Lyndon Johnson op Soestdijk 158.- Het wonder is geschied Europese samenwerking baart Kamer zorgen Claus - contra prijzen - stelt zelf prijs in Overheidspersoneel legt zijn eisen op tafel Allen waren uitgeput „Het waait" DAGBLAD VOOR ZEELAND Vroegere knecht vermoordde mevr. Peenstra ?5 Ontploffing in Melun3 doden regen Indonesië rouwt om Djoeanda 7 arwetransport Protest tegen voortrekken Amerika WE U-conferentie misschien een lichtpuntje Versterking Europees parlement Konvooien gisteren niet gehinderd OOSTDUITSERS BLOKKEREN ENCLAVE Demonstraties in Parijs NA VO-kernmacht Kamer wenst waarnemer bij overleg Onze mijnindustrie „Maak spoed met maatregelen' pleit de KYP U stapt veel in en uit... BONTMANTELS Dora van de Ven ^odenleamp I 103e JAARGANG No. 24431 Uitgave: N. V. Uitg. Mij. Neerlandia Hoofdredacteur: J. J. H. A. Bruna. Redactieraad: J. M. A. C v. Dongen, C. J. v. Hootegem, mr. dr. A. J. J. M. Mes, mr. H. M. L de Rechter, P. V. A/V. Vercauteren, L. J. v. 't Westende. Bureaus: Breda Reigerstraat 16 Tel. 22341 (5 lijnen). Postgiro 1114111 Voor God, Koningin en Vaderland V R IJ O A G NOVEMBER 1963 Abonnementsprijs 8,70 per kwartaal, exd. 0,20 incasso; 9,90 per post, excl. 0,35 incasso; 0,67 per week. Prijs van buitenlandse abonnementen op aanvraag. Losse nummers 15 cent. Advertentieprijs voor de gehele oplage 0,42 per mm (Ing. Med. ƒ1,05). Bij contract aanzienlijke reductie. Volledige tarieven en Algemene Voorwaarden worden op aanvraag gaarne verstrekt. Bureau voor de Zeeuwse Eilanden: GOES, Klokstraat 1 telefoon 6252 Bureau voor Zeeuwsch-Vlaanderen: HULST, Steenstraat 14 telefoon 2377 (Bijbureaus: TERNEUZEN: IJsbaanstraat 24 telefoon 2601 OOSTBURG: Nieuwstraat 41 telefoon 2893) GEREDDE KOMPELS MAKEN HET ..VERBAZEND GOED" De officier van justitie te Leeu warden heeft gisteren medege deeld, dat de landarbeider E.S. bekend heeft F. Peenstra-Vellinga vermoord te hebben. Zoals gemeld was eerder de 24-jarige J, K. aangehouden. Twee dagen later werd zijn oom, de landarbeider S. (27) gearresteerd, die nu bekend heeft de moord te hebben gepleegd en de boer derij in brand te hebben gestoken. Vroeger had hij als boerenarbeider bij de fam. Peenstra gewerkt. K. is nog niet vrijgelaten. De justitie, onderzoekt nog of hij wellicht medeplichtig is ge weest aan de- moord en/of de brand stichting. (Speciale verslaggeving) Dokters van de ziekenhuizen, waar de elf mijnwerkers van de ramp mijn „Mathilde", na een unieke en geslaagde redding zijn ondergebracht, hebben gisteravond verklaard dat de gezondheidstoestand van de kompels verbazend goed is. Zij hebben slechts snijwonden en schrammen opge lopen. Van enkelen is de bloeddruk hoger dan normaal. „Leg ons maar bij elkaar", hadden „de elf" aan de geneesheren gevraagd, „want we zijn die twee weken onder de grond ook met elkaar opgetrokken". Men gelooft dat hun psychische toestand meer verzorging behoeft dan hun lichamelijk wel zijn. Sommige van de geredden braken na het grootste moment in hun leven in huilbuien uit en allen waren uiterst nerveus. Donderdagmiddag 13.23. In het Duitse mijndorp Lengede geschiedt een wonder. Na negen minuten ta kelen wordt Heinz Kuil, de eerste der al 3291/2 uur op 60 meter diepte in gesloten mijnwerkers naar boven ge haald. Onmiddellijk wordt hem een zonnebril opgezet om zijn ogen te beschermen tegen het felle daglicht. Zijn gelaat is asgrauw. Hij kan nau welijks staan op zijn dik omzwach telde benen. Redders dragen hem naar een bran card. waarmee hij naar een ziekenauto wordt gebracht. Dit proces herhaalt