U1S
Overschakeling op aardgas
kost België miljoenen
Trofee voor raketschutters
Himalayastaat Bhoetan
door China bedreigd
Wenen boeit toeristen
met bloemenexpositie
Samarkand, de trots
van Centraal-Azië
JTO
OVER DRIE JAAR IS HET ZOVER
Verolme
naar
Indonesië
SHORTS
EEN VERWAARLOOSD PROTECTORAAT
PROJECT KOSTTE EEN VERMOGEN
BEDREIGDE STAD
India heeft
geen schijn
van
kans
In Londen mag men zich
niet als heer verkleden
oren
is de grote
blikvanger
2L
't Zit voor jaren met Ceta-Bever BUITENB1JTS'0
mnt
Een hausse in
de verkoop van
pastoestellen
Speculatief
V ervangingsapparaten
Nieuwe installaties
De prijs
2daagse
aanbieding
BEDFORD
JONGENS-
WEEKENDERS
VROOM
DREESMANN
Woonwagen van
zigeunerkoning
uitgebrand
Tenzij men niet
commercieel
is
Prille evolutie
Nepals voorbeeld
jröïïi
after
shave
lotion
Cultureel
centrum
I
d vast te houden, dat hij
zelf vergeten was, en nu
zijn beurt uit de wagen wa»
lingerd. Teleurgesteld
de auto na, die nu stuu*
en wild springend zy"
vervolgde, de ontredae
notabelen met zich v0
d
DAGBLAD DE STEM VAN WOENSDAG 29 APRIL 1964
(Eigen buitenlandse dienst)
„Het aardgas komt!" Dit is de
nieuwe slogan die sinds een paar
weken in alle advertenties van de
Belgische gasfederatie als blikvan
ger wordt gehanteerd. „Kunt u dit
getal uitspreken?" vraagt de ad
vertentie, Dit moeilijk uit te spre
ken getal is: 6.000.000.000. De kran
telezer wordt erop attent gemaakt,
dat België binnenkort zes miljard
kub. meter aardgas per jaar uit
Nederland zal aanvoeren. „Zorg
dat u er onmiddellijk gebruik van
kunt maken. Koop nü een gasfor
nuis, geschikt voor aardgas en
erkend door de gasmaatschappij",
aldus de advertentie.
Zulke advertenties moeten de campag
ne stimuleren voor de verkoop van gas
fornuizen die (ook) geschikt zijn voor
aardgas. Honderden gespecialiseerde
kleinhandelszaken in België nemen aan
de campagne deel. Om de kooplust aan
te moedigen wordt een overname-premie
tot ruim 50 gulden beloofd voor het oudé
gastoestel.
De Belgische gasfederatie is wel zeer
voortvarend met haar advertentie- en
verkoopcampagne, want op dit ogenblik
is er zelfs nog geen principe-overeen
komst gesloten tussen de betrokken Ne
derlandse en Belgische instanties, om
de kwestie van de prijs die voor dat gas
zal moeten worden betaald nog helemaal
buiten beschouwing te laten. In het beste
geval zal het nog wel een jaar of drie
duren vooraleer het eerste Nederlandse
aardgas door Belgische leidingen zal
vloeien.
Wanneer de Belgische gasfederatie
desondanks beklemtoont dat het aardgas
op komst is, dan doet ze dit uit diverse
overwegingen. Eerst en vooral omdat ze
ervan overtuigd is dat het aardgas in
derdaad zal komen, omdat zowel de Ne
derlandse producten als de Belgische ver
bruikers er voordeel bij hebbenten
tweede omdat zij het psychologisch nuttig
vindt, nog eens uitdrukkelijk te onder
strepen dat gas de energiebron-met-toe
komst is,op het ogenblik dat ook de elek
triciteitsmaatschappijen het publiek po
gen te overhalen alles elektrisch te
doen; en ten derde, omdat de gasmaat
schappijen reeds thans hun voorzorgen
wensen te nemen om het overschakelen
van de gastoestellen naar aardgas zo
vlot mogelijk te laten geschieden, Want,
wat de Belgische gasfederatie alsnog niet
heeft gedaan, dat is het nóg moeilijker
uit te spreken getal 10.000.000.000 onder
de ogen van het publiek te brengen. Tien
miljard B. fr. zal'namelijk volgens seri
euze ramingen, de overschakeling naar
aardgas in België kosten.
