Met handbesturing
uit de ruimte
DrDe Kort of Veldkamp
(in)f ormateur
OUDSTE INWOONSTER
In laatste omwenteling ging iets mis met Faith 7
COOPER
VEILIG
GELAND
Vrouw
vermoord
Nederlandse deelname
in Belgisch paviljoen
Jl
Voorkeur rechts naar VVD
LAATSTE NIEUWS
Paus smeekte
zegen af
CONSULTATIES EN SPECULATIES
HORECA-WET
LoILe^vlccw»vp
DAGBLAD VOOR ZEELAND
Regering van Italië
afgetreden
Meer bewolking
Hoge eisen
Eén teleurstelling
Overige experimenten
Boodschap aan Afrika
WERELDTENTOONSTELLING
1964/1965 IN NEW YORK
Merkwaardige
situatie
Geen vergoeding
voor verpachtende
vergunninghouders
S'£«
Fractieleiders
Nieuwe poging
Old Shatterhand
en Winnetou
m
103e JAARGANG
No. 24285
God, Koningin en Vaderland
VRIJDAG 17
MEI
1953
Uitgave: N. V. Uitg. Mij. Neerlandia
Directeur: E. H B. Brader.
Hoofdredacteur: J. J. H. A. Rruna.
Redactieraad: J. M. A. C. v. Dongen,
C. J. v. Hootegem, mr. dr. A. J. J. M-
Mes, mr. H. M. L. de Rechter, P. V. M.
Vercauteren, L. J. v. 't Weatende.
Bureaus: Breda - Reigerstraat 16 -
Tel. 22341 (4 lijnen) - Postgiro 1114111
aoMaP
Abonnementsprijs 8,05 per kwartaal,
excl. 0,20 incasso; f 9,25 per post
excL 0,35 incasso f 0,62 per week
Prijs van buitenlandse abonnementen
op aanvraag. Losse nummers 15 cent.
Advertentieprijs voor de gehele oplage
f 0,42 per mm (Ing. Med. f 1,05). Bij
contract aanzienlijke reductie. Volledi
ge tarieven en Algemene Voorwaarden
worden op aanvraag gaarne verstrekt.
Bureau voor de Zeeuwse Eilanden: GOES. Klokstraat 1 telefoon 6252 Bureau voor
Zeeuwsch-Vlaanderen: HULST, Steenstraat 14 - telefoon 2377 (Bijbureaus: Terneuzen: IJsbaanstraat 24 - telefoon 2601 OOSTBURG: Nieuwstraat
41 - telefoon 2893)
RUIMTETOCHT VAN COOPER
Ruimtevaarder L. Gordon Cooper is
om 25 minuten na middernacht (onze
tijd) veilig naar de aarde terugge
keerd. Hij landde ongeveer drie kilo
meter van het bergingsschip Kearsar-
ge op de Stille Oceaan, waar even
tevoren hefschroefvliegtuigen waren
opgestegen om hem onmiddellijk uit
het water te kunnen opvissen.
Cooper moest bij zijn terugkeer uit de
ruimte gebruik maken van een nood
procedure, maar heeft aan de piloten
van de helikopters meegedeeld dat hij
zich prima voelt.
Dit is de plaats, waar Cooper, na
voltooiing van zijn 22ste omwen
teling, moet landen: ten zuiden
van liet eiland Midway in de Stille
Oceaan. Het vliegdekschip Kear-
sarge en andere oorlogsschepen
zijn opgestoomd en hadden ruim
voor middernacht hun posities in
genomen in het betrokken gebied.
Tegen half een in de afgelopen
nacht moest Cooper hier dalen. De
golfslag varieerde tussen de 1.20
en 2.40 meter, de lucht was be
wolkt, maar het zicht was goed.
Deze mogelijkheid diende zich aan,
Premier Fanfani van Italië heeft giste
ren aan president Segni het ontslag van
de"onlangs1 iSn^aïgeme^er^e- toen een licht opflitste van een meet-
apparaat voor de zwaartekracht in de
cabine van Cooper.
