Overslag
was een
rake slag
U
(EVEN
BEGEERD
ALS
EERVOL)
k
t
t
t
EEN TRADITIE VAN DRIEKWART EEUW
Maar soms
lukt het!
Bij een nieuw
jaar
n
n
Geen formaliteiten
Tempo!
Ten koste
van Rotterdam
Bijblijven'
De ka
ns
Veranderd
Uitbreiding
Cl
4/
e
Ook industrie
Rotterdam
POTTER'S,g|g8
15
DAGBLAD DE STEM VAN ZATERDAG 4 JANUARI 1964
15
van nylon, werd op
ianse staat Iowa ge
ril 1937 in Wilming-
ïit een familie van
afkomstig waren uit
afkomst en ook haar
en ambachtslieden,
een liefhebber van
iheidde hij zich door
i. Gereedschap was
rootste gedeelte van
:iddelbare studies te
t van Illinois chemie
n 1924 promoveerde
926 werd Carothers
e aan de beroemde
het begin voor het
rdde de leiding van
t terrein van de or-
tmours Company.
van Du Pont vond
Ledewerkers, dr. Ju-
stof, waaruit in ge-
pele draden konden
na afkoeling buig-
n aantal eigenschap-
ir de toepassing als
an de stof voor dit
lekking een gebeur-
iche vezel zou inlui-
vinden, die een lang
rzijds het smeltpunt
ctiel te kunnen ge-
■kers op 28 februari
■volmaken. Uit adi-
zij een polymide
van zijn moleculaire
d.
ildberoemd maakte,
t mogen meemaken,
jezondheidstoestand,
Jechter was gewor-
:n van deze geniale
ft gehoord en even
vezels heeft beleefd
oktober 1938, werd
ilang het straat-
an Amerikaanse
GEVECHT OM PREDIKAATT
i
Amsterdam betwist Rotter
dam het predikaat „Poort
van Europa". Ook de hoofd
stad van Nederland met een
havengebied, dat zich uit
strekt van de pieren bij
IJmuiden tot het eiland
Pampus in het IJselmeer is
van nature geschikt (ge
maakt) om een belangrijke
rol te spelen in de nationale
en Westeuropese economie,
waar het scheepvaart be
treft.
Amsterdam ontkent na
tuurlijk niet, dat Rotterdam
in de oude wereld een posi-
tie bekleedt, die te vergelij
ken is met de positie van New-York in de nieuwe wereld
(beide havensteden verwerken per jaar zo'n 100 miljoen
ton over zee aangevoerd goed), maar het bestrijdt wèl de in
brede kring verspreide mening, dat met de Maasstad alle
internationale scheepvaart ophoudt. En terecht, want in 1962
bijvoorbeeld ontving Amsterdam ruim 8100 zeeschepen, die
samen 13.000.000 ton goederen aan- en afvoerden.
Dit trotse record, waarbij de Amsterdammers onveranderlijk
aantekenen dat er tien jaar geleden nauwelijks 5000 zee
schepen de hoofdstedelijke haven aandeden met een goe
derenvervoer van nog geen 6 miljoen ton, heeft zelfs geleid
tot een Amsterdamse slagzin, die de Rotterdammers maar
moeilijk kunnen verkroppen: is de snelst groeiende haven
van de wereld."
Overslag van stukgoed, in Am
sterdam vanouds bekend. Alleen
gebruikt men; nu het nieuwste
havengerei.
POORT VAN
PA"
Nu kan het de Rotterdammers niet
eens zoveel schelen, dat de Amster
damse haven zich werkelijk met grote
voortvarendheid en in een adembe
nemend tempo ontwikkelt, maar wel
doet het hen pijn dat dit een beetje
ten koste van de Rotterdamse haven
gaat.
Wat is er namelijk gebeurd De
Amsterdamse plannen tot verbetering
van de „Rijnmond" en het Noordzee
kanaal hebben voorrang gekregen
boven de Rotterdamse plannen tot ver
betering van de „Rijnmond" en de aan
leg van een groot havenetablissement
op de Maasvlakte.
