ROERIG WEEKEND IN ZWARTE WERELDDEEL Terrorisme in Kongo, muiterij in drie andere staten Op Borneo (gedeeltelijk) staakt-het-vuren Bredase pater maar net uit Kongo ontsnapt Brits ingrijpen voorkwam (voorlopig) erger (Zanzi)barse waarschuwing van Russen Angstige vlucht na arrestatie DAGBLAD VOOR ZEELAND (BED)ANKT! C. N. van Ginkel: Geen schepen van „De Schelde voor Rood-China IIVcllicht 1,2 miljoen voor Kerkenbouw Welke straffen voor muiters van Oeganda. Kenia en Tanganjika? Rel legen missie augustus weer In Arabische top Verdedigers willen A usch witz-proces onderbreken Vele muiters Tanganjika Oeganda Kenia Vermoedelijk communisten Kind omgekomen bij felle brand GRAF JOANNES BLIJFT IN SINT-PIETER ZORGEN OM MALEISIË Or. René Denoix: „Naessens-serum is waardeloos Dezelfde temperaturen Triest relaas Onverwachte aansla'p „Met messen bijlen zijn we bedreigd Door toeval ontkomen Confrontatie... Geschil Ccunbodja- V.S. bij oplossing 104* JAARGANG e: N. V. Uitg.. Mij Drs. W. A. J. M. No. 24494 Neerlandia. Voor GodKoningin en Vaderland Harkx. Uitgave iDirecteur: Hoofdredacteur: J. J. H. A. Bruna. Redactieraad: J. M. A. C. v. Dongen, C j, v. Hootegem, mr. dr. A. J. J. M. yvies,' mr. H. M. L. de Rechter, P. V. M. Vercauteren, L. J. v. 't Westende. Bureau: Breda - Reigerstraat 16 Tel. 22341 (5 lijnen). Postgiro 1114111. MAANDAG 27 JANUARI 1964 Abonnementsprijs 9,75 per kwartaal,' exd. 0,25 incasso; 11,85 per post excl. 0,50 incasso; 0,75 per week.' Prijs van buitenlandse abonnementen op aanvraag. Losse nummers 15 cent, Advertentieprijs voor de gehele oplagei 0,45 per mm. Bij contract aartzien-< lijke reductie. Volledige tarieven en1 Algemene Voorwaarden worden opt aanvraag gaarne verstrekt. jCreau voor de Zeeuwse" eilanden: GOES, «lekstraat 1 - telefoon 6252 - Bureau voor Zeeuwsch-Vlaanderen: Hulsf, Steenstraat 14 - telefoon 2377 - (Bijbureaus: TERNEUZEN: [Jsbaanstraat 24 telefoon 2601 - OOSTBURG: Nieuwstraat 41 - telefoon 2893) -sx'gf' President De Gaulle heejt een extra lang bed geaccepteerd, dat hem door een Britse firma was aangeboden uit dank voor zijn streven om Engeland buiten de EEG te houden. Het bed. dat 2.75 meter lang is, zal de president worden aangeboden „wegens zijn diensten voor Groot- Brittannië". Het zal worden ver sierd met Franse lelies. 55 Naar aanleiding van een bericht van United Press International dat de Vlis singse scheepswerf „De Schelde" een complete werf zou verkopen aan Com munistische China, waartoe de president commissaris van „De Schelde", de heer J. W. Hupkes, al naar Peking onderweg zou zijn, werd ons desgevraagd door een der directeuren van de Vlissingse scheepswerf, de heer G. N. van Ginkel meegedeeld, dat deze geruchten „vol komen uit de lucht gegrepen" zijn. De heer Hupkes. zo werd ons gezegd, is namens De Schelde naar Hong-Kong voor een oriënterend bezoek" ?n het leggen van contacten. De Vlissingse scheepswerf onderhoudt met de maat schappij „Verder and Company" aldaar al enkele jaren contacten, die in leve ranties van schepen geresulteerd heb ben. Hij verklaarde voorts, dat de heer Hupkes voor eenzelfde oriënterend be zoek naar Peking gaat. Mr. Landman, secretaris van de n.v. „De Schelde", zei het niet onwaarschijn lijk te achten, dat de reis van de heer Hupkes verband hield met de moge lijke aankoop van Nederlandse schepen door Rood-China en wees erop, dat bij „De Schelde" momenteel een schip wordt gebouwd in opdracht van de voor zitter van de centrale Kamer van Koop handel in Hong Kong. De interdiocesane Commissie voor de Kerkenbouw meent uit een reeks