'Iran
i-zekerheid
SEFERIS
Echter waarborg
tegen misbruik
WELKE ZOUDT U KIEZEN
Felle gevechten in
Sahara-woestijn
Turken op terugweg naar
hun vaderland
Wij werken met het
geweer aan de voet
iel vitaminen
levertraan
Kamercommissie over binnenlandse veiligheid
„Big Lift'
geslaagd
150 jaar
koninkrijk
i
Vragen van
Vondeling
Wij werden
zeer goed
behandeld
Amsterdamse bouwvakkers
demonstreerden en masse
mi
1
ekerheid
DAGBLAD VOOR ZEELAND
Consul-generaal
breekt met
regering
Y akbondsleiders
in Kongo
gearresteerd
VERGEZELD DOOR POLITIE
E.E.G.-problemen
rond landbouw
niet opgelost
juiius Caesar in
selectie' jas...
158.-!
l^o(le«vleamf
Spanjaarden
Schildersschap over
bouwnota:
AVaarom werden
wij gepasseerd
bij overleg
12
HANDIG GAAT 'T>
KNIP een hoekje
van het pak
die
iemelk
er door
gezin voldoende weer-
r binnen krijgt. Geef ze
uppels voor de kleintjes -
iere kinderen en volwas
vitaminen A en D uit de
e heilbot en andere arcti-
hermen tegen kouvatten
om uzelf, uw man en uw
nter allemaal kerngezond
ep, bronchitis en andere aan'
estrijdt rachitis,
en
foor de kleintjes dagelijks
HALITRAN DRUPPELS
lite van Halltran (38.000 t.®«
i.e. vitaminen D per gram)
het Rijks-Vitaminen Laborato-
103e JAARGANG
No. 24420
Voor God, Koningin en Vaderland
Uitgave: N. V. Uitg Mij. Neerlandia
Hoofdredacteur: J. J. H. A. Bruna.
Redactieraad: J. M. A. C. v. Dongen,
C. J. v. Hootegem, mr. dr, A. J. J M.
Mes, mr. H. M. L. de Rechter, P. V. M.
Vercauteren, L. J. v. 't Westende.
Bureaus: Breda - Reigerstraat 16 -
Tel. 22341 (5 lijnen). Postgiro 1114111
y RIJ D A G 25 OKTOBER 1963
Abonnementsprijs 8,70 per kwartaal,
excl. 0,20 incasso; 9,90 per post,
excl. 0,35 incasso; 0,67 per week.
Prijs van buitenlandse abonnementen
op aanvraag. Losse nummers 15 cent.
Advertentieprijs voor de gehele oplage
0,42 per mm (Ing. Med. ƒ1,05). Bij
contract aanzienlijke reductie. Volledige
tarieven en Algemene Voorwaarden
worden op aanvraag gaarne verstrekt.
Klokstraat 1 - telefoon 6252 - Bureau voor Zeeuwsch-Vlaanderen: HULST, Steenstraat 14 - telefoon 2377 - (Bijbureaus: TERNEUZEN: IJsbaanstraat 24 - telefoon 2601 - OOSTBURG: Nieuwstraat 41 - telefoon 2893)
B.V.D. MAG TELEFOON
AFLUISTEREN
Dit is de Griekse dichter Georges
Seferiades, in de literatuur bekend
als Giorgos Seferis, aan wie gis
teren de Nobelprijs voor literatuur
is toegekend. Elders in deze editie
meer over deze onderscheiding.
In slechts 64.5 uur 7.5 uur
eerder dan men had gedacht
is de uit 14.500 man bestaande
pantserdivisie van Texas naar
West-Duitsland vervoerd. De groot
ste luchtbrug-operatie in de mili
taire geschiedenis „Big Lift"
is ten einde.
Gisterenmorgen omstreeks kwart voor
zeven Nederlandse tijd was het laatste
transportvliegtuig van deze operatie in
Texas opgestegen. Het was het 240e
straaltransportvliegtuig.
Gisteravond om 21.28 uur landde het
laatste toestel op de luchthaven van
Frankfort. Ondanks vrij ongunstige
weersomstandigheden hebben zich geen
ongelukken voorgedaan.
