Omroepen zijn nu nog niet in
staat tweede net te vullen
Het radiotoestel viert
40-jarig jubileum
De verdwenen
Da Vinei
LUISTERGEWOONTEN GROEIDEN MEE
Zweden wacht met angst
en beven op „dag-H
Bronchi letten
„Blokkenbouw maakt de
reparaties eenvoudiger
Studio s moeten
er gauw komen
Werk gaat in kou
gewoon door
Verhitte lucht
Schreeuwend
RALLYE VAN
VtONTE CARLO
Noodstudio's
Radio
Souplesse
Televisie
gblik
Naar een derde
programma
Bouwblokken
door
Martin Mons
Marktvergroting
Derde programma
Producer Michon
verlaat KRO
Weinig kans voor
mollepijp-tunnel
te Antwerpen
Kardinaal Jullien
(81) overleden
DAGBLAD DE STEM VAN MAANDAG 13 JANUARI 1964
Het op tekening zo prachtig verbeelde „Omroepkwartier" bevindt
zich op intens koude vlakten aan de rand van Hilversum in de drie
hoek, gevormd tussen de Lage Naarderweg en de Insulindelaan. Op
de achtergrond verheft zich de decormontagehal, die reeds maanden
geleden in gebruik werd genomen als een tijdelijke huisvesting voor
„Studio A". Vlak daarnaast staan de muren overeind van de eigen
lijke studio L, die straks aan de tv-mensen een nuttig vloeroppervlak
biedt van zeshonderd vierkante meter.
Onder de studio komen straks de
kleed- en schminkkamers, alsmede de
technische ruimten. Tussen de bestaan,
de decormontagehal en de nieuwe tv-
studio komt een transportgang voor
het overbrengen van de decors. Aan
de andere zijde van studio A is een
laadperron, waar de requisieten, nu
nog afkomstig uit het „rariteitenkabi
net" van de NTS, gevestigd in een oude
tapqtenfabriek te Hilversum, zo van
de auto de decorhal kunnen worden
binnengerold.
Architect J. v. d. Zee uit Bussum
heeft reeds van de „tijdelijke" studio
A een bouwschema gemaakt, dat ech
ter door de strenge winter van het vo
rig seizoen danig in de war is ge
stuurd. Daarom heeft men bij de bouw
van studio L alles op alles gezet, om
het skelet van beton en staal zo goed
mogelijk vorstvast te maken.
Hiertoe werden alle openingen met
enorme plastic lappen afgedekt, ter
wijl een verbinding tot stand werd ge
bracht met het nieuwe, zij het nog lang
niet voltooide energiecentrum van dit
omroepkwartier. dat thans door grote
oliebranders verhitte lucht blaast in
de van de buitenlucht afgesloten bouw
doos.
Binnen werken timmerlieden, stuca-
doors, electriciëns en metselaars ge
woon door om geen uur verloren te
laten gaan, want de NTS en de omroe
pen hebben een schreeuwend gebrek
aan studioruimte. Aan het einde van
dit jaar hoopt de NTS de eerste, ech
te televisiestudio in gebruik te kunnen
nemen, tewijl daarnaast de decormon
tagehal nog enige jaren als „studio A"
dienst zal blijven doen. De volgende
fase bestaat uit de bouw van studio
2 met een nuttige inhoud van bijna
120.000 m3.
Dit gebouw wordt anderhalf maal
zo groot als studio 1 en de decormon
tagehal tesamen. In dit bouwwerk,
waarvoor uit Den Haag de officiële
goedkeuring is binnengekomen, zullen
2 tv-studio's (3 en 4) met een vloerop
pervlakte van 250 viekante meter wor
den ondergebracht, alsmede een de
corwerkplaats, die anderhalf maal zo
groot is als „Studio A". Door toepas
sing van de speciale voorzieningen op
de bouwplaats vertrouwen architect en
(Advertentie)
Hoestdrank in tab!etvorm.95ct
De KRO-radio zal ruime aandacht
besteden aan het grote autosportge-
beuren de „Rallye de Monte Carlo
1964".
Bert de Winter brengt verslag uit van
de doortocht van de rallye-rijders in
Arnhem en Scheveningen. KRO-ver-
slaggever Leo Pagano verzorgt de re
portages vanuit de centraal-post te
Monte Carlo.
Het schema der reportages ziet er
als volgt uit:
Zaterdag 18 januari: In „Echo",
uoortocht te Scheveningen van de deel
nemers Parijs-Frankfurt-route.
tn u ag 19 januari: 16.15 uur: Doór-
te Arnhem van de deelnemers
290O route Warschau-Minsk-Oslo.
r>J0i uYr: Laatste nieuws vanuit de
n post te Monte Carlo.
w!nf g 21 Januari: 12.55 uur: Aan-
\w Xan de eerste deelnemers te
10 in Carl°-
knnWUr: (Echo) Overzicht na de aan.
