CYPRUS: EXPLOSIEF Gaat Turkije Cyprus-conferentie verlaten VANDAAG START ANTI-ROKEN ACTIE Felle reacties op Franse erkenning van Peking Rusland wil vernietiging van alle bommenwerpers Griekse strijdkrachten staat van alarm Lemnitzer in Ankara De kroonprinses verjaart Paus bepaalt verandering van liturgie Drentse commissaris legt functie neer *3 DAGBLAD VOOR ZEELAND in Tanganjika s staatshoofd. Muiters wilden regering omver werpen Vliegtuig uit VS boven O.-Duitsland neergeschoten Westelijke wind Verdere commentaren Biesheuvel ..Ik verwacht geen spoedige eierstop BANDIETEN VERMOORDEN 16 MENSEN Voor 12 mille aan juwelen gestolen A Ontwapeningsplan in Genève Eén maand gevang Barbediende schonk huzaar (die stierf) te veel drank Neger betoging in Atlanta Belgische artsen gaan staken 104e JAARGANG No. 24497 Voor God, Koningin en Vaderland rlï>tXAf*J -GIN S D A 'Uitgave-. N. V. Uitg. Mij. Neerlandia. IDirecteur: Drs. W. A. J. M. Harkx. i Hoofdredacteur: J. J. H. A. Bruna. IRedactieraad: J. M. A. C. v. Dongen, IC. J. v. Hootegem, mr. dr. A. J. J. M. ijVtes, mr. H. M. L. de Rechter, P.. V. M. Vercauteren, L. J. v. 't Westende. Bureau: Breda Reigerstraat 16 Tel. 22341 (5 lijnen). Postgiro 1114111. JANUARI 1964 Abonnementsprijs 9,75 per kwartaal, excl. 0,25 incasso; 11,85 per post excl. 0,50 incasso; 0,75 per week. Prijs van buitenlandse abonnementen op aanvraag. Losse nummers 15 cent. Advertentieprijs voor de gehele oplage 0,45 per mm. Bij contract aanzien lijke reductie. Volledige tarieven en Algemene Voorwaarden worden op aanvraag gaarne verstrekt. Bureau voor de Zeeuwse eilanden: GOES, Klokstraat 1 telefoon 6252 Bureau voor Zeeuwsch-Vlaanderen: Hulst, Steenstraat 14 telefoon 2377 (Bijbureaus: TERNEUZEN: IJsbaanstraat 24 telefoon 2601 OOSTBURG: Nieuwstraat 41 telefoon 2893) Een „motu proprio" van Paus Pau- lus ter nadere uitwerking van de door het Concilie reeds vastgestelde nieuwe richtlijnen voor de liturgie van de kerk, is gisteren verschenen onder de titel „Sacram Liturgiam". Het bepaalt: 1. Het onderwijs in de liturgie op seminaries, religieuze scholen en theologische faculteiten, zoals in de constitutie voorzien, moet aan staand jaar beginnen. 2. Er zullen diocesane commissies ter bevordering van de liturgi sche beweging en voor gewijde muziek en kunst worden inge steld. 3. Bij de missen op zon- en feest dagen is de preek verplicht. 4. Het sacrament van het vormsel mag tijdens de mis worden toege diend. 5. Als het sacrament van het huwe lijk buiten de mis wordt toege diend moet, na een korte onder richting, het bruidspaar het epis tel en evangelie van de dag op nieuw voorgelezen worden alvo rens de huwelijkszegen wordt gegeven. 6. Bij het brevieren kunnen de priesters de prime weglaten en wat de andere „kleine uren" be treft een keuze doen. 7. De bisschoppen kunnen om gel dige redenen ontheffing van de brevierverplichting verlenen en deze doen vervangen door een andere devotie-oefening. 8. De religieuzen, die het brevier gedeeltelijk bidden, moeten zich zelf ook beschouwen als deelne mers aan het officiële gebed van de Kerk. 9. De vertalingen van het brevier gebed in de eigen taal moeten te voren door de Heilige Stoel goed gekeurd worden. 