4> t eurre >9 1.» Koekoek met 3 man in de Kamer; verlies voor AR; PSP en C.P.N. boeken winst COOPER OPGEWEKT IN DE RUIMTE Kamerverkiezingen rekenen af met sprookje van „het zwakke kabinet De Quay" De oppositie verslagen VOOR ALLE KAMERS m REPEN OOK ZETEL VOOR G.P.V. Communist op beeldbuis Golven, korlc en lange Samen Gorkum en Rappard Als alles goed gaat vannacht landing Aanvankelijk wat klachten over temperatuur in zijn cabine KL PONGIIO KIESC< Ruimtegesprek UILTJE 8 bij Albert Heijn. :n houdt u méér een PMC-spaar- i bekijkt, zult u n aan de PMC :otch DAGBLAD VOOR ZEELAND EEN ZETEL WINST voor de KVP, een zetel winst voor de CHU, twee zetels meer voor de PSP en - na de mislukking van 1959 - een zetel voor het GPV... en tenslotte: niet minder dan drie Kamerzetels voor de Boerenpartij van Koekoek. Ziedaar de „activa" van de verkie zingsbalans. DE GROTE VERLIEZER is een wel zeer gedesillusioneerde PvdA, die niet minder dan VIJF zetels moest prijsgeven. Een verlies dat nie mand had verwacht. In het Nederlandse politieke bestel van deze tijd betekent dit een stevige verschuiving. Een tweede grote verliezer is de VVD, die DRIE zetels moest ont- ruimn. De ARP verliest eveneens een zetel. Partijen Percentages 0.02 0.02 0.66 0.65 0.58 Stemmen Zetels Dezelfde temperaturen T.v.-bcelden vanuit ruimte Wat Cooper ermee verdient 103e JAARGANG No. 24284 nts H Bier in blikt ils Icohol). ik be tegen loeden. breuk, minder ruimte. Uitgave: N. V. Uitg. Mij. Neerlandia Directeur: E. H B. Brader. Hoofdredacteur: J. J. H. A. Bruna. Redactieraad: J. M. A. C. v. Dongen, C. J. v. Hootegem, mr. dr. A. J. J. M- Mes, mr. H. M. L. de Rechter, P. V. M. Vereauteren, L. J. v. 't Westende. Bureaus: Breda - Reigerstraat 16 - Tel. 22341 (4 lijnen) - Postgiro 1114111 Voor God, Koningin en Vaderland DONDERDAG 16 MEI 1963 Abonnementsprijs f 8,05 per kwartaal, excl- 0,20 incasso: f 9,25 per post excl. r 0,35 incasso t 0,62 per week Prijs van buitenlandse abonnementen op aanvraag. Losse nummers 15 cent. Advertentieprijs voor de gehele oplage f 0,42 per mm (Ing. Med. f 1,05). Bij contract aanzienlijke reductie. Volledi ge tarieven en Algemene Voorwaarden worden op aanvraag gaarne verstrekt. Bureau voor dTz^se"EilandenGOF.S Klokstraat 1 - telefoon 6252 - Bureau voor Zeeuwsch-Vlaanderen: HULST. Steenstraat 14 - telefoon 2377 - (Bjjbureaus: Temeuzen: IJsbaanstraat 24 - telefoon 2601 - OOSTBURG: Nieuwstraat 41 - telefoon 2893) KVP ZEVEN ZETELS GROTER DAN P.v.d.A. De reeks partijtjes die deze keer het stemformulier zo omvangrijk maakten, hebben het niet gehaald. Ridder Rappards Liberale Staats partij heeft in het geheel niet kunnen profiteren van het verlies van de VVD, vanwaar de kersverse lijstaanvoerder zijn aanhang toch had willen betrekken. De lijst „Economisch appèl'' had naar het er heel in het begin uitzag, een kansje op een zetel, maar ze heeft de kiesdeler toch niet gehaald, evenmin als de Nieuwe Democratische Partij of de Liberale Unie/ Veilig Verkeer. dan het commentaar van de heer grote verliezer van de stembus slag 1963 is de Partij van de Arbeid j En dat nog wel na vier jaar van op positie! Ze heeft zich veel te zelfver zekerd opgesteld. Ze dacht alleen de mannen en het program te hebben en was met baar oordeel over het kabinet- de Quay blijven steken in de beschou wing van een wat zwakke start. De kiezers hebben het niet geloofd, kon- i den het ook niet geloven. Want ze zagen de