Carlo V3n al^e deelnemers te Monte
inD°riderdag 23 ianuari: Cs morgens
Str-ic Ver*ure") Vooruitblik op de
vangeS'raCe die °m °8-00 UUr zal aan"
aannemers, dat zij ditmaal niet ten
gevolge van vorstverlet zoveel maan
den achter zullen raken op het ge
plande schema.
Dat de Ned. Televisie Stichting ui
terst krap in zyn studioruimten zit,
weet elke t v-kyker.Tal van patronaats
zalen en andere gebouwen werden in
de loop van de afgelopen jaren omge
bouwd tot noodstudio's. Onlangs heeft
men in de hoofdstad een huurcontract
gesloten met de eigenaar van „Belle-
vue". Maar ook deze ruimte is veel te
beperkt voor de meeste televisiepro
ducties. Kleine programmaatjes kun
nen er worden opgenomen, zoals caba-
retjes en muziek-uitvoeringen voor
kleine orkestjes.
Bovendien moet zo'n oude zaal vol
ledig worden ingericht met alle techni
sche faciliteiten voor een tv-uitzen-
ding. Daarnaast dient er altijd een re-
portagetrein, bestaande uit regie' ge-
luids- en energiewagen aanwezig te
zijn, om het programma te realiseren
en naar Bussum te stralen.
Naar wij vernemen zal de NTS, die
reeds enkele jaren voor een paar da
gen in de week de beschikking had
over de grote zaal van het concordia-
theater te Bussum, met ingang van 1
mei a.s. het gehele zalencomplex van
dit gebouw voor enkele jaren afhu
ren, om ook dichter bij huis de be
schikking te krijgen over een nieuwe
noodstudio.
Hoewel de NTS-technici nu al met
de handen in het haar zitten om
de tv-programma's met de beperkte
middelen in beeld te kunnen bren
gen, wordt de situatie met de
komst van het tweede net in oktober
van dit jaar, met een verruiming
van maar liefst zeventien uur zend-
tijd, nog moeilijkerDeze problemen
zijn niet ontstaan zoals Den Haag
wil doen geloven omdat de NTS
en de omroepen veel te laat waren
met de realisatie van hun bouw
plannen, maar eenvoudig weg om
dat de overheid jarenlang traineer
de met het geven van kredieten en
bouwvolume.
Voor de meest onbeduidende dingen
moet nu eenmaal de gehele ambtelijke
molen worden gepasseerd.
Overigens dient hierbij nog te wor
den opgemerkt, dat minister Bot on
langs zich wel bedenkelijk heeft ver
sproken toen hij verklaarde, dat door
een „technische meevaller" het .twee
de net bedrijfsklaar was. Zijne excel
lentie was kennelijk niet op de hoogte
gesteld van het 'Teit, dat de PTT tot
nu toe nog geen hand heeft uitgesto
ken om een dubbele straalverbinding
tot stand te brengen tussen de zender
Lopik en het audiovisueel schakelcen.
trum te Hilversum. Immers de Noze-
ma geeft opdracht tot zenderbouw,
maar de PTT draagt zorg voor de uit
voering en bouw van de straat- en ka
belverbinding.
Een synchronisatiekamer in een
der studio's.
geven in goede, algemeen aanvaard
bare programma's omdat men met de
huidige, gebrekkige technische, finan
ciële en wettelijke voorzieningen, geen
betere prestaties kan verrichten.
Misschien kan men bij de PTT nu
eens dezelfde souplesse opbrengen als
destijds bij de bouw van een geïmpro
viseerde straalverbinding tussen Span
je en Portugal, waardoor een recht
streekse reportage van de voetbalwed
strijd Benfica-Feyenoord tot de moge
lijkheden behoorde.
Soms kunnen we ons niet aan de in
druk onttrekken, dat de politieke lang-
zaam-aan-actie, gepropageerd door
oud-secretaris mr. Scholten, een over
tuigd voorstander van de „vrije ra
dio en televisie", in Haagse kringen
nog veel aanhangers telt. Hoe langer
het duurt, hoe meer de mensen op
een „onafhankelijke tv-instantie" gaan
aandringen Het is allerminst de be
doeling om de estaande omroepen
vrij te pleiten van het verzuim, om
reeds jaren geleden uitingsmogelijk
heden te schenken aan groeperingen,
die* thans staan te dringen om de
gunst van de Nederlanders te verwer
ven en daarmee de reclame-winsten).