zich elf keer en binnen vijftig minuten zijn alle ingeslotenen, voor wier leven men veertien dagen lang heeft gevochten, ge red. Allen waren uitgeput, Slechts en kelen konden nog lopen, maar de mees ten moesten gedragen worden. Een en keling kon nog een lach opbrengen, zwaaien of handjes geven. De ontberin gen stonden in hun gezichten getekend. ,Zij zagen er verschrikkelijk en ver vuild uit", zeiden de vrijwilligers, die naar beneden waren afgedaald om hun vrienden in de reddingscapsule, „de lift naar de hemel", te helpen. „Zij zaten al len zwijgend in een hoek en niemand sprak een woord van protest toen ik hen meedeelde in welke volgorde zij naar boven zouden worden gebracht. Een volgorde, die door de artsen was be paald. Aanvankelijk schrokken zij van de reusachtige boor. Niemand was gewond. Slechts 2 van de elf waren wakker toen de boor zichtbaar werd. „Het waait, het waait", was de kreet waarmee één van hen zijn lotgenoten wakker maakte. De redding is gisteren overigens vlot ter verlopen dan men gedacht had. Door een misrekening kwam de boor name lijk juist terecht op de plaats waar „de elf" zaten ingesloten. Aanvankelijk was het de bedoeling de boor op 70 cm af stand van deze plaats te laten uitkomen, waarna de kompels zich zelf een weg naar de schacht hadden moeten banen. By een ontploffing die zich gisteroch tend in een laboratorium van een farma ceutische fabriek in Mclun (Fr.) heeft voorgedaan, zijn drie doden gevallen. Voorts werden 22 mensen gewond, van wie verscheidenen zwaar. Door de ontploffing stortte het gebouw boven op het erin werkzame personeel. Ook nabijgelegen gebouwen werden be schadigd, terwijl in wijde omtrek de ruiten van woonhuizen sneuvelden. Dit is één van de dikke huizen, die de reddingsschacht voor in storten moesten behoeden. Op de bovenste foto links ziet u Rudolf Wiese (43), die onder de grond een zenuwinstorting had gekregen en op sterke armen wordt weggedragen. Rechts ziet u Heinz Kuil, die als eerste het daglicht zag. VAN HET NEDERLANDSE binnenschip Polaris, dat momenteel in de haven van Antwerpen ligt, verdween eergisteren schipper Godfried Schever, uit Amster dam. Men is nog steeds zonder nieuws over hem. MEN SCHAT dat de Russen nu beschik ken over 20 duikboten die door kern energie worden voortgestuwd, aldus een in Londen gepubliceerd rapport van het I instituut voor strategische studies, een onofficieel orgaan waarin politici en mi litaire deskundigen zitting hebben De Sovjetmarine heeft in totaal 420 duik boten. IN ALKMAAR is de zevenjarige Rudy Stokman in de Nieuwpoortslaan, nadat hij van zijn fiets gevallen was, die hij daags tevoren voor zijn verjaardag had gekregen, overreden door een passeren- de vrachtauto, bestuurd door een buur man van de familie Stokman. Het jon* getje was op slag dood. EEN R.-K. BISSCHOP, die door het be wind van dr. Salazar uit Portugal is ver bannen, heeft gisteren in de Vaticaanse Concilievergadering geprotesteerd tegen inmenging van de Portugese regering in kerkelijke zaken. PAPANDREOU, wiens unie van het centrum-partij de zondag in Griekenland gehouden verkiezingen won, heeft gis teren een kabinet gevormd. De nieuwe ministers zullen vandaag worden be ëdigd. Regeringsleider wordt Papandreou zelf, Sophocles Venizelos wordt vice-pre- micr en beheert de portefeuille van bui tenlandse zaken. EEN FEDERALE jury in Newark (New Jersey) heeft de 33-jarige Russische chauffeur Igor Ivanov en de 38-jarige Amerikaanse technicus John Butenko schuldig verklaard aan spionage voor de Sovjet-Unie. Zij kunnen