talrijke pluspunten van het regeringsbeleid, ze ondervonden de stijgende welvaart en de uitbreiding van sociale maatregelen. Zeker, er is verlies bij de liberalen. Doch de fan tastische sprong van 12 op 19 zetels in 1959 moest wel reactie oproepen. Bo vendien waren er de horzels van klei ne partijen, die hen belaagden. De VVD heeft zich beter gehouden dan me nigeen had verwacht. Niettemin is de KVP de rots van kracht gebleven, hoewel ze zeker ook wel wat last heeft gehad van Boer Koekoeks actie. Het is echter een fantastische pres tatie, 18 jaar lang regeringspartij te zijn, voortdurend bestookt te worden in haar bestaansrecht en met door- braaktheorieën achtervolgd en dan toch als verreweg de sterkste partij uit de bus te komen! Men kan het poli tieke leven van ons land gewoon niet I zonde rhaar denken. Vele ideëen zijn vlottend geraakt ook in het katholieke volksdeel. De trouw aan de KVP is echter dominerend gebleven. Niet uit sleur en als stemvee. Maar welbewust als geëmancipeerden. De verwante christelijke partijen hebben met één zetel boompje ver wisseld. Aan hun flank verschijnt nu naast de drie mannen van Dis ook nog een GVP'er, die uit de bijbel en de historie afleest, dat de EEG een ver foeilijke zaak is. Constructief staat kundig denken kan men van hen niet verwachten. Evenmin trouwens van de PSP, die wel lichtelijk teleurgesteld moet zijn. omdat ze de opgaande lijn, die in 1962 nog zo duidelijk zichtbaar was, niet kon volgen. Niettemin treedt ze nu met verdubbelde fractie aan en ze kan des te sterker de PvdA veront rusten. De communisten zullen wel ge weldig victorie kraaien, want ze heb ben nu een lange afdalende reeks nu toch eindelijk een zeteltje meer. Dit succesje zullen ze wel opblazen tot een verpletterende overwinning op fas cisme en reactie. We zullen er maar kalm bij blijven. Tenslotte liggen er dan de drie koe koekseieren in het parlementaire nest. We verwachten echter, dat er niet veel meer dan wat dwaas geraas uit tevoor- I schijn zal komen. Hier hebben we het gevolg va nalierlei onbeheerste cam pagnes in bepaalde persorganen, die hei zó voorstellen, dat Nederland ver geven is van de corruptie en het on recht. Andere splintergroepen, die uit j eenzelfde geest leefden, hebben hun 1 Prepagandageld en hun waarborgsom verspeeld. Het is een ongeneeslijke liefhebberij, die toch altijd weer op- I duikt bij iedere stembus. I Over wat nu het politiek regerings- I perspectief zal zijn, willen we nog maar I niet speculeren. Dat wordt nu het ge- heim van een langdurig beraad. Rooms-rood, een paar maanden ge leden als bijna zeker voorspeld, zit er a ur niet uitgesProken meer in. En de bestaande regerings-coalitie?La ten we maar afwachten. K.V.P. P.v.d.A. V.V.D. A.R. C.H.U. C.P.N. S.G.P. P.S.P. Lib. Staatspartij Clir. Nat. Volkspartij Lijst Grol Econ. Appel Nw-Dem. Partij G.P.V. Lil». Unie/Veil. Verk. Boeren V olksref erend urn Ov. lijsten in '62 '59 1963 1962 1959 31.92 27.99 10.28 8.72 8.58 2.77 2.29 3.02 0.36 0.03 0.01 0.60 0.21 0.74 0.34 2.13 0.01 32.38 29.92 10.04 8.84 8.45 2.93 2.14 3.01 31.60 30.36 12.21 9.40 8.11 2.41 2.16 1.84 0.69 0.19 1.30 100.