10. De benaming „territoriaal", be treffende bisschoppenconferen ties die bevoegdheid hebben in zake de liturgie, moet uitgelegd worden in de zin van „nationaal". Tenslotte wordt uitdrukkelijk ge steld dat de invoering van alle an dere vernieuwingen op het gebied van de liturgie aan de Heilige Stoel en, overeenkomstig de regelen van het canonieke recht, aan de bisschop pen voorbehouden blijft. Bij k.b. is met ingang van 1 maart aan mr. J. Cramer, commissaris van de koningin in Drente, eervol ontslag ver leend met dankbetuiging voor de vele •n gewichtige diensten aan het land be wezen. Hij volgde in 1951 mr. dr. R. H. baron de Vos van Steenwijk op. Turkije lieeft besloten (le conferentie over Cyprus die mo menteel in Londen wordt gehouden, te verlaten. Althans in beginsel. Deze laatste toevoeging is dan van de Turkse minister van buitenlandse zaken, Feridun Erkin die dit verklaarde bij zijn aankomst op bet Forcing Office te Londen, voor zijn ont moeting met zijn Britse ambtgenoot R. A. Butler. Daarmee kan de toestand, volgens officiële zegslieden, gekenschetst worden als „gevaarlijk explosief". Eerder op de dag hadden leden van het Britse kabinet bespre kingen gevoerd met de Britse generale staf, nadat berichten waren ontvangen over Griekse en Turkse troepenbewegingen. Uit Turkije is bericht dat generaal Ali Keskiner, bevelhebber van de Turkse landstrijdkrachten, een inspectiebezoek heeft gebracht aan militaire eenheden in Iskenderun, een Turkse havenstad, die tegenover Cyprus is gelegen. Dertien schepen van de Turkse marine vertrok ken gisteren uit Iskenderun voor een oefening met eenheden van de Turkse luchtmacht. Na een onderhoud van vijftig minuten met de Britse minister van buitenlandse Daarna kwam het voltallige ka binet onder sir Alec Douglas-Home bijeen ter bespreking van de im passe op de Londense conferentie over Cypres en van eventuele stap pen om andere NAVO-landen in te schakelen bij het handhaven van de vrede op het eiland. Volgens berichten uit Athene zijn de Griekse strijdkrachten in staat van alarm gebracht naar aanleiding van Turkse troepenbewegingen aan de kust tegen over Cyprus. Intussen kwam generaal Lyman Lemnitzer, de opperbevelhebber van de NAVO-troepen in Europa, in An kara aan voor overleg met de Turkse autoriteiten over Cyprus en de NAVO. Een van de kwesties die de generaal in Ankara en later ook in Athene aan de orde zal stellen, is volgens een NAVO-woordvoerder in Parijs het Britse voorstel inzake het legeren van militai-i ren uit verschillende NAVO-landen op Peking uitgegeven verklaring, volgens Cyprus. 'welke de Chinese regering ervan is uit zaken Butler, deelde minister Erkin mee: „Wij hebben een zeer nuttig gesprek ge had". In antwoord op vragen zei hij voorts: „Er is in beginsel een besluit genomen om de conferentie te verlaten, maar ik trek me nog niet terug". Hij verklaarde dat de conferentie tot dusver geen resultaat heeft opgeleverd. Turks- Cyprische kringen achten het onwaar schijnlijk dat de conferentie voortgezet kan worden als een der deelnemers weg loopt. Het Turkse besluit kwam naar hun zeggen voor hen niet als een verras sing, omdat de Griekse Cyprioten een Turks-Cypriotisch „compromisvoorstel" van de hand hadden gewezen. President Nyerere van Tanganjika heeft gezegd dat de recente muiterij in het leger een onderdeel was van een groot komplot met het doel zijn rege ring omver te werpen. Enkele vakbondsleiders en een dis trictscommissaris zouden met de leiders van de muiterij hebben samengezworen in de hoop dat de verwarring zou leiden tot de val van de regering. De samen zweerders zijn gearresteerd en zullen ge straft worden, aldus Nyerere. Deze toespraak was de,eerste officiële aanwijzing dat de muiterijen in Tanga njika, Kenya en Oeganda van vorige week een politieke achtergrond hadden en niet slechts gericht waren op een ver betering van de militaire salarissen. De Amerikaanse ambassade in Bonn heeft gisteren bekendgemaakt dat een Amerikaans militair vliegtuig boven Oost-Duitsland is neergeschoten. Er zaten drie officieren in het veron gelukte toestel. Zij behoorden tot het Amerikaanse hoofdkwartier