Eerste zittingsperiode
van concilie gesloten
BOEKENPLANK
Duizenden keken in stilte
naar „witte uitvaartstoet
Moord in Moordrecht"
thriller van hoogleraar
Peking handhaaft zonder
meer eigen voorstellen
Drie
der
zaligen
altaren
tot de eer
verheven
SOUSTELLE
wordt gezocht
Mariner nadert
Venus
Een nieuwe
Pinksteren
Eén krans
die van het
verset
DAGBLAD DE STEM VAN MAANDAG 10 DECEMBER 1062
PAUS ONTROERD DOOR OVATIES
Staking Belgisch
trampersoneel
Paus Joannes zag
er slecht uit
Marokko wordt
constitutionele
monarchie
Tanganyika thans
republiek in gemenebest
Detectives voor geschenkentafel
BOKSFINALES
IN GRONINGEN
Schaatsers naar
het buitenland
Zweden verslaat
Japan met 5-1
Rijbewijs in België
55
VERTREK
IN DELFT
Nog meer
Israël
Polen, waar wacht gij op
En nu ruzie in
....boksbond
Mozart
Operettegids
Portret van Portugal
Menselijke benadering
van Christus
9?
Soberder dan verwacht is zater
dag j.l. de eerste zittingsperiode
van het tweede Vaticaanse Concilie
gesloten. Dit kwam, doordat paus
Joannes XXIII niet de gehele
plechtigheid heeft bijgewoond me
de op advies van zijn dokters. Toch
wilde de paus de sluitingsceremo
nie zelf verrichten en daarbij een
rede uitspreken. Hij werd niet bin
nengebracht op zijn draagstoel
doch kwam te voet. Hij droeg een
stool en een roodfluwelen schou
dermantel. Ofschoon hij er bleek
uitzag, liep hij met vaste tred.
De ovaties, die hem begroetten, over
troffen alle andere, die hem ooit tevoren
zijn gebracht. De paus was daar zichtbaar
door getroffen. Vanaf de troon onder de
bronzen baldakijn boven het altaar der
confessio sprak hij vervolgens met
krachtige stem de rede uit, waarmee hij
de eerste zittingsperiode van het Con
cilie sloot.
In deze rede hoopte hij, dat het Con
cilie met Kerstmis volgend jaar zou
kunnen worden gesloten. In de interim
periode tot 8 september aanstaande wordt
voortgegaan met de bestudering van de
verschillende onderwerpen door de com
missies. Als het Concilie tenslotte klaar
zou zijn gekomen, zouden de genomen
besluiten prompt en met instemming
moeten worden toegepast op alle gebie
den van het leven der kerk met inbe
grip van de maatschappelijke kwesties.
„In deze belangrijkste fase55, aldus de
paus „zullen de zieleherders eensgezind
zich uit alle macht inspannen om de
juiste leer te prediken en de door hen
zelf verlangde regels toe te passen. Hier
toe zal een beroep worden gedaan op de
samenwerking van diocesane en orden-
geestelijkheid, de congregaties van vrou
welijke religieuzen, het katholieke leken-
dom met al zijn hulpmiddelen en moge
lijkheden, opdat het werk der concilie
vaders zo toegewijd en getrouw mogelijk
beantwoord zal worden.
Dit alles zal, aldus de paus, die zijn rede
in het Latijn uitsprak, een nieuwe Pink
steren betekenen, waardoor de Kerk haar
innerlijke rijkdom kan vernieuwen cn
haar materiële zorg in alle sferen van
menselijke activiteit kan uitbreiden.
Paus Joannes noemde de eerste zit
tingsperiode een langzame en plechtige
inleiding op het grote werk. De discussies
werden gev<?erd zonder schade voor de
onderlinge liefde. Het werk, dat verricht
is, is genoeg om iedereen de draagwijdte
van het gepresteerde te doen inzien.
Nadrukkelijk wees de paus erop, dat
het overleg niet wordt afgesloten. De
De katholieke vakbond van tram- en
buspersoneel in België heeft per 17
december een staking in het vooruitzicht
gesteld, indien de eisen voor loonsver
betering en voor betere sociale voor
waarden niet worden ingewilligd.
Geëist worden ondermeer een loons
verhoging van 15 cent per uur en het
afschaffen van boeten.
De eisen worden door andere vak
banden gesteund. Op 12 december zullen
Werkgevers en werknemers overleg ple
gen over de eisen.
kan daardoor sneller en ononderbroken
werken.
De paus besloot zijn toespraak met er
op te wijzen dat er nog grote verant
woordelijkheden wachtten maar dat daar
bij vertrouwd zal worden op Gods hulp
en met de bijstand in te roepen van de
H. Maagd Maria en van St. Jozef, de
patroon van het concilie, wiens naam nu
ook in de canongebeden van de H. Mis
bisschoppen in hun diocesen blijven
met het Concilie bezig, terwijl het con
cilie de komende negen maanden ge
opend blijft. De tweede zittingsperiode
is ingevoegd.
