Mr. L. P. VAN DE SPIEGEL gedegen voorbereid
IN ZIJN GOESE PERIODE
Hoogovens: stijging van
winst waarschijnlijk
Kapitan - Admiral - Diplomat:
de „grote drie" van OPEL
Chrysler heeft prima
jaar achter de rug
TO CONCERN
et? personen- en
aar verlaten in een
BMC-fabrieken,
'bilisten die meer dan
tiddel" verlangen,
n de BMC-
ze zoeken,
rs weten dat.
'itdekken.
Regenten-historie
boeiend tot
leven gebracht
Zuivelprodukten
in Nederland
weer duurder?
20 pCt. dividend
Meevaller
Unilever
ZEER GEMAKKELIJK OPEISBAAR
-1/5 DEEL DIREKT, DE REST MET
SLECHTS 1 MAAND OPZEGGING
STORTEN EN OPNEMEN OOK
PER GIRO
eX-wC
Laag en breed
Service
Automatisch
Programma KNVB
afdeling Zeeland
Tips - tips - tips-tips-tips
12
17
DAGBLAD DE STEM VAN ZATERDAG 29 FEBRUARI 1964
:e stations in Nederland;
2200 in Europa.
De soldaten waren intussen
doekend op hun paarden ëe'
tegen en ons scheldwoorden
laar het hoofd slingerend ver-
Iwenen zij in zuidelijke nett
ing. Even later kwam de poSt-
louder terug met drie flinke
cerels, die zijn zoons bleken te
:ijn.
Op 3 juli 1759 trouwde L. P. van de
[Spiegel met Digna Joanna, een achttien
jarige burgemeestersdochter uit Goes
Jaar vader Cornells Ossewaarde
[was weliswaar 40 dagen vóór de bruiloft
[overleden, maar de opeenstapeling van
Jiens vroegere functies bevorderde niet
.iemin de snelle carrière van de pasaf
jgestudeerde Laurens Pieter. En zo begint
dan de Goese periode van de latere raad
>ensionaris Van de Spiegel.
Het is diens jeugd, de studietijd en deze
ioese periode, welke het onderwerp uit
-jiaken van een studie, geschreven door
de Goese oud-leraar F. van Dijk onder de
[titel: Mr. Laurens Pieter van de Spiegel,
Raad en Burgemeester van Goes. (Uitgave
van Gorkum).
i Het eeerste, dat opvalt bij de lezing, is
de boeiende verteltrant, waarmee de
loofdpersoon en allen rondom hem tot
merkelijk leven worden gebracht. De niet-
ltijd-doorzichtige familierelaties vormen
iet stramien voor een regentenkliek, die
.ich meester maakte van de belangrijkste
en meest winstgevende functies. Dit werd
in de handen gewerkt door het gesloten
„jiessysteem, waarbij de zittende functio
narissen familie of cliënten wel of niet
tot hun kring toelieten. De schrijver
jslaagt erin de sfeer hiervan met honderd
en-een kleine aanduidingen gestalte te
geven. Zijn grote belezenheid stelt hem
ook in staat tal van verwijzingen in te
vlechten omtrent de opvattingen en ge
beurtenissen elders, waardoor het geheel
ingekaderd is in eigen tijd of voorge
schiedenis. Deze noodzakelijke oriëntatie
wordt gecompleteerd door een instructie
ve kaart van de stad Goes anno 1744, ter
wijl vele opmerkingen verband leggen
met het hedendaagse: dit laatste doet ons
de leraar herkennen.
In zijn inleiding zegt de schrijver
dat hij zijn stof populariserend heeft
willen weergeven. Daarom liet hij
alle voetnoten en verwijzingen weg
en slechts hier en daar verwerkt hij
in de eigenlijke tekst de namen van
zijn zegslieden. Voor de leesbaar
heid is dit een groot winstpunt.
Grote bekwaamheden
Uit de geschiedenis van afkomst en
jeugd blijkt, dat het toch vooral de per
soonlijke bekwaamheden van Van de
Spiegel waren, die hem tot de hoogste top
van de nationale ambtenarij brachten.
