Hedenmorgen om 10 uur de eerste pausrede via radio
DE NIEUWE
PAUS
Het Concilie wordt
stellig voortgezet
Positieve
Zegel verbroken - Kerk
jubelt
nepan
EEN SLANKE GESTALTE IN HET WIT
iiger
reacties
ARTIF0RT
PAS-TOE
R N.V.
conclaaf'duïïrdë
slechts 40 uur
Wensen
Eerste daad
Nederigheid
Derde paus uit
Lombardije
EDING!
DAGBLAD VOOR ZEELAND
Opklaringen
Goede zaken in
foto's van de
nieuwe paus
Als Pius XII
EN
"ftiMfftrfiii
kW\nQ
:EL+
IEMD
US
■vast alles
3 super-schoon
uw winkelier!
tieve"
van
tie verantwoor-
voorzieningen
provisie.
nel groeiende,
enst te (romen,
ecente pasfoto
81676-00
ging voor een
vordt door ons
is comfort
ndustrieel.
23622
N DER STEER
ZATERDAG 22 JUNI 1963
Uitgave: N. V. Uitg. Mij. Neerland!»
Hoofdredacteur: J. J. H. A. Bruna.
Redactieraad: J. M. A. C. v. Dongen,
C. J. v. Hootegem, mr. dr. A. J. J. M.
Mes, mr. H. M. L. de Rechter, P. V. M.
Vercauteren, L. J. v. 't Westende.
Bureaus: Breda - Reigerstraat 16 -
Tel. 22341 (5 lijnen) - Postgiro 1114111
Voor God, Koningin en Vaderland
103e JAARGANG
No. 24314
aoWaU
Abonnementsprijs 8,05 per kwartaal,
excl. 0,20 incasso; 9,25 per post
excl. 0,35 incasso; 0,62 per week
Prijs van buitenlandse abonnementen
op aanvraag. Losse nummers 15 cent.
Advertentieprijs voor de gehele oplage
0,42 per mm (Ing. Med. 1,05). Bij
contract aanzienlijke reductie. Volledi
ge tarieven en Algemene Voorwaarden
worden op aanvraag gaarne verstrekt.
Bureau voor de Zeeuwse Eilanden: GOES, Klokstraat 1 telefoon 6252 Bureau voor Zeeuwsch-Vlaanderen: HULST. Steenstraat 14 telefoon 2377 (Bijbureaus: TERNEUZEN: IJsbaanstraat 24 telefoon 2601 OOSTBURG Nieuwstraat 41 - telefoon 2893)
PAUS PAL LUS VI WORDT OP 30 JUNI
VTTE het Concilie als paus ingaat
komt er als kardinaal uit. De
verkiezing van kardinaal Montini
heeft deze stelregel ditmaal be
schaamd. In 1958 ging ook reeds de
roep des volks uit naar deze prelaat,
zo nauw betrokken bij het pontificaat
van Pius XII, hoewel hij een kardi
nalaat geweigerd had. Er moest echter
zou men kunnen zeggen eerst
nog ruimte geschapen worden voor
het pontificaat van de indrukwek-
lende figuur van paus Joannes, die
de akker der Kerk omwoelde om haar
gereed te maken voor het zaad van
vernieuwing en aanpassing. We weten
van kardinaal Montini. dat hij de
geest van Joannes wil' doen voort
leven en men kan als vaststaand
aannemen, dat het Oecume
nisch Concilie voortgang zal vinden.
Er zijn vreesachtigen onder ons ge
weest, die met de dood van paus
Joannes stagnatie en zelfs regressie
vreesden In de ontwikkeling van
nieuwe vormen en uitingen van de
oude leer. We geloven, dat ook zij be
schaamd zullen worden.
