WIE WORDT FORMATEUR?
Dr. De Kort hedenmorgen
ontboden bij de koningin
Binnenhof verliest
zich in speculaties
Grotonderzoekers
worden toch gered
VUUR OP MOSLIMS
Verzet in Teheran
tegen de Sjah
Conclaaf begint op 19 juni
SPANNING
VOELBAAR
STATEN GENERAAL GEOPEND
Prinses Astrid één jaar
vandaag
Kremlin en Russische
Kerk vertegenwoordigd
VIJF JONGELUI OPGESLOTEN
Voorzegging55 van Malachias,
12
DAGBLAD VOOR ZEELAND
Castro wil weer
betrekkingen met
Washington
Russische duikbolen
in Middellandse Zee?
Weinig verandering
Dag der infanterie
in Zeelst
Ex-ambassadeur
Heilige Daad
krijgt geen cent
Nederland spaart
Vissersring van
Joannes XXIII
vernietigd
Westernopese Unie:
Frankrijk houdt
het been stijf
I03e JAARGANG No. 24300
Uitgave: N. V. Uitg. Mij. Neerlandia
Directeur: E. H B. Brader.
Hoofdredacteur: J. J. H. A. Bruna.
Redactieraad: J. M. A C. y. Dongen,
c j. v. Hootegem, mr. dr. A. J. J. M.
Mes, mr. H. M. L. de Rechter, P. V. M.
Vercauteren, L. J. v. 't Weatende.
Bureaus: Breda - Reigerstraat 16 -
Tel- 22341 (4 lijnen) - Postgiro 1114111
DONDERDAG 6 JUNI 1963
Voor God, Koningi» en Vaderland
Abonnementsprijs f 8,05 per kwartaal,
excl. 0,20 incasso; f 9,25 per post
excL 0,35 incasso f 0,62 per week
Prijs van buitenlandse abonnementen
op aanvraag. Losse nummers 15 cent.
Advertentieprijs voor de gehele oplage
f 0,42 per mm (Ing. Med. f 1,05). Bij
contract aanzienlijke reductie. Volledi
ge tarieven en Algemene Voorwaarden
worden op aanvraag gaarne verstrekt.
voor de Zeeuwse Eilanden: GOES. Klokstraat 1 telefoon 6252 - Bureau voor Zeeuwsch-Vlaanderen: HULST, Steenstraat 14 - telefoon 2377 (Bjjbureaus: Terneuzen: IJsbaanstraat 24 - telefoon 2601 OOSTBURGNieuwstraat 41 - telefoon 2o93)
Een woordvoerder van de Russi
sche orthodoxe kerk heeft ge
zegd dat men momenteel de
mogelijkheid bestudeert een
vertegenwoordiger van deze
kerk naar de begrafenis van
paus Joannes XXIII te zenden.
De Russische orthodoxe kerk
heeft twee waarnemers naar de
opening van het oecumenisch
Concilie gezonden. In het alge
meen stond men niet afwijzend
tegenover de pas gestorven paus.
Er bestaat een mogelijkheid dat ook de
Russische regering een vertegenwoordi
ger zal zenden naar de begrafenis. Men
denkt in Moskou hierbij aan een on
officiële missie onder leiding van
Kroestjevs schoonzoon, Alexei Adzjoe-
bei. Deze werd kort voor 's pausen dood
nog in audiëntie ontvangen.
De Cubaanse premier Fidel Castro heeft
gezegd, dat Cuba bereid is de betrek
kingen met de Verenigde Staten te „nor
maliseren" mits er geen voorwaarden ge
steld worden. „Wij zullen zelfs geen cen
timeter van het socialistisch kamp afge
trokken worden. Wij zijn communisten".
Premier Castro zei, dat Cuba nog steeds
bereid is te praten over schadeloosstel
ling voor genationaliseerde Amerikaanse
investeringen, als de Verenigde Staten
bereid zijn Cubaanse suiker te kopen te
gen meer dan 5.25 dollarcent per pond.
De Sovjet-Unie wilde nu 6 cent per pond
be'alen in plaats van de overeengekomen
prijs van 4 cent.
