KRO doet een boekje open
over het financiële beleid
SKODA
Westinghouse
2000™ 20% 825k9
RADIOSERVICE VOOR DE
BUITENLANDSE TOERIST
koelkasten
Zuiderlingen
in de quiz
„alle elf'
Niet eens met winsten, maar toch
Jeugd
Opa's krant
SPIONNEN IN DE
SCHADUW (III)
DAGBLAD DE STEM VAN ZATERDAG 2 MEI 1964
WEINIG RUIMTE
VOOR ENORME
UITGAVEN
Zomerplannen N.C.R.V.
produkt van wereldfaam
IMP.: STULZ NEDERLAND NV
AMSTELVEEN, TEL02964-194 54
Wedstrijden in
jeugdprogramma ~'s
Gehuwd of ongehuwd
Pierre Jansen heeft
greep op de kunst
-puistjes
Sonate-avond
Hephzibah Menuhin
domineerde boven
broer Yehudi
VOOR
WIE
GEZELLIG
WIL
FRITUREN
123456789
(Van onze radio- en tv-redacteur)
De overheid heeft op aandrang van be
paalde volksvertegenwoordigers de om
roepen uitgenodigd tot opening van de
boeken. Het gaat hier niet over de luis
ter- en kijkgelden, die de overheid heft
en toewijst aan de omroepen. Want deze
gelden worden slechts toegewezen op
een door de overheid goedgekeurde be
groting. Het gaat hier om de zuiver par
ticuliere inkomsten. Men wil weten hoe
de vrijwillige bijdragen van de leden of
begunstigers worden besteed.
Principieel kan de KRO het niet met
minister Bot eens zijn als hij zegt, dat
de omroepen moreel* verplicht zijn tot
vrijwillige, volledige opening van deze
(particuliere) zaken. De aansporing komt
van die volksvertegenwoordigers, die er
hun welbewuste toeleg van maken om
de „zuilen" te laten verdwijnen, zomede
uit het verlangen om te weten of de
omroepen zelf, uit hun eigen middelen
voldoende voor radio en televisie over
hebben.
Niets te verbergen
Aangezien onze katholieke gemeenschap
groeit naar een grotere openheid en
vraagt naar meer verantwoordelijkheid,
besloot het KRO-bestuur enige tijd ge
leden de begunstigers een inzicht te ge
ven in de KRO-financiën.
Wie zich daarbij afvraagt of de
KRO wel uit eigen middelen iets voor
radio en tv heeft over gehad, doet
goed zich enkele feiten voor ogen te
houden. Uit zuiver particuliere gelden
hebben de omroepen hun studio's ge
bouwd. Zij stellen deze studio's zon
der vergoeding ter beschikking van het
(Advertentie)
gehele omroepbestel. Zonder overheids
hulp verzorgden de omroepen 17 jaar
lang de radioprogramma's. Daarna be
kostigden zij bovendien nog eens uit
eigen middelen de aanloopperiode van
de televisie. De overheid keek de kat
uit de boom en gaf er geen cent voor
uit.
Radio en tv zijn echter geldverslinden
de communicatiemiddelen geworden.
Daarom is het redelijk dat de overheid
luister- en kijkgelden int en die volgens
redelijke maatstaf over alle organisaties
verdeelt voor de produktie van hun uit-
zeedmgen. De particuliere middelen van
de KRO kunnen slechts als aanvulling
op deze programmagelden dienen. Ze
worden vooral bestemd om de levensbe
schouwelijke visie, die de KRO wil hel
pen uitdragen, gestalte te geven. Zo heeft
men grote bedragen uit eigen middelen
aangetrokken voor de voorlichting over
het concilie. Bovendien staat de KRO
voor lasten, die niet voor vergoeding in
aanmerking komen. Tenslotte is er de
dwingende eis tot het bouwen van stu
dio's en kantoorpanden, welke vele mil
joenen zullen vergen.
Allen, die de KRO goed gezind zijn,
zullen uit onderstaande cijfers bemer
ken, dat hun katholieke omroep finan
cieel gezond is. In het verslagjaar 1962
kon ruim één miljoen gulden uit eigen
inkomsten worden besteed aan de pro
gramma's. Ruim een half miljoen werd
toegevoegd aan de noodzakelijke reser
veringen voor o.a. de nieuwbouw.