Vooral het hoofdstuk, waarin Van de
Spiegel opgevoerd wordt als het „hoofd
van de Zeeuwse oppositie tegen de Raad
van State en de Staten-Generaal" toont
de kundigheden, waardoor hij geroepen
zou worden tot het hoogste-bereikbare en
daarmee voor Goes verloren jou gaan.
Voor liefhebbers van de Zeeuwse histo
rie is het wellicht prettig, dat de schrij
ver haast nergens de kans voorbij laat
gaan om bijzonderheden of familie-rela
ties te vermelden. Zeer zeker strookt dit
ook met de opzet van zijn boek. Het be
hoeft dan ook niet te verwonderen, dat
hiermee de strakke lijn van het betoog
wel eens naar een zijdaadje getrokken
wordt, waar echter altijd interessante
gegevens zulk een oponthoud veraange
namen.
Reformatie
De schrijver waagde het zelfs een van
de boeken het beste werk van Van
de Spiegel in extenso op te nemen, te
weten de „Geschiedenis van de Satisfactie,
waarmee de stad Goes en het eiland Zuid.
Beveland zich begeven hebben onder het
stadhouderschap van Prins Willem van
Oranje in het jaar 1577". Het pikante
probleem rond de betrekkelijk onvrij
willige en late overgang van Zuid-Beve
land naar de Prins en nog later pas naar
de erkenning van de Gereformeerde Re
ligie als enige publieke Eredienst, wordt
hoofdzakelijk uiteengezet via de pen van
Van de Spiegel. De schrijver slaagt er in
dit relaas aan te vullen en levendig tè
maken, maar ziet er bewust van af het
kernprobleem hiervan opnieuw van-bin-
nen-uit te doorgronden. Dat lag on
danks de uitgebreidheid van dit hoofd-
stuk wellicht ook niet op zijn weg, nu
hij deze woelige beroerten meedeelt in
een biografie van iemand, die twee
eeuwen later leefde. Uitdrukkelijk keert
de schrijver dan ook bij deze historie der
Goese Reformatie terug tot „het onge
schonden beeld", dat Van de Spiegel hier
van in 1777 gaf (p. 180). De samensteller
van het boek treedt trouwens meermalen
in de voetsporen van Pieter Laurens van
de Spiegel, door enerzijds diens objectivi
teit en breedheid van opvatting in een
persoonlijke opmerking over te nemen,
anderzijds door diens religieus-gebonden
visie met een eigen woord te onderstrepen
(resp. inl. 2, p. 137 en p. 174 e.v.). Over
het geheel ligt dezelfde milde glans, die
de werken van Van de Spiegel siert.
Een Goes boek, dat naast Van de Spie
gel's Satisfactie (1777) en Piccardt's bij
zonderheden uit de geschiedenis van de
stad Goes, (1864) velen zal inleiden in
wat aan ons voorafging. Het consciën
tieuze speurwerk en de levendige schrijf
trant maken het lezen tot een boeiende
bezigheid
J. R.
Een agent van d* federale recherche
heeft tijdens het proces tegen de drie
ontvoerders van de zanger Frank Sinatra
jr. verklaard, dat verdachte Keenan eerst
van plan was de zoon van Bob Hope te
ontvoeren en dat Frank jr. „tweede
keus" was.
De agent, Emmet Murphy, verklaarde
dat de ontvoering van Tony Hope, een
student aan de Harvard-universiteit o.m.
niet doorging, omdat Bob Hope volgens
Keenan „in zo'n hoog aanzien stond".
Murphy zei verder van Keenan ge
hoord te hebben dat aan de ontvoering
een grondig onderzoek vooraf was ge
gaan. Keenan had zich in de bibliotheek
van Los Angeles goed georiënteerd over
dc toenmalige ontvoering van Lindberghs
baby en de geschriften van J. Edgar
Hoover, hoofd van de F.B.I,
Keenan, die volgens de openbare aan
klager met de ontvoering een „perfecte
misdaad" wilde plegen, sprak negen
dagen na de ontvoering met agent
Murphy.