De opperbevelhebber van de NAVO
strijdkrachten, generaal Lemnitzer, toon
de zich tevreden over deze afloop.
(Van onze parlementaire redacteur)
De minister van Binnenlandse Zaken, mr. Toxopeus, ver
antwoordelijk voor de Binnenlandse Veiligheidsdienst (B.V.D
heeft gisteren in de Tweede Kamer meegedeeld, dat de B.V.D.
,in uitzonderlijke gevallen, als er direct gevaar is voor de veilig!
lieid van de staat'', bevoegd is telefoons af te luisteren. Volgens
de bewindsman zijn er „afdoende waarborgen", dat de B.V.D.
bij het afluisteren van telefoons de „zeer nauwe grenzen van
haar instructies" niet overschrijdt. Die instructies zijn hekend
aan de bijzondere kaercommissie voor de B.V.D.
Mr. Toxopeus deed deze mede
deling tijdens een discussie over
de B.V.D. in de openbare commis
sievergadering van Binnenlandse
Zaken. De discussie sloot aan op
een campagne tegen de B.V.D.
van bepaalde sensatiebladen, die
zijn afgegaan opeen vraag
van de communist Marcus Bakker
in het voorlopig verslag op de be
groting van Verkeer en Water
staat.
De Kamer sprak geen oordeel uit over
deze de CPN natuurlijk zeer welgeval
lige perscampagne. Zij constateerde, dat
er in ieder geval in brede kring onrust
door is ontstaan. Met het oog daarop
werd besloten de bijzondere Kamer
commissie voor de BVD te vragen een
diepgaand onderzoek te laten instellen
over het optreden van de Binnenlandse
Veiligheidsdienst.
Deze commissie, die is samengesteld
uit de fractieleiders van de vijf grootste
fracties in de Tweede Kamer, zal van
haar onderzoek rapport uitbrengen aan
de Kamer. Mr. Toxopeus verzekerde, dat
hij .volgaarne' aan dit onderzoek de
nodige medewerking zal verlenen.
Vragen voor dinsdag a.s
In afwachting van dit onderzoek zal
oppositieleider prof. Vondeling (PvdA)
de volgende week dinsdag reeds in de
Tweede Kamer mondelinge vragen stel
len over het telefoon afluisteren.
Zijn zeer concreet geformuleerde
vragen luiden als volgt:
1 Wat zijn de geldende regelen voor
het waarborgen van het brief- en
telefoongeheim?
2. Is het mogelijk telefoongesprekken af
te luisteren zonder toestemming of
medewerking van de PTT?
3. In welke gevallen kan of moet de
PTT medewerking geven om telefoon
gesprekken af te luisteren?
4. Wie moet of moeten de toestemming
daartoe geven?
5. Kan de regering mededelen in hoe
veel gevallen toestemming is gegeven
tot het meeluisteren in de laatste
jaren, b.v. sinds 1959?
6. Bij hoeveel abonnees mag op dit
moment worden meegeluisterd en tot
welke groepen van gevallen (crimina
liteit, staatsveiligheid) behoren dezen?
De vragen van prof. Vondeling zijn
gericht tot de minister-president en de
ministers van Justitie en van Verkeer
en Waterstaat.
Geen sensatie
De verklaring van mr. Toxopeus, dat
de BVD telefoons kan afluisteren
hij zei niet, dat er telefoons worden
afgeluisterd verwekte weinig sensatie
in de Kamer. Iedere rechtgeaarde demo
craat beseft, dat de BVD, zoals de mi
nister het uitdrukte, in deze wereld
(gezien het optreden der Russen) een
noodzaak is. Als men een dienst als de
BVD accepteert moet men, concludeerde
de PSP'er Bruggeman terecht, ook aan
vaarden dat er telefoons worden afgetapt
en brieven opengemaakt. De PSP'er zelf
accepteerde de BVD overigens niet. Hij
dacht naïef dat opheffing van deze
dienst zou kunnen bijdragen tot een
ontspanning tussen oost en west. De
communist Bakker was vanzelfsprekend
ook tegen de BVD. De rest der Kamer,
de zgn. Vrije Boeren incluis, waren
alleen geïnteresseerd in de vraag, of de
BVD binnen haar bevoegdheden blijft.
