„Sabena'9 doet niet mee
aan de snelheidsrage
't is weer tijd voor
Ei werd met veel
fantasie gelijmd
Belgische
artsen in
Limburg
Verlies van
Kongo was
doodsteek
GEEN OPTIE OP DE CONCORDE
Uitgelezen wapens
Kongoeen strop
Bezuinigen
Air Union
Braziliaans
smokkelschip
gezonken
Musici geven
geen gehoor
aan oproep
DAGBLAD DE STEM VAN DINSDAG 7 APRIL 1964
Falcon is mode in Tergal Texturé. Die veel
zijdige stof die zo licht is en praktisch. Snel
gewassen, snel gedroogd en snel hersteld van
kreukels. Falcon ontwierp hierin vele, vele jas
sen. Van streng-chic tot en met |||||||||i||U^1
vlot-modieus. Kies! Ook uw I
favoriet is erbij! Er zijn Falcon- 1 ifffffigpjli I
Tergaljassenvan89.50tot109.-. I llllllmt® 1
zó zacht zó geurig
Operatie „Drukknop"
Ziekenhuizen in
Zweden meer
geautomatiseerd
Met KLM en KNSM
Retourreizen
naar de West
voordeliger
Voor Surinaamse kust
Conflict Ned. Opera
PRIJZEN ROYAAL VERDIEND
Heftige betogingen
op de Malediven
(Advertentie)
(Eigen buitenlandse dienst*
De Belgische luchtvaartmaatschap
pij „Sabena", die tot voor kort
mee de spits afbeet in Europa bfj
het aankopen van de nieuwste
vliegtuigtypes, denkt er nu ge
woonweg niet aan, optie te nemen
op de hypermoderne „Concorde"
van Frans-Brits makelij. Integen
deel, het lot van de Sabena in het
supersonische tijdperk van de han
delsluchtvaart, bezorgt de Raad
van Beheer en trouwens ook de
Belgische regering zware zorgen.
De moeilijkheden van de K.L.M.
alle verhoudingen in acht genomen
zjjn ook de moeilijkheden van
de Sabena.
Het Sabena-net is niet zo uitgebreid
als dat van de KLM en ook de dien
sten zijn minder frequent. De Sabena
vliegt naar de hoofdsteden van de
meeste Europese landen Moskou
incluis en naar enkele landen in het
Nabije Oosten. De intercontinentale lij
nen gaan over de Noord-Atlantische
route naar New York en Mexico, en
naar Afrika waar Johannesburg het
verste punt is. De ruggegraat van de
Sabena vormde in de naoorlogse jaren
de verbinding met de toenmalige Bel
gische Kongo. In de kolonie-zelf had
Sabena een zeer uitgebreid net ontwik
keld. De grote afstanden en de ontoerei
kende verbindingswegen te land maak
ten het vliegtuig in Kongo tot het aan
gewezen verkeersmiddel voor amtena-
ren, kolonisten, missionarissen enz.
Sabena, een betrekkelijke kleine lucht
vaartmaatschappij, streed altijd met uit
gelezen wapens. Op de lijnen naar
(Advertentie)
Noord-Amerika en Belgisch-Kongo zette
zij steeds het beste materiaal in dat de
vliegtuigconstructeurs te bieden hadden.
Zij was bij de eerste Europese maat
schappijen die de DC-6 en de DC-7 in
gebruik namen, en Sabena werd Dou
glas zelfs ontrouw ten voordele van
Boeing, omdat Boeing zijn viermotorig
toestel waarmee het straaltijdperk in
de handelsluchtvaart werd ingeluid, en
kele maanden vroeger kon leveren dan
Douglas zijn DC-8. Sabena was de eerste
Europese maatschappij die met Boeings
de Noord-Atlantische en de Afrikaanse
route bevloog. Paradoxaal-tragisch
kwam Sabena net op tijd in het bezit
van de jets om een wekenlange lucht
brug in te leggen naar Kongo, waar de
onafhankelijkheid was uitgebroken".
