Nbrex
Wij hopen onze dochter gauw
weer in ons midden te zien
Makarios akkoord
met Navo-troepen
Erwtensoep voor wachtenden
bij de hekken van Soestdijk
Toespraak van koningin verklaart achtergrond van alle opwinding en geruchten
Koffers van
Irene
DAG VAN SPECULATIES
Rijnmond-geen
Rotterdams
belang alléén
Ophouden met
roken is ook
gevaarlijk
DAGBLAD VOOR ZEELAND
P. v. d. A.-senalor
irdverschuiving
ist zeven doden
Ontwapeningsgesprek
Tsarapkin alle
kernwapens uit
buitenland
Ministers bijeen
Bomaanslag op
Y.S.-ambassade
in Nicosia
MAAR ONDER
VN-TOEZICHT
Buiig
Staking dreigt
bij Italiaanse
ambtenaren
Opwinding en
onzekerheid
TOXOPEUS
Spoedig Franse
zaakgelastigde
China
m
Voor God, Koningin en Vaderland
|04e JAARGANGNo. 24504
Uitgave: N. V. Uiig. Mij. Neerlandia.
Directeur: Drs. W. A. J. M. Harkx.
Hoofdredacteur: J. J. H. A. Bruna
Redactieraad: J. M. A. C. v. Dongen,
C. J. v. Hootegem, mr. dr. A. J. J. M.
Mes, mr. H. M. L. de Rechter, P. V. M.
Vercauteren, L. J. v. '1 Wesfende.
Bureau: Breda - Reigerstraar 16
Tel. 22341 (5 lijnen). Postgiro 1114111.
WOENSDAG 3 FEBRUARI 1964
Abonnementsprijs 9,75 per kwartaal,
excl. 0,25 incasso; 11,85 per post
excl. 0,50 incasso; 0,75 per week.
Prijs van buitenlandse abonnementen
op aanvraag. Losse nummers 15 cent,
Advertentieprijs voor de gehele oplage
0,45 per mm. Bij contract aanzien
lijke reductie. Volledige tarieven en
Algemene Voorwaarden worden op
aanvraag gaarne verstrekt.
Bureau voor de Zeeuwse eilanden: GOES, Klokstraat 1 telefoon 6252 Bureau voor Zeeuwsch-Vlaanderen: Hulst, Steenstraat 14 telefoon 2377 (Bijbureaus: TERNEUZEN: IJsbaanstraat 24 telefoon 2601 OOSTBURG: Nieuwstraat 41 telefoon 2893)
IRENE'S VERLOVING GAAT NIET DOOR
fcn door regen veroorzaakte aardver.
living heeft bij La Paz in Bolivia
Itig krotwoningen onder modder be-
'en, waarbij minstens zeven personen
het leven kwamen. Vijf anderen
Iden vermist.
b meeste inwoners van het gehucht
jtr wisten zich in veiligheid te stel-
voordat de modderlawine hen bedolf,
waren gewekt door de kreten van
?n die hoger op de helling van de
Irel woonden.
r»diCJa|
Itring geen bezwaar lopen
ontbreken van een ear»
ontimie volbelaste zuiger-
pt met moeilijkheden aan
zuigers.
^votor heeft ongeveer het»
-uik als de zuiger-motor
ruikt zeer veel brandstof
ilasting.
-motor is zuinig bij maxi»
iel. maar bij een hoger
neemt het brandstofver-
mredig toe.
?n - gewicht - verhouding
meiden ongeveer gelijk,
motor kan lange tijd on«
ijven, zonder nadelige ge-
van te ondervinden. Bo»
fcreekt er een koelsysteem,
lotor krijgt na lang onge-
fci. vastzittende zuiger»
iisie op zuigerveren, klep-
fken. terwijl bij waterge-
Isren nog meer problemen
PERSPECTIEF
Ilhet nog zeker enkele ja-
Buren zal de zuigermotor
(rongen worden door een
direct een draaiende be»
troorzaakt. minder bewe-
len heeft en minder on»
[ergt.
ver werken ook Austin,
ord, Renault, G. M. en
rPieken aan een auto met
als krachtbron,
nteressant is de vinding
kr. waarbij gebruik ge»
t van een systeem om de
gebogen schoepen te
Ijtellen waardoor het mo-
gasstroo'm te richten ei>
|ns meer of minder stuw-
e turbine te kunnen over-
itors laat reeds jaren in
bte bussen lopen met als
pe gasturbine-motor, die
tillingsvrijheid en geruis-
Ionder voor dit vervoer
Al met al zijn er ver-
literessante veranderingen
lNu deg asturbine-motor-
Itische Teven glansrijk
li an het tempo van
Img nog versneld.
