Volgens uitdrukkelijke wens in haar eigen boek:
Bijzetting te Delft
op 8 december
Kard. Ottaviani wil uitstel
schema over Kerk
Toestand prinses was
wel „zeer ernstig
Overlijden maakte overal
een zeer diepe indruk
Delft bereidt
zich voor
Applaus voor hulpbisschop van Lyon
Paus heeft
lichte griep
Voetbal gaat
zondag door
Rusland laat
plan-Castro los
Rigoletto
29
akt
DAGBLAD VOOR ZEELAND
-
Beatrix vandaag
naar
huis
Officiële aangifte
Rouwbetoon
Herdenkingen
- Een minuut stilte
- Vlaggen halfstok
Veren in oktober:
950000 auto s
3,9 miljoen mensen
16
102e JAARGANG
No. 24144
CJitgave: N. V. Uitg. Mij. Neerlandia
Directeur: E. H. B. Brader.
Hoofdredacteur: J. J. H. A. Bruna.
Redactieraad: J. M. A. C. v. Dongen,
C. J. v. Hootegem, mr. dr. A. J. J. M.
Mes, mr. H. M. L. de Rechter, P. V. M.
Vercauteren, L. J. v. 't Westende.
Bureaus: Breda - Reigerstraat 16 -
Tel. 22341 (4 lijnen) - Postgiro 1114111
Voor God, Koningin en Vaderland
DONDERDAG 29 NOV. 1962
Abonnementsprijs f 8,05 per kwartaal,
excl. 0,20 incasso; f 9,25 per post
excl. 0,35 incasso f 0,62 per week
Prijs van buitenlandse abonnementen
op aanvraag. Losse nummers 15 cent.
Advertentieprijs voor de gehele oplage
f 0,42 per mm (Ing. Med. f 1,05). Bij
contract aanzienlijke reductie. Volledi
ge tarieven en Algemene Voorwaarden
worden op aanvraag gaarne verstrekt.
Bureau voor de Zeeuwse Eilanden: GOES, Klokstraat 1 telefoon 6252 Bureau voor Zeeuwsch-Vlaanderen: HULST, Steenstraat 14 - telefoon 2377 (Bijbureaus: Terneuzen: IJsbaanstraat 24 - telefoon 2601 OOSTBURG: Nieuwstraat 41 - telefoon 2893)^
PRINSES WILHELMINA KRIJGT WITTE
UITVAART
„Waart ge toen niet aller ballingen moeder?
Vonden allen niet bij U een gul onthaal?
Milder werd uw voorheen wat stroeve taal
En milder werd gezelf, wijzer en vroeder."
Met deze woorden van de dichteres Henriette Roland
Holst herdacht kamervoorzitter dr. Kortenhorst gisteren
middag in de Tweede Kamer het overlijden van prinses
Wilhelmina. Gisterenmorgen, even voor zeven uur, had
het particulier secretariaat van prinses Wilhelmina mee
gedeeld: „Hedennacht te 0.59 uur is Hare Koninklijke
Hoogheid Prinses Wilhelmina in vrede ontslapen".
Zij wordt zaterdag 8 december begraven.
\-
I sül s ÏSSi
„Men hoeft geen prent
van U te snijden naar het leven.
Gij staet in 't hart des volcks gedreven.
En beelt U selven levende uyt
door raet en daet".
Deze woorden van Vondel zijn giste-
Vaststaat, dat prinses Wilhelmina, evenals prins Hendrik, een witte
begrafenis zal krijgen. Zij heeft er altijd blijk van gegeven dat zij de
dood beschouwde als de ingang tot het leven. De prinses zal in de
Nieuwe Kerk te Delft worden bijgezet bij haar voorouders.
Prinses Beatrix zal haar reis in het Verre Oosten afbreken en keert
vandaag terug. Prinses Irene, die in Engeland vertoefde, is gisteren
ren bij een der vele bijeenkomsten, teruggekeerd.
waarin het verscheiden van een groot In heel het land en ook in het buitenland heeft het overlijden van de
passing ^kllardlf'vnii^Wahel' I,rinses diepe indruk gemaakt. Overal hing de nationale driekleur
mina, van wie wij hier een der laatste halfstok en tal van gebeurtenissen werden afgelast. Gans Nederland
staatsiefoto's zien.
