I Deze week beslist onze regering Nieuw Schelde-Rijn tracé op Kreekrakplan geënt CUP-DROOM WREED VERSTOORD... Penkovski: „Wynne bestwil' HEEL NEDERLAND GAST liegt om OP PALEIS SOESTDIJK belgië wilde IR. VISSER: „UW KRITIEK WAS WEL TE DRAGEN Nationale herdenking duurt vol jaar Oosterschelde-pijlers Wrijfpunt in is na jaren de Benelux weggenomen het onderste uit de kan Tweede dag spionagezaak NTS. negeert stieregevecht in Tilburg 14 DAGBLAD VOOR ZEELAND Gieterij ontslaat vijftig man Zwanezang in Eerste Kamer I Man stierf na woede-aanval SAS» j Lagere J middagtemperaturen j j voortgezet. He^^htofferTad1 zlven j iaar 1813 in de bloemetjes te zetten. De programmapunten, die nu 103e JAARGANG No. 24278 Voor God, Koningin en Vaderland Uitgave: N. V. Uitg. Mij. Neerlandia Directeur: E. H. B. Brader. Hoofdredacteur: J. J. H. A. Bruna. Redactieraad: J. M. A. C. v. Dongen, C. J. v. Hootegem, mr. dr. A. J. J. M. Mes, mr. H. M. L. de Rechter, P. V. M. Vercauteren, L. J. v. 't Westende. Bureaus: Breda - Reigerstraat 16 Tel. 22341 (4 lijnen) - Postgiro 1114111 DONDERDAG 9 MEI 1963 Abonnementsprijs 8,05 per kwartaal, excl. 0,20 incasso; f 9,25 per post excl. 0,35 incasso 0,62 per week Prijs van buitenlandse abonnementen op aanvraag. Losse nummers 15 cent. Advertentieprijs voor de gehele oplage f 0,42 per mm (Ing. Med. 1,05). Bij contract aanzienlijke reductie. Volledi ge tarieven en Algemene Voorwaarden worden op aanvraag gaarne verstrekt. Bureau voor de Zeeuwse Eilanden: GOES. Klokstraat 1 - telefoon 6252 - Bureau voor Zeeuwsch-Vlaanderen: HULST, Steenstraat 14 - telefoon 2377 (Bijbureaus: Terneuzen: IJsbaanstraat 24 telefoon 2601 OOSTBURG: Nieuwstraat 41 - telefoon 2893) (Van onze parlementaire redactie) Het Ministerie van Buitenlandse Zaken heeft gistermorgen officieel meegedeeld, dat de Nederlands-Belgische onderhandelingsdelegatie voor de Schelde Rijnverbinding thans tot volledige overeenstem ming is gekomen. Dit betekent echter nog niet, aldus een woord voerder van het Ministerie van Buitenlandse Zaken, dat alles nu al in kannen en kruiken is. De Nederlandse regering ntoet nog zijn stand punt bepalen. Verwacht wordt, dat de beslissing nog deze week door de ministerraad genomen zal worden. In politieke kringen gaat men er intussen algemeen van uit, dat Nederland het Schelde Rijn akkoord van de gemengde onderhandelingsdelegatie zal bekrachtigen. Zoals onze Belgische correspondent berichtte, verwacht men, dat de ministerraad in Brussel dit vrijdag ook zal doen. 1 «11 Zeeland in de kaart, waarbij de toekom maal in orde, dat minister Bohy uit de school klapte, en was minister Spaak van Buitenlandse Zaken, of minister Fayat, zijn adjunct, alle drie socialist de aangewezen man geweest om met de verrassing voor de dag te komen. Het nieuws was er daarom niet minder aan genaam om en de spontaniteit van de minister van Openbare Werken zal zo, naar te verwachten is, wel geen verkeer de gevolgen hebben. Zie ook pagina 7 Bij dit bericht kunnen we nog aante kenen, dat in de laatste fase van de on derhandelingen vooral de financiën nog een grote rol hebben gespeeld. België kwam ertoe te overvragen. Het wilde 50 miljoen gulden als garantie om het ge bied voor het Brabantse Kreekrakplan open te laten. Nederland is hierop niet ingegaan. Bovendien had België 35 mil joen gulden gewenst als bijdrage van Nederland in de kosten van de nieuwe zeesluis bij Zandvliet, ook al met het oog op het Kreekrakplan. Maar Nederland moest deze als een zuiver Belgische aan gelegenheid beschouwen, nog te meer omdat de uitvoering van het Kreekrak plan een zwevende zaak op lange termijn blijft, met name wat de zeehaven be treft. De Belgische desiderata speelden