Anderzijds maakt de overheid het
de omroepen onmogelijk de voordelen
van de huidige constellatie gestalte te
Maandag 13 januari
HILVERSUM I (402 m)
NCRV: 12.25 Voor boer en tuinder
12.30 Mededelingen t.b.v land- en tuin
bouw 12.33 Licht instrumentaal kwartet
12.53 Grammofoonmuziek eventueel ac
tualiteiten 13.00 Nieuws 13.15 Promena
de-orkest: amusementsmuziek 13.45
Lichte Ierse orkestmuziek (gr.) 14.05
Schoolradio 14.35 Klassieke grammofoon
muziek 15.05 Herhaling Wedstrijd Op
sporing verzocht van donderdag 2 jan.
j.l. 15.45 Radiokoor 16.00 Bijbeloverden
king 16.30 Pianorecital: klassieke en
moderne muziek 17.00 Voor de kleuters
17.15 Voor de jeugd 17.30 Op tienertoe-
ren: lichte grammofoonmuziek voor de
teenagers 17-50 Regeringsuitzending: De
vissërij in Suriname door ir. W. Lio-
narons 18.00 Kerkorgelconcert: klassie
ke en moderne muziek 18.20 Uitzen
ding van de Katholieke Volkspartij:
Kaarten op tafel. Een uitzending over
politieke zaken die de aandacht ver
dienen 18.30 Lichte grammofoonmuziek
19.00 Nieuws en weerpraatje 19.10 Op
de man af, praatje 19.15 Instrumentaal
ensemble: Onbekende muziek uit oude
handschriften 19.30 Radiokrant 19.50
Muziek uit Zwitserland (gr.) 20.10 Zang
en gitaar: volksliedjes (gr.) 20.20 Een
en twee in het huwelijk: twee korte
hoorspelen over alleen-zijn en samen
zijn 21.00 Pianospel met ritmische be
geleiding (gr.) 21.15 Radio-kamerorkest,
vocaal ensemble en solisten: Klassieke
en moderne muziek 22.05 Buitenlands
commentaar 22.15 Pianorecital: Spaanse
muziek 22.30 Nieuws. 22.40 Avondover
denking 22.55 Boekbespreking 23.05 Com
poneren in Nederland, gesprek 23.40
Walsmuziek (gr.) 23.55-24.00 Nieuws.
HILVERSUM II (298 m)
AVRO: 12.00 Licht ensemble en zang
solist 12.30 Mededelingen t.b.v. land
en tuinbouw 12.33 Voor het platteland
12.40 Licht ensemble met zangsolisten
13.00 Nieuws 13.15 Mededelingen, even
tueel actueel of grammofoonmuziek
13.25 Beursberichten 13.30 Dansorkest
en zangsolisten 14.00 Pianorecital: mo
derne muziek 14.30 Lichte grammofoon
muziek 14.50 Voordracht en muziek 15.05
Klassieke en moderne grammofoonmu
ziek 16.35 Lichte grammofoonmuziek
17.00 Voor de padvinders 17.15 Combo
klanken 17.50 Militair commentaar 18.00
Nieuws 18.15 Actualiteiten 18.20 Ama
teursprogramma 18.50 Openbaar kunst
bezit 19.00 Fragmenten uit Russisch-ro-
mantische opera's (gr.) 20.00 Nieuws
20.05 Negen Muzen, elf provincies, pro
gramma op het gebied van Kunst, Cul
tuur en Amusement in Nederland 21.30
Candide, hoorspel 22.30 Nieuws en me
dedelingen 22.40 Actualiteiten 23.00 Lich
te grammofoonmuziek 23.55-24,00
Nieuws.
BRUSSEL FRANS
484 m.: 12.03 Liedjes 12.30 Gevarieerde
muziek 16.08 Symfonische muziek 17.00
Nieuws 18.40 Lichte muziek 19.00 Mu
ziek voor de jeugd 19.20 Nieuwe gram
mofoonmuziek 19.30 Nieuws 21.15 Hoor
spel 22.00 Wereldnieuws 22.15 Jazzmu
ziek 22.55 Nieuws.
BRUSSEL VLAAMS
324 m.: 12.00 Nieuws 12.03 Interludium
12.08 Landbouwkroniek 12.15 Lichte mu
ziek 12.50 Beursberichten 13.00 Nieuws
13.20 Kamermuziek 14.00 Nieuws 14.03
Schoolradio 15.45 Lichte muziek 16.00
Nieuws 16.03 Beursberichten 16.09 Voor
de zieken 17.00 Nieuws 17.15 Voor de kin
deren 17.40 Grammofoonmuziek 17.45
Franse les 18.00 Nieuws 18.03 Voor de
soldaten 18.28 Paardesportberichten 18.30
Lichte muziek 19.00 Nieuws 19.40 Opera
muziek 20.00 Missieklankbeeld 20.15 Eu
ropese pianomuziek 20.45 Grammofoon
muziek 21.00 Musicalmelodieën 22 00
Nieuws en berichter 22.15 Volksdansen
en -zangen 22.35 De zeven kunsten 22.50
Gevarieerd programma 23.00 Nieuws
23.05 Jazzkroniek 23.30 Evergreens 23.55
Nieuws 24.00-0.45 Voor de zeelieden.
