NCRV bestaat veertig jaar
Het geval van de
blinde bedelaar
dop...
FEEST VOOR KIJKER EN LUISTERAAR
Programma's radio en t.v.
Capaciteiten van student
bepalend voor methode
van onderwijzen
Lente...Plasticolor!
Verf? Plasticolor!
van ruim
450.000 leden
Opa's krant
SPIONNEN IN DE k
SCHADUW (II)
Wanneer komen er
nachtuitzendingen
Luister naar
Radio
Prof. D. A. de Vries te Eindhoven:
T.v.-reportage
klassieker
Televisie
Meisjes bedronken
zich in Bosch café
Exploitant kreeg
22 geldboeten
3t
DAGBLAD DE STEM VAN VRIJDAG 1 MEI 1964
81
m
Het is 15 november precies veer- ry
tig jaren geleden dat zes man- 111 I
nen in Utrecht bijeenkwamen en
er de Nederlandse Christelijke
Radio Vereniging stichtten. Daar
voor was er een christelijke
vereniging voor draadloze telefo
nie, waarin enkele honderden
amateurs waren verenigd, een
maal per week in de ether.
Aan de vooravond van Kerstmis 1924
klonk voor de eerste maal in de ether
.Hier Hilversum, de NCRV". Voor drie
mille had het jonge bestuur een heel
jaar zendtijd op de woensdagavond ge
kocht van dc Nederlandse seintoestel-
lenfabriek te Hilversum. De NCRV telt.
thans 450.518 leden en was de enige om
roep, welke het afgelopen jaar afsloot
met een ledenwinst van 7600 leden. De
voorzitter mr. A. B. Roosjen verklaarde
met voldoening, dat de NCRV ondanks
het gehuil tegen de „zuilen", dat allengs
is aangezwollen tot de sterkte van een
fortissimo, de oudste christelijke omroep
ter wereld is en nog steeds in groei en
getal toeneemt.
Hij was minder optimistisch ten aan
zien van een wettelijke regeling van het
omroepbestel. Al zes kabinetten hebben
sinds 1947 verklaard te zullen streven.,
naar een definitieve regeling. Minister
Bot heeft zich reeds enkele malen in
het Gooi persoonlijk op de hoogte ge
steld van de moeilijkheden Maar deze
excellentie wordt in zijn activiteiten be
lemmerd door het blok aan het been,
de pacificatiecommissie, die hem tot 30
juni 1965 voor de voeten zal blijven lo
pen. Joost v.d. Vondel citerende zei hij:
„Wat kan blinde staatszucht brouwen als
ze raast van misvertrouwen?" Zelfs mi
nister Bot raakte in het parlement ge
ïmponeerd door de losse kreten van de
oppositie en introduceerde bij zijn ant
woord de term „clubgelden" van de
omroepen.
Mr. Roosjen verklaarde met nadruk,
dat de omroepen geen openheid van
verenigingsfinanciën schuwen. Maar men
heeft wel bezwaar tegen belemmering
van zijn vrijheid als de staatsmacht hem
te na komt. Men vergeet dat de om
roepen voor de oorlog hun studio's en
programma's hebben gefinancierd uit
vrijwillige bijdragen. Zelfs de Huizer
zender betaalden zij.
Na de oorlog waren het de omroepen
die het tv-experiment financieel moge-
De? directéur van de NCRV, mr. A. H.
van der Veen, die al jarenlang pleit
voor nachtelijke radio-uitzendingen, ver
telde, dat tegenwoordig na middernacht
de zender van de American Forces Net
work in Soesterberg met een nachtelijk
programma op de Nederlandse golflleng-
te in de ether komt. Op het ogenblik
wordt door de Nozema een onderzoek
ingesteld hoe het mogelijk is, dat de
AFN zo maar deze golflengte kan ge
bruiken.
Overigens vond mr. v.d. Veen het be>
schamend, datde luisteraars in Neder
land zo lang op hun nachtelijke radio
programma's moeten wachten.
Hoewel het kostenprobleem bij de om
roepen tegenwoordig tot voorzichtigheid
maant, was hij van mening, dat men
met een paar ton al zeer veel kan be
reiken. Intussen was hij reeds door Phi
lips benaderd, waar men tegenwoordig
elke zes weken een serie functionele
muziek uitbrengt. Dit zijn bepaalde the
ma's uit bekende composities, welke in
vele toonaarden uitgevoerd worden. Het
vormt als het ware een fond van mu
ziek waarnaar men uren kan luisteren.
Tussen deze fragmenten van functionele
muziek, zou de heer v.d. Veen willen
pleiten voor zeer korte nieuwsbulletins
en kleine reportages of tips voor het
wegverkeer.
