Scharf maakt kans op
nieuwe ambtstermijn
T.V.-ploeg op de Euromast
Regering gelooft niet erg in
Indonesische represailles
BOMMEN OP
HAVANNA?
Kroestjev belooft steun
inzake akkoord Laos
Filantroop
zonder geld
ZUID-MOLUKKERS CONTRA STAAT:
Welvaartsvaste uitkering
aan arbeidsongeschikte
Salaris-onderhandelingen
brandweer vastgelopen
Oostenrijk kiest nieuw staatshoofd
Opleiding onderwijs
Financiering
Ook nadelen
Grote vraag
voor AKU
DAGBLAD DE STEM VAN ZATERDAG 27 APRIL 1963
Brits korporaal
spioneerde
KSh|ikthy maakt- dient
Vrije boeren
gearresteerd
VIJFTIENDUIZEND
MILITAIREN IN
NIEUW-GUINEA
Nationaal concours
van hedendaagse
muziek
Arrestaties in verband
met moord op Moore
DE RADARPOST
VOOR UW BELEGGINGEN
Algemeen
Fondsenbesit
Humanistische
raadslieden in
strijdkrachten
Van dtr DERFF t HU8RECHI
BEURS VAN AMSTERDAM
Zwarte lijst
speelt rol
Betrouwbaar
Molestatie
Laatste vliegtuig
VAN MIERLO EN ZOON N.l.
BELEGGINGSADVIEZEN
(Eigen buitenlandse dienst)
Morgen gaat het Oostenrykse volk
door middel van een directe verkiezing
de man aanwijzen die voor de volgende
zes jaren het hoogste ambt in de repu
bliek, dat van staatspresident, zal ver
vullen.
Het zal om drie kandidaten gaan. De
Oostenrijkse Volkspartij is met haar
grootste troef voor de dag gekomen: oud
bondskanselier ir. Julius Raab. De Socia
listische Partij heeft de aftredende presi-
den dr. Adolf Scharf kandidaat gesteld.
De z.g. Freiheitliche Partei (liberalen)
zag van een eigen kandidaat af en heeft
waarin xU
een verklaring uitgegeven
haar volgelingen oproept om ir. Raab te
kiezen. De communisten hebben even
eens van een eigen kandidatuur afgezien
en bevelen hun leden aan op de socialis
tische kandidaat te stemmen. Dan is er
nog de rechtse burgerlijke „scheurma
ker", de gepensioneerde generaal van de
bondsgendarmerie, dr. Josef Kimmel, die
zich op zijn oude dag heeft laten opwar
men om kandidaat te zijn voor de „Euro
pese Federalistische Partij van Oosten
rijk» een meer enthousiast dan veel
betekenend groepje.
Het ambt van staatspresident is meer dan een formele waardig
heid. De president heeft ingevolge de grondwet bevoegdheden, die o.a.
aan een regeringsvorming een bepaald wending kunnen geven. Men
heeft dit tijdens de langdurige regeringscrisis terdege bemerkt, toen
president Scharf aan dr. Gorbach het ontslag als kabinetsformateur
weigerde en hem opdracht gaf een zo sterk mogelijke coalitie-regering
te vormen. Waarbij hij de nadruk legde op de eis van plooibaarheid
bij het zoeken naar een compromis.
Een twcemotorig vliegtuig, met een be
manning van Cubaanse ballingen, heeft
gisterenochtend enkele bommen op de
buitenwijken van Havanna laten vallen,
aldus betrouwbare zegslieden in Miami.
Het als een „soort verkeersvliegtuig"
beschreven toestel vloog aanvankelijk
over Havanna, zoekend naar een bepaald
doel. Toen de piloot het aangegeven doel
niet kon vinden, werden de bommen op
de buitenwijken geworpen, aldus de zegs
lieden. Het vliegtuig zou zijn opgestegen
vanuit „een geheime basis in de Caraibi-
sche Zee".
Wat gaat het nu worden?
Men rekent op ongeveer 4.700.000 stem
men op 4.805.351 stemgerechtigden. De
communisten, die vroeger een eigen kan
didaat stelden, hebben daar nu vanaf ge
zien en het parool uitgegeven op dr.
Scharf te stemmen. Indien nu socialisten
en communisten aan de stembus ver
schijnen zoals bij de vorige presidents
verkiezing, dan zou dr. Scharf de meer
derheid kunnen behalen. Weliswaar heeft
de F.P.O. het advies uitgegeven op ir.