Het voorlezen van de tekst duurde on
geveer een half uur. De paus las met
krachtige, gelijkmatige stem en gesticu
leerde daarbij met zijn rechterhand.
Hij zag er evenwel sterk vermagerd uit
en zijn ogen stonden minder helder dan
gewoonlijk.
Een half uur na de sluitingsplechtig
heid verscheen de paus voor een venster
aan het Sint Pietersplein. Ongeveer der
tigduizend mensen onder wie vele con
cilievaders juichten hem toe. De paus
sprak niet.
(Advertentie)
Meer dan 1500 kardinalen en
bisschoppen en grote groepen pel
grims uit de landen der nieuwe
heiligen hebben de drievoudige
heiligverklaring bijgewoond, die
paus Joannes XXIII in een eigen
lijk voor hem te lang durende
plechtigheid zondagmorgen heeft
uitgesproken.
Drie zaligen verhief hij met de plech
tige canonisatieformule tot de eer der
altaren: Pierre Julien Eymard uit Frank
rijk, stichter van de ook in Nederland
zeer verbreide congregatie der priesters
van het H. Sacrament en van de zusters
van het H. Sacrament, de Italiaanse ea-
pucijnerbroeder Francesco Maria da
Camporosso en de pastoor van Viareg-
gio pater Antonio Maria Pucci. Alle drie
heiligen leefden in de vorige eeuw.
Ofschoon het niet verwacht werd, heeft
paus Joannes anderhalf uur lang aan de
plechtigheid deelgenomen. Alleen de H.
Mis, die daarna werd opgedragen, heeft
hij niet meegemaakt
Paus Joannes zag er bijzonder slecht
.uit. Zijn ingevallen gezicht bewijst, dat
hij zijn ziekte niet te boven is.
De paus leest het
heiligverklaring voor.
decreet der
Desondanks begaf hij zich reeds tegen
half tien naar de St. Pieter. Met de
auto kwam hij bij de Matha-poort aan.
Van daaruit droeg men hem in een draag
stoel naar het priesterkoor in de St.-
Pieter. De verplichte huldiging van de
kardinalen was aanzienlijk ingekort.
Na het Te Deum sprak de paus twin
tig minuten lang over de drie heiligen.
Zijn stem was even krachtig en helder
als altijd. Hierna brachten enige kardi
nalen het traditionele canonisatieoffer,
dat sedert de veertiende eeuw bestaat uit
kaarsen, wijn, brood en gevogelte.
De paus, die de St.-Pieter verliet voor
dat de pontificale H. Mis ter ere van de
nieuwe heiligen begon, verscheen om 12
uur voor het venster van zijn kamer,
om met de talrijke pelgrims de Eng al
des Heren te bidden.
DE ZEESLEPER „Oceaan" van Leen
Smit en Co. heeft tijdens een vliegende
storm op de Atlantische Oceaan zijn
sleep verspeeld, het 6000 ton metende
zogenaamde merenschip „William W.
Hancock". Het schip, dat voor de sloop
bestemd was, sloeg lek. Daarom moest
de tros gekapt worden, waarop het schip
zonk.
BIJ DRIE gevechten tussen Franse en
Algerijnse troepen in Algerië zijn zes
mensen om het leven gekomen, een per-
Het volk van Marokko heeft gisteren
met overweldigende meerderheid zün
goedkeuring gehecht aan het voorstel van
koning Hassan II om de absolute mo
narchie te doen vervangen door een con
stitutionele monarchie. Dit blijkt uit de
uitslag van de vrijdag gehouden volks
stemming.
Tot dusver stemden 3.706.732 personen
ja en 112.879 néén van een totaal van
4.626.670 stemgerechtigden, van wie er
3.926.036 hun stem uitbrachten. Er wa
ren 71.333 blanco-stemmen.
Koning Hassan heeft derhalve de
steun gekregen van 96.96 procent van
het kiezersvolk voor de grondwet, die
zijn vader zijn volk voor zijn dood had
beloofd.
Tanganyika, tot voort kort een Engels
protectoraat, is in de nacht van zater
dag op zondag een republiek geworden
binnen het gemenebest. President is dr.
Julius Nyerer, een vroegere onderwijzer.
Zijn eerste officiële handeling was de
beëdiging van een kabinet van 15 minis
ters. Als een van zijn eerste taken ziet
hij de mechanisatie van de landbouw.
Zaterdag had de Engelse gouverneur
Sir R. Turnbull, afscheid genomen met
een parade in de hoofdstad. Hij werd
door de bevolking met ovationeel
applaus begroet. De Britse premier H.