Men zou b.v. kunnen starten met een
programma van nachtuitzendingen tot
half twee. Hij was van mening, dat deze
radioprogramma's zo snel ingeburgerd
zouden raken. dat. een uitbreiding over
de gehele nacht tot de mogelijkheden
zou gaan behoren.
tegenover het station Baarn aan te ko
pen. Men wil dit pand verbouwen tot
een verenigingshuis van de NCRV.
feestweek
November wordt de feestmaand van
de NCRV. Op maandag 9 november
wordt ter opening een herdenkingsdienst
gehouden in de Eusebiuskerk te Arn
hem. Daags daarna vertoont de NCRV
een documentaire van Jan van Hillo.
Hierin zal een vergelijking worden ge
maakt tussen de christelijke omroepen
in Nederland en Japan Dit land is ge
kozen, omdat het qua belangrijkheid in
televisie (zeven kanalen, waarvan twee
in kleur) als nummer twee op de we
reldranglijst staat.
Ruim 1500 trouwe jeugdland-luister
aartjes krijgen op woensdag 11 novem
ber in Tivoli te Utrecht een jubileum
uitzending voorgeschoteld. De samenstel
lers van de ontspanningsprogramma's
krijgen in Zuidlaren de gelegenheid om
vijfduizend toehoorders in de prins Bern
hardhoeve een feestelijke uitzending op
te dienen. Vele artiesten uit binnen- en
buitenland zullen hier op het podium
staan en zelfs Zwiebertje en Stief been
zullen elkaar hier ontmoeten. Vrijdag 13
november zal in het Concertgebouw te
Amsterdam een feestconcert worden ge
geven.
Op de laatste dag van de jubileum-
week, zaterdag 14 november, is er een
massale en feestelijke bijeenkomst in de
lijk maakten. En nu worden er per jaar-Irenehal te Utrecht, welke door 6000
ettelijke tonnen alleen bij de vóór-fi
nanciering van de programma's uitgege
ven. Mr. Roosjen deelde vervolgens mee,
dat de NCRV de exploitatie van haar
omroepgids zelf ter hand gaat nemen.
Bovendien is besloten om Hotel Royal
In de VARA-uitzending van deze avond
treden de Kilima Hawaiians op (19.40
uur), terwijl om 21.30 uur een afleve
ring wordt gepresenteerd van de serie
„Dit is uw leven". Om 23.25 uur zijn
Hoogtepunten" te beluisteren uit de
Rudi Carrell-show.
Het avondprogramma op Hilversum
II wordt door de NCRV verzorgd. Om
19.30 uur is er Vandaag radiokrant van
Nederland. Er zijn Slavische dansen te
beluisteren (19.50 uur), om 21.20 uur de
symfonie no. 3 van Saint Saëns en om
22.10 uur volksliederen.
Iedereen zal vanavond willen kijken
naar de Rudi Carrell-show, die in Mon-
treux zoveel succes boekte. Hij komt
om kwart voor negen op het scherm.
Daarop volgt eveneens een interessant
program (9.25 uur) .Toneel als wapen
een documentaire over het leven en
werk van Herman Heyermans.
België Vlaams vertoont vanavond om
2215 uur een documentaire „Honger
over de wereld", terwijl om 17 uur een
rechtstreekse reportage te zien is van
uit Rome van de jumping om de Grote
Prijs der Naties.
(Advertentie)
Vrijdaj
mei
HILVERSUM I 402 m
VARA: 12,00 Metropole-ork. en orgel
12,30 Land- en tuinb.meded. 12,33 Lichte
gram. 12,50 Vandaag en morgen,
toespr. 13,00 Nws. 13,15 Promenade-ork
met zangsol., amus.muz. 13,50 Ontwaakt
verworpenen der aarde, klankb. (herh.
van 8 juli 1963) 14.10 Radiokamerork. en
sol., klass. muz. 15.00 Zestig minuten
voor boven de zestig 16,00 Liedjes uit
allerlei landen 16,30 Oproer op pagina
drie, bloemlezing uit de journalistieke
oproerige krabbels 16,50 Liedjes 17,15
Wat kunnen wij er aan doen, uitz. over
de jong socialisten 18.00 Nws. 18,15 Ons
strijdlied, declamatorium 18.55 Intern,
boodschappen 19,20 Het is lente - of
niet°, cabaret 19.40 Licht ens. 20.00 Nws.
20,05 1 Mei-bijeenkomst, in Middelburg
21.30 Dit is uw leven 22,30 Nws. 22,40 Ba
lans. hoofd- en bijzaken uit de actuali
teit 22.55 Volksliederen 23.25 Hoogtepun
ten uit de Rudi Rarrell-show, die van
avond door de VARA-tv werd uitgezon
den 23.45 Soc. nws. in Esperanto 23,55-
24,00 Nws.