De jonge Frank Sinatra, door de ver
dediging als getuige opgeroepen, bevond
zich ook in de rechtszaal. De avond te
voren was hij per vliegtuig gekomen om
opnieuw te getuigen.
Zijn vader, op het ogenblik voor zaken
in Tokio, zal maandag door de verdedi
ging als getuige gehoord worden.
De kans bestaat dat melk, boter en kaas
voor de Nederlandse consument aanzien
lijk duurder worden, als het EEG-zuivel-
reg-Jement ertoe zou leiden dat in ons
land de richtprijs voor de melkproducent
hoger wordt gesteld. De voorzitter van
de Nederlandse Christelijke Boeren- en
Tuindersbond, drs. R. Zijlstra, heeft hier'
op vrijdag in de algemene vergadering
van de Gelderse CBTB in Arnhem de
aandacht gevestigd.
De minimum- en maximumrichtprijs,
die de EEG-ministerraad voor elk der
zes landen zal moeten vaststellen, zullen
waarschijnlijk liggen in de buurt van
resp. 29 cent (de Franse prijs) en 35 cent
(de Luxemburgse prijs) per kilogram.
De Nederlandse prijs zal hier tussenin
moeten terechtkomen.
Hier doet zich echter een moeilijkheid
voor. De middelen waarmee in Nederland
getracht wordt de richtprijs te bereiken
zijn een toeslag van acht cent op de m
dustrieel verwerkte melk, de verreken'
prijs voor consumptiemelk en de inleve
ringsprijs voor zuivelprodukten. Naar de
heer Zijlstra meent, staat het EEG-zuivei
reglement niet toe de toeslag op de in-
dustriemelk. te verhogen.
Deze moet integendeel met 1/7 vermin
derd worden. En deze toeslag is op het
ogenblik juist in zijn geheel nodig om tot
de richtprijs, die thans 29,5 cent bedraagt,
te komen.
(Advertentie)
(Van onze financiële medewerker)
Aan de verslaggeving van maatschappijen, waarvan
aandelen ter beurze zijn genoteerd, worden de laatste
jaren steeds strengere eisen gesteld door aandeelhou
ders en de pers. Dit heeft tot gevolg, dat de verslag
geving steeds beter, sneller en frequenter plaatsvindt.
De verbetering op deze punten wordt door beleggers,
terecht, steeds meer op prijs gesteld. Omdat hierdoor
goodwill wordt gekweekt bij de beleggers, waarop het
bedrijf te zijner tijd misschien een beroep moet doen, is
het in het belang van het bedrijf om de aandeelhouders
met hun publikaties steeds meer ten dienste te zijn.
De verbetering stuit echter vaak nog op technische
moeilijkheden. Vooral de snellere publikatie van bijvoor
beeld het jaarverslag levert vaak onoverkomelijke pro
blemen op. Met name bedrijven, die vestigingen hebben
in andere werelddelen, moeten soms maandenlang wach
ten voor zij alle benodigde cijfers bij elkaar hebben.
Dit is een van de redenen, waarom de grote stroom
van jaarverslagen pas eind maart, dus ruim twee
maanden na het verstrijken van het boekjaar, loskomt
en tot juli duurt.
Een voorbeeld voor de andere
bedrijven vormen de internationale
ondernemingen als Hoogovens, Ko
ninklijke/Shell, Philips, A.K.U. en
Unilever. Hun verslagen zijn altijd
zeer uitgebreid. De verklaring
hiervoor is, dat zij op buitenland
se beurzen zijn genoteerd, die gro
tere openheid in de verslaggeving
eisen dan de Amsterdamse beurs
doet. Met uitzondering van Unile
ver publiceren de „internationals" hun resultaten ieder
kwartaal. Unilever doet dit eens per halfjaar. Omdat de
omvang van de „internationals" groot is, en zij alle
buitenlandse vestigingen hebben, levert de snelheid van
de verslaggeving nogal moeilijkheden op. Dit neemt
echter niet weg, dat de aandeelhouders snel op de
hoogte worden gesteld van de bereikte resultaten in
het afgelopen jaar.
luiden in miljoenen guldens.
winst
1960
1961
1962
1963
le kwartaal
21,7
24,8
17,2
17,2
2e kwartaal
31,6
35,3
30,2
27,5
3e kwartaal
23.2
20,2
17,8
18,2
4e kwartaal
26.2
18,2
18,2
21,0
jaar
102,7
98,5
83,4
83,9
dividend
20 pet.