De activa op de balans van de KRO
per 31 december 1962 belopen een to
taalbedrag van 18.529.411. Het eigen
vermogen bedraagt 14.625.645. De boek
waarde van de gebouwen voor radio en
tv, zomede de auto's bedraagt 397.699.
De radiotechnische installatie is tot op
1,- afgeschreven. De balanswaarde van
beleggingen beloopt 16.619.459 tegen
15.415.969 in 1961. Deze beleggingen
zijn in hoofdzaak bestemd om reeds ge
maakte bouwplannen te realiseren.
Programmalijsten
De directe kosten van de radio-uitzen
dingen bedroeg 2.775.860, waarvoor
slechts 2.361.766 aan luistergeld werd
ontvangen. De kosten van de tv-uitzen-
dingen bedroegen 2.590.263, waarvoor de
KRO, maar 2.182.067 ontving aan kijk
geld.
Voor de gids werd 6.374.772 uitgege
ven en aan advertenties 1.973.182. zo
mede aan bijdragen begunstigers
5.794.083. Na aftrek van bijzondere las
ten blijft er een batig saldo van 662.955
over. Uit eigen middelen werd aan de
programma's gespendeerd 1.075.605, om
dat het toegewezen aandeel in luister
en kijkgelden 4.543.833 bedroeg, terwijl
de produktiekosten 5.619.438 beliepen.
Indien men bedenkt, dat de nieuwe
VARA-studio, welke nog niet is afge
bouwd, reeds 20 miljoen heeft gekost en
de KRO na al die jaren slechts een ka
pitaal van ruim 16 miljoen aan beleg
gingen bezit, dan kan een leek begrij
pen, dat deze gezonde financiële positie
weinig speelruimte biedt voor de enorme
uitgaven voor nieuwbouw, welke door
de omroepen zelf dienen te worden be
taald.
Zaterdagavond is op Hilversum I (402
m) om 20.05 uur cte bekercompetitie.
De KRO presenteert op Hilversum II
(298 m) om 20.30 uur „Rieleksen". Voorts
is er om 21.50 uur het programma „Bric
a brac" en om 22.40 uur de godsdienstige
discussierubriek „Kruispunt".
ZONDAG
Zondag is er op Hilversum 1 om 14 uur
een stereofonische uitzending voor com
posities geïnspireerd op werken van Wil
liam Shakespeare. Om 15.15 uur is er
eveneens een stereo-uitzending van een
recital door de Venezolaanse mezzo
sopraan Morella Manuz. Zondagavond
kunt u om 19 uur luisteren naar de jour
nalistendiscussie in „Bij nader inzien"
en om 19.40 uur verwelkomt Henk Elsink
zijn collega Jules de Corte in „Vrij
entree". Om 20.50 wordt het café-chan-
tant „Adam en Eva" uitgezonden. Het-
programma „Rijkdom der welluidend
heid" begint om 21.20 uur en wordt om
21.45 uur gevolgd door het hoorspel „Ge
boorte".
Op Hilversum II zendt de KRO zondag
ochtend om 10.05 uur de hoogmis uit,
welke wordt opgedragen in de parochie
kerk te Emmeloord. Om 15.05 uur is er
het programma „zondagmiddagklanken"
met muziek en sport. Zondagavond is er
om 20.35 uur „Het geheim van de SUS-
krant". Daarna volgt om 20.40 uur het
seriehoorspel „Het geheim van de ge
zonde slapers".
(Advertentie)
Cijfers die getuigen van de enorme
trekkracht van de Skoda Super Combi
Een ideale wagen voor caravanners
Vraag het officiële overzicht van trek-
krachtgegevens bij uw Skoda-dealer.