HILVERSUM II 298 m
NCRV: 12,00 Oud worden - jong blij
ven, muz. herinneringen 12,30 Land- en
tuinb.meded. 12.33 Meisjeskoor en instr.
sextet 12.53 Gram., event, act. 13.00 Nws.
13,15 Lichte orkestmuz. en zangsol. 13.35
Lichte gram. 13,55 Negro spirituals (gr.)
14,05 Schoolradio 14.25 Lichte gram. lo,15
V.d. vrouw 15,45 Muziekinstrumenten in
de kinderschoenen, flitsen van een de
monstratie 16,05 Klass. gram. 16.15 Dui
zendschoon - Azalea's en rododendrons,
lez. 16,30 Sopraan en piano, klass. liede
ren 17,00 Voordracht 17,20 Klass. gram
17,40 Lichte orkestmuz. en zangsol. 18.00
Amateursork. 18.20 Halte: progr. voor dc.
jeugd 18.50 Regeringsuitz.: Uitz. voor de
middenst. IV. Ministerie van economische
zaken 19.00 Nws. en weerpraatje 19,10
Van horen zeggen en zingen 19.15 Oude
kamermuz. (gr.) 19.30 Radiokrant 19.50
Moderne orkestmuz. (gr.) 20.00 Zingt ten
Hemel toe. geest, liederen 20,30 Prisma,
gevar. progr. 21.30 Residentie-ork.. klass.
muz. (gr.) 22.00 Atlantisch deelgenoot
schap, rep. 22,10 Bas en piano, Hongaarse
liederen 22.30 Nws. en SOS-ber. 22.40 Wijd
als de wereld, intern, oriëntatie in kerk.
zending en oecumene 23.00 Kerk en mu
ziek: Het onberijmde Psalter, lez. 23.10
Langs de wegen van het lied, klass. liede
ren 23.40 Weens Promenade-ork. (gr.)
23,55-24,00 Nws.
BRUSSEL VLAAMS 324 m
12,00 Nws. 12,03 Gram. 12,15 Lichte
jZ' Progr.-overz. 13,00 Nws. 13,20
V.d. sold. 14,00 Nws. 14.03 Klass. en mo
derne muz 14,40 Klankb. 15.00 Lichte
muz. 15,30 Progr. t.g.v. 1 Mei-viering
16,00 Casinoconcert 17,00 Nws. 17,10 Jazz-
muz. 17,45 Duitse les 18,00 Nws. 18.03
Lichte muz. 18.30 Moderne muz. 19.00
Nws. 19.40 Lichte muz. 19,45 Echo's uit
de natuur 20.00 Concert 20,50 Theater
kroniek 21,15 Concert (verv.) 22,00 Nws.
sen kan worden bijgewoond.
(Advertentie)
HET HUIS VAN
ST. ELOY
Stijlvolle juwelen
van voortreffelijke
kwaliteit
J. van der Loo
Juwelier
Lijnbaan 69 Rotterdam
(Advertentie)
(Van onze verslaggever)
Onderwijsmethoden kunnen beter worden aangepast aan de capaciteiten der
studenten, meent prof. D. A. de Vries, secretaris van de senaat van de Techni
sche Hogeschool te Eindhoven. Bij het huidige cursorische onderwijsstelsel wordt
het niveau van de opleiding bepaald door de student met de laagste geschiktheid
uit de groep. Hierin ligt een optimaal percentage van afwijking opgesloten. Het
huidige afwijzingspercentage lijkt aan de hoge kant te zijn. Een zekere mate van
Tindividualisering van het onderwijs acht prof. De Vries een oplossing van dit
probleem.
vraagt de hogeschool meer academici op
22,15 Volksdansen en -zangen 22,35 De
zeven kunsten 22,50 Gram. 23,00 Nws.
23.05 Shakespeare In de muziek 23,55-
24,00 Nws.
BRUSSEL FRANS 484 m
12,03 Gevar. muz. 12,30 Gevar. muz.
en chansons 13,00 Nws. 13,10 Musique aux
Champs-Elysées 15,03 Operettemelodieen
16,03 Gevar. muz. voor de autoradio (17,00
Nws.) 19,30 Nws. 20,00 Gevar. muz. voor
de autoradio 20,20 Hoorspel 22,00 We-
reldnws. 22,10 Gevar. muz. voor de auto
radio en dansmuz. (22,55 Nws.) 23,55-
24,00 Nws.
Zaterdag 2 mei
HILVERSUM I 402 m
VARA: 7.00 Nws. 7,10 Ochtendgym.
7,20 Soc. strijdlied 7.23 Lichte gram. (Om
7,30 Van de voorpagina) 8,00 Nws., post-
duivenber. en soc. strijdlied 8,18 Lichte
gram. 8,30 Wegwijs, tips voor trips en
vakanties 8,40 Lichte gram. (verv.) 9,00
Loon naar werken, uitz. in samenwer
king met het NVV 9,10 Lichte gram.