20 pet.
20 pet.
Zo heeft Hoogovens vrijdag 21 januari de belang
rijkste cijfers over het vierde kwartaal 1963 bekend
gemaakt en daarmee over het gehele jaar. Unilever
volgde met de halfjaarcijfers. Hoewel deze cijfers een
voorlopig karakter hebben zij zijn nog niet gecon
troleerd door de externe accountant zijn zij volkomen
betrouwbaar. Door de publikatie van deze voorlopige
uitvoerige cijfers weten de aandeelhouders ai ver voor
de publikatie van het jaarverslag dat van Unilever
komt bijvoorbeeld pas op 8 april hoe hun bedrijf het
heeft gedaan.
De cijfers van Hoogovens vallen reusachtig mee. Voor
Hoogovens was op een gedaalde winst gerekend, maar
deze was (na vennootschapsbelasting) in het vierde
kwartaal f 2,8 miljoen hoger op f 21,0 miljoen (4e kwar
taal 1962: f 18,2 miljoen). De totale winst voor verdeling
kwam hierdoor voor het gehele jaar 1963 een half
miljoen uit boven het bedrag van 1962 op f 83,9 miljoen
(v.j. f 83,4 miljoen). Dit gunstige resultaat was voor
aandeelhouders moeilijk te voorzien.
Het was niet het gevolg van een meer winstgevende
omzet. Hoewel de omzet aan derden met bijna 5 procent
was gestegen, waren de kosten en voorzieningen, die
hiervan afgingen, met bijna 8 procent gestegen, zodat
het exploitatieresultaat per saldo 4 a 5 procent lager
was. Doordat ook de opbrengst uit anderen hoofde
lager was (deelnemingen en overige baten) resteerde
een jaarwinst voor belasting, die met f 146,8 miljoen
f 8,4 miljoen of ruim 5 procent lager was. De gehele
winststijging komt daardoor voor rekening van de ge
daalde vennootschapsbelasting. Die ging met f 8,9 mil
joen omlaag, waardoor het eindresultaat nét iets hoger
uitkwam.
Hoe de Hoogovens het in de laatste jaren hebben
gedaan, blijkt uit onderstaand staatje: de bedragen
De maatschappij heeft niet bekendgemaakt, welk divi
dend zal worden betaald. Gezien het weinig afwijkende
resultaat, is een uitkering van 20 procent niet onwaar
schijnlijk. Dit dividend is zeer ruim gedekt, omdat het
een uitkering van in totaal ongeveer f 26 miljoen zou
vergen. Bij een koers van iets meer dan 600 procent
zou een belegger een rendement hebben van ruim
3V4 procent.
Over de vooruitzichten van Hoogovens lijkt het moei
lijk iets te zeggen. Op het eerste gezicht ziet een en
ander er niet zo best uit. De lonen
zullen een bedrag van tegen de
f 20 miljoen vergen, terwijl de
resultaten van de belangrijkste
dochteronderneming de Duitse
Hörder Hütten Union veel te
wensen overlaten. Vorig jaar ont
ving Hoogovens hiervan ongeveer
f 7 miljoen dividend, dat wegens
een aanzienlijk verlies dit jaar niet
op de batenrekening verschijnen
zal. Verder is Hoogovens een zeer conjunctuurgevoelig
bedrijf, wat voor de iets langere termijn minder goede
vooruitzichten geeft.