9?
De particulier secretaris van
prinses Wilhelmina, de heer Th.
Booy, heeft verklaard, geen enkele
verantwoordelijkheid te willen
dragen voor mededelingen, die de
afgelopen dagen zijn gedaan, vol
gens welke de gezondheidstoe
stand van de prinses minder ern
stig zou zijn dan in werkelijkheid
het geval was.
„Tot mijn grote verbazing", aldus de
heer Booy, „las ik zelfs dat prinses Wil
helmina nog rondliep en schilderde". De
indruk, dat de prinses al maandenlang
ernstig ziek zou zijn geweest, noemde
de heer Booy eveneens onjuist. Prinses
Wilhelmina heeft tot begin november
nog iedere dag het werk verricht in het
teken waarvan haar gehele leven, ook na
haar troonsafstand, heeft gestaan. Zij
TITO HEEFT ter gelegenheid van de
verjaardag van de Zuidslavische repu
bliek amnestie verleend aan 328 gevan
genen. Voor 267 personen werd de straf
verzacht, terwijl 175 man in voorwaar
delijke vrijheid werden gesteld.
KENNEDY heeft aan vier Arabische
staatshoofden zijn goede diensten aange
boden om tot een schikking van het con
flict in Jemen te geraken.
DE UITGEVER van het weekblad Der
Spiegel, Rudolf Augstein, die zich in
hechtenis bevindt, is gisteren van de ge
vangenis van Hamburg naar die van Ko
blenz overgebracht.
HET DOCHTERTJE (2,5 jaar) van de
familie Oene te Eerbeek, is bij het eten
van een schijfje sinaasappel gestikt.
ontving veel gasten op Het Loo. Eer
gisteren is de gezondheidstoestand van
prinses Wilhelmina, zoals uit het com
muniqué van de haar behandelende art
sen blijkt, zeer verslechterd.
Verklaring artsen
De arts, die de prinses de laatste tijd
heeft bijgestaan, was mevrouw M. J. de
Bruyn Kops - Akkerman (een vrouwe
lijke arts en echtgenote van de Blari-
cumse arts C. J. G. de Bruyn Kops). Ook
prof dr. D. Durre, arts voor hart- en
vaatziekten uit Amsterdam, werd ge
consulteerd.
De Rijksvoorlichtingsdienst liet op 22
november weten, dat de gezondheids
toestand van prinses Wilhelmina de laat
ste tijd iets te wensen overliet. „Reden
voor onmiddellijke ongerustheid is er
echter niet", zo luidde het officiële com
mentaar van een week geleden.
Thans is door beide artsen echter ver
klaard, dat in de laatste weken bij de
prinses verschijnselen van een hartaan-
doening waren opgetreden, welke, voor
al gezien de hoge leeftijd van de prinses,
als zeer ernstig moesten worden
beschouwd.
Bij de verslechtering van de algemene
toestand van de prinses zijn circulaire
factoren van invloed geweest. Ook aan
het feit, dat prinses Irene uit Engeland,
waar zij logeerde, in Nederland terug is
geweest om haar grootmoeder te bezoe
ken, is geen ruchtbaarheid gegeven.
Evenmin was bekend, dat koningin
Juliana, voor zover dit mogelijk was,
steeds in de nabijheid van haar moeder
verkeerde. De algemene indruk in den
lande was dan ook, dat de gezondheids
toestand van de prinses weliswaar te
wensen overliet, doch geen zorgen baar
de.
Uit het feit, dat prinses Beatrix haar
vandaag terug), mocht eveneens worden
afgeleid, dat geen ogenblik levensgevaar
bestond.
Vrij zacht
rouwde.