— 100 100 1963 1962 1959 1.996.865 1.750.808 643.236 545.438 536.521 173.457 143^533 189.020 22.350 1.845 872 37.436 13.092 46.267 20.984 133.094 835 1.954.296 1.860.000 605.760 533.411 510.105 176.816 129.233 181.417 1.350 41.788 11.649 83.875 1.895.914 1.821.285 732.658 563.091 486.429 144.542 129.678 110.499 1.317 39.972 39.425 34.723 6255653 6.035.610 5.999.3531 196S Winst of 1959 verlies 50 49 1 43 48 5 16 19 3 13 14 1 13 12 1 4 3 1 3 3 4 2 1 1 1 3h 3 150 150 Kort na middernacht waren alle uit slagen van de 977 gemeenten, de twee drostambten en het openbaar lichaam de IJselmeerpolders compleet, en wist Nederland de uitslag van een 'der span nendste stembusgevechten van de laat ste jaren, een strijd die merkwaardig genoeg helemaal in de stemhokjes is ge voerd, en bepaald niet zo grootscheeps in de vergaderzalen noch op straat. Een zeer kalme, om niet te zeggen lauwe verkiezingsstrijd is voorafgegaan aan een zeer onverwachte en tot wellicht merkwaardige politieke consequenties leidende uitslag. Wat er nu zal gebeuren Aan een voorspelling daaromtrent waagde zich partijvoorzitter Aalberse van de K.V.P.toen hij als overwinnaar werd geïnterviewd, vannacht niet. „Of we nu alleen zullen gaan proberen, het regeren Hü keek de verslaggever die hem die vraag stelde eens beden kelijk aan. „Daar zijn we nog niet aan toe, geloof ik" antwoordde de heer Aalberse bedachtzaam. Wel beaamde hij dat er een geheel nieuwe situatie is ontstaan nu de K.V.P. niet alleen een zetel winst heeft behaald, maar door het grote verlies van de P. v. d. A. tevens een voorsprong van zeven zetels op de socialisten heeft verworven. De heer Suurhoff van de P. v d. A. moest erkennen een verlies als dit "niet te hebben voorzien. „Het is een heel grote teleurstelling" zei hij. Hij meende dat het de Partij van de Arbeid „ken nelijk niet is gelukt de zeer gerecht vaardigde kritiek op het kabinet De Quay voldoende weerklank te doen vinden" Hoe de kiezers over die „ge rechtvaardigde kritiek" oordelen, dat getuigen de cijfers heel wat duidelijker Ook een gloriërende boer Koekoek moest zijn commentaar spuien en hij toonde zich niet in het minst onder de indruk van het feit dat alle politieke woordvoerders zonder uitzondering de gehele avond met onverholen vijand schap op zijn verschijning in de Kamer preludieerden. „We zetten onze strijd tegen dwang en drigisme nu in het parle ment voort" zei hij. Op de vraag of hij over samenwerking met andere politieke partijen denkt, antwoordde hij niet rechtstreeks. Hij hield zich op de vlakte. „Ach" zei staatssecretaris Roolvink van de A.R.. „die volgelingen van Koe koek zullen wel heel snel weer op het goede pad terugkeren, als ze zien hoe de verschijning van hun nieuwe partij in de Kamer uitpakt". Over het verlies voor zijn eigen partij was de heer Rool vink niet zo erg somber. Al was het dan geen spannende ver kiezingsstrijd. Nederland heeft toch een onderhoudende avond beleefd, een avond die door zeker driekwart van de Neder landers aan de beeldbuis werd doorge bracht En dan ten slotte de laatste cijfers, rond half één. Er komen toch nog enkele gemeenten na Maastricht. Dank zij de computer, die de verkiezingsdienst van het A.N.P. deze keer, voor het eerst in de Nederlandse verkiezingshistorie, in het veld heeft gebracht, gaat het snel. Als' de laatstes uitlsageh binnen zijn, is de zeelverdeling snel becijferd. Dan weet Nederland het. Toch een grote verschuiving, voor onze degelijke Nederlandse begrippen dan. In Amster dam zijn winnaars en verliezers dan bijeen. De K.V.P. en Koekoek, Beerman de winnaar en Biesheuvel de verliezer. Allemaal mogen ze hun zegjes zeggen. Dat brengt voor minister Toxopeus („we zijn toch de derde partij in de Kamer gebleven") enige moeilijkheden met zich, want hij wordt geïnterviewd in een K.V.P.