Nog steeds niet veel begrip
bij Romeinse Curie
HALF ZWAAR - HEEL LEKKER 1
Onze opstand tegen
de SS stortte in
Duitser maakt vet
uit afvalwater
Frankrijk vreest rassenstrijd
Zorg dat je erbij komt
Voor paasdagen weinig
buitenlanders verwacht
Bisschoppenconferenties komen op gcing
Nieuw tijdperk
Beraad over
pensioenen
ambtenaren
Rassenonlusten
India eisen
vele doden
Twee jaar voor
bedrieger
Argenlijnse bisschop
signaleert „valse
profeten" op Concilie
Lusteloze dag
Engeland stopt
handel met
Cuba niet
Proces-Brunswijk
SS-officieren
weten van niets
Bilclerbergeonferenlie
„potdicht" gebleven
m donderdaö
k 26 maart
Jaloerse man
steekt vrouw
en kostgangers
O/) uitnodiging
Deelnemers aan
,Klaprooscollecte'
naar Engeland
Politie vuurde
Veel Nederlanders
vliegen zuidwaarts
Onderhandel i ngen
Cambodja-Z.-Vietnam
zijn opgeschort
Losgeld Timo Rinnelt
Nederlander in Auschwitzproces
„Kinderen in
kamp speelden
gaskamertje..."
Hitler wilde in tijd
van oorlog alle
geesteszieken doden
Donkere import
stroomt binnen
BEURS VAN AMSTERDAM
DAGBLAD DE STEM VAN DINSDAG 24 MAART 1964
(Advertentie)
S.M. over het M P. in de „Oss. Romano"
van 30 januari jl. wil overstemmen door
een uitvoerige lovende bijdrage. Bugnini
zegt evenwel niets nieuws. Het enige in
teressante is de poging om de afwij
king van het Motu Proprio ten overstaan
van de Constitutie van het Concilie goed
te praten. Het artikel wijst erop, dat er
een grote verandering is gekomen in de
regeling omtrent de liturgie. Eeuwenlang
was alle gezag daarover voorbehouden
(Van een medewerker)
Het begint merkbaar te worden, dat een steeds groter aantal bis
schoppen zij vormden tijdens de tweede zitting van het lopende
concilie reeds een grote meerderheid is geporteerd voor de collegia-
liteitsgedachte van het bisschoppencollege, als daaruit conclusies wor
den getrokken omtrent een nieuwe regeling van de verhouding tussen
paus en bisschoppen. We kunnen nü evenwel al constateren, dat er
bisschoppen zijn, die zich van die collegialiteitsgedachte distanciëren,
wanneer die collegialiteit ook wordt doorgetrokken naar de bisschop
penconferenties. Deze laatste houdt in, dat zij zich dienen te houden
aan wat de betrokken conferentie mocht besluiten.
Tot een goed begrip van deze zaak die
nen we "voor ogen te houden, dat de bis
schoppen volgens de collegialiteitsgedach
te allereerst lid zijn van het wereld
episcopaat. Pas in tweede instantie zijn
zij bisschop over een bepaald territorium.
Zij zijn dus mede-verantwoordelijk voor
het bestuur van alle bisdommen. Primair
staat de collectieve verantwoordelijkheid.
Met de aanwijzing van een bepaald terri
torium als bisdom houdt de verantwoor
delijkheid voor de rest van de Kerk niet
op.
Die medeverantwoordelijkheid is wel
heel bijzonder aanwezig bij de bisschop
pen van een bepaald gebied, dat cultu
reel een zekere eenheid vormt. Die ver
antwoordelijkheid krijgt haar organische
structuur in de bisschoppenconferenties.
In Rome zijn stemmen opgegaan, die
willen dat in de bisschoppenconferenties
de besluiten moeten worden genomen
met algemene stemmen. Een dergelijke
opvatting is niet reëeel. omdat in dit ge
val één man elk besluit zou kunnen fru-
treren. Dit klemt temeer, omdat het
Motu Proprio van 25 januari jl. heeft
vastgesteld, dat de bisschoppenconferen
ties nationaal moeten zijn en niet regio
naal. Dit M.P. heefe erop gewezen, dat
voor de rechtsgeldigheid van de beslui
ten van de bisschoppenconferenties een
meerderheid van tweederde wordt ver
eist. Hiermede is in feite reeds vooruit
gelopen op de beslissingen, welke het
concilie nog ten aanzien van de bisschop
penconferenties moet nemen.