aldus onwillekeurig visies van Rotterdam en stige Kreckrakhavens in de Ooster- in plaats van in de Westerschelde worden gesitueerd. Het bij het akkoord overeen gekomen tracé voor de nieuwe Schelde- Rijnverbinding zal nu westelijker komen te liggen dan met het Beneluxkanaal in het Kreekrakplan wordt aangegeven, en de monding van het „basiskanaal" in de Westerschelde zal westelijk in plaats van oostelijk van Bath komen, waarmee dan tevens de Gentse Rijnvaart wordt gebaat, Voor de Nederlandse regering en in het bijzonder voor premier J. de Quay, mag het een voldoening zijn dat dit Schelde-Rijnakkoord nog juist binnen de bewindsperiode van het huidige kabinet tot stand is gekomen. Daarmee heeft zij meer klaarheid geschapen voor het Kreekrakplan, dat de premier als com missaris der koningin in Den Bosch heeft gelanceerd en daarmee is tevens een ge voelig wrijfpunt in de Beneluxverhou- ding uitgeschakeld. Opmerkelijk is de lof, welke in Ant werpen werd toegezwaaid aan de Neder landse regering, niet enkel door de ka tholieke schepen Delwaide. maar even zeer door de socialistische burgemeester L. Craeybeckx. Met het oog op de Ne derlandse verkiezingen mag deze lof uit socialistische mond voor een Nederlands kabinet zonder socialisten, een merk waardige coïncidentie heten. Formeel was het misschien niet hele- De Nederlandse Televisie Stichting heeft om principiële redenen geweigerd aan dacht te besteden aan de Spaanse cor rida, het stieregevecht, dat zaterdag en zondag in Tilburg wordt gehouden in het kader van de lustrumviering van het studentencorps „St.-Olaf", zo heeft de lustrumcommissie medegedeeld. Naar bekend is, heeft de Nederlandse ver eniging tot bescherming van dieren haar ernstig misnoegen uitgesproken over het houden van dit stieregevecht. De Engelse en Duitse televisie en naar verwacht wordt ook de Vlaamse tele visie zullen wel opnamen maken. De corrida gaat in elk geval door. De stieren zullen donderdag in Tilburg ar riveren. (Van onze speciale verslaggever) Feijenoord is gesneuveld. De laatste hindernis die genomen moest worden voor de finale tegen Milaan bleek te groot. Benfica, bekerhouder en ook nu beslist weer de grootste favoriet, klopte het Rotterdamse team met 3-1. Teleurstellend voor de spelers, teleurstellend voor de drieduizend Nederlanders die de reis naar Lis sabon maakten. MaarBenfica heeft verdiend gewonnen. Feijen oord raakte totaal van de kook door het enorme spektakel in het Stadion del Cruz, waar ruim ze ventigduizend Portugezen op z'n best schreeuwden. Na twintig minuten moest de in prima vorm stekende Eddy Pieters Graafland voor de eerste maal zwichten. Een listig schot van architect Eusebio was hem te machtig. De Nederlanders vochten zich met grote moeite en tevergeefs een weg naar het doel van Costa Pereira. Ben- fica's defensie bleek wel zo waterdicht te zitten dat er geen Feijenoorder aan te pas kwam. Alleen Bouwmeester en Bennaars kregen kans om te spelen;de rest had een extra bewaking gekergen van de Portugezen, die Coen Moulijn in de gaten hielden als lering, getrokken ufc de Rotterdamse les. Even voor rust kreeg Feijenoord eigen lijk al de genadeklap. Torres passeerde Pieters Graafland onhoudbaar en met deze stand ging Benfica veilig de rust in. De treffer die Santana in de tweede helft op zijn naam schreef bezegelde het lot definitief. Een briljant en verruk kelijk spelend Benfica dwong Feijenoord daarna nog herhaaldelijk tot uiterste krachtsinspanning. Verder dan een doel punt voor Frans Bouwmeester kwamen de Nederlanders niet. Feijenoord ver loor. Het was echter geen schande van dit sterrenteam te verliezen. (Zie voor verslagen onze sportpagina). NASSER is gisteren uit