Uit een beoordeling van enkele minder bekende ge
gevens blijkt echter, dat zeker voor het eerste kwartaal,
maar ook voor het gehele jaar een groter optimisme is
gewaarborgd. In januari van dit jaar produceerde
Nederland 27 procent meer staal dan in de overeen
komstige maand van 1963. Deze stijging komt groten
deels ten bate van Hoogovens, die onlangs een nieuwe
eenheid in produktie heeft gesteld Daarbij komt nog,
dat in de maanden januari en december een lichte ver
hoging werd geconstateerd van de prijzen der produk-
ten. De combinatie van deze twee factoren zal hoogst
waarschijnlijk het nadelige gevolg van de loonsver
hoging meer dan compenseren, zodat ook in het eerste
kwartaal een hoger resultaat is te verwachten (v.j. 17,2
miljoen netto-winst).
De cijfers van Unilever waren alle hoger. De totale
omzet steeg van 19,2 miljard gulden tot f 19,7 miljard.
Omdat hierin de onderlinge transacties tussen het Engel
se deel (limited) en het Nederlandse deel (n.v.) van de
Unilever zitten, geeft een vergelijking van de omzet
aan derden een betere indruk. Deze steeg met 4 procent
van f 14,97 miljard tot f 15,56 miljard. Doordat ook de
winstmarge steeg kwam de winst voor belasting met
f 1.203 miljoen bijna 12 procent van die boven vorig
jaar uit (f 1.080 miljoen).
Doordat de winstbelastingen een grotere stijging ver
toonden en de bijzondere baten en lasten f 7 miljoen
minder dan het jaar ervoor opleverden, was de gecon
solideerde nettowinst niet meer dan 7 procent hoger.
Zij steeg van f 525 miljoen tot f 564 miljoen. Aan de
aandeelhouders van de Nederlandse Unilever zal wor
den voorgesteld hieruit een dividend van totaal f 3,78
per aandeel van f 20,- te betalen. Het vorig jaar was
het dividend f 4,40 per aandeel, maar omdat op elke 3
aandelen een nieuw werd uitgekeerd (dus een bonus
van 33 1/3 procent) komt de uitkering neer op f 3,30
(3/4 x f 4.40) tot f 3,78 per aandeel van f 20,-. Bij een
koers van nog geen f 150,- per aandeel komt dit neer op
een rendement van amper 2,5 procent. Zelfs voor een
aandeel met de kwaliteit van Unilever, is dit geen
aantrekkelijk rendement.
NKBOEKIES
17}7
'S-HERTOGENBOSCH HOGESTEENWEG 27-31 - TEL. 04100-22321
POSTGIRO 1117570
EINDHOVEN KEIZERSGRACHT 17 TEL. 04900-27442
POSTGIRO 1130570
UITVOERIGE FOLDER OP AANVRAAG VERKRIJGBAAR
TILBURG STATIONSTRAAT 17
TELEFOON 04250-30300
POSTGIRO 1140570
OPEL is nu juist op tijd voor
de grote autosalon in Genève (12-
22 maart), voor het voetlicht ge
komen met de nieuwe Kapitan.
Om de modellenreeks naar boven
af te ronden zijn er in Rüssels-
heim drie typen in de zware klas
se geïntroduceerd: Kapitan 1964,
Admiral en Diplomat. De laatste
is Opeis prestigewagen, een luxu
euze limousine met een V8-motor
onder de kap, die een cilinderin
houd van 4.6 liter heeft en met zijn
223 pk een topsnelheid van onge
veer 200 km/u kan halen. Met de
Diplomat hoopt Opel opgang te
maken in kringen, die normaal
worden bediend door Daimler-
Benz en exclusieve buitenlandse
firma's.
De drie nieuwe modellen van Opel,
waarin men de lijnen van de Rekord en
volbloed Amerikanen van General Mo
tors herkent, zijn geheel anders, tevens
langer, breder en lager
dan de vorige Kapitan,
Êk die trouwens in vele op-
fl 5MSS zichten sterk verouderd
S^edll was- De carrosserie vor-
men zijn modern, strak,
gestrekt en aantrekkelijk.
Van voren maakte de wa
ll ?en een (Italiaans) lage
indruk, die nog wordt
versterkt door het brede
radiateurscherm en de
rechthoekige koplampen,
nil De Kapitan is een 4-
deurs zespersoons limou
sine, die leeg 1370 kg
weegt. De 6-cilinder krachtbron heeft
een vermogen van 117 pk en een top
snelheid van 155 km per uur. De acce
leratie is op Amerikaans niveau: van
0-100 km per uur in 16 seconden. Het
brandstofverbruik is volgens opgave van
de fabriek 8 a 9 liter op 100 km.