(Hierbij is het grappig op te merken,
dat beide steden van een „Rijnmond"
spreken, waarmee dan in Noordholland
de gegraven monding van het Noord
zeekanaal met het sluizencomplex be
doeld wordt en in Zuid-Holland de
monding van de gegraven Nieuwe
Waterweg en een nog te graven spe
ciale toegang tot de Europoort).
Nu is het inderdaad waar. dat Rot
terdam in zijn geweldige expansie
enigermate gehinderd wordt door Am
sterdam. Hoewel het in feite niet meer
is dan een kwestie van geld, onnoeme
lijk veel geld Nu Amsterdam 150 mil
joen gulden ter beschikking heeft ge
kregen om de havenmond bij IJmuiden
te verbeteren, waarmee men inmid
dels druk bezig is, kan het rijk niet
ook nog eens de 300 miljoen, die nodig
zijn voor de aanleg van de Europoort-
monding en het havencomplex op de
Maasvlakte, op zeer korte termijn op
tafel brengen
tot 85.000 ton in de vaart. (Nu houdt
men al rekening met schepen, die in
één keer 100.000 ton massagoed over
zee brengen).
En opnieuw werd Amsterdam be
vangen door een koortsachtige ijver.
II
II
De Amsterdammers hebben het ove
rigens wel slim gespeeld. Toen het er
om ging of Amsterdam ook een kans
moest krijgen, heeft men in de hoofd
stad duidelijk gesteld, dat er alleen
dan van een kans zou gesproken kun
nen worden wanneer Amsterdam naast
Rotterdam zou kunnen opwerken en
niet behoefde te wachten totdat men
in Rotterdam alles verwezenlijkt had,
wat, in een haven maar enigszins denk
baar is Nu gebiedt de eerlijkheid te
zeggen dat het succesje, dat Amster
dam op Rotterdam heeft geboekt niet
helemaal onverdiend is.
Natuurlijk heeft men in de hoofdstad,
direct na de oorlog toen men in Rot-
slechts bezield was van een
gedachte„hoe bouwen wij onze
ven weer op", grandioos de boot ge-
tippr ï^aar ln het beS'n van de vijf-
dfnfv Schrok men dan toch ein
delijk wakker
de aan de scheepvaart
nlan h schade opgenomen er een
slnnt nf»tC?mpa.gne gcmrakt. Men be-
f* (f redden wat te redden viel.
Varen A? nieuwe koers te gaan
lrelen rt,?i ln'tiatieven t' ontwik-
weer t °mi Amsterdamse haven
scheepvaartcentrum!01 bcIa"«rijk
W?«?we^.clen g°ed uitgespeeld,
de aan s,ver allp "adruk gevallen op
goed hp';of fr en opslag var stuk"
het ha i ?8in tl(?uwen* voortvloeide uit
AmsterHa^if o-8wter van de stad. het
*eliikJS^\*ïnk2naal schieP de mo"
loert nu a oorv°er van massa-
cpt tra J°0Tu ^msterdam nieuwe fa-
nnu h?? hav*=nbedrijf veranderde
ook het vertrouwde havenbeeld
nii0r ^arnen overslagterreinen voor
erts. steenkool en graan D$
navenaccommodatie werd aangepast.
riet ging Amsterdam dan ook steeds
Deter Mocht mer in 1961 4354 schepen
begroeten in 1956 waren het er al 6837.
terwijl m die vijf jaar het goederen-
n5^ner ?vei 'ee van 18 miljoen ton
°P O'J miljoen ton werd gebracht Vorig
jaar kwamen, zoals bekend zelfs al
meer dan 8000 schepen binnen Maar
op het moment, dat de Amsterdam
mers al handen wrijvend wilden con
stateren. dat het liep, ging het mis.
Was tot 1960 een zeeschip van 16000
ton een uitzonderlijk grote boot, plotse
ling kwamen bulkcarriers van 65.000
Ditmaal niet om een achterstand
in te lopen, maar om „by te
blijven".