Algerije vertrok ken. Officiële reden: het overlijden van de Algerijnse minister van Buitenlandse Zaken Khemisti. De werkelijke reden zou echter zijn dat Nasser tot de slotsom was gekomen dat hij niet op voldoende steun van Ben Bella kon rekenen. Ook zou hij verontrust zijn over de nieuwe moeilijkheden in Syrië. Een spannend moment voor het doel van Eddy Pieters Graafland. Simoes (geheel links) trekt de bal voor. maar Eddy Pieters werkt de bal vallende weg. De directie van het metaalbedrijf Ra demakers heeft besloten om het twee- ploegenstelsel in sommige afdelingen van de gieterij in Klazienaveen op te heffen. Dit brengt met zich mee, dat een aantal werknemers, maximaal 50, zal worden ontslagen. De beslissing is genomen na overleg met de vakbonden. Er werken ruim 300 mensen in deze gieterij. De beslissing is genomen omdat de omvang van de orders is achterge bleven bij de verwachtingen. (Van onze parlementaire redacteur) Er bestaat een gezegde, dat een minis ter van Defensie maar twee gelukkige ogenblikken heeft: de dag waarop hy wordt beëdigd en de dag van zyn aftre den. „Mijn ervaring is echter een an dere", zei minister Visser (Defensie) gis teren bij zijn laatste begrotingsbehande ling in de Eerste Kamer. De senaat keek op van die uitspraak. ïaar de dan waren eken. h d dat nieroana schip ,11e zeilen O Oleg Penkovski, de Russische professor, die samen met zijn Britse „collega" Wynne in Moskou terechtstaat wegens spionage, heeft gisteren tijdens de tweede dag van het proces verklaard, dat Wynne eergisteren gelogen heeft, toen hij vertelde slechts als contactman van Penkovski te hebben gefungeerd en slechts als chauffeur bij de spionage betrokken te zijn geweest. „Dit is een kindersprookje", aldus de Rus. „Wynne tracht zijn rol in deze affaire te minimaliseren". De beide beklaagden kregen gisteren overigens nog een keer ruzie toen Pen- kovski's plannen om naar het westen uit te wijken nog eens aan de orde kwamen, Hij had dit eergisteren toegegeven. Gis teren ontkende hij deze plannen evenwel. Wynne verklaarde echter, gehoord te hebben, dat de Rus een kans was aan geboden om in Engeland te blijven. Hij zou echter hebben geweigerd. Waarom Penkovski verraad tegenover zijn vaderland gepelegd had? „Ik wilde carrière maken", aldus de Rus. „Ik ben een misdadiger geworden door mijn mo rele verdorvenheid en bovendien was ik ongelukkig in mijn werk". Wynne bekende gisteren geheime bij eenkomsten belegd te hebben met de Rus en de mogelijkheid van het leggen van contacten met bepaalde Britten met hem besproken te hebben. Wynne zou vervolgens een zekere Hartley als ver trouwenspersoon aan de Rus hebben aan bevolen. Tijdens het verhoor trachtte de vrouw van Wynne de aandacht van haar man te trekken, doch hij negeerde haar. Pen kovski bekende een pakketje met Russi sche raketgeheimen naar Engeland te hebben meegenomen. Wynne gaf toe van het pakje afgeweten te hebben, maar be weerde ten overvloede dat hij niet van de inhoud op de hoogte was geweest. Penkovski sprak die tegen. Wynne beweerde, dat hem verteld was „in zijn eigen belang te handelen" door het pakje te accepteren, hetgeen hij deed. Bovendien verklaarde hij spionage maar een „vieze zaak" te vinden en pas later begrepen te hebben dat hij in een der gelijk komplot verzeild was geraakt. Toen het er om ging hoeveel pakketten er waren uitgewisseld, verschilden de beide verdachten weer van mening. Pen- Kovski: „Twee". Wynne: „Een". Toen deze laatste met de hele affaire wilde ophou den werd hij tot doorgaan overgehaald door de Brit King. Een Russische order ten bedrag van anderhalf miljoen pond voor zijn firma werd de zakenman Wynne in het vooruitzicht gesteld. Daarvoor was hij gezwicht. Volgens gezaghebbende kringen zal het proces vandaag en morgen achter ge sloten deuren worden voortgezet. Het hof zal wellicht reeds vrijdag de vonnissen uitspreken, maar de zaterdag wordt waarschijnlijker geacht. Beide beklaag den kunnen ter dood worden veroordeeld. DE VARA kibbelt momenteel met staats secretaris Scholten over de vraag of het ^op grond van het radio- en t.v.