De vergrote inkomsten zouden gebruikt
worden om de Cubaanse schuld van on
geveer 200 miljoen dollar aan de Sovjet-
Unie te betalen.
De Sovjet-Unie zou nog 3500 landbouw
trekkers zenden en automatische machi
nes voor de oogst van suikerriet. Hier
mee zou binnen twee jaar het vraagstuk
van de mechanisatie van de suikerriet-
oogst opgelost zijn.
(Van onze parlementaire redactie)
De voorzitter van de Tweede Kamerfractie der K.V.P., dr. De
Kort, is tegen hedenmorgen elf uur op het paleis Soestdijk ontboden.
Verwacht wordt dat de koningin hem dan een formatie-opdracht
zal aanbieden. Gistermiddag heeft de koningin op Huis ten Bosch
anderhalf uur gesproken met minister-president prof. De Quay. Wat
de koningin met de premier heeft besproken is niet bekendgemaakt.
Het gerucht wil echter, dat de koningin
prof. De Quay het formateurschap zou
hebben aangeboden. Prof. De Quay zou
dit hebben geweigerd. Rond het Binnen
hof acht men het echter ook niet uitge
sloten, dat de koningin prof. De Quay
alleen advies heeft gevraagd over de in
formatieconclusies van prof. Romme en
tevens druk op hem heeft uitgeoefend om
eventueel aan te blijven als premier.
Gisterenmiddag was op het Binnenhof
de spanning voelbaar. Kamervoorzitter
mr. Van Thiel was om 12 uur op Huis
ten Bosch ontboden. Een formatie-op
dracht? Neen. Mr. Van Thiel werd alleen
als Kamerlid beëdigd. Voor de aanvang
van de buitengewone zitting van de Sta-
ten-Generaal zag men prof. De Quay in
de Ridderzaal in druk gesprek gewikkeld
met dr. De Kort. Direct daarna begaf
prof. De Quay zich naar Huis ten Bosch.
Zou hij formateur worden? Zou de konin
gin opnieuw de opvatting van de fractie
leiders in de Tweede Kamer negeren, dat
dr. De Kort, als voorzitter van de groot
ste Kamerfractie, met de informatie be
last dient te worden? Het kabinet van de
koningin liet het Binnenhof erg lang in
onzekerheid.
Rond vijf uur pas de koningin moest
nog NAVO-opperbevelhebber generaal
Lemnitzer ontvangen kwam er een be
richt over het gesprek tussen koningin en
premier, een korte laconieke mededeling,
dat Hare Majesteit prof. De Quay had
ontvangen. Aangezien de koningin ook
reeds in eerste instantie (bij de aanwij
zing van een informateur) de adviezen
van de fractieleiders terzijde had gelegd,
waren sommigen geneigd in dit korte
bericht de bevestiging te zien van hun
vermoeden, dat prof. De Quay het forma
teurschap zou zijn aangeboden, waarop
dan een bedankje gevolgd zou zijn. Dat
van die weigering geen melding is ge
maakt in de officiële mededeling van
het kabinet van de koningin, werd ver
klaard met de opmerking dat het voor
de K.V.P.-fractie en dr. De Kort niet pret
tig zou zijn te moeten vernemen, dat de
K.V.P.-fractieleider opnieuw gepasseerd
zou zijn.
Dit zijn echter speculaties. Het is zeer
wel mogelijk dat de koningin prof. De
Quay alleen om advies heeft gevraagd.
Voor die veronderstelling pleit het feit
dat van prof. De Quay naar algemeen ge
voelen niet verwacht kan worden dat hij
de P.v.d.A. en V.V.D. als gelijkwaardige
grootheden zal behandelen. Gezien het
recente verleden zou, zo veronderstelt
men, de aanwijzing van prof. De Quay
als formateur betekenen dat de P.v.d.A.
bij voorbaat buiten spel wordt gezet. Dit
kan, zo meent men, niet de bedoeling
zijn van de koningin.