Raab te stemmen, maar het is twijfel
achtig of de liberalen dit advies in gro
ten getale zullen opvolgen.
Hier zou de populariteit van een kan
didaat de doorslag moeten geven zodanig,
dat hij stemmen van andere partijen naar
zich toehaalt.
Ir. Raab is populair, maar dr. Scharf
evenzeer.
Ir. Raab heeft als voormalig bonds
kanselier een uitstekende staat van
dienst en hij genoot in zijn positie van
oud-bondskanselier algemene achting.
Heeft de O.V.P. er goed aan ge
daan hem als kandidaat voor het pre
sidentschap op te stellen?
„Ja", menen vele aanhangers. „Zijn
populariteit is groot in alle bevol
kingskringen".
„Neen", menen velen onder hen, die
hem zeker goed gezind zijn. Men
had ir. Raab in de nimbus, die hij
zich als oud-bondskanselier heeft ver
over, moeten laten staan en hem
een echec na zulk een succesvolle
loopbaan moeten besparen. Daarenbo
ven is hij nog maar onlangs van een
ernstig ziekbed opgestaan en inge
wijden menen te weten, dat zijn ge
zondheidstoestand nog maar zeer
wankel is. Dit is ook de mening die
onder het publiek verspreid wordt en
die ongetwijfeld verscchillende kie
zers bij het bepalen van hun keus
zal beïnvloeden.
Een kwaad punt voor ir. Raab is, dat
aan de burgerlijke zijde de generaal b.d.
Kimmel is opgesteld als kandidaat van
de beweging voor de Europese eenheid.
Al zal hij niet veel stemmen behalen, wat
hij behaalt gaat voornamelijk ten koste
van ir. Raab. Vergeten we tenslotte ook
niet, dat er onder de burgerlijke elemen
ten in Oostenrijk, die bij de parlements
verkiezingen op de kandidaten van de
Dr. ADOLF SCHaRF
...weer president?...
O.V.P. gestemd hebben, nogal wat ont
stemming is over de afloop van de ka
binetsformatie, die belangrijke O.V.P.-
eisen onvervuld heeft gelaten.
Summa summarum: een prognose is
wel uitermate moeilijk. Maar de mees
ten geloven dat de socialistische bonds
president voor een nieuwe periode zal
worden gekozen
Naar gisteren bekend is geworden, is
kort na Pasen een korporaal van het
Britse Rijnleger in West-Duitsland aan
gehouden, omdat hij ervan wordt ver
dacht geheime militaire documenten aan
de Russische militaire missie te Buende
in Westfalen in handen te hebben ge
speeld.
De Russische premier Kroestjev heeft zjjn volle steun toegezegd
aan de Geneefse overeenkomsten inzake Laos, zo werd gisteren be
kendgemaakt in een gezamenlijke Amerikaans-Russische verklaring,
Het korte communiqué werd uitgegeven na een gesprek van 3'A
uur dat de Amerikaanse onderminister van Buitenlandse Zaken, W.
Averell Harriman, met de Russische leider in het Kremlin voerde,
In het communiqué wordt gezegd dat beide regeringen „de Geneefse
overeenkomsten over de Laotische kwestie waarover in Wenen in
(1961) een gedachtenwisseling plaatsvond en een wederzijdse over
eenstemming werd bereikt, volledig ondersteunen".
Het communiqué doelt op het topge-
sprek dat president Kennedy en premier
Kroestjev in 1961 in Wenen hebben ge
voerd.
In het communiqué wordt voorts me
degedeeld dat Harriman een boodschap
van president Kennedy aan Kroestjev
over de toestand in Laos heeft overhan
digd.
Harriman weigerde na afloop van zijn
gesprek met verslaggevers daarover te
praten.
De Sovjet-Unie heeft dezer dagen een
nota doen toekomen aan de Britse am
bassadeur te Moskou, sir Humphrey Tre
velyan, waarin zy vraagt om een spoedig
onderzoek van de controlecommissie
voor Vietnam „naar feiten met betrek
king tot het gebruik van vergiftigde che
mische produkten tegen de Zuidvietna-
mese bevolking".
De Russische regering merkt op, dat
„al die feiten" vervat zijn in de nota die
(Vervolg van pagina 1)
De uitvoering van de a.o.v. is in han
den gelegd van de bedrijfsverenigingen,
die ook de ziektewet en de werkloos-
heidwet uitvoeren. De sociaal-medische
kant van de uitvoering van de a.o.v.
zal worden verzorgd door een door de
federatie van de bedrijfsverenigingen
op te richten gemeenschappelijke me
dische dienst, waaraan behalve medi
sche deskundige ook arbeids- en loon-
deskundigen zullen worden verbonden.