-besluit) geoorloofd was dat een jaarvergadering van de VARA-verenigingsraad werd uit gezonden. DE COMMISSARIS der koningin in Zuid- holland houdt op 20 mei a.s. zijn nieuw jaarsreceptie. De ontvangst was steeds uitgesteld wegens het weer. „We weten nu op welke dag Sint-Juttemis valt", zei de commissaris. HET ONGELUK met een lesvliegtuig van de R.L.S. op 30 december 1960, waarbij drie mensen om het leven kwamen, is oen raadsel gebleven, zo is na een zitting van de raad voor de luchtvaart mede gedeeld. ER ZULLEN volgende week maandag in België geen treinen rijden tengevolge van een 24-uursstaking, als protest tegen mi nister Gilson, die een overeenkomst over een herziening van de loonschalen niet heeft willen goedkeuren. Verwachting medegedeeld door het J K.N.M.I., geldig tot vanavond: Overwegend zwaar bewolkt met hier cn daar enige regen. Zwakke tot i matige wind tussen zuidwest en west. t Lagere middagtemperaturen, vooral i in de kuststreken. Vandaag: zon onder 20.16 uur. Maan J op 20.59 uur. i Morgen: zon op 4.56 uur. Maan onder 4 i 6.11 uur. Een autobestuurder uit Geleen wond zich gisterenmiddag na een on- gelukje zodanig op, dat hij in elkaar J zakte en overleed. Dit gebeurde op J het politiebureau van Geleen. Hij had het portier van zijn auto on- voorzichtig geopend, waardoor een wielrijder er tegen op botste. Tussen Z de autobestuurder en de wielrijder Z ontspon zich een heftige woordenwis- kinderen. (Van onze Haagse redactie) Met vliegende vaart en met spijt in het hart dat er niet meer tijd voor de voorbereiding beschikbaar is, werkt de werkgroep van het grote comité Nationale Herdenking 1813 1963 aan een programma van activiteiten. Prof. dr. P. J. Bouman zei woensdagmorgen tijdens een persconferentie in Den Haag „Denkt u vooral niet dat het comité zich als taak heeft gesteld een feestprogramma op te stellen om het ;i reeds vaststaan, hebben tot doel de herdenking van 150 jaar Neder- I tand als moderne staat. Het is een terugzien en een vooruitzien. Prof. Bouman, die ongetwijfeld de mo- Op een terrein naast de werk- haven voor de Oosterschéldebrug in Kats op Noord-Beveland, wor den op het ogenblik de enorme betonnen pijlers gestort, die de brug moeten dragen. Een dezer dagen is in de Werkhaven aan gekomen de 60 meter hoge drij vende bokwelke de pijlerszodra zij gereed zijn op lichters moet tillen. Met deze lichters vaart de bok vervolgens naar het brug- tracé, waar de pijlers van de lich ter worden getild en op hun plaats op de zeebodem worden neergezet. De bok, welke 57 meter lang is, heeft een hefvermogen van 500 ton tor van het algemeen werkcomité kan worden genoemd, stelde de vraag: „Heeft het zin om die afgelopen 150 jaar te gaan herdenken? Niet wanneer dit louter his torisch wordt opgevat, wel als de activi teiten als achtergrond hebben de plaats bepaling van ons land in het heden na 150 jaar onafhankelijkheid", aldus beant woordde hy zichzelf. De herdenking be oogt dan ook een bezinning op de vraag: „Welke krachten hebben ons volk ge maakt en wat is de plaats van ons land in het nu en in de toekomst?" De herdenking zal zich over een heel jaar uitstrekken. Inmiddels is de opening van dit herdenkingsjaar reeds op 30 april gebeurd door de voorzitster van het al gemeen comité, H.K.H. prinses Beatrix, in het