ier voor
WEET U HET ECHT BETER ALS HET OM
DE KATHOLIEKE ILLUSTRATIE GAAT?
PROGRAMMA'S VAN RADIO EN TV
Risico
niet
van risicoselectie
onderschatten
te
IMI
Wat zegt U": 1, 2 of 3?
S E
s
1j
Li.
-1
i
I E
i
i
S g
i
1
IJ
i
i
1 K
1
Li.
i
i
C
rechtsverkrachting
vertrouwen (lil)
amate
cuba (ii)
bergse kermis (1)
bergse kermis (11)
„een verrassing voor
de bredanaars
toonkunst-concert
in concordia (11)
gastarieven (v)
gas- en licht bedrijven
poolse graven
hup nac
actie voor arme
brazilianen
NV SLAVENBURG^ BANK
Beleggingsfonds
soms te log
Televisieprogramma s
exclusieve
gordijnstoffen
rst-
1
jiv
II!
Tvj
B A
B
1
1 B
i
1
s
1
1 D
1
1
1
fi F
1
B r
G
1
1
8 H
I
1
t
1
1 K
1
1
1
B
M
ni
iv!
lil
8
1 D
I F
15
DAGBLAD DE STEM VAN ZATERDAG 3 NOVEMBER 1962
15
(Advertentie)
Sedert enige weken is de broodprijs
te Breda met 3 a 4 cent per 800 gram
gestegen, in strijd met de via de radio
en pers afgelegde verklaringen van
minister De Pous, dat de broodprijs
slechts 1 cent hoger mag zijn dan in
juni 1962.
Ofwel de minister heeft het publiek
misleid en mist te dezer zake ieder ge
zag, ofwel de bakkerspatroons hebben
al wekenlang nun klanten voor duizen
den bestolen.
De bloemprijs als zodanig is niet van
belang, alleen de wet, want als mor
gen de huisbaas van een bakker een
tientje meer huur vordert, op grond
van het feit dat het onderhoud duur
der is geworden, dan beroept diezelf
de bakker zich wel op de (huur)-wet en
weigert meer te betalen dan hij wette
lijk verschuldigd is.
Hoe denkt men het afgeperste geld
terug te betalen
BREDA EEN SLACHTOFFER
Wie die Van D. is, die vorige week
zo mooi heeft geschreven over de dorps
politiek en die de zeven raadsleden die
hun vertrouwen in wethouder Op de
Weegh hebben opgezegd zo'n beetje gek
heeft weggezet, weet ik niet, maar ik
zou toch wel even wat willen opmer
ken. Het lijkt mij volkomen juist, dat
de zeven raadsleden dit standpunt heb
ben ingenomen, want het bestaat niet,
dat men met iemand, die er toch wel
duidelijk blijk van heeft gegeven, dat
men geen staat kan maken op zijn
woorden, nog kan samenwerken. Het
is in het leven toch ook zo. dat men
een vriend door wie men eenmaal be
drogen is uitgekomen, onmiddellijk de
rug toekeert. Een man een man, een
woord een woord, zegt het spreek
woord. Voor de verhoudingen in Was
pik zal het goed zijn als er eens even
schoon schip wordt gemaakt.
Met dank voor de plaatsruimte.
WASPIK VAN G.
Al enkele keren heb ik in uw blad
gelezen, dat er van 17 tot en met 22
november in Waalwijk een missieten
toonstelling „Amate" wordt gehouden.
Volgens de berichten zou deze tentoon
stelling niet alleen voor Waalwijk maar
ook voor de plaatsen Waspik en De
Moer bedoeld zijn. Nu kan ik mij heel
goed voorstellen, dat het dorp Waspik
bij een dergelijk evenement wordt be
trokken, omdat het wel niet mogelijk
zal zijn zo'n tentoonstelling in Waspik
te houden. Maar hoe men erbij komt
het zo ver afgelegen De Moer erbij
te betrekken is mij een raadsel. De
Moer hoort onder de gemeente Loon
op Zand. Waarom dan ook niet Loon
op Zand en Kaatsheuvel bij deze ten
toonstelling betrokken? Mij dunkt, dat
het toch best mogelijk is de tentoonstel
ling ook te houden in Loon op Zand
of in Kaatsheuvel. Of is Waalwijk zo
veel meer?
U dankend voor de plaatsruimte
teken ik,
KAATSHEUVEL W. DE R.