MacMillan heeft dr. Nyere zondag zijn
gelukwensen gestuurd.
Nyere werd door een ouderling ge
ïnstalleerd met een mantel, een speer en
een schild en toen met waterig meel ge
zalfd.
Naar thans eerst blykt is er reeds een
veertiental dagen geleden een bevel tot
arrestatie uitgevaardigd tegen Jacques
Soustelle, de vroegere Franse Gaullis
tische minister.
Ondanks zijn verweer, niets met de
O.A.S. te maken te hebben, zou een on
derzoek naar zijn gedragingen na zijn
uitwijzing uit Italië, hebben bewezen, dat
hij hier wel degelijk binding mee had en
dat hij het voornemen had O.A.S.'ers te
ontmoeten, die een aanslag op De Gaulle
beraamden, die 22 augustus van dit jaar
werd gepleegd en bijna succes had.
Soustelle zou lid zijn van de raad van
het nationale verzet, een ondergrondse
oppositie-groep, waarvan oud-premier
Georges Bidault aan het hoofd staat. Hij
is beschuldigd van hoogverraad.
Soustelle is een actief aanhanger van
De Gaulle geweest. Hij werd het met de
grote man van Frankrijk oneens, toen
deze ervan overtuigd raakte, dat Algerië
onafhankelijkheid moest krijgen.
De Venus-robot Mariner II is aan zyn
laatste week bezig van de 3 1/2 maand
durende reis naar de mysterieplaneet.
Volgens de geleerden van het controle
station te Pasadena werken alls sy
stemen goed zij hopen dat het elektri
sche oog van de robot 14 december om
streeks 22.00 uur door de nevelvelden
heen zal kunnen turen om de zo lang
verbeide gegevens omtrent bodemge
steldheid en asmosfeer van Venus te
vergaren. Mariner II zal op die datum
en dat tijdstip zijn minimale afstand tot
de planeet bereiken, zo is berekend. Hij
zal op 32.000 kilometer langs Venus
heenschieten.
Momenteel is de robot 50 miljoen kilo
meter van de aarde verwijderd. De reis
naar Venus is nu nog „slechts" 2,9 mil
joen kilometer ver. De Mariner beweegt
zich voort met een snelheid van 133.000
km per uur. De temperatuur aan boord
is onder invloed van de zonnewarmte
aanzienlijk gestegen, maar een en ander
is niet van invloed geweest op de toe-
soon werd gewond. Ben Bella laat thans stand, waarin het instrumentenpakket
een onderzoek instellen. verkeert.
De naam van professor J. Presser is
niet langer meer een naam die uitslui
tend de titelpagina's van wetenschap
pelijke werken siert. Presser heeft zich
geschaard in de overigens nog niet zo
lange ry van hooggeleerde heren, die
hun fantasie en hun pen eens de vrije
teugel wilden geven en, merkwaardiger
wijze misschien, met een detective-ver
haal voor de dag kwamen.
Toen prof. Pieter Geyl in 1945 zijn
„Moord op de plas" aan de openbaar
heid prijs gaf, ging er een min of meer
verontschuldigend voorwoordje aan
vooraf en later zette de uitgever nog
eens uiteen, hoe de professor tot zoveel
„losbandigheid" was gekomen. In 1962,
nu bij Elsevier „Moord in Moordrecht"
is verschenen van de hand van J. Pres
ser, is dit alles niet meer nodig. De vrij-
De finales van de amateurbokskam-
pioenschappen van Nederland zullen op
22 maart 1963 in Groningen worden ge
houden. Het bestuur van de Nederland
se Boksbond heeft Groningen gekozen
als eerste in de rij van plaatsen in de
districten buiten het westen, die aan de
beurt zullen komen voor grote wedstrij
den.
De voorwedstrijden zullen op 16 en 17
maart worden gebokst, mogelijk in Nij
megen of Haarlem.
Nieuw bij deze kampioenschappen is
het door de jaarvergadering genomen
besluit om met ingang van 1963 elk dis
trict in de gelegenheid te stellen per ge
wicht drie boksers in te schrijven i.p.v.
twee, zoals tot nu toe het geval was.
Bovendien kunnen de titelhouders deel
nemen, mits zij uitkomen in hetzelfde
gewicht waarin zij kampioen werden.
Men zal voorts onderzoeken of er vol
doende a-junioren in ons land zijn om
ook in deze categorie nationale kam
pioenschappen te laten boksen, zoals
trouwens in vele landen al gebeurt.
Nederland zal met 'n ploeg van drie
man uitkomen in een op 31 december en
1 januari op de kunstijsbaan van Oberst-
dorf te houden zevenlandenschaatswed-
strijd hardrijden.