De Belgische gasfederatie heeft terzak
wetenschappelijk verantwoorde enquêtes
verricht, één te Turnhout, een andere te
Doornik' De bedoeling was, nauwkeurige
statistische gegevens te ^erkrijgen
over de omvang die het overschakelen
van bestaande huishoudelijke gastoestel
len naar aardgas, zal aannemen. In de
test-steden werden 3600 gezinnen bezocht.
Hieruit bleek dat de gebruikte gasfor
nuizen uitermate verscheiden zijn. Vijftig
diverse merken werden geïnventariseerd.
Vele van deze toestellen zijn oud: meer
dan 40 procent zijn vijftien jaar of lan
ger in gebruik.
Om het overschakelen naar Nederlands
aardgas mogelijk te makes, moeten ver-
vangelementen worden voorzien voor
ieder van deze types. Waarschijnlijk zal
het economischer zijn, sommige van die
toestéllen door nieuwe te vervangen. De
omschakelingskosten zullen Worden ge-
i ragen door de gasfederatie. Maar de
Vervanging? Het is normaal, dat een
waarde-afschrijving zal worden berekend
op het oude toestel.Zullen alle gasabon-
nees goedschiks het verschil willen bij
leggen? Zullen zij niet zeggen: „Dat
ouwe fornuis voldeed uitstekend.Waarom
wil men mij dwingen, kosten te maken
Voor een nieuw?"
Uit de enquête is gebleken, dat gemid
deld 2 gastoestellen pet abonnee hetzij
aangepast, hetzij vervangen zullen moe
ten worden. Er zijn in België 1.5 miljoen
abonnees. Dit betekent drie miljoen toe
stellen. De gasfederatie houdt er rekenin
stellen.De gasfederatie houdt er rekening
mee, dat die operatie van vier tot vijf
miljard BF zal vergen. Vandaar de hui
dige verkoopcampagne voor gasfornui
zen die zowel het huidige gas als het
beloofde aardgas kunnen „verteren".
Tegen september zullen eveneens ketels
voor centrale verwarming op de Bel
gische markt zijn, die geschikt zijn voor
beide gassoorten.
Doch de omschakeling reikt veel verder.
Ook alle gasmeters (in principe één per
abonnee) zullen moeten worden aange
past, evenals belangrijke gedeelten van
het leidingnet.
Want het Belgische buisnet is niet gas-
dicht". Er zfón iatende ontsnappingen,
waarvan de belangrijkheid geschat wordt
op 10 tot 15 procent van het totale ver
bruik. Welnu, de druk van het aardgas
zal het dubbele bedragen van liet steen-
koolgas. De leidingen zullen bestand
moeten zijn tegen een druk van 70 kg
per vierkante cm.
Problemen ook van technische aard.
De overschakeling van een bepaalde ver
delingssector moet in een minimum van
tijd en liefst in minder dan 24 uur ge
beuren. In die periode zullen de abonnees
geheel van gas verstoken zijn.
Maar dit alles raakt wel opgelost, op
voorwaarde dat de aardgasprijs interes
sant is. Wanneer aardgas de voordeligste
brandstof zou worden voor centrale ver
warming, is succes gewaarborgd. Mo
menteel verbruiken 60 procent der Bel
gische abonnees minder dan 40 kub. me
ter per maand. Doch iedere tariefver-
laging doet het verbruik met sprongen
stijgen. In België worden thans nog on
geveer 200000 steenkoolhaarden per jaar
verkocht. In 1962 werden 37.000 gasradia-
toren verkocht en in 1963 55.000. Er be
staat dus 'n zeer grote potentiële markt
Voor gasverw&rmingstoestellen.
Over die doorslaggevende kwestie, de
prijs van het aardgas, moeten de beslis
sende onderhandelingen nog beginnen.