-dependence, en daar wordt met muziek en gejuich, en zelfs met Feijenoordkreten, de winst van een zetel REi be1jGISCHE minister van buiten landse zaken, Paul-Henri Spaak, heeft gisteren in een interview met het Rus- a u „Izvestia" steun gegeven I v3nj denkbeeld van een niet-aanvals- I erarag tussen de landen van het Pact ivan Warschau en die van de N.A.V.O., [maar hij wees de as Parijs—Bonn als ■-een kwalijke zaak" af Verwachting van het K.N.M.I tot vanavond. opgemaakt woensdag avond 23.15 uur. Vooral aanvankelijk zonnige perio- flrn en vrijwel nergens buien meer. /.wakke tot matige wind tussen noord en west. Ongeveer dezelfde middagtemperaturen. Vandaag zon onder 20.27 uur maan onder 11.23 uur. Morgen zon op 4.45 uur maan op 39 uur. H Het gebeurde in Zaandam: „Mej. C. Oostum" stond op de oproep, doch als mevrouw C. Heynes-Oos- tum stapte het jonge bruidje vlak na het kerkelijk huwelijk het stem hokje in om haar stem uit te brengen. Haar jonge bruigom kijkt waakzaam, maar gerust, toe, toe tend, dat zij vóór alles voor hém gekozen had. gevierd. Hij kan zich nauwelijks ver staanbaar maken. De flauwheid van de verkiezingsstrijd, die tot aan de dag van gisteren merk baar is geweest, demonstreerde zich ook in de eerste beelden die de t.v. gister avond gaf. Op de Dam in de hoofdstad stonden heel weinig mensen. Later op de avond was de sdhare belangstellenden, die tegen een enorm filmdoek opkeek waarop de uitslagen werden geprojec teerd, aanmerkelijk groter, maar veel stemming zat er niet in. Ook in lokalen waar de partijen bijeen waren was het rustig De eerste uitslag die kijkend Neder land kreeg was die var Öhe £fi Laak, in Limburg, de eerste Zeeuwse was Kloetinge. De eerste grotere gemeente was Zwolle. Natuurlijk ontbraken de aardigheidjes niet. De twee kindeen die per abuis een oproep hadden gekregen en die met pa en ma parmant kwamen stemmen het bruidspaar dat direct van het gemeente huis naar het stembureau ging. Maar ook de pure politiek voor de eerste maal kreeg de C.P.N. zijn kans. Dré Wolf werd gevraagd naar zijn com mentaar op de eerste uitslagen en het communistische partijbestuurslid maakte van die kans dankbaar gebruik. „Nu de stembussen dicht zijn, mogen wij ook wat zeggen. Daarvóór niet, en dat be wijst dat de verkiezingen niet demo cratisch zijn fulmineerde hij. En intussen weer uitslagen, vergelij kingen, meningen en commentaren die langzamerhand hun voorzichtige karak ter verlore naarmate de tendens zich sterker begon af te tekenen. De interviews die de t.v.-verslag- gevers de partijleiders in hun diverse verkiezingshoofdkwartieren afnamen, introduceren in feite een nieuwe vorm van openbaar politiek debat. Zodra de een zijn commentaar gespuid heeft, zo nodig met partijpolitieke krompraterij om ongustige cijfers wat minder on gunstig te doen lijken, reageert de op ponent wat later zo ad rem mogelijk. Men ziet immers, via de ontelbare t.v.