De overige deelnemende landen zijn
Finland, Frankrijk, Italië, Oostenrijk,
Zwitserland en Duitsland. Daar op 2 ja
nuari de uit vier of vijf man bestaande
kernploeg van de KNSB onder leiding
van coach Klaas Schenk en trainer Eg
bert van 't Oever, welke laatste de
plaats van de wegens ziekte nog steeds
uitgeschakelde Piet Zwanenburg in
neemt, afreist naar Hamar om daar de
training voort te zetten, zullen in Oberst-
dorf geen toprijders uitkomen.
Een uit vier rijders bestaande ploeg
zal op 12 en 13 januari deelnemen aan
internationale wedstrijden te Davos.
Vandaar reist het kwartet door naar
Innsbrueck, waar op 15 en 16 januari
wedstrijden zijn. De tournee wordt afge
sloten met een landenwedstrijd op za
terdag 19 en zondag 20 januari te Ma
donna di Campiglio.
Het Zweedse nationale voetbalelftal
heeft te Tokio een wedstryd gespeeld
tegen Japan. De Zweden zegevierden
met 5-1 na bij de rust reeds een voor
sprong van 4-1 te hebben gehad.
Het communistisch-Chinese ministerie
van buitenlandse zaken in Peking heeft
de „onbeschaamde eisen" van India in
zake een oplossing van het grensgeschil
verworpen en gezegd, dat de voorstellen,
die China heeft gedaan, de enig aan
vaardbare basis vormen.
China heeft zondag een beroep op
India gedaan om een „duidelijk en de
finitief" antwoord te geven op zijn
voorstellen voor een bestand en onder
handelingen over het grensconflict.
De Chinese regering heeft India er
tevens van in kennis gesteld, dat de
Chinese consulaten-generaal in Calcut
ta en Bombay worden gesloten omdat
India hun het werken onmogelijk maakt.
De Indiase minister van spoorwegen,
Swaran Singh, zal de leiding van een
Indiase delegatie op zich nemen voor de
onderhandelingen met Pakistan over de
kwestie Kasmir.
Er is nog geen datum vastgesteld,
maar het is waarschijnlijk dat de be
sprekingen in de laatste week van de
cember in New Delhi zullen aanvangen.
Singh, een gebaarde sikh, is vaak ge
noemd als een voor Pakistan aanvaard
bare onderhandelaar. Hij heeft vroeger
ook de leiding gehad van een delegatie
die met Pakistan onderhandelde over
enkele grensproblemen van weinig be
tekenis.
Singh zal echter geen besluiten op
eigen initiatief mogen nemen en voort
durend overleg met premier Nehroe
moeten plegen.
De Belgische ministerraad zal zich
binnenkort uitspreken over een wets
ontwerp tot invoering van het rijbewijs
in België. Het ontwerp is dezer dagen
door de Belgische minister van justitie
aan de raad voorgelegd.
De doffe dreun van minuutschoten
vermengde zich zaterdagochtend in de
winterse lucht boven Den Haag, Rijs
wijk en Delft met het gebeier der kerk
klokken. Langzaam bewoog zich de kilo
meters lange, stille stoet, die de moeder
des vaderlands naar haar laatste rust
plaats begeleidde. Koralen, gezangen en
liederen, in rustig marstempo gespeeld,
omzweefden de stoet. In het midden er
van een kleine witte wagen met acht
met wit gedekte paarden bepannen. In
deze wagen rustte het stoffelijk omhul
sel van de prinses.
Op de koperen naamplaat, die op het
deksel van de eenvoudige doodkist van
Japans eiken is bevestigd, staat ge-
grifd: „Wilhelmina, Helena, Pauline,
Maria, prinses der Nederlanden, prinses
van Oranje-Nassau, hertogin van Meck
lenburg, koningin der Nederlanden van
23 november 18904 september 1948.
Geboren 31 augustus 1880. Overleden
28 november 1962".
Vele tienduizenden van haar volk
stonden lahgs de route geschaard, zwij
gend, eerbiedig.
In de stoet zag men haar in het wit
geklede dochter, koningin Juliana, sa
men in een rijtuig met de prins der Ne
derlanden. In het volgende rijtuig haar
kleindochters.
D© zware stappen van de vele honder
den militairen, het getrappel der paar-
dehoeven en 't geratel der rijtuigwielen
werden gedempt door het zand dat in
de straten was gestrooid.
De lange stoet vertrok omstreeks
kwart voor tien van de Voorhout. On
der de hoge, kale bomen stond daar een
erewacht van het garderegiment fuse
liers in veldtenue. Terwijl de kist door
acht man, gekleed in uniform van de
houtvesterij van Het Loo, werd uitge
dragen. speelde de Johan Willem Friso-
kapel op zachte toon het volkslied. Toen
de droeve last in de wagen was ge
plaatst legde schout-bij-nacht H. W. A.
