Leemans: aardgas
geeft Nederland
troeven in handen
Explosie in werkhaven te
Kats eist twee gewonden
ARMOEDE: VOOR MILJOENEN
NORMALE" LEVENSSTAAT
DE
Financiële zorgen van
de gemeente Vlissingen
Champignonteelt groeit
in w.-Brabant stormachtig
Promotie ir. D. A. Schreuder
aan de T.H. te Eindhoven
Vastenactie
Toost op wereldkampioenschappen
Pechvogel
tweede ronde
BOEKENPLANK
Schipper stak gaskachel aan
Proefschrift over
verlichting van
tunnels
Krap budgetmaar
de begroting sluit
ONDERWIJS
Ander gezicht
Armen vragen
om redding
Machines
Felle kritiek
op verouderd
gevangeniswezen
En morgen is het zondag
Zo leefde het Rome der
pausen in de
achttiende eeuw
CEULEMANS
komt naar Bavel
Kwaliteitsprodukt eerste eis
Kampadjudant
Auschwitz van
moord verdacht
Kampioen Engan
neemt het niet
Vakschool
3
DAGBLAD DE STEM VAN WOENSDAG 26 FEBRUARI 1964
(Van onze verslaggever)
Schipper Bram Flikweert uit
Zierikzee, 72 jaar, stak gistermor
gen om kwart over zeven in de
werkhaven van de Oosterschelde-
brug te Kats een lucifer aan om
in het achterverblijf van zijn shot-
telbak, een werkvaartuig dat bij de
bouw van de Oosterscheldebrug
wordt gebruikt, een gaskachel aan
te steken. Er volgde een enorme
ontploffing in de kleine, beneden-
deks gelegen ruimte.
Behalve schipper Flikweert bevond
zich ook de 17-jarige John de Loze in
het achterverblijf. De twee mannen wa
ren, met nog 20 anderen, zojuist met een
motorvlet vanuit Zierikzee naar Kats ge
varen. Allen zijn in dienst van de Com
binatie Brug Oosterschelde en komen el
ke morgen op deze manier naar hun
werk. Beide mannen liepen door de ont
ploffing in gezicht en aan handen ern
stige brandwonden op. Vooral John de
Loze was er ernstig aan toe. Met behulp
van de andere Schouwse werknemers,
die nog maar nauwelijks op de kade ston
den, werden de twee gewonden door de
nauwe uitgang aan dek gehesen.
De portier verleende eerste hulp. De
gewonden werden snel naar een zieken
huis te Goes vervoerd. Later op de dag
werden zij naar het ziekenhuis in Zierik
zee gebracht. Het achterschip van het
werkvaartuig werd voor een belangrijk
deel ontwricht. In het achterverblijf zelf
is geen spaan van het overigens sobere
meubilair heel gebleven. Het achterdak
is door de kracht van de explosie bol
gaan staan. De stuurhut werd daardoor
schuin omhoog gedrukt.
De foto laat zien hoe een directielid
van het werk en leden van de rijkspo
litie te water en de rijkspolitie uit
Kats een onderzoek instellen op het
achterschip. Links ziet men de ingang
naar het achterverblijf. Op de achter
grond de omhoog gedrukte stuurhut.
Gedurende de twee volgende
weken van deze veertig da
gen, waarin onze hulp gevraagd
wordt voor de noodlijdende
evenmens, zullen wij het in
hoofdzaak hebben over de ar
men. Het onderscheid tussen
zieken, armen en jeugd is juist,
maar we moeten wel bedenken
dat deze categorieën vaak sa
menvallen. Een ziekte in een
ontwikkelingsland is praktisch
altijd een arme. En de jeugd,
die we op het oog hebben is in
de regel het slachtoffer van ar
moede. Hieruit blijkt dat ar
moede wel het wijdste begrip is
en dat we door over de armen
te spreken zijdelings ook de twee
andere groepen raken.
