor kunnen Euro pese produkten gemakkelijker naar Amerika uitgevoerd worden, maar ook zullen de Amerikaanse goede ren hun weg beter vinden op de steeds groeiende Europese markt. De bedrijven in Amerika zijn mach tiger dan de onze, waardoor de Europese ondernemers na de Ken nedy-Ronde een veel grotere con currentie van Amerikaanse zijde zullen ondervinden. Vergelijking Over het algemeen kan men zeg gen dat Amerika bij de Kennedy- Ronde meer belang heeft dan Eu ropa. Door het verlagen van dé wederzijdse invoerrechten wordt er een supplementaire afzetmogelijk heid geschapen, die de verkoop van de geproduceerde produkten gemak kelijker maakt en op lange ter mijn de werkgelegenheid voor de arbeiders Verbetert. De Amerikanen kunnen slechts voordeel hebben door met de Eu ropeanen te onderhandelen. De Eu ropese handel is tweemaal zo groot als die van de U.S.A., terwijl het groeicoëfficiënt van de Amerikaan se economie slechts 2,3 pet be draagt met daartegenover 5 pet. voor de Europese economie. De financiële reserves (goud en de viezen) bereiken in Europa 26 mil jard dollar, terwijl deze in de U.S.A. slechts 16 miljard dollar zijn. Op het gebied van heA men selijk potentieel heeft de E.E.G. de U.S.A. ingehaald. Ze hebben ieder een bevolking van ongeveer 170 miljoen terwijl Rusland onge veer 200 miljoen inwoners telt. Ondanks het feit, dat in Amerika de levensstandaard hoger is dan bij ons, sleept de Amerikaanse economie ruim 5 miljoen wei'klo- zen met zich mee. Dit is meer dan 6 procent van de actieve be volking. In de E.E.G. schommelt dit percentage tussen de 2 en 3 pet. Waarom Europa? Door al de moeilijkheden in Ame rika en de relatief hoge Europese invoerrechten, vonden de Amerika nen het nuttiger hun geld in Eu ropa of elders te beleggen. Tus sen 1950 en 1962 verdrievoudigden zich de Amerikaanse directe inves teringen m het buitenland. Deze investeringen in Europa groeiden in die periode tot het vijfvoudige en in de E.E.G.-landen zelfs tot het zesvoudige. Kort kunnen we dus zeggen dat Amerika er voordeel bij heeft om met zijn Europese partners aan een tafel plaats te nemen om zodoen de door het verlagen van de in voerrechten een mogelijke oplos sing aan al deze problemen te ge ven en om hun economische groei opnieuw te stimuleren. Voor Europa zal de Kennedy- Ronde van niet te schatten belang zijn, daar men nu tezamen stel ling moet nemen tegenover de Ame rikaanse voorstellen. Niet alleen zal de Europese buitenlandse handel en daardoor ook de economie er goed bij varen, maar de Kennedy- Ronde zal aantonen, dat de landen van de E.E.G zich nog meer moe ten integreren. De Kennedy-Ronde zal een van de grote aansporin gen zijn tot het maken van de Verenigde Staten van Europa. De krachtige druk die de E.E.G. tot nu toe op de wereld gemaakt heeft door haar economische suc cessen en haar groeiende beteke nis zal versterkt worden, waardoor Europa weer zijn stem kan laten gelden op het wereldplan. Moeilijkheden voor Europa De Amerikaanse invoerrechten liggen gemiddeld veel hoger dan het buitentarief van de E.E.G. zo dat het in zekere mate voor hen gemakkelijk zal zijn om toegevin gen te doen. De economische moei lijkheden zijn velerlei. Toen op 25 maart 1957 het verdrag van Rome ondertekend MARSHALL hulp aan Europa werd, had men nooit durven ho pen dat de E.E.G. zes jaar later als een economisch gelijke met Amerika zou onderhandelen. De meeste industrieën hebben zich nau welijks aangepast aan de nieuwe Europese structuur. Sommige