een veilige keuze
ook voor uw vaoantie
H. ENGLEBERT N.V. - VOORSCHOTEN
DEALERS: Fa. A. A. v. d. ZWAARD, Koninginnestraat 63, Breda, tel. 36084
Garage LIGTVOET ZN., Bredaseweg 23, Oosterhout, tel. 3880
Garage I. J. ADRIAANSEN, Oude Stad 16, Oostburg, tel. 2679
Fa. W. J. v. KAAM, Antwerpsestraat 373, Bergen op Zoom, tel. 4775
Autobedrijf IJ. T. WANDEL, Zuidstraat 10, Nieuwerkerk, tel. 482
KANTERS' Automobielbedrijf, Bredaseweg 36, Etten, tel. 2254
KANTERS' Automobielbedrijf, Markt 26-28, Standdaarbuiten, tel. 2145
Garage C. M. G. CAPPENDIJK, Axelsestraat 174, Terneuzen, tel. 2030
Gar. ZEELAND, J. Sukkel, Rotterd.kade 59-63, Middelburg, tel. 2057
Koelkasten vanaf 530.-
diepvrieskasten vanaf 1300.-
In het radioprogramma van 8 mei
wordt de finale uitgezonden van de geo
grafische quiz, die deelnemers en luister
aars gedurende de afgelopen winter vele
spannende uren heeft bezorgd. De deel
nemers in „Alle elf", die om de eerste
plaats strijden zijn de heren J. van Cal-
denberg uit Heerlen en J. v.d. Bogaert
uit Breda.
Zij zullen beiden de vragen, die hun
over hun woonplaatsen worden gesteld,
trachten te beantwoorden. Om de derde
en vierde plaats strijden de heer G. Rot
teveel uit Assen en de heer O.F. Elselo
uit Diever. Spelleider is Theo Eerdmans.
Onder de titel „Prlx jeunesse" vindt
van 5 tot 12 juni a.s. in München voor
de eerste keer een wedstrijd voor kin-
der- en jeugdprogramma's plaats, geor
ganiseerd door de Bayerische Rundfunk,
de staat Beieren en de stad München.
De inzendingen worden in drie cate
gorieën ingedeeld, nl. programma's voor
kinderen tot 12 jaar, voor de jeugd van
12 tot 15 jaar en voor jongeren boven de
15 jaar.
Nederland zendt voor de eerste ca
tegorie in het VPRO-programma „Pino
de pinguin", voor de tweede categorie
„Kindercircus Haaren" (KRO), „Dans
groep Zajednica" (AVRO) en 't Is een
tour" (NCRV) en voor de laatste cate
gorie het AVRO-programma „Jeugd en
muziek'.
Als eis wordt onder meer gesteld, dat
elk deelnemend land zijn inzendingen
reeds uitgezonden moet hebben. Speciaal
voor deze wedstrijd vervaardigde pro-
dukties komen niet in aanmerking.
Voor de zesde keer spreekt dr. C. Trim
bos in het KRO-televisieprogramma over,
kwesties rond huwelijk en huisgezin. Za
terdag 2 mei wil hij met enige ouders
van gedachten wisselen over de lectuur,
waarmee opgroeiende kinderen thuis ko
men en die de ouders hoogst bedenkelijk
voorkomt, gezien de materie die er in
behandeld wordt. Welk standpunt moet
men daarbij innemen? Waar ligt de grens,
of het wel of geen litteratuur is? Dit
zijn terecht gestelde vragen, waarop een
antwoord moet worden gevonden. Dr.
Trimbos probeert een fundament te vin
den, waarop een gesprek tussen ouders
en kinderen mogelijk wordt ook over deze
zaken, waardoor dit programma een uit
nodigend karakter draagt tot verder ge
sprek in de huiskamer.
Een noviteit in de zomerplannen van
de NCRV vormt wel de radio-service,
welke wordt geboden aan de buitenlandse
bezoekers. In juli en augustus zal de
NCRV-radio elke maandagmiddag van
12 tot 12.30 uur in het Frans, Duits en
Engels een programma voor toeristen
uitzenden met nieuwtjes, tips, korte over
zichten van het nieuws in de Nederlandse
kranten, muziek en dergelijke.
„Transistor" heet een nieuwe woens
dagmiddagserie, welke voor de Neder
landse luisteraars is bestemd. Het wordt
een uurtje met instructieve mededelin
gen, wenken voor het verkeer, weer-
praatje en grappige verhaaltjes. Ook de
televisie blijft niet achter. Op 10 mei,
24 jaar na het begin van de oorlog, praat
Kees van Langeraad in de rubriek „On
der vier ogen" met de verzetsman ds.
Slomp, beter bekend als „Frits de zwer
ver". In de dagsluiting zal de Franse
film „Vivre" worden uitgezonden, die
een impressie geeft van de uitwerking
van de oorlogsverschrikkingen op de
mens.