in Wiesba den. Iemand van dit hoofdkwartier zei, dat er nog niets over het lot van ma chine en inzittenden bekend is. 55 Een woordvoerder van het Franse mi nisterie van buitenlandse zaken heeft gisteren meegedeeld, dat de overeen komst tussen Frankrijk en de Chinese volksrepubliek inzake het aanknopen van diplomatieke betrekkingen „zonder enige voorwaarde van welke aard ook" is gesloten. De Franse regering ziet geen reden tot overweging van het verbreken van de diplomatieke betrekkingen met Formosa. De woordvoerder reageerde op de in PREMIER KROESTJEV zal van 17 tot 21 juni in Denemarken op bezoek zijn. Daar na volgt van 22 tot 27 juni een bezoek aan Zweden en van 28 juni tot 2 juli een visite aan Noorwegen. KONINGIN ELIZABETH en prins Phi lip zullen in oktober een bezoek van zeven dagen aan Canada brengen. IN ZUID-AFRIKA is voorgesteld nog tien bantoestans op te richten. Bantoe- stans zijn provincies voor negers en an dere kleurlingen met een zekere mate van autonomie. DE VOORZITTER van de centrale ka mer van handelsbevordering, de heer S. J. van den Bergh, heeft gistermiddag in een bijeenkomst in het gebouw van de kamer in Den Haag de exportadviesraad geïnstalleerd. DE ROTTERDAMSE BANK stelt haar ®^d?el£oud,ers V00r het dividend over 1963 te bepalen op 12 pet. Over 1962 werd 12 pet. uitgekeerd benevens een jubileum dividend in contanten van 5 pet. KANSELIER Ludwig Erhard van West- Duitsland is door Paus Paulus VI onder scheiden met het grootlint van de orde van Pius IX. Deze orde staat van de vijf pauselijke onderscheidingen op de derde plaats. DE VULKAAN Goenoeng Agoeng op het Indonesische eiland Bali, waarvan de uit barsting vorig jaar meer dan 1500 slacht offers eiste, is weer in beweging. TOT LID van de centrale plancommissie is o.a. benoemd prof. dr. H. W. J. Bosman uit Tilburg, hoogleraar aan de Katho lieke Economische Hogeschool. Weersverwachting van het K.N.M.I. geldig tot, vanavond: Enkele opklaringen en hier en daar een bui. Overwegend matige wind tussen west en noordwest. Hogere temperaturen dan gisteren. Vandaag: zon onder 17.20 uur. Maan op 17.56 uur. Morgen: zon op 8.25 uur. Maan onder 9.34 uur. gegaan dat Frankrijk zijn betrekkingen met nationalistisch China zou verbreken. Overigens is uit Franse regeringskrin gen vernomen dat president De Gaulle ernstig rekening houdt met een breuk in de Frans-nationalistisch-Chinese betrek kingen, en dat hij déze prijs over heeft voor zijn erkenning van de Chinese volksrepubliek. De Franse woordvoerder zag geen aan leiding aan te nemen dat de Chinese verklaring de overeenkomst tussen Pa rijs en Peking in het geding brengt. Op de vraag of de Franse regering om verduidelijking zal vragen ant woordde hij, dat daar nog niets over gezegd kan worden. In antwoord op een vraag, of Frankrijk China's toe lating tot de Verenigde Naties zal steunen zei de woordvoerder, dat uit Frankrijks erkenning te Peking „de logische gevolgtrekking" moet wor den gemaakt. De nationalistisch-Chinese regering heeft gisteren voor de tweede keer bij Frankrijk geprotesteerd tegen de erken ning van communistisch China, maar de betrekkingen niet verbroken. „De Verenigde Staten zullen de 12 mil joen mensen op Taiwan (Formosa) nooit overgeven aan de „communistische tiran nie", zo heeft de Amerikaanse minister van buitenlandse zaken, Dean Rusk, gis teren op een diner in Tokio gezegd. Peking houdt nog steeds vast aan de overgave van Taiwan als voorwaarde voor een mogelijke verbetering in de be trekkingen met de Verenigde Staten, „maar we zijn trouw aan onze verbinte nissen met de regering van de republiek China", zo zei hij. De Russische Prawda heeft gisteren de erkenning