Armen komen we In ons land als zo
danig bijna niet meer tegen. Ze zijn er
nog wel, maar dan als stille armen. Als
vertrouwde categorie van mensen zijn
ze uit het stadsbeeld verdwenen. Juist
het ontbreken van sociale voorzieningen
en de onmogelijkheid om deze te schep
pen is typerend voor de massale armoe
de in de vele ontwikkelingsgebieden.
Voor twee-derde van de wereld is ar
moede de „normale" levensstaat. Afrika,
Azië en Latijns Amerika hebben de
armen nog steeds bij zich.
Wanneer wij spreken over „armen"
is het goed te bedenken dat wij deze
categorie van mensen op twee wijzen
kunnen benaderen. De eerste is meer
negatief, de tweede meer positief.
Wij kunnen de armen in bescherming
nemen, ons over hen heenbuigen en
aalmoezen aan hen kwijt raken.
Wij kunnen onze liefde voor de armen
ook tonen door onszelf beschikbaar te
stellen in volledige dienstbaarheid.
Deze tweede manier om de armen te
benaderen, is veel juister, wij erkennen
dan dat zij, de armen, onze gelijken zijn.
Wij helpen dan niet om onze edelmoe
digheid uit te stallen, maar omdat we
Jackie Brown uit Edinburg won
in de national sporting club te
Londen de Schotse titel bantam-
gewicht, doch moest naar de kleed
kamer worden gedragen doordat
hij, toen hij blij de ring uitstapte,
uitgleed en zijn enkel verstuikte!
Gistermiddag promoveerde aan de Tech
nische Hogeschool te Eindhoven ir. D. A.
Schreuder tot doctor in de technische
titeld: „The Lighting of Vehicular Traf-
wetenschappen op een proefschrift, ge-
fic Tunnels" en stellingen.
De promotor was porf. dr. J. F. Schou
ten, buitengewoon hoogleraar in de per
ceptie- en informatieleer aan de Tech
nische Hogeschool te Eindhoven.
Dr. ir. Duco Anton Schreuder werd te
Rotterdam geboren op 11 januari 1931.
Hij bezocht te Breda de lagere school en
het Stedelijk Gymnasium, waar hij in
(Van onze verslaggever)
Vrijdag 28 februari gaat de Vlissingse
raad zich buigen over de gemeentebe
grotingen voor 1964. De begroting die
met kunst en vliegwerk sluitend gemaakt
is kunnen worden, werd tijdens een ver
gadering op vrijdag 10 januari onder
zocht. Uit het verslag van die bijeen
komst blijkt dat men het betreurt dat de
begroting sluitend gemaakt is moeten
worden ten koste van het voorzienings
peil, dat toch al niet erg hoog lag
en nu nog met een bedrag van ruim
twee ton verlaagd is.
Van ernstige financiële zorgen is de
gemeente Vlissingen nu eenmaal niet ge
vrijwaard. Een spoedige uitspraak van
de Staten Generaal inzake de gemeente
lijke herindeling op Walcheren is dan
ook zeer gewenst. De gemeente kan eerst
dan een vaste koers aannemen bij het
uitstippelen van het beleid. Ook het on
derwijs en de maatschappelijke zorg ko
men niet ongehavend uit de nieuwe be
groting. De onderzoekscommissie was van
mening dat op de minister van binnen
landse zaken druk uitgeoefend moest
worden, opdat de ontwikkeling van de
gemeente Vlissingen niet wordt geremd
door een verkeerde zuinigheid. De pre-
cario-rechten die in november '62 al zijn
verhoogd zullen weer aan een onderzoek
worden onderworpen en later eventueel
verhoogd.