Als dr. De Kort inderdaad met de for
matie wordt belast, zal zijn uitgangspunt
ongetwijfeld zijn de eenheid tussen de
drie christelijke partijen (uitgaande van
de bijzonder sterke positie van de chris
ten-democraten, die met 76 zetels een
krappe meerderheid hebben in de Twee
de Kamer) en zal hij zorgvuldig nagaan
met wie het beste program te verwezen
lijken is, met de liberalen dan wel met
de socialisten.
Een onduidelijk punt is nog wie dr.
De Kort, indien hij slaagt als formateur,
als premier zal kiezen. Er worden in dit
verband verscheidene namen genoemd,
prof. De Quay, mr. Van Thiel en. dr.
De Kort zelf. De kandidatuur van prof.
De Quay ligt voor de hand. Wat mr.
Van Thiel betreft zegt men, dat als hij
bereid is als Kamervoorzitter in de po
litiek te blijven, hij even goed premier
zou kunnen worden. Dat ook dr. De
Kort als premier wordt genoemd is te
verklaren uit de omstandigheid, dat men
op het Binnenhof een voorkeur heeft
voor formateurs die zelf ook premier
worden. Bovendien heeft dr. De Kort
nooit openlijk verklaard dat hij zelf on
der geen beding minister-president wenst
te worden.
We hebben er overigens reeds eerder
op gewezen dat, indien dr. De Kort mi
nister-president zou worden, hij geen op
volger heeft als fractieleider voor de
K.V.P.-fractie.
Russische kernduikboten met kernra
ketten aan boord zouden op het ogenblik
patrouilleren in de Middellandse Zee. De
westelijke geallieerden hebben echter
nog niet vastgesteld waar zij zich be
vinden.
De Russische duikboten zijn via de
Zwarte Zee het Middellandse-Zeegebied
binnengedrongen. Van de zijde van de
NAVO werd vernomen, dat de komst van
de Russen in het gebied waarschijnlijk
verband hield met het feit dat drie Ame
rikaanse Polarisduikboten zich daar bij
de Amerikaanse zesde vloot hebben ge
voegd.
Woensdag heeft de demissionaire
minister van Binnenlandse Zaken,
mr. E. H. Toxopeus, de nieuwe
voltallige zitting van de Staten-
Generaal in de Ridderzaal in Den
Haag geopend.
Tijdens de plechtigheid buigt mr.
Toxopeus (l.) zich hier volgens
oude traditie naar de leden van
de demissionaire regering. Vanaf
de voorgrond rechts mr. dr. R. H.
Pos, gevolmachtigd minister van
Suriname in Nederland, die de
plechtigheid bijwoonde, mej. mr.
M. A. M. Klompé, dr. G. M. J.
Veldkamp, mr. V. G. M. Marijnen,
mr. A. C. Beerman en prof. dr.
J. E. de Quay.
Op de tweede rij de demissionaire
staatssecretarissen dr. H. R. van
Houten (links) en mr. Y. Scholten
(rechts). Zie voor verslag pagina 7.
Reddingsploegen toonden zich woens
dag optimistisch over de mogelijkheid de
vijf jonge grotonderzoekers, die opgeslo
ten zitten in een ondergelopen spelonk,
te redden. Zy baseren deze mening op
het feit dat het water in de grot de af
gelopen nacht 20 centimeter is gezakt.
De grotonderzoeker, die afkomstig zijn
uit Lyon, werden waarschijnlijk van de
buitenwereld afgesloten kort nadat zij
afgelopen zondag waren afgedaald in de
Foussebie-grot, die dicht in de buurt van
Privas in Zuid-Frankrijk ligt. Zware re
genbuien hebben een sterke ondergrond-
DE JOURNALIST uit Hamburg, die
maandag door de Oostduitse politie is
gearresteerd, is weer vrijgelaten.
DE HOOP dat nog overlevenden zullen
worden gevonden van de bij Alaska ver
ongelukte DC-7 (met 101 mensen aan
boord) is nu geheel opgegeven.
IN DE Noordsumatraanse stad Tand
joeng Beringin zijn 38 huizen en winkels
van Chinezen in as gelegd. Antara zegt
dat de brand moedwillig is veroorzaakt.