De Admiral is een vijfzitter. De af
metingen zijn zoals die van de nieuwe
Kapitan, maar het interieur is luxueu
zer. o.a. met aparte voorzetels, die ver
stelbaar zijn. Evenals de Kapitan heeft
de Admiral servo-schijfremmen op de
voorwielen en trommelremmen achter.
Het remsysteem heeft als extra veilig
heid gescheiden circuits voor de voor-
en achterwielen. Tegen bijbetaling kun
nen beide typen worden geleverd met
achterruitontdooiers en elektrisch be
diende zijruiten. Bij de Diplomat be
horen deze tot de standaarduitrusting,
evenals een dubbele elektro-pneumati-
sche hoorn.
de met vloerschakeling. De V8 heeft
een cilinderinhoud van 4638 cc (com-
pressieverhouding 9.25 1) en een max.
effect van 223 pk. De topsnelheid ligt
bij 200 km per uur. De Diplomat trekt
in 11 sec. op tot 100 km per uur. Het
benzineverbruik van deze snelle 1520
kg zware knaap is gemiddeld 6 a 7
liter op 100 km, maar voor de bezitters
van dit soort prestigewagens speelt dit
geen rol. De benzinetank kan evenals
die van de Kapitan en Admiral 70 liter
bevatten. De krachtbron van de nieuwe
Opeis is uitgerust met hydraulische
kleplichters.
Aan de uitrustig en inrichting van de
nieuwe Opelmodellen is veel aandacht
besteed. Verwarming en ventilatie wor
den geregeld volgens een doeltreffend
systeem, dat met behulp van een ther-
mostatische regulatie een constante tem
peratuur handhaaft en de warmte door
aparte kanalen naar voor- en achter
compartiment, voorruit en zijruiten
voert. Bij Opel heeft men zich de moei
te genomen alle bedienings- en controle
organen te herzien, zelfs de deurkruk
ken en schakelaars.
De zescilinder, die zovele jaren trou
we dienst heeft gedaan, is geperfectio-
DE OPEL „ADMIRAL"
Uiterlijk, mechanisch en in afme
tingen gelijk aan de Opel Kapitan,
biedt dit model een luxueuzer in
terieur met afzonderlijke stoelen
vóór, waarvan de rugleuningen tot
horizontaal verstelbaar zijn. Met
een 6-cilinder motor van 117 pk
en een nieuwe geheel gesynchro
niseerde 4-versnellingsbak, berei
ken de Opel „Kapitan" en de
„Admiral" modellen een topsnel
heid van 155 km per uur. Servo-
schijfremmen vóór zijn standaard.
neerd. Er is een nieuwe gesynchroni
seerde vierbak gekomen, verder een
nieuwe cardanas met 3 kruiskoppelin-
gen, gewijzigde achtervering, 12-volts
elektrische installatie. Een pluspunt is
ook het vereenvoudigde onderhoud: 8
smeerpunten en om de 50.000 km een
smeerbeurt. In het begin van de zomer
zullen de grote Opeis in Nederland
op de markt komen. In een roadtest
komen we uitvoerig terug op de opvol
gers van de Kapitan.
Het interessantste nieuws is de V8
motor van de Diplomat, die naar keuze
te krijgen is met een 4-versnellingsbak
of een volautomatische transmissie, bei-
Het financiële overzicht van de
Chrysler Corporation over 1963 laat en
kele interessante cijfers zien: de netto
winst over 1963 was de hoogste in de
39-jarige geschiedenis van deze onder
neming. De verkopen kwamen boven
de 3,5 miljard dollar, waardoor Chrys
ler op de achtste plaats kwam van de
lijst van industriële ondernemingen in
de V.S. De president-commissaris
George H. Love en de president-direc
teur Lynn A. Townsend merkten op,
dat de financiële resultaten een duide
lijke afspiegeling laten zien van de gro
tere belangstelling van het koperspu-
bliek voor de Chrysler personen- en
vrachtwagenmodellen van 1963 en 1964.
ve»'!™o.P van personenwagens
steeg met 38 ten opzichte van de ver
kopen in 1962, terwijl er 30% meer
Dodge vrachtwagens werden verkocht.