(Naschrift redactie: Het schijnt in
derdaad in de bedoeling te liggen
t.z.t. de tentoonstelling „Amate" ook
in Kaatsheuvel te houden.)
Ik ben het geheel eens met de heer
A., als hij schrijft dat Kennedy te lang
gewacht heeft met ingrijpen.
Als wij de wereldsituatie bezien na
de laatste wereldoorlog, dan zien wij
het communisme over de gehele wereld
opdringen. Het communisme is immers
gericht op wereldoverheersing. De oos
telijke staten kwamen al heel gemakke
lijk in hun macht, men denke slechts
aan Polen, Hongarije, Oost-Duitsland,
Bulgarije, Joegoslavië e.a. Finland kon
men ook gemakkelijk naar hun pijpen
laten dansen door dreigementen. Ook
in 't rumoerige Midden-Oosten en zelfs
in Afrika kwamen zij wel aan hun
trekken.
Maar wat in Zuidoost-Azië gebeurt,
gaat alle perken te buiten. Men denke
slechts aan Laos, Korea, Vietnam en
Tibet, welk laatste land zo maar, zon
der een woord van protest aan de com
munisten werd overgeleverd.
Nu laten zij ook India niet met rust
en het is daar zelfs al tot een complete
oorlog uitgegroeid.
Indonesië werd opgeofferd in de hoop
het voor het westen te behouden, het
zo tot een gemakkelijke prooi voor de
communisten makende.
Ik voor mij geloof dat als het com
munisme 't gehele Verre Oosten in z'n
macht heeft het zich pas goed zal
gaan bezighouden met het vrije wes
ten. Dit zal als het zo doorgaat slechts
een kwestie van tijd zijn.
En nu Cuba. Ware het niet beter
geweest dit land economisch te steu
nen dan het san kapitalistische uitzui
gers prijs te geven. Want als u dan ziet
dat voor Fidel Castro aan de macht
kwam 60 procent van de bevolking in
grote armoede leefde, dan kan men
deze mensen beter begrijpen. Men
heeft dit echter niet gedaan en het
land economisch geboycot en zo in de
armen van het communisme gedreven.
Nu deed men beter zich eerst op eigen
borst te kloppen. Het communisme zal
heus voor geen enkele grens halt hou
den als het de kans krijgt
KAATSHEUVEL M.L.
Gaarne zou ik willen inhaken
op een kermisartikel, dat in uw dag
blad is verschenen. Daarin zegt uw
verslaggever, dat hij, of dat veel men
sen in Bergen op Zoom het wenselijk
vinden, dat de duur van de kermis
drastisch wordt ingekort. Van negen
dagen tot drie of vier dagen. En verder
wordt dan beweerd, dat er op die drie
,y.ler kermisdagen evenveel belang
stelling zou zijn, dan op die negen
dagen tezamen.
Deze bewering lijkt mij niet helemaal
juist. Ik ben van mening, dat, wanneer
men de duur van de kermis op bij
voorbeeld vier dagen gaat stellen, de
belangstelling, die toch al niet zo groot
was gedurende de afgelopen kermis,
nog eens aanzienlijk zou afnemen. En
dat zou eigenlijk het definitieve einde
van onze eens zo druk bezochte na
jaarskermis betekenen. Ik geloof, dal
de tijd nog niet rijp is, om met alle
kermisattracties te gaan kappen, zoals
het heet in het artikel over de kermis
Het zou werkelijk de genadeslag be
tekenen voor dit najaarsevenement.
Wel voel ik, en ongetwijfeld velen
met mij, voor „het .doen toenemen van
de attractiviteit van de kermis". Dat
is inderdaad dringend noodzakelijk.
Men dient de kermis te omlijsten mei
bals, voorstellingen van kolderfilms in
de plaatselijke bioscopen enz. Eerst dan
wordt er een behoorlijke kermissfeer
geschapen. Maar aan die negen dagen
die de kermis duurt, daar moet men
niet aankomen. De kermis is nu een
maal een begrip geworden in Bergen,
ook al gaat men er niet heen.
Met dank voor de plaatsruimte.
BERGEN OP ZOOM W.S.L.
Ik geloof, dat men het bij het recht»
eind heeft, wanneer men zegt. dat de
kermis voor een toch nog kleine stad
zoals Bergen op Zoom is, veel te lang
duurt.
Vooral omdat het de laatste jaren
niet meer het geval is, zoals in een
artikel in uw krant zeer juist wordt op
gemerkt, dat men ook vanuit de omge
ving naar de Bergse kermis komt. En
wat voor gezelligheid vindt men op
een kermis, waarop geen kip te zien is.