Voor het gymnastieklokaal bij de Jan
Ligthartschool en de zesklassige St. Pe-
trusschool hebben de aanbestedingen
plaatsgevonden. Binnen twee maanden
worden de rijksgoedkeuringen verwacht,
waarna de bouw kan beginnen. De nieu
we huishoudschool wordt bestekklaar ge
maakt en aangezien deze school is opge
nomen in het ministeriële scholenbouw
plan '63-'64 ligt een spoedige aanbeste
ding in de lijn der verwachtingen. De be
hoefte aan scholen in het plan Paauwen-
burg is bij het college van b. en w. be
kend. Binnenkort is daarvoor een bespre
king met de betrokken instanties. Voor
wat de vervallen Bouwen Ewoutschool
betreft is het college van mening dat het
onderhoud tot het allernoodzakelijkste
beperkt moet blijven en dat afbraak en
nieuwbouw financieel- economisch eerder
verantwoord is dan ingrijpende vernieu
wingen. Het huisvestingsprobleem voor
de scholen zal overigens nog toegespitst
worden wanneer het scholencomplex aan
de Coosje Buskenstraat en de huishoud-
te in deze zal mede bepaald worden door
de bespreking die binnenkort zal worden
'gehouden met rijksschooltoezicht.
Dezer dagen, zo zegt het college van
b. en w. is de rijksgoedkeuring te ver
wachten voor de 139 ww-woningen in
'63 en voor de honderd van dit jaar. Aan
het begin van dit jaar waren 156 ww-, 79
premie- en 216 vrije sector woningen in
aanbouw. De verwachting is uitgesproken
dat niet alle nog bewoonde krotwoningen
(91) in het Havendorp voor het eind van
dit jaar ontruimd kunnen worden, aan
gezien niet alle nieuwbouwhuizen uit het
oogpunt van draagkracht geschikt zijn
voor bewoners uit het Havendorp. Het
gemeentelijke beleid is er dan ook op
gericht om door doorstroming de nodige
mogelijkheden te scheppen.
Uit het oogpunt van propaganda wordt
de voorkeur gegeven te spreken over
Vlissingen-Oost en niet over Zuid-Sloe.
Vooral de Engels sprekende mensen ligt
de voorkeursnaam beter.
1949 het einddiploma afdeling B behaalde.
In dat jaar heeft hij zijn studie aan de
Technische Hogeschool te Delft aange
vangen. Tijdens de vervulling van zijn
militaire dienstplicht is hij werkzaam
geweest als luchtvaartmeteoroloog bij de
Koninkelijke Luchtmacht. Na beëindiging
van de militaire dienst heeft hij zijn
studie in Delft voortgezet waar hij in juni
1958 het diploma van Natuurkundig Inge
nieur behaalde, mede op grond van een
studie van de mechanische eigenschappen
van vacuüm-opgedampte lagen.
Sinds augustus 1958 is dr. ir. D. A.
Schreuder werkzaam op 't Lichttechnisch
Laboratorium van Philips in Eind
hoven, alwaar hij, behalve aan tunnel
verlichting, vooral aan straat- en weg-
verlichting gewerkt heeft.
Van zijn hand verscheen een aantal
artikelen in binnen- en buitenlandse vak
tijdschriften.
De dissertatie behandelt de verlichting
van tunnels voor het wegverkeer. Deze
neemt een speciale plaats in onder de
onderwerpen van de verlichtingstechniek,
Deze specialiteit vindt zijn oorzaak in de
onmogelijkheid om op een technisch en
economisch verantwoorde wijze het in
terieur van een tunnel even helder te
verlichten als een door de zon beschenen
open weg.
Men moet dan ook altijd rekening
houden met een groot verschil in de
luminanties tussen de weg en de tunnel.
Dit luminantieverschil kan aanleiding
geven tot problemen van visuele aard,
omdat betrouwbare waarneming slechts
kan plaatsvinden als de luminantie van
het waar te nemen object en die van zijn
directe achtergrond niet veel lager zijn
dan de gemiddelde luninantie van het
gezichtsveld en omdat het menselijk ge
zichtsorgaan enige tijd nodig heeft om
zich aan veranderingen (en wel speciaal
aan verminderingen) van de gezichts-
veld-luminantie aan te passen.
