Kroon op streekverbetering
Eede - Aardenburg
M. van der Moere waakte
over koningin Wilhelmina
Wegenwacht ving 2 op
hol slaande paarden
Gedoopte jood kan zich
geen „jood' meer noemen
Volle pool na vuile boel
Tuinbouwerkenningen uitgereikt
Verdachten grootscheepse
botersmokkel ingesloten
Mysterieuze
signorita
volop actief
Koelbloedige
fietsendief
De Linie
Adenauer
„Witlof groeit
niet door
applaus"
Op 15 januari
Kanaalplan
Z.-Beveland
weer op tafel
Fruitteeltdag
op 11 januari
België verbiedt
appel-import
ANGSTIG AVONTUUR IN TILBURG
Erekruis voor
Deltacommissie
besprak oester- en
mosselrapport L.E.I.
J. A A M. Kemps
Lezing prof. Beek
in Middelburg
Sluitende
begroting in
Heinkenszand
Deputatie van
50 Zeeuwen
Delft
naar
MIJNRAMP IN
PENNSYLVANIA
Lesing te Goes
„Ontwikkeling
in detailhandel
In huis van bewaring Breda
Gepensioneerd
adj. -onderofficier
in Terneuzen
Vaderland
Afvaart
Rouw
Belangstelling
Opening nieuwe
ulo te Kruiningen
Principe-uitspraak
van hof in Israël
DAGBLAD DE STEM VAN ZATERDAG 8 DECEMBER 1962
Gisterochtend hebben zestien inwoners van Eede en Aardenburg
hun lang verbeide tuinbouwerkenningen gekregen. Eén kreeg zijn
volledige tuinbouwvergunning.
Zoals wij al enkele malen hebben bericht heeft men in deze uiter
ste zuidwesthoek van Zeeuwsch-Vlaanderen al enkele jaren voor de
toewijzing van deze tuinbouwerkenningen gevochten. Nu kan de in
het kader van de streekontwikkeling Eede opgezette witlofteelt
voortaan volledig door de nieuwbakken tuinders op de zandgronden
rondom Aardenburg en Eede worden uitgevoerd.
De uitreiking van de erkenningen gisterenmorgen in Aardenburg
werd dan ook gezien als een belangrijke gebeurtenis voor de ge
meente Aardenburg, als een kroon op het werk van de streekver-
beteringscommissie Eede, als een gloriedag vooral voor de heer E.
Lansu uit Aardenburg, die, zo zei een der sprekers het, de zaak met
„noodkreten, telegrammen en moties" beïnvloed en bevorderd heeft.
De voorzitter van de gewestelijke raad
van het Landbouwschap, de heer J. van
Duijse, legde uit dat de nieuwe wet op
de erkenningen in de landbouw van be
gin dit jaar ontheffing in bijzondere ge
vallen mogelijk heeft gemaakt. Onthef
fing voor de betrokken tuinders in de
gemeente Aardenburg was noodzakelijk
omdat zij niet konden voldoen aan de
voorwaarde dat men vijf jaar op een
erkend tuinbouwbedrijf werkzaam ge
weest moet zijn wil men een erkenning
kunnen krijgen.
De heer Duijse zei dat hier terecht
van een mijlpaal maar niet van een
eindpaal gesproken mag worden. Even
als de heer C. van Bellegem als voor
zitter van de streekverbeteringscommis-
sie Eede in zijn welkomstwoord vóer hem
had gedaan spoorde hij de tuinders aan
ervoor te zorgen steeds „bij" te blijven
op technisch en theoretisch gebied. Ook
de sprekers na de heer Duijse zouden
hierop hameren. De heer M. Wattel,
hoofd-assistent A bij de rijkstuinbouw-
voorlichtingsdienst, zei het wel héél
kernachtig: „Witlof groeit niet door
applaus maar door vakmanschap".
De heer Duijse zei verder, dat verho
ging van dit vakmanschap temeer nood
zakelijk zal zijn wanneer men de tuin
bouw wil zien in de ontwikkeling \ran
de E.E.G., die op het gebied van de
akkerbouw al moeilijkheden heeft te
weeg gebracht en die voor het gemeng
de bedrijf in Nederland gewoonweg ca
tastrofale gevolgen heeft gehad. De heer
Duijse zag vooral in Italië een zware
tuinbouwconcurrent voor Nederland.