Nu we dit Motu Proprio „Sacram Li-
turgiam" weer ter sprake brengen, moe
ten we toch de aandacht vestigen op een
artikel in „L'Ossevatore Romano" van
2-3 maart jl. Het is van de hand van A.
Bugnini. die secretaris is van de post
conciliaire commissie tot uitvoering van
de Constitutie over de H. Liturgie.
Vrees voor kritiek
Het lijkt wel, of het Vaticaanse blad
de indruk van het kritische artikel van
De Verenigde Staten hebben gisteren
hun bondgenoten in de NAVO nogmaals
verzocht de handel met Cuba stop te
zetten, maar naar verluidt hebben de
Britten dit verzoek botweg van de hand
gewezen.
Andere NAVO-landen, waaronder tot
veler verrassing ook Frankrijk, zouden
niet afwijzend staan tegenover het Ame
rikaanse verzoek. Het werd gedaan tij
dens de besloten zitting van de perma
nente raad van de NAVO in Parijs.
De raadszitting was gehouden op ver
zoek van de Amerikaanse regering, na
dat een aantal westerse landen, waaron
der Engeland en Frankrijk, onlangs gro
te handelstransacties met Cuba had ge
sloten.
De centrale commissie voor georgani
seerd overleg in ambtenarenzaken houdt
deze week op 23, 24 en 25 maart een stu
dieconferentie, die geheel gewijd is aan
het ontwerp van een nieuwe pensioenwet.
De bijeenkomst wordt gehouden op het
buitenverblijf van de algemene bond van
ambtenaren (A.B.V.A.) „Avegoor" bij
Arnhem. Tijdens deze driedaagse „re
traite'' wil de centrale commissie de be
langrijke vraagstukken doornemen die
samenhangen met de opstelling van de
reeds lang in studie zijnde nieuwe pen
sioenwet voor de ambtenaren. In de com
missie voor georganiseerd overleg heb
ben zowel vertegenwoordigers van het
ministerie van binnenlandse zaken als
vertegenwoordigers van de samenwer
kende organisaties van ambtenaren zit
ting. Wanneer de regeringsdelegatie en
de ambtenaren-organisaties het over de
verschillende ter discussie staande knel
punten eens worden kan wellicht binnen
afzienbare tijd een definitief-ontwerp
pensioenwet van minister Toxopeus (bin
nenlandse zaken) tegemoet worden ge
zien.
aan de H. Stoel. Nu is op bepaalde pun
ten en met name wat betreft het gebruik
van de volkstaal, de regeling opgedragen
aan de bisschoppenconferenties in de ver
schillende landen. En dan gaat Bugnini
verder: „Het is meer dan vanzelfspre
kend, dat de H. Stoel bezorgd is om de
overgang van de oude naar de nieuwe
orde van zaken met voorzichtigheid en
geleidelijkheid te laten verlopen en met
alle garanties omgeeft, die de ernst en
delicaatheid van deze materie vereisen.
Daarom kan men niet anders doen dan
met volkomen begrip en bevrediging de
regeling aanvaarden van nr. IX".
In dit nr. IX nu wordt, zoals we reeds
vermeldden in een vorige beschouwing,
het recht van de bisschoppenconferenties
om vertalingen van de liturgische teksten
in de volkstaal goed te keuren welk
recht het Concilie zelf verleende weer
afhankelijk gemaakt van de goedkeu
ring door de H. Stoel.
Men staat toch wel een ogenblik ver
baasd, hoe men in de Romeinse curie
„vanzelfsprekend" vindt, dat men een
recht, door het Concilie verleend, kan
beperken omdat iets aan de curie uit de
hand zou kunnen lopen. Alleen in de
heersende mentaliteit en opvattingen van
de Romeinse curie, die gewoon wil door
gaan als tot voor kort, is dit „meer dan
vanzelfsprekend" (piü che naturale)!
Dat er met het tweede Vaticaanse Con
cilie een nieuwe era in de wijze van
bestuur der Kerk is aangebroken, is
bliikbaar nog niet tot hen doorgedrongen.
Het is verheugend, dat verschillende
episcopaten intussen rustig hun weg zijn
gegaan en een begin hebben gemaakt met
het toestaan van het gebruik van de
volkstaal in de lezingen van de H. Mis.
Zij maken daarbij eenvoudig gebruik
van een hun door het Concilie toege
kend recht.
Drie voormalige officieren van de SS
hebben gisteren tijdens het proces in
Brunswijk verklaard nooit gehoord te
hebben van een order om joden dood te
schieten.