Minister Veldkamp staat op het stand
punt, dat een gemeenschappelijke me
dische dienst bij de uitvoering van de
a.o.v. de beste waarborg biedt, dat op
het moeilijke terrein van de schatting
van de mate van arbeidsongeschiktheid
zoveel mogelijk eenheid van opvatting
komt, zodat gelijke gevallen op gelijke
wijze worden beoordeeld. Deze eis vloeit
voort uit het gebezigde arbeidsonge
schiktheidscriterium. Volgens dit crite
rium gaat het er bij de voorgestelde
regeling niet om in hoeverre een ver
zekerde ongeschikt is tot het verrich
ten van arbeid in de bedrijfstak, waar
in hij werkzaam was doch bepalend is
Jna^e van ongeschigtheid tot het ver
richten van passende arbeid in het al-
gemeen, ook eventueel in een andere
bedrijfstak.
Hoofddoel van de a.o.v, is het verle
nen van geldelijke uitkeringen bij lang
durige arbeidsongeschiktheid De ge
neeskundige behandeling die een ar-
LcJS krachtens de verplichte zie
kenfondsverzekering gegeven Ie worden.
Degenen, die wegens de hoogte van
'"komen niet onder die verzeke-
f v? 2' zu de kosten van de
geneeskundige behandeling hetzij zelf
en dragen, hetzij deze door een
të deékkemk k°StenVerzekering dic"
ripNNi??in Beeft de voorgestelde a.o.v.
dl v«,l v2rem-glngen de mogelijkheid
e verzekerden in aanmerking te bren
gen voor voorzieningen tot behoud her-
o'et ol ter bevordering van de arbeids
ongeschiktheid, dan wel voor voomie-
W!elko strekken tot verbetering
van de levensomstandigheden van de
betrokkene, echter in het algemeen ah
horen"! "j voorzieningen niet be-
SSSfSSaS? verkre-
JI bovengenoemde voorzieningen
wordt geenszins in de eerste plaats ge-
I nacht aan voorzieningen op
terrein
tn h i -v medisch
gaat w kader van de a.o.v.
gaat het vee] meer om sociale revali-
J^zoals opleiding en onderwijs. De
™°ar2ieninge" ,er ^validatie strekken
zjch met slechts Uit tot degenen, die
arbeidsongeschiktheidsuitke-
reeds een
ring ontvangen, maar kunnen ook ge
geven worden aan degenen, die ee
dergelijke uitkering nog niet ontvangen,
omdat voor hen de gestelde wachttijd
van 52 weken nog niet is verstreken.
Bij de revalidatie zal het oog niet al
leen gericht zijn op de bedrijfstak,
waarin de verzekerde werkzaam was.
Indien er mogelijkheden zijn om de be
trokkene geschikt te maken voor pas
sende arbeid in een andere bedrijfstak,
dan zullen die mogelijkheden ook wor
den benut.
De kosten van de a.o.v. zullen be
taald worden urt een in het leven te
roepen arbeidsongeschiktheidsfonds, dat
beheert zal worden door een bestuur,
waarvan de voorzitter door de minis
ter van Sociale Zaken wordt benoemd.
Verder hebben er zitting in drie werk
gevers- en drie werknemersleden, aan
te wyzen door de centrale organisaties
van werkgevers en werknemers.
Het fonds zal zijn middelen verkrij
gen door premieheffing. De premie zal
voor alle bedrijfstakken een gelijk per
centage van het loon bedragen. Naar
verwacht wordt zal de totale premie
voor de verplichte ziekengeldverzeke
ring en de arbeidsongeschiktheidsverze
kering ca. 8.1 procent bedragen, n.l.
ca. 5 procent voor de verplichte zieken
geldverzekering en ca. 3.1 procent voor
de arbeidsongeschiktheidsverzekering.
