ST.-KITTS: HET PEKELVAT
VAN DE WEST
OVERALLS
Nieuw, uniform materieel
voor ambulancedienst
vakkleding
-werkgroep
■Vlaanderen"
OP DE BEVELANDEN:
berging
sgracht
Zoutpionier
Mooie tinten
Export
DAGBLAD DE STEM VAN MAANDAG 13 APRIL 1964
55
orrespondent)
it door het bergings-
Akker uit Vlissingen
men om het wrak van
istvaarder „Looiers-
^heel te bergen. Dit
2 januari j.l. op de
hoogte van Terneu-
Dr het Zuidafrikaanse
overvaren. Bij deze
2 opvarenden van de
at leven. Het vermoe-
sich in het wrak nog
evinden van twee op
ens de aanvaring in
werden.
öngerenwerkgroep Ne-
opgericht door af-
de belangrijkste
rlandse jeugdorganisa-
at deze conferentie op
bijeen zal komen (8
1de te Brussel) om
ratiegebied te bespre-
jetrekking tot de jon-
oprichting zijnde sta-
or het tot stand bren-
eau voor integratieza-
iwoordiger van de Ne-
jeugdorganisaties ont-
eze werkgroep dr. Jan
terpen) voorgedragen
lgemeen voorzitter van
Joord-Zuid, een organi-
beurtelings in België
antieweken voor jonge
rt. Alle Nederlandse
zijn overkoepeld door
Teugdgemeenschap, die
tencommissie vertegen-
i voor
in, op
genoot,
>eleefd
maan-
in de
ena te
i-kerk-
vkapel
Wie langer dan vijf uur per dag bij de zoutpannen werkt, zou zijn gezondheid ernstig
schaden. Zon en zout tasten de huid aan. Blaren en koortsen zijn daarvan het gevolg.
Een zoutmolen op het eiland
„St.-Kitts". De mensen zijn
gehard tegen het gepekelde
leven dat zij 1 leiden, maar
niettemin mogen zij niet lan
ger dan vijf uur per dag
werken.
Schapen en geiten gedijen
schitterend op het „zoutvat".
De kudde op de foto zoekt
het gras letterlijk tussen het
zout. Aan auto's is op St.-Kitts
een kort leven beschoren. De
zilte lucht tast het metaal bin
nen enkele maanden zodanig
aan, dat de gaten erin vallen.
HET eilandje ligt verloren in
de Caraïbische wateren.
Christoffel Columbus was de
eerste Europeaan, die er voet
aan land zette.
Dat was in 1493. Hij gaf het
zijn naam en noemde het
St.-Christophe.
onderddertig jaren lang na de ontdekking interesseerden de Europeanen
zich nauwelijks voor St.-Christophe. In 1623 werd dit anders. Toen ves
tigde zich een aantal Engelsen er. Een paar jaar later kwamen er ook Fran
sen. Dat was in 1627, Tot 1713 bleef het eilandje omstreden bezit. Het was
noch Frans noch Brits. De vrede van Utrecht (1713) maakte een einde
aan die halfslachtige toestand. Engeland kreeg de soevereiniteit. Meer en
meer werd sedertdien de tegenwoordige naam, St.-Kitts, gebruikelijk. St.-
Kitts is tot op de huidige dag Brits gebleven, al herinnert de naam van de
hoofdstad, Basseterre, nog aan de Franse invloeden van weleer.
ST. KITTS is niet veel groter dan
170 km2. Op dit lapje grond wo
nen ruim 33.000 mensen. Vlijtige,
goedmoedige mensen, die van hun
eilandje en hun werk houden.
Somber zijn zij niet, ook al noem
den zij de midden op hun eilandje
liggende uitgedoofde vulkaan de ,Berg
der Ellende' (Mount Misery). „Eigen
lijk," zei een notabele van het eilandje,
„moesten we die berg herdopen en hem
,Berg der Voorbije Ellende' Mount Past
Misery, noemen..."