Goossens als slippedrager het Groot
kruis van de Militaire Willemsorde op
de kist. Aan de wagen werd slechts één
krans gehecht, die van bet Nederlands
verzet. Deze krans had een middellijn
van anderhalve meter.
Daarna stelden de vier slippedragers,
oud-adjudanten van de prinses, alsme
de de tien dienstdoende kamerhoren,
zich aan weerszijden van de witte koets
op. De acht paarden trokken langzaam
op. Luitenant-generaal H. Schaper, chef
van het militaire huis van de koningin
en de kolonel-vlieger mr. R. J. E. M. van
Zinnicq Bemann, reden te paard rechts
en links van de koets. Achter de koets
reden de adjudanten van de koningin
en de prins.
Van de zeer vele bloemen die bij het
paleis Lange Voorhout waren afgegeven,
was al een groot deel vrijdag naar de
Nieuwe Kerk in Delft gebracht. Toch
reed nog een zwaar beladen witte bloe
menwagen in de stoet mee.
Nadat deze koetsen met escorte een
eindweegs de Voorhout waren opgere
den, verlieten de koningin, de prins en
de vier prinsessen het paleis en namen
in hun door tweespannen getrokken
volgkoetsen plaats. Ook de vorstelijke
gasten, die in de stoet meereden, stegen
in. Toen zette de stoet, waarvan het ere-
escorte tot op de Kneuterdyk reikte,
zich in beweging.
In het morgenlicht trok de stoet over
de Vijverdam, langs het imposante ge
bouwencomplex van het Binnenhof en
het Spui naar het Rijswijkseplein. Over
al stonden dichte hagen zwijgende toe
schouwers en zag men mensen uit ge
Opende vensters hangen.
In de stoet reed een afstammelinge
van een zuster van koningin Emma
mee: prinses Alice, gravin van Athlone.
Verder zag men prinses Kira van Prui
sen met haar gemaal prins Louis Fer
dinand. De prinses was bijna zesentwin
tig jaar geleden bruidsmeisje van prin
ses Juliana. Ook een achterkleinzoon
van prinses Marie (nicht van koning
Willem II), de prins Von Wied en zijn
gemalin bewezen in deze tocht de grote
Oranjevorstin de laatste eer, evenals
koning Olav V van Noorwegen en ko
ning Frederik IX van Denemarken.
Klokgelui en kanongebulder begeleid
den de stille stoet door Den Haag en
Rijswijk. Aan het Rijswijkseplein geko
men verlieten de slippedragers, de ka
merheren en de dragers de stoet om per
auto tot aan de grens van Delft ver
voerd te worden. Daar moesten zij hun
plaatsen weer innemen.
Delft bood hetzelfde beeld als Den
Haag en Rijswijk. Veel stille mensen,
klokgebeier, vlaggen halfstok en om de
minuut de doffe knal van het minuut
schot.
Overal langs de weg stond de haag
van militairen, die het geweer presen
teerden bij het voorbijtrekken van de
stoet. Bij de Nieuwe Kerk op de markt
stond een compagnie mariniers als ere
wacht opgesteld, alsook de Mariniers
kapel der Koninklijke Marine met tam
boers en pijpers.
Al vroegtijdig waren de eersten der
2700 gasten bij de kerk aangekomen.
Rond elf uur arriveerden de moeder van
prins Bernhard, prinses Armgard van
Lippe Biesterfeld, de groothertogin en
de prins van Luxemburg en de graaf en
gravin van Oeynhausen-Sierstorpff bij
de kerk. Korte tijd later arriveerde het
Belgische koningspaar, dat met de ko
ninklijke trein van Brussel naar Delft
was gereisd.
Bij aankomst bij de kerk stegen de
koningin, de prins en de prinsessen da
delijk uit en begaven zich naar het voor
portaal van de kerk. Daarna werd de
kist met het stoffelijk overschot van
koningin Wilhelmina naar het voorpor
taal gedragen. Nadat alle vorstelijke
gasten uit de stoet en uit het stadhuis
de kerk betreden hadden, werden de
grote deuren onder de lange toren ge
sloten. Orgelmuziek ruiste onder de ho
ge gewelven van de Nieuwe Kerk toen
de stoet het schip van de kerk betrad
moedigheid om van wetenschappelijke
publikaties eens over te stappen op een
„semi-thriller" blijkt de hooggeleerde
heer bij voorbaat vergeven. Of dat ook
geldt ten aanzien van de vrijmoedigheid
waarmee Presser zijn personages laat
praten en doen is een andere zaak.
Het woordgrapje dat Presser heert
uiteghaald in de titel van zijn boek
„Moord in Moordrecht" want Moor
drecht is alleen maar gekozen omdat
die naam in de ogen van de auteur kon
zijn samengesteld uit moord en recht
is nog maar een flauwe afspiegeling van
de kolder, die in deze semi-thriller her
haaldelijk zijn werk doet En goed doet.
