HUIDIGE LOONBEWEGING IS SOORT „SLIPPARTIJ"
Ministers duiden op risico's van
huidige loonontwikkeling
Vele prijsstijgingen nu voorbij
Loonsom dit jaar liefst
met vijf miljard omhoog
Risico-clausule in
bouw akkoord
Wapenstilstand vol
op Cyprus
spanning
K.V.P. VERWACHT UITSPRAAK KABINET
Zeeuwse primeur: aluminium woning
Muur open
met Pasen en
Pinksteren?
Werd prinses
Irene niet
herdoopt?
Makarios
verwerpt
plan-Ball
Mag staatshoofd katholiek zijn?
REM niet bang
voor regering
DAGBLAD VOOR ZEELAND
Engeland bereid
tot meer handel
met Cuba en
Sovjet-Unie
EXTRA AANBIEDING
Waarom niet
Minister: goede bouwresultaten
ingegrepen t
500 1 prijsbewaker
Zelfde temperaturen
Goede bouwresultaten
Hoge verkoopprijzen
Huurverhoging
35 doden bij busramp
Nasleep Spaanse idylle
Kwestie dinsdag
senaat
in
Juiste procedure?
Wij gaan gewoon door
104e JAARGANG No. 24512
Uitgave: N. V. Uitg. Mij. Neerlandia.
Directeur: Drs. W. A. J. M. Harkx.
Hoofdredacteur: J. J. H. A. Bruna.
Redactieraad: J. M. A. C. v. Dongen,
C. J. v. Hootegem, mr. dr. A. J. J. M.
Mes, mr. H. M. L. de Rechter, P. V. M.
Vercauteren, L. J. v. 't Westende.
Bureau: Breda - Reigerstraat 16 -
Tel. 22341 (5 lijnen). Postgiro 1114111.
Voor God, Koningin en Vaderland
V R IJ D A G 14 FEBRUARI 1964
Abonnementsprijs 9,75 per kwartaal,
excl. 0,25 incasso; 11,85 per post
excl. 0,50 incasso; 0,75 per week.
Prijs van buitenlandse abonnementen
op aanvraag. Losse nummers 15 cent,
Advertentieprijs voor de gehele oplage
0,45 per mm. Bij contract aanzien
lijke reductie. Volledige tarieven en
Algemene Voorwaarden worden op
aanvraag gaarne verstrekt.
Bureau voor de Zeeuwse eilanden: GOLb Klokstraat 1 telefoon 6252 Bureau voor Zeeuwsch-Vlaanderen: Hulst, Steenstraat 14 telefoon 2377 (Bijbureaus: TERNEUZEN: IJsbaanstraat 24 telefoon 2601 OOSTBURG: Nieuwstraat 41 telefoon 2893)
Premier Douglas-Home van Engeland
heeft gisteren op een persconferentie in
Washington gezegd, dat zijn land bereid
is de handel met Cuba nog verder uit te
breiden en Rusland eventueel kredieten
met een lange looptijd te verstrekken.
Zijn argument voor deze houding, die
door Amerika krachtig wordt afgewe
zen, was dat communisten ,,die het goed
gaat" minder gevaarlijk zijn dan honge
rige communisten.
Douglas-Home gaf zijn persconferentie
op de Britse ambassade aan het eind van
zijn besprekingen met president John
son.
,5
Het Oostduitse persbureau A.D.N,
meldt, dat de Oostduitse regering aan
West-B er lijn voor Pasen een zelfde pas-
senregeling heeft voorgesteld als voor de
kerstperiode gold. Deze regeling zou dan
kunnen gelden van 21 tot 30 maart. Ook
voor Pinksteren zou Oost-Duitsland tot
een zelfde regeling bereid zijn.
(Van onze parlementaire redactie)
De ministers Veldkamp (Sociale Zaken), Andriessen (Economische Zaken) en Bogaers
(Volkshuisvesting), hebben in de Tweede Kamer een uiteenzetting gegeven over de
gevolgen van de loon-explosie van dit jaar voor onze economie. Hun belangrijkste uit
spraken, gedaan met een ondertoon van zorg om de risico's, die aan de huidige loon
ontwikkeling zijn verbonden, kunnen als volgt worden samengevat:
(Advertentie)
in
SUEDE- en NAPPA JASSEN
KORTE SUEDE JASJES
vanaf 75.