van communistisch China door Frankrijk evenals het regerings blad Izwestia geprezen als een „succes voor de landen, die de verhouding tussen de staten beheerst willen zien door ver stand en als „een stap ter versteviging van de beginselen van vreedzame co- existentie". Beide bladen ontkennen dat Rusland'teleurgesteld zou zijn. De erkenning van de volksrepubliek China door Frankrijk is een stap in de goede richting. Aldus heeft zich een woordvoerder van liet Indonesische mi nisterie van buitenlandse zaken uitgela ten. Hij sprak van een „van werkelijk heidszin getuigende beslissing". In Canada wordt de verwachting uit gesproken, dat de regering aldaar voor toelating van communistisch China in de komende algemene vergadering der V.N. zal stemmen. Maar dan zou nationalis tisch China deel der V.N. moeten blijven vormen. Australië heeft zich nog niet uitgespro ken. Naar aanleiding van de verklaring van dr. Mansholt, vice-voorzitter van de Europese commissie der E.E.G., dat wellicht op korte termijn maatregelen van de zijde der Duitse regering kun nen worden verwacht tegen de invoer van eieren uit Nederland en de andere E.E.G.-landen, heeft minister Biesheu vel (Landbouw) verzekerd, dat geen enkele officiële aankondiging van een dergelijk voornemen is ontvangen. De bewindsman verwacht niet, dat West- Duitsland op zeer korte termijn zal wil len optreden. Volgens de voorzitter van het produkt- schap voor pluimvee en eieren, de heer H. H Garrelds, zullen de Duitsers geen enkel argument kunnen vinden om een invoerstop te verdedigen. De Duitse pluimveehouders hebben het niet best, maar het gaat de Nederlandse nog veel slechter, aldus de heer Garrelds, die de moeilijkheden van de pluimveehouderij een Europese zaak noemde, waarvoor een Europese oplossing zal moeten worden gevonden. Volgens hem zullen de Duitse auto riteiten terdege rekening houden met de elasticiteit van de vraag alvorens zij overgaan tot maatregelen, die de eieren in Duitsland duurder maken. De drie centrale landbouworganisaties hebben verklaard, dat de Europese commissie een dergelijke voor de Ne derlandse pluimveehouderij rampzalige maatregel niet zal goedkeuren, omdat Nederland zeker geen aanleiding heeft gegeven tot de huidige slechte prijs situatie. Integendeel, Nederland heeft immers in 1963 zijn pluimveestapel met twintig procent ingekrompen en de eierexport naar Duitsland met 25 pro cent ofwel met 600 miljoen stuks. De Westduitse pluimveehouderij daaren tegen heeft zich in 1963 juist sterk uit gebreid en produceerde rond 1 miljard eieren meer. Een aantal bandieten heeft gisteren op ongeveer 265 kilometer van Bogota in Co lumbia een autobus aangehouden en 16 inzittenden vermoord. De overige negen passagiers werden gewond. De bandieten brachten de bus met gra naatexplosies tot stilstand, waarna zij de passagiers met tommyguns en geweren aanvielen. Hierna staken zij de bus in brand en verdwenen. Uit een etalage van een juwelier in Amsterdam heeft een ruitentikker kans gezien ondanks een traliewerk een aan tal juwelen met een totale inkoopwaarde van 12 mille te stelen. Met een stuk be tonijzer was door het traliewerk heen een gat in de ruit gemaakt. De alarm installatie trad niet in werking. Via het gat heeft de ruitentikker kans gezien een zestal ringen met diamanten, een dozijn gouden armbanden en een collier uit de etalage te graaien. Onze kroonprinses, die door haar warm-menselijk optreden zoveel sympathie geniet in heel het land, viert vrijdag a.s. feest. Zij wordt die dag dan 26 jaar. Foto Ger Dijkstra. Amsterdam. De Sovjet-Unie heeft hij de Geneefse ont wapeningsconferentie het volgende uit negen punten bestaande ontwapenings plan ingediend: 1. Terugtrekking van troepen uit buiten landse gebieden, of indien dit te veel ineens is 2. Vermindering van de strijdkrachten in alle staten. 