(Van onze parlementaire redactie)
Prof dr. Querido (P. v. d. A.) direc
teur van de G.G. en G.D. te Amsterdam
heeft een waarschuwing laten horen
tegen activiteiten die rokers ertoe moe
ten brengen met hun gewoonte te breken.
„Zullen de mensen die met roken op
houden niet komen tot andere vormen
van verslavingen welke schadelijker
zijn
Prof. Querido liet zijn waarschuwing
horen in de Eerste Kamer bij de be
handeling van de begroting van sociale
zaken en volksgezondheid. In tegenstel
ling tot de heer Schipper (A.R.) had de
Amsterdamse hoogleraar weinig waar
dering voor de actie tegen het roken.
Hij noemde het onzedelijk dat door een
belastingverhoging geprobeerd wordt
het roken van sigaretten te verminderen.
„Roken is nog de zindelijkste van alle
menselijke ondeugden. Het bergt niet in
zich de schadelijke gevolgen van drank
misbruik, van goklust en van seksuele
uitspattingen", aldus prof. Querido.
De sleutel van het probleem, aldus de
hoogleraar, is een wetenschappelijk on
derzoek met het doel de schadelijke
stoffen uit de sigaret op te sporen en
deze te verwijderen
De heer Kranenburg (C.H.U.) vroeg
aan de staatssecretaris meer de aan
dacht te vestigen op verstandig roken.
Rusland heeft gisteren op de ont
wapeningsconferentie in Genève de eis
gesteld, dat de ontwapening begint met
het terugtrekken van alle kernstrijd
krachten uit het buitenland. Dit zou in
houden, dat de N.A.V.O. haar Ameri
kaanse atoomschild in Europa zou ver
liezen, terwijl Rusland zijn kernstrijd
krachten slechts tot achter de Poolse
grens zou behoeven terug te trekken.
De Russische delegatieleider Tsarap
kin noemde deze voorwaarde bij het be
spreken van het Russische ontwape
ningsplan in drie stadia. Hij zei dat de
landen tot aan het derde stadium een
„beperkt aantal" kernwapens zullen
mogen behouden als beschermend schild.
De eerste stap van het eerste stadium
zou echter de terugtrekking van alle
kernwapens zijn die nu op buitenlandse
bodem gestationeei'd zijn.
Tsarapkin stelde verder de eis, dat
het Westen in principe met het Rus
sische voorstel akkoord moet gaan, voor
er over details als inspectie onderhan
deld wordt.
Washington heeft jaren geleden al een
afschaffing van kernwapens in drie
stadia voorgesteld. In het eerste stadium
zou 30 procent der wapens moeten ver
dwijnen, in de twee volgende telkens
3o procent. In het Westelijk voorstel
waren echter geen suggesties opgeno-
men betreffende de gebieden vanwaar
de kernwapens het eerst zouden moeten
verdwijnen.
Koningin Juliana heeft gisteravond in een korte toespraak tot het Nederlandse volk
iets van de achtergronden verklaard van de moeilijkheden die rond prinses Irene zijn ge
rezen. Waarom de prinses, ondanks een kennelijk verzoek van haar ouders, niet naar
Nederland is gekomen, is nu verklaard door de mededeling dat zij haar ouders heeft
meegedeeld dat de verloving, waarover al zoveel geruchten de ronde deden, geen door
gang zou vinden.
Koningin Juliana zei gisteravond letterlijk
Ik heb er behoefte aan u mede namens
mijn man iets te zeggen. De laatste tijd is er
veel gesproken en geschreven over onze
dochter Irene. Er is een grote belangstelling
getoond in haar plannen voor de toekomst.