Geen!
Ja, de duur van de kermis beperken.
Of liever nog: we moeten er helemaal
mee ophouden. Gelooft men nog echt,
dat de kermis de mensen aanspreekt?
En nu maar hopen, dat het de car
naval niet zal vergaan, zoals het de
kermis de laatste tijd vergaan is. Maar
dat zal ook wel niet.
BERGEN OP ZOOM M.D.
Hiermee wil de heer Karl Gutmann
de Bredanaars zoet houden, t.w. een
reprise van „As you like it". Naar
onze smaak is dit een zakelijk handig
heidje, maar ook niet meer. Immers
zal naar alle waarschijnlijkheid „Con
cordia" uitverkocht zijn tijdens de eer
ste vertoning na de restauratie. De
heer Guttmann wil dit rechtvaardigen
door „dat Bredase publiek" wijs te ma
ken (trachten) met de woorden „de
beste zaalreacties in Breda ook in
de tijd van Shakespeare allemaal
heerlijk". Hoe dankbaar is mijn kleine
hond. Dacht de heer G. nu werkelijk
dat de Bredanaars daar in trappen,
terwijl op een andere pagina in „De
Stem" een artikel staat waarin de
heer Gutmann met veel ophef bekend
maakt twee Nederlandse premières te
zullen uitbrengen in de Tilburgse
schouwburg.
As you like it heer Guttmann, kunt
u deze reprise beter geven in Tilburg
of. misschien nog beter, in Amster
dam.
Edele E'rabant. (Breda
BREDA J.S.
Naar aanleiding van de verschenen
verslagen over de uitvoering van het
Toonkunstkoor met werken van Honeg-
ger en Orff op dinsdag 9 oktober zijn
wij het mt de gemaakte opmerkingen
volkomen eens. (O.a. de zwakke bezet
ting van de mannenstemmen: een diep
treurig geval voor een stad van over
de honderdduizend inwoners, waarin
het blijkbaar niet mogelijk is, een be
hoorlijk bezet koor te vormen.) Maar
een belangrijk feit heeft men over het
hoofd gezien: Concordia is geen concert
zaal.
De op de achtergrond licht groene,
flapperende doeken zijn nu niet bepaald
een ideaal „klankbord" en blijven een
onoverkomelijk obstakel om zelfs de
koorklank van 'n met tw.eehonderd man
bezet koor behoorlijk over het voet
licht te brengen.
Een dringende oplossing is hoogst
noodzakelijk
BREDA EEN CONCERT
BEZOEKER
Gelukkig dat er ook nog Bredanaars
zijn, die niet passief blijven toezien
hoe er met onze gasrekeningen wordt
gesold.
Het heeft er alle schijn van, dat de
gemeentelijke gas-instanties dictatortje
gaan spelen om de rentabiliteit van het
bedrijf zo hoog mogelijk op te voeren.
Dit op zich is een nobel streven,
maar jammer genoeg gaat het ten
koste van onze portemonnee. Tot vorig
jaar was een rekening van f 20 normaal,
nu zijn het bedragen geworden waar
een gezin een week van kan eten.
De laatste stunt in deze affaire was
„de vooruitbetaling". Nog een rekening
extra.
Met welk recht dit overigens is
gebeurd is nog niet duidelijk. Het zou
wel eens kunnen zijn, dat over dit
beleid binnenkort vragen gesteld wor
den in de komende raadsvergadering.
Zoals u nog kortgeleden hebt kunnen
lezen in De Stem heeft men nog een
verrassing voor ons in petto. Het vuil-
nisemmergeld moet met 200 of 300 pro
cent omhoog.
Het lijkt wel of er bij de gas-instan-
ties mensen rondlopen met 'n ministers
salaris, gezien de kwistige hand waar
mee ze de bedragen van onze gas-
rekening forceren.
Dit is het vijfde stukje over de gas-
tarieven. Ik hoop dat er nog 15 zullen
volgen. Mogelijk dat er dan iemand
wakker zal worden bij het „gas" en
begrip zal tonen voor onze moeilijk
heden.
BREDA J. V.
Naar aanleiding van de nieuwe re
geling voor het verrekenen van gas-
en lichtverbruik, waarop al enige reac
ties zijn verschenen, moet mij toch nog
het volgende van het hart.