Breda - Bindstraat 14 tel. 31086
Tilburg - Heuvelstr. 44 Tel. 31620/
23900
- St. Annaplein 6, tel. 31621
LONEN Sinds 1 januari is een gemiddelde loonsverhoging tot stand geko
men van 11,6 procent. In totaal wordt, sociale lasten en dergelijke mede-
gerekend, voor dit jaar een gemiddelde loonsverhoging verwacht van
rond 15 procent. De regering acht een en ander „nog juist aanvaardbaar".
ECONOMISCHE GEVOLGEN De loonsom gaat dit jaar met liefst vijf mil
jard gulden omhoog. Als gevolg hiervan let op de beurskoersen
zullen de winsten met bijna één miljard verminderen, en het tekort op
de betalingsbalans met ruim een miljard toenemen. De loongolf
houdt verder risico's in voor de export en de werkgelegenheid.
PRIJSONTWIKKELING De loongolf zal voorts voor één anderhalf miljard
door prijsverhogingen worden opgevangen. Verdere prijsverhogingen
liggen nog in het verschiet, maar de'grote golf van prijsstijgingen is nu
achter de rug. Intussen zal een „sterk prijsbeleid" worden voortgezet.
AKKOORD RISICO-CLAUSULE Gistermorgen hebben de aannemersbonden
zich akkoord verklaard met de voorstellen van minister Bogaers ten aan
zien van de risico-clausule.
BEHEERSING WONINGPRIJZEN Er is geen wettelijke regeling in voorberei
ding. De Partij van de Arbeid zal twee initiatief-ontwerpen bij de Kamer
indienen, een om de onroerende goederen onder de prijzenwet te bren
gen, een ander om het zgn. strijkgeld bij openbare verkopingen te ver
bieden.
BEPERKING DURE WONINGEN Bij het goedkeuringsbeleid krijgen ook
in de ongesubsidieerde sector de aantrekkelijkste plannen, ook qua
prijs, voorrang. Als prijslimiet voor de bouwkosten wordt f 30.000 aan
gehouden.
HUURVERHOGING Verscheidene argumenten pleiten voor verhoging van
de huren per 1 juli aanstaande. Woningen in de laatste jaren gebouwd
zullen buiten de huurverhoging vallen, echter niet buiten de compensatie
regeling.
OP 1 OKTOBER zal vice-admiraal mr.
A. N. baron de Vos van Steenwijk als
commandant der zeemacht opgevolgd
worden door schout-bij-nacht L. E. H.
Reeser.
MINISTER ANDRIESSEN heeft in de
Tweede Kamer overleg aangekondigd
over de winstmarges van de groot- en
kleinhandel in aardappelen. De boeren
krijgen daarvoor maar een lage prijs,
terwijl de handel de consument nog flink
laat betalen voor de „piepers".
DRS. BARTELS, de staatssecretaris voor
Sociale Zaken en Volksgezondheid, heeft
gistei middag de raad voor de luchtver'
ontreiniging geïnstalleerd.
ZUID VIETNAMESE regeringstroepen
zijn in de delta van de Mekong tot actie
overgegaan. Er werden tien opstandelin
gen gedood en drie gevangen genomen,
zen regenngstroepen leden geen verlie
CEYLON en Oost-Duitsland zullen
sulaire betrekkingen met elkaar
knopen.
con-
aan-
op
steld,
Over de lonen sprekend zei minister
Veldkamp dat de belangrijkste uitschie
ters boven de 10-procentgrens zijn: de
autobusbedrijven (20 pet.), de schoon
maakbedrijven (18,5 pet.), de AKU (14,9
pet), de drankindustrie (14,5 pet.), Har-
tog en Zwanenberg (14,45 pet.) en de
Spoorwegen (14 pet.). Vanwaar die hoge
cijfers? Het feit, dat de onderhandelin
gen in de openbaarheid zijn gevoerd heeft
er mede toe geleid, oordeelde de mi
nister.
De bewindsman erkende, dat de hui
dige loonontwikkeling risico's inhoudt
voor de verdere economische groei van
Nederland en de werkgelegenheid.