De verbeterde verkopen waren voor
namelijk te danken aan nieuwe afzet-
methoden en de versteviging van het
dealer-net.
Het financiële rapport omvat voor
het eerst de consolidatie van dochter
maatschappijen, waarvan het meerder
heidspakket in handen van Chrysler is
Hiervan is Simca Automobiles in
for£1Ju j i?„n®rijkste. Per januari
1963 verhoogde Chrysler zijn belangen
in deze maatschappij tot 64%
Vergeleken met 1962 heeft'het jaar
19b3 een aanzienlijke verhoging laten
zien van de wereldverkopen, die in
ine77 rs 3,50° miljoen bedroegen. In
q e Je wa?- dat -n°g iets hoger, namelijk
3.565 miljoen dollar en in 1962 was dit
totaal 2.378 miljoen dollar In het ge
consolideerde totaal over 1963 zijn voor
net eerst de Simca-verkopen begrepen
1*1o n^.t0 wlnst Van Chrysler was
lol,b miljoen dollar over 1963, terwijl
deze m 1962 65.4 miljoen was. Per ge
woon aandeel betekent dit een record-
™miSnooan 4,35 dollar. tegen 1,81 dollar
m 1962.
Het maatschappelijk kapitaal tegen
het einde van 1963 bedroeg 557 miljoen
dollar (562 miljoen in 1962).
Er werden over de gehele wereld
totaal 1.518.586 personen- en vracht
auto's verkocht, waarvan 253.053 Sim-
ca s waren. De cijfers over 1962 waren
892.299 personenauto's en trucks, waar
van 11.395 door Chrysler verkochte
Simca's.
Opdrachten van de strijdkrachten en
de ruimtevaartprogramma's vormden
8% van de totale verkopen, een bedrag
van 263 miljoen dollar. In 1962 was dit
10% (252 miljoen dollar)
U kent ze natuurlijk wel de elektro-
mobielen van de PTT, de bakker, de
melkboer e.d. waarvan de bestuurder
in een kleine cabine zit. Deze „elmo's",
zoals de elektromobielen kortweg wor
den genoemd, rijden niet hard. maar
ZÜ vormen toch een in aantal toene
mende categorie in het verkeer binnen
de bebouwde kom.
De ANWB maakt de weggebruikers
er op attent dat deze elektromobielen
in het verkeer als motorvoertuigen
moeten worden beschouwd. Bij de af
wikkeling van het verkeer op een
kruispunt dient u hier dus rekening
mee te houden.
In de geschetste verkeerssituatie van
een kruising van twee gelijkwaardige
wegen moet de auto voorrang verlenen
aan de van rechts komende „elmo", die
ook voorrang moet krijgen van de fiet
ser. De bestuurder van zo'n elektrische
bestelwagen doet er echter goed aan
goed uit te kijken of deze voorrang
door het „echte" gemotoriseerde ver
keer ook wordt verleend.
le klas A Domburg I Noormannen
I; Groede I Vogelwaarde I Schoon-
?.V ,J Hoofdplaat I Philippine I
Walcheren I Retranchement I Jong
Ambon I. le klas B Robur I Kwaden-
damme I Hansw. Boys I Zierikzee
II Luctor I Dreischor I. Reserve le
klas Clinge II - R.c.S. II Vlissingen
IV Vogelwaarde II Breskens II
Goes III Luctor II Zeelandia II
Biervliet II Zeeland Sport III. 2e klas
A Zeeland Sport IV Cortgene I
Walcheren II Middelburg IV Vlis
singen V Patrijzen II 2e klas B
Koewacht II Steen II Terneuzen III
Sluiskil II H.V.V. '24 III Breskens
III; Corn Boys III Ria W I. 2e klas
C Brouwershaven I Burgh II
Dreischor II Zonnemaire I Renesse
II Zierikzee III. 3e klas A Schoon-
dijke II Hoofdplaat II Retranche
ment II Jong Ambon II Domburg
II Zeelandia III. 3e klas B Goes IV
Middelburgse Boys I Zeeland Sport
V Lewed. Boys II Robur II
Kwadendamme II. 3e klas C: IJzendijke
III Schoondijke III Graauw X
Clinge III.