be reiden zich al voor op de komen de veranderingen die onvermijde lijk zijn. Deze moeilijk te volgen evolutie heeft echter ook zijn voordelen. Men zal nu verplicht zijn zich steeds aan te passen en zijn onderneming te moderniseren. Men moet strijden om zijn marktaandeel te behouden en te vergroten Dit komt niet alleen de economie als zodanig teitfj goede maar ook de gehele bevolking. Europa als eenheid De politieke problemen zijn enorm. Europa bestaat, maar de- definitieve grenzen zijn nog niet getrokken. Men weet niet of een eventuele aansluiting van Engeland ten goede zal komen of dat deze vergroting van de E.E.G. haar vernietiging betekent. Engeland is immers geneigd aan de Amerika nen veel voordelen te verlenen en Europa te zien als een groep van landen, alleen verbonden door han delsakkoorden. Frankrijk streeft naar een op zich zelf staand, ge sloten continentaal Europa. De vraag rijst ook of Europa, indien het zo blijft in de vorm van de E.E.G., niet gedomineerd zal wor den door Frankrijk. De aansluiting van Engelafid bij de E.E.G. werpt vele moeilijkheden op, alhoewel men zich kan afvragen of deze aansluiting niet noodzakelijk is voor de toekomst van Europa. Er zijn ook militaire problemen vooral door Frankrijk opgeworpen De Gaulle wil een Europees Euro pa, dat hij ziet als een derde we reldmacht, onafhankelijk zowel van de Sovjet-Unie als van Amerika, met eigen kernbewapening De an dere vijf landen evenals Engeland willen meer tegen Amerika blijven aanleunen wat bun verdediging be treft. Men kan betwijfelen of de tijd rijp is voor een Europees Eu ropa en discussiëren over de struc tuur die deze nieuwe statenbond moet hebben; één ding is zeker: Europa zou in staat zijn een zeer voorname rol te spelen in de we reldpolitiek, wanneer het militair gezien voor zijn eigen verdediging zou instaan. Achtergrond (Advertentie) Luister naar ,,'t Is weer tijd voor North State", met de Dutch Swing College Band o.l.v. Peter Schilperoort via Radio Veronica-za. JJ.15, zo. 10.30, di. 19.00, do. 18.45 (Van onze correspondente). Ik was al heel vroeg vertrokken van uit Pamplona om zondag op de Monte- jurra de Carlistendemonstratie gade te slaan. In de wagen van een 100 procent Carlistenfamilie ben ik er om ongeveer negen uur beland en toen was het al haast niet meer mogelijk het klooster van Irache te bereiken. Irache ligt aan de voet van de ruim 800 m hoge berg Mon- tejurra en daar werden van zes uur af tot tien uur doorlopend missen gelezen. Ik heb daar grote devotie waargenomen. Deze kerkdiensten stonden in het teken van de dodenherdenking van de geval len requetes, uit de burgeroorlog. Om ongeveer 12 uur hoorde ik dat Carlos Hugo en Irene wel in Madrid za ten, maar dat het hun verboden was door de Spaanse regering om naar Montejurra te komen. In hun plaats was aanwezig prinses Cecilia de Bourbon, de zuster van Carlos. Zij is een parachutiste. Als men zich een oordeel wil vormen over de Kennedy-Ronde moet men de facetten van alle problemen alsmede de voor- en nadelen in ogenschouw nemen. Het is noodza kelijk het geheel in de geschiede nis van de U.S.A. en vooral in zijn politiek ten overstaan van Eu ropa zien. Omdat bij de Kennedy-Ronde het voordeel voor Amerika groter is dan voor Europa, is het noodzake lijk om op de onbaatzuchtige Ame rikaanse houding te wijzen, waar door zij door hun hulpverlening in de na-oorlogse jaren het Europees herstel in de hand gewerkt hebben. Toen Europa een puinhoop was, de handel bijna was