9.35 Waterst. VPRO: 9.40 Bijbeltaal
en moedertaal, gesprek 9.55 De school
van morgen, praatje VARA: 10.00 Bui
tenlands weekoverz. 10,15 Elektronisch
orgelspel 10,30 Openingstoespraak bij
voorjaarsvergadering van de verenigings
raad 11.00 Saint Just glimlachte, hoorspel.
HILVERSUM II 298 m
KRO: 7,00 Nws. 7.10 Morgengeb. 7,15
Klass. gram. 7.45 Geest, liederen 7.55
De kerk zijt gij. lez. 8,00 Nws. 8,15 Strip
voor de jeugd 8,20 Djinn, gevar. progr.
Zondagavond 3 mei kan men in een
rechtstreekse Eurovisiereportage van 18
tot 18.30 uur getuige zijn van het laatste
gedeelte en de finish van de Belgische
wieier-wegwedstrijd LuikBastenaken
Luik.
Van de acht internationale klassieke
wegwedstrijden is LuikBastenaken
Luik wel de oudste. Hij dateert namelijk
van 1890, maar werd pas sinds 1908 re
gelmatig verreden. De strijd gaat over
een afstand van 240 kilometer.
Het individuele systeem biedt volgens
spreker grote onderwijskundige voorde
len. Het vereist echter aanzienlijk meer
personeel dan het cursorische systeem.
Naar een voorzichtige schatting zou over
gang op het individuele stelsel voor de
Eindhovense hogeschool een personeels
toename van 75 procent nodig maken,
afgezien van de mogelijkheid dat er
bruikbare technische hulpmiddelen ont
wikkeld worden.
Een stap in de richting van individua
lisering zou gevonden kunnen worden in
het splitsen van de studentenpopulatie in
groepen met opklimmende geschiktheids-
grenzen. De grenzen zouden op grond
van resultaten, behaald bij een propae-
deutisch examen, 'vastgesteld kunnen
worden. Niveau van onderwijs en didac
tische methode kunnen dan worden aan
gepast aan de groep. Een experiment in
deze geest beveelt prof. De Vries aan
als project van onderwijsresearch.
De methode kan tegemoet komen aan
lie wens van de maatschappij. Deze
(Advertentie)
Vrijdag 1 mei
NTS: 14,00-14.25 Schooltelevisie: Gees-
telijke stromingen binnen de democra
tie VARA: 19.30 De wereld van mor
gen, documentair progr. NTS: 20.00
Journaal VARA: 20,20 Achter het
nws. 20.45 Rudi Carrell-show 21,25 Toneel
als wapen, documentaire over leven en
werk van Herman Heijermans 22.10 Licht
orkesten NTS: 22,45-22,50 Journaal.
FRANS BELGlë: 18.30 Berichten 18.33
De dag breekt aan. progr. t.g.v. dag van
de arbeid 19,10 V.d. jeugd 19.30 Teken
film 19.40 Janique Aimée, tv-feuill. 20,00
Journaal 20.30 Rode Mei - Witte Mei
gedichten, teksten en liederen over het
menselijk lijden en de menselijke teder
heid 21,10 Cubaanse film 22,10 Nwe
films 22.40 Journaal.
VLAAMS BELGlë: 16.00 Het geheim
van het woud, avonturenfilm v.d. jeugd
17.00-18.30 Ruitersport, rechtstreekse rep.
uil Rome van de jumping en de Grote
Prijs der Naties (Eurovisie) 19.00 Het
geheim van het gestolen halssnoer: De
gevaarlijke tunnel, deel 6 van ons ver
filmd vervolgverhaal v. d. jeugd 19.15
Tekenfilm 19.25 Progr. v.d. jeugd 19.50
Weerpraatje 19,55 Sport 20.00 'Journaal
20.20 Ergens ligt een stad, tv-spel 21,35
Het socialisme in het Europa van nu:
interviews 22,05 Nws. 22.15-23,10 De hon
ger van een man, documentaire.
(Van onze correspondent)
De Bossche caféhouder J. D., tegen
wie onlangs proces-verbaal loerd
Opgemaakt wegens verschillende
overtredingen van de drankwet,
heeft voor de Bossche kantonrech
ter terechtgestaan en is tot niet
minder dan 22 geldboeten veroor
deeld. Er was geconstateerd, dat
meisjes van 16 jaar in zijn café
zoveel alcoholhoudende dranken
hadden gedronken dat ze nadien
stomdronken in een plantsoen wa
ren aangetroffen; verder dat ver
dachte aan kinderen beneden 16
jaar alcoholhoudende dranken had
verkocht, dat hij liet dansen zonder
daartoe vergunning te hebben en
dat hij gelegenheid gaf tot hazard
spelen.