In verband met de zorgelijke toestand
van haar moeder, vertoefde koningin
Juliana, voor zover haar verplichtingen
dat toelieten, op paleis Het Loo, waar zij
ook gisterennacht verbleef. Prins Bern-
hard was met de prinsessen Margriet en
Marijke op paleis Soestdijk. Prinses
Beatrix werd telegrafisch op de hoogte
gesteld van het overlijden van haar
grootmoeder. De boodschap van het
overlijden werd prinses Beatrix in Hong
Kong gebracht tijdens een bezoek aan
een door een liefdadige instelling uitge
ruste gaarkeuken voor Chinese kinde
ren. Een functionaris van het gevolg
bracht de kroonprinses de inhoud over
van het telegram, dat de koningin haar
gezonden had.
Het staatsbezoek van zes dagen, dat
prinses Beatrix nog aan Japan zou
brengen, is afgelast. Zo ook de twee we
ken durende reizen door de V.S. en Ca
nada. Het bezoek aan deze laatste twee
landen zou onofficieel zijn. De prinses
zal nu met een vliegtuig van de Cana
dian Pacific Airlines van Hong Kong
naar Tokio vliegen en daar overstappen
op een DC-8 straalvliegtuig van de K.L.
M., dat haar via de noordpool de
kortst mogelijke route naar huis zal
brengen. Verwacht wordt, dat zij zater
dagmorgen kwart voor acht op Schiphol
zal aankomen. Prinses Irenq, die sinds
begin deze maand bij prinses Alice, de
gravin van Athlone in Londen logeerde,
is gisterenmiddag, nadat zij telefonisch
van het droeve nieuws op de hoogte
was gesteld, met een lijntoestel van de
stapte terstond ih een hofauto en reed
regelrecht naar pale-is Soestdijk.
Zoals hierboven reeds gemeld, zal de
begrafenis, zoals ook bij de bijzetting
van prins Hendrik het geval was, in het
wit zijn. Op uitdrukkelijke wens van de
overledene zal met betrekking tot de
kleding geen rouw worden gedragen..
Wat de kleding tijdens de begrafenis
aangaat is bepaald, dat de dames wit of
stemmige kleuren zullen kunnen dra
gen, doch geen zwart. Daarbij geldt, dat
bont niet rouwt, welke kleur het ook
mocht hebben. De he-ren zullen geen
rouwband dragen. In haar boek: „Een
zaam maar niet alleen" deelde de prin
ses mede. dat prins Hendrik en zij el
kaar hadden beloofd, dat hun begrafenis
in het wit zou geschieden. „Wij hadden
beiden de geloofszekerheid, dat de dood
de ingang tot het leven is".
In de late namiddag heeft in de raads
zaal ten stadhuize van Apeldoorn de of
ficiële aangifte plaatsgehad van het
overlijden van prinses Wilhelmina. Deze
aangifte geschiedde ten overstaan van
de burgemeester van Apeldoorn, mr. A.
L. des Tombe, in deze fungerend amb
tenaar van de burgerlijke stand, door de
eerste stalmeester en adjudant van de
koningin, W. F. K. Bisschoff van Heems-
kerek en de grootmeeste-r van het huis
van de koningin, J. J. L. baron van
Lynden.
De tekst van de akte, die nummer 1119
draagt, werd door burgemeester Des
Tombe voorgelezen en daarna door de
twee gemachtigden van de koningin als
mede door de burgemeester getekend.
In ve-rband met het overlijden zijn tal
K.L.M. op Schiphol teruggekeerd. Zij van gebeurtenissen afgelast. De Neder
landse Bioscoopbond adviseerde zijn le
den dringend de theaters te sluiten. De
horecabedrijven blijven tot het strikt
noodzakelijke beperkt en geen andere
muziek zal ten gehore worden gebracht
wanneer de leden althans het beroep
van hun hoofdbestuur volgen dan die.
van de officiële Nederlandse radiopro
gramma's. De radio- en televisiepro
gramma's zijn aangepast aan het droe
vige gebeuren. Vandaar dat er geen uit
zending was van Vasas - Feijenoord. Ra
dio Veronica zond geruime tijd niet uit.