Dit apparaat is verbonden met het
gyroscopisch systeem van het ruimte
vaartuig dat het automatisch controle
systeem voor de stabilisatie vertelt waar
GESLAAGD
Astonaut Cooper was te middernacht bezig met het vol
tooien van zijn 22e, tevens laatste omwenteling om de aarde,
Tot dat moment was alles naar wens gegaan.
Een uur voordat hij naar de aarde zou terugkeren, werd
uit officiële bron op Cape Canaveral vernomen, dat Leroy
Gordon Cooper misschien zijn toevlucht zou moeten nemen
tot handbesturing voor noodgevallen om zijn ruimteschip
buiten zijn baan en terug naar de aarde te brengen.
zingen.
Dit ontslag is aanvaard. Segni begint
hedenavond zijn consultaties voor een
nieuw kabinet. De secretaris van de
Christen-democratische partij, Aldo
Moro. zal waarschijnlijk gevraagd wor
den een nieuwe regering te vormen
(Van onze parlementaire redactie)
Vandaag begint de koningin met de consultaties voor de vorming
van het nieuwe kabinet. Voor hedenmorgen zijn op paleis Huis ten
Bosch de vice-voorzitter van de raad van state, prof. Beel, ontboden,
alsmede de voorzitters van de Eerste en Tweede Kamer, mr. Jonkman
en mr. Van Tiel.
's Middags volgen dan de frac
tieleiders, niet minder dan tien
man ditmaal. Gezien het feit, dat
alle adviezen schriftelijk bevestigd
moeten worden dat kost nogal
wat tijd zal wellicht pas maan
dag een formateur of informateur
worden aangewezen. Alle politie-
i HET NIGERIAANSE stamhoofd Antony
Enahore is door Engeland uitgeleverd
aan de regering van zijn land. Hij zal
daar terecht staan op beschuldiging van
verraad. Hij is op een vliegtuig gezet.
IN DE Portugese kolonie Macao is vrij
dag een oud gebouw van twee verdie
pingen ingestort, waardoor naar schat
ting honderdzeventig mensen bedolven
werden. Er zijn reeds 50 lijken geborgen.
MET INGANG van gisteren vervoeren
de spoorwegen weer niet gevaccineerde
honden.
DE NEDERLANDSE aardoliemaat
schappij heeft een concessie-aanvraag
I voor geheel Friesland ingediend.
IN KEULEN is een 24-jarige transport
arbeider gearresteerd omdat hij in een
katholieke kerk aldaar een tachtig
jarige weduwe, die daar zat te bidden,
doodstak. Hij deed dit omdat er dan een
I katholiek minder zou zijn en was boven
dien van plan het Vaticaan op tc blazen.
I DE RECENTE rassenrellotjes in Praag
zijn veroorzaakt door vijf Tsjechische
nozems. Zij zijn gearresteerd én zullen
streng worden gestraft.
DP HET door een vulkaanuitbarsting ge
teisterde Bali kampen 80.000 mensen met
voedselgebrek. Er werd 300.000 ton voed
sel door de aardbeving vernietigd.
J Verwachting van het K.N.M.I. tot
X?"?fvond- opgemaakt gisterenavond
23.15 uur:
Meer bewolking met plaatselijk eni-
Ke regen. Zwakke tot matige wind
tussen zuid en west. Dezelfde of iets
i hogere temperaturen.
Vandaag: zon onder 20.29 uur. Maan
l J onder 12.40 uur.
Morgen: zon op 4.43 uur. Maan op
3.04 uur.
ke partijen staan op het standpunt
(de fractieleiders zullen vandaag
overeenkomstig adviseren) dat
hiervoor, nu de KVP verreweg de
grootste partij is geworden, in eer
ste instantie een KVP'er behoort te
worden gekozen. De koningin blijft
overigens vrij in die keuze.
Als mogelijke formateur of infor
mateur worden thans met name ge
noemd dr. De Kort en minister Veld
kamp. Dr. De Kort, de belangrijkste
kandidaat, is gisteren met 40 van de
41 uitgebrachte stemmen herkozen
tot voorzitter van de K.V.P.-fractie.