steek proeven in het hele land te mogen ver wachten, dat de gisteren gehouden col lectes voor de kerkenbouw 1,2 miljoen galden hebben opgebracht. Dat is 2,5 meer dan vorig jaar. In dit bedrag zijn niet de giften begrepen, die langs andere weg voor de kerkenbouw worden afge staan. Terroristen in Kongo hebben gisteren de plaats Idiofa in de provincie Kwiloe bezet en een zendelinge gedood. Het was een der laatste berichten, die gisteren, na een bewogen weekend, uit het roerige zwarte werelddeel werden geseind. In Kongo waren zaterdag bijna zeventig blanken uit de pro vincie Kwiloe, in het westen van deze voormalige Belgische kolonie, naar Leopoldstad geëvacueerd. Zij moesten vluchten voor Kongolese terroristen, die sedert een half jaar dit gebied onveilig maken. De meeste vluchtelingen zijn missionarissen. Elders in deze editie vertellen wij het verhaal van de Bredase pater Van den Berg, een der gevluchte missionarissen. In Leopoldstad zelf is het rus tig. In de drie andere hoofdsteden van Oost-Afrika, Kampala, Nairo bi en Dar Es Salaam, heeft gisteren de ontnuchtering toegeslagen. Engelse troepen bewaken sinds eergisteren de barakken waar op standige legereenheden wachten op wat komen gaat. De vrijheid, die de grote leuze was van Oegan da, Kenia en Tanganjika, is voor onbepaalde tijd buiten werking gesteld. Functionarissen van de Belgische am bassade en autoriteiten van de prote stantse zending in Leopoldstad hebben erop gewezen, dat een aantal gebieden waar missie- en zendingsposten zqn, nog niet is geëvacueerd. Wel zijn 15 mis sieposten tussen de steden Kikwit en Goenga verlaten, zo niet platgebrand. Volgens genoemde zegslieden zou de ter roristische activiteit zich van het gebied van Idiofa, Kikwit en Goenga naar het zuiden verspreiden. ^ENscheepsongeluk voor de Noorse t,™ vi« Hamme"fest zijn gisteren veer- tien vissers verdronken. i»nZr„?'VIE?'NAM zouden 200 mensen nntién, a zlJn ®estorven. Tweeduizend aangetast e" d°°r dcze zlekte zijn IN JACKSON in de Amerikaanse staat Mississippi js een hart van een chim- pansee gebruikt voor de eerste hart transplantatie op een mens. De operatie is mislukt. EEN OPVOERING van bet veel ge laakte toneelstuk ,,De Plaatsbekleder" in wenen moest zaterdag worden gestaakt, omc.at het luid joelende publiek voort zetting ervan onmogelijk maakte. De ONLANGS opgespoorde en in Ethio pië dood aangetroffen arts uit het vroe gere Duitse concentratiekamp Gross ?°ieuu i1 Baber- bliJkt zelfmoord te hebben gepleegd. MOSKOU zou volgens een Libanees blad bereid zijn joodse burgers toe te staan naar Israël te emigreren. PRINS Bemhard is naar Saint Moritz in Zwitserland vertrokken voor een familiebezoek. Op 1 februari voegt hij zich in Innsbruck bij zijn gezinsleden voor het bijwonen van de Olympisch" Winterspelen. JAPANSE COMMUNISTEN nebben een Protestmars gehouden naar de Ameri kaanse luchtmachtbasis Yokot.i. even buiten Tokio, wegens de stationering aaar van Amerikaanse jagers die kern wapens kunnen vervoeren HONGERENDE WOLVEN hebben u, de oord-Perzische stad Ardebial zes men- kv ve^scbeui'd. Een achttal personen arP door bevriezing om het leven. 