Waarom is dan niet ingegrepen toen
het maximumgemiddelde van 10 procent
werd overschreden?
Men kan de huidige loonbeweging ver
gelijken met een slippartij, betoogde dr.
Veldkamp. Bij een slippartij mag niet
plotseling op de rem worden gedrukt,
maar moet voorzichtig worden bijge
stuurd.
Minister Veldkamp onthield zich van
een oordeel over het loonakkoord, dat
zo juist in de bouwnijverheid is bereikt.
De nieuwe C.A.O. moet eerst aan het
oordeel van de Stichting van de Arbeid
worden onderworpen.
Het zal moeilijk zijn, merkte de mi
nister op, voor de bouw een zodanige
loonsverhoging te realiseren, dat alle
„zwarte" lonen worden gewit. De samen
loop met de zwarte lonen noemde hij
overigens „wel zeer essentieel".
Minister Veldkamp onderschreef vol
komen de mening, dat er ook bij forse
loonsverhogingen nog geen reden tot zelf
genoegzaamheid is. Via de medezeggen
schap en de bezitsvorming zal een ver
dere hervorming van het sociale bestel
doorgevoerd moeten worden.
Hoe zal de vijf miljard loonstijging
worden opgebracht? Daarover sprak mi
nister Andriessen. Hij gaf de volgende
globale raming: de betalingsbalans zal
een miljard moeten opvangen, de win
sten zullen in totaal met een half a één
miljard verminderen en de prijzen zullen
stijgen met één a anderhalf miljard.
De loongolf heeft natuurlijk conse
quenties voor de prijzen. Prof. Andries
sen beloofde de Kamer, dat hij erop zou
blijven toezien dat de prijsstijgingen tot
de strikt noodzakelijke beperkt blijven.
„Economische Zaken beschikt thans
over een korps van 500 prijsbewa-
kers „plus een minister". Daarmee
kan de prijsontwikkeling goed wor
den gevolgd. „Zelfs de Consumenten
bond is vanwege een voorgenomen
abonnementsprijsverhoging op het
matje geroepen".
In totaal zijn er 18 prijsmaatregelen
getroffen. „aDt betrof dan branches waar
de boter wat al te bruin gebakken
werd". Tegen overtreders wordt proces
verbaal opgemaakt, 200 gevallen sinds
december.
Hoe is de feitelijke prijsontwikkeling
tot nu toe geweest? Vele prijzen zijn ge
lijk gebleven, zei de minister.
Het aantal in prijs gelijk gebleven
artikelen ligt eerder bij de 80 dan bij
de 60 procent. De minister kwam met
een lijst met 10.000 kruideniersarti
kelen aandragen. Hiervan is volgens
zijn gegevens 10 procent in prijs ge
stegen.
De minister, die duizenden brieven
heeft ontvangen over zijn prijsbeleid
waaruit blijkt dat de mensen meer prijs
bewust worden, had nog geen nader
nieuws over zijn plannen om op te treden
tegen verticale prijsbindingen.
DE TUNNEL tussen Italië en Zwitser
land onder de Smt-Bernhardpas wordt
19 maart voor het verkeer openge-
Hij is 5826 meter lang. Twintig
kilometer naar het Westen wordt onder
de Mont Blanc gewerkt aan een tunnel
tussen Frankrijk en Italië.
HET SOVJET-VOLK beschouwt het als
zijn eerste plicht om de Russisch
Chinese solidariteit te versterken, zo
schreef het Russische regeringsorgaan
Izwestja gisteren ter gelgenheid van de
14de verjaardag van het Russisch
Chinese vriendschapsverdrag.
NEDERLAND maakt met Denemarken
en West-Duitsland deel uit van
nieuw Grieks-orthodox diocees, aan
het hoofd waarvan de Grieks-orthodoxe
metropoliet Polyevkos Finfinis is aan
gesteld. Het nieuwe diocees omvat een
half miljoen Griekse arbeiders en stu
denten, die in genoemde landen vertoe
ven.
NOORD-VIETNAM heeft Johnsons sug
gestie om de beide delen van Vietnam te
neutraliseren, verworpen.
DE 54-JARIGE Franse letterkundige
Thierry Maulnier is gekozen tot lid van
de Aadémie Frangaise. Als opvolger
van de overleden schrijver Henry
Bordeaux.