George Noordhof en Dick van Ruler
zetten in de zomer hun tv-rubriek „Hoe
bestaat het" voort. Op 3 juni wordt het
ZATERDAG
Zaterdagmiddag om 14.30 uur is er
een rechtstreekse reportage van de cup-
final tussen West Ham United en Preston
North End. De jeugd kan om 17 uur het
laatste deel zien van „Flip de tovenaars
leerling". Na het journaal volgt om 20,20
uur de rubriek „Brandpunt". Vervol
gens is er om 20.50 uur de Johnny Kraay-
kampshow. Dr. C. Trimbos leidt om 22.20
uur de zesde en laatste reportage van
bijeenkomsten in de serie „Gehuwd en
ongehuwd".
Tweede net. De NTS geeft om 20.15
uur op kanaal 27 een rechtstreekse uit
zending van de Europa-quiz „Einer wird
gewinnen".
ZONDAG
Om 18 uur wordt een rechtstreekse re
portage gegeven van het laatste deel van
de wielerklassieker Luik-Bastenaken-
Luik. Zondagavond biedt de AVRO om
20.30 uur de rubriek „Kunstgrepen" en
om 21 uur een aflevering van „De ver
dedigers". Voorts is er om 21.50 uur een
documentaire „Van heren en kleren" in
de loop der tijden. Het tweede journaal
wordt om 22.30 uur uitgezonden.
(Advertentie)
PUROL-POEDER
Zondagavond is Pierre Jansen om
half negen te zien in het program
ma Kunstgrepen.
De aankondiging dat Yehudi Menuhin
met zijn zuster Hephzibah zou optreden
heeft het gebouw voor K. en W. te Den
Haag voor het grootste deel doen bezet
ten. Zuster en broer vormden muzikaal
gesproken een ideale twee-eenheid en
qua ensemblespel was dit een genot om
naa-r te luisteren.
Als ik hier Hephzibah Menuhin het
eerst noem, is dit niet alleen maar uit
hoffelijkheid, doch veel meer omdat
haar musiceren ons zo bijzonder ge
troffen heeft. Zij is zonder meer de mu
zikaal dominerende figuur, een groot
kunstenaresse, die de muziek van bin
nen uit benadert, zich telkens weer met
volle overgave aan een interpretatie zet,
voor wie de techniek slechts middel tot
het doel is. namelijk om schoonheid te
schenken. Daartoe is zij tenvolle in
staat, dank zij een perfecte en parelende
techniek en een rijk en gevoelig toucher.
Zij stimuleerde haar vermaarde broer
in niet geringe mate door haar stijl
zuivere begeleidingen in de sonates van
Mozart, Debussy en Van Beethoven.
Debussy's zwanezang, de sonate voor
viool en piano, waarin de beide instru
menten volkomen gelijkwaardige par
tijen hebben, werd het hoogtepunt van
de avond. Hierin steeg ook Menuhin tot
een hoogte, die men van een groot vio
list als hij is, mag verwachten.
Beethovens sonate op. 96 in g vormde
het slot van het programma. Ook hier
werd op hoog niveau gemusiceerd, voor
al het tweede deel (adagio espressivo)
werd met grote innigheid, bezonkenheid
en edel van klank door beiden uitge
voerd.
Over de vertolking van de solo
sonate in c van J. S. Bach door Yehudi
Menuhin kunnen we helaas niet enthou
siast zijn. Toonzuiverheid en stijlzuiver
heid lieten veel te wensen over. De
fuga kwam er wel het slechtste af en hij
weet zelf maar al te goed wat wij hier
mee bedoelen. Reeds eerder constateer
den wij dat zijn spel te geroutineerd
klinkt om werkelijk te kunnen boeien
en ontroeren. Dit was ook thans weer
het geval,
COR BACKERS.
eerste van een serie filmpjes over de
autosport vertoond, terwijl op 8 augus
tus een Amerikaanse documentaire over
de eerste atoombom wordt uitgezonden.
De afdeling drama zal in de zomer
verschillende eigeh programma's op het
scherm brengen, waaronder het blijspel
„Soubrette" van Jacques Deval. Er komt
ook weer een Fedder-mysterie, dat zich
ditmaal afspeelt in het bekende spoor
wegmuseum te Utrecht. Ook de afleve
ring van de.serie „Arthur en Eva" ver
schijnen tot september weer regelmatig
op het scherm.