We behoeven nog maar eens terug te
denken aan de historische beschrijving
van Moordrecht, aan de Lage Vuursche
als een der weinige vulkanen die Neder
land rijk is, aan de kolderieke beschrij
ving van het Messalinalyceum, het to
neel van de strijd, om lust te krijgen
het boek opnieuw te gaan lezen.
Dat Messalinalyceum, een stichting
van de sekte der Filosomaten, en de
leer van de Filosomaten, voor wie Ras-
Doetin een soort „kerkevader" is, bepa
len de sfeer wèarin 't verhaal zich af
speelt. Als men weet, dat het leerplan
van het lyceum o.a. theoretische erotiek
bevat, dan is het duidelijk dat er slechts
weinig fantasie voor nodig is om tot een
vrijmoedig verhaal te komen. Presser is
er dan ook bepaald in geslaagd om zijn
moordgeschiedenis uit de examendagen
van het lyceum in pikante verpakking te
presenteren. Het moet ons echter van
het hart, dat de humor waarmee de au
teur zijn verhaal doorspekt heeft en
waarmee hij soms tot kostelijke paro
dieën komt, die pikanterie bijzonder
knap opvangt en aanvaardbaar maakt.
Het zou bepaald niet wenselijk zijn
wel ondenkbaar, lijkt ons dat alle
hooggeleerde heren in hun vrije tijd
detective-romans gingen schrijven. Dat
het daarentegen wél menselijk zou zijn
dat alle detective-schrijvers hun taal
zouden kunnen gebruiken als de hoogge
leerde Presser, staat als een paal boven
water.
Behalve „Moord in Moordrecht" lig
gen er nog heel wat andere detective
boekjes klaar voor de geschenkentafel.
Vooral Het Spectrum met zijn langza
merhand befaamde detectives in de
Prisma-serie is present.
We noemen b.v. „Dodelijk Venijn" van
Judson Philips een onderhoudend ver
haal, waarin de roddel een grote rol
speelt; „De onvindbare verrader" waar
van alleen maar gezegd hoeft te wor
den dat de auteur Edgar Wallace heet:
weer een boek van Mignon Eberhart,
dat deze keer de titel draagt „De plan
nen van de dode mannen", een nieuw
verhaal van Celia Fremlin, getiteld „De
wraak van de blauwe koffer" en tenslot
te „De vierhandige moordenaar" van
Hilda Lawrence en J. F. Straker's
„Moord met twee onbekenden". Keuze
genoeg dus voor iemand die in dit genre
een geschenkje zoekt.
KI.
Het is opmerkelijk dat elk boek over
de nieuwe joodse staat ofwel een stichte
lijke titel, zoals „Het land der vaderen",
„Het heilige land", ofwel een strakke en
zakelijke titel dragen, zoals het kort ge
leden verschenen boek van dr. M. A.
Beek. Dat heet namelijk gewoon „Is
raël". Die titel blijkt aantrekkelijk ge
noeg te zijn, zelfs voor de op het punt
van boektitels bepaald kritische uitge
verij het Wereldvenster. Bij het lezen
van de naam „Israël" worden zoveel
associaties gewekt, dat men het er waar
lijk wel mee kan stellen.
De nuchterheid welke aan de titelkeu-
ze te pas kwam, heeft de auteur ook ge-
inspireerd bij de keuze van zijn stijlmid
delen. Dr. M. A. Beek, hoogleraar aan de
Amsterdamse universiteit, probeert na
melijk nergens in zijn boek dweperig of
zelfs ook maar stichtelijk te zijn. Zijn
zakelijk relaas behandelt omstandighe
den en oorzakelijkheden in de joodse
staat, die met elkaar het fenomeen Is
raël behoorden op te leveren als al
les gewoon was. Maar Israël is ten enen
male ongewoon. Hoe verstandelijk de
uitstekend geïnformeerde schrijver het
leven van en in de jonge staat ook be
schrijft, telkens ontmoet men details of
onverklaarbare feiten, die de lezer als
het ware suggereren: alles een beetje
wonderlijk, een beetje tegen alle logica
in, dat de joodse staat er is en zich zo
wonderbaarlijk handhaaft en innerlijk
versterkt. E dat terwijl de auteur zich
blijkens zijn verantwoording aan de le
zer heeft voorgenomen om geen Israël-
mythe aan de reeds bestaande toe te
voegen.
Praktisch elk boek over Israël is fasci
nerend en inspirerend. Dit boek, met we
tenschappelijke ernst geschreven, is het
zelfs in de hoogste mate. Bij zijn be
schrijvingen van land, volk en cultuur
stuit de auteur telkens weer op het
grootse in het joodse volk. Daarnaast
geeft hij een ware schat aan veelal nog
niet in onze streken gepresenteerde in
formatie. Het boek is met tal'van mooie
foto's verlucht en de band is voornaam.