Vruchtbaar is St. Kitts stellig. Suiker
riet, katoen en enige andere gewassen
gedijen er welig. Natuurlijk verbouwt
men ze slechts op kleine schaal, maar
toch voeren de eilandbewoners suiker
en katoen uit. Een ander exportprodukt
is zout. Het is niet overdreven om St.
Kitts het Zoutvat van de Caraïbische
Zee' te noemen.
DE mens heeft door de eeuwen heen
zowel het zout der aarde als het zout
der zee begeerd. Wie wel eens een tijd
lang zoutloos heeft moeten eten, beseft
beter dan wie ook, hoe belangrijk zout
voor de mens is en hoe gelukkig het
is, dat natrium-chloride (NaCl keu
kenzout) in vrijwel onuitputbare voor
raden ter beschikking van de mens
staat. De banden, die de mens me.t het
zout verbinden, zijn misschien wel een
der redenen geweest, waarom een ge
neesheer, na dertig jaren op St. Kitts
als arts te hebben gewerkt, besloot
om ,in het zout' te gaan. Die arts dr.
Arthur Wilkins nam een aantal ja
ren geleden enige zoutpannen in exploi
tatie. Hij vond de nodige werkkrachten.
Zout was en is er op St. Kitts in grote
hoeveelheden. Dr. Wilkins slaagde. Zijn
.zoutproef' werd een groot succes.
Een paar honderd mensen vinden
werk en brood in de zoutindustrie. De
zoutpannen liggen in het zuidelijk deel
van het eilandje. Richt men daar de
blik over zee, dan wordt men het
naburige eilandje Nevis gewaar. Het is
een verre van gemakkelijke taak, die
de arbeiders en arbeidsters, in de zout
pannen en in de zoutmolen op zich
hebben genomen. Langer dan vier tot
vijf uur per dag kunnen zij niet wer
ken. De inwerking van zon en zout
op de menselijke huid zou dan blaren
en koortsen veroorzaken. Daarom be
gint het werk bij het krieken van de
dag om zes uur in de ochtend. Om tien
uur leggen de mensen het bijltje er bij
neer. Toch kan een ervaren zout-
oogster in die paar uur tijd twintig
vaatjes zout in totaal circa 250 kg
vergaren. Maar dan is het ook wel
letjes geweest!
LANGER dan een eeuw reeds is St.
Kitts de zoutproducent van de Cara-
ibisehe gebieden. Dr. Wilkins was
de man, die de zoutwinning nieuw
leven inblies. Zó hoog is het zout
gehalte van de lucht op het eilandje,
dat het heel moeilijk is om een auto
in rijdbare staat te houden. Wie niet
bekend is met de .gezouten' eigenaar
digheden van de dampkring op St.
Kitts, riskeert, dat hjj na een paar
dagen zyn auto niet meer kan starten.
Veel beter dan de auto's zijn de
gelten en schapen op het eilandje
bestand tegen de .pekellucht'. Zij
grazen er lustig tot by de rand van
de zoutpannen en leveren braaf hun
eiland en zijn zoutbedrijf. Zijn bunga
low lag boven op een heuvel, die een
ruim uitzicht bood op de zoutpannen.
Dat wij niet zoutloos aten, spreekt wel
vanzelf. Doch behalve over keukenzout
bleek de .Zoutkoning' ook te beschik
ken over een andere, minder voorko
mende zoutsoort, te weten Attisch zout.
Trouwens, Attisch zout vonden wij ook
in de gesprekken met andere bewoners
van St. Kitts. Zou het kunnen zijn, dat
een hoog zoutgehalte van de lucht de
mensen geestig en ad rem maakt? Wij
weten het niet. Misschien kunnen som
mige geleerden het antwoord op die
vraag geven.
Deze gebronsde in
woner van St.-Kitts
laat het voornaam
ste exportartikel van
het eiland zien. On
gezuiverd zout is
zwart Het geraffi
neerde zout fonkelt
als kristal.
wol en melk. De palmen en de moes
tuintjes gaan al evenmin gebukt on
der het hoge zoutgehalte!