Ir. J. van Hennik, rijkstuinbouwcon-
sulent voor Zeeland en West-Brabant,
maakte de tuinders er op attent dat heel
Nederland er op zal letten hoe zij het
er, als eersten in het land die een ont
heffing hebben gekregen, zullen afbren
gen. Hij zegde alle medewerking van
de voorlichtingsdienst toe teneinde er
aan te kunnen medewerken dat er in
dit gebied in plaats van groentewinkel
tjes flinke en gedegen tunibouwbedrij-
ven zullen ontstaan.
Kwaliteit
Ir. J. Haenen, rijkslandbouwconsulent
voor Zeeuwsch-Vlaanderen, gaf een in
zicht in het belang van de witlofteelt
voor dit deel van Zeeuwsch-Vlaanderen.
Hij dacht dat het witlof zijn weg in
Zeeland wel zal vinden, waarbij de kwa
liteit vanzelfsprekend van doorslagge
vende betekenis zal zijn.
De heer B. Koole, voorzitter van de
commissie groenteteelt van het Land
bouwschap, merkte o.m. op dat de com
missie aanvankelijk niet helemaal
enthousiast was over de vraag om er
kenningen uit dit gebied omdat deze
aanvragen elders in de provincie al eens
zijn afgewezen. „Door de goede toe
lichting is het er doorgekomen", aldus
de heer Koole.
Felicitaties waren er verder van de
heer J. Paridaen namens het gemeente
bestuur van Aardenburg, de heer B.
IJsebaert, administrateur van de veiling
te Terneuzen, pastoor O. de Munck van
Eede, en de heer E. Lansu.
De heer C. de Croock sprak een dank
woord namens de .bevoorrechte' tuinders
Hij zei dat hij verschillende keren voor
het kantongerecht is moeten verschijnen
omdat hij verboden tuinderswerk had
verricht. Op het laatst zei de kanton
rechter te Terneuzen, die wel begrip voor
de moeilijkheden had: „Je moet eens heel
hard aan de bel gaan trekken; net zo
lang en net zo hard dat we je hier niet
meer zien". Dat is gebeurd en de kan
tonrechter zal de heer de Croock niét
meer zien.
Mét hem kregen erkenningen de he
ren R. Haute, P. Cauwels, W. de Cock,
A. de Geeter, P. Hagenaers, H. Heyn-
drix, M. Hol, W. Minnaert, P. Staelens,
W. Staelens, A. Thüleman, A. v. d. Vij
ver, B. v. d. Wijnckel, J. v. d. Wijnckel
en R. v. d. Wijnckel.
Een volledige tuinbouwvergunning
werd toegekend aan de heer P. van Bel
legem.
De burgemeesters en wethouders
van de gemeenten aan het Kanaal
door Zuid-Beveland zullen op 15
januari onder voorzitterschap van
het lid van Gedeputeerde Staten,
mr. dr. A. Mes, opnieuw rond de
tafel gaan zitten om het insteek-
havenplan voor het Kanaal te be
spreken. Dit heeft de burgemees
ter van Kruiningen, de heer A,
Schipper, medegedeeld tijdens de
donderdagavond gehouden begro
tingsvergadering. Het WD-lid
Griep had vragen hierover ge
steld.
Zoals men weet is genoemd plan
al enkele jaren oud. De laatste tijd
is het echter wat op de achter
grond geraakt.
E. LANSU
gloriedag
(•••••••••••••••••••••••«••••••••••••••a**
De Kring Zeeland van de N.F.O.
heeft besloten de jaarlijkse ontwikke
lingsdag voor de Zeeuwse fruitteelt te
houden op vrijdag 11 januari.
's Morgens is er een werktuigenshow
in de gebouwen van de veilingvereni
ging Zuid-Beveland" aan de Fruitlaan.
De middagbijeenkomst begint om half
twee in ,,De Prins van Oranje."