Dinsdag 14 januari
HILVERSUM I (402 m)
KRO: 7.00 Nieuws 7.10 Morgengebed
7.15 Ouverture... radio voor vroege men
sen 7.55 Overwc ing 8 00 Nieuws 8.15
Strip voor de jeugd 8.20 Lichte gram
mofoonmuziek 8.50 Voor de huisvrouw
9.35 Waterstanden 9.40 Schoolradio
10.00 Voor de kleuters 10.15 Lichtbaken,
lezing 10.25 Klassieke grammofoonmu
ziek 11.00 Voor de vrouw 11.30 Lichte
grammofoonmuziek 11.50 Volaan... voor
uit, praatje.
HILVERSUM II (298 m)
AVRO: 7.00 Nieuws 7.10 Ochtendgym
nastiek 7.20 Lichte grammofoonmu
ziek. VPRO: 7.50 Dagopening. AVRO:
8.00 Nieuws 8.15 Programma-overzicht
en lichte grammofoonmuziek 9.00 Och
tendgymnastiek 9.10 De groenteman
9.15 Klassieke kamermuziek (gr.) 9.40
Morgenwijding 10.00 Lichte grammofoon
muziek 10.50 Voor de kleuters 11.00 Voor
de zieken.
Maandag 13 januari
NTS: 19.30 Huckleberry Hound, teken
film 20.00 Journaal en weeroverzicht
20.20 Uitzending Anti-Revolutionaire
Partij 20.30 Zang: klassieke en neger
liederen 21.00 Le fauve est laché, speel
film 22.35-22.40 Journaal.
BELGIë-FRANS: 14.15 Schooltelevisie
18.30 Berichten 18.33 Voor de kinderen
19.00 Kroniek voor de vrouw 19.30 Sport
programma 20.00 Journaal 20.30 La bel
le Marinière, spel 21.45 Literair pro
gramma 22.30 Journaal.
BELGIë-VLAAMS: 19.00 Voor de tie
ners 19.25 Culturele actualiteiten 19.45
De weerman 19.50 Sport 20.00 Nieuws
20.20 't Is maar een woord, quizpro
gramma 20.55 Panorama 21.30 De wraak
(Die Rache), speelfilm. (Voor volwasse
nen.) 22.20 Postscriptum: De Koninklij
ke Vlaamse Academie voor Schone
Kunsten, Letteren en Wetenschappen be
staat 25 jaar 22.?9 Nieuws.
De NCRV zendt om 20.10 uur op Hil
versum I (402 m) een programma van
volksliedjes uit. Daarna volgen om 20.20
uur twee korte hoorspelen onder de titel
„Een en twee in het huwelijk". Robert
Valentino speelt om 21 uur piano-med
ley's en om 21.15 uur musiceert het
Radiokamerorkest o.l.v. Marinus Voor
berg. Vervolgens voert Cor de Groot
om 22.15 uur Spaanse radiomuziek uit,
terwijl om 23.05 uur het vierde deel
van de serie „Componeren in Nederland'
wordt uitgezonden. Tenslotte is er om
23.40 uur een programma van walsme-
lodieën.
De AVRO opent om 19 uur op Hilver
sum II (298 m) het avondprogramma met
„Zwerftochten door operaland". Dm 20.05
uur volgt het programma „Negen mu
zen, elf provincies". Om 21.30 uur wordt
het hoorspel „Candide" naar de roman
van Voltaire opgevoerd. Tenslotte is er
om 23 uur de ritmeclub.
De NTS opent om half acht het avond
programma met een aflevering van
„Huckleberry Hound". Na het journaal
is er een politieke uitzending van de
Anti Revolutionaire Partij. De gevierde
zangeres Marion Anderson komt om
20.30 uur op het tv-scherm.
De hoofdfilm om 21 uur is een Franse
thriller onder de Nederlandse titel „Een
losgebroken beest". Tenslotte is er om
22.35 uur het laatste nieuws.
Wij geloven dat de KRO er goed
aan heeft gedaan de Kraaykamp-show
zaterdagavond niet te laten doorgaan,
op grond van ontevredenheid over de
teksten. Want met een flauwe tekst
was het optreden van Kraaykamp be
slist een sof geworden. Juist zoals
enige weken geleden. Alleen verbaast
het ons wel wat dat men zo laat tot
die ontdekking is gekomen. Overigens
hebben wij er helemaal geen spijt van
gehad, dat een flauwe Johnny niet op
de beeldbuis kwam, immers, wij heb
ben ons kostelijk gamuseerd met de
satire op de wild-westfilms, die onder
de titel „The slowest gun in the west"
op het huiskamerscherm kwam. Phil
Silvers en Jack Benny, als de lafste
lieden van het wilde westen, speelden
de hoofdrollen in deze persiflage.