En zo kan men dan nu in het
Amsterdamse havengebied op vier
fronten buitengewone activiteiten
waarnemen.
Allereerst in de buitenhaven van
IJmuiden, waar men begonnen is
met de bouw van 3 kilometer in
zee reikende havenhoofden. Deze
zullen de oude pieren, die in 1876
gebouwd zijn en slechts 1400 meter
in zee steken, vervangen.
Dit werk is zeer spectaculair. Uit
België heeft men miljoenen tonnen
grote natuurstenen aangevoerd voor de
fundamenten van' beide pieren. De
stenen werden op hun plaats gebracht
door speciaal daarvoor gebouwde on-
derlossers. De fundamenten liggen er.
Dezer dagen zullen enorme kraan
eilanden beginnen met de bovenbouw
van de havenhoofden. In 1965 moet het
gehele werk klaar zijn
Overigens zit het de Amsterdammers
niet mee, want in de monding van het
kanaal, dat nu verbreed wordt, werd
een groot aantal wrakken ontdekt, die
de Nederlanders, de Engelsen en de
Duitsers daar hebben laten zinken. Na
de oorlog heeft men met dynamiet een
vaargeul gemaakt. Wil nu de ver
breding van de mond zin h'bben dan
moet men alle wrakken terzijde van
de huidige vaargeul opruimen.
Op het werk in de buitenhaven sluit
de verbreding van het Noordzeekanaal,
waar men al even druk bezig is, aan.
In de loop van volgend jaar hoopt
men het kanaal overal op een diepte
van 15,50 meter te hebben gebracht.
In 1968 zal het kanaal ook overal
minstens 170 meter breed moeten zijn
om tankers van 80.000 ton elkaar in
het kanaal te kunnen laten passeren.
Het derde grote werk, waaraan de
Amsterdammers hun krachten geven is
de verbetering van het Amsterdam-
Rijnkanaal.
In grote lijnen komen de plannen,
gemaakt tot 1971, neer op het ver
hogen van bruggen, het rechttrekken
van hinderlijke bochten, maar bovenal
het geschikt maken voor de duwvaart
van de gehele vaarweg.
Wil men met duwbakken in het ka
naal kunnen varen dan zal de bodem
breedte overal minstens negentig me
ter moeten bedragen. Bovendien moe
ten de sluizen aangepast worden. Zo
zal de schutsluis bij Ravenswaay zelfs
plaats maken voor een keersluis, die
alleen bij zeer hoog water gesloten be
hoeft te worden. En mocht dit voor
komen, dan kan de binnenvaart altijd
nog gebruik maken van de Neder-
Rijn, waar dan genoeg water staat.
De verbreding van het kanaal zal in
de Betuwe, waar de dijken niet be
rekend zijn op afgravingen aan weers
zijden van het kanaal, de meeste moei
lijkheden geven. Van de 26° miljoen
gulden, die het hele plan vergt, zal het
belangrijkste deel besteed worden aan
het zogenaam Ie Betuweplan.
Liggen de tot nu toe genoemde
activiteiten buiten de stadsgrenzen,
in het Amsterdamse havenareaaJ is
men begonnen met de aanleg van
een nieuw haven- en industrieter
rein. dat 1200 ha beslaat. Overigens
dekt deze uitbreiding slechts de be
hoefte tot 1075, in welk jaar Am
sterdam vier maal zovetl ovei zee
aangevoerd goed verwacht dan dit
jaar het geval zal zijn.
In het jaar 2000, uitgaande van het :jn de t monden
huidige groeitempo van de Amster- J ueze iwei monaen
damse haven, zal men alle beschik- eindelijk eens dezelfde taal gin-
bare grond langs het Noordzeekanaal n
nodig hebben voor havens en industrie- &en spreKen.
Ter gelegenheid, van de f
jongste jaarwisseling wil
len enkele dingen gezegd
worden. Daar is vooreerst
het feit, dat een man die
nu en dan over een kran-
tekttlom mag beschik
ken, één voorrecht heeft
boven andere mannen uit
zijn straat, stad en streek.