Na de openingsrede van de voorzitter
spreekt ir. P. Delver van het proefsta
tion te Wilhelminadorp over bodem
behandeling" in de fruitteelt. Daarna is
het woord aan de heer P. Huissen,
hoofdassistent A. van de Rijkstuinbouw-
voorlichtingsdienst over de boomvormen
op het moderne fruitbedrijf, waarna de
heer A. v. d. Vrie van het rijkstuinbouw-
consulentschap spreekt over het
transport op het fruitbedrijf.
Na deze inleidingen geeft de Zeeuwse
rijkstuinbouwconsulent ir. J. J. van Hen-
nik een nabeschouwing.
De Belgische autoriteiten hebben be
kend gemaakt, dat met ingang van
vrijdag 7 december de invoer van ap
pelen uit de EEG-landen niet meer is
toegestaan. Dit geldt niet voor de kwa
liteitsklasse extra waarvoor een vrij-
handelsverkeer geldt ingevolge de EEG-
bepalingen.
De stopzetting van de invoer geldt
ook niet voor Nederland ingevolge de
tussen Nederland en België gemaakte
afspraken.
Wel moet de minimum exportprijs bij
uitvoer naar België door Nederland wor
den gegarandeerd. Deze minimumprijs
bedraagt voor de maand december
f 53,- per 100 kg.
De export blijft dit jaar achter bij
voorgaande jaren. Wel kan er veel wor
den verkocht op de binnenlandse markt
maar hier is op het ogenblik een grote
concurrentie van andere produkten en
artikelen die het geld van de consument
vragen.
Wel zien we dat het fruit van goede
kwaliteit naar verhouding zeer goed te
plaatsen is.
(Advertentie)
luchtige chocolade in melk en puur 20 ct.
De Deltacommissie heeft gistermiddag
in Bergen op Zoom vergaderd naar aan
leiding van het uitkomen van het socio
grafisch rapport, dat het Landbouw Eco
nomisch Instituut heeft uitgebracht over
de vergoeding van personen die werk
zaam zijn in de oester- en r. osselcultu-
res en die door de uitvoering van de
Deltawerken van hun broodwinning be
roofd dreigen te worden. Het rapport is
opgesteld aan de hand van 'n enquête, die
onder de oester- en mosselvissers is
gehouden.
Eerder in dit jaar heeft het Landbouw
Economisch Instituut reeds een econo
misch rapport over deze kwestie uitge
bracht.
De waarnemend voorzitter van de
Koninklijke Nederlandsche Toeristen
bond ANWB zal op 15 december a.s.
het Erekruis voor Uitmuntend Dienst
betoon uitreiken aan Wegenwacht J. A.
A. M. Kemps die met gevaar voor ei
gen leven op de weg Eindhoven-Tilburg
twee op hol slaande paarden tot stil
stand bracht. Het Erekruis, dat slechts
wordt verleend voor een door de We
genwacht verrichte moedige daad, waar
aan gevaar voor eigen leven is verbon
den, is thans voor de zesde maal in de
geschiedenis van de Wegenwacht toege
kend.
Toen de heer Kemps op de avond van
zes augustus j.l. twee op hol geslagen
paarden het kruispunt Koningshoeve te
Tilburg zag naderen, kwam hij onmid
dellijk in actie. Eerst zette hij door
fluitsignalen het verkeer op het kruis
punt stil. Hier aangekomen draafde één
der paarden de stad in en het andere
een buitenweg op. Met zijn motorcombi
natie zette Wegenwacht Kemps de ach
tervolging in op het paard, dat de stad
binnenrende. Na een dolle rit wist hij
het uiteindelijk klem te rijden en van
af het zadel van zijn motor greep hij
het dier bij manen en hals vast. Maar
het weerbarstige dier sleurde de We
genwacht toch nog vijftig meter mee.