hiervoor ter dood worden veroordeeld. Verwachting, medegedeeld door het K.N.M.I., geldig tot vanavond: Half zwaar bewolkt met tijdelijk regen. Matige tot krachtige, aan de kust harde zuiwestelyke wind. Wei. n>£ verandering in temperatuur. Vandaag zon onder 17.01 uur maan op 23.50 uur. Morgen zon op 7.47 uur maan onder 15.06 uur. Premier Djoeanda Kartawidjaja van Indonesië is plotseling overleden tydens de opening van een zaak van het sjieke „Hotel Indonesia". Een onmiddellijk ontboden arts con stateerde, dat Djoeanda, die 52 jaar is geworden, slachtoffer was geworden van een hartverlamming, i Hij werd onwel tijdens het dansen. Minister Luns heeft mede namens de Nederlandse regering aan de minister van buitenlandse zaken, dr. Soebandrio, en de Indonesische regering telegrafisch oprechte deelneming betuigd met het overlijden van de eerste minister van Indonesië. Wie de overleden premier zal opvol gen is niet bekend. Voor een levensbeschrijving van de overleden premier verwijzen wij naar pagina 7. Gisteren heeft onze ambassadeur in de V.S., dr. J. H. van Roijen, aan de Ame rikaanse onderminister van buitenland se zaken, Griffith Johnson, namens elf landen een protest ingediend tegen Ken nedy's wens, dat Amerikaanse schepen voorkeursbehandeling zullen hebben bij het kiezen van scheepsruimte voor geval de tarwetransactie met Rusland zal door gaan. Die elf landen zijn België, Enge land. Denemarken, Frankrijk, West- Duitsland, Griekenland, Italië, Japan, Nederland, Noorwegen en Zweden. Gisterochtend beleefden de ingeslote nen nog een angstig moment, toen de boor om zeven minuten over zes plotse ling stopte. Uit de diepte klonk een angstige kreet. „Hallo, hallo, Is de ramp dan toch gebeurd? Is het dak van het gewelf gevallen?" Enkele seconden van ondraaglijke spanning volgden. Toen klonk de juichkreet, gevolgd door een snik: „De boor, de boor". Er was geen steen omlaag gevallen, alleen wat gruis. Na de geslaagde bo ring werden koortsachtig 48 cm dikke stalen buizen omlaag gelaten. Zelden zwegen duizenden zo intens. Alleen het gezoem van de generators was hoorbaar. Met vertrokken en witte gezichten stonden de vrouwen, kinderen en ouders van de ingeslotenen te wachten Een kind klem de een bosje bloemen in de handjes. Om vijf voor één klinkt een fluitsignaal Een van de vrijwilligers, die later door de elf ,,onze kerstmannetjes" zouden wor den genoemd, neemt plaats in de red dingscabine- De katrollen lopen af, de cabine zakt en komt weldra weer bo ven met de eerste geredde aan boord: Heinz Kuil- (Zie vervolg pag. 3) (Van onze parlementaire redacteur) Regering en parlement zijn van grote zorg vervuld over de gang van zaken bij de Europese samen werking. We zitten midden in een vertrouwenscrisis, zei mr. Blaise (K.V.P.) gisteren tijdens de open bare commissievergadering van buitenlandse zaken in de Tweede Kamer. President De Gaulle heeft de oorlog verklaard aan het wezen der E.E.G., klaagde de socialist jhr. mr. Van der Goes van Naters. Minister Luns be aamde dit. Hij sprak van een belangen- crisis en van een verscherping der ver houdingen. President De Gaulle heeft gedreigd, dat indien de komende landbouwonder- handelingen in E.E.G.