95 President Ben Bella van Algerië heeft meegedeeld dat de Arabische leidei s in augustus opnieuw een topconferentie zul len houden, teneinde de Arabische een heid te consolideren en nieuwe maatre gelen tegen Israël te ontwerpen. Hij deelde ook mede dat zijn minister voor godsdienstzaken naar Cairo vertrok ken was, om daar te confereren „over de uitvoering van de beslissingen" die in Cairo genomen zijn tijdens de van 13 tot 16 januari gehouden Arabische topconfe rentie. Ben Bella noemde Israël „de vloek, die knaagt aan de Arabische eenheid", en be val waakzaam te zijn tegen Israëlische komplotten. De 23 juristen, die de 22 verdachten in het Auschwitzproces verdedigen, hebben in Frankfort achter gesloten deuren be raadslaagd over de tactiek, die zij zullen volgen. Naar verluidt zullen de verde digers een gezamenlijke poging onderne men het proces te onderbreken. Slaagt deze poging niet dan zullen zij in elk geval hoger beroep aantekenen indien bun cliënten niet van verdere rechts vervolging ontslagen worden. Men schrijft de gewijzigde houding van de terroristen, die nu ook de blanke missieposten aanvallen, toe aan het feit, dat de meeste van deze posten ovër radiozenders beschikken. De rebellen verdenken de missionarissen ervan, dat zij de centrale regering via deze radio zenders de aanwijzingen over hun ver blijfplaatsen verstrekken, waardoor het zenden van troepen wordt vergemakke lijkt. Volgens de Kongolese regering hebben Kongolese troepen ter sterkte van 350 man, die in Kwilo-e opereren, reeds 200 bendeleden gedood en 500 gevangenen gemaakt. Leider van het verzet is de 34-jarige' Pierre Moelele die een tijd lang in Peking heeft vertoefd en in de eerste regering van Patrice Loemoemba minister van onderwijs was. Als men niet spoedig maatregelen neemt en met name in Idiofa vreest men een bloedbad. Jonge terro risten waren gisteravond bezig de in heemse wijk te plunderen en daar dood en verderf te zaaien. De prefect van Idiofa heeft de centrale regering drin gend om hulp gevraagd. Amerikaanse missionarissen in Leo poldstad hebben er bij de V.N. op aan gedrongen de helikopters van de V.N.- politiemacht snel ter beschikking te stel len om meer missionarissen uit de jungle te halen. De Belgische ambassade in Leopoldstad wil eveneens, dat de V.N. op de een of andere wijze zullen inter veniëren. De vraag, waarvoor de Afrikaanse leiders van Oeganda. Kenya en Tanganjika zich geplaatst zien en die zij zonder hulp van de Engelser niet kunnen oplossen is, nu de- Britse troepen met succes hebbei ingegrepen, hoe de orde verder dien' te worden hersteld en op welke wijz. de muitende militairen gestraft moe ten worden. In Oeganda, Kenya en Tanganjika is n.l. het hele leger in opstand gekomen. En indien de' schuldige muiters uit het leger die nen te worden gestoten, dan zal er geen leger meer over zijn. In Tanganjika was honderd procent van het leger door de muiterij besmet, in Oeganda en Kenya had de opstand ruim 75 procent van het leger aange tast. Men verwacht daarom, dat het weken en wellicht zelfs maanden zal duren eer de Britse troepen terugge trokken kunnen worden. De Britse troepen hebben zaterdag in gegrepen. Zeshonderd mariniers hebben toen in een bliksemactie de legerplaat sen van het eerste bataljon fuseliers van Tanganjika in Colito bij Dar Es Salaam bezet. De president van Tangan jika, Julius Nyerere, had om hulp van deze Britse troepen gevraagd, omdat hij een 'opleving van de crisis vreesde. Bij deze actie werden officieel vier. waar schijnlijk echter vijftien. Afrikaanse muiters gedood en 70 gewond. De Britten leden geen verliezen. soldij zouden krijgen. Een werd bij deze muiterij gedood. In Oeganda tenslotte, waar zich soort gelijke incidenten afspeelden als ir. Kenya, ontwapenden Britse militairen op verzoek van de regering opstandige Oegandische soldaten. Een delegatie van inheemse officieren heeft premier Obote verzocht, „geen genade te tonen vooi degenen, die ons regiment en de natie tot