Op het moment, dat het paard stil
hield. haalde een toeschouwer de red-
dingslijn uit het zijspan van de wegen
wachtmotor en daarmee werd het
beest aan een bushaltepaal vastgebon
den. Na deze eerste vangst startte we
genwacht Kemps opnieuw de motor
voor de achtervolging van het tweede
paard. Aanwijzingen van het publiek
brachten hem op het spoor. Hij ontdek
te het dier toen het een wei indraafde.
waarin eveneens paarden stonden. Met
behulp van een sleepkabel, dat een te
hulp geschoten jongen aan één zijde
Prof. dr. M. A. Beek, hoogleraar aan
de universiteit van Amsterdam, zal voor
leden van het departement Zeeland van
de Nederlandsche Maatschappij voor
Nijverheid en Handel spreken over het
onderwerp ..Impressies van een reis
naar Moskou."
Prof. Beek zal spreken tijdens een
z.g. lunchbijeenkomst die vrijdag 14 de
cember om 12.00 uur in hotel de Burg
te Middelburg begint.
vasthield, dreef hij het voortrennende
paard tegen een hek, waaraan hij het
tenslotte vastbond. Bij zijn terugkeer
naar het kruispunt echter, waarschuw
den voorbijgangers, dat het paard, dat
hij had vastgebonden aan een bushalte
paal, opnieuw recalcitrant was gewor
den. Hij greep het dier opnieuw, bond
het, met alle risico's van dien, nog
steviger vast en waarschuwde toen de
politie.
(Van onze redacteur)
3. en w. van Heinkenszand hebben de
raad een sluitende begroting kunnen
aanbieden. Er kon zelfs een post ..on
voorzien" van bijna 12.000 gulden wor
den geboekt.
Het ontwerpen van de begroting voor
1963 heeft blijkens de toelichting op de
stukken geen moeilijkheden opgeleverd,
zulks in tegenstelling met voorgaande
jaren. Dit was mogelijk door de verho
ging van de straat- en rioolbelasting en
van de verschillende uitkeringen uit het
gemeentefonds. Vergeleken met vorig
jaar is de begrotingspositie van de ge
meente ook verbeterd.
In de begroting zijn geen ramingen
opgenomen voor de uitvoering van ka-
pitaalswerken in 1963. Dergelijke ramin
gen kunnen naar de mening van b. en
w. beter bij wijziging aan de begroting
worden toegevoegd.
In het komende jaar zal volgens b. en
w. overwogen dienen te worden of de
volgende kapitaalswerken kunnen wor
den uitgevoerd: de bouw van een kleed
lokaal op het sportterrein (ca. f 30.000,-),
de bouw of verbouw van het gemeente
huis (binnenkort is een nieuwe raming
hiervoor te verwachten), de herbestra
ting van de v. Citterstraat, de Wester
straat. de Julianastraat en de Stations
weg (samen ongeveer f 33.000,-), de
deelneming aan een door vier gemeen
ten te leggen persleiding voor afvoer
van rioolwater naar de Westerschelde
óf de bouw van een zuiveringsinstalla
tie, een verbouwing van de ambtswo
ning van de burgemeester en de stich
ting van een zwembad. Ramingen voor
de laatstgenoemde werken zijn niet be
kend.
De raad zal deze begroting maandag
avond in behandeling nemen.
Vijftig personen uit Zeeland zullen
vandaag de begrafenis van H.K.H. prin
ses Wilhelmina in de Nieuwe Kerk te
Delft bijwonen. Er is een keuze gemaakt
uit mensen, die op de een of andere wijze
wel eens contact met de overleden
prinses hebben gehad.
De Commissaris van de Koningin in
Zeeland heeft een publikatie van de
namen van de Zeeuwse afgevaardigden
naar Delft niet toegestaan.
Reddingsploegen zijn tot op 1600 me
ter genaderd van de plaats waar 37 kom
pels van een kolenmijn van de U.S. Steel
Corporation in Carmichaels zijn opge
sloten. De reddingsploegen kunnen niet
verder omdat een der horizontale
schachten dicht is.
De kans is klein dat de mijnwerkers
nog leven. Een explosie in de mijn werd
blijkbaar door een brand gevolgd.
De dames, die hier zo demonstra
tief emmers en zwabber vergeten
en met champagne toosten, heb
ben voor dit feestelijke gebaar alle
reden: zij zijn drie van de vier le
den van een poolclubje van werk
sters uit Alphington in het En
gelse graafschap Exeter, dat niet
minder dan 1.400.000 gulden in de
voetbalpool heeft gewonnen.