HET CHARTER van de Organisatie van
Afrikaanse Eenheid, dat op de onlangs
gehouden Afrikaanse topconferentie
Addis Abeba werd voorgedragen, is
gisteren geratificeerd. Het voorziet in sa
menwerking op verscheidene gebieden.
DE SPOORWEGRAAD heeft bericht dat
de spoorwegen nog niet kunnen over
gaan tot de invoering van een vijfdaagse
weektrajectkaart, geldig voor één reis
heen en terug per dag. Na de tariefs
verhoging zal de invoering van een der
gelijk abonnement in overweging worden
genomen.
(Advertentie)
Weersverwachting medegedeeld door
het K.N.M.I., geldig tot vanavond,
opgemaakt gisterenavond 23.15 uur:
Perioden met zonneschijn en slechts
op enkele plaatsen een regen- of on
weersbui. Zwakke tot matige, in het
Waddengebied af en toe vrij krach
tige oostelijke wind. Dezelfde of iets
hogere middagtemperaturen.
Vandaag: zon onder 20.54 uur. Maan
onder 4.14 uur.
Morgen: zon op 4.22 uur. Maan op
21.58 uur.
De ,,dag der infanterie" wordt vrij
dag 20 september gehouden in Zeelst
bij Eindhoven. Detachementen van alle
infanterie-eenheden zullen 'elkaar het
bezit van een drietal zilveren trofeeën
betwisten.
Prinses Astrid, het tweede kind
van prins Albert en prinses Paola
van België, is gisteren één jaar
geworden. Op de foto zien we de
jarige met haar moederdie in
oktober wederom een baby hoopt
te krijgengefotografeerd in de
tuin van het paleis Belvedère
in Brussel.
se stroming veroorzaakt, die de grot on
der water heeft gezet, maar sinds van
nacht is het opgehouden met regenen.
Meer dan 50 mensen, die aan de red
dingsactie deelnemen, verblijven in een
kamp bij de ingang van de grot. De
Franse alpinistenclub uit Lyon heeft be
loofd kikvorsmannen te zenden, die zul
len proberen de grotonderzoekers te be
reiken, zodra het mogelijk is de onder
gelopen spelonk binnen te gaan.
De leden van de reddingsploeg nemen
aan dat de vijf onderzoekers naar hogere
gedeelten zijn geklommen, waar het water
hen niet kan bereiken. Daar hebben zij
waarschijnlijk ook hun tenten opgesla
gen.
De grotonderzoekers hadden beloofd
maandag terug te zullen keren. Zij hebben
echter voor vijf dagen proviand bij zich.
De civiele kamer van het gerechtshof
te Amsterdam heeft gisteren het beroep
verworpen dat de thans in Heiloo wo
nende bedrijfseconoom en „ex-ambassa
deur van de Heilige Daad", Jolie J., in
stelde tegen de beslissing van de recht
bank in de hoofdstad, die deze ex-em
ployé van de failliet verklaarde bouw- en
handelsmaatschappij n.v. Socrates wei
gerde als preferent en concurrent schuld
eiser in het Socratesfaillissement te er
kennen.
Het ging om een salarisvordering van
18.000 gulden en een bedrag van f 81.050
voor een beweerde geldlening. De n.v. So
crates zou dit geld hebben geschonken
voor reis- en verblijfkosten van vier zich
noemende ambassadeurs van de „boven
kerkelij ke, universele en charitatieve or
ganisatie de Heilige Daad", die zich met
de oprichting van deze organisatie bezig
hielden. Op Majorca zou o.m. een uni
versiteit voor 2000 studenten worden ge
bouwd door de n.v. Socrates, die als te
genprestatie de aanloopkosten voor de
Heilige Daad zou hebben gefourneerd.
Zoals bekend is werd de Heilige-Daad-
organisatie door de politie als een
schertsorganisatie ontmaskerd en Jolle
J., een van de steunpilaren, werd wegens
oplichting tot achttien maanden veroor
deeld.