Het aantal dealers nam in 1963 met
400 toe tot 6000.
De expansie en ontwikkeling van de
internationale operaties werden ver
sneld. projecten in Australië, Canada,
Mexico, Spanje, Argentinië, Engeland.
Griekenland. Turkije en de Filippijnen
werden voltooid, respectievelijk opge
zet.
De salarissen van het Chryslerperso-
neel over de gehele wereld stegen aan
zienlijk in 1963, het totaal bedroeg 819
miljoen dollar voor 120.000 mannen en
vrouwen.
TENGEVOLGE van bepaalde onre
gelmatigheden in het ontstekings
systeem of de brandstofvoorziening
kan de motor bij het accelereren
gaan „overslaan". Ook is het moge
lijk dat de oorzaak moet worden
gezocht in het blijven hangen van
de kleppen of in een te hoge tem
peratuur van de motor.
IN DE LOOP der jaren zal ook de
meest zorgvuldig geïnstalleerde elek
trische bedrading zwakke plekken
gaan vertonen. Storingen en zelfs
kortsluiting kunnen hiervan het ge
volg zijn. Het is dan ook aan te
hevelen regelmatig de zichtbare be
drading te controleren op losse aan
sluitingen, breuk, schaafplekken en
isolatiedefecten.
PORTIERSCHARNIEREN hebben
(hoe vreemd het ook mag klinken)
meer smering nodig naarmate ze
minder gebruikt worden. Door het
veelvuldig openen en sluiten van de
portieren wordt het aanwezige smeer
middel vrij goed verdeeld over de
gehele oppervlakte van scharnier en
scharnierpen. Deze smering zal bij
het sporadisch gebruikte portier veel
minder groot zijn zodat de „ruimte"
die in elke scharnier aanwezig moet
zijn en waardoor het portier altijd
iets in beweging is. vrij spel krijgt
op ongesmeerde vlakken.
STARTKABELS krijgen een vrij hoge
stroom te transporteren. Deze stroom
vloeit uiteraard ook door die plaat
sen. waar de kabels middels een
klem of kabelschoen de stroom ont
vangen of doorgeven. Deze aansluitin
gen dienen dan ook volkomen vrij te
zijn van oxyde en bovendien contact-
schoon. De verbindingen moeten
stevig op elkaar geklemd zitten, want
ook loszittende kabels vormen een
„hindernis" voor de stroomdoorgang.
U VRAAGT MAAR.
De heer de K. te Etten vraagt of
het juist is. dat men de levensduur
van de autoglooilampen kan verlen
gen door deze in te schakelen als de
motor pas gestart is en dus nog maar
weinig toeren maakt. Als dit zo is,
wilt u dan het hoe en waarom eens
trachten uit te leggen?
Ook een gloeilamp van een auto heeft
maar een beperkt aantal branduren.
Misschien is het u wel eens opge
vallen dat een lamp meestal door
brandt op het moment dat zc wordt
ingeschakeld. Dit komt doordat do
inwendige weerstand van de lamp
in koude toestand aanmerkelijk klei
ner is dan even nadien, want dan
is de bedrijfstemperatuur van de
lamp bereikt. Deze kleine weerstand
resulteert in een stroomsterkte die
groter is dan de normaalstroom.
Het gevolg hiervan is weer. dat de
warmteontwikkeling evenredig toe
neemt en dit kan net te veel zijn
voor het toch al zo uiterst dunne
gloeidraadje. Omdat ook de spanning
een woordje meespreekt inzake het
sti-oomverbruik zal een lagere span
ning (dus die van de batterij of van
de dynamo op lage toeren) in een
iets lagere stroomsterkte resulteren
waardoor de kans op doorbranden
inderdaad wordt verkleind.