TJAUS Paulus VI is van andere af-
1 komst en van andere statuur dan
zijn voorganger. Wie een copie
verwacht van de gemoedelijke en ge
zellige bonhomie, welke de ,,over-
gangs-paus" ten toon spreidde, zal
misschien teleurgesteld worden door
een andere stijl van optreden. Ieder
mens, ieder pontificaat is onherhaal
baar. Doch het geloof in de bijstand
van de Heilige Geest aan de Kerk,
wordt hier aangevuld door gegronde
menselijke verwachtingen op een
pontificaat, dat scherpzinnigheid,
hervormingsijver en zin voor gerech
tigheid en menselijke goedheid als
kenmerken zal hebben.
Als we kennis nemen van de ante-
cendenten van de nieuwe Opper
herder, dan zien we een man, in
kringen der intelligentsia geboren,
geschoold in de centrale administra
tie van de Kerk, naast medewerker
van de aristocratische Pius XII. maar
ook de hoogste zielzorger in het
Milanese diocees met zijn brede
arbeidersvolking, waaronder velen ge
volg gaven aan de bekoring van het
communisme. Hij heeft daar de vaan
van -de sociale leer van het Christen
dom hoog geheven. Hij heeft daar
daadwerkelijk zijn medeleven met de
tobbers en zwoegers getoond. Het
werk in de Vaticaanse bureaus heeft
zijn aanvoelen met de noden van de
mensheid niet vervaagd. Na een eer
volle carrière in diplomatie en admi
nistratie heeft hij het voluit-priester-
lijke werk van de zielzorg geheel en
al beleefd.
TJET was een alzijdige voorbereiding
voor de zware taak, welke nu op
zjjn schouders wordt gelegd. Maar
hoe zwaar die taak is, valt nauwelijks
te bevroeden. We leven op een ken
tering der tijden. Herzonning. herij
king, herwaardering is het wacht
woord van dit uur. Er is een tasten
en zoeken naar de onaanraakbare
essentie van alles wat er overge
leverd is aan opvattingen en gebrui
ken. De oecumene vaart als een ster
ke verzuchting door heel de Christen
heid. Naar Vaticaanstad zien nu ook
velen buiten de kerk op, om beslis
sende woorden te horen spreken.
Paulus VI weet, dat er zoveel van
Hem verwacht wordt en dat mense
lijke krachten ook in een paus zo
gemakkelijk te kort kunnen schieten.
Doch Hij mag zich gedragen weten
door de liefde en het vertrouwen
van miljoenen over de hele wereld,
die met Hem nu de handen vouwen
voor een gebed Heer, verlicht Hem
met Uw wijsheid, steun Hem in Uw
goedheid, laat Hem geheel en al zijn
de dienaar van Uw dienaren.
Voor uitvoerige be
schouwingen en nade
re informatie over de
nieuwe paus verwij
zen wij de lezer naar
pagina 13.
f
t Het conclaaf heeft ditmaal iets t
J langer dan veertig uren geduurd en J
t is een van de kortste in de geschie-
denis van de kerk. De conclaven,
waarop in 1939 Pius XII en in 1878
Leo XIII werden gekozen, duurden
respectievelijk 20 en 36 uur.
t Paus Paulus is waarschijnlijk de
260e opvolger van de H. Petrus.
GEKROOND
Alsof er een elektrische vonk van Rome was overgespron
gen naar alle wereldsteden, zo is er gisteren gereageerd op
de uitverkiezing van de 65-jarige Giovanni, kardinaal Mon
tini, tot opperherder van de rooms-katholieke Kerk. De nieu
we paus, die de naam Paulus VI heeft aangenomen, zal op
30 juni worden gekroond in de Sint-Pieter. Hedenmorgen
om tien uur zal paus Paulus VI zich in een boodschap tot de
wereld richten. Deze eerste pausrede zal volgen op de plech
tigheden tijdens welke de kardinalen de nieuwe opperherder
hun gehoorzaamheid betuigen. De K.R.O. zal van de paus
toespraak een reportage geven, met aansluitend de Neder
landse vertaling van de boodschap tot de wereld. Men mag
aannemen dat paus Paulus VI in zijn rede ook zal gewagen
van zijn bedoelingen met het Vaticaans concilie. Deze be
doelingen zijn ten dele bekend. De nieuwe paus zal de kerk
vergadering stellig niet doen afbreken.