Chantage
Er is op dit punt twijfel gezaaid door
bladen als De Telegraaf, die zich voor
het karretje van de CPN heeft laten
spannen. Marcus Bakker (CPN) was er
erg blij mee. De BVD heeft een .heer
schappij van de angst' gevestigd, riep
hij uit. Deze dienst pleegt broodroof en
chanteert allerlei mensen, ook niet-
communisten.
Mevrouw Stoffels-van Haaften, die
de commissievergadering presideerde,
greep in.
Het is niet toelaatbaar, zei zij tot
de communist, dat u een rijksdienst
van chantage beschuldigt.
Haar verzoek om het woord chantage
door een ander te v.ervangen werd
door Bakker afgewezen.
Vul dan maar stippeltjes in, zei hij.
(Vervolg zie pag. 3)
VOLGENS DE „Daily Express" kent de
Britse politie de geheime verblijfplaats
van Bruce Reynolds, die gezocht wordt
in verband met de Britse treinroof.
BIJ EEN brand In Palm Springs, Cali-
lorme, zijn twee vrouwen en twee kin
deren omgekomen. Tot de slachtoffers
Denoorden een dochter en twee klem-
kinderen van de Amerikaanse come
dienne Joan Davis, die in 1961 op 48-
jarige leeftijd aan een hartaanval over
leed.
VIOLIST ChCris Braam, thans ver-
Bonden als concertmeester aan het
Noordhollands Philharmonisch Orkest, is
™et ingang van 1 januari 1964 benoemd
do ?docei;tmeester in algemene dienst bij
de Nederlandse Radio Unie.
tie if™NATIONALE cacaoconferen-
men dn cvc' waaraan werd deelgeno-
verbridw? ver}eSenwoordigers van de
niets nitt"„ien de Pr°duktielanden, is op
in New w°Ecn Het overleg 2al echte?
kader van de V.N v00rtgezet in het
Rustig herfstweer
tat* IJn'm TC^n,lmedegedeeld door
Dromt en i» g.*ldlg tot vanavond:
wolkfne g weer met veel b«-
lüke opklaringen iiink1le P'ïïtSd"
voorna mpliiL- ochtend
van heMami t* "Olijke helft
Weinie winri «T°? ^ier cn t,aar mist.
van il To't-'lf;-dd-d-''-aturen
ondnedraa2!:542 uur0nder 1?'27 uur' Maan
15015guur.ZOn °P 7'22 uur' Maan °P
De nieuwe Rolls Royce Silver Cloud
(rechts) of de Rolls Light uit 1906?
De nieuwe? Dan zoudt u toch een
miskoop doenwant het antieke
exemplaar is uniek en vertegen
woordigt zonder voorruit, por
tieren of dak de waarde van een
ton. Deze oer-Rolls is de enige van
dit soort in de wereld en werd
op een boerderij op het Austra
lische platteland gevonden. Toen
werd hij naar Engeland verscheept,
waar oude - auto's - verzamelaar
Stanley Sears uit Sussex vier en
een half jaar aan de restauratie
ervan werkte. Hij veroorzaakte
heel wat opschudding toen hij met
de oude getrouwe het hoofd
kantoor van Rolls in Derby
bezocht.
Over enkele dagen wordt
officieel het feit herdacht van
150 jaar koninkrijk. In verband
daarmee hebben wij een des
kundige medewerker gevraagd
zijn visie te geven op hetgeen
de afgelopen 150 jaar in Ne
derland is gebeurd en op de
plaats van de Kroon in het Ne
derlandse staatsbestel. Voor
deze bijdrage, waarvoor we
een pagina meenden te moeten
uittrekken, vragen we vandaag
uw bijzondere aandacht.
Dominicaanse Republiek
De consul-generaal van de Domini
caanse Republiek in Amsterdam, dr. Sal
vador Barinas, erkent het bewind in
zijn land niet langer, dat kort geleden
aan de macht is gekomen na het afzet
ten van president Juan Bosch. Juan
Bosch, die thans als banneling in Porto
Rico verblijft, was de eerste president
van de Dominicaanse Republiek in 38
jaar, die door democratische verkiezin
gen werd gekozen. In een brief aan de
minister van buitenlandse zaken van zijn
land (wie dat is weet hij zelf niet, nu
een junta van drie man aan de macht is)
heeft de heer Barinas laten weten dat
hij op geen enkele wijze de huidige re
gering erkent.