Verdachte beriep er zich op, dat
hij te weinig ervaring in het hore
cabedrijf had, om bij de grote toe
loop van jongelui in zijn café de
zaak in de hand te kunnen houden.
De ambtenaar van het O.M. èn de
kantonrechter waren van mening
dat, wanneer men dit niet kan
overzienmen geen caféhouder
moet worden.
De raadsman, mr. Witlox, voerde
aan dat het bij de meisjes van
tegenwoordig moeilijk is om hun
leeftijd nauwkeurig te taxeren.
Thans heeft verdachte in zijn zaak
alleen nog een verlof A en is zijn
muziekv er gunning voor onbepaalde
tijd ingetrokken, hetgeen hem de
kans heeft gegeven om orde op
zaken te stellen. De opgelegde boe
ten bedroegen in totaal f390. Bo
vendien is verdachte wegens het
iemand tot dronkenschap brengen
veroordeeld tot twee maal een
week voorwaardelijke hechtenis
met een proeftijd van twee jaar.
te leiden dan voorheen, via een kortere
studie en met behoud van niveau.
Prof. de Vries die zijn verwondering
erover uitsprak, dat het wetenschappe
lijk onderwijs zelf aan de universiteiten
nog zo weinig is bestudeerd, kwam tot
deze conclusie in een rede ter gelegen
heid van de achtste herdenking van de
dies natalis van de hogeschool. De rede,
uitgesproken in de hal van het hoofdge
bouw had als titel „Ivoren toren of ver
keerstoren de hogeschool in de kente
ring."
Na afloop van de plechtige bijeen
komst recipieerden de rector-magnificus
en prof. de Vries met hun echtgenoten
namens de senaat in de hal van het
hoofdgebouw.
(Advertentie)
GEDRAG
i Een Fransman, die in een kleine
J snelle wagen door Parijs ijlde, zag
J plotseling een surveillancewagen van
f de politie minstens zo hard als hij
zelf achter zich rijden. De schrik
sloeg hem om het hart, ook al kon hij
t zich zo gauw niet herinneren een ver-
keersovertreding begaan te hebben.
I Hij slaagde er echter niet in de po-
i litie voor te blijven. Eenmaal aange-
4 houden haalde hij echter verlicht
adem. De politie hield hem aan om
hem een lot in de nationale loterij aan
te bieden, vanwege zijn keurige ge
drag in het verkeer. Het lot geeft de
bezitter kans op een prijs van 20.000
francs.
SHAKESPEARE
Op 6 mei zal de Britse onafhanke
lijke televisiemaatschappij een frag
ment uit Shakespeares „Midzomer-
nachtsdroom" op de beeldbuis bren
gen in historische kledij. Het fragment
wordt gebracht door. de Beatles.
Of zij het klassiek zullen houden, of
Shakespeare toegankelijk maken voor
het teenagerpubliek valt nog te bezien.
Het zal in elk geval wel een leuke
avond worden, ye, yeü
RINO'S
De bijna achthonderd rinocerossen in
het natuurreservaat Tsavo in Kenya
dreigen uit te sterven. Men heeft ge-
contateerd, dat de logge beesten in
f het reservaat over uitgestrekte gebie-
f den het struikgewas vernielen, waar-
door het gras daaronder verdroogt. Nu
i is dat gras juist het voedsel voor de
J dikhuiden, zodat de leiders van het
k reservaat thans een manier zoeken om
de rinocerossen aan het verstand te
brengen, dat ze zichzelf benadelen.
PETITIE
Mevr. Josephine Collins, een huis
vrouw uit een achterbuurt in Glas
gow, heeft de Engelse koningin een
petitie gestuurd, waarin ze klaagt over
de rattenplaag in haar huis en in de
hele buurt. Mevr. woont met één kind
op één kamer. Men kan overal ratten
vinden schrijft ze. Ze lopen 's nachts
Horizontaal:
1. Jeuk; 2 serie - vis; 3. reeds - tijd
perk - persoonlijk voornaamwoord; 4
waadvogel; 5 koker - vuil; 6. vis; 7
voorzetsel - lof - familielid; 8 locomo
tief (afk.) - vis; 9 mijnput.
Verticaal:
1. schoonmaakartikel; 2 fris - spore
plantje; 3. vreemde munt - zoen -
compagnie-commandant4 keur
troep; 5 ruw en ongebleekt - echtge
note; 6 vogelwichelaar; 7 lengtemaat
- insekt - uitroep; 8 dik - schaakterm
9 zeepaling.