Van een K.V.P.-formateur of -infor
mateur kan worden verwacht, dat hij
eerst zal pogen met de twee andere
christelijke partijen, de A.R. en C.H.U.,
in grote lijnen overeenstemming te be
reiken over een program en daarna zal
beginnen met de mogelijkheid te onder
zoeken van een kabinet op zo breed mo
gelijke basis, van een samengaan dus
van de K.V.P., P.v.d.A., V.V.D., A.R. en
C.H.U.
In politieke kringen gelooft men
voorshands niet erg in de realiseerbaar
heid van een dergelijk kabinet. Waar
nemers menen, dat de drie christelijke
partijen uiteindelijk weer een keuze zul
len moeten maken tussen de P.v.d.A. en
V.V.D. Op wie zal dan de keuze vallen?
De drie christelijke partijen hebben
thans voor de eerste maal 76 zetels, een
meerderheid dus in de Tweede Kamer.
Op basis hiervan kunnen zij ten aanzien
van de realisering van een christelijk
sociaal program hoge eisen stellen.
De V.V.D. verwacht, zo is ons geble
ken. dat de keuze opnieuw op haar zal
vallen. Er zijn evenwel aanwijzingen,
dat ook de P.v.d.A. uiteindelijk bereid
zal zijn een hoge prijs te betalen om weer
te kunen meeregeren. Een vooraanstaand
socialistisch politicus zei: „Een partij als
de onze, die een kopje kleiner is ge
maakt, past enige bescheidenheid".
heer Van Eijsden, is tweede voorzitter
geworden bij de anti's. Hij zal de heer
Van Eijsden bij de formatie met raad en
daad bijstaan. In de praktijk zal dit wel
betekenen dat de A.R.-fractie een twee
hoofdig presidium heeft gekregen. De
C.H.U.-fractie wees mr. Beernink aan als
opvolger van dr. Tilanus. Vergeleken bij
de afgelopen parlementaire periode heb
ben dus de V.V.D., A.R. en C.H.U. een
nieuwe politieke leider gekregen.
De fracties hebben vanzelfsprekend ook
de kabinetsformatie besproken. Na af
loop van het fractieberaad kreeg men de
indruk, dat de K.V.P., A.R. en C.H.U. één
lijn zullen trekken wat betreft de opstel
ling van hun program. Over een uitein
delijke keuze tussen de V.V.D. en P.v.d.A.
is in die kring op dit moment nog niets
beslist. De voorkeur schijnt wel iets uit
te gaan naar de V.V.D. De socialisten
begrijpen dit.
Zij zijn na het échec bij de stembus bij
zonder gedeprimeerd. De oppositie heeft
hun slechts verlies opgeleverd. Er gaan
voorts geruchten, dat er binnen de P.v.d.
A. een krachtmeting op handen is tussen
de stijl-Burger en de stijl-Vondeling. In
teressante noot: mr. Burger heeft als
nieuw gekozen lid van de Senaat ook
deelgenomen aan de gecombineerde ver
gadering van de Eerste- en Tweede-Ka
merfractie van de P.v.d.A. gisteren.
Wie zal de nieuwe premier zijn? Be
kend is, dat prof. De Quay niets liever
wil dan zich terugtrekken. Tot voor kort
ging hij ervan uit dat zijn taak als pre
mier overgenomen zou kunnen worden
door minister Cals. Deze is echter door
ziekte uitgeschakeld. Op het ogenblik
wordt van meer dan een kant druk op
prof. De Quay uitgeoefend om toch maar
aan te blijven.
de cabine zich bevindt in de ruimte. Het
automatisch systeem moet met deze ge
gevens worden gevoed om de voorkant
van de cabine in de goede richting te
houden wanneer de remraketten wor
den afgevuurd aan het eind van de
vlucht.
Tijdens de vlucht heeft de astronaut
verschillende proeven moeten nemen,
waarvan er één echter op een teleur
stelling is uitgelopen. Tijdens zijn derde
omwenteling moest hij een oranje, zich
zelf opblazende ballon uitwerpen, die
gedurende anderhalf uur omwenteling
door de ruimtecabine „Faith VII" op
sleeptouw had moeten worden genomen.