Wij hadden u zo graag eerder deelgenoot
van die plannen willen maken. Maar dit kon
werkelijk niet vanwege de heuglijke moge-
ijkheid van een verloving. Dit zult u kunnen
begrijpen. Maar nu moeten wij u helaas zeg
gen dat onze dochter Irene ons vanmiddag
heeft medegedeeld dat deze verloving geen
doorgang zal vinden. U zult meevoelen dat
onze dochter thans een bijzonder moeilijke
tijd doormaakt. Wij doen daarom een drin
gend beroep op u allen om haar de rust te
gunnen waaraan zij onder deze omstandig
heden zo zeer behoefte heeft. Wij hopen
onze dochter binnenkort weer in ons mid
den te zien.
Voordat de toespraak vari de koningin was aangekondigd had een
stroom van geruchten de verwarring rond Irene vergroot.
Was zij tegen de wil van haar dinsdag naar Nederland teruggekeerde
ouders in Spanje gebleven? Een vraag waarop ook gisteren het antwoord
niet is gekomen.
Uit de warrige situatie hadden zich
overigens wel enkele opmerkelijke fei
ten losgemaakt:
Koningin Juliana en prins Bernhard
waren dinsdagmorgen kort na negen
uur uit Innsbruck vertrokken en per re-
gerings-Friendship om 11.43 geland op
Soesterberg. Vandaar was het konink
lijk paar per auto naar het paleis Soest-
dijk gereden, waar om zeven minuten
over twaalf de koninklijke standaard
werd gehesen.
Vanuit Barcelona vertrok dinsdag
morgen om kwart over tien de konink
lijke Friendship die om tien-voor twee
op Soesterberg landde. Prinses Irene
was niet aan boord. Mr. J. van der Hoe
ven, die haar kwam afhalen, keerde
onverrichterzake terug naar paleis
Soestdijk.
Minister-president mr. V. Marijnen
had dinsdagmiddag vier uur lang ge
sproken met koningin en prins. Hij was
naar het paleis ontboden, zodra het
koninklijk paar daar was teruggekeerd.
Omstreeks half zeven dinsdagavond wa
ren op verzoek van premier Marijnen in
hotel Kasteel De Hooge Vuursche te
Baarn bijeengekomen de ministers Bies
heuvel, Toxopeus en Scholten. Minister
Toxopeus werd ,,bij missive" uit de
Tweede-Kamer-vergadering geroepen,
omdat zijn aanwezigheid elders drin
gend gewenst" was.
Particulier secretaresse mejuffrouw
M. Wijnen had dinsdagmiddag desge
vraagd meegedeeld geen flauwe notie te
hebben van de verblijfplaats van de
prinses. Ze kon evenmin een verklaring
geven voor het feit dat Irene niet per
Friendship op Soesterberg was geland,
terwijl de rijksvoorlichtingsdienst had
bevestigd dat zij per vliegtuig uit Bar
celona zou zijn vertrokken.
De laatste berichten over het konink
lijk huis waren niet van speculaties ont
bloot. Met name in Spanje is druk ge
gist, vooral toen bekend was geworden
dat jhr. De Ranitz, burgemeester van
Utrecht, met een speciale opdracht in
Madrid is geweest. De leiding van het
op ongeveer twintig kilometer zuidelijk
van Madrid gelegen kkoster van Alde-
huma heeft dinsdagmiddag met nadruk
ontkend dat Irene daar in retraite is. De
Nederlandse ambassade in Madrid bleef
even zwijgzaam als zij de laatste dagen
geweest is.
Het nieuwste gerucht is dat Irene in
conflict is met haar ouders. Ze zou zelfs
niet met de naam van haar toekom
stige echtgenoot voor de dag willen ko
men.
Heel Den Haag heeft dinsdag in de
grootst mogelijke opwinding geleefd.