stopgezet en teruggebracht tot een geringe ruil handel, de achteruitgang van de aanvoer een ontzettende werkeloos heid dreigde te veroorzaken, een daling van de levensstandaard in alle Europese landen dreigde, ont stond het Marshall-plan, De totale hulp van het Marshall-pian bedroeg gedurende de periode van 3 april 1948 __tot 30 juni 1952 ongeveer 2.651.5 miljoen dollar. Dank zij deze hulpverlening van Amerikaanse zij de werd de mogelijkheid gescha pen om het Europese produktieap- paraat opnieuw in volle werking te brengen. Nu Europa en Amerika samen in Genève gaan onderhandelen moet Europa, met handhaving,het Mar shall-plan indachtig zyn. Europa moet blij zijn, dat het zich uit eindelijk dankbaar kan tonen en dat het de U.S.A. kan bystaan, om samen en op gelijke voet met de U.S.A. de ge'dachten van de vrije wereld te verspreiden en te verde digen RENé GONNISSEN In Irache (een klooster met een semi narie) werd haar een militaire serenade gebracht door in uniform gestoken reque tes. Zij dragen hun eigen militaire uni form, hoewel ze natuurlijk helemaal geen militair meer zijn. Maar dan lijken ze meerAls onderscheidingstekenen dra gen zij in plaats van sterren, een, twee of drie lelies. (Fleurs de Lis, van het wapen van de Franse en Spaanse ko ningen). Van die militaire band maakten ook kleine jongens deel uit. Cecilia be steeg de berg en passeerde de kruisweg. Op ongeveer 200 meter hoogte staat het eerste stenen kruis van de kruisweg, met het volgende opschrift: „Wandqlaar, bid deze kruisweg ter na gedachtenis der Carlisten die voor het ideaal stierven in de negentiende en twin tigste eeuw". Bij elk kruis werd plechtig een krans gelegd. Eenmaal boven beland, na een moeizame tocht van twee uur waar uw verslaggeefster ook maar aan mee heeft gedaan werd daar een mis opge dragen, waar alleen prinses Cecilia de Bourbon de communie ontving. Daarna daalde de ganse menigte de berg weer af. Dat duurde tot ongeveer drie uur. Over al zagen we spandoeken, opschriften en vlaggen met „Leve koning Xavier". Op andere spandoeken stond „Dank u, Irene van Spanje" en „Leve prinses Irene van Spanje", wat o.a. de leuze was van een studentengroep uit Victoria. Boven op de berg kwam ik een trotse heer te paard tegen met een wijnfles in zijn hand, die ik aansprak omdat ik dacht dat hij een Duitser was en omdat hij de enige was die te paard zat. Hij kwam uit het vorstendom Liechtenstein en was correspondent van de Zürcher Zeitung. Hier en daar was een enkele Nederland se vlag te zien die in grote haast 'gefa briceerd was en door geestdriftige be wonderaars van prinses Irene werd ge toond. Men hoorde hen uitroepen, „Leve prins Carlos, leve de koning en leve prinses Irene". Boven op de berg werd het woord ge voerd door kapelaan Xavier Astrain, die 25 jaar geleden de kruisweg inwijd de. Hy zei: „Wij vragen geen gunsten van de buitenlandse pers. Wij hebben geen propaganda nodig. Wij verzoeken hun slechts de objectieve waarheid weer te geven". Daar voegde hij nog aan toe: „Als wij met 100 requetes naar Madrid zouden gaan dan zouden wij gevaar kunnen opleveren voor Franco. Maar dat doen wij niet. Wij leven ons alleen maar uit op de Montejurra en och dat is toch een onschuldig bedrijf". Hier kan ik het persoonlijk mee eens zijn, want ik had eigenlijk een fanatie ker beweging verwacht en vond dit' een heel gezellig en geanimeerd spel, dat iets kinderlijks had. Het zijn kinderlijke mensen, waar geen kwaad in zit. Wel veel vrolijkheid. Vele mensen liepen