-verband niet naar zijn zin verlopen, Frankrijk uit de E.E.G. zal treden. Wat kunnen we nog doen vroeg de Kamer zich af. Minister Luns wist dat ook niet. Nederland is werkelijk tot alles bereid, verzekerde de bewindsman, mits de E.E.G. en de N.A.V.O. maar niet ver zwakt worden. Toch zag mr. Luns nog een lichtpuntje. De onlangs in Den Haag gehouden con ferentie van de ministers van buiten landse zaken der W.E.U. heeft de sfeer wat opgeklaard. Of de minister nu een koerswijziging in de Franse E.E.G. - politiek verwacht kon hij echt nog niet zeggen. Bijzonder veel nadruk werd in het debat gelegd op de versterking van de bevoegdheden van het Europese parle ment. Er ligt een motie ter tafel, op gesteld door ir. Vredeling (P. v. d, A.), later overgenomen door de gehele be grotingscommissie, waarin van de rege ring wordt gevraagd de uitvoerings regeling van het Europees Landbouw fonds slechts dan goed te keuren als het Europees parlement terzake controleren de bevoegdheden krijgt. Ir. Vredeling wees erop, dat dit fonds straks over 2,5 miljard gulden zal beschikken. Dat zijn voor een goed deel/gelden, afkom stig van nationale fondsen als het Land- bouw-Egalisatie Fonds waarop de natio nale parlementen controle hebben. De nale parlementen ontvallen moeten toe vallen aan het Europees parlement, oordeelde de Kamer. Mr. Luns deelde die zienswijze. Over de motie wordt be slist bij de plenaire behandeling van de begroting van Buitenlandse Zaken. Drs. Westerterp (K.V.P.) lanceerde het idee om, nu Frankrijk niets wil weten van algemene Europese verkie zingen, in de vijf andere E.E.G.-landen afzonderlijke verkiezingen voor het Europese parlement te laten houden. Mr. Luns beloofde deze suggestie te zullen voorleggen aan de raad van ministers. Wat betreft samenbrenging van de E.K.S.G. (Luxemburg) met de E.E.G. en Euratom in Brussel, is terzake binnen kort een nieuw initiatief te verwachten van het Europees parlement. Mr. Luns kon weinig bemoedigends vertellen over de kansen van Israël om met de E.E.G. geassocieerd te worden. Nederland neemt hier een positief stand punt in, maar andere E.E.G.-landen zijn bevreesd dat zij door met Israël in zee te gaan de Arabische wereld tegen zich zullen innemen. Over de K.S.G. werd nogal was ge mopperd. Het benoemingsbeleid dat ten aanzien van de Hoge Autoriteit wordt gevoerd, vervult de Nederlandse rege ring met tegenzin, verklaarde staatssecre taris De Blok (Buitenlandse Zaken). De Vlaamse schrijver Hugo Claus, die vorige week de prijs van de Ver eniging ter Bevordering van het Vlaamse boekwezen weigerde te aan vaarden hem toegekend voor zijn jongste roman „De verwondering" heeft nu zelf een prijs ingesteld: een schertsprijs. Een collega van Claus, de Vlaming Aster Berkhof, aanvaardde die prijs wel. Hij is de schrijver van „Dag boek van een missionaris". Tijdens een plechtigheid in de Vlaamse Boe kenbeurs te Antwerpen, bedankte Berkhof de jury „namens al dege nen, die boeken schrijven en wel nog blij te maken zijn met een beloning". Claus is van oordeel dat een schrij ver slechts een prijs kan aanvaarden, die vergezeld wordt van een geld som die een beetje de moeite waard is. „Voor mijn roman „De verwonde ring" heb ik niet eens het maand loon van een ongeschoolde arbeider ontvangen", zo heeft Claus gemop perd. Berkhof heeft thans de volgende brief van Claus ontvangen: „Daar ik niets liever wil dan u blij maken is het mij een eer en een ge noegen u hierbij te bekronen met de Hugo Claus-prijs voor de maand no vember 1963. Deze bekroning geldt uw verzameld werk. Ingesloten vindt u dan ook een bedrag dat aan deze bekroning verbonden is, nl. 12 Bel gische frank. In de hoop dat u niet alleen blij bent maar dat deze bekro ning een aansporing moge beteke nen om verder in uw literarire loopbaan te volharden, mijn vrien delijkste groet en mijn hoogachting". Het is nog niet bekend of Berkhof ook deze prijs