Moeten deze andere man
nen betalen om hun re
laties nieuwjaarswensen
toe te roepen, de schrijf-
man mag dit gratis. Ik
wil van dit prerogatief
bij dezen zeer nadrukke
lijk gebruik maken en ik
wens mijn lezers (beiden
of alle drie?) een welge
meend zalig nieuwjaar,
in het strelende besef, dat
ik voor deze wens nog
enkele kwartjes ontvang
ook; gelijk de kinderen
die op nieuwjaarsdag zo
mooi aan onze deuren
komen zingen. De jaar
wisseling mag dan al even
voorbij zijn, de wensen
zijn er niet minder om.
Wanneer wij vervolgens
een kleine nabeschou
wing mogen wijden aan
de nieuwjaarsgebruiken,
moet ik constateren, dat
ik in dit opzicht in een
zéér lawaaierige toekomst staar. Toen
ik een kind was en sprak als een kind
(om te variëren op een motief van
St.-Paulus) hoorden wij in de nieuw
jaarsdag twee soorten geluid. Het
eerste kwam van de dorpsklok die
twaalf slagen liet vallen. Het tweede
mengde zich daar sonoor doorheen; de
veldwachter was naast zijn schuurtje
gaan staan en schoot bedachtzaam zijn
Dit is een van de voltooide nieu
we opslagterreinen van Amster
dam, hef grootste particuliere
oiieveem van West-Europa in de
Jan van Riebeekhaven.
en, die voor aan- en afvoer van mate
rialen en produkten zijn aangewezen
op diep water.
Het principe van de havenuitbreiding
in Amsterdam is eenvoudig. Men
graaft dwars op het Noordzeekanaal
grote insteekhavens, die aansluiting
geven op verder in de polder gelegen
havenbasins. (Het is natuurlijk wel wat
triest te zien hoe het land, dat honderd
jaar geleden met veel moeite werd ge
wonnen nu weer aan het water wordt
prijsgegeven). De nieuwe havenbasins
zijn via speciale ringwegen en binnen-
vaartkanalen aangesloten op het be
staande net van verkeers. en water
wegen. Om het nationaal vervoer nog
te bevorderen heeft Amsterdam in dit
nieuwe gebied, dat van de spoorlijn
naar Zaandam tot Halfweg reikt een
beurtvaartcentrum gesticht, van waar
uit 200 lijndiensten op geheel Neder
land zullen worden onderhouden.
De uitbreidingen zijn niet alleen op
de scheepvaart gericht. Aan de nieuwe
havens worden terreinen geschikt ge
maakt voor zware industrieën, die
zoals in Rotterdam maar al te duide
lijk is gebleken toch weer d scheep
vaart bevorderen.
Amsterdam behartigt met deze uit
breidingen ook de belangen van de
Zaanstreek, Noordhollands Noorder
Kwartier, West-Friesland, Zuid-Flevo
land en de Markerwaard, die meer en
meer de kans aangrijpen een eigen
industrie op te bouwen, die vanuit Am
sterdam bediend kan worden.
Bovendien gaat Amsterdam ook lang
zamerhand fungeren als groot ver-
voerscentrum voor alle noordelijke
provincies.
Behoren al deze streken tot de na
tuurlijke „verkeerssfeer" van Amster
dam, de grenzen van Amsterdams ach
terland strekken zich al verder naar
het zuiden en oosten uit en gaan dat
van Rotterdam overlappen. De Bel
gische E Westduitse produktiecentra
zijn inderdaad al lang niet meer al
leen op Rotterdam aangewezen.