Van de premie van de a.o.v. zal de
helft door de werkgever worden ver
haald op de verzekerde en de andere
helft blijft te betalen door de werkge
ver. Van de premie van de verplichte
ziekengeldverzekeringen mag de werk
gever 1 procent laten betalen door de
werknemer. Bij de vaststelling van het
premieplichtig loon wordt uitgegaan van
het loon in de zin van de coordinatie-
wet sociale verzekering. Ditbetekent,
dat geen premie wordt geheven voor
het loon. dat het maximum-dagloon
(thans f 24,-) te boven gaat.
de Noordvietnamese regering op 22 fe
bruari jl. heeft gezonden aan de Sovjet-
Unie en Groot-Brittannië, als voorzitters
van de Geneefse conferentie over Indo
China. „Volgens berichten van verschei
dene persbureaus duurt het gebruik van
vergiftigde stoffen tegen de bevolking
voort", zo staat in de Russische nota.
.Deze daden van de Verenigde Staten en
de Zuidvietnamese autoriteiten zijn in
strijd met de akkoorden van Genève. met
de menselijkheid en met de elementairste
normen van het internationale recht. Bo
vendien wordt door deze handelwijze de
situatie in Zuid-Vietnam en in geheel
Zuidoost-Azië nog gecompliceerder dan
zij al is".
Premier Soevanna Phoema van Laos
heeft gisteren kritiek geleverd op de „on
juiste berichtgeving" in „een belangrijk
buitenlands dagblad" en opnieuw ver
klaard dat hij voornemens is een neu
traal Laos in stand te houden. Uit de op
merkingen van Soevanna Phoema krijgt
men de indruk dat de premier slechts
op het Russische regeringsorgaan „Iz
vestia" heeft gedoeld.
Volgens de premier had men in het
blad de beginselen van de Laotiaanse
neutraliteit in twijfel getrokken en was
het zeer goed mogelijk dat als gevolg
van het artikel twijfel aan zijn onpar
tijdigheid zou rijzen.
Volgens Soevanna Phoema had Laos
behoefte aan buitenlandse hulp en nam
het niet met politieke verplichtingen ge
paard gaande bijstand aan. „De buiten
landse hulpverlening leidt natuurlijk tot
de aanwezigheid van personeel uit de
landen die Laos helpen", aldus de pre
mier.
In het zuiden werd bericht dat troepen
van de Pathet Lao een aanval hadden
ondernomen op Ban Nong Boua Lao. Een
bataljon van de Pathet Lao viel twee
compagnieën van generaal Phoemi No-
savan aan. Volgens de jongste berichten
vochten de troepen van de rechtsgeoriën
teerde generaal terug.
Volgens militaire zegslieden in Saigon
was een gehele compagnie Vietnamese
burgerwachten door communistische sol-
datfn blJ een gevecht dichtbij de kust
stad Kwang Ngai omsingeld en af ge
slacht. 6
Het gevecht vond woensdagavond
plaats. Kwang Ngai is een sleutelstad aan
de kust, ongeveer 325 mijl ten noorden
van Saigon gelegen. Nadere inlichtingen
over het gevecht ontbreken, behalve dat
vermoedelijk in het gebergte onge
vond westen van de stad Plaats
De rijkspolitie heeft donderdag in de
gemeente Ermelo zes „vrije boeren" ge
arresteerd. Zij hadden destijds geweigerd
hun verplichtingen tegenover het Land
bouwschap na te komen en werden des
wege door de economische politierechter
te Zwolle veroordeeld tot boete. Daar zij
halsstarrig bleven weigeren de boete te
betalen zijn zij thans aangehouden.
Vier andere boeren waren bereid de
boete wel te voldoen. De zes weigerach-
tigen waren afkomstig uit de plaatsen
Elspeet, Staverden en Speulde. Zij wer
den overgebracht naar het huis van be
waring te Zwolle, waar één van hen, de
voorzitter van de afdeling Elspeet van
„De vrije boeren", J. van de Braken, zijn
boete alsnog betaalde. Hij kon toen naar
huis terugkeren. De arrestaties verliepen
volkomen rustig. De boeren kregen ge
legenheid het werk waarmee ze bezig wa
ren af te maken.
Een zevende boer, wiens vrouw een
baby verwacht, zal naar het huis van
bewaring worden gebracht zodra de om
standigheden dat toelaten.
De sterkte van de Indonesische troe
pen in Nieuw-Guinea, die thans 3000
man bedraagt, zal in de komende dagen
worden opgevoerd tot 15.000 man. Dit
heeft de commandant van de Indonesi
sche troepen in Nieuw-Guinea, brigade
generaal Roekman, meegedeeld. De Indo
nesische militairen zullen als regel acht
tot twaalf maanden dienst doen ir
Nieuw-Guinea, waarna zij worden afge
lost.