Het interview dat Frits van der Poel
de heer Zwolsman afnam viel ons bit
ter tegen. De vragen waren aarzelend
en vrijwel nergens to the point. Daar
door miste de Brandpuntredactie een
grandioze kans om de kijkers op een
interessante manier te confronteren
met een figuur die dag aan dag in het
nieuws is en toch boeiende vragen ge
noeg heeft doen rijzen. Bovendien werd
de „vleugeladjudant" van Zwolsman in
het geheel niet in het gesprek betrok
ken.
In zekere zin was de aflevering van
„Stadhuis op stelten" ook een persi
flage, en wel op het cultureel beleid
en de subsidieverstrekking in dit ver
band. Origineel was het verhaaltje al
lerminst; toch hebben wij er hier en
daar om kunnen glimlachen. Hoewel
deze serie naar onze smaak nooit een
succes zal worden, gaat er toch een
zekere bekoring uit van het naieve
van het geval en wekt elke nieuwe
aflevering een lichte verwachting, die
in zijn uitwerking niet echt charmeert
doch ook niet geheel teleurstelt.
In zijn rubriek „Gehuwd en onge
huwd" sneed dr. Trimbos een belang
rijk onderwerp aan, dat der sexualiteit.
Hij besprak deze tere kwestie op een
pedagogische en psychologisch verant
woorde wijze, en zonder vage termi
nologie.
Mgr. Beckers ging in „Brandpunt"
nog eens in op de gewraakte uitzen
ding van de VARA „Zo is het toeval-
(Van een medewerker)
Weinigen hebben stilgestaan bij het jubileum van het fabriekmatig
gebouwde radio-apparaat.
De oorzaak, dat het zelfs na veertig jaren diensttijd onze belang
stelling nog weet op te wekken is gelegen in het feit, dat er zich
rondom dit toestel interessante technische en programmatische ont
wikkelingen voordoen, zoals enerzijds-de miniaturisatie en de samen
stelling van onderdelen in bouwblokken en anderzijds de totaal ver
anderde luistergewoonten, die in het bijzonder in Nederland de be
hoefte hebben geschapen aan een derde programma.
Men behoeft geen geschoold radio
technicus te zijn om te weten, dat het
radiotoestel in die voorbije jaren aan
zienlijke veranderingen, die evenzovele
verbeteringen waren, heeft ondergaan
Met de eerste toestellen, zo groot haast
als een tv-apparaat van vandaag-de-dag
en nauwelijks te tillen, kon men slechts
enkele nabijgelegen zenders beluisteren,
voor welks genoegen men dan moest be
talen met een fijn hoofdpijntje als toe
vallig de Mexicaanse hond in de buurt
was om het normale programmageluid
wat jankende luister bij te zetten. Het
geen erg genoeg nogal eens gebeurde
Pas tegen het eind van de dertiger jaren
was dit euvel bezworen alhoewel het
geluid toen nog bijlange niet zo geniet
baar was als in de eerste jaren na de
tweede wereldoorlog, toen door toepas
sing van de ferrocepter de lange antenne-
sprieten overbodig waren geworden; door
frequentiemodulatie een nauwelijks te
verbeteren weergavekwaliteit was ver
kregen en door de verfijning van de
ontvangonderdelen en de versterking
van de zenders stations van zeshonderd
tot duizend kilometer ver weg binnen
het luisterbereik waren gekomen. De
r ecente introductie van FM-stereotoestel-
len heeft zelfs de kritiek ondervangen
van diegenen, die aan radiogeluid nog
altijd het ruimtelijk aspect van „natuur
lijk" geluid te kort kwamen.
Men zou zo zeggen: de koek is op,
Op weergavegebied schiet men met die
uitspraak een heel eind in de roos. Maar
er kleven andere problemen aan het
hedendaagse radioapparaat en die na
deren hun oplossing. Daar is bij voorbeeld
het vraagstuk van de reparatie, die ener
zijds steeds gecompliceerder wordt en
anderzijds verhoudingsgewijs door steeds
minder technici moet worden verricht.
Het antwoord op dit probleem Is de
laboratoriumfase reeds haast gepasseerd.
De oplossing is namelijk het bouwblok.
Kort gezegd komt het hierop neer, dal
onderdelen, die nauw bij elkaar behoren,
in één blok worden samengesmolten in
een vloeistof, die vlug hard wordt. Re
paratie wordt dan beperkt tot het ver
wisselen van een blok, hetgeen niets
duurder is, omdat de servicettjd belang
rijk wordt ingekort.
Verder in de toekomst kijkend kan
men de ontwikkeling voorzien van de
vervanging van de buizen door materia
len, die nauwelijks meer enige kracht
stroom van buitenaf behoeven om in
werking te kunnen treden. Op dit pad
is de eerste stap reeds gezet door de
toepassing van de transistors, die veel
minder stroom nodig hebben om de be;
lig waaromtrent elders in deze
editie meer. In deze rubriek was voorts
interessant en actueel het nader bekij
ken van het oorlogsmisdadigersproces
te Frankfurt.