Na afloop van de promotieplechtigheid
recipieerde dr. ir. D. A. Schreuder in de
Senaatskamer van het paviljoen van de
T.H.
het normaal vinden dat onze gelijken
ook in materieel opzicht recht hebben
op een menswaardig bestaan.
De caritas, die we beoefenen is dan
niets anders dan: anderen recht doen.
Men heeft in het verleden „Caritas" en
„Recht" wel tegen elkaar uitgespeeld.
Wanneer we de begrippen zuiver stel
len, behoeft er geenszins een tegenstel
ling te worden gevoeld. Dat er historisch
gesproken wel een oppositie ligt, is dui
delijk voor wie zich maar enigszins in
de geschiedenis vanaf het Nieuwe Tes
tament tot aan de encycliek Mater et
Magistra van Joannes XXIII heeft ver
diept.
De caritas krijgt dan een heel ander
gezicht. Van een neerbuigend, in be
scherming nemend gebaar wordt het
een dienstbaarheid aan de ander: wat
kan ik voor je doen! Hierin gaat dan
die ander ook een woord meespreken.
Hij is dan niet meer de louter passief
ontvangende, maar de actief meebe
slissende partner, zij het op de wyze van
ontvangen.
55
55
onwaardig. Wij hebben de plicht caritas
te beoefenen, maar dan op zuiver evan
gelische wijze, die een erkenning in
houdt van het strikte recht dat al deze
mensen hebben op een menswaardig
bestaan en dat wij hen hierin moeten
helpen. Ter liefde Gods en dat is altijd
een verlossende liefde.
Onze hulp is er dan op gericht hem
te helpen tot volwaardigheid en hem
die hulp te bieden die hem de kans geeft
zichzelf te „behelpen".
Mondiaal gezien en dat is de ziens
wijze van de Vastenactie gaat dit al
duidelijk spreken nu de meeste ontwik
kelingslanden hun zelfstandigheid heb
ben verkregen.
Echte christelijke caritas respecteert de
mans in nood. Onze hulp mag de ander
niet het gevoel geven van medelijden
(in de gangbare sentimentele betekenis
van het woord). Die hulp moet de ander
zoveel mogelijk vrij laten. Onze hulp
zal een antwoord moeten zijn op een
vraag, niet een „aalmoes" op gebedel".
Historische associaties met een kolo
niaal verleden, belemmeren vaak het
ontwikkelingswerk. De praktijk wijst
uit dat de Kerk in haar vertegenwoor
digers de missionarissen nog de meeste
kans maakt iets te bereiken.
Daarom zijn de Vastenacties van zo
kapitaal belang! De gunstige mogelijk
heden, die hier voorhanden zijn, door
eeuwen van good-will gekweekt, mogen
we niet onbenut laten om waar nodig
en waar is dat niet? een helpende
hand toe te steken aan onze broeders in
nood.
Armoede, vaak het gevolg van honger
(mislukte oogst), is op haar beurt weer
oorzaak van blijvende honger, ziekte en
volkomen uitputting. Vrijwel alle honge
rende volken zijn agrarische volken en
geheel afhankelijk van de bodem. Bo
vendien hebben, met uitzondering mis
schien van China en Egypte, in vrywel
alle landen de agrarische verhoudingen
lange tijd de druk getorst van de over
heersing van het grootgrondgebezit, ge
woonlijk gepaard aan zeer ongunstige
pacht-gewoontcn. Men heeft gezegd dat
een verbetering van de landbouw deze
landen tot welstand zou kunnen bren
gen.
Maar zo'n verbetering is weer afhan
kelijk van machines.
De kwestie, waar en hoe de noodlottige
cirkel van onwetendheid armoede
honger ziekte te doorbreken is een
zeer gecompliceerde kwestie, die in elk
land, in elke streek weer anders ligt.
De ondervinding wijst uit dat een door
breking op zoveel mogelijk punten te
gelijk de beste kans van slagen maakt.