De totale sterkte zal echter 15.000 man
blijven. Officieel wordt „West-Irian" het
zeventiende territoriale commando van
het Indonesische leger.
Met ingang van 1 mei zullen de leden
van het Papoea-vrijwilligerskorps auto
matisch lid worden van het Indonesische
leger, met dezelfde rechten en plichten
als andere Indonesiërs.
Militairen zullen worden ingeschakeld
bij civiele projecten, zoals aanleg van
wegen, vliegvelden en de landbouw, maar
er zijn nog geen vaststaande plannen voor
bepaalde projecten.
Deze arbeidsongeschiktheidswet zal
niet in alle opzichter, verbetering met
zich mee brengen. Zo zal degene met
een loon, dat hoger is dan de loon
grens van de huidige ziektewet, in de
toekomst in geval van een ongeval in
verband met de dienstbetrekking of
wat daarmede wordt gelijkgesteld, geen
aanspraak meer hebben op genees- en
heelkundige behandeling zoals thans
verleend wordt ingevolge de ongeval
lenwetten, Minister Veldkamp acht dit
geen bezwaar. Er bestaan, aldus de
minister, in Nederland goede, vrijwilli
ge verzekeringen, althans voor de nor
male risico's. Degene met een inko
men hoven de loongrens, die deze risi
co's gedekt wil zien, heeft tot die ver
zekering gemakkelijk toegang.
Het slotconcours van het nationaal
concours voor vertolkers van muziek van
onze tijd, dat is georganiseerd door de
Stichting Gaudeamus
samenwerking
j Htrechts Conservatorium, zal op
donderdagavond 2 mei worden gehouden
in het Gebouw voor Kunsten en Weten
schappen in Utrecht.
De burgemeester van Utrecht, jhr. mr
C. J. A. de Ranitz, zal dan tevens de
prijzen uitreiken.
Het is voor het eerst dat in Nederland
een dergelijk concours dat als zodanig
ook in de gehele wereld uniek is
is gehouden. In totaal hebben 82 solisten
en ensembles deelgenomen aan deze wed
strijd, die werd gesubsidieerd door de
gemeente Utrecht, het Fentener van Viis
singenlonds, de Stichting Cultuurfonds
BUMA, het Prins Bernhardfonds en het
Provinciaal Anjerfonds.
De jury, bestaande uit de heren Johan
van den Boogert, Ton de Leeuw, Jos
Verkoeyen, mr. Guillaume Landré er
Paul Hppperts, heeft inmiddels de deel
nemers aangewezen die worden toege
laten tot de eindronde op 2 mei. Het
zijn Charles de Wolff, orgel; Jean van
Ree, tenor; Ton Hartsuiker, piano; Henk
Emmelot, viool; Gerarda Visser, piano,
en Ghaia Gerstein, piano.
De jury. die in zijn geheel verheugd
was over het hoge niveau waarop door
de deelnemers die niet ouder mochten
zijn dan 35 jaar werd gemusiceerd
zal vier prijzen toekennen van respectie'
velijk 2500, 1500, 1000 en 750 gulden.
(Advertentie)
(Van onze verslaggever) I centrales, zei de heer Weijters, die de
toelichting en de uitleg van de overheid
De onderhandelingen met de regering zeer onbevredigend noemde. Immers, de
over de herziening van de lonen van1regering zal geen richtlijnen geven aan
brandweerlieden in gemeentedienst heb-"
den vrydag niet tot een overeenkomst
geleid. Het standpunt van de regering, dat
tot mislukking van de onderhandelingen
met de centrales heeft geleid, is, dat zy
de onregelmatige en ploegendienst van
de spuitgasten niet als zodanig erkend,
aldus deelde het Tweede-Kamerlid A. C.
M. Weijters, die rechtstreeks by de on
derhandelingen was betrokken, vrijdag
avond mee op een te Breda gehouden fo
rumavond van de K.V.P. kieskring Til
burg.
De regering is van mening dat het vier
entwintig uur vrijaf hebben van de
dienst „betaalt" en ziet dan ook geen mo
tieven aanwezig van een onregelmatige
dienst te spreken.
Onbevredigend
Een geringe salarisverhoging staat de
brandweer wel te wachten, maar £it
blijft ver achter bij het voorstel van de
de lagere bestuursorganen, welker maat
regelen. echter wel aan rijksnormen ge
toetst zullen worden. Het raadsbesluit
van de gemeente Amsterdam dat aan
de gemeentelijke brandweerlieden aldaar
een hoger loon toebedeelde, is dan ook
door de minister geschorst om reden dat
de verhoudingen in deze gemeente met
deze salarisverhoging geschaad zouden
worden, aldus deelde het Kamerlid mee.