De Belgische gasfederatie is alleszins op
timistisch gestemd. Zij meent, dat de
door Nederland bedongen prijs uiteraard
redelijk zal zijn, omdat de gasbel van
Slochteren zo onvoorstelbaar rijk is, om
dat er nog koortsachtig naar andere aard
gasvoorraden wordt geboord in West-
Europa en in de Noordzee, èn omdat
verwacht wordt dat binnen vijfentwintig
of hooguit dertig jaar de kernenergie in
een concurrêntiële positie zal zijn geko
men.
„De Nederlanders zo redeneërt men
in de Belgische gasfederatie hebben alle
belang bij een zo hoog mogelijke aard
gasconsumptie binnen de kortst mogelijk
tijd. Zij zijn gewiekste zakenlui. Bijgevolg
zullen zij een optimale exploitatie van
hun gasbel niet in het gedrang brengen
door overdreven tarief-eisen".
Scheepsbouwer C. Verolme is van
Schiphol naar Indonesië vertrok
ken. Hij wordt vergezeld door vice-
president-directeur H. J. Hofstra
(links), zijn echtgenote en de heer
A. Rijke, directeur van Verolme
United Shipyards.
f Advertentie)
Jongensshorts in diverse mo
derne kleuren. Goed wasbare,
ijzersterke kwaliteit. Voor
leeftijd 3 t/m 14 jaar. 95
Voor leeftijd 3 jaar
(rf kleine stijging per maat).
(Advertentie)
in een grote verscheidenheid
van kleuren en dessins.
Pracht kwaliteit. Voor leeftijd
6 t/m 14 jaar.
Alle maten één prijs, O 95
slechts
BREDA «BERGEN op ZOOM
OOSTERHOUT
Tijdens een militaire plechtigheid
op de Nederlandse basis Handorf
in West-Duitsland is de Dirk
Stikkertrofee uitgereikt aan de
Commandant van de eerste groep
geleide wapens van de Konink
lijke Luchtmacht. Na de over
dracht aan luit. kon. Vermeulen
werd de trofee aan de troepen ge
toond. Rechts op de foto staats
secretaris W. den Toom van lucht
machtzaken.
Sr, /Sl.l^Al.llr rl I, t S,« jrii .in W Vl
Een felle brand heeft in Holwerda de
nieuwe salonwagen verwoest van de heer
Koos Pataio, die enkele maanden gele
den in Sliedrecht tot koning van een
zigeunerstam werd uitgeroepen. Tien per
sonen werden dakloos.
De wagen van de heer Pataio had met
twee andere woonwagens van stamle
den een plaatsje gevonden aan de voet
van de pier in Holwerd. Het lag in de
bedoeling van het gezelschap de over
steek naar Ameland te maken, om daar
een vakantie van enkele weken door te
brengen.
De brand moet zijn ontstaan, doordat
de hitte van een brandend tweepits gas
komfoor, waarop een ketel met wasgoed
was geplaatst, een uitweg zocht via de
vloer. Daardoor raakte de vloerbedekking
in brand, waarna het vuur zich snel over
de wagen verspreidde.
Het gezin Pataio heeft voorlopig in de
wagens van andere stamleden onderdak
gevonden. De reis naar Ameland gaat
niet door.
(Eigen buitenlandse dienst)
Bhoetan de naam betekent
„Einde van Tibet" begint zich
in steeds toenemende mate los te
maken van New-Delhi, een stre
ven dat Rood-China niet zonder
welgevallen gadeslaat en dat het
zelfs propageert. De laatste be
richten spreken van belangryke
Rood-Chinese troepenconcentra
ties langs de grens van Bhoetan.
Dat wyst op een zodanige Rood-
Chinese belangstelling, dat men
ernstige verwikkelingen kan ver
wachten. Het probleem waarvoor
India zich thans derhalve gesteld
ziet is hoe het Bhoetan onder zijn
hoede kan houden.
