eer
Nauwe banden met het zuiden
Vierenzestig titels
14
m
se eigen-
fking bij
Duwbaar-
I vakman-
op Bont-
prijs en
Ikaar. be-
brengen
if f 20.-
IP
15
DAGBLAD DE STEM VAN DONDERDAG 29 NOVEMBER 1962
15
KONINGIN EN VOLK VAN ONS GEWEST
Ongetwijfeld mag men spreken van nauwe banden tussen Wilhelmina en Neder
lands zuidelijke provincies. Immers, in Zeeland zette zij na de bevrijding weer
voor het eerst voet op vaderlandse bodem en nauwelijks enige dagen daarna
zocht zij contact met het Zeeuwse volk om het te troosten in zijn oorlogsleed.
In Brabant, onder de rook van Breda, vond zij haar eerste naoorlogse residen
tie en menige Bredanaar herinnert zich de triomfale tocht naar Annneville in
Ulvenhout, waar de spanning van zoveel jaren oorlog zich in een onvergetelijke
verwelkoming ontlaadde. In die dagen zijn de banden die Zeeland en Brabant
aan ons vorstenhuis verbinden nog nauwer aangehaald. Hoe dat gebeurde is te
leren uit een aantal foto's van die dagen, die op deze pagina verzameld zijn.
Telkens is koningin Wilhelmina het middelpunt van een enthousiaste bevolking
die blij was toen ze weer onverbloemd niet alleen haar aanhankelijkheid aan
ons koningshuis, maar met name aan de persoon van Wilhelmina kon betonen.
Een der mooiste herinneringen die Zeeland bewaart is ongetwijfeld de
terugkeer van Koningin Wilhelmina op bevrijd grondgebied. Het ge
beurde op 13 maart 1945 en een krijtstreep op de grond dicht bij de
douanepost te Eede markeerde de grens. Tussen puinhopen woei de
vaderlandse vlag. De eerste Nederlander die haar welkom heette was
de toenmalige commissaris der koningin in Zeeland, jhr. J. W. Quarles
van Ufford.
Koningin Wilhelmina wordt op Anneville begroet door
Bernhard, die hier zijn hoofdkwartier had ondergebracht.
,,Ik wist niet, dat het zó erg was!" Meermalen licett
koningin Wilhelmina deze woorden uitgeroepen, toen
zy kort na de bevrijding van zuid-Nederland een toeht
door Zeeland maakte. Ook deze wandeling over de ver
woeste Nolledijk in Vlissingen en een blik op het eens
zo mooie Nolleboseh legde haar deze woorden in de
mond.
Spoedig na haar terugkeer in Nederland bezocht koningin Wilhelmina de bevrijde Ne
derlanders in Zeeuwsch-Vlaanderen, op Zuid-Beveland en op Walcheren. Het enthou
siasme waarmee zij overal verwelkomd werd zal nooit worden vergeten. Deze foto
toont H.M. bij de verwelkoming in het Vlissingse Bellamypark, waar een voltallig
college van b. en w. haar opwachtte.
In september '46 bracht koningin Wilhelmina een bezoek aan
Walcheren om de wederopbouwwerkzaamheden te zien. En
thousiast heette de bevolking van Westkapelle haar welkom,
toen zij er rondwandelde in gezelschap van de burgemeester,
jhr. mr. A. de Casembroot, de tegenwoordige commissaris der
koningin in Zeeland.
Deze foto toont de prinses tijdens een inspectietocht door Brabant
in 1915.
Tijdens een bezoek aan het bevrijde Breda in mei 1945 werden de toenmalige
koningin en prinses Juliana op het bordes van het Bredase stadhuis uitbun
dig toegejuicht door de bevolking.
-f
Koningin Wilhelmina be
zocht in mei 1945 voor de
tweede maal haar bevrijde
vaderland. Dit keer met
prinses Juliana, die voor
het eerst ons land terug
zag en hier Prins Bern
hard weer ontmoette. De
ze foto laat zien, hoe het
vorstelijk gezelschap bij
zijn tijdelijke woning, An
neville in Breda, aan
komt.
Intens leefde Wilhelmina mee met het herstel van haar gesehonden
land na de bevrijding. En een manifestatie ais de boomplantdag op
Walcheren, in november 1946, bracht haar dan ook grote vreugde. Dat
is op haar gezicht te lezen, getuige deze foto, waarop men H.M. ziet
in gezelschap van o.a. de commissaris der koningin in een van de
huifkarren, die het gezelschap naar de Kreek brachten waar o.a. bo
men werden geplant voor het Wilhelmina-bos.
De band tussen prinses Wilhelmina en
het zuiden blijkt niet alleen uit de ve
le bezoeken, die zij aan dit gedeelte
van het land gebracht heeft, maar ook
uit de vele van de 64 titels, die zij
voert en die in de plaats zouden moe
ten staan van het bekende „enz. enz.
enz." na de officiële aanhef „Wij Wil
helmina, bij de gratie Gods koningin
der Nederlanden, prinses van Oranje-
Nassau".
Deze op onze gewesten betrekking heb
bende titels luiden:
Barones van Klundert. De eigenlijke be
naming van deze heerlijkheid is Nier
vaart. Waarschijnlijk hierdoor is bo
vengenoemde titel voor de koningin
verloren gegaan. Die van Vrouwe
van Niervaart" wordt nog wel ge
voerd.
Barones van Sint Maartensdyk. Deze
heerlijkheid was eerst in het bezit van
de Borsuele's en kwam later aan de
Egmonds, graven van Buren. Door
Anna van Egmond kwam de heer
lijkheid aan de Oranjes.