(Van onze parlementaire redactie)
Minister Bogaers heeft in de Tweede
Kamer in het loon- en prijz-endebat ont
kend, dat er een staking is geweest on
der de aannemers by de inschrijving op
nieuwe werken. Wel was er sprake van
een zekere terughoudendheid in verband
met het ontbreken van een risico-clau
sule in de contracten. Deze terughou
dendheid werd door hem niet betreurd,
omdat daardoor de spanning op de ar
beidsmarkt werd bevorderd, doch die te
rughoudendheid mocht niet te lang duren.
Volgens een bericht in de Volkskrant
van gisteren zou prinses Irene niet door
mgr Alfrink herdoopt zyn. Het sacra
ment dat zij in 1940, in de huiskapel
van Buckinghampalace te Londen heeft
ontvangen, zou derhalve door de Kerk
als geldig erkend zijn.
Volgens hetzelfde bericht zou prinses
Irene wel op 9 januari j.l. in de huis
kapel van mgr Alfrink hebben deelge
nomen aan de 'aanvullende ceremonieën
van de doop. Tevens zou zij toen de ge
loofsbelijdenis hebben afgelegd.
"Het bericht is door het aartsbisdom
bevestigd noch ontkend. De bron van
het bericht werd door de Volkskrant niet
genoemd. Gesproken werd over „welin
gelichte kringen".
Zoals bekend heeft kardinaal Alfrink
om redenen van ambtsgeheim geen con
crete mededelingen over Irenes op
neming in de katholieke Kerk willen
doen.
Wat de datum voor Irenes formele op
neming in de Kerk betreft, herinnerde
men zich in Utrecht opeens, dat de
kardinaal van 4 tot 7 januari in Rome
is geweest. De Paus bevond zich op dat
moment in het H. Land. Prinses Irene
is op 9 januari naar Spanje vertrokken.
Weersverwachting van het K.N.M.I.
tot vanavond:
Bij zwakke tot matige wind uit oos
telijke richtingen op de meeste
plaatsen droog weer met verspreide
opklaringen, maar plaatselijk ook
wolkenvelden. In de ochtend lichte
vorst, in de middag over het alge-
ween tot even boven het vriespunt
oplopende temperaturen.
Vandaag: zon onder 17.50 uur. Maan
onder 18.54 uur.
Morgen: zon op 7.57 uur. Maan op
9.14 uur.
(Van onze verslaggever)
De eerste aluminium woning van
Nederland verrijst momenteel op
liet stille recreatieterrein van Kort-
gene. De bouw van deze nieuwe
woning, waarvoor het materiaal
uit Amerika kwam, zal normaal
niet langer dan een week in beslag
nemen. Over het bungalowtje in
Kortgene doet men momenteel
langer, omdat de bouwplaten nog
niet gestandaardiseerd zijn.
De modelwoning in Kortgene heeft
een inhoud van 80 kubieke meter
en bestaat uit een huiskamer
keuken, drie slaapkamers, een bad
kamer en een „rommelhokje"Het
huis wordt gebouwd in opdracht
van een werkgroep van architecten
en aannemers, die de aluminium
woningen in Nederland wil intro
duceren.
Een gespannen wapenstilstand
heeft gisteren een einde gemaakt aan
twee dagen van hevige gevechten die
de ernstigste waren sinds de ongere
geldheden tussen de Turkse en de
Griekse bevolkingsgroepen omstreeks
Kerstmis, die bijna waren ontaard in
een volledige burgeroorlog.
Volgens goed ingelichte kringen
heeft de Amerikaanse missie, die
naarstig naar een oplossing voor de
Cyprische moeilijkheden zoekt, ge
faald.
Makarios heeft het Brits-Ameri
kaanse plan om de rust te handha
ven door een westelijke troepen
macht uitdrukkelijk verworpen. Hij
zou de Veiligheidsraad willen
schakelen.
Waarnemers in de zuidelijke haven
stad Limassol schatten het aantal doden
dat de afgelopen dagen bij de strijd
om het fort, dat de haven van Limassol
beheerst, gevallen is, op vijftig (meest
Turkse) Cyprioten.