Waarom moet er door de gemeen
schap een voorschot worden voldaan?
Het antwoord staat op de rekening.
Het is o.a. nodig i.v.m. verhuizing.
Zelf heb ik al enige verhuizingen van
dichtbij meegemakt. Maar wanneer er
iemand verhuist, wordt de verrekening
aldus rechtgetrokken door opname van
het verbruik in het te verlaten pand
en tevens afsluiting. Van deze verbruiks-
periode wordt een rekening opgemaakt
en voldaan. De nieuwe bewoner wordt
weer aangesloten met het bekende ge
volg. Door deze handelingen komt er
niemand aan tekort. Waarom dus nu
dit voorschot, dat varieert van plm.
f 20 tot tegen de f 100. Zelf heb ik een
voorschot moeten storten van f 43 be
treffende één pand. Veertien dagen
daarna kreeg ik een rekening van drie
maanden verbruik, welke rekening in
veertien dagen moet worden voldaan.
Hebben de heren, die deze regeling ge
troffen hebben, er wel eens bij stil
gestaan. dat er gezinnen zijn, die deze
bedragen beslist niet in zo'n korte tijd
kunnen missen? Niet iedereen heeft een
salaris van een directeur. Hebben de
gemeentelijke gas- en lichtbedrijven
soms behoefte aan een renteloze lening,
welke door de gemeenschap bijeen
gebracht moet worden?
BREDA J.C.M.J.
Een bewogen moment was het, de
dodenherdenking bij de Poolse graven
op Allerheiligen jl. in Ginneken. Voor
de 18e maal werd er de „Last Post"
geblazen en werden door afgevaardig
den van verschillende instanties weer
kransen gelegd op de keurig verzorgde
graven.
Nu er sprake van is geweest dat de
Poolse gesneuvêlden van ons kerkhof
door de Oorlogsgravendienst zouden
worden overgebracht naar een „Ere
begraafplaats" in Breda was de belang
stelling nog groter dan anders. Ieder
wilde deze waarschijnlijk laatste maal
meemaken.
Het is mij opgevallen dat dit jaar
ook een krans werd gelegd door de
Oorlogsgravendienst.
De bevrijding door de Polen met
daarop aansluitend de maandenlange
inkwartiering van Poolse militairen bij
de bevolking van Ginneken heeft een
band geschapen tussen de Polen cn ons.
Zelden zal ook iemand het kerkhof be
treden zonder niet even te bidden bij
de Poolse graven. Het kerkhof zonde?
de Poolse graven is ondenkbaar Gewor
den. Moeten zij nu worden opgegraven
om straks te dienen als bezienswaardig
heid van toeristen op een erebegraaf-
nlaats9
BREDA J. VAN DONGEN
Als trouwe supporter van onze ver
eniging NAC moet mij iets van het
hart. In ons eerste gaat het niet goed
omdat er volgens mij geen goede geest
heerst. Er worden zondebokken op
gezocht, maar die kunnen we zo maar
niet aanwijzen. Er wordt over de radio
en in de pers gesproken en geschreven
dat er geen schutter is. Maar dat is
volgens mij helemaal geen probleem.
Ik heb nu de wedstrijden van het
tweede gezien.' Hierin zag ik de moei
lijkheid niet die er bij het eerste wel
is: het niet begrijpen van elkaar. Het
was zondag jl. een lust om te zien,
hoe NAC 2 tegen Sparta 2 voetbalde.
Ik heb bij het tweede mooiere wed
strijden gezien dan bij het eerste. Ik
zou voor willen stellen om het vol
gende elftal te formeren, dat volgens
mij en vele anderen meer kans van
slagen zou hebben: doel: Peter v. d.
Merwe; achter: Lazeroms, Mul en
Kuys; midden: Luyten en Schrijvers:
voor: Vissers, Canjels, v. Deuren, Ge-
raerds en Groenewegen.
BREDA T.v.d.V.
Verscheidene dagbladen publiceren
het laatste jaar artikelen, waarin vaak
op suggëstieve wijze de verschrikkelijke
noden van dit continent beschreven
worden. Tegelijk leggen zij er de na
druk op hoe gevaarlijk de situatie in
dit werelddeel zich toespitst en van
hoeveel belang het is voor de vrije
wereld, dat Zuid-Amerika hulp van
ons krijgt bij zijn worsteling met die
problemen en met de communistische
dreiging.