•jeejaaiH 6
- Soi 8 .'qa - -io; - p L tanSne
9 :eSaa - moa g !a;xia f? Joo - sni[
- si g '.som - list z loqaSej x }JaA
•^qocqos 6 Ijee - ooi '8 m0 l
jnajs 9 !joo3 - mp g ::pmpi JaS - e.ia
- IB 8 ;uioi - sij z !l9Cl9ïjq I 'J°H
:J8u{sso[do
Ik heb steeds het idee dat-ie me
afluistert
over de bedden en de bezoekers op de
trap vallen er bijna over. De petitie
is ook nog ondertekend door drie
duizend buurtbewoners. Mevr. Col
lins hoopt nu maar, dat haar petitie
aan de koningin, die ze beschouwt als
een verzoek van „de ene moeder tot
de andere" iets uit zal halen.
SIGARETTEN
Nu de grootste sigarettenfabrikan-
ten van Amerika hebben besloten
„sport'' uit hun advertenties te ban
nen, betekent dit voor menig sport
man in de Verenigde Staten een grote
financiële terugslag.
Een zeer bekende golfspeler, bij
voorbeeld, verdient ieder jaar 10.000
dollar door een sigaret van een be
kend merk bij het betreden van de
links argeloos weg te gooien en ver
volgens weer op te rapen om nog een
trekje te nemen.
De afgekondigde maatregelen, die
ook een verbod van „seks" en „so
ciale status" in verband met sigaret
tenreclame inhoudt, volgt op een
alarmerend rapport over het verband
tussen roken en longkanker, dat in
januari werd gepubliceerd.
Er zal voortaan ook niet meer voor
sigaretten mogen worden geadverteerd
in studentenperiodieken. Vele van de
ze bladen hadden hun bestaan juist te
ctenken aan de opbrengst van derge
lijke advertenties.
OPENING
Onlangs is de directe telefoonver-
binding tussen Engeland, België,
Frankrijk en Zwitserland via een
aparte onderzeese kabel in dienst ge- i
steld. De vice-minister van de Britse i
posterijen zou de lijn openen door
een speciaal telefoontje naar Bern.
Met een blij gezicht vroeg hij de
verbinding op de centrale aan, maar
hij kreeg ten antwoord dat alle lijnen
bezet waren. Vuurrood legde de mi- 1
nister de hoorn weer neer. Een ge-
schrokken telefonist verbrak een an- l
der intercontinentaal gesprek en ver- i
bond de minister door. „Dat belooft
wat voor de toekomst," zeiden de
omstanders.
EEN MEI-OPTOCHT
Breda 1 mei 1914 De socialisten
hebben gisteravond een optocht gehou
den door de stad. Lampions kenmerk
ten de deelnemers, er was eenig mu
ziek en men zong van „Acht uur, geen
langer arbeidsduur". Achter den stoet
hoorde men het Wilhelmus en Mina.
De stoet trok kalm door de straten;
wij telden ongeveer 200 lampiondra
gers. Onder deze waren er verschei
dene uit Tilburg.
In Thalia was vergadering ,waar ge
sproken werd door de heeren Koo-
mans en Theunis.
Een
werkers
(vertelde
van mi|n
in
beste mede-
de jaren dertig
Abetti) was een
onzer geheime agenten, die
wij de Bolle noemden. In
zijn optreden en om te zien
was hij gemoedelijk. Een
brave burger. Maar innerlijk
was hij hard, geslepen en
moedig. Toen ik in 1936 op
dracht kreeg naar Wenen te
gaan, omdat daar een docu-
mentenhandel aan de gang
was, die schadelijk was voor
mijn land, schakelde ik de
Bolle in. Hij sprak ja,
sprak, want hij is dood, ge
sneuveld vloeiend Duits.
Door uiterlijk en houding
viel hij in Wenen niet op. Hij
kende de Oostenrijkse
hoofdstad uit vroegere ope
raties.
Natuurlijk reisden wij niet samen.
De Bolle vertrok een paar dagen eer
der dan ik om de omgeving van het
hotel Imperial alvast te verkennen.
Mijn chef had gezegd: In dat hotel
lopen enige draden samen. Ik moest
trachten om die draden in de hand
te krijgen. Vanzelfsprekend had mijn
dienst een contact in Imperial.
Iets bijzonders? vroeg ik aan de
Bolle, toen ik hem in Wene.i ontmoette
in een tevoren afgesproken Konditorei.
Zo op het gezicht lijkt alles nor
maal antwoorde de Bolle. Er is maar
één figuur, die niet helemaal past in
het beeld. Het is een bedelaar, die
doet alsof hij blind is. Hij is het niet.