heeft aanvaard. De Russen hebben gisteren zonder moeilijkheden een klein Amerikaans mi litair konvooi laten passeren dat van de Bondsrepubliek naar West-Berlijn ging. Uit welingelichte bron is vernomen, dat de geallieerden voornemens zijn spoedig grotere konvooien uit te sturen, om de Russische houding te toetsen- De Oostduitse politie heeft de toe gangsweg van een Westberlijnse boer en zijn stiefzoon tot een enclave van de Amerikaanse sector van West-Berlijn ge blokkeerd- De enclave ligt bii de contro lepost van Babelsberg bij de autoweg, zo heeft de Westberlijnse politie mee gedeeld. De kleine enclave bestaat voorname lijk uit velden en is met West-Berlijn verbonden door een 300 meter lange weg door Oostduits gebied. De Oostduitsers vertelden de boer eer gisteren dat hij niet naar zijn stiefzoon mocht, die op de velden werkte. De stief zoon. die ook niet van de landerij naar het Westen mocht, heeft de nacht in een kleint hut doorgebracht. De drie samenwerkende centrales van overheidspersoneel hebben hun voorstel len ingediend. Het overleg daarover met de minister van Binnenlandse Zaken be gint op 11 november. Als algemene maatregel stellen de drie centrales voor een salarisverhoging van tenminste 10 pet., verhoging van dit percentage in verband met de zwarte- loonvorming en optellen by het percen tage van de nacalculatie over 1963. De centrales verlangen voorts een waardevast minimum maandsalaris van f 440,- voor volwassenen en een jaarlijk se uitkering in verband met het ontbre ken van winstdelingsregelingen e.d. Aan het overeen te komen percentage dient volgens de centrales een minimum te worden verbonden. Deze uitkeringen die nen te worden verhoogd naar verhouding van het aantal dienstjaren in overheids dienst. Wat betreft de gemeenteclassificatie wensen de drie centrales afschaffing in twee etappes, t.w. halvering van de standplaatsaftrek op 1 januari 1964 en volledige afschaffing op 1 januari 1965. Het maximum van de verdienstebelo- ning willen de centrales verhogen van 12 bevoegdheden, die straks aan de natio- pet. tot 20 pet. Het thans geldende ge- H.M. de Koningin heeft de Ame- don Johnson, de koningin, de prins, Rice. Gistermiddag is Johnson in rikaanse vice-president Lyndon mevr. Johnson, mevr. Rice en haar Brussel aangekomen voor een offi- Johnson op Soestdijk ontvangen. echtgenoot de Amerikaanse am- cieel bedoek, dat tot zaterdag zal Foto v.r.n.L: vice-president Lyn- bassadeur in NederlandJohn S. duren. middelde van ongeveer 8 pet. zou tot ongeveer 12 pet. verhoogd moeten wor den. Indien voorkeur bestaat voor af schaffing, dan willen de centrales van overheidspersoneel de lonen in de loon- groepen met 12 pet. verhogen met aan sluitende maatregelen voor de maandlo- ners. In een vergadering van de centrale commissie voor georganiseerd overleg zijn kort geleden reeds enkele hoofdpun ten van overleg genoemd doch de cen trales van overheidspersoneel wachtten met het formuleren van hun verlangens tot het overleg in de Stichting van de Arbeid was beëindigd. Volgens de heer J. van Rossen, voor zitter van het algemeen comité van overheidspersoneel, zijn de verlangens van de drie centrales afgestemd op het geen in het vrije bedrijfsleven gebeurt of gaat gebeuren. De heer Van Rossen zegt dat op bijna alle punten de centrales dit keer weinig bewegingsvrijheid hebben. Net als voor de drie vakcentrales geldt ook voor de ambtenarenorganisaties, dat ze in het overleg slechts kleine conces sies kunnen doen nu de voorstellen een maal op tafel liggen, aldus de heer Van