Dit is ook het beeld dat de Vasten
actie vertoont. De aanvragen om hulp
wijzen de weg. Er wordt zowel hulp
gevraagd om de onwetendheid (analfa
betisme) te bestrijden als om de armoe
de op te heffen als tegen honger en
ziekte. In termen van de Vastenactie:
zieken vragen genezing, armen vragen
redding, jeugd vraagt toekomst.
In deze tweede ronde staan de armen
en het armoedevraagstuk in het mid
delpunt van de belangstelling. En
dan denken we vooral aan de huisves
ting (aan de duizenden krotwoningen, of
het nu Latijns Amerika is, Afrika of
Azië).
Verder aan de economische opbouw
van de landen, de grondbewerking, in
dustrialisatie, enzovoort. Kortom alles
wat de levensstandaard kan verbeteren.
De toestand, waarin miljoenen mensen
op dit ogenblik moeten leven is mens-
(Van onze parlementaire redactie)
Prof. Diepenhorst (A.R.) heeft gister
avond in de Eerste Kamer bij de behan
deling van de justitiebegroting zijn ern
stige bezorgdheid uitgesproken over het
tempo van de gevangenisvernieuwing.
Het gevangeniswezen is het stiefkind van
de staat, aldus prof. Diepenhorst. Aan de
verbetering van de rechtspositie van de
gevangene is ook nog niets gedaan. De
tijd van de detentie wordt in onvoldoen
de mate dienstbaar gemaakt aan terug
keer van de gevangene in de maatschap
pij. De invoering van de vijfdaagse werk
week in de gevangenissen is onjuist;
daarmee wordt het lanterfanten maar
bevorderd. Ook de beloning van de ge-
vangenisarbeid is te laag, aldus prof. Die
penhorst.
Kritiek uitte de hoogleraar en ook de
heer Brongersma (P.v.d.A.) op de groot
te van de nieuwe vrouwengevangenis, die
bij Arnhem komt. Ook had prof. Diepen
horst kritiek op het bouwen van een
grote regionale gevangenis te Gouda.
De heer Brongersma (P.v.d.A.)) bleek
weinig ingenomen met het bijeenbrengen
van kortgestrafte verkeersdelinquenten.
De heer Diepenhorst vroeg de minister
waarom de rechters hun vonnis niet ter
stond na de behandeling van een zaak
uitspreken, maar de verdachten veertien
dagen onnodig in spanning laten. De tijd
welke verdachten vaak in voorlopige
hechtenis moeten doorbrengen is ook veel
te lang, aldus deze afgevaardigde.
De auteurs A. J. Verwey o.f.m. en M.
Clarenbeek-van Klaveren zijn bij het
samenstellen van dit boek uitgegaan van
het feit, dat de zondagse preek veelal
over de kinderhoofden heen gaat. Zij
hebben daarom voor elke zondag van
het kerkelijk jaar een overweging ge
schreven, steunend op evangelie, epistel
op een eigen verhaal. Zo is een medi
tatieleesboek tot stand gekomen, dat on
getwijfeld een aantal voortreffelijke ge
dachten bevat en doorgaans fijnzinnig
is afgestemd op de leeftijdsgroep van
tien tot twaalf jaar. Intussen blijft het
een vraag, hoe zich de auteurs het ge
bruik van deze uitgave hebben voorge
steld. Zonder leiding zal het kind ge
neigd zijn, het hele boek ineens uit te
lezen, wat geheel tegen de opzet is,
Mèt leiding is het gevaar denkbaar,
dat volwassenen in de bekoring komen
tot zedenpreken. Men mag echter aanne
men, dat het boek in de juiste handen
veel goed kan stichten. (Uitg, De Spaar-
nestad Haarlem). A. G.