De leiders van de drie grootste vak
verenigingen in Kongo zijn gisteren ge
arresteerd op beschuldiging van het in
gevaar brengen van de staatsveiligheid.
Dit is meegedeeld door de minister van
defensie Jerome Anany.
De drie mannen hadden de leiding van
een woensdag begonnen staking van
ambtenaren en onderwijzers in Leopold-
stad, waar de noodtoestand is afgekon
digd.
Veel ambtenaren zouden overigens gis
teren al weer aan het werk zijn gegaan.
De regeringen van Algerije en
Marokko hebben bekend gemaakt,
dat duizenden militairen zijn ver
wikkeld in heftige gevechten die
gisteren voor het bezit van Hassi
Beida en Tindjoub, de omstreden
grensposten in de Saharawoestijn,
worden geleverd.
Algerije beweerde dat het Hassi Beida
gisteravond had bezet en dat de Marok
kaanse militairen 30 kilometer waren
teruggedreven, maar koning Hassan II
van Marokko verklaarde persoonlijk, dat
zijn troepen de betwiste, grenspost nog in
hun bezit hadden en stuurde een groep
verslaggevers naar de plaats om zelf
poolshoogte, te nemen.
In te Parijs gepubliceerde berichten,
waarop in Algiers geen bevestiging was
te krijgen, werd gezegd dat president
Gamal Abdel Nasser van de V.A.R drie
schepen met oorlogstuig naar Algerije
had gezonden en dat ze waarschijnlijk
vandaag in Algiers en Oran zouden aan
komen. In Tunesische berichten werd ge
zegd, dat Nasser van plan was per
vliegtuig oorlogsmaterieel naar Algerije
over te brengen. Dit ondanks Tunesische
protesten over een schending van het
Tunesische luchtruim door Egyptische
toestellen.
Amerika heeft inmiddels een beroep
op president Ahmed Ben Bella van Al
gerije gedaan het geschil op vreedzame
wijze op te lossen.
keizer Haile Selassie van Ethiopië en
president Habib Bourguiba van Tunesië
hadden het in Tunis over mogelijke be
middelingspogingen. Zij zouden pessimis
tisch zijn over de kansen op succes. De
Arabische Liga en enkele Arabische lan
den zetten hun bemiddelingspogingen
eveneens voort.
De militaire leider van het opstandige
Algerijnse front van socialistische krach
ten (F.F.S.), Mohand Ou El Hadj, heeft
zich aan de zijde van het nationale leger
geschaard om tegen Marokko te vech
ten. Dit is gisteren aangekondigd door
president Ben Bella.
De president, die de aankondiging over
de radio deed, zei niet of El Hadj was
bijgevallen door andere dissidente Ber
bers. In Kabylië was het overigens zeer
rustig.
De ministers van landbouw van de zes
E.E.G.-landen hebben gisteren hun vier
daagse conferentie besloten zonder tot
enige beslissing te zijn gekomen over de
belangrijkste problemen die ter discussie
stonden.
De meeste van de vraagstukken zullen
opnieuw ter sprake worden gebracht op
de conferentie van de ministers van bui
tenlandse zaken op 4 en 5 november of
op die van 12 november.
Op deze laatste bijeenkomst zullen, zo
als eerder gemeld, ook de ministers van
landbouw vertegenwoordigd zijn.
Minister Biesheuvel zei. dat tijdens de
besprekingen van de afgelopen dagen
vooruitgang was geboekt betreffende de
E.E.G.-regelingen aangaande vlees, rijst
en melkprodukten. Op enkele punten, de
vleesmarkt betreffende, was overeen-
stemming bereikt, verklaarde hij.
Na uren wachten was gisterenmiddag
dan eindelijk om 10 voor 5 de lange
tocht van de 68 Turken naar hun va
derland begonnen.