De gevechten, die eergisteravond afna
men, laaiden gistermorgen weer op en
duurden nog steeds voort toen de onder
minister van buitenlandse zaken van de
V.S., George Ball, andermaal een be
spreking had met president Makarios.
Britse en Cprische regeringsfunctiona
rissen hebben gistermorgen in Limassol
een wapenstilstand af kunnen dwingen
onder bedreiging van het zenden van
Britse troepen ter bescherming van de
6000 Britse onderdanen van Limassol.
Uit Grieks-Cypriotische bron werd
vernomen dat te Limassol „het deksel er
volledigafgevlogen was". Gisteren heb
ben de Engelsen dat deksel er weer op
weten te drukken, maar voor hoe lang
In Limassol hebben Britse ooggetuigen
gemeld dat de Grieks-Cyprioten een goed
georganiseerde aanval op de Turkse wijk
lanceerden, waarbij wapens, variërend
van geweren en raketwerpers tot tanks,
werden gebruikt. De Engelsen schatten
het aantal slachtoffers op 50 doden en
100 gewonden.
Het was niet helemaal duidelijk van
wie de order voor de aanval van giste
ren is uitgegaan, maar de Turkse bewo
ners beschuldigen de Grieks-Cyprioti
sche politie ervan, die op eigen gezag
acties zou hebben uitgevoerd.
In Nicosia hebben Makarios en George
Ball gisteravond nog een laatste be
king gehad.
Aan de onzekerheid voor de aannemers
is thans een einde gekomen. Gisteren is
er een akkoord bereikt over het opne
men van een risico-clausule in de con
tracten.
In contracten die na 1 maart (wanneer
de nieuwe c.a.o. van kracht is) worden
afgesloten en die een looptijd hebben
van een jaar mag geen risico-clausule
worden opgenomen.
In contracten die na 1 maart worden
afgesloten en die een looptijd hebben van
meer dan 2 1 '2 jaar mag wel een risico-
clausule worden opgenomen, doch de
wijzigingen in lonen en materialen die
zich in het eerste jaar voordoen, komen
niet voor doorberekening in aanmerking.
In contracten die na 1 maart worden
afgesloten en die een looptijd hebben van
1—2 1/2 jaar zal een bepaling worden
opgenomen volgens welke doorbereke
ning van gestegen materiaalkosten alleen
mag geschieden met toestemming van
de minister van Volkshuisvesting en
Bouwnijverheid die zijn beslissing zal
nemen in overleg met de minister van
Economische Zaken.
Minister Bogaers noemde opnieuw
verscheidene cijfers waaruit blijkt dat
de bouwproduktie zich in een stijgende
lijn beweegt. De gunstige ontwikkeling
die reeds in de laatste kwartalen van
1963 merkbaar is, zet zich steeds krach
tiger voort. De woningbouw deelt ten
volle in dit resultaat. Het beleid is er op
gericht, aldus de minister, om de bouw
van veel goedkopere woningen te bevor
deren. Dit beleid wordt niet alleen door
gevoerd bij het realiseren van het aantal
woningwetwoningen dat in het bouwpro-
gram is genoemd en bij het goedkeuren
van gesubsidieerde bouw, maar ook bij
het goedkeuringsbeleid ten aanzien van
plannen in de z.g. vrije sector. Alleen
aantrekkelijke plannen, ook afgaande op
de prijs krijgen een rijksgoedkeuring.
In principe worden alleen plannen
voor woningen met een bouwprijs
tot 30.000 gulden goedgekeurd. Een
uitzondering wordt alleen gemaakt
voor artsen, architecten en voor an
deren die een kantoor bij hun woning
nodig hebben.
Dit beleid heeft er voor gezorgd
dat er in 1963 zeventienhonderd on
gesubsidieerde woningen meer kon
den worden gebouwd dan in het
bouwprogramma waren opgenomen.
Prof. Vondeling zwaaide de minister
veel lof toe voor dit beleid. De heer
Joekes (WD) had er bezwaren tegen.
Hij meende dat door dit beleid de door
stroming werd bemoeilijkt.