3. Verlaging van de militaire begrotingen met 10 tot 15 procent. 4. Het sluiten van een niet-aanvalsver- drag tussen de landen van de NAVO en die van het Verdrag van Warschau. 5. Het instellen van kernwapenvrije zo nen. 6. Het voorkomen van de uitbreiding van de kernbewapening. 7. Het treffen van maatregelen die een verrassingsaanval moeten verhinderen. De vernietiging van bommenwerpers. 9. Het verbieden van ondergrondse kern proeven. Het is voor het eerst dat Moskou over de vernietiging van bommenwerpers spreekt, een plan dat reeds eerder in formeel door de Verenigde Staten aan Rusland was voorgesteld. Ze zijn toch verouderd en betekenen een concrete ontwapeningsmaatregel, zo vindt Rus land. De Sovjet-Unie verklaarde bereid te zijn al haar strijdkrachten terug te trek ken uit andere landen, indien de wes telijke mogendheden hetzelfde doen. Rusland wil al beginnen met een ver mindering van zijn troepen in Oost- Duitsland en andere Europese landen, als het Westen de omvang van zijn troepen in West-Duitsland en andere landen wil terugbrengen. Het sluiten van een niet-aanvalsverdrag tussen de NAVO-landen en de landen van het Pact van Warschau zou vol gens het Russische voorstel het be staande evenwicht tussen de strijd krachten niet verstoren en zou „de zo noodzakelijke stabiliteit en rust aan de internationale verhoudingen verlenen". In het Russische memorandum wordt met nadruk gewezen op het belang van de instelling van kernwapenvrije zonen „in de eerste plaats in midden-Europa" en op het voorkomen van de versprei ding van kernwapens. Met betrekking tot het voorkomen van verrassingsaanvallen is de Sovjet-Unie van mening, dat het stelsel van waar nemingsposten moet worden gecombi neerd met vastomlijnde maatregelen ten aanzien van de ontspanning in de internationale toestand. Tot deze maatregelen behoren volgens het Russische plan de vermindering van vreemde strijdkrachten in Euro pese landen en het streven om geen kernwapens in beide Duitslanden te stationeren. De Amerikaanse afgevaardigde op de Geneefse conferentie, Foster, zou het achtste punt in het Russische memo randum. dat voorziet in de vernietiging van bommenwerpers, in grote trekken hebben goedgekeurd. Zweden en Enge land hebben zich ook al voorstander van dit punt getoond. In Atlanta, in de Amerikaanse staat Georgia, zijn meer dan hon derd mensen, meest neger-studen ten, gearresteerd, die demonstreer den tegen de rassenscheiding in de Verenigde Staten. De demonstratie werd gehouden voor een restau rant, waar geen negers worden toegelaten. Foto: Luid schreeuwend wordt een neger-demonstrant in een politie auto gedragen. AAN DE internationale arbeidersorgani satie te Genève is door een speciale sub commissie voorgesteld om met tenminste tweederde stemmenmeerderheid elk lid te weren dat voortgaat een uitgesproken beleid van rassenscheiding te volgen. Het bureau voor lichting van de lan delijke organisatie kankerbestrijding start vandaag met een gerichte campagne te gen het roken onder de Nederlandse schooljeugd. Alle leerlingen van de vier de klas van alle lagere scholen zullen een tot hun ouders gerichte brief ont vangen, waarin ztf, in het belang van de gezondheid van hun kinderen, worden gewezen op de nadelen van het roken. „Negen mensen per dag sterven in Ne derland aan longkanker. Dat betekent, dat tenminste de bevolking van zestien lagere scholen over een aantal jaren aan longkanker zal sterven. Dat zijn honderd vierde-klassen vol gezonde kinderen van nu", aldus deze