Toen gisterenmiddag om vijf uur de kardinalen de conclaafruimte
verlieten (zij waren na de pauskeuze nog enkele uren in de beslotenheid
van de Sixtijnse kapel achtergebleven), brachten zij paus Paulus voor het
eerst buiten de conciaafzaal hun adoratie, de tweede sedert het moment
waarop kardinaal Montini Paulus VI werd.
cees Milaan, waarvan de nieuwe paus
Weersverwachting, medegedeeld
door het K.N.I.M., geldig tot van
avond
Opklaringen, maar ook enkele
verspreide buien. Overwegend
tuatige wind tussen zuidwest en
west. Weinig verandering in tem
peratuur.
Vandaag zon onder 21.04 uur
maan onder 22.04 uur.
Morgen zon op 4.20 uur zon
onder 21.04 uur maan op 06.20 uur;
maan onder 22.52 uur.
Maandag zon op 4.20 uur maan
onder 23.29 uur.
De keuze van kardinaal Montini
kwam in Romeinse kringen niet onver
wacht. Hij schijnt vanaf het begin een
aantal medestanders te hebben gehad dat
meer dan de helft van het aantal kardi
nalen bedraagt. De tegenstand tegen zijn
persoon (die er óók was) schijnt aan
vankelijk te zijn gekomen van de kant
van hen die hem in zijn vroegere functie
van pro-secretaris der staatssecretarie
hebben meegemaakt. Ook schijnt de nieu
we paus zelf geweten te hebben van zijn
grote kans op het pausschap. Zijn gezicht
stond bezorgd en zelfs enigszins gespan
nen en nerveus. Over het beleid dat hij
zal voeren kan feitelijk niets worden
voorspeld. De gestorven Joannes XXIII.
de overgangspaus, vatte zijn taak zó op
dat hij een overgangsKERK schiep. Toch
zegt men in sommige Romeinse kringen
dat het beleid van Paulus VI voorzichti
ger, zwaartillender en zelfs wat strenger
zal zijn dan dat van zijn voorganger.
De keuze is in hoofdzaak op kardinaal
Montini gevallen omdat het college van
kardinalen zeker was dat hij rekening
zou houden met essentiële wensen ten
aanzien van de Kerk en van haar zicht-
haar hoofd op aarde. Punt één betreft
het concilie, dat moet worden voortgezet.
Pas nu is bekend geworden dat paus
Joannes op zijn sterfbed inderdaad en
kele kardinalen bij zich heeft geroepen
om hen te doordringen van de noodzaak
het concilie op gang te houden. Paus
Joannes heeft daarbij laten doorscheme
ren dat niet van alle kanten volle mede
werking met zijn bedoelingen gegeven is,
waarbij hij doelde op de stand van zaken
in de interimperiode van het concilie.
Het H. College heeft verder bepaalde
inzichten met betrekking tot de laatste
encycliek van Joannes XXIII, „Pacem in
Terris". De lijn welke in deze vredes-
encycliek wordt uitgestippeld, wijkt op
enkele praktische punten af van de lijn
die Pius XIII tegenover de communisti
sche wereld volgde. Kardinaal Montini
was vroeger de rechterhand van Pius
XII, maar niemand weet of hij ook alle
inzichten van de ascetische paus, waarop
hij uiterlijk zo zeer lijkt, deelde.
Over zijn nederigheid schreef de Os-
servatore Romano gisteren, dat kardi
naal Montini op de vraag of hij paus
wilde zijn, antwoordde; „Ik voel mij om
waardig, maar ik zal buigen voor de
klaarblijkelijke wil van God".