„De regering heeft dus daar bepaald hoe
de verhoudingen liggen. In wezen maakt
dit optreden geen verschil met het op
stellen van een algemene richtlijn", zei
hij.
De salarissen van de brandweerlieden
mogen nog niet verhoogd worden boven
die van de enige rijksbrandweer, name
lijk die in Den Helder. De structuur, de
capaciteiten en de frequentie van optre
den van brandweren in de grotere ste
den blijken dus geen reden tot loonsver
hoging te geven.
Twee blanken, die ervan worden ver
dacht de moord op William Moore, de
postbeambte, die met twee revolverscho
ten in de nek werd gedood gepleegd te
hebben, zijn gearresteerd in de Ameri
kaanse staat Alabama.
De 35-jarige Moore maakte een voettocht
als protest tegen de rassenscheiding.
Een gemeenschappelijke effectenportefeuille van ca.
23 miljoen gulden, belegd in 250 geselecteerde
aandelen van eerste klas ondernemingen.
Participatiebewijzen verkrijgbaar via uw commissionair in effecten
of bankier.
(Van onze parlementaire redactie)"
Minister Visser (Defensie) heeft aan
de Tweede Kamer een reeds in januari
jl. toegezegde nota uitgebracht. Minister
Visser zegt in deze nota tot de conclusie
te zijn gekomen, dat hij aan de gebleken
„ernstige behoefte" aan humanistische
geestelijke verzorging in de strijdkrach
ten moet voldoen. Hij meent dat er aan
leiding bestaat over te gaan tot instel
ling van een hoofdraadsman en vier
raadslieden op een contract van voors
hands 3 jaar. In dit contract zullen waar
borgen worden gegeven voor hyn positie.
Minister Visser merkt in zijn nota op
dat hij in overeenstemming met het
gevoel van de Tweede Kamer geen
uitvoeringsmaatregelen in deze materie
zal treffen voordat in de Kamer over zijn
voorstellen nog een discussie heeft
plaatsgehad.
De geestelijke verzorging vanwege
het humanistisch verbond zal alleen gel
den voor hen die daaraan behoefte heb
ben en die deze behoefte kenbaar ma
ken.
Een voormalige rechercheur van
Scotland Yard. die bij een Amerikaanse
bank werkte heeft zijn drang naar het
bedrijven van filantropie bevredigd, zij
het met grid dat niet van hem was. De
34-jarige voormalige politieman, die
voor zijn bank het verstrekken van
leningen aan particulieren behartigde,
bleek op een zeker moment negenduizend
dollar niet te kunnen verantwoorden.
Een onderzoek wees uit, dat hij van dit
bedrag vijftienhonderd dollar ten eigen
bate had aangewend. Met het overige
geld had hij de schulden betaald van
enkele particulieren die verplichtingen
niet konden nakomen. Zo had hij de
lening afbetaald van een moeder met
tien kinderen, die in financiële moeilijk
heden verkeerde Voor een man, die
gevaar liep zijn auto kwijt te raken om
dat hij de daarop rustende hypotheek
niet kon aflossen, betaalde de goed
hartige bankemployé de achterstallige
termijnen aangezien de man de auto
voor zijn beroep nodig had.
De rechter veroordeelde de filantroop
tot zes maanden gevangenisstraf.
(Van onze Haagse redactie)
Maandagmorgen om 10.00 uur zal de president van de Haagse Sit 1'fik' V 1 DP 1Jïckl t
rechtbank, mr. Witsen Elias, uitspraak doen in het kort geding, J
dat gisteren heeft plaats gevonden tussen gemachtigden van de repu- rflPP fprrpn L'Inlr
bliek der Zuid-Molukken (R.M.S.) en de staat der Nederlanden. 'ULL WlUh.
Inzet van dit door de R.M.S. aangespannen kort geding is, zoals
bekend, de eis van de R.M.S. tot overkomst naar Nederland van 37
thans nog in Sorong (Nieuw-Guinea) verblijvende Zuid-Molukkeïs.
Op en aan de voet van de Rotter-
damse Euromast is men begonnen
met de opnamen voor het Ameri
kaanse tv-programma „Tonight
show", dat een aantal uitzendingen
aan Nederland zal wijden. Op de
foto zien we de cameraploeg aan
het werk op het topje van de
Euromast. Commentator met de
microfoon is de ster van het gezel
schap, Hugh Downs.