Militaire sportevenementen zijn afgelast.
Het programma van de K.N.V.B. voor
a.s. zondag gaat echter wel door.
De regering heeft besloten, dat over
het afgelasten van openbare bijeenkom
sten en vermakelijkheden door haar geen
aanbevelingen aan de burgemeesters
zullen worden gegeven. Een beslissing
over het afgelasten wordt per gemeente
overgelaten aan de burgemeesters.
In heel het land, in de Tweede Ka
mer, in provinciale staten en gemeente
raden, is de geliefde oud-koningin her
dacht. In de Tweede Kamer deden dat
kamervoorzitter dr. Kortenhorst en prof.
De Quay. Alle ministers en staatssecre
tarissen van het koninkrijks kabinet wa
ren in de vergaderzaal aanwezig.
Voorzitter Kortenhorst noemde de
prinses een tedere landsmoeder, die
treurde met de treurenden en blij
was met de blijden. Haar naam zal
tot in lengte van tijden voor ons
volk een gezegende herinnering blij
ven. Prof. De Quay zei, dat prinses
Wilhelmina de wezenlijke betekenis
van het koningschap tot werkelijk
heid heeft gemaakt. Zij is het bin
dend element geweest in ons volks
leven.
In de Raad van State, voltallig bijeen,
herdacht prof. mr. L. J. M. Beel het
verscheiden van de prinses. De minister
van defensie liet een dagorder uitgaan
waarin hij zei: dat „het heengaan van
prinses Wilhelmina, aan wie Nederland
zo grote dank verschuldigd is, ons land
in diepe rouw dompelt".
Kardinaal Alfrink was een der auto
riteiten, die een korte herdenkingsrede
over de radio heeft uitgesproken. Hij
memoreerde, hoe hij des morgens in de
St.-Pieter het gerucht vernam van het
overlijden van prinses Wilhelmina, een
gerucht, dat hij onmiddellijk liet verifi
ëren. Namens de Nederlandse bisschop
pen betuigde de kardinaal aan koningin
Juliana diep en oprecht medeleven. Hij
noemde de overleden prinses een der
grote vorsten van de laatste eeuw, wier
figuur innig diep met hot Nederlandse
volk was verbonden. Vooral prees de
kardinaal in haar haar rotsvast geloof
in de Heer. Men acht het aannemelijk
dat de kardinaal naar Nederland terug
keert voor de teraardebestelling van de
prinses.
In het buitenland heeft het gebeuren
Weersverwachting van het K.N.M.I.
Z tot vanavond, opgemaakt gisteren-Z
Z avond 23.15 uur: Z
Z Half tot zwaar bewolkt en op de 2
Z meeste plaatsen droog weer. Aanvan- J
J kelijk bier en daar mist. Weinig ver-
andering in temperatuur. Zwakke tot
matige wind uit westelijke richtin-
j gen, in het Waddengebied later toe-
nemend tot krachtig.
Vandaag: zon onder 16.34 uur. Maan 5
onder 18.32 uur. Z
Z Morgen: zon op 8.23 uur. Maan op
11.07 uur.
In Delft bereidt men zich erop voor,
dat volgende week zaterdag aldaar in de
koninklijke grafkelder van de Nieuwe
Kerk de bijzetting zal plaatsvinden van
het stoffelijk overschot van prinses Wil
helmina.
Men is reeds begonnen met het her
stellen van kapotte ruitjes in de glas-in-
lood-ramen in de Nieuwe Kerk, terwijl
de dienst van openbare werken voorbe
reidingen treft om de straten, waarlangs
de rouwstoet zich zal begeven, een ex
tra reinigingsbeurt te doen ondergaan.
In de Nieuwe Kerk, waar de steen van
3,5 ton, die de koninklijke grafkelder af
sluit, zal moeten worden verwijderd,
worden uiteraard vele autoriteiten ver
wacht.
Onduidelijk is nog of prinses Wilhel
mina een staatsiebegrafenis zal krijgen.