Het boek van Philip Gibbs, „Polen
waar wacht gij op", dat de ontstellende
martelgang van de Poolse staat en het
Poolse volk sedert 1939 schildert, heeft
zijn vjjfde druk bereikt. Het is nu in een
goedkope uitgave bij Hollandia in Baarn
De afgevaardigden van het district
Zuid-Holland hebben slechts een deel
van de jaarvergadering van de Ne
derlandse boksbond meegemaakt. Toen
namelijk een voorstel aan de orde
kwam om een vier jaar geleden ge
nomen besluit in te trekken en voor
zitter W.A. Onrust hierover wilde la
ten stemmen verhieven de Zuidhol
landers zich van hun stoelen en deelden
mede van hun vergadering opdracht
te hebben gekregen om de algemene
vergadering verder te boycotten. Zij
gingen en kwamen niet meer terug.
In 1958 was door Zuid-Holland een
motie van wantrouwen ingediend tegen
de toenmalige secretaris-penningmees
ter, de heer H. Nijdam. Deze maakte
echter ter vergadering bekend dat hij
aftrad waarop de motie voorlopig in de
ijskast ging onder voorwaarde dat zij
wederom aan de orde zou komen zo
de heer Nijdam weer voor een bestuurs
functie zou worden voorgesteld. Dit nu
is" thans het geval geweest, maar tijdens
een voorbespreking kwamen de overige
vier districten ook toen liet Zuid-
Holland verstek gaan overeen het des
tijds genomen besluit in te doen trek
ken, waartoe dan ook een voorstel ter
tafel kwam. Zuid-Holland echter wilde
per se de motie van wantrouwen nu weer
gaan bespreken hetgeen door de vast
houdende voorzitter werd verijdeld.
verschenen, in de vertaling van Mar Ja
Roe.
De aanzienlijke oplage van het boek
weerspiegelt naar onze mening niet de
kwaliteit ervan, al heeft Gibbs zonder
twijfel een eerlijke poging gedaan om
het afschuwelijke drama van Polen te
schilderen. Maar zijn talent en dat
vele andere en betere auteurs waj
kennelijk ontoereikend om het Poolse
drama tot op de bodem te kunnen proe
ven en te beschrijven. Dit schijnt zowel
voor de romankunst als voor de ge
schiedschrijving een onmogelijke taak te
zijn. Wij moeten in dit geval dan ook
zeggen: laat ons blij zijn dat er althans
eerlijke pogingen om Polens even hero
ïsche als tragische strijd te beschrijven
worden ondernomen. Maar op het grote
epische werk wachten wij nog met
smart.
Van de hand van Wouter Paap ver
scheen in de Prisma-pocketreeks een
werkje, dat als titel draagt: Mozart,
portret van een muziekgenie. De vele
televisiekijkers kennen de auteur van
zijn toelichtingen op de programma's
van het Kunstmaandorkest waarin hij al
vele malen bewees een musicus te zijn
die beschikt over een gedegen vakken
nis. Wouter Paap bekijkt, of liever be
luistert muziek echter allereerst vanuit
muzikaal, menselijk standpunt en dat is
het juist wat zijn voordrachten voor het
publiek zo aantrekkelijk maakt.
Ook in deze pocket benadert hij Mo
zart in de eerste plaats als mens en uit
zijn prettig aandoende taal springt iets
van zijn grote liefde voor Mozart-muziek
over op de lezer die een onopgesmukt,
maar zodoende ook eerlijk beeld krijgt
van Mozart als componistmaar vooral
ook als mens. Uit de vele aanhalingen
van brieven kan men zich in Mozarts
gevoelsleven en omstandigheden inwer
ken en de compositie-analyses die door
de verschillende hoofdstukken heen zijn
verwerkt prononceren de lijnen die de
lezer van Mozarts „portret" krijgt.
Mozart, portret van een muziekgenie,
is een werkje dat men in één ruk uit
leest en dat niet mag ontbreken in de
boekenkast van eenieder die Mozart en
zijn prachtige muziek een warm hart
toedraagt. (Uitg. Elsevier).
H. v. H.
De operette is een kunstvorm, die zich
reeds zeer geruime tijd in de belangstel
ling van het publiek mag verheugen.
Ondanks dat is de lectuur over dit on
derwerp zeer dun gezaaid. De Prisma
Operettegids wil deze leemte opvullen en
is daar ook zeker in geslaagd. Giacomo
di Foresta, de schrijver van dit boek is
ondanks zijn Italiaans klinkende naam
een landgenoot die de bekendste Neder
landse en Vlaamse operettes niet verge
ten heeft.