Door deze proef hadden de geleerden te
weten kunnen komen hoeveel lucht de
ruimte' bevat op een hoogte tussen 165
en 205 km. de gordel, waarin de bemande
ruimtecabines zich bewegen.
Andere experimenten slaagden wel. Zo
wierp Cooper zoals gisteren reeds ge
meld tijdens zijn derde omwenteling
een zilveren bol uit met aan weerskan
ten een sterke schijnwerper.
Cooper nam die lichten waar op
zijn vijfde ronde op afstanden tot 25
km. Die proef had betrekking op het
vraagstuk hoe ruimtevaarders elkaar
kunnen vinden.
Voorts slaagde de ruimtevaarder erin,
toen hy met een snelheid van 28.000 km
over Zuid-Afrika vloog, 208 km onder
zich in Bloemfontein een batterij zeer
sterke lampen te ontdekken, die gedu
rende drie minuten brandde.
Tenslotte kwamen de beelden van de
kleine televisiecamera in de ruimtecabi
ne goed over naar de aarde. Het gebrek
kige licht in de cabine deed echter wel
afbreuk aan de duidelijkheid.
Een belangrijk moment tijdens de
vlucht was de zeventiende ronde, omdat
toen nl. moest worden beslist of Cooper
alle 22omwentelingen zou gaan maken.
„Doorgaan", luidden de instructies.
Oo dat moment had de ruimtevaarder
juist een fiks dutje achter de rug. Om
vier uur gisterenmorgen was Cooper nog
klaar wakker, maar men vond, dat hij
rust nodig had. Zijn collega-astronaut
Glenn, die zich op een contactschip ten
zuiden van Japan bevond, riep Cooper
op en vertelde hem dat alle grondstations
opdracht hadden gekregen om „zich stil
te houden en de verbinding niet te ge
bruiken".
Cooper antwoordde toen: „Dank je wel.
maar ik kijk alleen maar uit het
raampje".
Glenn: „Ik ga nu zelf ook uit de lucht
en laat je met rust".
Cooper, langzaam en loom: „Ahhh, Ro
ger".
Glenn* „Gordon, je ziet er prima uit,
werkelijk uitstekend".
Cooper: „Ahhh, dank je, John".
Daarna was .het stil en verhuisde Coo
per naar het land der dromen. Als hij
niet op tijd wakker zou zijn geworden,
had het station Muchea in Australië hem
met radiosignalen moeten wekken. De
astronaut was echter op tijd wakker, zelfs
een half uur te vroeg volgens de plan
ning.
In plaats van de hem toegemeten
acht uur sliep hij zeven en een half
uur. Overigens deed hij alles met
„bijna handleidingachtige perfectie",
zei men op het controlecentrum van
Cape Canaveral. In zijn rustpauzees
deed hij het kalmpjes aan, hij dutte
wat of at een hapje.
Bij zich in zijn cabine heeft hij ge
droogd voedsel van het type dat door
zijn voorgangers in de ruimte werd ge
bruikt, plus een nieuw soort maaltijd, die
wordt gereedgemaakt door die in plastic
bakjes met water te vermengen. Zijn
menu omvat o.a. biefstuk, vleesjus en
spaghetti.
Vanuit de ruimte heeft Cooper in een
historische boodschap de Afrikaanse lei
ders succes toegewenst op hun topcon
ferentie in Addis Abeba.
Cooper relayeerde de boodschap naar
het waarnemingsstation van Zanzibar, na
dat hij enkele minuten tevoren de hoofd
stad van Ethiopië, waar de topconferen
tie van 31 onafhankelijke Afrikaanse lan
den wordt gehouden, was gepasseerd.
Heel de wereld leeft intens met de
ruimtevaarder mee. Paus Joannes smeek
te in zijn gebeden de zegen al voor Coo
per. „Wij vergezellen met ons gebed en
onze zegening de ruimtevaartproeven,
die telkens weer worden ondernomen en
die in telkens grotere perfectie worden
uitgevoerd".
Dit zei de H. Vader, toen hy in het
Vaticaan gisteren de deelnemers ontving
van Pauselijke Missiewerken, die te Ro
me byeen zyn. „Wij wensen hun een vol
ledig succes toe dat door broederlijke
betrekkingen en beschaving bevorderd
kan worden", aldus de paus.