De moord op premier Jigme Dorji van
Bhoetan, enkele weken geleden heeft tot
nog toe weinig zichtbare gevolgen gehad.
In dit land waar de verbindingen zeer
slecht zijn en dat eigenlijk alleen vanuit
het zuiden i.e. vanuit India goed bereik
baar is, zijn er velen die misschien nog
nooit geweten hebben, dat zij 'n premier
rijk waren. Het politiek bewuste deel
van het volk, dat voor het overgrote deel
boeddhistisch van religie is, leeft gecon
centreerd in grote kloosterforten waar
goede mogelijkheden liggen voor politieke
onruststokers, die alleen reeds succes
boeken door het verschil van godsdienst
tussen India en Bhoetan, Hindoeïsme en
Boeddhisme, tegen elkaar uit te spelen.
(Advertentie)
Zit niet bij de pakken
neer ais U zich siap
of terneergeslagen
voelt. Neem
regelmatig
Sanatogen
Het
Zenuwsterkend
Tonicum
(Van onze Londense correspondent)
Het traditionele en deftige „uni
form" van de Brit bestaat uit een
donker, nauw zittend pak, een
bolhoed en een paraplu. Het wordt
vooral gedragen in de City van
Londen, waar de bedienden een be
risping van hun baas oplopen, als
ze het wagen in een modernere
uitmonstering naar hun werk te
komen.
Enkele dagen geleden werden noch-
tan tien netjes geklede heren in zwarte
jasjes, gestreepte broeken en voorzien
van de onontbeerlijke regenschermen in
de City bijna door de politie op het
bonnetje gezet. Twee agenten hielden
hen tegen toen zij aanstalten maakten
om strooibiljetten uit te delen.
De mannen van de wet zeiden: ,,U
mag dat niet doen, want u bent ver
kleed".
Op de strooibiljetten stond reclame
voor een nieuw restaurant dat rekent
op de klandizie van City-bedienden in
uniform. De publiciteitsfirma, die de
tien mannen aangeworven had voor
een stunt, vroeg verbolgen aan de poli
tie: „Hoe kan men „verkleed" zijn als
men een City-kostuum draagt zoals ieder
ander manspersoon in de City?"
De politie gaf echter geen duimbreed
toe. Zij haalde een Londense verorde
ning aan, daterend van 1961, die elkeen
verbitdt gekostumeerd op straat te ko
men binnen een afstand van drie mijl
van het spoorwegstation Charing Cross.
Een officier van politie verklaardde:
„Die mannen droegen niet hun normale
kleren. De kostuums waren gehuurd en
dus waren de dragers ervan „verkleed"
Het was voor ons volkomen duidelijk,
dat hun kostuums en niet de strooibil
jetten de hoofdattractie waren. Om het
met een zinnetje duidelijk te maken:
die kerels vertoonden zich met een
commercieel doel gekostumeerd op
straat
De publiciteitsfirma stelde voor, haar
medewerkers zonder bolhoeden, opge
rolde paraplu's en zwarte aktentassen op
straat te zenden, om de strooibiljetten
uit te delen. De politie weigerde echter
toestemming te .verlenen.
Negen ledeh van het gezelschap heb
ben de dag dan maar doorgebracht in
het restaurant. De tiende man mocht
echter op straat komen, als hij zijn eigen
overjas droeg. Hij was dan volgens de
politie niet gekostumeerd en integendeel
„normaal gekleed".
(Van onze Weense correspondent)
Onder een stralende voorjaars
hemel, de lucht vervuld vhn de
geuren van het jonge groen, is door
de bondspresident van Oostenrijk,
dr. Schiirf, de „Wiener Internatio
nale Gartensehau" (Wig 1964) ge
opend. Zjj duurt tot 11 oktober.
Als initiatief van de gemeente We
nen is dit reuzenproject tot stand
gebracht. Ruim honderd hectare
grond tussen de Donau en de Oude
Donau in het noorden van Wenen
voormalig overstromingsgebied
zijn omgetoverd tot één gewel
dige lusthof. Niet minder dan 19
miljoen schilling heeft het Weense
stadsbestuur eraan gespendeerd om
gedurende het toeristische seizoen
met deze fantastische tentoonstel
ling honderdduizenden vreemde
lingen te lokken.