IN HET ZWEMBAD van het christelijk
vakantieoord „Feijtahof" te Elspeet is
gisterenavond de 12-jarige Aalt Vreeswijk
verdronken.
EEN AMERIKAANSE soldaat, die zonder
toestemming een vlucht maakte met een
vliegtuig van het Amerikaanse leger, is
woensdag gedood toen het toestel op on
geveer zes kilometer van zijn basis neer
stortte.
Moslemleiders in Teheran (Perzië) wanorde te scheppen met behulp van de
hebben woensdag de massa opgezweept
om het landhervormingsprogramma van
de sjah tegen te gaan, terwijl zij tevens
ageerden tegen het plan om vrouwen
stemrecht te verlenen en tegen Israël.
Schreeuwend en zwaaiend renden de
oproerkraaiers door het winkelgebied van
Teheran op de regeringstroepen af, die
aanstonds werden ingezet. Deze losten
eerst waarschuwingsschoten, maar vuur
den d&arna zonder pardon op de aanstor
mende menigte, die echter niet tot stil
stand kwam. Tanks en machinegeweren
vuurden op de massa. Het was kenne
lijk de bedoeling de regering van de
sjah omver te werpen. Stenen en projec
tielen vlogen naar de regeringsgebouwen.
De demonstraties braken los als ge
volg van de arrestatie van de moslem
leider Rouhallah Homeini, die zich ver
zet tegen wat hij het „dictatorschap van
de regering" noemt.
Premier Assadollah Alam heeft een
niets ontziende onderdrukking van de op
stand gelast. Politie en militairen treden
zodoende zonder pardon op om menigten
te verspreiden, die auto's en winkels in
brand staken. Ook het gebouw van de
radio-omroep en het gebouw van het mi
nisterie van economische zaken werd
aangevallen.
Volgens een regeringsmededeling zou
den ongeveer twintig personen om het le
ven gekomen zijn of gewond geraakt.
Tot laat in de avond duurde het vuren
in Teheran, waar de staat van beleg is
afgekondigd.
De berichten over deze „demonstra
ties" krijgen een pikant tintje door een
vermoeden, dat uitgesproken is door het
hoofd van de staatsveiligheidsdienst,
generaal Hassan Pakravan. Deze heeft
namelijk te kennen gegeven, dat een
„buitenlandse mogendheid" veel geld er
tegen aan had gegooid om in Teheran
Bij de Rijkspostspaarbank werd in mei
1963 ingeleged 117.8 miljoen gulden en
terugbetaald 87,6 miljoen gulden, wat een
positief spaarverschil opleverde van 30,2
miljoen gulden (vorige maand plus 8.5
miljoen en in mei vorig jaar plus 32,9
miljoen).
Het inleggerstegoed ultimo mei 1963 be
droeg.3376,7 miljoen gulden (ultimo mei
vorig jaar 3016.4 miljoen).
Het Vaticaan heeft bekend
gemaakt dat het 82 leden tellen
de college van kardinalen op 19
juli in geheim Conclaaf zal bij
eenkomen voor de verkiezing
van een opvolger van paus Jo
annes XXIII.
De 36 in Rome aanwezige kardinalen
kwamen vanmorgen voor het eerst sinds
het overlijden van de paus bijeen. Zij
stelden de openingsdatum van het Con
claaf vast op woensdag over twee we
ken.
Hoelang het Conclaaf zal duren hangt
af van de snelheid waarmee een nieu
we paus wordt gekozen. De keuze kan
geschieden door acclamatie (als alle
kiezers onmiddellijk een persoon als
paus uitroepen, door compromis (een
gedelegeerde commissie van een on
even aantal kardinalen) of door gehei
me stemming met tweederde meerder
heid (uitgezonderd de stem van de ge
kozene). Pius XII heeft bepaald dat
voortaan bij een pauskeuze tweederde
meerderheid plus 1 stem wordt ver
eist, waardoor zoals vroeger moest
gebeuren, als er precies een tweederde
meerderheid was het navorsen of
een kardinaal op zichzelf had gestemd,
wordt vermeden.