En met dit feit nu voor ogen
zeggen de Amsterdammers: „Poort
van Europe?" ja, die wordt ge
vormd door de Rijnmonden bij
Rotterdam én Amsterdam. Hierbij
wordt dan wei eens het grapje
gemaakt dat het wel wenselijk
Vrijliaven van Hamburg
geen smokkeldorado
(Bijzondere correspondentie)
In Hamburg is onlangs het feit her
dacht dat de Hanzestad aan de Elbe 75
jaar geleden zijn vrijhaven kreeg en
hiermee aan een nieuw hoofdstuk van
zijn geschiedenis begon. In vergelijking
met de haven zelf, die het volgend jaar
al 775 jaar bestaat, is de vrijhaven nog
uitermate jong. De Hamburgers be
schouwen het verlenen van bijzondere
privileges door keizer Frederik Barba-
rossa in het jaar 1189 namelijk als de
geboortedag van hun haven. De op
richting van de vrijhaven, die bijna 700
jaar later plaats vond, was eigenlijk een
elegant compromis.
In ruil voor het feit dat de Hanzestad
van zijn oude tolprivileges afzag en
zich op aandrang van rijkskanselier Otto
von Bismarck op 15 oktober 1888 bij het
Duitse tolgebied aansloot, garandeerde
het rijk de stad in de haven een tolvrij
district als vrijhaven en nam zelfs met
veertig miljoen mark deel aan de bouw
kosten Dit vrijhavengebied, dat een op
pervlakte heeft van 1578 ha, is tegen
woordig het grootste in zijn soort. Er zijn
35 havenbekkens, massa's pakhuizen,
grote werven en een veelzijdige industrie,
waardoor het het grootste deel van de
haven in beslag neemt en het economi
sche hart van Hamburg is gaan vormen.
Over land is het gebied omgeven door
een hek van 23 kilometer lang en drie
meter hoog. terwijl het te water afge
sloten is door drijvende palissaden en
hoge pontons. Bij de poorten zorgen 24
douanekantoren voor het afwikkelen van
de accijnsrechten.
In de vrijhaven kunnen de schepen bin
nenlopen zonder dat zij ook maar iets
met de douane te maken hebben, terwijl
er ook geen enkele controle is als de
ladingen gelost worden. Een voordeel is
het ook dat de buitenlandse produkten
hier accijnsvrij opgeslagen, gesorteerd
en verder behandeld kunnen worden.
Wanneer het transitogo deren betreft
kunnen deze op dezelfde wijze naar het
buitenland getransporteerd worden. Pas
wanneer de diverse artikelen het vrij
havengebied verlaten om in het Duitse
binnenland gebruikt te worden, moeten
de invoerrechten betaald worden. Het
systeem van vrijhavens heeft in verge
lijking met de doorgaans gebruikelijke
procedure van douane-pakhuizen diverse
voordelen, omdat het het meest eenvou
dige en efficiënte is.
De oprichting van de vrijhavens maak
te enorme veranderingen noodzakelijk.
Binnen het district, dat tot vrijhaven
bestemd was, moest een hele woonwijk
afgebroken worden om plaats te maken
voor pakhuizen. Er waren heel wat moei
lijkheden en protesten toen de ongeveer
20.000 bewoners van deze wijk op korte
termijn elders ondergebracht moesten
worden. Men schold op de senaat en
op Bismarck, maar hierin kwam al gauw
verandering toen men zag hoe snel Ham
burg opbloeide. In vijf jaar tijds nam het
aantal inwoners met 100.000 toe en de
omslag van goederen steeg van 3,7 mil
joen ton in 1880 tot bijna 15 miljoen ton
in het jaar 1900.
De pakhuizen in de vrijhaven hebben
tegenwoordig een oppervlakte voor het
opbergen van zakken en stukgoederen
van meer dan 500.000 vierkante meter
De vemen, die meerdere verdiepingen
hoog zijn, kunnen bijvoorbeeld 300.000
ton koffie in zakken opnemen. In speciale
pakhuizen zijn grote heveelhedeu tabak,
die bijzonder gevoelig zijn voor de voch
tige havenlucht, opgeslagen. Voor de di
verse wijnsoorten zijn er 19 depots.