Albert Fassender, 66 jaar en vroeger
een majoor in de SS, zei: „Ik heb daar
nog nooit van gehoord". Christian Rein-
hardt, 50 jaar, een vroegere kapitein in
de SS, zei niet eens te weten dat er
joden werden doodgeschoten, en Kurt
Becker, 54 jaar en vroeger luitenant,
zei: „Van het doodschieten van joden
weet ik niets".
„Dot is zeer vreemd", merkte de rech
ter op. „Jullie commandant heeft zijn
superieuren in Berlijn eens gevraagd
„wat of hij doen moest met die 5200 ge
vangen genomen joden". „Doodschieten",
was het antwoord.
Wisten de heren misschien iets van
een opdracht „iets te doen tegen de par
tizanen die samenwerken met de joodse
bevolkin?" Neen. de heren konden zich
daar niets van herinneren
De deelnemers aan de Bilderbergcon-
ferentie hebben drie dagen aan een ron
de tafel gediscussieerd over nieuwe ont
wikkelingen in de Sovjet-Unie, commu
nistisch China en andere communistische
landen, de handel tussen oost en west
en over de politieke, militaire en econo
mische betrekkingen in het atlantisch
bondgenootschap, inclusief de aanstaan
de Kennedy-ronde van handelsbespre
kingen in Genève. Dit is ongeveer alles
wat naar buiten bekend is geworden van
de conferentie die 95 prominenten uit
veertien landen onder leiding van prins
Bernhard en in aanwezigheid van prin
ses Beatrix gehouden hebben te Wil
liamsburg in de Amerikaanse staat Vir
ginia. De Bilderbergconferentie is. zoals
bekend, genoemd naar het hotel in Oos
terbeek, waar dertien jaar geleden de
eerste conferentie gehouden werd. Er
was in de V S. veel kritiek op de beslo
tenheid van de bijeenkomst.
(Advertentie'
Internationale watersport-
kampeer - en
caravantentoonstelling
Geopend van 10.00-17.00 uJf
én Van 19.30-22.30 uur
A M
Verdacht van een poging tot doodslag
c q. zware mishandeling, is door de
Utrechtse politie gisterochtend de der
tigjarige kleermaker Z. aangehouden.
Deze had, kennelijk onder invloed van
alcohol, zijn vriendin en twee van haar
kostgangers met een zakmes gestoken.
Een van de mannen werd daarbij le
vensgevaarlijk gewond. De kleermaker
handelde uit jaloezie.
De oorlogsiiabestaandeii in Engeland,
verenigd in hun organisatie „The Bri
tish legon", hebben, om hun erkentelijk
heid te betuigen voor het werk van het
Nederlands Oorlogsgravencomité, a
22 collectanten, uit elke provincie twee,
door het lot aangewezen, namen deel
aan de in november j.l. gehouden „klap-
rooscollccte".
Mede dank zij hun activiteiten werd
voldoende geld ingezameld om in de
loop van 1964 zeven groepen nabestaan
den uit Engeland en Canada (tezamen
ongeveer 600 personen' uit te nodigen
voor grafbezoek naar Nederland te ko
men.
Op 31 maart zal het gezelschap collec
tanten met de dagboot uit Hock van Hol
land vertrekken. In Engeland worden zij
in Liverpool Street Station namens „The
British legion" verwelkomd.
Hun wacht het volgende programma:
Op 1 april een rondrit door Londen met
een beznek aan de Tower. Op 2 april een
bezoek aan de Poppy factory" van het
Britse legioen, waar oorlogsinvaliden te
werk zijn gesteld, en aan Windsor Castle.
De derde dag van hun vakantie in En
geland is gereserveerd voor winkelen en
uitstapjes. Op 4 april komen zij met de
dagboot; weer vanuit Harwich naar Ne
derland terug.
De uitverkorenen uit Zeeland en Noord-
Brabant zijn: de heer P. J. Carles, Bres-
kens, me.i. E. Witte, Wolphaartsdijk, de
heer J. B. M. Aarts, Roosendaal en mej.
N. de Jong, Eindhoven.
HET LTD VAN de Indonesische legatie
in Wenen heeft zich aan oplichterij schul
dig gemaakt, toen hij beweerde de zijde
van Maleisië <e hebben gekozen in het
geschil met Indonesië, aldus het ministe
rie van buitenlandse zaken in Djakarta.