Eén der eerste daden van de nieuwe
paus was het bevestigen van kardinaal
Cicognani in diens functie van staatsse
cretaris. Direct daarna begon een lawine
van gelukwensen op het Vaticaan neer
te dalen. Tot de eersten die de nieuwe
paus heilwensen deden toekomen, be
hoorde generaal Franco, het Spaanse
staatshoofd.
De reacties uit alle delen van de
wereld geven ons mede het vertrou
wen dat de Kerk in deze moeilijke
tijd een waardige opperherder heeft
gekregen. Kardinaal Alfrink zei, di
rect na het conclaaf: „Ik voel mij
hijzonder gelukkig met deze uitver
kiezing. Maar ik geloof dat ik daar
mee eigenlijk evenzeer de mening
weergeef van allen die hier zyn en
van allen in Nederland".
Kardinaal Alfrink zag er vermoeid uit.
alhoewel hij vertelde dat hij een goed
verblijf in het conclaaf had gehad. De
korte duur van het conclaaf had hem
verrast, temeer omdat hij met een moei
lijke keuze rekening had gehouden. Over
zijn persoonlijke betrekkingen tot de
nieuwe paus, die vriendschappelijk schij
nen te zijn, wilde de kardinaal zich niet
uitlaten.
De reacties op de uitverkiezing van
kardinaal Montini brachten vooral storm
achtige vreugde teweeg in het aarlsdio-
lange tijd herder is geweest. Duizenden
uit deze miljoenenstad met zijn geweldi
ge rijkdommen en bittere armoede, ren
den naar de Piazza Fontana, waar het
aartsbisschoppelijk paleis staat, om hun
vreugde de ruimte te geven.
De reacties op de pauskeuze iij de com
munistische landen waren zakelijk en
kort, zoals ook het geval was bij de uit
verkiezing van kardinaal Roncalli tot
paus.
Hieronder geven wij citaten uit de
korte toespraken die overal ter wereld
door vooraanstaande persoonlijkheden
over de keuze van kardinaal Montini
werden gehouden.
Maurice Schumann (voorzitter van de
commissie van buitenlandse zaken van
de Franse nationale vergadering): „Hij
beschikt over het scherpe intellect van
Pius XII en de openheid van hart die
Joannes XXIII kenmerkte. Hij zal in dub
bele betekenis een paus van de continuï
teit zijn".
Het bestuur van de C.D.U.: „Hij staat
bekend als iemand die bekend is met
de grote problemen van onze tijd".
Mgr. John Heenan (aartsbisschop van
Liverpool): „Men behoeft geen profeet
te zijn om in te zien dat deze nederige
man. die de kardinaalshoed weigerde,
het voorbeeld van nederigheid van zijn
geliefde voorganger zal volgen".
Roy G. Ross (secretaris van de natio
nale raad van kerken in de V.S.): „De
snelle keuze van dé nieuwe paus vervult
ons als niet-katholieken met grote
vreugde".
Alfons Gorbach (kanselier van Oosten
rijk): „Een wijs en voldoening gevend
besluit. Hij zal volledig beantwoorden
aan de grootheid van zijn ambt, want
daarvoor is zijn verleden een waarborg".
Onder de duizenden telegrammen die
op het Vaticaan blijven binnenkomen
bevinden zich gelukwensen van wel
haast alle staatshoofden en leiders van
kerken ter wereld.
Een witte rookpluim verscheen
gisteren uit de armoedig aandoen
de schoorsteen op het dak van de
Sixtijnse kapel. Op het inmense
Sint Pietersplein brak de spanning
los in daverend applaus en gejuich.
„II pape e' fatto", riep men elkan
der toe. Vijf stemmingsronden ble
ken voldoende te zijn geweest om
tot een keuze te komen.