nationale programma voor radio en televisie. Het hoogtepunt van de her denking zal ongetwijfeld worden de ge legenheid, die het koninklijk gezin het hele Nederlandse volk zal bieden via ra dio en televisie op 30 november op paleis Soestdijk te gast te zijn. Iedereen zal aan zijn televisietoestel het koninklijk gezin in het huiselijke mi lieu kunnen zien. Koningin Juliana zal tijdens deze grootscheepse „visite" een toespraak houden over de zin en de be tekenis van de herdenking. Op deze 30e november zal ook een krans worden ge legd bij het monument op Plein 1813 in Den Haag. Daarna wordt er een bijeen komst gehouden in het Vredespaleis in de residentie, waarbij de herdenking zal worden gesteld in het ruimere verband van de Nederlandse plaats en taak in de internationale rechtsorde. Andere aelivileilen Tot de overige activiteiten, die thans reeds vaststaan, behoren verscheidene tentoonstellingen. Van 6 juli tot 29 sep tember wordt in het Stedelijk Museum te Amsterdam een expositie „150 jaar Nederlandse kunst" gehouden. Eind no vember tot begin maart is er in het Ge meentemuseum te Arnhem een tentoon stelling met de Nederlandse beeldhouw kunst tot onderwerp. Van 6 februari tot 31 maart zal in het Gemeentemuseum te Den Haag een tentoonstelling worden ge wijd aan de uitstralende kracht van de Nederlandse schilderkunst op de Europe se cultuur. Binnen het kader van het Holland-fes tival zullen ook herdenkingsmanifesta ties worden gehouden, zowel op gebied van muziek, letterkunde als toneel. De overbekende Taptoe Delft, die van 29 augustus tot 7 september wordt gehou den, heeft ook tot leidraad de herden king van de 150-jarige onafhankelijkheid van Nederland en de terugkeer van het Huis van Oranje. Tijdens deze Taptoe zul len uniformen uit het jaar 1813 gedra gen worden. Bert Haanstra's nieuwe film over de Nederlanders van nu is ook in het pro gramma opgenomen. De première vindt in november in Amsterdam plaats in te genwoordigheid van hoge gasten. Naast de activiteiten die door het alge meen werkcomité worden voorbereid of waarmede dit comité bemoeienis heeft, zullen er ook verscheidene regionale ini tiatieven worden genomen. De belang rijkste hiervan is misschien wel de „Dui zend paarden"-dagen, diè door Karei Briels worden voorbereid. Van 26 tot en met 31 augustus zullen deze duizend paar den met hun berijders, leden van lande lijke rij verenigingen, in Nijmegen bijeen komen voor een enorme hippische mani festatie: „Van jachthoorn tot kampvuur' en het schouwspel „Voor en na Water loo'. Voorts zullen van 16 augustus tot 22 september te Breda voorstellingen wor den gegeven van geluid- en lichtspel over het jaar 1813, geschreven door Johan de Meester. Vooral de jeugd Het herdenkingsprogramma geeft veel plaats aan activiteiten, die voor de jeugd zijn bedoeld. Vooral in die activiteiten mag de hand gezien worden van prinses Beatrix. De hoogste klassen van de mid delbare scholen zullen een pocketboekje ten geschenke krygen, getiteld „Karakter en cultuur van Europa". Dat zal eind no vember zyn. In december zullen discussiegroepen worden gevormd uit studenten en leer lingen van de hoogste klassen van de middelbare scholen. Het thema voor de discussie is „Het koninkrijk der Neder landen nu en in de wereld van mor gen". Op 31 maart wordt een landdag van de Nederlandse jeugd over dit the ma gehouden te Rotterdam in samen werking met de Nederlandse jeugdge meenschap en de Nederlandse sportfede ratie. Ook de leerlingen van de hoogste klas se van de lagere school zullen een boekje aangeboden krijgen. Het is geschreven door mevrouw A. Rutgers van der Loeff- Basenau en draagt als ttiel „Kinderen van 1813". Eind november zal op vele