Als voorspel tot de jubileumweek van
de NCRV zal een compilatie van twee
vrij onbekende werken van Joost van
den Vondel worden uitgezonden onder de
titel „Koning David".
Voorts staan op het programma vier af
leveringen van de Lucille Ball-show, twee
quizzes voor kijkers en vier programma's
van Pim Jacobs onder de titel „Jazz
zien". Een nieuw programma is „Auditie'
waarin zaterdagsmiddags amateurs voor
de televisiecamera's zullen worden ge
haald. Tot slot in deze opsomming noe
men wij het programma „Wie heeft er
wat?" speciaal bedoeld voor uitvinders
en hobbyisten.
(Advertentie)
ZONDER SPATTEN - ZONDER WALM
GEVANGENIS
i Het Braziliaanse passagiersschip
i Raul Sogres, dat „in de mottenballen"
i was gezet, is opzettelijk in de baai
van Santos aan de grond gezet om te
dienen als gevangenis voor 500 poli
tieke arrestanten.
De gewone gevangenissen zijn over-
vol vanwege de grote toevloed van
politieke gevangenen na de staats-
i greep tegen president Joao Goulart.
WINNAAR
Een bezoeker van de Roosevelt-ren-
baan in New York heeft het aardige
sommetje van 132.232 dollar (ca
f 460.000) gewonnen door vier maal
een winnend paard te spelen. In de
negende course had hij ook de „out
sider" getipt, die won doordat de drie
paarden die de leiding hadden met
elkaar in botsing kwamen.
"Voor zover bekend is in de Verenig
de Staten nimmer een dergelijk be
drag op de paarderennen aan één per
soon uitbetaald.
SLANGEN
De biologiestudenten van het colle
ge van St. Cloud in de Amerikaanse
staat Minneapolis, hebben met het
schaamrood op de kaken de namen
Horizontaal:
1. meubelstuk
2. meterton groente het Romein
se Rijk
3. voorzetsel soort onderwijs
4. pausenaam godin van de dage
raad
5. rivier in Spanje insekt
6. onheilsgodin bevel
7. voegwoord voorzetsel
8. aardrijkskundige aanduiding
kuns-tprodukt jongensnaam
9. meubelstuk
Verticaal:
1. maanstand bijbelse figuur
rund
2. instrument
3. deel van Europa
4. spil voor de vuist
5. van boven nauw toelopend vat
evenredigheid
6. en andere selenium
7. schoenmakersgerei
8. raamwerk van evenwijdige staven
9. muzieknoot schop klein kind
•^n uds
im 'g Jjaisooi *8 lisaai 'l las sa -9
loiBvi saiï*'S Ija se luajod 'g
Ipisaoj z -so B91 111111 T
*iao}s *6 lm
s}3 10 *8 la; ua '1 ap> '9
IdsaAL ejsa g Isoa oaj 'f loi
do g ItJ eis ;ui z 'I :,J0H
:2uissoido
„Pap, ik heb een ruit ingegooid"
moeten verwisselen van hun twee J-
huisslangen Toby en Tilly. Na twee i
jaar met elkaar te zijn opgetrokken
heefst één van de slangen, Toby, een l
nest van vijftien eieren gelegd.
APESTREEK
De politie in Lakeiand, Califomië
kreeg de schrik van haar leven toen
zij een snelle personenwagen over de
plaatselijke hoofdweg zag rijden met
een aap aan het stuur. Onmiddel.
lijk werd de achtervolging ingezet.
Toen de wagen ingehaald"was, bleek
dat naast de aap de circusartiest Sto
ver zat, die het dier had leren rijden.
Hoewel de aap voortreffelijk reed
kreeg zijn baas niettemin een proces
verbaal.
HAMBURGERS
Een nieuwe organisatie van chefs
van de keukens van vooraanstaande
hotels en restaurants in Engeland, de
„Conseil culinaire Francaise de Gran
de Bretagne" heeft een diner gehou
den in Lyons corner house, dat hoofd
zakelijk bekend staat om zijn goed
kope Hamburgers.
ZEEMEERMINNEN
Het Londense dagblad de „Daily j
mail" heeft een tekening gepubliceerd
met twee zeemeerminnen. De een
geeft de ander de raad en blijf
uit de buurt van Kopenhagen".