Minister Bogaers vond met prof. Von
deling de hoge prijzen voor bouwgronden
en onroerende goederen een zaak die
aandacht verdient en tot bezorgdheid
aanleiding geeft. Nochtans zal de be
windsman niet een wettelijke prysbe-
heersing bevorderen omdat een wettelij
ke regeling moeilijk controleerbaar is
en gemakkelijk ontdoken kan worden.
Prof. Vondeling (P.v.d.A.) bleef op on
middellijke maatregelen aandringen. Hij
kondigde aan twee initiatief-voorstellen
bij de Kamer te zullen indienen. Het ene
ontwerp zal beogen de onroerende goe
deren onder de prijzenwet te brengen,
het andere om het zgn. strijkgeld bij
openbare verkopingen te verbieden.
(Strijkgeld is de premie in geld. die uit
geloofd wordt voor diegene, die bij een
openbare verkoping, in twee of meer
instanties gehouden, bij de eerste zit
ting het hoogste bod doet).
De opmerkingen van prof. Vondeling
over de huurverhoging werden door mi
nister Bogaers bestreden. Een huurver
hoging is, aldus de minister, noodzake
lijk op verschillende gronden. De be
windsman noemde o.a. de gestegen on
derhoudskosten en het effect dat het
achterblijven van de huren bij de alge
mene prijsstijgingen zou hebben op de
bereidheid kapitaal voor de woningbouw
te verschaffen. Zijn conclusie was dan
ook, dat aan een zekere huurverhoging
niet te ontkomen is. Hij vestigde echter
de aandacht op het sociale aspect van
de komende huurronde. De huurverho
ging zal niet van toepassing worden op
de woningen die in de laatste jaren zijn
gebouwd: de bewoners zullen echter wel
kunnen profiteren van de compensatie
regeling.
Op de weg tussen Rio de Janeiro en
Sao Paulo is een bus van de rijbaan ge
raakt en in een waterreservoir gereden
Bij het ongeluk zijn 35 inzittenden om
het leven gekomen. Slechts een persoon
heeft het ongeluk overleefd.
OOSTENRIJK heeft de andere leden van
de Europese Vrijhandelsassociatie (E.V.
A.) medegedeeld, dat het waarschijnlijk
uit de organisatie zal moeten treden als
het erin slaagt de status van geassocieerd
lid van de Europese Economische Ge
meenschap te verkrijgen.
(Van onze parlementaire redacteur)
De K.V.P. verwacht dat minister
president mr. Marijnen komende
dinsdag in de Eerste Kamer, waar
hij de begroting van Algemene Za
ken moet verdedigen, het standpunt
van het kabinet bekend zal maken
inzake de vraag of een katholiek in
Nederland koning of koningin kan
zijn.
De katholieke parlementariërs reke
nen erop dat dit kabinetsstandpunt
conform de grondwet, die geen discri
minatie naar geloof kent zal lui
den: een katholiek kan even goed als
ieder ander tot de troon geroepen wor
den.
Vandaag beraadt het kabinet zich
over deze kwestie. Afgezien van enkele
vraagtekens rond C.H.U.-minister
bchoiten (Justitie) zijn er voorshands
geen aanwijzingen, dat de ministerraad
niet zou kunnen komen tot een uit
spraak als door de K.V.P. wordt ver
wacht. Mocht deze verwachting niet in
vervuil.ng gaan, dan zijn politieke com
plicaties niet uitgesloten. De K.V.P. is
met van plan deze kwestie op de spits
te drijven, maar anderzijds zou het ka
tholieke volksdeel toch moeilijk kun
nen berusten in een degradatie tot
tweede-rangs burger.
Dat immers zou het geval zijn als
genoegen genomen moest worden met
het feit dat een katholiek, uitsluitend
vanwege het katholiek zijn, niet tot
de troon geroepen zou kunnen worden.
De vrijheid van godsdienst voor de
drager van de kroon is een nasleep
van de Spaanse idylle van prinses Irene
en Don Carlos. De Tweede-Kamer
fractie der K.V.P. heeft er zich gister
avond in een speciaal daartoe uitge
schreven fractievergadering langdurig
over beraden. Aanleiding tot dit beraad
was de gang van zaken bij het verlo
vingsdebat van dinsdag jl. in de Twee
de Kamer. Oppositieleider dr. Vonde
ling heeft toen de kwestie van de gods
dienstige overtuiging van de vorstin
aangegrepen als een middel om een
wig te drijven tussen de K.V.P,, de A.R.
en C.H.U.