Er wordt tweemaal daags gestemd,
tot iemand is gekozen. Is een resultaat
bereikt, dan vraagt de deken der kar
dinalen, in dit geval Eugène kardinaal
Tisserant, of de gekozene de keus aan
vaardt. De gekozene, die onmiddellijk na
zijn toestemmend antwoord de volle
dige pauselijke jurisdictie bezit, wordt
bekleed met de pauselijke insignia, ont
vangt de eerste hulde (adoratio papae)
der kardinalen en de vissersring.
Hoewel er op het ogenblik 82 kardi
nalen zijn, zullen er niet minder dan
tien zijn die waarschijnlijk niet naar
Rome kunnen komen wegens ziekte of
andere redenen.
Het eerste teken voor de buitenwereld
dat de in afzondering vergaderende
kardinalen een nieuwe paus hebben ge
kozen, is een witte rookklom uit de
schoorsteen, die uit het dak van het
Vaticaanse palels oprijst.
Zwarte rook betekent dat de vereis
te meerderheid van stemmen niet is
behaald.
Toen gisteren het college van kar
dinalen, zover die in Rome aanwezig
waren, in algemene vergadering bijeen
kwam om volgens de voorschriften, die
tijdens het interregnum gelden, de lo
pende zaken te regelen en de pauskeu
ze voor te bereiden, zijn ook de twee
hoge gezagsdragers aangewezen, die de
lijkrede op paus Joannes en de toe
spraak over de keuze van de nieuwe
paus zullen houden. Ook is in deze
vergadering de vissersring, die paus
Joannes tijdens zijn pontificaat gedra
gen heeft, vernietigd.
mohammedaanse geestelijkheid van Per
zië. Op de vraag op de man af of hij
misschien zinspeelde op president Nasser
van Egypte, antwoordde de generaal: „Er
zijn zeer sterke aanwijzingen in die rich
ting".
De regering schijnt de zaak in handea
te hebben.
Frankrijk heeft woensdag het been
stijf gehouden op de algemene vergade
ring van de Westeuropese Unie. De
Franse staatssecretaris van Buitenlandse
Zaken, Habib Deloncle, toonde zich niet
ontvankelijk voor het idee van een
„nieuw mechanisme", dat Engeland in
nauwer contact met de E.E.G. zou moe
ten brengen.
Deloncle voerde het woord op de twee
de dag van een vierdaagse vergadering
van de Westeuropese Unie, een raadge
vend orgaan, dat is samengesteld uit af
gevaardigden van Engeland en de E.E.G.-
landen.
Daarvoor had de Britse onderhandelaar
bij de mislukte besprekingen in Brussel,
Edward Heath gezegd, dat zijn land voor
stander was van regelmatige besprekin
gen met de zes over politieke en defen
sie-aangelegenheden.
(Advertenties)
after-shaves 3.45 - 4.95 - 7.50
scheercrème 2.75
haarcrème 2.95
pre-shaves 5.50 in atomizer 7.50
brillantines 4.95 en 5.50
haarlotions v.a. 5.75 talcs etc.
Imp. Adiem
5?
Nu de nieuwe paus
verkiezing in zicht komt,
wordt weer verwezen
naar de zogenaamde
voorzeggingenvan
Malachias, die betrek
king zouden hebben op
de opvolging der pau
sen en worden toege
schreven aan een Ierse
primaat uit de zestiende
eeuw. Volgens deze
voorzeggingen zou de
komende paus de „flos
florum" (bloem der
bloemenzijn en zott-
den er verder na hem,
tot het einde der we
reld, nog slechts vier
pausen komen. In ver
band met de aange
haalde symbolische aan
duiding van de nieuwe
paus wordt opgemerkt
dat de kardinalen Mon-
tini, de aartsbisschop
van Milaan, en Anto-
niutti, voormalig nun
tius in Madrid, wapens
voeren waarin bloemen
voorkomen.
Volgens de voorzeg
gingen van Malachias
was wijlen paus Joan
nes XXIII de „pastor et
nauta" (herder en
schipper) en wijlen Pins
XII de pastor angeli-
cus" (engelachtige her
derj.