Het boek geeft een historisch overzicht
dat gaat vanaf de eerste probeerselen
op dit gebied tot en met de moderne mu
sical, daarnaast een operette a.b.c.
waarin de terminologie behandeld wordt.
Zelfs wordt een hoofdstuk gewijd aan
„de operette in Amsterdam" waarin de
bekende Amsterdamse theaters aan de
orde komen.
Het grootste deel van het boek wordt
in beslag genomen door besprekingen
van componisten en hun werken.
Er wordt een korte levensschets ge
geven en de intrige van de operette. Dit
dan van alle bekende operettes, maar
ook van werken die men slechts zelden
op de planken kan aanschouwen. Na ie
dere bespreking is bovendien een even
tuele discografie opgenomen en zelfs
gegevens over verfilmingen van operet
tes.
In de eerste plaats als naslagwerk en
om zich bij het beluisteren van een ope
rette vooraf op de hoogte te stellen van
de inhoud heeft het boek grote waarde.
H. v. H.
Bij de N.V. De Spaarnestad verscheen
de tweede druk van Dr. E. Brongers-
ma's „Portret van Portugal". De schrij
ver is indertijd gepromoveerd op een
proefschrift, dat Salazars conceptie, het
corporatieve Portugal, uitvoerig be
schreef en veel lof meegaf. Hij ziet nu
ook wel in, dat het stelsel zich heeft
overleefd en dat Salazar, die nooit wer
kelijk dictator heeft willen zijn, toch
zijns ondanks de weg van de dictatuur
is opgedreven. Voor een socialist blMft
zijn oordeel echter vrij mild en ook de
kwestie-Angola beziet hij met heel wat
meer terughoudendheid dan men ge
woonlijk in socialistische kring doet. De
ze actuele politiek maakt intussen maar
een klein onderdeel uit van het boek,
dat begint met een breedvoerige be
schrijving van Portugals bewogen ge
schiedenis met zijn hoogten en diepten,
maar steeds boeiend. Land en volk,
cultuur en economie komen dan aan de
orde op grond van persoonlijke reizen en
waarnemingen. Dr. Brongersma heeft
volk en land lief gekregen en van die
liefde tracht hij ons ook te doordringen.
Hij doet het in een levendige stijl, wel
ke de vele feitelijke gegevens doordrenkt
met een persoonlijke visie.
Niet alleen wie Portugal wil bezoeken,
zal dit boek zeer waarderen. Ook los
daarvan zal men bij de lectuur de be
langstelling voelen groeien voor 'n land,
dat eens een wereldbeheersende rol
speelde en nu in eGn uithoek van het ou
de contingent rustig zijn eigen weg wil
gaan, doch de pretentie behield de laat
ste relicten van het oude rijk het best
te kunnen besturen met trotsering van
de wereldopinie. Men mag hierbij echter
niet m categorieën van louter zwart en
louter wit denken. Dat leert ons het door
deze socialist met grote sympathie ge
tekende Portret van Portugal. Het boek
is rijk geïllustreerd.
Christus is langs menselijke wegen to;
ons gekomen, langs diezelfde menselijke
wegen kunnen wij Hem benaderen. Hier
mee is de titel van dit boek van prof
u ,j, de Haes verklaard en tevens de
hoofdlijn van het werk aangeduid. De
weg die Christus ging was allereerst die
van het onbegrip, van het niet-verstaan-
worden, niet door Nicodemus, de Sama-
ritaanse, door zijn leerlingen, zijn fami-
tit' zf. n'et geheel door zijn Moeder.
Was dit niet begrepen worden voor Chris
tus een pijnlijke gewaarwording, ernsti
ger was en is de categorie van mensen,
die Hem niet wilden verstaan. Deze hou
ding liep en loopt uit op formele haat:
15 25)lbben zont*er reden gehaat (Jo.
Niets van wat ons concrete menselijke
bestaan kenmerkt, was Hem vreemd, ook
niet de bekoringen. Hierover het tweede
deel.
Na de verrijzenis en verheerlijking is
de weg om de mensen te ontmoeten kor;
gezegd: die van de sacramenten. In het
derde deel geeft de schrijver een duide
lijke uiteenzetting van de nieuwe visie
op de sacramentenleer, die niet kan
worden losgemaakt van de nieuwere visie
op de Kerk. Wij voor ons vinden dit
derde deel het belangrijkste. Het gehele
werk is „doorspekt" van teksten uit de
H. Schrift, die niet zo maar aanhalingen
zijn ter bevestiging van een vooropge
zette doctrine, maar werkelijk een le
vende functie hebben in het geheel. We
hebben al eens meer onze. bewondering
uitgesproken over de wijze waarop de
schrijver deze teksten weet te hanteren.
Mede hierom verdient ook dit werk, uit
gegeven bij Beyaert, Brugge, alleszins
ome aandacht, J. h.