In de achttiende eeuw gistte het op
geestelijk en maatschappelijk gebied, tra
ditionele waarden werden omgewoeld
door revolutionaire leuzen, maar het liet
Rome onberoerd. Het leefde onder de
heerschappij der pausen een zorgeloos
bestaan vol feesten en gemetingen van
de goede dingen des levens. Een in theo
rie absoluut gezag verleende mateloze
vrijheden. Uitbundige godsdienstigheid
ging samen met losse zeden. Zwierig en
praalziek was de levensstijl van de tal
rijke kerkelijke en wereldlijke autoritei
ten. De Pausen muntten uit door vader
lijke goedheid, maar hun regeerkracht
was niet groot.
De arme Clemens XIV kon niet weer
staan aan de druk van allerlei politieke
krachten om de jezuïetenorde op te hef
fen, al was hij het er in zijn hart hele
maal niet mee eens. Tenslotte kwamen
de Fransen der revolutie de pauselijke
staat zonder veel verzet overweldigen,
doch de nieuwe religie van de Vrijheid
sloeg bij de Romeinen helemaal niet in.
Het is een kleurrijk en bont patroon,
dat Maurice Andrieux in dit boek voor
ons weeft. Hij heeft het Romeinse leven
in de achttiende eeuw met kennelijke
sympathie uit de geschriften en kronie
ken overgeschreven en vertelt er nu ple
zierig van, hier en daar met een tikkel
tje ironie. Voor liefhebbers van historie
een smakelijk gerecht. Bij Hollandia,
Baarn, kwam de goede vertaling uit.
Het krappe gemeentebudget laat niet
toe dat dit jaar nog de gasverlichting in
Vlissingen volledig wordt vervangen door
electrische verlichting. Overigens wordt
met de verandering van de straatverlich
ting in enkele gevallen gewacht tot de
saneringsplannen verwezenlijkt zijn, o.m.
geldt dit voor de Nieuwe Markt. Geld is
er ook niet om de nieuwe brug bij de
Hogeweg over de watergang te bouwen.
De vestiging van een dierenasiel is op
de urgentie-lijst geplaatst, een terrein
voor het asiel is nog niet aangewezen.
Het openluchttheater in het Nollebos
zal deze zomer nog niet gebruikt kunnen
worden. De beplanting om en in de om
geving van het theater is nog niet hoog
genoeg, zodat de gewenste natuurlijke
windafscherming nog niet volstaat. Aan
de accommodatie moet ook nog het een
en ander gebeuren.
De rijksgoedkeuring voor de bouw van
een nieuwe h.t.s. kan nu vlug worden
verkregen zijn. Momenteel bezoeken vijf
tien leerlingen de Zeeuwse visserijschool.
Twee van hen komen uit Arnemuiden,
Breskens 6, Vlissingen 3 en Colijnsplaat,
Tholen. Yerseke eh Zoutelande 1.
(Van onze sportredactie)
Op 17 april is er in Bavel een groot
biljartfeest. Dan komt namelijk niemand
minder dan Raymond Ceulemans een
demonstratie geven, samen met Cees van
Oosterhout. Het tweetal zal laten zien
school aan het Groenewoud zullen zijn I hoe men driebanden moet spelen'. De de-
ontruimd. De beleidslijn van de gemeen-1 monstratie vindt plaats in zaal Bruyninkx.
Burgemeester Dietrich Koenig
van Dortmund heeft op het stad
huis een ontvangst gehouden voor
de deelnemers aan de wereldkam
pioenschappen kunstrijden. Op de
foto brengen (v.l.n.r.) Hans Juer-
gen Baumler, Marika Kilius, bur
gemeester Koenig, Sjoukje Dijk
stra en Manfred Schnelldorfer een
toost uit.
(Van onze verslaggever)
De champignonteelt is west-Brabant
heeft vooral het laatste jaar weer een
belangrijke uitbreiding ondergaan. Het
aantal kweekcellen bij de leden van de
coöperatie van kwekers in west-Brabant
steeg van 92 tot 132, een stijging van
ongeveer 45 percent. Voor het eerst
werd in 1963 het omzetcijfer van ruim
een miljoen aan bruto-opbrengst door
de coöperatie bereikt.