Intens gespannen volgt men de ver
richtingen en afloop van deze giganti
sche ruimtevaart, vooral in het kleine
stadje Carbondale, diep in de Rocky
Mountains. Cooper noemt dit stadje
„zijn thuis". Zijn moeder, mevrouw Hat-
tie Cooper, woont daar op een boerderij
in de omgeving van Crystal River Val
ley. De methodistenkerk van Carbondale
organiseerde een bidstonde en velen van
de 650 inwoners brachten een deel van
de dag biddend voor Cooper door. Som
migen deden het in de kerk, anderen
thuis, zodat zij met een oog Coopers ver
richtingen via het beeldscherm konden
volgen.
Het onderzoek, dat dr, J. Zeldenrust
van het gerechtelijk laboratorium in Den
Haag en dr. J. Hollman gerechtelijk ge
neeskundige te Maastricht gisteren heb
ben ingesteld op het lichaam van een
vrouw, die woensdagnamiddag in het
water van een ondiepe beek te Wijlre
dood werd aangetroffen, heeft geleid tot
de conclusie, die op het slachtoffer ge
weld is gepleegd. Er zijn sporen van
wurging gevonden'. Het slachtoffer is de
30-jarige vrouw A. E., echtgenote van
J. K., moeder van drie kinderen, wonen
de te Maastricht. De vrouw had zoals
elders in deze editie gemeld maandag
avond haar woning te Maastricht ver
laten. Dinsdagmiddag heeft de man
aangifte gedaan van de vermissing van
zijn vrouw.
(Eigen bericht)
Er wordt op het ogenblik opnieuw een ernstige poging gedaan het
Nederlandse bedrijfsleven te interesseren voor deelname aan de We
reldtentoonstelling in New York, die volgend jaar en in 1965, telkens
gedurende zes maanden, wordt gehouden.
Een merkwaardigheid is echter dat intussen zo goed als zeker en
kele grote Nederlandse bedrijven zullen deelnemen in het kader van...
de Belgische inzending
De oudste Inwoonster van ons
land, mevrouw J.A. de Bree-
Meijer uit het Groningse plaatsje
Hoogkerk, is gisteren 105 jaar ge
worden. De jarige, die nog zeer
kras is, werd op de heugelijke dag
door burgemeester G. Nijman van
Hoogkerk persoonlijk gelukgewenst
met de grote dag.
In de memorie van antwoord aan de
Tweede Kamer op het ontwerp Drank
en Horecawet merkt de regering o.m.
op, geen aanleiding te zien schade
vergoeding uit te keren aan vergunning
houders, die hun vergunning in strijd
met de wet hebben verpacht en door de
inwerkingtreding van de nieuwe wet hun
vermogen en hun inkomsten achteruit
zien gaan.
Ook zal in het wetsontwerp, dat de
bestaande drankwetvergunningen door
nieuwe vergunningen vervangt, geen
schadevergoedingsregeling voor houders
van vergunningen worden opgenomen.
Een dergelijke regeling kent ook de be
staande drankwet bij intrekking'der ver
gunningen niet. zo wordt opgemerkt.
De organisator is de Brusselse heer
Van de Reydt, die ook een groot aan
deel had in de organisatie van de Expo
in 1958.
Zijnerzijds, noch van de zijde der Ame
rikaanse organisators, zo deelde hij ons
mee, is er bezwaar tegen dat in het ka-
instellingen deelnemen.
De praktische uitwerking daarvan
Fair een zeer grote inzending. Onder de
titel „Beautiful Belgium" trekt België
daar het grootste niet-Amerikaanse pa
viljoen op van de gehele tentoonstelling.
Collectief wordt daar propaganda ge
maakt voor België als toeristenland èn
als industriële natie.
Bij de P.v.d.A. is prof. Vondeling weer
fractieleider geworden. De socialisten
handelen hierin wat formeler dan de an
dere fracties. Hun nieuwe fractieleider
kiezen zij definitief na het bijeenkomen
van de nieuwe Kamer. Er is echter te
genover prof. Vondeling geen tegenkan
didaat gesteld, zodat aangenomen kan
worden dat hij inderdaad fractievoorzit
ter blijft.