Van buiten af gezien lijkt hij in die
opzet geslaagd te zijn. Premier Marij-
nen kwam niet verder dan een per
soonlijk standpunt (geen discriminatie
op grond van godsdienstige overtuiging)
en de A.R. en C.H.U. hulden zich in
stilzwijgen, dit ondanks een dringende
uitnodiging van dr. Vondeling om op
dit punt kleur te bekennen.
K.V.P.-fractieleider drs. Schmelzer
heeft zich niet in dat debat gemengd.
Zijn afzijdigheid is hier en daar uitge
legd als een aanwijzing, dat hij de hui
dige politieke samenwerking zwaarder
zou laten wegen dan een „affront" voor
het katholieke volksdeel.
Dit verwijt is niet gerechtvaardigd.
De K.V.P.-fractieleider heeft er bewust
op aangestuurd dat er niet in de hitte
van het debat op een moment dat
zowel het kabinet als de A.R. en C.H.U.
nog niet met dit probleem klaar wa-
ren uitspraken zouden worden ge
daan, die ook op langere termijn gezien
schade zouden toebrengen aan de on
derlinge verstandhouding tussen katho
lieken en protestanten.
Na het debat zijn weer van K.V.P.-
zijde stappen ondernomen, zowel naar
de kant van het kabinet als in de rich
ting van de A.R. en C.H.U. om te ko
men tot een voor de K.V.P. bevredigen
de uitspraak over de ook door de grond
wet gegarandeerde vrijheid van gods
dienst voor een koning (in) of troonop
volger (ster). Het K.V.P.-standpunt is
daarbij heel rustig naar voren gebracht.
De K.V.P. vermijdt bewust een strijd-
houding. De vrijheid van godsdienst,
ook voor het staatshoofd, is voor haar
vanzelfsprekend. De K.V.P. is er niet
mee gebaat een houding aan te nemen
die bij de achterban van A.R. en C.H.U.
en ook nog in ruimer verband op verzet
zou sluiten.
In politieke kringen bestaat overi
gens wel enkele twijfel over de proce
dure die waarschijnlijk gevolgd zal
worden bij het bekendmaken van het
kabinetsstandpunt omtrent de religie
van het staatshoofd. Moet een derge
lijke uitspraak, die belangrijke politieke
gevolgen kan hebben, nu wel in de
Eerste Kamer worden gedaan? Er lijkt
veel voor te zeggen de minister-presi
dent terzake in de Tweede Kamer een
verklaring te laten afleggen. Het oor
deel van de Tweede Kamer is immers
maatgevend in politieke zaken. Boven
dien is deze kwestie daar het eerst aan
de orde geweest.
(Van onze Haagse redactie)
De R.E.M. (Reclame- en Exploitatie-
maatschappij) voelt zich in geen enkel
opzicht bedreigd door regeringsmede
delingen over de voorbereiding van
maatregelen tegen haar plannen om op
de Noordzee een t.v.-eiland te bouwen.
„Onze juridische experts hebben reeds
grondig onderzocht of regeringsmaatre
gelen mogelijk zijn. Wij zijn tot de
conclusie gekomen gewoon door te
moeten gaan. Overigens hadden wy
deze reactie van regeringswege wel
verwacht, gezien de druk van de zui
len", zo zei de directeur van de R.E.M.
de heer P. Brandei.
De R.E.M. houdt zich aan zijn tevoren ge
pland werkschema: begin maart wordt
het t.v.-eiland geïnstalleerd op een on
diepe plek in de Noordzee tussen Kat
wijk en Noordwijk, in mei beginnen
de experimentele uitzendingen en op 1
juli a.s. gaat de commerciële televisie
officieel van start.
De heer Brandei heeft voorts verklaard
nu ook spoedig de namen te zullen
bekendmaken van de grote nog onbe
kende financiers van de R.E.M. Ook zal
hij binnenkort mededelen op welke
golflengte men vanuit het televisie
eiland gaat uitzenden. Bedenkingen
van technische aard, die men de heer
Brandei tegenwerpt, wuift hij weg met
een: „Nonsens, de zaak is technisch vol
komen uitgekiend".