De vierde geluksvogel kon helaas
Het Nederlands Instituut voor Effi-
ciency, afdeling Zeeland, belegt woens
dag 12 december een vergadering in
hotel ,,De Korenbeurs" te Goes.
Op deze vergadering zal drs. P. H. M.
Cremers spreken over het onderwerp
Ontwikkelingen in de detailhandel."
Aanleiding tot het houden van een der
gelijke causerie ziet het bestuur in de
vele ingrijpende wijzigingen welke zich
1 momenteel in de distributie voltrekken.
Vijf personen twee kermisexploitanten en drie inwoners uit
Dongen, 's-Gravenmoer en Oisterwijk zijn gisteren ingesloten in
het huis van bewaring te Breda, verdacht van grootscheepse boter
smokkel in de afgelopen maanden. De smokkel geschiedde met een
grote tankwagen; per keer werden partijen van twee- tot vierduizend
^ilo roomboter, op vernuftige wijze in de tank verborgen, over de
grens gebracht.
Begin oktober was een van de kermisexploitanten zonder vaste
woon- of verblijfplaats gepakt met een lading boter in Antwerpen.
Hij was toen onder borgstelling vrijgelaten. Teruggekomen in Neder
land was hij opnieuw begonnen, totdat hij begin deze week bij
Utrecht opnieuw werd gepakt. Nu kwam uit, dat nog vele anderen
bij deze smokkelarij waren betrokken.
Volgens de officier van justitie voor economische zaken bij de
Bredase rechtbank,.mr. A.J. Kalthoff, die deze zaak in handen heeft,
zijn er aanwijzingen dat „de groten" in de botersmokkelwereld de
hand in deze geraffineerde opzet hebben.
Hangend het onderzoek kon de officier nog niet zeggen welke hoe
veelheden er in totaal door deze nieuwe combinatie over de grens
waren gebracht.
In Terneuzen Burgemeester Geill-
straat IA woont de heer M. van der
Moere, gepensioneerd adjudant-onder
officier der Koninklijke Marechaussee,
als eerste in 1944 door Koningin Wil
helmina te Londen begiftigd met het
bronzen kruis en later door Koningin
Juliana met de ere-medaille in goud
met de zwaarden.
Zijn gedachten gaan in deze dagen
van rouw om Prinses Wilhelmina uit.
naar de oorlogsjaren toen hij geruime
tijd de bewaking over haar persoon
lijke veiligheid als taak kreeg toege-
posthuum uitgereikt. Hij heeft nog al
tijd de toespraak die Hare Majesteit
toen hield; een toespraak getuigend
van diep-menselijk medeleven.
niet meereizen naar Londen om
daar de buit in ontvangst te ne
men; zij ligt met griep in bed.
Maar dat zal nu wel gauw verge
ten zijn.
De toekomstplannen van de da
mes houden o.m. in: het kopen van
huizen en auto's, het sparen voor
de kinderen, het investeren van
de rest van het kapitaal en het
nooit meer werken voor de rest
van hun leven. Zij zullen zelf
werksters in dienst nemen en hen
meer betalen dan de vastgestelde
lonen zijn. De gelden, die zij in de
pool van Littlewood hebben ge
wonnen, werden verkregen door
de inzet van 33 shilling en 6 pence.
De jonge, vermoedelijk Spaanse
vrouw, die, schermend met een biljet
van duizend gulden, in verscheidene
delen van ons land poogt door een greep
in de kas van winkels en dergelijke geld
te bemachtigen, verplaatst zich met
grote snelheid. Nadat zij op vier decem
ber in een Amsterdams warenhuis
3.025,had gestolen en 's middags
laat in Haastrecht 2.100,en ander
half uur later nog een poging in Arnhem
deed een grossierderij te benadelen,
blijkt zij nu ook nog getracht te hebben
in Den Haag en Gouda haar slag te
slaan. Na Arnhem heeft ze ook nog
haar geluk beproefd in Nijmegen. Al
deze pogingen zijn echter mislukt.