De V.V.D.-fractie koos als opvolger van
prof. Oud tot voorzitter minister Toxo-
peus. de anti's de heer Van Eijsden tot
opvolger van dr. Bruins Slot. De heer
Van Eijsden is tot dusverre de financiële
specialist geweest van de A.R.-fractie.
Zijn verkiezing kan worden beschouwd
als een compromis tussen de diverse
stromingen binnen de A.R. Mr. Biesheu
vel, een veel kleurrijker figuur dan de
Dit is een foto van negen nieuwe
toekomstige astronauten, die zich
op hun zware taak momenteel ern
stig voorbereidenHet zijn van
Jinks naar rechts: James Lovell,
Niel Armstrong, Frank Borman
Charles ConradSlayton (deze
was reeds eerder gekozen), James
McDevitt, Elliot See, Thomas Staf
ford, Edward White en John
Young.
is in handen gelegd van het Organisa
tiebureau Fr. de Leeuw te Breda, dat
als Nederlandse vertegenwoordiging
van Beautiful Belgium optreedt. De
heer De Leeuw heeft, naar hij des
gevraagd verklaarde, al diverse con
tacten gelegd die de deelname van
Nederlandse bcdryven, via de Belgi
sche achterdeur, zo goed als zeker
maken.
Het merkwaardige is dat er, nu al weer
geruime tijd geleden, in de kring van het
Nederlandse bedrijfsleven wel veel inte
resse is getoond voor de New York World
Fair, ondanks het feit dat deze wereld
tentoonstelling niet officieel als zodanig
erkend wordt.
Het wordt namelijk desondanks een
belangrijke manifestatie van zeer gro
te omvang, waarbij Nederland zich niet
afzijdig zou mogen houden. Er zijn, naar
men ons van de Centrale Kamer voor
Handelsbevordering in Den Haag mee
deelde, destijds serieuze plannen opge
zet. Om een of andere reden (waaraan
overigens ook beslist de zeer hoge kos
ten niet vreemd zijn geweest) zijn alle
besprekingen daarover in het slop ge
raakt. Een plan zoals dat destijds was
uitgedokterd, zou acht miljoen gevergd
hebben, «n daarvoor is men kennelijk
teruggeschrokken.
Overigens blijkt men daar nu spijt van
te krijgen. Er wordt opnieuw getracht
belangstelling te wekken en de Centrale
Kamer in Den Haag hoopt, dat die po
ging alsnog zal resulteren in een Neder
landse inzending. Waarbij zich dan dus
de merkwaardige situatie zal' kunnen
voordoen dat Nederland zowel in een
eigen nationale inzending als in die van
België vertegenwoordigd zal zijn.
Karl May is de laatste tijd opnieuw
sterk in de belangstelling gekomen.
Er is, zoals men in onze krant heeft
kunnen lezen, onlangs een reeks
pockets verschenen waarin al zijn
verhalen over zijn beroemde figuur
Old Shatterhand en diens grote In
diaanse vriend Winnetou zijn opge
nomen.
Nu Aram gisteren zijn jongste
avontuur beëindigd heeft, menen wij
er dan ook goed aan te doen hem
wat vakantie te gunnen om nu eens
een stripverhaal te publiceren waar
in Old Shatterhand en Winnetou de
hoofdrol spelen.
Als onervaren jongeman, een
„greenhorn", komt de man, die later
met de eretitel Old Shatterhand be
giftigd zou worden, in het Amerika
van een eeuw terug aan. In de uitge
strekte wouden en ruige prairies van
het toen nog wilde westen beleven
beide legendarische figuren avontu
ren die ons na die eeuw nog altijd
volop kunnen boeien.
Vanaf vandaag kunt u ze in ons
nieuwe stripverhaal ..Old Shatter
hand en Winnetou" volgen.
(Advertenties)
t
TVVx
Hoogst modern
BARATHEA
HERENBLAZER
59.75 79._
Bijpassende lichtgrijze
TERLENKA
SPORTPANTALON
29.75 39.75 49.75
BREDA Eindstraat hoek Houtmarkt