DE VLIEGMACHINE
DER TOEKOMST
Breda, 2 mei 1914 Wijlen de
Amerikaanse vliegtuigbouwer Wilbur
Wright heeft een testament nagelaten, i
waarin hij uitspreekt, dat de tegen-
woordige vliegmachine op verkeerde
grondslagen is gebouwd. Een der
hoofdkenmerken van de tegenwoor-
dige aeroplane, de schroef, zal aan
het nieuwe vliegtuig ontbreken. In
stede daarvan zullen zij-vleugels ko-
men, die, evenals insektenvleugels, op f
en neer bewogen kunnen worden.
De nieuwe machine zal veel sneller
zijn dan de tegenwoordige omdat de 1
stuwende kracht der vleugels veel
groter is. Het grootste voordeel is
echter, dat men de snelheid van het
vliegtuig geheel naar behoefte zal
kunnen regelen. Zo zal het ook vol-
komen stil kunnen staan, recht om-
hoog en omlaag kunnen vliegen enz. 1
Zware ongevallen zullen welhaast uit- l
gesloten zijn.
Weken, ja maanden lang
hebben wij (vertelde Ar-
betti) de gangen van die
man laten nagaan. Die man,
dat was de secretaris van
een bekende kunstenares,
Charlotte W. N. geheten, die
toen in Brussel woonde. En
hij, de secretaris dus, heette
nu ja, we noemden hem
de Telegrafist, omdat hij
veel telegrammen verstuur
de. Lange, in de regel on
belangrijk schijnende tele-
grammlen aan kennissen en
vrienden in enige Europese
landen. Een colega van een
tamelijk bevriende Dienst
had onze aandacht op de
Telegrafist gevestigd. De
man had zei de collega
merkwaardige vriendjes.
Het is een van onze stelregels om
nooit een tip, en zeker geen tip van
goed-ingelichte zijde, te verwaarlozen.
Daarom concentreerden wij onze aan
dacht op de Telegrafist. Al spoedig
kenden wij zijn correspondentie, zijn
vrienden, zijn vriendinnen en zijn
eigenaardigheden. Wij wisten, dat hij
vrij royaal omsprong met gelJ. Wij
gingen de gangen na van allen, die hij
kende. Daaronder waren enige figuren,
die wel eens vreemde bokkesprongen
hadden gemaakt.
Twee maanden nadat onze belangstel
ling was gewekt, meenden wij beet te
hebben. Op een ochtend vertrok de
Telegrafist zonder zijn kunstenares per
auto uit Antwerpen in de richting van
Nederland. Hij passeerde de grens bij
Roosendaal. Toen raakten wij zijn spoor
bijster. Wij verzochten onze legatie in
Den Haag, de Nederlandse autriteiten
om discrete steun te vragen. Doch de
Telegrafist bleef spoorloos. Mijn chef
kwam zelfs naar Antwerpen en Den
Haag. De Telegrafist had vermoedelijk
vertelde de chef geheime gege
vens omtrent plannen tot herbewape
ning van onze vijanden uit de oorlog
onder zijn hoede. Zouden die gegevens
in verkeerde handen vallen, dan kon
dat geval zeer gevaarlijk zijn.
Mijn chef en ik bespraken het geval
met burgerlijke en militaire autoritei
ten. De Telegrafist bleef echter on
vindbaar. Ik ging eens ernstig praten
met Charlotte W. N. en stak niet onder
stoelen of banken dat het ging om een
belangrijke zaak. Zij had (zei ze) een
open oog voor de ernst van het geval
Zij maakte een fatsoenlijke indruk. Zij
vertelde my bijzonderheden omtrent
haar secretaris. Sommige hadden mijn
belangstelling, daar zij aanwijzingen
konden zijn voor een spoor. Opnieuw
begon de speurtocht. Zonder succes. Ik
had in Parijs, een tweede bespreking
met mijn chef. „Als je faalt, Arbetti"
kreeg ik te horen „doe je er beter
aan om je terug te trekken op het
platteland!"
gië. Daar had hij in een stad bü par
ticulieren een kamer gehuurd. Toen hij
dacht, dat het gevaar geweken was.
Het gevaar geweken? Welk gevaar
dan?, vroeg ik hem. Ik moest hem
verhoren. Toen kwam zyn verhaal.
Zijn „bazin" had hem opdracht gege
ven om iets te doen, waarvan hy be
greep, dat het niet in de haak was.