Hij ontvangt vrij veel aalmoezen. Het
trof mij vooral, dat een deftige voor
bijganger hem gistermiddag driemaal
wat toestopte. Ik heb Peter gezegd, een
oogje in het zeil te houden U weet,
mijnheer, dat Peter Wenen en de We
ners kent
Nu, dat wist ik. Peter was een Oos
tenrijker, die wel eens meer voor mijn
dienst had gewerkt Peter was van
oordeel zei de Bolle dat de be
delaar een echte bedelaar was. Toch
haperde er iets aan de man. Maar
wat
Die avond kreeg ik mijn tweede rap
port van de Bolle, Hij belde op en zei:
Die dure mijnheer was wéér mild
voor onze vriend. Hij had de aalmoes
gereed, toen hij aangelopen kwam en
het geld in een stukje papier gewik
keld. Alle inlichtingen omtrent de be
delaar waren echter gunstig én klop
ten.
Ik vroeg mij af, of wij met die
bedelaar op een vals spoor waren.
Na het avondeten ontving ik een
telegram van mijn chef. Het luidde:
Tante Elisabeth ernstig ziek, stop,
adviseer spoedig notaris raadplegen,
stop, sterkte, stop, neef Armand.
Ik begreep, dat mijn chef op grond
van hem ten dienste staande inlichtin
gen een spoedige ontknoping in de
Weense affaire verwachtte en dat ik
dus haast moest maken om mijn doel te
bereiken. Dat doel was: De documen
tenoverdracht te voorkomen en zo
mogelijk zelf de stukken in handen te
krijgen.
Spoed was dus geboden. Ik mocht
echter het was een streng-geheime
opdracht de Oostenrijkse autoritei
ten niet om assistentie verzoeken. De
papieren, waar het om ging, behelsden
namelijk bijzonderheden omtrent een
belangrijke diplomatieke figuur. Die bij
zonderheden waren
waardevol voor m'n
regering en ook
voor enige andere
regeringen Natuur
lijk was discretie
noodzakelijk. Ver
moedelijk waren er
meer gegadigden Maar wie? Ik ging
na, welke „mogelijkheden" mijn chef
had opgesomd. Van de vijf of zes „mo
gelijkheden" kwam ik na enig naden
ken tot twee „waarschijnlijkheden".
Tot twee mannen, die mijn pad al eer
der hadden gekruisd. Twee ervaren,
behendige internationale figuren, die
altijd wel zorgen voor een stevige
officieuse ruggesteun. Geen gemak
kelijke tegenspelers.
Na deze scheiding van „mogelijk
heden" en „waarschijnlijkheden" ging
ik in de hal van Imperial zitten. Ik
overwoog, dat de beide „waarschijn
lijkheden" mij kenden en misschien
zouden proberen mij te benaderen. In
derdaad wandelde na enige tijd een
van de twee het hotel binnen. Hij ste
vende recht op mij toe Blij je hier te
vinden, zei hij. Ik wist, dat je in de
stad was en dacht: „natuurlijk in Im
perial". Kleine wereld, vindt je niet?
Ik beaamde dit ten volle en hield hem
lang aan de praat. Enige malen maak
te hij aanstalten om weg te gaan, doch
ik wist hem telkens te overreden om
te blijven. Eindelijk zei hij: Laten we
morgen dan maar verder praten, 't Is
gezellig. Om acht uur hier? Ik zei:
Ja, dat is uitstekend.
De volgende ochtend beschreef ik
mijn „waarschijnlijkheid" aan de Bolle.
Dat is hem, zei mijn agent, dat is die
milde gever. Opgelet, Bolle! zei ik. Er
staat een potje op het vuur en het zal
gauw koken. Peter actief? Ja mijnheer,
antwoordde de Bolle. Hij volgt een
goed spoor. Vanavond om zeven uur
nadere bijzonderheden.
De dag verliep, wat mij betreft,
zonder schokken. Ik kreeg enige in
formaties van vertrouwde contacten.
Zy wezen alle in de richting van mijn
„vriend" van de vorige avond. De
Bolle zou mij om zeven uur
opbellen. Hjj meldde zich niet. Ik kreeg
onprettige voorgevoelens, want de
Bolle was altijd stipt. Om even vóór
achten kwam mijn „waarschijnlijk
heid" zoals afgesproken. Hij was in
een stralend humeur. Ik vroeg hem
naar de reien van zijn puike stemming.
„Maar mijn waarde Arbetti, jij bent
toch ook goed geluimd, als de zaken
goed gaan!" Toen ik deze woorden
hoorde, begreep ik. dat mijn opdracht
mislukt was. Wij gingen aan tafel.
Na het eten, toen
en hadden besteld,
begon mijn gast te
praten. Je hebt na
tuurlijk (zei hij)
niets gehoord van
die prima medewer
ker van je, van de Bolle bedoel ik.
Goed, dan zal ik je iets vertellen
Zogoed als je, (vertelde mijn gast)
wist ik enige weken geleden, dat er
merkwaardige dingen te koop waren
in Wenen. Net ais jij kreeg ik dus op
dracht om naar hier te gaan. Het
kostte wel enige moeite om uit te
vinden, waar de verkoper zich schuil
hield. We weten allebei dat hij een
aan lager wal geraakte diplomaat van
een klein land is. Slim en geldzuchtig.