brief. De ouders worden opgeroepen het ge vaar te keren. „Doe het voor uw vierde klasser, want uw kind is nu zover. Van daag beslist u voor morgen", zo staat in de brief te lezen. De voorlichtingsbrief aan de ouders gaat vergezeld van een aanvraagkaart, waarmede de ouders (gratis) de bro chure „Feiten over roken" kunnen aan vragen. Dit boekje geeft meer uitgebrei de informatie over de gevolgen van het roken en het boekje leert hoe de geva ren te keren. De leerkrachten van de vierde-klassen is verzocht tijdens de uitreiking van de voor de ouders bestemde brief, de kin deren te wijzen op de aan het roken ver bonden nadelen voor de gezondheid. De scholieren, die het voortgezet on derwijs volgen, zullen op een later tijd stip, in de maand april, rechtstreeks door het bureau voorlichting van de landelijke artsen en geestelijken. organisatie voor de kankerbestrijding (L.O.K.) worden benaderd. Het ligt ook in de bedoeling de be- drijfsjeugd te henaderen. Ook via sport en verenigingsorganisaties zal contact met de jeugd worden opgenomen. Reeds thans zijn besprekingen gaande met mi litaire autoriteiten om ook het leger te wijzen op de gevaren, verbonden aan het roken. Daarnaast zal nog een beroep wor den gedaan op de onmisbare medewer king van ouders, opvoeders en ook van De „Actie roken jeugd 1964" is gister middag in Den Haag officieel ten doop gehouden. Dr. A. J. H. Bartels,' staats secretaris van Sociale Zaken en Volks gezondheid, achtte een zorgvuldige voor lichting, te beginnen bij de jeugd, die nog niet rookt, noodzakelijk. De staatssecretaris van O. K. en W„ mr. J. H. Grosheide, merkte bij deze ge legenheid o.m. op dat zijn departement terecht zijn medewerking aan de actie heeft willen verlenen. Hij hoopte dat het onderwijzend personeel zo geïntegreerd mogelijk aan het vraagstuk van het roken en aan de gevaren daaraan verbonden, in de klassen aandacht zal schenken. De oud-minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid en thans het lid van de Tweede Kamer J. G. Suurhoff, die zelf inmiddels roker-af is geworden, wees o.m. op het geven van het goede voorbeeld door de ouderen, want „een goed voor beeld werkt misschien meer uit dan goe de woorden", zo zei hij. De rechtbank te Zwolle heeft dinsdag jl. de 24-jarige barbediende H. A. C. R. uit 't Harde veroordeeld tot éèn maand gevangenisstraf. Tegen hem was twee maanden geëist. R. was er van beschuldigd dat hij op de avond van 8 oktober voor de twin tigjarige dienstplichtige huzaar L. G. de Bruin uit Soest, toen deze reeds in ken- schonken, dat de man in de loop van de nelijke staat van dronkenschap verkeer de nog zoveel sterke drank had inge- nacht stierf. Enkele huzaren hadden De B„ die zelden uitging, meegetroond naar het café van de vader van verdachte om de juist bekend gemaakte diensttijd verkorting te vieren. Het slachtoffer zou tenminste vier glazen bier, twaalf cog nacjes en vijftien likeurtjes hebben ge dronken. De rechtbank achtte bewezen dat ver dachte grovelijk, roekeloos, lichtvaardig en onvoorzichtig in vlug tempo excessie ve hoeveelheden drank had klaarge maakt en verstrekt, toen hij had moeten begrijpen, dat het slachtoffer het gevaar van het drinken van zulke grote hoeveel heden niet meer voldoende kon besef fen Aan zijn schuld was naar het oordeel van de rechtbank de dood van de huzaar te wijten. De nationale federatie van geneeshe ren in België heeft een algemene staking aangekondigd. Deze tegen de nieuwe wet op de ziekte- en invaliditeitsverzekering gericht actie zal op 3 februari beginnen, tenzij alsnog een akkoord met de regering bereikt wordt

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1964 | | pagina 1