schande zijn geweest". De moeilijkheden in deze drie Afri kaanse staten schijnen voornamelijk te wijten te zijn aan ontevredenheid onder de militairen over soldij en promotic kansen. Ook in Kenia wisten Britse troepen muitende Afrikaanse eenheden onder controle te krijgen. Zonder noemens waardig verzet werden de muiters ont wapend. President Jomo Kenyatta be dreigde in een radiotoespraak de rebel len met strenge straffen. Maar ook hij kent blijkbaar het gezegde, dat men vliegen beter met stroop dan met azijn vangt, want prompt volgde zijn toezeg ging, dat de Afrikaanse militairen, als In een t.v.-vraaggesprek dat door de C.B.S. in de V.S. is uitgezonden, heeft de Britse premier sir Alec Douglas Home verklaard te geloven, dat de recente onlusten in Oost-Afrika het gevolg van communistische instigatie zijn. „Ik ge loof, dat het samenvallen van de ge beurtenissen in Zanzibar, Tanganjika en Oeganda de indruk wettigt, dat ze ge ïnspireerd zijn. Ik kan u niet zeggen of ze al dan niet in feite door communisten zijn geïnspireerd, maar ze zien daar^wel naar uit", aldus de Britse eerste minis- zij zich rustig hielden, verhoging van ter. Een beeld uit Nairobi: Een Britse soldaat van de Royal Horse Artil lery bewaakt een groep muitende soldaten van de Kenya Rifles. In een verklaring uitgegeven door het Russisch ministerie van buitenlandse zaken wordt gezegd, dat Engeland voornemens is aggressie te plegen tegen |de nieuwe (links-georiënteerde I regering van Zanzibar, en wordt ge waarschuwd dat verdergaande voorbe reidingen „ernstige consequenties" zul len hebben. In de Russische verklaring wordt ge zegd, dat een gewelddadig optreden „tegen de soevereine en onafhankelijke staat de volksrepubliek van Zanzibar en Pemba" door „degenen die weigeren afstand te doen van hun oude koloniale privileges" een daad van internationale onrechtvaardigheid zou zijn", met alle daaruit voortvloeiende gevaarlijke con sequenties". De gewapende agressie waarvan sprake is „wordt voorbereid onder het mom de veiligheid te garanderen van de enkele tientallen Britse onderdanen in Zanzibar. De absurditeit van dit voor wendsel is veel te duidelijk", aldus het Russische ministerie van buitenlandse zaken. Opgemerkt wordt dat een eventuele in terventie door Engeland in strijd zou zijn met het handvest der V.N. Bij een uitslaande brand in Groningen is een twee en een halfjarig jongetje om het leven gekomen. Het gelukte een buurvrouw een vier jarig meisje uit de vlammen te redden. De brandweer kon nog bijtijds een baby naar buiten brengen. Op onverklaarbare wijze heeft op een onbewaakt ogenblik, even voordat de brandweer arriveerde, echter het twee en een halfjarig jon getje, dat aanvankelijk buiten speelde, kans gezien naar binnen te komen. Toen de brandweer doordrong in de in lichter laaie staande woonkamer-keuken, werd het ontzielde lichaampje aangetroffen. De brand is waarschijnlijk ontstaan door dat kinderen met vuur speelden. Op het moment van de brand waren de ouders niet thuis. Paus Joannes XXIII zal een defini tieve rustplaats krijgen in de crypte van de Sint-Pieter en niet, zoals hij zelf kort voor zijn dood wenste, in de Sint- Jan van Lateranen. Dit heeft Paus Paulus VI meegedeeld in een schrijven aan kardinaal-staatssecretaris Cicogna- ni Een commissi van kardinalen heeft de kwestie onderzocht en zich uitge sproken voor een laatste rustplaats van Paus Joannes in de Sint-Pieter. Paus Paulus heeft aangekondigd voor zijn voorganger een waardige graftombe te zullen laten oprichten. Pater Van den Bergnog getekend door de vermoeienissen van de laatste dagen. 