Voordien had Sabena ook als eerste en
enige Europese luchtvaartmaatschappij
een geregeld internationaal helikopter-
net uitgebouwd.
Haar verouderde toestellen trachtte
Sabena te gelde te maken of in dienst
te houden bij kleinere maatschappijen
waarin Sabena geinterresseerd was (o.m.
in de Libanon en in Iran) en vooral op
de binnenlandse lijnen van het toenma
lige Belgisch-Kongo, waar buitenlandse
maatschappijen trouwens geen landings
rechten en zeker geen exploitatievergun
ning konden bekomen.
Evenmin als de andere Europese
luchtvaartmaatschappijen heeft Sabena
echter dat ontstellende investerings
tempo ongehinderd kunnen verwerken.
Sabena moest de aankoop van straal
vliegtuigen (zes Boeings en acht Cara-
velles) helemaal door leningen finan
cieren: een bedrag, onder waarborg
van de Belgische staat, van meer dan
3,5 miljard BF (250 miljoen gulden),
met een gemiddelde duur van negen
jaren en vijf maanden. Maar, in de
stormachtige evolutie van de handels
luchtvaart, zullen die Boeings en Ca-
ravelles over tien jaar reeds lang ver
ouderd zijn, zodat de maatschappij dan
nog leningen zal moeten delgen voor
produktiematerieel dat er niet meer is
of niet meer rendeert.
De Sabena maakt zich dan ook geen
illusies: aan de Mach. 2-wedloop zal zij
niet deelnemen. Tenzij er grondige
structuurwijzigingen komen, is er over
enkele jaren voor haar geen plaats
meer op de fel betwiste intercontinen
tale lijnen.
De Belgische minister van verkeers
wezen heeft onlangs gewezen op de wei
nig benijdenswaardige positie van de
Sabena. Hij zei, dat het moeilijk is nog
kopers te vinden voor verouderde toe
stellen, tenzij met gevoelig verlies. Die
toestellen worden gebruikt door maat
schappijen die ongeregelde lijnen exploi
teren en de grote maatschappijen een
stevige concurrentie berokkenen. De
aankoop van reactievliegtuigen gaf an
derzijds aanleiding tot zeer grote in
vesteringen en een verhoging van de
financiële lasten die, aldus de minister,
vooral voor de Europese maatschappijen
moeilijk om te dragen is.
Bij de algemene oorzaken van de
crisis in de internationale luchtvaart,
heeft de Sabena op de koop toe nog de
weerslag ondervonden van de gebeurte
nissen in Kongo, Zoals de strubbelingen
in Indonesië een harde dobber waren
voor de K.L.M., zo troffen de verwikke
lingen na de onafhankelijkheidsverkla
ring van Kongo de Belgische luchtvaart
maatschappij zwaar. Heel haar financi
eel evenwicht werd geschokt door het
bevriezen van haar ontvangsten en door
de devaluatie van de Kongolese frank.
Een recente beslissing van de Kongo
lese regering verplicht de maatschappij
ertoe, een bijkomend verlies te boeken
van 325 miljoen BF.
De Sabena heeft gepoogd, in Kongo
en op het Afrikaanse net te redden wat
er te redden was, door haar participa
tie in de nieuwe luchtvaartmaatschappij
Air Congo, waarvan de Kongolese repu
bliek 65 en Sabena 35 der aande
len bezit. Tot nu toe heeft Air Congo
echter niet deelgenomen aan .het exploi
teren van de België-Kongolijn. Dit be
lette haar, in het bezit te geraken van
de nodige deviezen om de Sabena te
vergoeden de technische bijstand die zij
van de Belgische maatschappij voor
haar binnenlandse lijnen ontvangt.