De Indiase minister van binnenlandse
zaken, Nanda, heeft in het parlement ver
teld dat de rassenonlusten van verleden
week in drie deelstaten van India 200
doden hebben geëist. De minister zei dat
de autoriteiten de toestand thans meester
waren.
De ongeregeldheden tussen Hindoes en
moslems hebben zich voorgedaan in de
staten Orissa, Mad ja Pradesj en Bihar.
De botsingen waren het ernstigst in de
industriesteden Rourkela en Jamsjed-
poer. De politie heeft daar achttienmaal
op de dol geworden menigte gevuurd.
Daarbij werden alleen al in Jamsjedpoer
4 personen gedood en 27 gewond, deelde
Nanda mee.
In Rourkela, waar door Duitsers ge
bouwde staalfabrieken staan, waren de
moeilijkheden zo groot, dat troepen naar
de stad werden gestuurd, een avondklok
werd ingesteld en Amerikaanse technici
en hun gezinnen per vliegtuig werden
geëvacueerd. De 250 Duitse technici ble
ven echter op hun post. Vernomen is
dat hun niets is overkomen.
DRUM
Mogen in Nederland de adverten
ties, waarin gevraagd wordt be
roepsmilitair te worden, weinig
effect sorteren, het tegenoverge
stelde doet zich voor in de jonge
onafhankelijke staat Kenia. Na de
muiterij van januari jongstleden
moest het leger met enige honder
den militairen aangevuld worden.
In diverse plaatsen werden aan
meldingsbureaus opengesteld. In
Kiamboe bij Nairobi (de foto werd
hier gemaakt), werd het bureau
door meer dan 1000 jongemannen
bestormd. De deur bezweek zelfs
onder de opdringende menigte.
Slechts vier mannen werden aan
genomen. De overigen moesten te
leurgesteld worden. In deze om
geving is veel werkloosheid.
(Van onze Haagse redacteur)
Er zijn dit jaar vele Nederlanders die
voor wal betreft het weer tijdens de a.s.
paasvakantie het zekere voor het on
zekere nemen en zich naar het zuiden
zullen begeven. Hierop wijst het feit dat
alle vliegtuigen voor de Franse en Ita
liaanse Rivièra, Rome, Barcelona, Ma
jorca en soortgelijke zonne-oorden, thans
reeds volgeboekt zijn.
Pasen valt dit jaar wel bijzonder vroeg,
bijna een maand vroeger dan vorig jaar.
Voor de buitenlanders en met name de
Duitsers is ons land zo einde maart nog
niet aantrekkelijk. De kans op koud en
guur weer is immers in maart nog bij
zonder groot. Op de bollenvelden
trekpleister nummer 1 zal met. Pasen
nog niets te zien zijn. De Keukenhof te
Lisse is nog gesloten. Elders in Europa
wordt trouwens nog volop van de winter
sport genoten.
Het ligt voor de hand dat men van
wege deze vroege Pasen eerder geneigd
is het zuiden op te zoeken en een voor
schot te halen op hopelijk zomerse maan
den die ons nog te wachten staan. Zoals
gezegd zijn de normale vliegdiensten
reeds volgeboekt. In de treinen die naar
het zuiden gaan is echter nog plaats ge
noeg. Men verkiest echter uiteraard het
snellere vliegtuig om langer van de kor
te paasvakantie te kunnen genieten.
Vele Engelsen schijnen hun zinnen te
hebben gezet op het doorbrengen van dc
paasdagen in Parijs. Dc boten op de lijn
Harwich-Hoek van Holland en Dover-
Oostende zijn tenminste voor de komen
de dagen volgeboekt.
De A.N.W.B. verwacht weinig buiten
landse bezoekers gedurende de paasdagen.
Er zijn dan ook geen extra voorzieningen
getroffen voor de wegenwacht. De kam-
peer-informatiedienst blijft zelfs gesloten.
Voor kamperen is het eind maart in Ne
derland toch nog wel wat te vroeg, zo
redeneert de A.N.W.B. Als het met Pasen
mooi weer zal zijn verwacht men hoog
stens wat extra drukte van automobilis
ten die een tochtje gaan maken of fami
lieleden bezoeken.
Zoals reeds werd verwacht zijn de
onderhandelingen die een Zuidvictnamese
regeringsdelegatie in de Cambodjaanse
hoofdstad Pnom Penh zou voeren om tot
een verbetering van de betrekkingen te
komen opgeschort.