99 doorCeh«,Vei™?!rï'ting' medegedeeld avond f' K N M I geldig tot van- enVdaarbe"°,lkring met slechts hier 'preiile nnbi ?scn e» enkele ver- O* opklaringen. nesi 7,fnind n'alis° tussen r,n* i« èmperattiur.ein'K VCn,n"C Na een eerste onderzoek van het dooi de bioloog Gaston Naessens als ..laatste redmiddelgebruikte serum tegen leu kemie, heeft dr. René Denoix. directeur van het centrum voor kankerbestrijding „Gustave". meegedeeld, dat dit middel nutteloos is. Naessens heelt verscheidene vergissin gen gemaakt bij de identificering van micro-organisme» in het bloed van lij ders aan leukemie, verklaarde de pro fessor. Voorts is het een misvatting te geloven dat de behandelingsresullaten. die door deze verkeerde identificaties vermoed werden, op welke manier ook van invloed waren op kanker of leuke mie, aldus dr. Denoix. tVan onze verslaggever) Twee en een half uur heeft een van Moelele's Kongolese moordenaarsbenden beraadslaagd over het lot van de Bredase pater Leo van den Berg (26), die met vier andere blanken tijdens een vlucht voor de zwarte terreur bij het dorp Banda in handen van de rebellen viel. In die tijd wer den de gevangenen herhaaldelijk met messen en bijlen bedreigd. Ze hadden zich al op een gru welijk lot voorbereid, toen het dorpshoofd het verlossende woord sprak. De gevangenen konden gaan. Ze kregen hun geroofde bagage grotendeels terug. Een bedrag van zevenhonderd vijftig duizend Kongolese en veertigduizend Belgische frank had de bende acht- tergehouden. Goede reis, riepen de overvallers dc onthutste paters achter na. Ze kregen de kortste weg naar Ifwansondo gewezen, maar namen een andere route Het werd een barre tocht, die voor pater Van den Berg eindigde op het vliegveld van Leopoldstad. Gisteien arriveerde hij vanuit Brussel per auto in Breda, waar zijn moeder woont. Herinneringen aan de verschrikkin gen van enkele dagen worden bij Leo van den Berg weer levend, als hij in de nieuwsuitzending van de Belgische televisie een van zijn tochtgenoten de feiten hoort releveren in een vraag gesprek Kort daarna zit hij, met een baard van enkele dagen en een ge leende tropentoog, met mij in de acht- terkamer van Papenhof i9 te Breda, Dat is het er zelf levend afbracht is improviseerd, en waar de kqffie huise lijk pruttelt, terwijl hij nauwgezet en met vermelding van menig schokkend detail, zijn trieste relaas doet. O ..In september van het afgelopen jaar ben ik naar Kongo vertrokken. Mijn bestemming was Kilembe, een missie post van de Oblaten van Maria. Ik kwam er om zeden, gewoonten en de taal te Ieren, bij de Bapende-stam. Een maand of drie geleden hoorden we voor het eerst iets van Kongolese jeugdbenden. Maar dat de toestand op de missie posten ooit zo kritiek zou worden als thans, hadden we niet voorzien. De aanslag op onze post kwam volkomen onverwachts en moet vorige week om streeks twaalf uur in de nacht van woensdag op donderdag zijn gepleegd. Drie Belgische paters. Gerard Defever uit Oosteinde, Nicolas Hardy uit Henry Chapelle en Pierre Laebens uit Doornik zijn naar buiten gesleept en beestach tig mishandeld. De zusters hebben de lijken later begraven bij de kerk. Eén pater, eveneens een Belg (wiens naam ik maar liever niet noem) schijnt te hebben kunnen ontsnappen. Maar van hem is tot dusver nog geen enkel levensteken vernomen. Dat ik het er zelf levens afbracht is te danken aan het toeval. Vlak voor de aanslag namelijk was ik naar Ngashi vertrokken. Dat is de zuidelijk ste missiepost van het bisdom Idiofa, waar mgr. Toussaint