Toen hij weigerde, had zy hem met de
politie gedreigd en hem de namen van
enige kennissen genoemd onder toevoe
ging van onprettige bijzonderheden.
Kortom, zy chanteerde hem. Een flinke
vent had natuurlijk anders gereageerd,
maar hy, de Telegrafist, werd bang en
nam de benen. Dit was verdacht en
vestigde de aandacht natuurlijk zeer
sterk op hem. En dat was het juist,
wat Charlotte beoogd had.
Ik liet hem verder vertellen. Over
mevrouw W. N. en zijn verhouding tot
haar. Toen bleek
mij, dat hij al zijn
verdachte kennis
sen aan haar te
danken had. Ook,
dat zij hem veel
beloofd en soms
zelfs gegeven had.
Hij was daarop komt 't neer, 'n beetje
erg verliefd 0p d'r. En zy had z'n ver
liefdheid en bangheid gebruikt om haar
fifen T,"andelingen in de schaduw te
laten. Ik zei tot hem: Ik zal je weer
laten onderduiken in het belang van
je eigen veiligheid. Je hebt een aantal
kennissen, die drastisch ingrijpen, als
e.n\i*at mij het cen en ander
hebt verteld. Ik wilde hem namelijk
met direct voor het voetlicht brengen.
Ik maakte hem bang en liet hem tijde
lijk opbergen.
Na het verhoor van de Telegrafist
gaf ik opdracht, alle gangen van de
kunstenares scherp te bewaken. Ik
schakelde de politie en andere instan
ties in. Ditmaal was het geen persoon
lijk spel, doch in de ware zin des
woords een internationaal belang
waarom het ging. Ik verzond een uit!
gebreid code-telegram aan mijn chef
Een paar uur later kwam het ant
woord. Het luidde
Hele familie zou verloving met
rijke bruid toejuichen, stop, Armand.
Ik wist toen, dat ik koste wat het
kost, de kunstenares rchaakmat moest
zetten en verder onheil moest voorko
men. Het bericht van de terugkeer van
de Telegrafist was zorgvuldig geheim
gehouden. Die heugelyke tyding wilde
ik zijn „bazin" zelf mededelen. Ik ge
loof in veel gevallen in de directe me
thode. Daarom zocht ik haar in Brussel
op. Ik nodigde haar uit om met my
te gaan eten, daar ik belangrijk nieuws
(zei ik) voor haar had. Zy aanvaardde
de. uitnodiging. Een uur lang spraken
wij over koetjes en kalfjes. Zy was
innemend. Onverhoeds vertelde ik
haar, dat haar secretaris terecht was
en dat ik met hem had gesproken. Even
keek zij nadenkend. Ik voelde, dat ik
op de goede deur geklopt had. Ik be
greep, dat zij nu snel zou handelen.
Zij wist immers wie ik was. En de
inzet had ik haar zelf verteld. Trou
wens, ik had reeds maatregelen ge
troffen om haar kamers te laten in
specteren en te doen letten op haar
post en telefoontjes. Natu„.lijk liet ik
haar niet arresteren. Het ging mij om
de stukken en niet om haar. Voor mij
was het zaak, haar niet uit het oog
en niet uit het oor te verliezen, omdat
ik haar contacten wilde leren kennen.
Twee dagen gebeurde er niets. De
derde dag maakte de kunstenares een
afspraak met een vriendin in de Lai-
terie. Vanzelfspre
kend waren twee
van mijn assisten
ten op 't afspraak
uur eveneens in de
Laiterie. Zelf was
ik ook in de buurt.
Eerst kwam de
kunstenares Even later de vriendin.
Deze had twee meisjes van een jaar
of acht by zich. Het viertal nam plaats
aan een tafeltje in de tuin Thee voor
de dames, limonade voor de kinderen.
Na een kwartiertje gingen de meisjes
Eindelijk, na een maand, dook de
Telegrafist op. Hij had zyn auto er
gens in Noord-Brabant geparkeerd en
was clandestien teruggegaan naar Bei-
spelen Ik zag de vriendin van de
kunstenares bukken. Even later bukte
de kunstenares zich en raapte zij iets
op. Mijn assistenten zagen het ook. Zij
stapten op het tafeltje toe. Zij wenkten
een (bestelde) rechecheur. Er stond een
auto gereed. Zonder protest gingen de
dames mee.