Daarom vind ik het des te opvallen
der dat hierop zo weinig gereageerd
wordt. Iedereen leest die artikelen,
maar verder gebeurt er niets. Het
schijnt niet tot de mensen door te
dringen dat daar een worsteling aan
de gang is, waarvan de uitslag ook
voor onze toekomst van beslissend
belang kan zijn. Persoonlijk heb ik
de indruk dat tot nu toe alleen Z.H.
de Paus en president Kennedy echt
begrepen hebben wat er op het spel
staat. Met een „Pro mundi vita" en
een „Alliance for progress" proberen
zij te helpen, maar kunnen wij, ge
wone burgers, ook niet een handje hel
pen bij een of meer projecten?
Toevallig vond ik vorige week een
folder in mijn brievenbus van een
„Actie Radio Jales". Volgens die fol
der zijn enkele mensen een actie be
gonnen om het Braziliaanse gebied
Jales aan een radiozender te helpen.
Het is een concreet plan dat reeds is
goedgekeurd door de Braziliaanse re
gering maar waarvoor ginds de finan
ciën ontbreken. Het is de bedoeling
door deze radiozender de bevolking
voorlichting te geven op het gebied
van landbouw, hygiëne, kinderverzor
ging e.d.
Ik vind dit een fantastisch idee en
heb graag een bijdrage geleverd voor
de f 60:000 die voor dit project nodig
zijn. Misschien is dit ook voor andere
lezers, die wel zouden willen helpen
maar niet weten hoe, een oplossing?
Het adres- van de actie is: 't Hof 57,
Bergeyk (N.B.). Giro 1023100.
GEMONDE A. H. KLOMP
I t ij Stuur onderstaande bon In open envelop, gefrankeerd met 4 ct. postzegel, aan:
Hebt u als niet-abonnee geen verkeerd beeld wan- Katholieke illustratie, Nassauiaan 51. Haarlem,
neer u over de Katholieke Illustratie denkt of praat
Misschien te ouderwets te Star 1te Stü^ üe enige BON Gaarne zal ik de Katholieke Illustratie gratis en
manier om goed over dit moderne, flitsende, actuele B vrijblijvend 3 weken op proef ontvangen.
gezinsblad te kunnen oordelen, is het eens goed te Naam-
lezen en er eens echt van te genieten. Dan zult u tot Jb% Adres:
uw verrassing ontdekken, dat dit blad na twee of drie t v Plaats:-
nummers onmisbaar voor u wordt, als lezer èn als H nr ir*Tuni icizrr 11 i iiqtratif
katholiek. Wat zegt u van dit sportief aanbod? ^ch h^besTe thuis voelt.
kJU HONDEN. DIE ONMISBAAR ZIJN.
Blindengeleidehonden leren hun prachtig werk.
1 DE SNELSTE VROUW TER WERELD.
Wilma Rudolph, het negermeisje, studeert voor onderwijzeres.
ZIJI9 LEVEN HANGT AAN EEN ELEKTRODEDRAAD.
Een kunsthart strijdt tegen de dood.
Zaterdag 3 november
HILVERSUM I 402 m
KRO: 12,30 mededelingen t.b.v. 1- en tb.
12.33 licht ensemble m. zangsol., 13.00
nws., 13.15 platennws., 13.20 musiceren
de dilettanten, 13.45 Franse les, 14.05 v.
d. jeugd, 15.00 klass. strijkkw., gr., 15.45
lichte orkestmuz., 16.00 Als de dag van
gisteren, klankbeeld, 16.30 lichte orkest
muz. en zangsol., 17.00 v. d. jeugd, 17.15
gramm.muz., 17.30 boekbespr., 17.40 in
strumentaal octet, 18.00 kunstkron., 18.30
Corte Metten: licht progr., 18.50 praatje
voor politieke voetgangers, 19.00 nws.,
19.10 actualiteiten, 19.30 De Oelewappers,
licht progr., 20.00 radio-filharm. ork. en
sol.: popul. klass. 20.50 Lichtbake-n, lez.,
21.00 Tierelantijnen, gev. progr., 22.00
gramm.muz.. 22.20 22.25 boekbespr.,
22.30 nws., 22.40 Wij luiden de zondag in,
relig. progr., 23.00 nieuwe klass. gramm.
pi., met comm., 23.55-24.00 nws.