Teneinde de financiële spanningen
wat draaglijker te maken, voert de
Sabena een drastische bezuiniginspoli-
tiek. Personeelsleden die de maat
schappij verlaten worden slechts ver
vangen bij absolute noodzaak. Aldus kon
de produktie per eenheid van de per
soneelsleden worden opgevoerd van
27.088 K.T. in 1958 tot 42.209 K.T. in
1963.
Maar inspanningen langs die kant zijn
uiteindelijk ontoereikend om redding te
brengen voor een niet zo grote lucht
vaartmaatschappij van een klein land.
Volgens de Belgische minister van ver
keerswezen ligt die mogelijkheid tot red
ding alleen in diepgaande structuurher
vormingen, en met name in het oprich
ten van Air Union.
In 1961 gaven de betrokken maat
schappijen Air France, Lufthansa,
Alitalia., Suissair en Sabena reeds
hun principiële instemming met een
ontwerp van verdrag tot oprichting
van Air Union. Op dat ogenblik besloot
de K.L.M. zich afzijdig te houden, om
dat zij van oordeel was dat het aan
deel dat Air Union haar wilde toever
trouwen, niet in overeenstemming was
met haar werkelijke betekenis. Onder
de druk van de omstandigheden heeft
de K.L.M. inmiddels goeddeels van die
weigerachtigheid afstand gedaan.
In de schoot van Air Union zouden
de inkomsten worden samengebracht en
onderlinge concurrentie door fusie uit
geschakeld. Air Union, zo wordt ge
hoopt. zal gewapend zijn om met succes
het steeds sterker wordende protectio
nisme van de grote luchtvaartlanden te
beantwoorden. In ieder geval wordt door
de Belgische regering zulke concentratie
was Westeuropese luchtvaartmaatschap
pijen de enige uitkomst geacht, op de
drempel van het tijdperk van de super
sonische toestellen.
Aangezien de Concorde in 1970 reeds
de afstand van West-Europa naar New
York tot 2 vlieguren zal reduceren, is
de tijd die nog rest om Air Union ge
stalte en stevigheid te geven, niet zo
overdreven lang meer.
Luister naar ,,'t Is weer tijd voor North State", met do Dutch Swing College Band o.l.v. Peter Schilperoort via Radio Veronica- za. 11.15, zo. 10.30, dl. 19.00, do. 18.45 u.
In Zweden is men plannen aan het ont
werpen voor de bouw van ziekenhuizen
die met minder personeel dan tot nog
toe benodigd gedreven zullen kunnen
worden. In deze „drukknop"-ziekenhui-
zen zullen de binnenkomende patiënten
meteen al geconfronteerd worden met een
inschrijfautomaat die alle persoonlijke
gegevens noteert. De dokters zullen maar
op een knopje behoeven te drukken om
tegelijk de gehele „staat van behande
ling" van een patiënt onder ogen te krij
gen. Men peinst verder over een ver
doorgevoerd automatisch transport
systeem, gesloten televisie-kringen, appa
raten voor mechanische laboratorium
proeven en een zodanig geautomatiseer
de keuken dat kant en klare maaltijd-
schotels door middel van een druk op de
knop rechtstreeks naar de patiënten toe-
geleid kunnen worden.
De gezondheidsautoriteiten in Stock
holm zullen ongeveer 500 miljoen gulden
steken in modernisering van bestaande
ziekenhuizen en nieuwe projecten in de
eerstkomende tien jaren. Naar bereke
ning zal in 1990 twintig procent van de
bevolking van de Zweedse hoofdstad
ouder dan 65 jaar zijn, vergeleken met
12 procent thans, hetgeen een grotere be
hoefte aan verpleeginrichtingen met zich
mee zal brengen.
(Advertentie)
De KLM heeft met de Koninklijke Ne
derlandse Stoombaat Maatschappij n.v.
te Amsterdam een zgn. air/sea-overeen-
komst gesloten, voor het vervoer van
passagiers tussen Europa en plaatsen in
het Caribisch gebied.