De ministers Marijnen, Biesheuvel,
Scholten en Toxopeus, van ieder van de
regeringspartijen dus een, hebben be-
IN BORN (L.) is gisteren een vierjarig
meisje verongelukt. Het kind stad plot-
0Vu en werd aangereden door
een vrachtauto
TOT TWEEDE-Kamerlid is toegelaten
R Laan jr. uit Rotterdam, die
nom v" d' A'-fractie de plaats in zal
nemen van de tot commissaris van de
Koningin in Noordholland benoemde mr.
kranenburg.
DE VIER Westduitse studenten, die bij
Sen grotonderzoek in het Jura-gebergte
door een overstroming van de buiten
wereld afgesneden werden, zijn gisteren
baar boven gehaald.
TOON HERMANS' echtgenote is giste
ren door het nationale Valentijncomité
met een grote mand vol lekkernijen
verrast.
EEN 23-JARIGE vrouw uit Brunssum
is gisteren tot een jaar celstraf veroor
deeld, omdat ze vorig jaar haar man
met een bijl op het hoofd geslagen had.
BONDSKANSELIER Erhard is gisteren
67 jaar geworden. Hij heeft er geen feest
van gemaakt, zoals zijn voorganger
pleegde te doen.
AMERIKA heeft een satelliet gelanceerd,
die de geleerden meer gegevens zal
moeten verschaffen over de activiteit
van zonnevlekken, die een gevaar kun
nen zijn voor ruimtereizigers.
Het koninklijk paargadegeslagen
door vele belangstellenden, komt
op Soestdijk aan.
raadslaagd over de tekst die de koningin
over de radio zou uitspreken. Toen zij
hun goedkeuring aan die tekst hadden
gegeven was het niet meer nodig dat de
minister-president zich nog naar Soest
dijk begaf.
De vier ministers stapten in een snelle
auto en reden in 50 minuten naar Den
Haag. Daar was intussen de minister
raad al in de Trèveszaal bijeen. De mi
nisters hebben hun andere collega's toen
op de hoogte gesteld van de gang van
zaken. Intussen had de voorzitter van
de Tweede Kamer, mr. Van Thiel, de
fractieleiders van de vijf grotere frac
ties laten waarschuwen. Om tien over
tien werden de fractieleiders in de ka
mer van mr. Van Thiel van de gang vair
zaken op de hoogte gebracht, wéér door
de vier ministers Marijnen. Toxopeus,
Biesheuvel en Scholten. Een van de
ministers verklaarde desgevraagd: „Prin
ses Irene is niet in Nederland op dit
moment". Op de vraag waar de prinses
dan wél verbleef werd geantwoord:
,,Dat weten de ouders". Zij is ergens in
Spanje.
De verwarring rondom de prinses
heeft ook de aandacht van de buiten
landse pers. Een groot aantal corres
pondenten is dinsdagavond naar Neder
land gevlogen.
In Innsbruck is inmiddels bekend ge
worden dat het koninklijk paar spoedig
naar Oostenrijk terugkeert en met de
prinsessen Beatrix en Margriet de win-
tervakantie in Lech zal voortzetten.
Dinsdagavond zijn bij het gebouw van
de Amerikaanse ambassade te Nicosia op
Cyprus twee bommen ontploft, waardoor
het gebouw zware schade opliep. Er heb
ben zich geen persoonlijke ongelukken
voorgedaan.
Onmiddellijk nadat hij een mededeling
over de bomaanslag ontvangen had, is
de president van Cyprus, aartsbisschop
Makarios, naar de Amerikaanse ambas
sade gegaan. Na een kort bezoek keer
de hij terug naar zijn paleis, waar hij
de Amerikaanse ambassadeur, Fraser
Wilkins, ontving. Makarios zou later op
de avond een radiotoespraak houden.
De president van Cyprus, aarts
bisschop Makarios, heeft zich in
beginsel akkoord verklaard met
het plan voor een NAVO-politie-
macht van 10.000 man voor Cy
prus, indien deze politiemacht een
formele verbinding met de Ver
enigde Naties krijgt. Ook wil Ma
karios dat de regering van Cyprus
gekend wordt in de samenstelling
van de politiemacht.