In een Cambodjaans-Zuidvietnamees
communiqué werd meegedeeld dat de
sfeer voor besprekingen thans niet gun
stig is wegens de jongste gebeurtenissen
in het grensgebied.
Zoals bekend heeft Combodja geprotes
teerd tegen een Zuidvietnamese aanval
op het dorp Chantrea. Van Cambodjaanse
zijde werden nieuwe incidenten gemeld.
De leider van de Zuidvietnamese dele
gatie, generaal Cao, verklaarde maandag
in Pnom Penh dat zijn missie was vol
tooid en dat het erom gaat weer een kli
maat van vriendschap te scheppen. „Ik
bewonder prins Sihanoek die een groot
leider is. Ik bewonder ook het Cambod
jaanse volk". „Ik geloof dat het Cambod
jaanse volk de fout zal vergeven die de
commando's van het Vietnamese leger
in Chantrea hebben begaan.
Rudolf Harms, één van de tenminste
twaalf personen die zich hebben voorge
daan als de ontvoerder van Timo Rin
nelt, om zodoende losgeld in handen te
krijgen, is gisteren tot twee jaar dwang
arbeid veroordeeld, de maximumstraf
voor dit delict.
Hij 'werd schuldig bevonden aan een
poging het weekblad „Neue Illustrierte"
op te lichten voor 20.000 mark, door te
beweren dat hij Timo Rinnelt vasthield,
die op 13 februari in Wiesbaden werd
ontvoerd.
De bisschop van San Martin in Argen
tinië, mgr. Menendez, heeft zijn gelovi
gen aangespoord een kruistocht van ge
bed en boete te beginnen tegen de „valse
profeten" op het'Concilie. De bisschop
zegt dat „gedurende de schitterende da
gen van het Concilie, ook de mensen
niet ontbreken, die de Heer op de streng
ste manier gevloekt heeft als „valse pro
feten", die verwaand en overmoedig pro
beren het Concilie hun eigen meningen
op te dringen. Deze meningen zijn vaak
zeer onvoorzichtig en overmoedig, ja
soms zelfs oneerbiedig tegenover het
waarachtige leergezag, dat Christus aan
Zijn Kerk en haar heilige hiërarchie
heeft toevertrouwd".
Uit de brief van de bisschop blijkt
echter niet tegen wie hij zich eigenlijk
richt.
Kolonel F. v. d. Velden, van het Neder
landse Korps Mariniers, heeft gisteren in
het Auschwitzproces het verhaal van zyn
kamptijd in Auschwitz verteld.
Hy was diep ontroerd toen hij vertel
len moest van het spel „gaskamertje", dat
de kinderen in het kamp speelden.
„De kinderen wisten wat zich in Ausch
witz afspeelde. Ze speelden gaskamertje
en plaagden elkaar soms door te zeggen:
„Jij gaat straks door de schoorsteen".
De stem van de kolonel werd bijna
krijsend toen hij vertelde dat Mengele,
kamparts van Auschwitz, met de kin
deren meespeelde.
De kinderen mochten Mengele graag.
„Hij gaf ze chocola. Hij zorgde speciaal
voor zestien tweelingen, die hij nodig
had voor zijn zogenaamde experimenten.
Als hij kwam riepen de kinderen: „Hal
lo, daar komt oom Mengele".
„Als het tijd was geworden om echt
naar de gaskamer te gaan renden de
kinderen naar Mengele en dan bedelden
zij: „Oom Mengele, oom Mengele, wij
worden toch niet vergast".
„Mengele troostte ze. Hij beloofde de
kinderen dat zij naar het vrouwenkamp
zouden worden gebracht. En dan wer
den ze weggebracht in ziekenwagens
en rechtstreeks naar de gaskamers ge
reden", vertelde de kolonel.
.■De tweelingen kregen het door. Ze
Hefelmann in proces:
Beklaagde Hans Hefelmann heeft maan
dag. tijdens de voortzetting van het
euthanasie-proces in Limburg, meege
deeld dat als inleiding tot Hitiers groots
opgezette euthanasie-actie „T-4" een vier
tal geestelijk gestoorden, in bijzijn van
de geestelijke vaders van het euthanasie
programma, met koolmonoxyde werden
gedood.
Als aanwezigen bij deze handeling
noemde Hefelmann Hitiers lijfarts. Karl
Brandt, „Reichsartzefiihrer" Leonhard
Conti en drie andere leidinggevenden, te
weten professor Werner Heyde, Philipp
Bouhler en Viktor Brack.