W. v. B.
De Vlaamse televisie bracht een
operaparodie op het gegeven van La-
biches „Het strooien hoedje". Een ver
gelijking met een onlangs op deze zen
der vertoond Italiaans werk (op het
zelfde gegeven) dringt zich op. Welnu,
dan blijft er van dit Vlaamse hoedje
niet veel over. Het was meer een mu
sical vol rechtstreeks aan anderen ont
leende melodieën met veel zouteloze
teksten er tussendoor. Een in vele op
zichten overbodige bewerking, waarbij
zelfs de kans op een glimlach meestal
op vakkundige wijze om zeep was ge
bracht.
26)
„Maar had hij dat dan niet?" vroeg
Susanne verbaasd. „Dat moest hij toch
hebben? Hij had die man toch de op
dracht tot de diefstal gegeven Of
wacht eens, had de dief zijn opdracht
gever bedrogen en de Da Vinei voor
eigen rekening verkocht? Maar dat
lijkt me toch vreemd. Tenzij er nog
ee kaper op de kust was aan wie die
man het schilderij tegen goed geld
of wat dan in zijn ogen goed geld was,-
kwijt kon. Want ik zie werkelijk niet in,
mon coeur. hoe een gewone dief die
Da Vinei anders zou zijn kwijt geraakt.
Met zoiets stap je toch maar niet bin
nen bij de eerste de beste heler? Wat
een gekke geschiedenis".
„O, maar het wordt nog veel gekker.
Die dief verzekerde zijn collega, dat
zijn opdrachtgever hem had gezegd, dat
hij het gestolen schilderij kon houden,
mits hij maar zorgde, dat het onder
water bleef. Of nee, dat het niet meer
boven water kwam. Ik herhaal dat zo
letterlijk, omdat het voor mijn gevoel
nog sterker klinkt. Die man, die dief,
had ervoor te zorgen, dat de gestolen
Da Vinei niet meer boven water kwam
Voor goed verdwenen bleef."
„Maar waarom? Was het dan een
wraakneming? Welke reden kan iemand
hebben een Da Vinei te laten stelen
alleen om hem te vernietigen. Want
daar komt het toch eigenlijk op neer.
Zo'n schilderij met zo'n opdracht te ge
ven aan iemand, die op dat gebied
analfabeet is, dat moet uitdraaien op
vernietiging, tenzij er een wonder ge
beurt. Weet je wel zeker, dat die man
de waarheid spreekt?"
„Mijn zegsman? Ja, die heeft volgens
rechercheur Rochussen geen greintje
fantasie."
„En de dief?"
„Was ook al niet intelligent genoeg
om zo'n ingewikkeld verhaal te verzin
nen, Bovendien, hij had zijn leven kun
nen redden door te zeggen, waar de
Da Vinci was gebleven. Dat wil zeggen,
als de ander zijn woord zou hebben
gehouden. En dat is natuurlijk vers twee,
Maar ik geloof niet, dat het I.Q. van
onze Zebedeus Roelfs, zo heette de ar
me kerel, toereikend was om rekening
te houden met dat risico.
Uit wat die ander vertelde, kreeg ik
de indruk, dat de stumper maar al te
blij zou zijn geweest als hij zijn kwel
geest en aspirant-moordenaar de Stoke-
ley Da Vinei franco had kunnen thuis
bezorgen."
,.Dus de opdrachtgever had zich be
dacht en wou het schilderij terug heb
ben. Heb jij enig vermoeden waarom?"
„Neen. Net zo min als ik begrijp,
waarom hij het eerst liet stelen, als
hij het dan toch niet hebben wou."
„Waarom hij het eerst liet stelen?
Misschien is dat van deze hele vreem
de geschiedenis nog het minst vreem
de."
„Het minst vreemde? Wat bedoel je
daar nu mee?"
Ze fronste in ingespannen nadenken
de wenkbrauwen.
nodigde energie te leveren dan de nor
male radiobuizen. De transistors zijn bo
vendien veel kleiner en behoeven geen
merkbare „opwarmtijd" meer. Maar dit
is slechts een begin. Er is reeds een
theoretische kennis van materialen, wier
zelfwerkzaamheid ons zal toestaan met
een minimum aan geleverde energie te
volstaan.
De veranderingen, die het gebruik van
radiotoestellen heeft ondergaan, is al
even verrassend. Door de grotere toe
passing van draagbare apparaten en
kleine verplaatsbare toestellen is bij
voorbeeld alleen in Nederland al in de
afgelopen twee jaren een marktvergroting
van ruim dertig procent merkbaar ge
weest. Deze sterke stijging logenstraft
de conclusie, neergelegd in het rapport
„Televisie en radio 1962" van het Cen
traal Bureau voor de Statistiek, die
luidt, dat onder invloed van de toene
mende kijkdichtheid de radio in het
gezinsleven een steeds bescheidener
plaats gaat innemen.