Van het totale verbruik van de Duit
sers aan koffie, cacao en thee wordt
ongeveer driekwart via de vrijhaven van
Hamburg geïmporteerd; voor kruiden,
honig, rubber, huiden en vellen bedraagt
dit percentage ongeveer 70; bij gedroog
de vruchten en groenten, en fruitconser-
ven gemiddeld 60 procent, terwijl tabak
voor 55 procent en zuidvruchten voor
ongeveer de helft via de vrijhaven naar
de Bondsrepubliek komen. In de vrijha
ven werken ongeveer 50.000 mensen. In
de havenbekkens hiervan kunnen 300 zee
schepen tegelijk afgewerkt worden en de
haven wordt gemiddeld per dag door
zestig zeeschepen aangelopen.
Het is begrijpelijk dat de vrijhaven
steeds weer de smokkelaars aantrekt en
voorat na de beide wereldoorlogen tierde
de smokkelhandel hier welig. Na de
eerste wereldoorlog bloeide vooral de
alcoholsmokkel, omdat in Hamburg een
liter alcohol vijf mark kostte, terwijl deze
voor vijftig pfennig vanuit het buiten
land in de vrijhaven werd gebracht. Hele
benden smokkelden indertijd alcohol uit
de vrijhaven tot in de Oostzee toe en
naar het „drooggelegde" Zweden,
In deze smokkelavonturen speelde het
schip „Fata Morgana" d- hoofdrol. Toen
de waterpolitie uiteindelijk voor het wad
deneiland Neuwerk 'egenover Cuxhafen
op het schip beslag kon leggen, vond
men weliswaar 4000 liter a.cohol. maar
van de kapitein was er geen spoor. Men
wilde alweer van boord gaan toen er een
man door de ondiepe waddenzee kwam
aangewandeld. Het bleek dc gezochte
smokkel-kapitein te zijn.
Na de tweede wereldoorlog werden er
vooral sigaretten en koffie gesmokkeld.
Eenmaal snapte de politie drie smokke
laars, die 36,000 Lucky Strikes en Players
in een waterdichte boei, die zij onder de
kiel van een barkas hadden bevestigd,
uit de vrijhaven wilden smokkelen. De
dossiers van de douane in Hamburg
zitten vol geraffineerde smokkeltrucs,
die men echter toch op het spoor kon
komen. Op een keer had een Spanjaard
van het Argentijnse stoomschip „Rio
Teuco" samen met een steward in het
holst van de nacht 400.000 sigaretten van
boord gesmokkeld en in de vrijhaven
verstopt. De volgende dag werd een
douane-kantoor door een onbekende op
gebeld, die een verdachte auto had ge
zien en er meteen bij vertelde hoe laatl
deze de douane-post zou passeren. Toen
de wagen dan ook precies op tijd aan
kwam en door de douaniers zonder re
sultaat onderste boven werd gekeerd,
stormde er een vrachtwagen met de be
wuste sigaretten langs de onthutste
mannen naar buiten
revolver leeg. Het was de enige keer
per jaar dat hij het wapen gebruikte
en hij maakte van de gelegenheid ge
bruik om echt eens feestelijk te schie
ten, want in zijn hart was hij een mi
litant man. Het was bovendien nuttig
en doelmatig, want anders gaat zo'n
ding roesten. Weliswaar lag ons dorp
vrij eenzaam temidden van de polders,
maar je kon nooit weten of er toch
niet eens een misdadiger zou terecht
komen en het zou dan een blunder zijn,
te moeten roepen: ..Sta of ik schiet"
en vervolgens niet te kunnen schie
ten, omdat de kogel vastzat in de re
volver. Na zijn zes nieuwjaarsschoten
zag de veldwachter de toekomst weer
vol vertrouwen tegemoet; het wapen
deed het nog en was garant voor de
veiligheid van een hele gemeenschap,
die dan weliswaar maar enkele hon
derden personen omvatte, wanneer
men althans zoals soms werd ge
daan het rundvee niet meetelde.