In de Sixtijnse kapel waren ondertus
sen de baldakijnen boven de tronen der
kardinalen neergelaten, behalve die van
de nieuwgekozene. De deuren van de ka
pel werden geopend en de prefect der
ceremoniën, mgr. Enrico Dante, werd in
de kapel geroepen. Daarna vroeg de kar
dinaal-deken Tisserant aan de gekozene
of deze zijn verkiezing aanvaardde en
welke naam hij wilde dragen. De verze
gelde deuren konden toen geopend wor
den.
De nieuwe paus begaf zich na het aan
vaarden van zijn uitverkiezing naar een
kleine sacristie, waar de witte toog, het van Bernini. De menigte gooide hoeden
koorhemd en de schoudermantel klaar en petten in de lucht onder de uitroep-
lagen. Hij verwisselde daar ook zijn rode Viva il papa.
kapje voor een wit. Teruggekeerd in de
Sixtijnse kapel nam hij plaats op de se-
dia gestatoria, die voor het altaar was
geplaatst. De kardinalen naderden één
voor één om hem te huldigen. Hij zegen
de hen.
Op het Sint-Pietersplein was ondertus
sen de menigte aangegroeid tot tiendui
zenden. Italiaanse soldaten en matrozen,
op de maat van marsmuziek, namen hun
plaatsen in. De conclavisten begaven zich
buiten de afsluiting van het conclaaf en
wandelden op en neer druk pratend
op de terrassen onder de kolonnade
Witte rook
habemus Papam!...
Het was kardinaal Ottaviani die de
nieuwe pauskeuze afkondigde en tevens
de naam bekendmaakte. „Ik verkondig u
een grote vreugde....", aldus begon hij.
Pas om 12.23 uur verscheen de ranke
witte gestalte, die veel doet denken aan
die van paus Pius XII, in de loggia. Met
brede armzwaaien begroette hij de me
nigte. Hoogwaardigheidsbekleders om
ringden hem. Daarna gaf hij zijn eerste
zegen Urbi et Orbi. Het viel op hoe
krachtig de stem was. Het gejuich zwol
aan tot een orkaan, die paus Paulus met
armgebaren probeerde te bezweren.
Na het geven van de zegen ging de
nieuwe paus naar zijn appartementen. De
loggia-deuren werden gesloten, het sier-
kleed binnengehaald. Op het plein ver
spreidde zich de menigte.
De verkopers op het plein deden uit
stekende zaken: zij hadden zich tevoren
ruimschoots van foto's van kardinaal
Montini voorzien, want iedereen in Rome
leek er zeker van te zijn dat hij geko
zen zou worden.
Wie er niet zozeker van waren dat zijn
de twee broers van de nieuwe paus. De
63-jarige Francesco Montini, chirurg aan
een ziekenhuis in Brescia, maar zelf al
sinds een half jaar bedlegering, barstte
in tranen uit toen de radio bekendmaak
te dat zijn broer tot paus gekozen was.
„Hij is bang dat hij Giovanni nooit meer
zal zien", zei de vrouw van de chirurg.
De 67-jarige Ludovico Montini, lid van
de Italiaanse senaat, vernam het nieuws
terwijl hij in een Toscaans dorp naar de
televisie keek. Toen het beeld van zijn
broer in de witte toog op het scherm
verscheen, werd hij door zijn ontroering
overmand.
Paus Paulus is in deze eeuw de
derde paus, die afkomstig is uit Lom
bardije. De twee anderen waren
Pius XI geboren in Desio bij Milaan
en Joannes, die uit Sotto il rnonte
bij Bergamo afkomstig was. De ge
boorteplaats van de nieuwe paus,
Concesio, ligt bij Brescia en telt een
kleine tiendifizend inwoners.
DE TYFUS-EPIDEMIE in Zermatt afge
lopen winter zou volgens statistieken een
daling met elf procent in het buitenlands
toeristenbezoek in het voorjaar veroor
zaakt hebben.
(Advertentie)
De verzegelde deuren van
conclaafruimten worden van
buitenaf geopend.
ZIE ONZE ETALAGE
GROTE MARKT 50