Om half vijf kwam achter het In
ternationaal Jeugd- en Studentenhuis
Cok te Amsterdam, waar de Turken in
middels in de bussen waren gestapt, een
wagen voor van de vreemdelingen
dienst van de Amsterdamse politie, die
de benodigde papieren en het collec
tieve paspoort bij zich had. De papieren
waren in grote haast door een ambte
naar van de Turkse ambassade naar de
Amsterdamse vreemdelingenpolitie ge
bracht.
De bussen werden begeleid door een
wagen met vier leden van de vreemde
lingendienst, die bij de Nederlands-
Duitse grens de verantwoordelijkheid
aan de Duitse autoriteiten hebben over
gedragen.
Het startklaar maken van een der
bussen leverde nog enige moeilijkhe
den op. De helft van de Turkse inzit
tenden moest het voertuig eerst op
gang brengen voor de motor wenste
aan te slaan.
Eergisteren waren er onder de Tur
ken nog enige optimisten die aan wie
maar naar hen wilde luisteren vertel
den dat zij elk willekeurig werk wil
den aanpakken. Eerst bij het vertrek
begrepen zij dat het een verloren zaak
was.
De lieer F. L. Pardowitz, die gedu
rende het gehele verblijf van de Tur
ken in ons land als tolk is opgetreden,
vertelde: „Toen ik aan de Turken vroeg
of zy' zich niet tekort gedaan voelden
hier in Nederland, antwoordden zij: In
tegendeel, wij hebben nog nooit zo'n
goede behandeling genoten. Daarom
juist vinden wij het zo erg uit Neder
land weg te moeten".
De heer Pardowitz, die in Istanboel
is geboren, is per 1 januari van dit jaar
gepensioneerd nadat hij dertig jaar als
hoofdtolk in het Amstelhotel in Am
sterdam werkzaam was geweest. De
vreemdelingendienst heeft hem bena
derd toen de Turken in Amsterdam
kwamen.
Een van de Turken, de 24-jarige Zia
Tchakmas, heeft „de meest tragische
vergissing van zijn leven" begaan. Ter
wijl hij in het Belgische Luik reeds
gedurende twee maanden in de r»ij-
nen werkte, is hij op eigen gelegenheid
naar Amsterdam gereisd, toen hij en-
5?
kele optimistische verhalen hoorde
over landgenoten die in Nederland gin
gen werken. Daarop verbrandde hij al
zijn schepen achter zich, nam ontslag
en voegde zich bij de 67 Turken. Nu
is ook hij op het collectieve paspoort
naar zijn land op de terugreis. Zijn
baan in België is hij kwijt.
Op grond van een regeling die de
vreemdelingendienst in Amsterdam
heeft getroffen, in overleg met het mi
nisterie van Justitie, hebben de Tur
ken een bedrag van 3000 gulden in
reischeques meegekregen.
De Turken reizen op een collectief
paspoort dat geheel volgens de gelden
de voorschriften is opgesteld. Het pas
poort is voorzien van 68 uit de persoon
lijke paspoorten gereproduceerde foto's.
De Turkse ambassade was gedwongen
deze reprodukties te laten maken, om
dat de Turken eergisteren, zoals ge
meld, unaniem geweigerd hadden een
pasfoto van zich te laten -maken.
Op een aantal bouwwerken in Amster
dam is gistermiddag het werk stilge
legd, omdat de bouwvakarbeiders gin
gen deelnemen aan een door het „bouw
vakactiecomité" georganiseerde demon
stratie. In de optocht werden spandoe
ken meegevoerd met de leuzen „open
breking c.a.o. nu", „omhoog het basis-
loon", „uitkering ineens nu", „hogere
vorstuitkering", „handen af van vrije za
terdag" en „geen huurverhoging".
Rond 1700 bouwvakarbeiders besloten
de volgende resolutie ter kennis te bren
gen van regering: „Wij eisen uit hoofde
van onze positie en ter oplossing van
de heersende woningnood een drasti
sche verbetering van onze positie, ophef
fing van de remmende loonbepalingen
van regeringszijde en onmiddellijk in
grijpen van de regering tegen het op
drijven van de prijzen, zowel in de con
sumptiesector als op het gebied van de
bouwsommen". Voorts wordt in de reso
lutie „met kracht geprotesteerd tegen
bestedingsbeperkende maatregelen en
een nieuwe huurverhoging".