Hefelmann zei zich te kunnen herinne
ren dat ongeveer 60.000 geesteszieken tij
dens de actie om het leven werden ge
bracht. Tienduizend patiënten zouden vol
gens hem de „slachtoffers van enkele
gouwleiders" geworden zijn.
Hij deelde verder mee dat Hitier oor
spronkelijk van plan was in geval er
een oorlog zou uitbreken alle geesteszie
ken te laten doden.
De toenmalige minister van justitie,
professor Franz Schlegelberger, had des
tijds een honderdtal hoge ambtenaren
over de actie „T-4" ingelicht. Niemand
had toen volgens Hefelmann een protest
laten horen of zijn ontslag ingediend.
Het proces wordt op 2 april voortgezet.
DE DOMINICAANSE Republiek heeft
voorgesteld 175 Cubanen vrij te laten op
voorwaarde dat Castro ook al zijn poli
tieke gevangenen de vrijheid hergeeft.
Tachtig: jaar is Jakob Toll thans de
man, die eens een 'dol' idee had, waardoor
hij er in slaagde een succesvol fabrikant
te worden. In 1907 opperde hij tegenover
de directeur van de publieke werken
van Berlijn, die hij toevallig had leren
kennen, dat het toch mogelijk zou moe
ten zijn uit het afvalwater van vele
huishoudingen het vele weggespoelde
vet terug te winnen.
Frankryk wordt de laatste tijd over
stroomd door Algerijnen en inwoners
van de vroegere „zwarte" Franse ko
loniën in Arika, die in eigen land geen
werk kunnen vinden en hun geluk in
Frankrijk gaan beproeven.
De Franse autoriteiten vrezen dat dit
wellicht aanleiding zal geven tot het
ontstaan van een rassenkwestie in het
land cn zij bezinnen zich thans op maat
regelen om dit te voorkomen.
Tussen Frankrijk en zijn vroegere
koloniën bestaan geen reisbeperkingen
en van Franse zijde wenst men ook niet
dat deze worden ingesteld. Zou Frank
rijk daartoe overgaan dan zou het de
indertijd hiertoe gesloten plechtige
overeenkomsten moeten opzeggen, waar
mee het waarschijnlijk zijn voormalige
koloniën voor het hoofd zal stoten.
Inmiddels is daar het probleem van
de steeds groter wordende stroom immi
granten. Geschat wordt dat per dag on
geveer duizend Algerijnen het land bin
nenkomen om werk te zoeken. In
Frankrijk heerst op het ogenblik vol
ledige werkgelegenheid, terwijl in Al-
gerië ongeveer een op de twee arbei
den zonder werk is.
Aan het eind van de oorlog met Al-
gerië waren er ongeveer 300.000 Alge
rijnen in Frankrijk, velen van hen zon
der hun gezinnen.
Zij werkten enkele jaren in Frankrijk
en keerden dan weer naar hun geboor
teland terug. Nadat Algerië onafhanke
lijk was geworden verlieten de meesten
Frankrijk. Honger en gebrek aan werk
drijven hen echter weer met duizenden
tegelijk terug naar Frankrijk. Thans
komen ook veelal vrouw en kinderen
mee om zich definitief in Frankrijk te
vestigen.
De Franse autoriteiten schatten dat
er begin 1965 zo'n 700.000 Algerijnen in
het land zullen zijn als de toevloed zo
groot blijft als op het ogenblik.
Alleen in het gebied van Parijs zijn
thans 160.000 Algerijnen. Tienduizenden
wonen in Marseille, Lyon en in de grote
industriële centra in Noordoost-Frank
rijk.
Hele achterbuurten in Parijs worden
op het ogenblik uitsluitend door Alge
rijnen bevolkt. Door de woningnood
zien vele Algerijnen zich genoodzaakt
uit oude blikken een onderkomen te
bouwen, waardoor aan de rand van Pa
rijs en bij andere grote industriesteden
de zogenaamde „bidonvilles" of „Jer
rycan-steden'' zijn ontstaan.
De invasie van Afrikaanse negers ge
schiedt op wat minder grote schaal,
maar neemt toch steeds toe.
Veel negers komen in Frankrijk zon
der vrijwel een cent op zak. Doordat
zij over het algemeen weinig onderwijs
hebben genoten en ook moeilijkheden
hebben met de taal krijgen zij de min
ste baantjes, zoals straatveger en meer
van dergelijke „schoonmakers"-baan-
tjes.