De zoutpannen bieden een prachtige
aanblik. Zacht-rose weerkaatsen zij het
zonlicht. Het ruwe zout is heel donker,
bijkans zwart van kleur. Het gezui
verde zout is nagenoeg blank. Om het
blank te krijgen, wassen de arbeiders
het zout net zo lang tot het ,wit' is.
De ,groeitijd' van het zout bedraagt
ongeveer zes weken. Is een zoutpan
.afgeoogst', dan kunnen na anderhalve
maand de arbeiders in die pan opnieuw
aan de slag. De zoutwinning is dus een
bedrijf, dat het gehele jaar door kan
draaien. Het ruwe zout wordt in de
zoutmolens tot fijn-zout vermalen.
EEN tijd lang namen de onder Franse
soevereiniteit staande Westindische
eilanden veel zout van St. Kitts af.
Sedert men in die Franse gebieden zelf
de zoutwinning ter hand heeft geno
men. zijn Brits-Guyana, Trinidad en
Barbados de voornaamste kopers. Bo
vendien gebruiken de bewoners van St.
Kitts vrijwel uitsluitend vinheems' zout.
Ondanks de Franse tegenslag bleef het
zoutbedrijf op St. Kitts dus lonend.
Jaren geleden bezochten wij dr. Wil
kins op zijn eilandje. De mensen noem
den hem wel schertsend de .zoutkoning'.
Hij bleek een joviaal en gemoedelijk
man te zijn, wiens hart hing aan zijn
Daar de huidige gemeenschappelijke
regeling voor de ambulancedienst per 31
december 1964 afloopt, is reeds voorna
melijk op aandringen van medische zijde
overlegd, op welke wijze een reorganisa
tie van de ambulancedienst zou kunnen
worden bereikt.
Met deze reorganisatie bedoelt men een
uitbreiding en verbetering van de dienst
verlening. Het hiervoor ontworpen plan,
zoals vermeld in het rapport van het
bestuur der vereniging van burgemees
ters en gemeentesecretarissen op Zuid
en Noord-Beveland, stelt voor de ambu
lancedienst samen te stellen uit zes wa
gens, die a.v. gestationeerd worden:
1 wagen bij het ziekenhuis St. Joan
na te Goes, 1 wagen bij het Prot. Chr.
Streekziekenhuis te Goes. 1 reservewa
gen te Goes, 1 wagen te Krabbendijke. 1
wagen te 's Heerenhoek en 1 wagen te
Kamperland. De reservewagen is be
doeld voor het maken van lange afstan
den vanuit rayon Goes en zal tevens
dienen als algemene reserve om in te
vallen voor een reeds uitgerukte wagen.
Bij de opzet van dit plan is men uitge
gaan van volkomen nieuw en uniform
materieel, voorzien van twee brancards
en volledige uitrusting. Voor de gemeente
Goes zal de nieuwe regeling een uitgave
vergen van ongeveer f 4300, per jaar.
De huidige regeling vergt jaarlijks onge
veer f 2200.minder. Het is de bedoe
ling dat voor de uitvoering van de re
geling een rechtspersoonlijkheid bezit
tend lichaam in het leven zal worden
geroepen, waarmee een zelfstandige
dienst zal worden gevormd.
Daar b. en w. van Goes van mening
ziin dat het ambulancevervoer met de
nieuwe regeling zeer zou worden ge
diend, stellen zij de raadsleden die woens
dag 15 april in vergadering bijeen ko
men voor de nieuwe regeling vast te stel
len.
(Advertentie)
Torenstraat 14 Breda Tel. 37789
J''
I and de
L l-produkten
f en
Er zijn
Europa,
•h*
ten der zoutmeren aan
de zuidpunt van het
eiland St.-Kitts.
De zwemmer heeft het
gemakkelijk, want door
het hoge zoutgehalte
.van het water blijft
men zonder inspanning
drijven.
Een kijkje op de
bescheiden, doch
florerende
zoutindustrie
van St.-Kitts.
i