Aanvankelijk lag het in de bedoeling,
rekening houdend ook met de lang aan-
houdende kwakkelwinter deze Garten
sehau enige weken later te openen. Maar
het internationale bureau voor tentoon
stellingen had op een vroegere opening
aangedrongen Het gevolg was, dat de
bij honderdduizenden geplante bloemen
hun kelkjes nog altijd dicht hielden.
Ook waren enige tentoonstellingsgebou
wen nog in statu nascendi, zodat zelfs
de officiële opening door dè bondspresi
dent in een enorme tent moest plaats
vinden. Voor Oostenrijk is dat een min
der vreemd verschijnsel dan elders. Het
vermocht de feestelijke stemming 'noch
de grootse indruk van het geheel te
drukken. Temeer, omdat de inzendingen
van 28 verschillende landen, die op het
laatste ogenblik waren aangevoerd en
geplant, wel voor kleur en geurzorgden,
zodat men zich tenminste wel èen goed
beeld kon vormen van hoe het er hier
allemaal zal uitzien, wanneer deze ge
weldige tentoonstelling in volle bjoei zal
staan.
Op het tentoonstellingsgebied in de
„Au" bij de bekende Reichsbrücke heb
ben onlangs inzenders uit alle mogelijke
landen in diverse paviljoens een tentoon
stelling van gesneden bloemen gehou
den. Werkelijke kunstenaars op dit ge
bied uit Nederland. België, Duitsland en
Zwitserland gaven hier een staaltje van
vakmanschap weg dat de bewondering
van tienduizenden heeft gewekt.
Bij het ontwerp van het eigenlijke ten
toonstellingsterrein is men van de over
weging uitgegaan, dat dit gebied later
een permanent recreatiegebied voor de
stedelijke bevolking van Wenen zal wor
den. Dit wordt weerspiegeld in de bouw
van diverse inrichtingen en tentoonstel
lingsattributen.
Midden op het tentoonstellingsgebied
rijst de 252 meter hoge toren op, die
voor altijd naast de Stefansdom en het
zg. Riesenrad op de Prater een der her
kenningstekenen van Wenen zal blijven.
Deze toren is van beton en is door spe
cialisten berekend en opgezet.
Tijdens de bouw is er heel wat over
te doen geweest. Men vond de toren
afschuwelijk, gevaarlijk, ontsierend,
protserig en geldverspillend. Maar hij
staat er nu en nu hü er is, schijnt men
er toch niet weinig trots op te zijn. De
toren bezit uitzichtterrassen en op 150
meter hoogte een draaibaar café en
restaurant. Twee liften brengen de gas
ten met razende snelheid naar boven.
Vanaf de toren heeft men bij helder
weer een uitzicht niet alleen over het
IVienerwald, maar over de wijde vlak
ten van het Marchfeld en het heuvel
landschap van het Wien. en Wald-
viertel.
Rondom deze toren groeperen zich de
vier grote afdelingen van de Garten
sehau: de zomêrbloemententoonstelling
de heesters en heesterplanten in ontel
bare variaties, de Paracelsustuin en het
Torenglashuis. Een drie hectare groot
kunstmatig meer geldt als middelpunt
voor de Tuin der Naties. Rondom deze
zee groeperen zich de tentoonstellingen
van rodondendrons, alpenplanter: en ro-
zen Zij beloven een fantastische kleu
renpracht. welke door een feeërieke ver
lichting ook in het avondduister zal op
lichten. Negen restaurants met een capa
citeit voor ruim-7700 gasten en vijf am
bulante cafes zorgen voor de gasten >die
zich door middel van een kleinspoor, ze-
tellift en riksja's door het enorme ten
toonstellingsgebied kunnen bewegen.
Het geheel is een indrukwekkende on
derneming, gedeeltelijk een stuk impro
visatie, dat er zijn mag. Al hebben nuch
tere rekenaars hun hart ook vastgehou
den voor de enorme kosten welke eraan
besteed zijn.