De memoranda van Makarios waren
dinsdagmiddag laat in Londen binnen
gekomen bij minister Duncan Sandys en
ambassadeur David Bruce. Ze werden
overgebracht door Spyros Kyprianou, de
Cypriotische minister van buitenlandse
zaken. Toen deze de memoranda afge
geven had bij het kabinet van minister
Sandys deelde hij wachtende verslagge
vers mee dat er vermoedelijk een of
twee dagen zouden verstrijken eer van
regeringszijde commentaar op het stand
punt van Makarios gegeven werd. Hier
uit leidde men af dat de memoranda
door Engeland en de Verenigde Staten
besproken moeten worden Ook Grieken
land en Turkije zullen in dit overleg
betrokken worden.
Het voorstel inzake de N.A.V.O.-
j politiemacht was onvoorwaardelijk aan
vaard door de Turkse regering en de
vertegenwoordigers van de Turkse be
volkingsgroep op Cyprus. De Griekse
regering had de aanvaarding afhankelijk
I gesteld van aanvaarding door de aarts-
j bisschop.
Het plan voorziet in het uitzenden van
10.000 militairen, afkomstig uit de N.A.
V.O.-landen, naar Cyprus voor de tijd
van drie maanden. In die periode moe
ten de leiders van de Griekse en Turkse
bevolkingsgroepen in Londen een vredes
conferentie bijwonen. De Turkse en
Griekse militaire contingenten op Cyprus
moeten gedurende de drie maanden van
de afkoelingsperiode bevroren worden
op hun huidige sterkte, terwijl deze
beide landen zich moeten verplichten
niet militair tussenbeide te komen zo
lang de N.A.V.O.-politiemacht op Cyprus
aanwezig is.
IN ZWITSERLAND is een Westduitser
gegrepen, omdat hij zich aan spionage
voor een' Oosteuropese mogendheid zou
hebben schuldig gemaakt.
Weersverwachting tot woensdag-
avond:
Wisselende bewolking en plaatselijk
rnkele buien. Krachtige tot harde,
I langs de kust tijdelijk stormachtige
I wind, draaiend naar noordwest. De-
je iets *a£er£ temperaturen.
vandaag: zon onder 17.34 uur. Maan
onder 11.31 uur.
oTargen: zon °P 813 uur. Maan op
3.19 uur.
Journalisten en fotografen samen
gestroomd voor de hekken van
paleis Soestdijk.
In Italië zijn de pogingen om een al
gemene ambtenarenstaking af te wen
den mislukt. Het is praktisch zeker dat
vandaag in Italië geen treinen zullen
rijden, geen post zal worden bezorgd,
interlokale telefoongesprekken onmoge
lijk zullen zijn, de scholen gesloten en
slechts enkele regeringskantoren ge
opend zullen zijn.
De minister van bureaucratische her
vormingen, Luigi Preti, heeft tevergeefs
een laatste poging gedaan om door on
derhandelingen met vakbondsvertegen
woordigers de staking af te wenden.
De vakbonden willen staken om een
andere salarisregeling voor het over
heidspersoneel te verkrijgen. De vroege
re regering van ex-premier Amintore
Fanfani had dit verleden jaar beloofd,
maar moest aftreden voor zij haar belof
te kon inlossen. De nieuwe regering van
premier Aldo Moro wilde er niet aan
beginen. betogend dat Italics economi
sche moeilijkheden intussen groter zijn
geworden. De staking zou vierentwintig
uur duren.
De drie grote vakbonden katholieke,
communistische en socialistische heb
ben te kennen gegeven dat er nog meer
stakingen zullen volgen, indien die van
heden geen resultaten zou opleveren.
Zelden is er een 20 grote menigte
op de been geweest voor de Hekken
van paleis Soestdijk als gisteren.
Een grote, steeds groeiende groep
verslaggevers, fotografen en came
ramensen had de wacht betrokken
om niets van het nieuws, als dat zou
komen, te missen. Velen stonden er
al vanaf 's morgens zeven uur. En
hoewel de zon scheen, was de tem
peratuur er toch niet naar om ple
zier te hebben. Het was koud, bit
ter koud en er werd druk gestamp
voet.