Dit houdt in, dat passagiers, die in de
ene richting per boot reizen en terug per
vliegtuig of andersom, in beide gevallen
van de retourreducties kunnen profite
ren, aldus een communiqué van de KLM.
Beide maatschappijen zullen voor een
dergelijke gecombineerde retour- of rond
reis het halve retourtarief in rekening
brengen.
Het Braziliaanse schip, dat vermoede
lijk koffie heeft gesmokkeld naar Su
riname, de „Garany" en maandag door
een sleepboot uit Trinidad naar Brits-
Guyana werd gesleept, is even buiten
de Surinaamse kust gezonken. Het ver
moeden bestaat dat hierbij opzet in het
spel is geweest.
De Garany kwam eind maart met een
lading koffie uit Brazilië in Suriname
aan, waar de lading onmiddellijk werd
overgeladen in andere schepen en ver
voerd naar de V.S. en Europa. Het ver
moeden bestond dat deze koffie uit Bra
zilië was gesmokkeld. Daarna heeft de
bemanning het schip verlaten en vertrok
uit Suriname. In Paramaribo was intus
sen een missie van drie Braziliaanse amb
tenaren aangekomen, die met de rege
ring daar overleg pleegde over het op
richten van een controlepost in Suriname,
om toezicht te houden op eventuele
smokkelhandel. Deze missie zou zondag
naar Nederland vertrekken om daar de
medewerking in te roepen van de Neder
landse autoriteiten.
Alle leden van het opera-orkest die
een beroep hebben ontvangen om voor
een commissie voor te spelen, hebben,
volgens een communiqué van de samen
werkende vakorganisaties (federatie,
CNV, NKV en NVV), het advies opge
volgd en aan de directie bericht dat zij
aan deze oproep geen gevolg zullen ge
ven. De betrokken musici achten de ten
opzichte van ieder hunner niet gemoti
veerde oproep van de directie een aan
tasting van hun essentiële, artistieke en
bestaanszekerheden en in strijd met wat
in hun oproep door de billijkheid en
het gebruik wordt gevorderd.
In een zaterdag gehouden vergadering
van hun leden-orkestmusici, waar 60 van
de ruim 70 leden van het opera-orkest
aanwezig waren, is, aldus het communi
qué, een motie aangenomen waarin de
musici zich solidair verklaren met de
collega's die een oproep hebben ontvan
gen en waarin zij hun ernstige afkeuring
en verontrusting uitspreken over het
door bestuur en directie van de Neder
landse Opera gevoerde beleid. In de mo
tie wordt voorts hun verontwaardiging
uitgesproken over de smaad, publiekelijk
door de directie op het gehele orkest en
de opera in zijn totaliteit gelegd.
De samenwerkende organisaties heb
ben zich tot de staatssecretaris drs. L.
J. M. van de Laar en de Amsterdamse
wethouder mr. R. van den Bergh ge
wend met het verzoek om een spoedig
onderhoud teneinde over de bij de opera
ontstane toestand overleg te plegen.
In Valkenburg, het Limburgse va
kantieoord zaten ook gisteren nog
steeds stakende Belgische artsen.
Ze verveelden er zichzelf en.... de
burgemeester van de stad die an
ders toch geen drukte schuurt. In
een van de hotels luistert een grote
groep naar radio-Brussel naar
nieuius over hun actie.
Met veel animo heeft de jeugd
van vier tot zestien jaar ons het
gebroken paasei heipen lijmen,
gemakkelijk was dit niet. Toch
waren er een aantal goede oplos
singen. „Zalig en zonnig paas
feest" luidde de gevraagde tekst.
De meeste inzenders hebben het niet
bij puzzelen gelaten. Ze hebben het
lijmde ei ook nog gekleurd en van
geestige tekeningen voorzien.