(Advertentie)
Opgericht 1899
Beursbericht no 327 is verschenen
HOMBURG.
,,A.K,U." is gistermiddag „het" fonds
van de beurs geweest. De stemming
voor deze aandelen was uiteindelijk zeer
vast. Vooruitlopend op het jaarverslag,
dat zeer binnenkort zal worden gepu
bliceerd, ging gisteren het publiek, als
mede het buitenland, tot aankopen van
de A.K.U.-aandelen over. De handel in
deze hoek was gedurende de gehele
beursduur aan de ruime kant.
Ook Hoogovens kwamen goed voor de
dag. De handel in de Philips-hoek was
zeer rustig. Unilevers lagen vast in de
markt. Kon. Olies ontmoetten wat bui
tenlandse vraag. Gezien de fractionele
koersverliezen die de Nederlandse hoofd
fondsen eergisteren in Wall Street had
den ondergaan, viel de stemming in
Amsterdam gistermiddag zeker niet
tegen.
De Newyorkse beurs had eergisteren
wederom goed van zich afgebeten door
de ruime winstnemingen vlot op te
nemen. Hierdoor werden aldaar de eer
der op de dag geleden koersverliezen
geheel ingelopen^ De Westduitse beurzen
waren gisteren iets vriendelijker.
Deze 37 R.M.S.'ers zouden namelijk na
de overdracht van Nieuw-Guinea op 1
mei a.s. aan Indonesië in acuut levens
gevaar komen te verkeren vanwege hun
in het verleden aangenomen anti-Indo
nesische gezindheid. Op grond van bij
de overdracht van Nieuw-Guinea gedane
Nederlandse toezeggingen zouden de 37
daarom recht op toelating tot ons land
hebben. De 37 betrokkenen hadden het
hoofd van de politieke missie der R.MS.
in Nederland, ir. Manusama, gemachtigd
deze eis m kort geding te stellen.
Een groot deel van het gisteren gehou
den kort geding ging over de kernvraag
of de betrokken 37 Zuidmolukkers, ten
minstei de 15 gezinshoofden onder hen,
werkelijk daden hadden gepleegd waar
door zij de kans lopen op represailles
van Indonesische zijde. De Nederlandse
regering meent dat dit niet het geval is.
De landsadvocaat, mr. E. Drooghlever
Fortuyn betoogde, dat gedurende 1962
lijsten zijn opgesteld door het Nederland
se bewind met namen van R.M.S.'ers, die
aangemerkt konden worden als personen,
die na 1 mei a.s. gevaar zouden gaan lo
pen. De 37 werden niet op deze lijsten
geplaatst. Vele andere R.M.S.'ers zijn ech
ter inderdaad naar Nederland overgeko
men.
De raadsman van de 37 R.M.S.'ers, mr.
G. Maris, stelde evenwel aan het slot
van zijn betoog van gisteren, dat het
opstellen van deze lijsten en het onder
zoek naar personen, die gevaar zouden
gaan lopen, verre van volledig is ge
weest. Hij meende dit mede te kunnen
stellen op grond van de getuigenverho
ren, die door de president waren afgeno
men. Hij meende, dat uit deze getuigen
verklaringen tevens bleek, dat da staat
destijds in 1962 niet in redelijkheid tot
haar huidig oordeel heeft kunnen komen.
„Gebleken is", aldus mr. Maris, „dat de
15 gezinshoofden als informanten tegen
de Indonesische parachutisten zijn opge
treden en dat zij contact hebben gehad
met de R.M.S.-hoofdstrijdmacht in Ce-
ram. Dit was Indonesië bekend, getuige
de zwarte lijst waarop deze 37 als te do
den personen werden genoemd. Zij ver
keren derhalve in acuut levensgevaar
en dienen ten spoedigste naar Nederland
te worden overgebracht".
De hier genoemde zwarte l'yst speelde
een belangrijke rol in het kort geding.