De voorzitter van het bouwvakactieco
mité, de heer Klaas Staphorst, riep de
demonstranten op vandaag in volledige
discipline het werk te hervatten, „maar",
zo voegde hij er aan toe, „met het ge
weer aan de voet, want dit is het begin
van de strijd van de bouwvakker voor
een betere positie. Als deze demonstra
tie niet voldoende is, zullen wij des
noods tot staking overgaan".
In een resolutie aan de stichting „Raad
van bestuur bouwnijverheid", wordt een
uitkering ineens geëist over 1963, nog
voor Sinterklaas, in verband met de ge
leden schade door loonderving in de af
gelopen winter.
Volgens de algemene secretaris van
de Nederlandse bond van bouwonderne
mers, drs. Valkenburg, wordt het beroep,
dat minister Bogaers heeft gedaan op het
bedrijfsleven om tot een oplossing van
het woningvraagstuk te komen, door de
ondernemers beantwoord met een posi
tieve houding. Daartegenover vragen de
ondernemers van de overheid een volle
dige erkenning van hun functie, wat tot
uitdrukking moet komen in een absolute
(Advertenties)
"Ja, want óók in kleding!
onderscheidde deze
keizer zich. U kunt dat
ook: in een Hollenkamp
'Selectie-I mport-jas'. In
ternationale coupe
wereld-stoffen met 'ex-
tra-koude-werende' in
terieurs. Selectie-jassen
o.a. uit Londen, Genève,
Parijs.
Vanaf
honorering van de ondernomen initiatie
ven. De bond heeft over het algemeen
waardering voor de bouwnota, aldus drs.
Valkenburg.
De bond betwijfelt echter of het door
de minister voorgestelde complex van
maatregelen effect zal sorteren, als de
huidige spanning op de arbeidsmarkt
niet wordt verminderd. Eerst dan zal er
z(jns inziens van een verhoging van de
produktie resp. produktiviteit hij verbe
tering van de lonen sprake kunnen zijn,
indien de beloning weer in een reële re
latie komt te staan tot de reëel gelever
de prestatie. Dit laatste zal het best tot
z'yn recht kunnen komen hij een onder
nemingsgewijze loonvorming, uitgaande
van een bepaalde door de bedrijfstak
vastgestelde minimumbeloning.
In Rotterdam heerst intussen nog eni
ge arbeidsonrust. Bij het stuwadoorsbe-
drijf Quick Despatch hebben 30 kraan
machinisten van de ochtendploeg gewei
gerd aan het werk te gaan. Van de zijde
van de werknemers wordt de eis gesteld
dat zij een uitkering ineens zouden krij
gen, omdat dit ook in andere bedrijven
zou zijn gebeurd.
Bij het transportbureau N.T.B. zijn
gisteren 50 mensen weggelopen.
De scheepvaartvereniging „Zuid" is er
nog niet in geslaagd tot overeenstem
ming te komen met de Spaanse arbeids
krachten, die door deze organisatie naar
Rotterdam waren gehaald. Van de 150
man zijn er ruim 10 aan het werk ge
gaan. De rest zal vermoedelijk een dezer
dagen naar Spanje terugkeren.
Op de fotoEen overzicht van de
stoet der demonstrerende bouw
vakarbeiders op de Overtoom.
55
55
De overheid heeft in de discussies over
de publiekrechtelijke bedrijfsorganisatie
het bedrijfschap schildersbedrijf meer
malen ten voorbeeld gesteld. Maar die
zelfde overheid, in dit geval vertegen
woordigd door de minister van Volks
huisvesting en Bouwnijverheid, is blijk
baar het bestaan van het bedrijfschap
schildersbedrijf helemaal onbekend, wan
neer het gaat om vooroverleg over de
bouwnota. Als een van de grootste be
drijfstakken. die bij bouw, nieuwbouw
en onderhoud is betrokken, is het be
drijfschap schildersbedrijf in het geheel
niet gehoord.
Aldus de heer C. C. Hengeveld, lid van
het dagelijks bestuur van dit bedrijf
schap. waarin hij door de Nederlandse
bond van christelijke schilderspatroons is
benoemd, op de gistermiddag gehouden
vergadering. De heer Hengeveld kon
zich met deze gang van zaken niet ver
enigen.