De grote stoot voor deze champignon
teelt werd in 1955 gegeven door de
toenmalige burgemeester Van de Riet
te Standdaarbuiten. De teelt is feitelijk
uit nood geboren. Immers, de in deze
gemeente en omgeving gevestigde klei-
Het gerechtelijk vooronderzoek tegen
de van drievoudige moord verdachte
voormalige kampadjudant van Ausch
witz, de 68-jarige Robert Mulka uit
Hamburg, is dinsdag begonnen.
Mulka, die al wegens medeplichtigheid
aan moord in een „onbekend aantal ge
vallen" in het Auschwitzproces te Frank
fort terechtstaat, was vrijdag na de zit
ting onverwacht in hechtenis genomen.
Tot dan had deze vroegere SS-man, nu
nog procuratiehouder, zich tegen een
borgsom van vijftigduizend mark op vrije
voeten bevonden.
Een voormalige gevangene van het con
centratiekamp heeft de beschuldigingen
van moord tegen Mulka ingebracht. De
gewezen adjudant van kampcommandant
Hoess zou met pistoolschoten drie gevan
genen gedood hebben.
De Noorse Olympische kampioen ski
springen Toralf Engan heeft bekend ge
maakt dat hij de Zweedse krant Aftun-
bladet zal aanklagen wegens smaad, in
dien dit blad geen verontschuldigin
gen publiceert en er niet voor zorgt
dat die excuses ook in de Noorse pers
erecht komen.
Engan neemt het de Zweedse krant
kwalijk dat die heeft geschreven dat
Engan er een gewoonte van maakt
sterke drank te drinken voor hij gaat
springen, om zo zijn angst te overwin-
ïen.
Trots werd in 1956 de eerste chan.
pignonoogst verzameld.
ne vlassers konden door de dumping
prijzen voor het vlaslint op de wereld
markt het hoofd niet meer boven water
houden. Er vielen zelfs flinke klap
pen onder deze kleine zelfstandigen, om
dat het afgewerkte produkt waarin het
eigen kapitaaltje was gestoken niet dan
ver beneden kostprijs kon worden ver
kocht. Noodmaatregelen, moeizaam met
medewerking van de regering tot stand
gekomen, verlichtten de pijn van dit ver
lies, doch namen deze beslist niet weg.
Pioniers
De idee over te schakelen naar de
champignonteelt werd beslist niet en
thousiast ontvangen. Dit was wel be
grijpelijk, want de kleine vlassers had
den in de loop der jaren al meer te
leurstellingen moeten verwerken.
Ook hier wierpen zich enkele pioniers
op. Zij trokken naar Mook en omgeving
waar zij in champignonkwekerijen gin
gen werken om zich in de teelt te be
kwamen.
De eerste cellen kwamen in de loop
van 1956 te Noordhoek onder Standdaar
buiten gereed en nog hetzelfde jaar
werden de eerste champignons geplukt.
Groot was de belangstelling voor de
eerste witte zwam die voorzichtig naar
de veiling te Breda werd vervoerd.
Deskundige voorlichting zowel voor de
teelt als voor de financiering werd zo
veel mogelijk verleend. De belangstel
ling groeide, zij het hier en daar toch
nog schoorvoetend.
Hoe het in die 8 jaren groeide moge
blijken uit de omzetcijfers:
1957 13.669 kg gemid. prijs 3,26,
1958 75.000 kg gemid. prijs 2,51,
1959 122.000 kg gemid. prijs 2.80,
1960 138.000 kg gemid. prijs 3,19,
1961 236.000 kg gemid. prijs 2,76,
1962 319.200 kg gemid prijs 2,80,
1963 451.000 kg gemid.' prijs 2,59.