Hieromtrent wacht de regering op richt
lijnen van koningin Juliana, die terza
ke vanzelfsprekend zal handelen conform
de wensen van haar overleden moeder.
In de gisteren gehouden ver
gadering van het Concilie heeft
kardinaal Ottaviani het voorstel
gedaan, om de laatste week van
het Concilie te wijden aan de be
spreking van het schema over de
Moeder Gods. Dit, zo zeide de
kardinaal, zou een mooie voor
bereiding zijn op de sluiting van
deze eerste zitting, welke op het
feest van Maria Onbevlekt Ont
vangen valt.
De kardinaal zei echter ook nog, dat
hij het een verwonderlijke beslissing
vond van het presidium om eerst te
bepalen, dat het schema over de Moe
der Gods direct na dat over de een
heid van de commissie der Oosterse
kerken behandeld zou worden en kort
daarop van mening te veranderen en
het schema over de Kerk aan de orde
te stellen. Kardinaal Ottaviani vond
het schema, dat van de door hem voor
gezeten theologische commissie afkom
stig is, zo groot en zo belangrijk, dat
hij het liever helemaal niet meer aan
de orde gesteld zou zien.
Een zwak applaus van Italiaanse en
Spaanse bisschoppen bewees, dat
slechts een klein deel van de vaders
het voorstel van de kardinaal kon
waarderen. Zij blijven van mening, dat
de Concilievaders op dit ogenblik eerst
en vooral behoefte hebben aan duide
lijke stellingneming in vele vraagstuk
ken die de Kerk betreffen. Bij zeer ve
len kreeg het voorstel van de kardi
naal dan ook een ongunstig onthaal.
Daarna kondigde de secretaris aan,
dat morgen het eerste hoofdstuk van
het schema der liturgie in stemming
gebracht zal worden. Het is niet ze
ker, zo vernemen wij van andere zij
de, dat hot hele schema der liturgie
voor het einde van de zitting in stem
ming kan worden gebracht. Bij de ver
dere bespreking van het schema over
de eenheid dor Kerk, uitgebracht door
de commissie voor de Oosterse kerken,
hebben enkele Italiaanse en Spaanse
bisschoppen opnieuw gewaarschuwd
voor indifferentisme en interconfessio-
nalisme. Zij vrezen bij al te verregaan
de oecumenische contacten voor een
vermindering van de waarheid.
Daartegenover meenden anderen dat
men wel alles moet doen om tot een
heid te komen. En in een indrukwek
kende toespraak, toegejuicht door vele
vaders, hield de hulpbisschop van
Lyon, mgr. Ancel, die zelf lange tijd
als schoenmaker temidden der arbei
ders geleefd heeft, de vaders voor ne
derig schuld te bekennen. Hij wees er
op dat wij als katholieken vooral de
nederigheid moeten beoefenen ook ta
v, de waarheid. De nederigheid moet
niet afzien van de waarheid der leer,
maar ook niet van die der geschiede
nis Wij", zo zeide de bisschop, „als
katholieken zijn voor een groot deel
zelf schuld eraan, dat er zo vele niet-
katholieken zijn. De Kerk is heilig, ze
ker, maar de leden ervan zijn het niet.
En als wij schuld bekennen, moeten
wij het niet in algemene frases doen,
die niets zeggen en niemand treffen.
Maar wij moeten ook op concrete pun
ten willen erkennen dat wij verkeerd
hebben gedaan. Die nederigheid vraagt
ook van ons menselijke tradities op te
geven als zij voor de eenheid noodza
kelijk zijn".
eveneens diepe indruk gemaakt. Van
vrywel alle vorstenhuizen uit Europa
kwamen condoleancetelegrammen.
President Kennedy prees de overleden
vorstin als een persoon van „grote
moed", wier karakter hij vooral in de
tweede- wereldoorlog had leren bewon
deren. In Noorwegen (waar prinses Wil
helmina graag met vakanties vertoefde)
en België, in Oostenrijk en Engeland
heeft het gebeuren diepe indruk ge
maakt. Alom in de wereldpers zijn lan
ge commentaren gewijd aan de overlede^
ne, voor wier moed en godsvrucht men
diep respect heeft.