Via.mijn contacten vond ik hem vlak
voor jij in Wenen aankwam. Een uiterst
sluwe schuilplaats. Hij had namelijk
na zijn komt in Wenen een bedelaar
„uitgekocht" Hij had de man tegen
betaling van een paar honderd gulden
zover gekregen, dat hij Wenen zou ver
laten. En toen stak hij zich in de plunje
van die bedelaar. Ik probeerde om
zijn prijs te weten te komen. Telkens,
ais ik hem een kwartje gaf, mompelde
hl) een bedrag. Hoog. Ik zei, het in
overweging te nemen. Een wit papier
tje was het sein, dat ik mijn besluit
nog niet had kunnen nemen. Jouw
man, de Bolle, zag de papiertjes. De
„bedelaar" maakte mij op de Bolle
attent Ik begreep toen, dat hij eer?
van jouw mannen was en dat jij dus
ook tot de gegadigden behoorde. Daar
om maakte ik haast.
Vanmiddag gooide ik het stukje groen
papier in zijn hoed. De Bolle was in de
buurt. Hij kwam naar de bedelaar
toe. Hij liep haastig. Een vrouw met
een kind van een jaar of vier botste
tegen hem op. De Bolle mompelde zo
iets als pardon en wilde doorlopen. De
vrouw begon te gillen en te kijven. De
Bolle bleef even staan. Omstanders
bemoeiden zich met het geval. Een
paar taxi-chauffeurs stonden klaar om
in te grijpen. Toen begreep de Bolle,
dat èr boos opzet in het spel was. Hij
wilde weglopen, doch had buiten de
waard gerekend. De politie-agent die
hem verzocht om zijn naam en adres,
nam hem mee. En nu zit hij op 't bu
reau wegens weerspannigheid of zo. Bel
je gezant op en vraag hem, de nodige
stappen te doen. De transactie is in
middels tot stand gekomen. Ik kreeg
de papieren en nu zijn ze veilig en ver
weg.
Ik belde mijn gezant op. De Bolle
kwam een uur later in Imperial. Hij
was nog kwaad, doch had waardering
voor het spel van de tegenpartij. Hij
begreep onmiddellijk de opzet. Na de
ontvangst van het groene papiertje
zou de bedelaar snel zijn standplaats
verlaten en elders de papieren tegen
het geld gaan inruilen. En die vrouw,
wat was dat voor iemand? Die vraag
was niet moeilijk (verklaarde mijn
gast. dus de'„overwinnaar"). Toen de
bedelaar begreep, dat de Bolle lastig
kon worden, schakelde hij die vrouw
in. Ze was al enige middagen in de
buurt van de bedelaar geweest, doch
omdat ze een échte Weense was, viel
zij niet op. Zelfs niet aan eer? zo er
varen man als de Bolle! De afspraak
was. dat ze ruzie zou maken met de
Bolle op een tevoren afgesproken te
ken van de „bedelaar", te weten een
lichte zwaai met de hoed. De „bede
laar" had haar verteld, dat de Bolle
een dief was, die zich op verdachte
wijze in de buurt ophield.
J®. zei mijn „waarschijnlijkheid",
die inmiddels een „zekerheid" was ge
worden ik kreeg de stuken en be
taalde er veel voor en hij noemde
een indrukwekkend bedrag.
De volgende ochtend vloog de „ze
kerheid" terug naar zijn hoofdstad.
Dat was om elf uur. Om twaalf uur
werd ik aan de telefoon verzocht. In
keurig Frans vroeg iemand mij. of hij
mij en mijnheer de Boile een paar mi
nuten mocht spreken rk begreep on
middellijk. wie er opbelde. Ik zei:
Zeker, maar liefst zo spoedig moge
lijk. „Om half een bet? ik bij U"
hoorde ik.
Om half een kwam., de „bedelaar"
Niet in spofele plunje, doch keurig
gekleed Hij bood mij de papieren te
koop aan voor de helft van het be
drag, dat mijn concurrent had betaald.
Weet U. het zijn fotokopieën! Ik zei:
Akkoord. De Bolle zei: Ik ga mee om
ze te halen. De „bedelaar" stemde toe
De Bolle ging mee. Hij had het gelfl
bij zich. Een uur later kwam hij terug.
Stralend. Met de fotokopieën „En nog
iets zei hij en hij toonde mij de
negatieven. „Hoe heb je die gekregen?"
vroeg ik.
„Tja, haas.... die „bedelaar" nam mfl
op de hak.... nou. en daarom heb ik
hem een beetje hang gemaakten
toen werd hy gewillig