scho len in Nederland door de leerlingen zelf een „Bevrijdingsspel 1813" worden opge voerd. Het is een „raam"-toneelstuk, ge schreven door mevrouw A. Rutgers van der Loeff-Basenau, dat veel ruimte laat voor improvisaties, van school tot school variërend. Dit spel geeft ruimschoots ge legenheid tot een feestelijke aankleding en zelfwerkzaamheid van de leerlingen. Er is voor de jeugd ook nog een musical in bewerking. Als er een minister is geweest in het kabinet-De Quay die, met name door zijn eigen (liberale) partijgenoten met kri tiek en hoon is overladen, dan is het ir. Visser wel geweest. „Dank zij de samen werking met loyale, deskundige en toe gewijde medewerkers, is die kritiek ge makkelijker te dragen dan buitenstaan ders wel vermoeden", verklaarde de be windsman. „Nu mijn afscheid zeer nabij is kan ik dit wel zeggen". De senaat heeft minister Visser ook bij zijn laatste optreden de kritiek niet bespaard. Er werd wel met waardering gesproken over de defensieopbouw maar voor het personeelsbeleid had bijna nie mand een goed woord over. De scherpste, overigens weinig genuanceerde kritiek kwam van Venlo's burgemeester, mr. dr. De Gou (K.V.P.). Hij verweet de minis ter onder meer „groot tekort aan tact en gebrek aan inzicht" bij het perso neelsbeleid. De heer De Gou was niet meer in de Kamer aanwezig toen minister Visser hem beantwoordde. Hij had als bur gemeester andere plichten. Kamer voorzitter Jonkman verklaarde de afwe zigheid van de Venlose burgemeester-se nator zelf. De senaatsvoorzitter liet heel duidelijk uitkomen dat hij het zeer be treurde en het ook onjuist vond dat de heer De Gou aan zijn burgemeesters functie voorrang had verleend boven zijn verplichtingen als Kamerlid. Minister Visser en staatssecretaris Cal- meijer waren er eveneens weinig over te spreken. De staatssecretaris schoof hem „kwaadaardige verzinsels" in de schoe nen. De heer De Gou kan hierop niet meer reageren. Hij is voor de aanstaande Eersté-Kamerverkiezingen niet meer her kiesbaar gesteld. V.V.D.-fractieleider mr. Van Riel, die het vorige jaar naar aanleiding van de zaak-Van der Putten in een enorm con flict is geweest met zijn partij genoot-be windsman, hield zich nu opvallend rustig, al sloot hij zich in algemene zin wel aan bij de kritiek van de heer De Gou. „Ja, ja", constateerde de heer Algra (A.R.), „de verkiezingen zijn nabij. Nou ja", zei de A.R.-senator tot mr. Van Riel, „uw kritiek was vorig jaar ook politiek, noch zakelijk verantwoord. Het zou staatkun dig ontoelaatbaar zijn geweest als minis ter Visser er voor was geweken". Ir. Visser had moeite om niet te applaudisse ren. „Ik ben het helemaal met u eens", zei hij een paar maal tot de heer Algra. „En ik ben nog steeds van oordeel dat ik destijds juist gehandeld heb", verklaarde mr. Van Riel bits. Minister Visser zei verder: „Ons perso neelsbeleid (160.000 mensen betreffend), is niet beter maar zeker ook niet slech ter dan elders". De heer De Gou had in eerste termijn aangedrongen op de benoeming van een staatssecretaris voor personeelszaken op defensie en van een soort ombudsman figuur voor promotiegeschillen. Ir. Visser ging er niet op in. De minister gaf even min opheldering over de te verwachten stijging van het defensiebudget. Hij hand haafde zijn stelling dat dit een zaak is voor het volgende kabinet. Staatssecre taris De Jong (Marine) wees er nog op, dat met name ook een versterking van de marine overwogen dient te worden, gezien de enorme uitbreiding van de Russische oppervlakte- en vooral ook on- derzeebootvloot. De begroting werd zonder hoofdelijke stemming goedgekeurd. (Advertentie)

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1963 | | pagina 1