Vanzelfsprekend trok de drukte ook
andere belangstellenden aan. mensen
uit de omgeving, die graag een glimp
hadden opgevangen van wat er zou
kunnen gebeuren.
Men heeft echter alleen de ministers
in en uit zien gaan. Het koninklijk paar
heeft men nauwelijks gezien. Eerst nam
men aan dat koningin en prins, na op
vliegveld Soesterberg te zijn aangeko-
men, per helikopter naar het paleis
waren doorgegaan en in de achtertuin
geland. Ze bleken echter per auto langs
binnenwegen in snelle vaart naar huis
te zijn gegaan. Het hijsen van de stan
daard, om zeven minuten over twaalf,
bevestigde hun aankomst.
De journaiistenschare voor het paleis
heeft, hoewel niemand er tussenuit
durfde om even te gaan eten, toch niet
al te veel honger moeten lijden. Vroeg
in de middag kwam er namelijk een
grote auto aanrijden en daar sprong
een witgejaste dame uit, die onder luid
gejuich een enorme pan erwtensoep uit
de kofferruimte haalde.
Ze heeft niet naar klanten hoeven
zoeken. De warme snert was heel gauw
uitverkocht en de wachtende nieuws-
gaarders konden er toen weer uren
tegen
Ook op Schiphol heerste gisteren nog
zenuwachtigheid, omdat men er niets
wist van de wijze waarop koningin en
prins uit Innsbruck terug zouden ke
ren. Ook over de komst van prinses
Irene tastte men in het duister. Ook op
Soesterberg v het druk, toen later be
kend werd da. het koninklijk paar daar
zou landen. Toen verwachtte men ook
nog dat prinses Irene daar zou aanko
men. De verwondering onder de wach
tende journalisten was groot, vooral
omdat uit het toestel uit Spanje wel
bagage geladen werd die kennelijk aan
een dame toebehoorde.
Zo heeft het gehele land tot 's avonds
laat in een ware opwinding geleefd.
Kamervoorzitter Van Thiel toonde gis
teravond alle begrip voor het werk van
de pers: toen bekend werd dat er een
persconferentie zou worden gehouden,
bood hij de grote schare binnen- en
buitenlandse journalisten spontaan de
gehele telefoonapparatuur van de
Tweede Kamer aan, zodat men mei
zou kunnen werken.
Minister Toxopeus, Binnenlandse Za
ken, heeft gisteren in de Tweede Kamer
als zijn mening te kennen gegeven dat
de deelnemende gemeenten aan „Rijn
mond" niet ondergeschikt moeten wor
den aan dit openbare lichaam. Rijnmond
mag niet vervormd worden tot een grote
gemeente. Mede om die reden voelde de
minister er niets voor het bestuur van
Rijnmond rechtstreeks te laten kiezen.
„De ingezetenen van de samenwerkende
gemeenten worden bepaald geen burgers
van Rijnmond", aldus minister Toxopeus,
tijdens zijn verdediging van het „wets
ontwerp openbaar lichaam Rijnmond".
Hij verklaarde tenslotte ook dat het
hem onjuist leek de burgemeester van
Rotterdam als voorzitter van Rijnmond
aan te wijzen. Dat zou de burgemeester
niet alleen te zwaar beiasten, maar het
zou tevens de schijn wekken dat Rijn
mond eigenlijk alleen maar een Rotter
dams belang zou zijn.
Het Rijnmond-debat moest plotseling
worden geschorst omdat minister Toxo
peus voor een dringende kwestie werd
weggeroepen.
De eerste Franse zaakgelastigde bij de
Chinese regering in Peking zal „zeer
binnenkort" worden benoemd, heeft het
Franse ministerie van buitenlandse za
ken gisteren gezegd.
De woordvoerder noemde niet de naam
van de nieuwe zaakgelastigde, die de
komst binnen drie maanden moet
voorbereiden van een Franse ambassa
deur.
Om ongeueer 13.45 uur arriveerde
op Soestdijk een stationwagen,
waaruit enige roodleren koffers,
welke waarschijnlijk aan prinses
Irene behoren, het paleis werden
binnen gedragen.
WIM IOOO,». LET OP SUS-KRANT PAGINA 4.