De Franse autoriteiten hebben ge
tracht de stroom wat in te dammen door
een strenge medische controle. Onge
veer 15 procent van de immigranten
wordt teruggezonden omdat zij aan
infectueuze ziekten lijden.
De Franse regering wil thans echter
ook de regeringen van Algerië en van
de landen in „zwart" Afrika verzoe
ken met haar samen te werken door
in deze landen op plaatselijke schaal
arbeidsbureaus op te richten, zodat al
leen diegenen Frankrijk binnen mogen
komen die een bewijs kunnen tonen
van een van deze bureaus.
Het was een inval, die de Berlijnse
directeur zó goed voorkwam, dat hij Toll
bleef aandringen over deze zaak door te
blijven denken en eens wat proeven te
nemen. Na langdurige onderhandelingen
met. slagers, abattoirs, restaurants, de
beheerders van cantines van kazernes
en ziekenhuizen, kreeg Toll toestemming
om in de waterloosbuizen van deze in
stellingen een soort filter te bouwen. Zo
begon hij zijn eerste proefnemingen om
het aldus gewonnen afvalvet te zuiveren.
Dit deed hij in zijn woning in Keulen.
Het gevolg was. dat zijn buren hem da
genlang opwachtten omdat ze hem wil
den afranselen. Zijn proeven verwekten
een niet te harden stank in de hele buurt.
Toll gaf ze desondanks niet op.
Nadat hij overeenkomsten met zeep
en zeeppoederfabrikanten had kunnen
sluiten, kon hij een vet-verwerkend be
drijf oprichten.
Toen kwam de eerste wereldoorlog en
Toll moest in dienst. Op zeker dag kwa
men een paar officieren de gewone sol
daat Jacob Toll bezoeken: „Bent u die
man uit Keulen, die vet uit looswater
kan winnen?" De heren waren afkomstig
van de oorlogscommissie voor oliën en
vetten. Toll moest terug naar zijn smel
terij in regeringsopdracht vet'smelten.
Hij wist zijn procédé steeds meer te ver
beteren, zodat het vet op de duur sneeuw
wit. reuk- en smaakloos was.
„We hebben er tijdens de tweede we
reldoorlog wel aardappelen in gebak
ken", zegt de jubilaris, die zijn bedrijf
in Pnlheim bij Keulen overgedaan heeft
aan twee van zijn vroegere chauffeurs,
omdat hij geen nakomelingen had. De
zaak floreert nog altijd.
RUSLAND gaat. streng optreden tegen
„bureaucraten, die de activiteiten in de
landbouw trachten te verlammen". De
Sovjet-Unie doet dit om zoveel moge
lijk eigen initiatieven te doen ontplooien.
begonnen te gillen. Mengele pakte zijn
pistool en schoot ze een voor een per
soonlijk dood, allemaal".
Kolonel v. d. Velden vertelde dat de
verdachte Hofmann duizenden zieke ge
vangenen bijeen gedreven en naar de
gaskamers gestuurd had. De kolonel, die
ten tijde van zijn gevangenschapluite
nant was en in het kamp terechtgekomen
was na een mislukte poging cm naar
Engeland te ontsnappen, had Hofmann
als toeschouwer gehad toen hij eens met
zweepslagen gestraft werd omdat hij zijn
werk het opdrijven van de gevange
nen niet goed genoeg gedaan had.
„Een SS-man gaf me tien zweepsla
gen, maar ik schreeuwde niet. Dat was
een vergissing. Hofmann was in de ka
mer. Hij zei tegen de SS'er: Geef hem
nog een slag". En tegen mij: „Ik zal 3e
leren, jij Nederlandse officier, jij joden
helper". Ik kreeg nog een slag. Die keer
schreeuwde ik. Toen lieten ze me gaan".
„Eens, toen een heel blok joden ver
gast zou worden, bereidden wij een op
stand voor. We deden meer dan alleen
praten. We ontwapenden de SS-bewa-
kers. We hadden maatregelen getroffen
om de gaskamers en de crematoria op
te blazen. Maar de joden verzetten zich
niet. De opstand stortte in". Meer bijzon
derheden gaf de kolonel niet.
Een andere getuige, die gisteren ge
hoord werd, was Hugo Breiden. Huilend
wees hij met een bevende vinger naar
Wilhelm Boger, de meester-marteldeskun-
dige van Auschwitz. „Jij moordenaar,
moordenaar", schreeuwde Breiden. Tra
nen stroomden over zijn gezicht.