Toen de veldwachter een jonge en vu
rige assistent kreeg, wilde ook deze
meeschieten. Aanvankelijk werd daar
bezwaar tegen gemaakt, maar je kunt
het élan van de jeugd nu eenmaal niet
indammen en de jongen mócht, mits
hij aan de andere kant van het dorp
ging staan. Toen wij een tboning be
trokken in een groter centrum, was
er in de nieuwjaarsnacht iets meer
lawaai, maar men kon toch niet van
kabaal spreken. Er ivas een kazerne
en daar liet men wel enkele knallen
de lucht inspringen. Ook zette een dar
tele machinist van de spoorwegen de
stoomfluit van zijn locomotief wel eens
open, maar daar bleef het bij en ieder
een ging weer stilletjes zijn huisje
binnen. In de oorlog werd er voldoen
de lawaai gemaakt, maar omdat dit ook
buiten de nieuwjaarsnacht gebeurde,
konden vooral oude mensen de loop
der jaren niet meer bijhouden. Toen er
een Amerikaanse bommenwerper in
een aardappelveld viel waarbij zijn
volledige lading explodeerde, moet een
tachtigjarige landbouwer hebben ge
zegd: ..Alwéér nieuwjaar: dat kan niet.
Het zijn allemaal aprilgrappen van
kwajongens. Mij krijgen ze de deur
niet uit". Het is echter de periode na
dc oorlog die zorgen baart. In de eer
ste jaren schaften sommigen zich al
rotjes en voetzoekers aan. Toen de
welvaart verder om zich heen begon te
grijpen en de zakgelden stegen met de
hoogconjunctuur, werd het bezit van
vuurwerken onder de teenagers een
vrij algemeen verschijnsel. Sindsdien
zijn wij langzaam naar een pseudo-
oorlogstoestand toegegroeid. De stad
baadt in het licht der bommen en gra
naten en men weet zeer definitief dat
het nieuwe jaar aangebroken is. Mijn
buurman stak om 12 uur een in zijn
tuin liggende lont aan, waarna hij
haastig naar binnen rende. Het gou
den vlammetje liep snel over het ga
zon naar een lanceerbasis, waar een
licht model raket ivas gemonteerd en
toen het deze had bereikt, hoorden wij
hoe de raket met een afgrijselijk ge
brul het luchtruim koos. Ik veronder
stel dat het wapen nabij Parijs is neer
gekomen. Berichten over grote ver
woestingen heb ik niet vernomen, maar
ik lees ook niet alle Franse kranten.
Ook andere helse machines zagen wij
de lucht doorklieven en het is zeker
niet uitgesloten, dat het rokende stuk
oud ijzer dat ik de volgende ochtend
in mijn tuintje aantrof, afkomstig is
van een Scandinavische nozem. Maar
hoe wij er ook over denken, hier is
een gebruik groeiende dat de ophanden
zijnde vreedzame coëxistentie althans
voor één nacht per jaar tot een fictie
dreigt te maken. Het wordt tijd, dat
een commissie dit vraagstuk gaat be
studeren. want al lijkt het voorname
lijk in de recreatieve sfeer te liggen,
men dient ook te bedenken, dat aller
lei ernstige consequenties eruit kun
nen voortvloeien. Naburige mogend
heden zouden het als een échte oor
logsverklaring kunnen beschouwen,
enzovoort. Een orgaan als de Binnen
landse Veiligheidsdienst lijkt mij hier
een taak te hebben: zij kan altijd nog
de telefoongesprekken van leveran
ciers en afnemers aftappen als dat
nodig zou blijken. In de persoonlijke
sfeer zou ik de regering willen ver
zoeken. wat minder reclame te ma
ken tegen het roken. Er is namelijk
aangetoond, dat deze campagne tot ge
volg heeft, dat zware rokers nog
zivaarder gaan roken. Het is over
heidstaak, de volksgezondheid te be
vorderen. Zij late daarom maatregelen
achterwege, welke die gezondheid aan
tasten.
YORICK
(Advertentie)
MiNTMOi.peii.eTS
Teóen hoest en Keelpij
Uitwerking frappant'