„Wachten jullie hier maar", zei de
„Kunstenares tegen de kinderen.
„Mamma en ik moeten even een
„boodschap doen. Braaf zijn hoor.,
„en denkt aan wat ik gezegd heb!"
Ik zag het vijftal in de auto stappen.
Geknipt en geslaagd, dacht ik. Ik zag.
dat een jongmens met de kinderen
sprak. Zy schaterden van het lachen
,rfed.. teruS naar m()n hotel Toch
voelde ik my niet helemaal tevreden
Had er dan toch iets niet geklopt?
Plotseling zag ik, wat het was! De
kinderen waren niet verbaasd en veel
te gedwee geweest. Ik reed in snelle
vaart terug naar de Laiterie. Van de
kinderen en het jongmens geen spoor.
In myn hotel vond ik mijn assistenten.
Niets gevonden bij de fouillering, ver
nam ik. De mislukking leek my zeker.
Het bukkend gebaar en het oprapen
waren geschied met voorbedachte rade
om mij uit mijn tent te lokken en voor
anderen de baan vrij te maken.
Ik telegrafeerd mijn chef, dat de „ver
loving" niet was doorgegaan. Ik kreeg
ten antwoord
Minnaar vaak te snel wanhopig,
stop, Armand.
Ik begreep toen, dat myn chef meer
wist en dat ik wachten moest. Tk wach-
te drie dagen. Toen werd ik opge
beld. Een prettige Engelse stem ver
zocht om een onderhoud. Ik zei: Uit
stekend, vanmiddag om vyf uur. Om
vijf uur liet een jongmens zich aan
dienen. Ik herkende hem Het was de
jongeman, die in de Laiterie met de
meisjes had gepraat
Hy glimlachte en zei: U bent toch
niet wanhopig? Toen glimlachte ik
ook, want ik hoorde 'n bekende klank
Hij vervolgde: De stukken zyn gered.
De vriendin van Uw kunstenares had
ze in de voering van het manteltje van
haar dochtertje genaaid. Zij, die vrien
din, had ze namelyk onder haar be
rusting. De kinderen waren goed ge
ïnstrueerd. Na de aftocht van de moe
der nam ik de kinderen onder myn
hoede en hoorde ze uit. Pijnlijk zaak,
een kind te verhoren! Maar ik wist,
dat die vriendin vroeger al eens een
kind had gebruikt in een spionage-af-
faire. Het kind in de Laiterie had op
dracht om, als haar moeder- weg zou
gaan en niet spoedig terugkeerde, zich
te begeven naar het huis van iemand,
die „Oom Henri" heette. Waren wy
niet tussenbeide gekomen dan waren
de kunstenares en de vriendin eigener
beweging wei aan de wandel waren
gegaan, want het kind moest fungeren
als koerier!
Ik zei (vervolgde het jongmens):
Dan gaan we samen naar oom Henri.
Zo leerde ik het adres van die brave
Hercri kennen. Ik speelde verstoppertje
met de kinderen. Ze trokken de man
teltjes uit. Ik ontdekte waar de buit
zat: In de voering. Ik nam de kleine
enveloppe uit de voering Kyk, Arbetti,
ik had opdracht om op de vriendin te
letten. En op het dochtertje. U moest
op de kunstenares en de secretaris
letten. Ik mocht geen contact met U
opnemen om geen verdenking te wek
ken. Ik had een kamer dicht bij de
woning van de vriendin. Ik kende het
dochtertje daardoor. Alles was dus
„natuurlyk" en „gewoon". En de kans
van slagen was door dit gescheiden spe
len natuurlijk aanmerkelijk groter ge
worden.
En de stukken? vroeg ik. In veilige
handen bij uw en mijn regering. Oom
Henri en de vriendin zyn ingerekend.
De kunstenares is vry. Zy was de
„scnakel Op speciaal verzoek liet
men haar gaan. Een „schakel" in vrU-
heid is immers waardevoller dan een
„schakel" in de gevangenis! Misschien
leidt zy ons naar andere contacten.
Ik beaamde dat. Mijn Engelse collega
had geluk. De politie zoekt misdadigers
Voor ons is de buit in de meeste ge
vallen belangryker dan de dader. Voor
ons, dat is dus voor de mannen van
«ons va k"„