Hij vertelde hoe hij eens door Boger
en een andere SS'er mishandeld was.
Eerst had Boger hem met een spiraal
vormig stuk ijzer in het gezicht geslagen,
zodat het bloed eruit spoot, en hem ge
trapt, waarna hij aan de beruchte „Bo-
ger-schommel" was gehangen. Boger en
de ander sloegen hem om de beurt. „Ter
wijl de een sloeg klapte de ander rit
misch in de handen", aldus Breiden, die
later hoorde dat hij 145 slagen met de
gummiknuppel had gekregen. Hij was
driemaal buiten bewustzijn geraakt. Brei
den vertelde dat hij nooit meer tot wer
ken in staat was geweest. Toen hem een
model van de „Boger-schommel" werd
getoond staarde hij er even naar, waar
na hij zich met een ruk naar Boger in
de beklaagdenbank keerde en hem toe
schreeuwde: „Jij moordenaar!" Op Bo-
gers gelaat verscheen toen een brede
grijns.
Het Damrak heeft vandaag de eerste
dag van de nieuwe beursweek ingezet
met een lusteloze stemming voor het me
rendeel van de internationale waarden.
Alleen Hoogovens konden zich hieraan
onttrekken door iets hoger te openen op
637 (63512)AKU was nauwelijks prijs
houdend op 526. De overige hoofdfondsen
lagen bepaald zwak in de markt met
zeer weinig zaken. Philips opende op
151,70, tegen vrijdag als slotprijs
152,60. Unilever gaf een eerste koers te
zien op 140,50 141,40). Middenkoers
aanbod in Kon. Olie was oorzaak dat ge
opend werd op 151,60 153). Nadat
even 151,80 was gedaan daalde de
koers als gevolg van aanbod in een vrij
wel lege markt, tot 151. Op dit ni
veau trad een licht herstel in. Het week
einde heeft geen nieuws gebracht waar
door de aandelenmarkt, in welke richting
dan ook. noemenswaardig kon worden
beïnvloed. Men liet de vermelde koers
dalingen dan ook gelaten over zich heen
gaan. Zoals gezegd ging er zeer weinig
om mede doordat de arbitrage praktisch
niet tot zaken kon komen. Later op de
middag werd in Philips nog 151,40 ge
daan. terwijl AKU afgleed tot 525%.
Wall Street sloot vrijdag een weinig
lager, ook voor de Nederlandse hoofd
fondsen. De Europese beurzen gaven van
daag geen veranderingen van betekenis
te zien.
Aandelen KLM, die eind vorige week
een geduchte koersreactie ondergingen
op de zeer vaste stemming van de voor
gaande dagen, gaven gistermiddag een
licht koersherstel te zien. Nadat gister
morgen 66 tot 69 was gedaan werd
de prijs gistermiddag op ca 71 ge
adviseerd. Vrijdag bedroeg de officiële
koers 68.
19-3
20-3
Ned. '59 41'4
94,76
94%
Ned. '61 4%
93%
92%
Ned. '47 3%
86^
86%
Ned. grootboek '46
86%
86'2
AKU
526%
525%
Hoogovens
635'2
637 V2
Philips
152.60
151.45
Unilever
141.45
140,70
Kon. Olie
153.05
151.20
HAL
117ia
118%
Scheepvaart.unie
142%
142%
Amst. Bank
377
376
Ned. Handelmij.
359
360
Lucas Bols
1032
Mach Breda
222
220
Bijenkorf
866
850
Drie Hoefijzers
366
Ford
Van Gelders Papier
1861 '2
190
Heineken
507
506%
Hero Conserven
373
375
Holl. Beton Mij.
414
4131/2
Kon. Zout
865
Nijverdal - Ten Cate
200%
De Sehelde
250
245
Scholten Karton
553
545
Simons emb.f. en hauth.
140
141
Thomassen en Drijver
721V2
722
Van Vlissingen Katoen
254
252
Vredestein
226
225
Zeeuwse Confectie
368
366
Zwanenberg Organon
970
975
Shell Oil
16%
16%
Anaconda
48,»,
78%
Bethlehem Steel
38
38%
General Electric
88%
87%
General Motor
82'2 exdiv 81,1,
Procter and Gamble
84%
Republic Steel
4518
45%
NAREURSKOF.RSEN
Telefonisch avondverkeer
AKU 525 3'4. Hoogovens Kon. Olie
150.80—151.20. Philips 150.40 gb—151.40
Unilever 139.90—140.20, KLM 73—74.