Bü het samenstellen van dat rapport
is blikbaar geen rekening gehouden met
de veranderde luistergewoonten. Er
wordt duidelijk onder invloed uiter
aard van televisie minder dan vroeger
in gezinsverband 's avonds geluisterd,
maar daar staat een veel intensievere
radiobeluistering op andere uren van
de dag tegenover.
Onderzoekingen hebben bij voorbeeld
aangetoond, dat elke dag ongeveer één
miljoen Nederlandse huisvrouwen naar
verzorgings- en voorlichtingsprogramma's
luisteren en dat het gebruik van het
tweede verplaatsbare apparaat door an
dere gezinsleden vooral jongeren
hand over hand toeneemt, evenals het
gebruik van draagbare toestellen buitens
huis.
Deze veranderende luistergewoonten
hebben veel nieuwe programmabehoeften
geschapen, behoeften die zich vooral
uiten in een grotere vraag naar meer
lichte programma's, waarvoor weinig
aandacht en concentratie is vereist.
Waarschijnlijk verklaart deze behoefte
de „vlucht" naar radiostations als Radio
Veronica, Radio Luxemburg en de Franse
commerciële zender „Europe numéro un".
Het is daarom allerminst uitgesloten,
dat een derde Nederlands radioprogram
ma, waarvoor het FM-net reeds enige
maanden in aanbouw is, een gelijk
soortig karakter zal dragen. Dan zou
ook Nederland, zoals nu reeds Engeland,
naast twee „serieuze" programma's een
eigen „light program" hebben. De luis
tergewoonten wijzen er op, dat daarnaar
grote vraag is.
Nadat de Zweedse Rijksdag na
lang talmen eindelijk een wijziging
:van de algemene verkeerswet
heeft aangenomen, volgens welke
het verkeer in Zweden rechts zal
gaan houden, begint de openbare
mening zich hier nu toch mentaal
erop voor te bereiden. Niet ieder-
en is het ermee eens. Men vond
dat links-houden typisch Zweeds.
De voorstanders van rechts-houden
waren echter ver in de meerder
heid op grond van de overweging,
dat Zweden nu het steeds meer
door Europese toeristen wordt ont
dekt, toch moeilijk zo excentriek
kan blijven.
Intussen moet men niet denken, dat
nu spoedig het linkshouden tot het ver
leden zal behoren. Voor het zover zal
zijn, zullen er nog vele jaren voorbij
gaan, want deze verandering eist enorme
voorbereidingen. De operatie „H" (van
het Zweedse Hoger. d.i. rechts) ligt nog
ver in het verschiet. Men rekent er op,
dat de operatie H pas in het voorjaar
of de zomer van 1967 gerealiseerd zal
worden. Dat zal dan op een zondag
morgen zijn onder de conditie van een
totaal rijverbod op alle openbare -wegen
en straten voor de duur van één dag.
Dit is nodig wegens de verkeersdicht
heid in de Zweedse gebieden.
In de nacht voorafgaande aan ..dag H"
wil men in enkele uren alle verkeers-
aanduidingen, verkeersborden e.d. aan
de nieuwe situatie aanpassen, door ver
plaatsing of vervanging. Hiervoor wor
den de militairen ingezet, terwijl dank
baar gebruik gemaakt wordt van duizen
den vrijwilligers, die voornamelijk ge
rekruteerd worden uit de leden van
automobielclubs, toeristische organisaties
e.d. De moeilijkheden zullen zich vooral
in de dichte woongebieden des lands
voordoen, in de steden. Daar zullen ook
de voetgangers moeten worden „omge
schoold". Bovendien blijft het een zware
belasting, dat het bij het tramverkeer
zowel als bij de spoorwegen blijft zoals
het is.
De verplaatsing van wissels en sig
nalen is technisch 'n enorm en kostbaar
werk. De invoering van het rechtshou-
den zou nog enkele jaren meer moeten
Medio januari zal de heer Gerard
Michon. producer op de afdeling amuse
ment, de televisiedienst van de KRO op
eigen verzoek verlaten. De heer Michon,
die 1 januari 1961 bij de KRO in dienst
trad, heeft een journalistieke functie
buiten het omroepbedrijf aanvaard.
worden uitgesteld, afgezien van de vraag,
of er het geld voor voorhanden zou zijn.
Binnenkort zal op de Zweedse scholen
het onderwijs in „Högertrafik", het rechts
houden in het verkeer als verplicht leer
vak worden ingevoerd. Op elke school
zullen speciaal opgeleide onderwijzers,
praktische autobestuurders, de leerlingen
voortdurend onderrichten en voorberei
den op de „Dag H" zodat voor de jonge
mensen het omschakelen van links op
rechts bijna automatisch en spelender
wijze geschiedt.