De bij de coöperatie aangesloten be
drijven zijn thans gevestigd in de na
volgende plaatsen. (Achter de plaats
vindt men tevens het aantal kweekcel
len vermeld), Standdaarbuiten 52, KJun-
dert 11. Düssen 3, Oud en Nieuw Gas
tel 12, Fijnaart 9, Willemstad 1, Woens-
drecht g. Dinteloord 11. Zevenbergen 2,
Nieuw Ginneken 17, Bergen op Zoom 6
en Teteringen 3.
De kwekerijen te Bergen op Zoom en
ook die te Nieuw Ginneken bestonden
reeds eerder, doch traden later toe tot
de coöperatie.
In coöperatief verband kon in de loop
der jaren ook heel wat worden bereikt
voor de inkoop van de benodigde grond
stoffen en de garantie van de afzet van
het produkt.
Daarbij moet wel uitdrukkelijk gesteld
wefden dat vooral aandacht moet wor
den besteed aan het telen van een kwa
liteitsprodukt, zodat de verwerkende em-
dustrie op de wereldmarkt mee kan.
Het proefstation voor de champignoneul
tuur te Horst biedt de gelegenheid vol
doende kennis te vergaren in die kwali
teitsteelt.
Ook regionaal zullen in de loop van
dit jaar cursussen worden georganiseerd
met als doel de vakkennis van de teler
op een hoger peil te brengen.
(Van onze Belgische correspondent)
Nederland zaj binnen afzienbare
tijd, en zeker reeds in 1970, een zeer
actieve en zelfs dominerende rol
gaan spelen in de energievoorzie-
sing van West-Europa. De ontdek
king van de aardgasbellen van Sloch-
teren en Ameland heeft Nederland
inderdaad in het bezit gesteld van
energievoorraden, die ver uitreiken
boven de eigen Nederlandse behoef
ten.
Aldus onderstreepte de Antwerpse
senator dr. Victor Leemans tijdens
een lunchcauserie, die hij dinsdag
middag in Antwerpen hield, op uit
nodiging van de Nederlands
Belgische Vereniging.
De Belgische senator, een specia
list inzake Europese energieproble
men, wees erop dat de thans be
kende Nederlandse aardgasvoorraden
driemaal groter zijn dan de ge
zamenlijke aangeboorde aardgas
reserves van Duitsland," Frankrijk en
Italië samen.
Ruw geschat zal Nederland twee
derde van die voorraden naar het
buitenland exporteren.
Men moet de troeven die Neder
land in handen kreeg, zien tegen de
achtergrond van de zich snel ont
wikkelende energiebehoeften van
West-Europa. Reeds in 1970 zal er
in het Europa der Zes een tekort
zijn van 450 miljoen ton steenkool.
Niet enkel zal het aardgas bijgeviplg
een krachtige concurrentiële positie
kunnen innemen, t.a.v. klassieke
energiedragers, zoals steenkool, maar
het betekent een welhaast providen
tiële aanvulling op het ogenblik dat
Europa voor zijn energiebehoeften
op andere werelddelen een beroep
zou moeten doen. Uiteraard roept het
aanboren van de enorme Nederland
se aardgasvoorraden een aantal
problemen op van Europese draag
wijdte. Een van die vragen is, tegen
welke prijs Nederland zijn aardgas
aan de Europese partners zal willen
afstaan. Een reeks problemen van
technische aard moet ook nog wor
den opgelost een uitgebreid net van
aardgasleiding zal West-Europa moe
ten overspannen maar deze kwes
tie van .technische aard zijn zeker
niet onoverkoombaar. De Nederland
se aardgasbellen zullen ook op het
sociale en het industriële niveau hun
uitwerking doen gevoelen. „Sociaal
en industrieel kan de graad van om
wenteling nog niet bepaald of om
schreven worden, zo besloot dr.
Victor Leemans zijn causerie, „maar
alleszins zaï tijdens de overschake
lingsperiode veel begrip en overleg
moeten worden betoond door allen
die bij de sector van de energie
voorziening zijn betrokken."