In Gouda kreeg zij in een warenhuis
te maken met de daar werkende dochter
van een adjudant van politie, die, blijk
baar door haar vader goed getraind, de
vrouw wantrouwde. De vrouw werd bij
die gelegenheid echter niet gearresteerd.
Verscheidene politiekorpsen in den
lande speuren naar deze vrouw. Haar
signalement luidt lang 1,60 meter, om
streeks 27 jaar oud, zwart, hoog opge
maakt haar en een zware make-up op
het gezicht.
In de meidagen van 1940, toen de
oorlog ook over Nederland begon te
razen, diende de heer van der Moere
bij de Koninklijke Marechaussee te
Breskens. Hij moest evenals vele ande
ren naar Engeland. Voor de overtocht
begon had hmij al heel wat rond ge
zworven door België en Frankrijk. Eerst
in de nacht van 10 op 11 juni werd in
de haven van Brest ingescheept. Toen
men de volgende morgen veilig in En
geland voet aan wal zette, was de ont
vangst niet zo enthousiast; de Engel
sen zagen de blauwe uniformen en
dachten dat het Russen of Polen wa
ren Vanaf het ogenblik dat dit mis
verstand uit de weg was geruimd, ver
anderde de houding.
Terwijl de heer Van der Moere dit
alemaal vertelt, komen er steeds meer
krantenknipsels, foto'fe en andere docu
menten op tafel. Ondertussen vertelt
hy verder. De eerste tyd werd in een
kamp doorgebracht. Gedurende twee
jaar was hij bij de Prinses Irenebrigade,
ingedeeld. Vervolgens werd hij aange
wezen om dienst te doen op „Stubbings
House" te Maidenhead, de verblijf
plaats van Koningin Wilhelmina.
„Stubbings House" bleek te. vochtig
en de koningin verhuisde naar een
landhuis „South Mimms" genaamd. De
heer Van der Moere werd tot comman
dant van de wacht benoemd. Vlak bij
deze woning viel op 20 februari 1944
een zware bom uit een vijandelijk
vliegtuig.
Twee Marechaussee's, d eheren Kievits
en Bontjes, werden vrijwel op slag ge
dood. de heer Van der Moere werd zo
danig gewond, dat hij zes weken in een
ziekenhuis moest verblijven. Bij de be
grafenis van de beide collega's was
Prins Bernhard aanwezig.
De heer Van der Moere vertelt dit al
lemaal kalm en rustig, telkens in zijn
herinneringen diepend alsof hij toen in
een totaal ander wereld leefde. Later
werd hij door Koningin Wilhelmina
als eerste met het bronzen kruis onder
scheiden; Kievits en Bontjes werd het
Op 12 maart 1945 kwam de heer Van
der Moere met Koningin Wilhelmina
per vliegtuig mee naar Nederland. Op
13 maart ging zij bij Eede (Aardenburg)
weer voor het ere s tdnalr' deergn
weer voor het eerst de grens over. De
heer Van der Moere kreeg verlof zijn
familie op te zoeken. Dat was een ont
roerend ogenblik waaraan hij en zijn
vrouw nog vaak terugdenken. Zijn
vrouw en kinderen waren naar Axel
verhuisd. Iemand bracht op die bewus
te dag .toen het gezin aan tafel zat,
een pakje met de boodschap „Dit is van
uw man en hij staat een eindje verder
te wachten". Toen kwam de heer van
der Moere zelf.
Koningin Wilhelmina vroeg me vaak
om „nieuws van thuis", zo vertelt de
heer Van der Moere. Zij was altijd vol
warme belangstelling.
In Apeldoorn heeft zij mij nog eens
aangesproken, enkele jaren geleden.
Toen Pris Bernhard voor enige jaren
plotseling per helikopetr in Terneuzen
kwam. liet hij mij bij zich komen en in
formeerde belangstellend naar mijn
tegenwoordige omstandigheden.
De dood van Prinses Wilhelmina heeft
ook de heer Van der Moere getroffen.
„Maar zij is heel kalm en rustig ge
storven". zo zegt hij. Dat is een grote
troost. Het is precies of de Londense
jaren nu ineens veel verder van hem
afstaan.