- toestellen in al die verkiezingshoofd kwartieren, wat er elders, bij de „con currentie" gebeurt. Prof. Oud haalde er, om de narigheid van de slechte uitslag wat te verzachten, zijn bekende korte en lange golven er weer bij. Op die korte golf verliezen we, betoogde hij. maar hij putte troost uit de lange goif, waarop hij de prestaties van zijn kiezers toch wat gunstiger be zag. Nu ja, het troostte hem zelf in elk geval. De Suurhoff van de P. v. d. A kon weinig anders doen dan toegeven dat zijn partij er slecht afgekomen is. Maar ook hij vond troost. Niet n een lange golf, maar in de redenering dat de uit slagen „geen goedkeuring van het regeringsbeleid te zien geven". Wat de kiezers dan wel van de oppositie blijken te denken, daarover sprak hij maar niet Suurhoff zag in de uitslagen zelfs „een nederlaag voor de democratie zelf" en in Koekoeks bedenkelijk opgang met name ziet hij een anti-parlementaire tendens. Heel wat optimistischer dan zijn par tijgenoot Albering kon fractieleider dr. De Kort enkele ifren later zijn. Wat de naar verlies voor de K.V.P, tenderende allereerste cijfers hadden plaats ge maakt voor heel wat gunstiger uitslagen. Dr. De Kort, die zojuist vanuit Ulven- hout in Den Haag was aangekomen, be tuigde daarvoor uiteraard zijn grote te vredenheid. De verschijning van minis ter Luns in de zaal, en voor de camera, ontlokte een donderend applaus en hij onderstreepte wat dr. De Kort zei met kernachtige zinnen. Dr. De Kort achtte de uitslagen In het zuiden van het land niet ongun stig, hetgeen achter en naast hem wat hoofdschudden opleverde, want men had juist tevoren de uitslagen van ver scheidene Brabantse gemeenten ge zien, en daarin vertoonde zich niet diezelfde ontwikkeling welke zich ten aanzien van de K.V.P. in de rest van het land manifesteerde Maar dr. De Kort meende dat de zuigkracht van met name de Koekoekpartij in Brabant en Limburg nog heel wat sterker had kunnen zijn. Ook premier De Quay kwam wat later in het beeld en ook hij toonde zich zeer tevreden over de tot dusver bekende uitslagen. Al was het strikte winstcijfer voor de K.V.P. niet zo groot, als men het met de uitslagen voor de P. v. d. A. vergelijkt, dan is het toch een hoogst belangrijk winst cijfer, aldus prof. De Quay. Hij be aamde dat de oppositie tegen het kabinet-De Quay bijzonder duidelijk schipbreuk heeft geleden. Minister Beerman kon namens de C.H.U. ook een bijzonder dankbaar ge zicht trekken en in A.R.-kringen bleek men toch kennelijk niet zo geweldig onder de indruk van de verliezen In Amsterdam had men zich zojuist Ver enigd met de C.H.U.-vrienden en de heer Biesheuvel zag het allemaal zo somber niet, juist omdat hij in zijn eigen A.R. en in de C.H.U. toch tweeling broers ziet. „Samen met onze C.H.U.- vrienden zijn wij goed uit de A>us ge komen" zei hij en een zekere tendentie kan men die goedbedoelde uitspraak ook niet ontzeggen. De verslaggever knoopte er een vraag aanvast inzake de moge lijke nauwere samenwerking tussen bei de protestants-christelijke partijen en de heer Biesheuvel zei dat van harte toe te juichen „Wij hebben een beetje moeten boeten voor onze moedige en eerlijke politiek", zo verontschuldigde hij de nogal duide Iijke verliezen voor zijn partij, een tikje inconsequent wel tegenover zijn C.H.U.- gasten in het verkiezingshoofdkwartier. Want zouden zij dan hun winst aan een tegenovergestelde politiek te danken hebben Over Koekoek zei de heer Biesheuvel dat er sprake is van een „toenemend extremisme in verband met de slechte inkomenssituatie op het platteland". En intussen spiudde de beeldbuis maar uitslagen. Uitslagen die het algemene beeld bevestigden een naar een klein half procentje winst neigende K.V.P., een circa 2,5 procent verliezende P. v. d. A., een verliezende V.V.D.en een over al zo ongeveer gelijke aantrekkings kracht ondervindende