Het is duidelijk, dat juist van Jiieruifc het
gTootste gevaar dreigt voor India. Bhoe
tan is nog altijd een zeer achterlijk land,
hetgeen o.a. inhoudt, dat het de leiding
heeft over de buitenlandse politiek en. de
defensie van Bhoetan, schiet bijzonder in
die laatste verplichting ernstig -kort.
Wanneer de Indiase regering lt, dat
het al een hele daad is als India jaarlijks
een subsidie van 500.000 Indiase roepies
aan Bhoetan verstrekt (Verdrag van '49),
betekent dat nog niet, dat het nu die ver
plichtingen kan verwaarlozen. Bhoetan
wordt in het noorden en oosten begrensd
door Tibet en het is bekend, dat deze va
zalstaat van Rood-China, die nog steeds
op vergroting van zijn grondgebied aast
ten koste van de kleine landen in de
Himalaya en zelfs van India, door de
Chinezen van een modern wegennet is
voorzien. Met andere woorden, zou Pe
king besluiten tot een inval in Bhoetan,
dan zullen de troepen uit India in Bhoe
tan niets kunnen uitrichten door het ge
brek aan een deugdelijk wegennet.
Deze wetenschap had de regering in
New Delhi zich al geruime tijd geleden
eigen kunnen maken, toen haar troepen
in het onherbergzame noorden van India
geen schijn van kans hadden tegen de
veel beter aan de terreinomstandigheden
aangepaste en beter uitgeruste Chinese
soldaten.
De Chinese troepenconcentraties wijzen
erop, dat er grote dingen ophanden zijn.
Bhoetan ia pas enkele jaren bezig met een
evolutie in de richting van een moderne
staat. Het prille begin van een democra
tische regering de functie van premier
is er notabene erfelijk kan in de ko
mende dagen de politieke tegenstellingen
verscherpen en vanwege de moord op de
premier zelfs bespoedigen.
Zo bestaat er een groeiende naijver tus
sen de Nepali en de Tibetaans-boeddhis-
tische meerderheid, welke laatste groep
het land in bezit heeft en daaruit voort
vloeiend de feitelijke macht in handen
heeft. Er zijn ook aanzienlijke Bhoetanese
families die voor een deel aan de Tibe
taanse kant van de grens wonen en die
veel voelen voor een definitieve breuk
met India en een betere verhouding met
Tibet en Rood-China. Kortom, er zijn fac.
toren genoeg aanwezig, veelal nog slui-
een omstandigheid die zal blijven voort
duren zolang het land onder beheer van
India staat, dat niet eens in staat is naar
behoren voor zichzelf te zorgen. In Bhoe
tan zijn geen spoorwegen te bekennen,,
de verbindingswegen door de bergen wor
den alleen gevormd door smalle voet
paden.
India, dat bet door Engeland met Bhoe
tan gesloten verdrag heeft overgenomen
merend, die knagen aan het Indiase be
schermheerschap.
Er is een actieve politieke stroming in
Bhoetan, die het voorbeeld van Nepal wil
navolgen. Nepal is enige tijd geleden na
zrrzzz-'r, «rasuxn» I
De wereld is weer eens gealar
meerd door een Rood-Chinees
initiatief. Aan de grens van het
Himalaya-staatje Bhoetan, een
primitief bergstaatje, waar de
tijd en de ontwikkeling zijn stil
blijven staan en waar de be
scherming smacht van India wei
nig uitgericht heeft, vinden uit
gebreide Rood-Chinese troepen
concentraties plaats.
Wat daarvan de bedoeling is.
vertelt in nevenstaande beschou
wing een medewerker in New
Delhi.
een periode van exclusieve vriendschap
met Peking teruggekeerd tot een precair
evenwicht tussen China en India. Over
bodig te zeggen, dat Peking in Bhoetan
zo Intensief mogelijk reclame maakt. Mao
Tse Toeng en Tsjoe en Lai hebben zich in
een aantal redevoeringen steeds op het
standpunt gesteld, dat Bhoetan dezelfde
status van onafhankelijkheid dient te be
zitten als Nepal, een onafhankelijk ko
ninkrijk, en dat het vrij moet worden ge
laten om diplomatieke en andere be
trekkingen aan te knopen met welk land
het maar wil, inclusief China.