Een bromfietsendief uit Rotter
dam, die een heel lijstje van dief
stallen op zijn naam heeft staan,
is een paar rechercheurs uit de
Maasstad te glad af geweest. Hij
werd op 27 november gearresteerd
en over een hele serie diefstallen
aan de tand gevoeld. Tenslotte
bekende hij één van de gestolen
bromfietsen in de rivier de Gouwe
te hebben gegooid. Met twee re
chercheurs ging hij er naar toe
om de juiste plaats aan te wijzen.
Wat niemand had verwacht deed
deze 21-jarige knaap. Met een
forse duik sprong hij in het ijs
koude water en vóór de recher
cheurs van hun verbazing waren
bekomen, bereikte hij de overkant
en zette hij er de spurt in. Hij is
nog niet gevonden.
T"\eze week heeft het weekblad De
Linie zichzelf rijk met vlaggen ver.
sierd: het voortbestaan is verzekerd.
Wij steken er ook graag een vlag bij
uit. Dit weekblad bekleedde een bij
zondere plaats in het katholieke, in
het Nederlandse perswezen van na de
oorlog. Eerst was het nogal „clericaal"
van opzet en het verkondigde een
rechtlijnig katholicisme, dat Jan Derks
eens deed opmerken: De Linie is een
rechte lijn, die kronkelt van plezier,
omdat ze zo recht is. Het beleid evo
lueerde echter al spoedig naar wat we
tegenwoordig de openheid noemen.
Het blad deed daarvan blijken in de
merkwaardige stunt van het uitwisse
len van artikelen met de links-socia
listische Groene. Het zette zich vurig
in voor het oecumenisch gesprek o.a.
door een geregeld „Venster op het Pro
testantisme". In de politiek toonde het
zijn non-conformisme door besliste
stellingname tegen de beleidslijn der
regering inzake het Nieuw-Guinea-
problem, door pater Hoefnagels ruim
te te geven voor zijn militante artike
len over het sociaal-economisch be
leid, door pacifisten in de P.v.d.A.
aan het woord te laten over het vraag
stuk van oorlog en ontwapening.
Zo stelde het zich tot taak meer
dan de op de grote massa gerichte
dagbladpers stof tot studie en overwe
ging te schenken aan de katholieke
intelligentsia. Het plaatste zich in dit
opzicht op één lijn met het meer op het
godsdienstige toegespitste weekblad
De Bazuin en maandbladen als Roe
ping en Te Elfder Ure. Doch het kon
daarbij beter vasthaken aan de direc
te actualiteit en schonk ook feuille-
tonistisch allerlei zoals het beroemde
„Sterk Verhaal". Terwijl het geheel
een altijd weer verrassende opmaak
kreeg.
Dit alles kon op de duur echter geen
abonnementental opleveren, dat het
economische draagvlak sterk genoeg
maakte. Met bloedend hart zo
als dat heet werd het besluit tot
opheffing genomen. Waarop opeens
het besef doorbrak, dat dit een blama
ge zou betekenen voor intellectueel
katholiek Nederland. Hulptroepen
snelden van alle kant aan om de in
zakkende dijk te versterken. En men
ziet nu weer perspectief voor een
langdurig voortbestaan. We helpen het
hopen.
Doch men moet zich wel goed be
zinnen op de vraag, welke specifieke
taak een weekblad heeft te vervullen
naast de dagbladen en het al machti
ger wordende communicatiemiddel
van de televisie. De dagbladen zijn ook
geëvolueerd en geven in hun groeiende
omvang steeds meer stof, die buiten
do eigenlijke berichtgeving om gaat.