Het bestaan van een dergelyke lijst werd
bevestigd door twee getuigen van mr. Ma-
ris, twee Ambonezen, die in Sorong
plaatselijke politiefuncties hebben ver
vuld. Zij zeiden via de contra-spionage
dienst van de R.M.S. deze lijst onder ogen
te hebben gehad. De verschillende ge
tuigen die mr. Drooghlever Fortuyn had
meegebracht, waren van het bestaan van
deze zwarte ljjst niet op de hoogte. Een
van hen echter, de afdelingscommandant
van politie op Nieuw-Guinea, R. R. Rit-
ter, verklaarde dat deze twee Ambonese
politiemensen, die onder zyn gezag ston
den, betrouwbaar waren
De 37 betrokken Zuidmolukkers zijn fi
guren die zich rondom de R.M.S.-voorman
Latumahima hadden gegroepeerd, zo werd
duidelijk. Deze Latumahima zelf was ter
zitting aanwezig. Hij is de man geweest
die de 37 heeft aangewezen als personen,
<ue in, gevaar zouden komen ta verkeren.
Er waren inmiddels in Sorong al klap
pen gevallen, zo konden verschillende ge
tuigen bevestigen. Kort na 1 oktober jl.
was er in Sorong een bataljon Indonesi
sche soldaten gekomen, dat samen met
reeds aanwezige pro-Indonesische ele
menten in Sorong nogal had huis gehou
den. Dit bataljon werd later onder druk
van het Untea-bestuur teruggeroepen naar
Indonesië. De gemolesteerde R.M.S.'ers
hadden echter te horen gekregen, „dat
er na I mei 1963 nog wel wat zou zwaai
en".
Mr. Drooghlever Fortuyn wilde niet
ontkennen, dat er misschien hier en daar
klappen waren gevallen er werden
zelfs twee Papoea's gedood maar hij
meende dat dit soort ongeregeldheden
altijd bij militaire of bestuurlijke wisse
lingen plaatshad. „De Indonesische hou
ding ten opzichte van sympathisanten
met een vorig bewind is over het alge
meen verzoenend geweest, indien de be
trokkenen zich maar rustig hielden", zo
zei mr. Drooghlever Fortuyn. Hij meen
de dat heel andere motieven de 37 be
wogen: het verlies van hun baantjes in
Nieuw-Guinea door het vertrek der Ne
derlanders. Hij liet bovendien doorsche
meren, dat de R.M.S. in Nederland de 37
slechts hier wilde hebben ter versterking
van de eigen gelederen, hetgeen mr. Ma-
ris met stelligheid ontkende.
Ter zitting maakte mr. Maris duidelijk,
dat bij een voor de 37 gunstige uitspraak
op maandag a.s. er nog mogelijkheden
zijn voor een snel vertrek uit Nieuw-
Guinea. Op 1 mei namelyk vertrekt er
nog een vliegtuig van Sorong naar Biak
en vandaar op dezelfde dag nog een
vliegtuig naar Singapore. Mochten deze
K.L.M.-vliegtuigen echter om een of an
dere reden niet beschikbaar zijn, dan
kunnen nog chartervliegtuigen vanuit
Australië of de Philippijnen worden in
geschakeld. Mr, Maris dacht niet. dat het
Untea-bestuur dat de 37 de uiteinde
lijke toestemming tot vertrek moet ge
ven zulks zou weigeren, indien Ne-
derla&d alsaog hun overkomst losstaat.
25-4
26-4
Ned. '59 41/4
100
1003B
Ned. '61 4(4
100,4
100,4
Ned. '47 31'2
8IC4
81(4
Ned. grootboek 1946
92 U
9214
AKU
446(4
45914
Hoogovens
567'4
561(2
Philips
156.3
156.50
Unilever
161
161.90
Kon. Olie
176.3
177
HAL
U414
114(6
Scheepvaartunie
129
1283^
Amst. Bank
374 ('a
373
Ned. Handelmij.
356exd 352ex
Lucas Bols
979
972
Drie Hoefijzers
3971/2
Mach. Breda
177
177
Zeeuwse confectie
Bijenkorf
851
Simons emb.f. en houth.
130(6gb
130(6
Van Gelders papier
266
26212
Heineken
451(6
Hero Conserven
345
Holl. Beton Mij.
425
427
Kon. Zout
815
826
Nijverdal - Ten Cate
225
De Schelde
232 ('3
232 «6
Scholten Foxhol
719
719
Thomassen en Drijver
746
754
Van Vlissingen Katoen
276
278
Vredestein
351(6
352
Zwanenberg Organon
915
930
N ABEURSKOF.RSEN
Telefonisch avondverkeer
AKU 458460 gl: Hoogovens Kon.
Olie 176.50 gb—177.50 gl: Philips 156.20-
156.70 gl; Unilever 161.50—161.80.
(Advertenties)
De Bank voor Brabant