zetelt. Ik ging op die post pater Daniël Vandergothen helpen, een Belg van mijn congregatie, die al ja2-en in Kongo zat en in feite al maanden met verlof had moeten zijn. De post ligt zowat zestig kilometer gaans van Kilembe. Een dag nadat zich daar de moordpartij had voltrok ken en de gebouwen waren platge brand, vernamen wij het treurige nieuws van énkele uit Kilembe gevluch te kinderen. We wisten wat ons te wachten stond als we ons niet spoedig zouden laten evacueren. De novicen- meester van Kimwanga zette er haast achter en per auto vertrokken we in de richting Ifwansondo. waar het pro- vincialaat van de Oblaten is gevestigd. Verder dan de brug van Banda kwa men we niet. De planken waren eraf gebroken, zodat we de wagen moesten achterlaten. Drie novicen werden als verkenners vooruit gezonden. Ze onder vonden geen moeilijkheden en toen waagden wij het er' ook maar op. In Banda hield een bende van ongeveer veertig man ons aan. (Vervolg op pagina 3) De Amerikaanse minister van justitie, Robert Kennedy, heeft bij de Britse regering instemming ge vonden voor het plan volgende maand in Bangkok een conferentie te houden tussen de Philippijnen, Indonesië en Maleisië. Na zijn rondreis door Zuidoost-Azië heeft de Amerikaanse bewindsman over de kwestie Maleisië in Londen bespre kingen gevoerd met de Britse premier, sir Alec Douglas-Home. De Britse premier heeft tijdens een t.v.- vraaggesprek verklaard: ..Engeland blijft de onschendbaarheid van Maleisië garan deren", en zei verder: ..Amerika is zeer bezorgd over de mogelijkheid dat Indo nesië communistisch wordt. Wij zijn eveneens bezorgd. Maar onze eerste zorg is op het ogenblik, dat de territoriale on schendbaarheid van Maleisië niet onder mijnd of vernietigd wordt, en die zorg heeft prioriteit. Soekarno heeft lang van de opschudding geleefd en zijn smaak naar expansie is groot. Daarom dient men zeer, zeer voorzichtig te zijn bij elke re geling die wordt opgesteld om een eind te maken aan de confrontatie. Men geeft nu eenmaal geen vrij grondgebied weg' aldus de Britse premier Te Djakarta is intussen vernomen dat de Indonesische troepen aan de grenzen van de Maleisische gebieden Serawak en Noord-Borneo (Sabah) de order tot sta ken van bet vuren, die door president Soekarno werd uitgevaardigd na zijn overleg met de Amerikaanse minister van justitie Robert Kennedy, opvolgen. De dagbladen te Djakarta leggen er echter de nadruk op dat de Indonesische politiek van economische en militaire confrontatie van Maleisië zal worden voortgezet. Soekarno's order had geen betrekking op de geurrilla's, die in het oerwoud van Noord-Borneo tegen Maleisië ageren en die door Indonesië zijn gesteund. Van het gesprek te Londen is niet be kend geworden of minister Kennedy zijn voornemen heeft uitgevoerd en een te rugtrekking heeft voorgesteld van dë Britse troepen in Noord-Borneo. Volgens bepaalde informaties zou hij dit niet hebben gedaan. President Diosdado Macapagal heeft aangekondigd dat Cambodja de bemid deling van de Philippijnen heeft aan vaard. die moet leiden naar een overeen komst in het geschil tussen Cambodja en de V.S. J De aankondiging werd gedaan in een gezamenlijk communiqué, uitgegeven aan het eind van het bezoek dat het Cambo djaanse staatshoofd, prins Sihanoek, aan Manilla heeft gebracht. Men verwacht dat 'n algemene herziening van het hulpprogram aan Cambodja ter sprake zal komen om de weg te effenen voor een voortzetting van de Amerikaan se hulp aan d:t land. Advertentie

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1964 | | pagina 1