boerenpartij. De termometerstanden worden hoe langer hoe veelzeggender, want weinig kan er nog veranderen. Bij de hekke- sluiters is Bergen op Zoom, maar die uitslag verschijnt nog ruim voor midder nacht. Spelbreker is Maastricht, waar het gomoedelijk-Limburgs moet zijn toe gegaan bij het stemmen, want de cor respondent kondigt aan dat het wel kwart over twaalf zal worden voordat de uitslag er is. Lest best. zullen ze in Maastreech gedacht hebben. En oh ja, de uitslag van Gorkum is Nederland getoond, zwart op wit. Ge lukkig, wairt iedereen wilde graag weten hoe Ridder Rappard het daar gerooid heeft. Nergens is hjj aan bod geokmen. Maar in zijn eigen Gorkum ware ner dan op elke tweehonderd ikezers welgeteld zeven die hun burge meester kozen drie en een half pro cent haalde Rappards Liberale Staats partij daar. Het zij hem gegund, want het was wel helemaal de enige plaats waar geen nul voor de komma stond... Met een alleszeggend gebaar werpt minister-president prof. De Quay zijn stembiljet in de bus van het stembureau aan de Waalsdorper- weg in Den Haag. (Advertenties) GORDIJNSTOFFEN aan 2 kanten even mooi! Leroy Gordon Cooper, de Amerikaanse ruimtevaarder, die 22 om wentelingen om de aarde zal maken, voelt zich best. Om 14.04 uur (onze tijd) verhief de 260 ton wegende Atlasraket zich gisteren in de lucht. Om 11 minuten over half vier had de 36-jarige majoor van de luchtmacht zijn eerste haan om de aarde gemaakt in zijn cabine „Faith 7 Hij zal, als alles goed gaat, ongeveer 34 uur in de ruimte blijven. Zijn eerste woorden dienden om te melden, dat alles „go" alles wel aan boord was. Enkele se conden later beschreef hij de vlucht als „super". Aan het einde van zijn eerste baan echter, waarover hö dus ruim ander half uur deed, was de temperatuur van zyn ruimtepak en in zijn cabine „aan de hoge kant, maar niet alarmerend". Zoals bekend, hebben de Amerikaanse ruimtevaarders bij vorige vluchten eveneens te kampen gehad met hitte. Die eerste baan was daarom zo be langrijk, omdat toen uitgemaakt moest worden, of Cooper verder kon vliegen. De temperatuur in zijn cabine bleek te schommelen tussen 40,5 en 47,5 graden celsius, „Doorgaan", luidde de instruc ties na de eerste omwenteling. Een volgende beslissende ronde was de zevende. Men besliste toen opnieuw, dat de ruimtevlucht moest worden voort gezet. De derde en laatste beslissing kan men nu weer nemen na voltooiing van de zeventiende omwenteling. De Amerikaanse astronaut L. Gor don Cooper zal voor zijn twee daagse ruimtevlucht een honora rium van ruim 63 dollar ontvangen. De luchtmacht deelde mede, dat het maandelijkse salaris van Cooper 982.93 dollar bedraagt, oftewel 31,70 dollar per dag. Ruimtevaarders krijgen voor ruimtevluchten niets extra's. Artsen, die de fysieke reacties van Cooper beluisterden, zeiden „Wij heb ben een flinke, gezonde en goed werken de piloot". Van wat Cooper zelf te vertellen heeft gehad, is voor de buitenwereld nog niet zo heel veel bekend geworden Zes mi nuten na de lancering, toen hij 160 km boven onze planeet in de voorgeschre ven baan was gekomen, wisselde Cooper enkele woorden met zijn ..verbindings- man" in Cape Canaveral, zijn voor ganger astronaaut Walter M Schirra, die op 3 oktober 1962 zes vluchten om de aarde heeft gemaakt. (Vervolg op pag. 9) Op welke Ityst stond u Op de verlanglijst uw dierbare sigaar-

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1963 | | pagina 1