met gitaren rond en had den plezier. Er zijn geen relletjes voor gekomen. Overal werden foto's van Car los en Irene verspreid. Er was een spe ciale uitgave t.g.v. de bruiloft en er werden ook staatsiefoto's van prinses Irene verspreid. Daarna daalde men de berg weer af en werd er beneden in de plaats Estella een gemeenschappelijke maaltijd gehouden, waar ongeveer 1000 personen aan hebben deelgenomen, maar de grote massa kam peerde in de open lucht. Des middags waren er politieke redevoeringen op het grote plein van de plaats Estella. De merkwaardigste redenaar was don Bias Pinar, die o.a. zei dat hij hoopte dat prinses Irene veel kindertjes zou krijgen (Advertentie) wassen met (Advertentie) meer comfort f met Esso Gas Hoe onmisbaar gas in de keuken is merkt u pas als u het heeft. U kunt het hebben, morgen al: Esso Gas! Om vlugger, beter, prettiger te koken. Esso Gas! Voor heet water uit de kraan in de keuken, in de douchecel. Alle voordelen worden u gaarne toegelicht door elke Esso Gas-depothouder. Bij hem staat uw eerste fles Esso Gas al klaar! Een produkt van l'Oréal de Paris Het Britse opperbevel Voor het Midden- Oosten heeft bij monde van zijn comman dant van de landmacht, generaal-majoor John Hamilton Cubbon op een perscon ferentie gewag gemaakt van een offensief dat mogelijk een jaar zal duren tegen vanuit Yemen operende rebellen. De mededeling volgt op onbevestigde berichten, dat de hoofden van een door de rebellen gedode Britse kapitein en sol daat in Sann, een van de twee hoofd steden van Yemen, tijdens een parade op stokken zijn meegevoerd. Het Foreign Office in Londen tracht via de Amerikaanse legatie in Taiz, Yemen, al dan niet bevestiging van het bericht te krijgen. Engeland onderhoudt geen diplomatieke betrekkingen met Yemen. Het Brits offensief richt zich tegen de geüniformeerde guerillas die overvallen plegen in de Zuidarabische federatie ten noorden van het Britse protectoraat Aden. Na het bezoek van Nasser aan Yemen volgden er nieuwe overvallen. Het V.A.R.- staatshoofd had er bii de bevolking op aangedrongen „de Britten uit Zuid-Yemen, de federatie en het protectoraat Aden te verdrijven. In Aden is inmiddels een bataljon van de strategische reserve aangekomen om het hoofd te bieden aan de nieuwe drei ging. Generaal Cubbon verklaarde, dat de rebellen opleidingskampen en munitie depots nabij de grens hebben aangelegd. Cubbon zei, dat de rebellen met uit Egyp te afkomstige Russische wapens waren uitgerust. Zestien jongens, tussen tien en twaalf jaar oud, hebben zondag blootgestaan aan krachtige radioactieve straling van een apparaat dat wordt gebruikt om ijzeren staven te controleren. Zij werden in een ziekenhuis onderzocht en mochten daarna naar huis terugkeren. Het zag er niet naar uit dat zij schadelijke gevolgen van de straling hebben ondervonden. De jongens waren over de omheining van een constructiewerkplaats in New York geklommen om op het terrein te spelen. Zij kwamen daar in de buurt van het doorlichtingsapparaat, dat slechts werkt als het fabriekspersoneel naar huis is, teneinde het gevaar op radioactieve besmetting te verkleinen. Twee mannen, die het toestel bedienden, merkten de jongelui pas op toen zij al enige tijd in de buurt waren. Zij werden met spoed naar het zieken huis gebracht. Het onderzoek gaf geen reden tot bezorgdheid. Men heeft de kin deren naar huis gestuurd doch zij blijven enige tijd onder controle. 4

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1964 | | pagina 9