De jury kwam na veel wikken en
wegen met de volgende uitslag uit de
bus:
Autopeds krijgen: Rob van der Pas,
Duivelsbruglaan 24, Breda: Adje Hei-
mans, Haanbergseweg 8, Rijen; Jolande
Modderman, Lijsterbesstraat 22, Ber
gen op Zoom en Miriam Haverbeke,
Molentje A 19 IJzendijke.
De dozen Fanda-oliepastels gaan
naar Ad v.d. Maden, Moerdijkseweg 19,
Moerdijk: Freddie Huisman, Keizers-
veer 5, Raamsdonksveer; Henny Rek
kers, Stadhoudersdijk 25, Waspik;
Pietje Oomens, Rubenspark 8. Rijen;
Dimphy Modderman, Lijsterbesstraat 22.
Bergen op Zoom; Nico Mennes, Prins
öernhardlaan 77, Bergen op Zoom: A.
Persijn, Singelstraat 15, Sas van Gent
en Ronny Pieters, Putwijkstraat 11,
Oost-Souburg.
De Suske en Wiske-boeken krijgen:
\nneke van Zundert, Galgestraat 10,
Teteringen; Toontje Joosen, Driehoef-
jzersstraat 14a, Breda; Antoinette van
Ier Zanden, Magnoliastraat 53, Breda;
Poosje Kools, Broekstraat 15b, Molen
schotIni Godrie, Doorpsstraat 18,
Dhaam; Leo Jansen, Van Vlietstraat 25,
Dreda; Johan Bossers, Gaite 9, Lage
7,waluwe; Giny Oomens, Rubenspark 8,
Rijen; Nanny Goos, Kerkstraat 52e,
Dongen; Lilly Spin, St. Ontcommer-
straat 42, Steenbergen; Erik Spin, St.
Ontcommerstraat 42, Steenbergen; Djer-
ry Berg, Koevoetstraat 13, Bergen op
Zoom; Jozef van den Broek, Plataan
molen: Louise van Gisteren, Parallel
weg 15, Bergen op Zoom; Marjan van
Gisteren, Parallelweg 15, Bergen op
Eén van de meest geslaagde in
zendingen. En het kuikentje kon
nog bewegen ook!
Zoom; Jozef van den Briek, Plataan"
straat 22, Bergen op Zoom; Adriaan Pat-
tinama, Woordweg 1, Groede; Johny
van de Waeter, Hogeweg 114, Vlis*
singen; Peter de Jonge, Vrouwenweg
C22, Hoedekenskerke; Carlo Ultee,
Hoogstraat 24, Sluis; Jacinta Kieboom.
Poeldijn 30, Sas van Gent; Annelies
Loonen, Noordstraat 33, Axel: Mifiam
Blommaert, Grote Bagijnestraat 9, Hulst.
Het is allemaal tenvolle verdiend!
Op de onder Brits beheer staande Ma
lediven zijn heftige betogingen uitge
broken. De betogers op de Malediven, die
vierhonderd mijl van Ceylon liggen ver
wijderd, willen onmiddellijke onafhan
kelijkheid.
De Britse hoge commissaris in Colom
bo heeft geweigerd commentaar op de
berichten te geven.
Volgens de berichten is de landings
baan van het vliegveld te Hoeloee door
de betogers vernield en zijn er voedsel
pakketten afgeworpen voor de Britse
vertegenwoordiger op de eilanden, Ar-
thington Davy.
De premier van de Malediven, Ibrahim
Nasair, heeft Engeland ervan beschul
digd de verlening van onafhankelijkheid
aan de eilanden uit te stellen. Hij ver
klaarde tegenover de Britse vertegen
woordiger dat pas over de betogingen
zal worden gesproken als volledige onaf
hankelijkheid is verleend. De Britse ver
tegenwoordiger had met de premier ook
gesproken over de vestiging van een
Engels doorzendradiostation op de eilan
den.