Do openheid van opiniëring en voor
lichting heeft daarin tevens sterk aan
betekenis gewonnen. Zo komt de spe
cifieke taak van het weekblad wat in
de lucht te hangen. We veronderstel
len echter, dat in het beraad van de
laatste weken bezinning op dit pro
bleem ook een belangrijke rol heeft
gespeeld. Want men zal wel begrijpen,
dat de geestdrift van het ogenblik geen
blijvende basis voor het voortbestaan
kan scheppen. Men zal precies moeten
weten, wat de opdracht van een week
blad in de huidige en snel evoluerende
wereld inhoudt. Dan kan men bou
wen op stevige balken.
gondskanselier Adenauer heeft nu
eindelijk een datum voor zijn af
treden bekendgemaakt. Afgezien van
de betekenis, welke deze bekendma
king heeft voor de kabinetsformatie,
kan men stellen, dat dit een wijze daad
is. De verdiensten van „der Alte" voor
het geschonden Duitsland van na de
oorlog zijn moeilijk te schatten. Hij
heeft door zijn vaste politieke lijn en
zijn ijzeren wil de bondsrepubliek als
een geëerd en volwaardig lid binnen
geleid in het gezelschap der democra
tische staten. Hij heeft de gevaren uit
het Oosten van het begin af aan op
hun wezenlijke waarde geschat en is
daardoor mede grondlegger geworden
van de Westerse politiek, welke de
communistische vloed moest indam
men. Hij zal als een grote figuur de
Duitse geschiedenis ingaan.
Maar in de laatste tijd dreigde deze
grootheid af te brokkelen door de
starheid, waarmede hij vasthield aan
zijn ambt, al klom zijn leeftijd al
naar de negentig toe. Er zat iets
krampachtigs in het geloof, dat hij
alleen in staat zou zijn het roer in
handen te houden, dat zonder hem het
schip van staat uit de koers zou gera
ken. Hij besefte niet, hoe perspectief
loos deze opvatting was en hoe zij ook
wantrouwen inhield tegenover ande
ren, die zich evenzeer inspanden om
de bondsrepubliek te dienen. Aan deze
pijnlijke situatie komt nu een einde.
Adenauer heeft zichzelf overwonnen.
Men mag er hem en zijn volk mee
feliciteren.
Naar ons van officiële zijde werd
medegedeeld zal de nieuwe U.L.O.
school te Kruiningen officieel geopend
worden op vrijdag 4 januari.
Het opperste gerechtshof van Israël
heeft afwijzend beschikt op een verzoek
van een van joodse geboorte zijnde
karmelieter monnik die als jood van
christelijk geloof wil worden erkend.
De betrokken monnik is de 40-jarige
broeder Daniel, die in Polen uit joodse
ouders werd geboren als Oswald Refei-
sen. In 1942. toen hij zich voor de nazi's
schuilhield, in een rooms-katholiek kloos
ter, was hij tot het christelijk geloof
overgegaan.
Vijf rechters van hef opperste ge
rechtshof moesten een oordeel vellen op
grond van de definitie, wie als jood kan
worden aangemerkt in het raam van de
Israëlische „wet op de terugkeer",
waarbij aan iedere jood het recht wordt
verleend, zich in Israël te vestigen en
waarbij deze dan automatisch de Israë
lische nationaliteit verkrijgt. Tot afwij
zing van het verzoek werd met vier
stemmen tegen een besloten.
De president van het gerechtshof,
Mosje Silberg, zei dat hij op historische
gronden tot de conclusie was gekomen,
dat een jood, die christen was geworden,
geen „jood" meer genoemd kan worden.
De Israëlische autoriteiten hebben broe
der Daniel wel het Israëlische staats
burgerschap aangeboden, echter niet op
basis van de wet op de terugkeer.
Broeder Daniel heeft tijdens de oorlog
honderden joden het leven gered, toen
hij als tolk werkzaam was bij de Duit
sers in Wit-Rusland. Terzelfdertijd hielp
hij met het oprichten van anti-Duitse
verzetsgroepen. Hij werd echter na ver
loop van tijd verraden en ter dood ver
oordeeld. Hij wist uit de gevangenis te
ontsnappen en verborg zich foen in een
klooster. Later bad hij zich bij guerrilla-
eenheden gevoegd en zich daar zo ver
dienstelijk gemaakt, dat hij een onder
scheiding van het Rode Leger kreeg.
Na de bevrijding ging hij in een karme
lietenklooster in Polen, vanwaar hij in
1959 naar Israël was vertrokken.