(Van onze Belgische correspondent)
Het originele plan van de Antwerpse
wethouder van openbare werken om de
binnenstructuur van de bestaande tunnel
onder de Schelde Zodanig te wijzigen,
dat er drie rijvakken komen (twee bo
ven elkaar voor het verkeer van perso
nenauto's, het derde voor zwaar weg
verkeer), zal naar alle waarschijnlijk
heid niet gerealiseerd worden.
De Dienst voor Bruggen en Wegen te
Brussel, die de minister moet adviseren,
meent nl. dat de capaciteit van de tun
nel door dit plan niet noemenswaard zal
worden verhoogd. De maximumsnelheid
van de voertuigen zal immers moeten
worden teruggebracht tot 40 km/u. in
gevolge de enge rijpijpen. Ook houdt
Bruggen en Wegen er rekening mee dat
het verkeer van vrachtwagens en bussen
slechts 20 procent vertegenwoordigt van
het totale aantal tunnelgebruikers. Die
20 procent, zo meent men. verantwoorden
niet dat de helft van de tunnel eraan
gespendeerd wordt.
Tenslotte zijn bezwaren gerezen tegen
de voorgestelde oplossing inzake ver
lichting en verluchting van de „molle-
pijpen".
De Franse kardinaal André Jullien is
in de leeftijd van 81 jaar in een zieken
huis te Rome overleden. De kardinaal
leed aan leukemie.
Kardinaal Andrea Jullien maakte deel
uit van de Romeinse curie. Op 6 decem
ber werd hij in het ziekenhuis opgeno
men. maar in de daarop volgende we
ken verergerde zijn toestand zienderogen.
Met zijn dood is het aantal kardina
len teruggebracht op 79. Vaticaanse
zegslieden hebben onlangs laten door
schemeren dat Paus Paulus voornemens
is om een consistorie te beleggen voor
het benoemen van nieuwe kardinalen.
„Neen, ik weet toch eigenlijk ook
niet....Waarom is die man nu eigenlijk
vermoord? De enige kans de Da Vinei
te vinden, was toch hem tot spreken
te dwingen. Er was immers niemand
dan hij, die kon weten, waar het schil
derij gebleven is. Wat er mee is ge
beurd. Ik kan werkelijk niet begrijpen,
hoe die man in wiens opdracht de Da
Vinci dan is gestolen, zijn enige kans
zo dom vergooide."
„Maar dat heeft hij eerst gedaan, m'a-
mie. Hij heeft geprobeerd de man tot
spreken te dwingen. En hij schijnt dat
zelfs op zo'n manier te hebben aan
gepakt, dat Roelfs doodsbenauwd werd
en er de voorkeur aan gaf zich in on-
ze ai-men te werpen. Je begrijpt, dat
de auctor intellectualis van de diefstal
dat niet hebben kon en de man dus
wel uit de weg ruimen moest. Misschien
was hij er ook wel van overtuigd ge
raakt, dat Roelfs de waarheid sprak en
werkelijk niet wist waar het doek ge
bleven was. In dat geval was hem na
tuurlijk helemaal niets aan Roelfs ge
legen. Maar waarom vond jij het niet
zo vreemd, dat iemand een wereldbe
roemd schilderij laat stelen en dan ach
teraf op het bezit ervan geen prijs stelt."
„Och neen, ik dacht een ogenblik
maar het is te gek."
„Zeg het toch maar."
..Ik dacht aan een goocheltruc. Een
goochelaar richt de aandacht van zijn
toeschouwers op iets anders, om hen te
beletten er achter te komen, wat hij
eigenlijk doet."
„Bedoel je. dat de diefstal van de
Stokele, Da Vinci is bedoeld als een
afleidingsmanoeuvre, een rookgordijn
voor een andere, gewichtiger onderne
ming?"
„Zo ongeveer. Maar dat is natuurlijk
onzin. Dan zou dat andere wel iets
onvoorstelbaar geweldigs moeten zijn.
Er moet wel heel wat op het spel staan
om een wereldberoemd schilderij als
rookgordijn te gebruiken. Daarbij komt
nog, dat het ook in dat geval helemaal
niet nodig zou zijn geweest het schil
derij op te offeren, dunkt me. Het zou
voldoende zijn geweest als het een tijd
onder water was gebleven. En waarom
wou die man het nu opeens terug heb
ben? Neen, van die theorie klopt ook
niets."
„Er kan iets zijn veranderd in de
constellatie."
„Iets, waardoor het onnodig werd de
Da Vinei op te offeren? Ja, dat zou
natuurlijk kunnen. Als men dat andere,
grotere plan heeft laten varen...Och,
neen. Pieter Auguste, dat is alles maar
malligheid. Zo belanden we nog bij de
meester-misdadiger uit een krantestrip",
zei Susanne onwillig. „Vergeet die
onzin van me maar."
„Dus jij ziet er ook geen licht in?"
„Ik ben bang van niet. Je hebt gelijk
het is een heel vreemde, verwarde ge
schiedenis."
(Wordt vervolgd)