Barones van Breda. Door het huwelijk Barones van Niervaart. Deze heerliik-
van .Tnhanna van Pnlanpn mot TPn_ -r\_ x,-ia_„s.
- - V V. .v liv. Lr 1IUWCJ1JA
van Johanna van Polanen met En-
gelbert I, graaf van Nassau-Dietz
(1403), kwam de Baronie van Breda
in het bezit van de Nassau's waarin
deze sindsdien is gebleven.
- «uil .nv-1 mn.iv. HCC! 11JIV-
heid, ook wel De Klundert geheten,
werd afgescheiden van die van Strijen.
Zij kwam door de huizen Horn en Po-
lanen aan de Nassau's.
Kort na Haar eerste bezoek aan ons land keerde Hare Majesteit terug, dil
keer vergezeld van H.K.H. Prinses Juliana, die voor het eerst na vijf 'jaa:
voet op Nederlandse bodem zette. De aankomst der koninklijke familie
te Gilze-Rijen.
Barones van Colynsplaat. Door Anna
van Egmond is dit bezit aan het huis
Oranje-Nassau gekomen. Philips van
Hohenlohe, die gehuwd was met Ma
mvan Oranje, dochter van prins
Willem I en Anna van Egmond kreeg Barones van Steenbergen. Bezit van Jo-
icnc hanna van Polanen, gemalin van En-
Barones van Prinsenland. Frederik Hen
drik erfde in 1618 van zijn halfbroer
Philips Willem de in 1605 bedijkte Pol
der Princeland. Waarschijnlijk kwam
deze bezitting van Egmond-Buren.
het in 1596 in zijn bezit.
gelbert I van Nassau.
Barones van Cuyck. Deze heerlijkheid
werd door keizer Karei V verpand aan Bar9nes van Turnhout. In 1648 kreeg
Floris van Egmond en in 1549 door de Amalia van Solms deze heer-
keizer afgelost. Prins Willem T van GJ^eid, die in 1732 aan de koning van
Oranje-Nassau kreeg het in 1559 in ^u.lsen kwam. Engelbert II was kas-
pand. Na hem waren de prinsen Mau" Van Turnhout geweest.
SflBM kwamriL.Htn£riA£a"ï,f,VenJ Markgravin van Veere
pcuiuneren.
In 1648 kwam het aan prins Willem
II, daarna aan Willem III en ten slot
te aan Willem Karei Hendrik Friso.
Barones van Dongen. Deze heerlijkheid
werd in 1312 door de graaf van Vlaan
deren verpand aan Willem van Dui
venvoorde Deze gaf Dongen te leen
li?,- van Vaalhcm. Dit geslacht
behield Dongen tot 1513. In dat jaar
kwam het m bezit van graaf Hendrik
lil van Nassau, heer van Breda Met
de erfenis van René, prins van Oran
je, kwam Dongen aan prins Willem I
DD ot/n. a 1i 1
v.. Dit markizaat
werd in 1555 door keizer Karei V in
gesteld. Het werd ook wel het marki
zaat van Vlissingen en Veere genoemd
Na het aftreden van markies Maximi-
liaan III van Kruiningen werd in 1565
het markizaat te koop aangeslagen.
Twee jaar later trok Philips II het
weer tot zich. Hij verkocht het in
1581. Veere werd aan prins Willem I
aangewezen. De koningin draagt nog
de titel van markiezin van Veere en
Vlissingen.
Markgravin van Vlissingen. Zie Veere.
AWdiii uongen aan prins Willem I BiarKgravm van llssingen. Zie Veere.
en later aan het huis Oranje-Nassau. Barones van Willemstad. Deze stad werd
Nassau. in 1583 door prins Willem I gebouwd.
De Staten van Brabant schonken hem
Barones van Eindhoven. Deze heerlijk- deze heerlijkheid in 1584. Na Willem
heid kwam in het bezit van de graven m. kwam zij aan Willem Karei Hen-
Buren en zo kwam zij aan het huis drik Friso.
irim?^H"iuaSSaU' uDfZe titel, is echter Barones van Zevenbergen. Vroeger be-
mmiddels voor het vorstenhuis verlo- hoorde deze heerlijkheid aan StrijeK.
later werd 7l'i 7e»lfctor<r4in-
Ook Roosendaal kreeg na de bevrijding koninklijk bezoek.
Barones van Geertruidenberg. Vroeger
was deze heerlijkheid een gedeelte van
het graafschap Strijen. Zij kwam door
Duivenvoorde-Polanen in het bezit
der Nassau's.
Jarones van Grave. De stad en het
land van Cuyk waren vanouds
nauw verbonden als twee heerlijkhe
den, onder één heer. Grave kwam
dus onder dezelfde omstandigheden
als Cuyck aan ons vorstenhuis.
aan sJUJjew.
later werd zij zelfstandig en ging zij
over aan de huizen Glymes, Arem-
berg en Ligne. Koning Philips IV stond
haar af aan prinses Amalia van Solms
die gehuwd was met prins Frederik
Hendrik.
Barones van H. en Lage Zwaluwe. In
1376 gesplitst in Hooge en Lage Zwa
luwe. Eerstgenoemde werd overgedra
gen aan Margarethe van Lippe, gra
vin van Marck. Zo kwam zij aan het
huis van Nassau. In 1513 werden beide
TI we,er, herenigd. In 1574 kwam de Hoge
Heerlykheid aan prins Willem V.