Kennelijk doelde Peking hier op het in
Bhoetan vurig geuite verlangen, dat niet
alleen de oude banden met Tibet zouden
worden hersteld, maar dat het eeuwen
lang tussen beide landen onderhouden
handelsverkeer wederom in ere wordt
hersteld.
New Delhi heeft in de afgelopen jaren
zijn best gedaan dit verlangen te tempe
ren door Bhoetan naar het zuiden open te
stellen, een tactiek die slechts als gedeel
telijk gelukt mag worden beschouwd.
Intussen is het duidelijk, dat deze ont
wikkeling onder het volk van Bhoetan
niet meer tegen te gaan is en dat de eerste
de beste pro-Chinese groepering, die on
afhankelijkheid en herstel van de banden
met Tibet propageert, grote kans van
slagen bezit. Daarom lijkt een gewapend
ingrijpen, van Rood-China voor de hand
liggend.
(Advertentie)
Veroverend fris
Hei profiel van de eeuwenoude, door
overstromingen bedreigde centraal Azi
atische stad Samarkand wordt bepaald
door fraaie moskeeën met blauwe tegels
en slanke minaretten. De stad heeft een
stormachtige geschiedenis achter de rug
en werd in het grijze verleden ingeno
men door keizers als Djengts Khan en
Tamcrlan. Marco Polo deed Samarkand
aan op zijn ontdekkingsreizen naar het
oosten.
De stad is gelegen in de vruchtbare val
lei van de rivier de Zeravsjan in de Rus
sische republiek Oezbekistan. In de taal
van deze republiek betekent Samarkand
„suiker" en „fruit".
Samarkand was een belangrijk weten
schappelijk centrum in de 15de eeuw Een
kleinzoon van Tamerlan, de als de prins
der astronomen" bekend staande Mirza
Oeloeg Beg, zwaaide er toen de scepter.
Door de eeuwen heen is Samarkand be
kend geweest als de legendarische plaats
waar Sheherazade, een schone gevangene
een wrede tiran gedurende ,1.001 nachten''
boeide met haar vertellingen en zo aan
de dood ontkwam.
De bijna 25 eeuwen geleden verwoeste
stad heeft de vele grillen van de mens
en de natuur tot nu toe overleefd. Reeds
in 328 voor de christelijke jaartelling, één
jaar na de verovering door Alexander de
Grote, deden zich in Samarkand bloedige
taferelen voor toen de heerser zijn gun-
steling, generaal Clitues, doodstak op een
banket. Alexander verwoestte de stad,
maar aan de rand van het moderne Sa-!
markand zijn nog veel overblijfselen
geëmailleerde tegels en munten te zien
Een van de boeiendste monumenten in'
Samarkand een doolhof van door po
pulieren en acacia's beschutte, gele wo
ningen is het mausoleum van Tamer
lan. Het monument heeft een grote koepel
met blauwe tegels.
H-et graf van de in 1405 overleden kei
zer is versierd met twee zerken van een
Zeldzame groenachtige steensoort.
Samarkand, dat ten tijde van Alexan
der de Grote Maracanda heette, heeft in
„f, °P d~r tijden verschillende heersers
gekend. De stad werd achtereenvolgens
veroverd door Chinese horden. Turken en
Tartaren. In de tijd van Tamerlan werd
zij het belangrijkste economische en cul
turele centrum van Midden-Azië
In de 18de eeuw trokken de inwoners
de vruchtbare oase. Zij kwamen
pas 50 jaar later terug.
Samarkand is thans een moderne ztad
en de autoriteiten zijn er trots op dat 09
procent van de inwoners kan lezen en
schrijven. Veertig jaar geleden was naar
schatting slechts twee procent der inwo
ners de lees- en schrijfkunst machtig.