In een communiqué van Buckingham
Palace is medegedeeld, dat prinses Alice,
gravin van Athlone, koningin Elizabeth
van Engeland zal vertegenwoordigen bij
de teraardbestelling van prinses Wilhel
mina.
In Nederland zelf hangen de vlaggen
met rood-wit-blauw overal halfstok. Op
de ministeries en op de ambassades. Op
de kantoren en op de grote huizen van
bank- en zakenwereld. Maar ook hon
derdduizenden burgers hebben de vader
landse driekleur ontrold en betuigen al
dus medeleven en droefenis.
Vandaag en in de komende dagen zul
len velen in dankbaarheid denken aan
de overleden koningin in haar eenzaam
paleis.
Naar het K.N.P. uit Rome ver
neemt heeft de paus een lichte
griep. Hij zou volgens zegslieden
van het Vatieaan bij zijn vroege
tocht naar een der Romeinse pa
rochiekerken kou hebben gevat.
Bovendien blijkt hij zich nogal te
hebben vermoeid tengevolge van
talrijke audiënties aan bisschop
pen.
De officiële mededeling van de
Vaticaanse persdienst zegt slechts
dat de paus lichtelijk ongesteld is.
Gisteren is de nieuwe lijfarts van
paus Joannes, prof. Gasbarrini uit Bo
logna. in Rome aangekomen en zal de
paus bezoeken.
Dit bezoek was echter al van tevoren
afgesproken en heeft niets met de ziek
te van de paus te maken, wel met he-t
feit, dat de professor gisteren getuige
moest zijn bij een huwelijk.
Het is de eerste maal dat paus Joan
nes bedlegerig is sinds hij op 28 oktober
1958 paus werd. In de meer dan tachtig
jaren van zijn leven heeft hij nooit iets
ernstigers gehad dan een verkoudheid.
Het bestuur van de Koninklijke
Nederlandse Voetbal Bond heeft
besloten dat de competitiewedstrij
den, welke zijn vastgesteld voor
het komende weekèinde normaal
doorgang zullen vinden. Het
verzoekt echter de clubs de vlag
gen halfstok te hangen en voor de
aanvang een minuut stilte in acht
te nemen.
Door de Koninklijke Nederlandse
Zwem Bond is eenzelfde besluit
genomen met betrekking tot de
waterpolowedstrijden en de zwem-
evenementen.
Naar aanleiding van het overlijden
van prinses Wilhelmina heeft het per
soneel van de domeinen te Apeldoorn
vrij gekregen. Op de foto zien we de
arbeiders bij het verlaten van het
terrein van het paleis Het Loo.
Op het einde van oktober hadden de
veerboten van de Provinciale Stoomboot
diensten dit jaar 3.891.495 passagiers en
949.495 auto's vervoerd. In oktober alleen
werden 281.971 passagiers en 89.903 au
to's overgezet. Bij Kruiningen en Perk-
polder moesten bijna 15.000 auto's ach
terblijven.
Uit betrouwbare bron is verno
men, dat Rusland zijn steun aan
het plan-Castro voor een schikking
van de Cubaanse crisis, dat vijf
punten omvat, waaronder de eis,
dat de Amerikanen hun marine
basis in Cuba opgeven, heeft los
gelaten.
Secretaris-generaal Oe Thant zou dit
aan zijn omgeving hebben meegedeeld.
Wel zou Rusland echter nog het verzet
van Castro steunen tegen de Ameri
kaanse eis, dat Cuba kan worden gecon
troleerd op de aanwezigheid van offen
sieve wapens en er aan vasthouden, dat
als inspectie in Cuba moet plaatshebben,
eveneens „invasiebasissen" in Florida
moeten worden geïnspecteerd.
(Advertenties)
11
BREDA Eindstraat hoek Houtmarkt
super bolknak