Rossen. Met gummiknuppels zwaaiende agen ten hebben gisteren in Parijs een demon stratie van naar schatting 5.000 studen ten uiteengejaagd, die het aftreden van president De Gaulle en de minister van onderwijs, Christian Pouchet, eisten. De studenten waren de betoging be gonnen om te protesteren tegen het ge brek aan onderwijsfaciliteiten en de ho ge huren die de studenten voor hun ka mers moeten betalen. Hier en daar ontstond een handge meen tussen de demonstranten en politie mannen, die met stenen werden bekogeld toen zij trachtten de studenten terug te dringen. (Van onze parlementaire redacteur) De Tweede Kamer staat in meerder heid op het standpunt, dat Nederland er goed aan zal doen als waarnemer deel te nemen aan het overleg in N.A.V.O. - verband inzake een multilaterale N.A. V. O.-kernmacht. Het meedoen aan dit overleg zou echter onder geen beding mogen bete kenen, dat Nederland gebonden zou zijn aan de conclusie er van. Minister Luns, die deze zienswijze gisteren voorgelegd kreeg tijdens de openbare commissie vergadering van Buitenlandse Zaken in de Tweede Kamer, hield zich nog op de vlakte. De regering heeft nog geen be slissing genomen, zei hij. Het idee van een multilaterale kern macht, toegespitst op een met Polaris- raketten uitgeruste N.A.V.O.-vloot, steunde aanvankelijk op louter politieke overwegingen. Volgens mr. Luns wordt de multilaterale kernmacht op het ogen blik echter meer op militaire over wegingen door Amerika gepropageerd. Uit het geheel van 's ministers opmer kingen viel op te maken, dat hij (net als de Kamer) wel wat positiever is gaan staan tegen de gedachte van een multi laterale kernmacht, ook al omdat Amerika nu niet strikt meer vasthoudt aan de Polaris vloot maar bereid is alle mogelijkheden terzake te onderzoeken. Desgevraagd verklaarde de minister ook nog, dat er geen enkele aanwijzing is. dat enig N.A.V.O.-land bereid zou zijn Duitsland over kernwapens te laten beschikken. Ik voel er dan ook niets voor, verklaarde mr. Luns. (Eigen nieuwsdienst) Het partijbestuur van de K.V.P. heeft zich dezer dagen met het rapport van de Limburgse commissie der K.V.P. over de mijnstreek verenigd. De commissie is o.m. tot de conclusie gekomen de Ne derland met kracht moet ijveren naar de totstandkoming van een Europese ge meenschappelijke energiepolitiek. Zolang deze politiek niet gerealiseerd is moet ons land op korte termijn pas sende overheidsmaatregelen nemen. Deze overheidsmaatregelen zijn noodzakelijk, opdat onze in wezen gezonde mijnin dustrie aan de ongelijke concurrentiepo sitie ten opzichte van de overige E.G.K. S.-mijnindustrie het hoofd zal kunnen bieden. Spoedige beslissingen acht de commis sie noodzakelijk, mede wegens het feit dat onder de werknemers van de mijn industrie een sfeer van onrust is ont staan, die thans reeds de personeelsvoor ziening van de mijnen ernstig in gevaar brengt. De commissie bepleit de afzet van een redelijk deel van de kolenproduktie te gen lonende prijzen in eigen land en een verdergaande contingentering van de im port van industriekolen uit derde lan den. 55 (Advertenties) EEN RUIME KEUZE KUNT U THANS DOEN UIT ONZE FRAAIE COLLECTIE SPECIALE AANBIEDING IN PERSIANER en NERTS BISAM BREDA Eindslraat 14 Tel. 31086 TILBURG Heuvelstr. 44 Tel. 31620 Tel. 23900 —uw auto. En u bezit 1 geen car-coat? Stop dan I even bij Hollenkamp ens schaf u zo'n leuke en| comfortabele jas aan. Bijv. ons model: Golf. Echte Tiroler Import.! Grijs, blauw of camel.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1963 | | pagina 1