HILVERSUM II 298 m
VARA: 12.15. Tussen mens en nevelvlek
lez. 12.30 med. t.b.v. land en tuinb. 12.33
sportactualiteiten, 13.00 nws., 13.15 Vara-
varia, 13.20 lichte- orkestmuz., 13.45 v. d.
jeugd, 14.20 Radio-Jazzcl., 14.50 De E.E.G.
cn de eisen der democratie, toespr., 15.05
lichte gev. muz., 16.55 boekbespr., 17.15
vocaal-instrum. ensemble: lichte muz.,
18.00 nws. en commentaar, 18.20 De Me-
tropilitan 1930-1940: operafragmenten,
19.00 Artistieke Staalkaart, VPRO: 19,30
Nieuwe Vaart, uitz. gew. a.d. vernieu
wing van de Chr. gemeente in deze tijd,
19.45 gramm.muz., 19.55 Deze week, lez.,
Vara: 20.00 nws., 20.05 Al is het niet
met de bruid: oude en nieuwe dansmuz.,
20.40 Specialiteitentheater: gev. progr.,
21.35 Soc. commentaar, 21.50 Hammond
orgelspel, 22.10 De vriend van Telema-
chus, hoorspl., 22.30 nws., 22.40 Babysit
ten: licht progr., 23.10 dansork. en zang
soliste, 23.40 lichte gramm.muz., 23.55
-24.00 nws.
BRUSSEL VLAAMS
12.00 nws., 12.03 muz. uit de oude doos,
12.30 weerber., 12.35 gev. ihuz., 12.50
progr.overzicht, 13.00 nws., 13.15 v. d.
teenagers, 14.00 amusem.muz., 14.30 gev.
muz., 15.15 De Academie der Discofielen
16.30 lichte muz., 17.00 nws.. 17.15 liturg,
gezangen, 17.25 gev. muz., 17.45 Engelse
les, 18.00 orgelmuz. uit vorige eeuwen,
18.28 paardensportber., 18.30 v. d. solda
ten, 19.00 nws., 19.*40 lichte gramm.muz.,
20.00 chansons, 20.30 The Geisha, Japans
zangspel, 21.47 lichte muz. uit Wenen,
22.00 nws., 22.15 amusem.muz., 23.00 nws.
23.05 dansmuz., 23.55-24.00 nws.
BRUSSEL FRANS
12.18 lichte pianomuz., 14.03 enquêtes 63:
problemen van de grammofoonplaat, 15.03
Instrum. muz. met commentaar, 16.03 Bel
Canto, 17.00 nws., 18.38 gramm.muz.. 19.30
nws., 20.00 hoorspel, 22.00 wereldnws.,
22.15 jazzmuz., 22.55 nws., 23.00 gev. muz.
23.55 nws.
(Advertentie)
(Van onze financiële medewerker)
Toen de Algemene Kunstzijde Unie ruim twee weken
geleden bekendmaakte dat de winst was gestegen van
6,3- tot 9,6- miljoen reageerde de beurs er nauwelijks
op. De koers steeg enkele punten, maar daalde spoedig
daarna tot een niveau dat lager lag dan voor de aan
kondiging van de gunstige kwartaalcijfers. Toch wa
ren de uitkomsten ver boven verwachting.
Toen de koninklijke Hoogovens en staalfabrieken N.V.
acht dagen later bekendmaakte dat de winst over
het derde kwartaal 1962 circa 12 procent lager was dan
in de overeenkomstige periode van 1961, daalde de
koers maar twee punten en steeg er de dag daarna
met twaalf.
De ontwikkeling bij A.K.U. en Hoogovens lijkt tegen
strijdig. Winststijging leidt tot koersdaling, winstdaling
tot koersstijging. Het is duidelijk dat iemand, die wei
nig van effecten afweet, hier niets van zal begrijpen
en zal zeggen, dat alle effentenbezit uit den boze is.
Een analyse van de situatie maakt echter al veel dui
delijk. Toen de cijfers van A.K.U. bekend werden ver
keerde de beurs in een afwachtende houding. Zij was
zeer passief. De onzekere politieke situatie en de vraag
hoe de conjunctuur zich zou ontwikkelen gaven aanlei
ding voorzichtig te zijn en de kat uit de boom te kij
ken. Een zeer gunstig bericht werd sceptisch ontvangen.
De sprong in de prijs van de aandelen Hoogovens was
te danken aan de verklaring van Kroestjev, dat hij geen
overijlde stappen wenste te nemen in de kwestie Cuba.
De gehele beurs leefde toen op en Hoogovens was slechts
een meeloper. De Cubaanse kwestie gaf in de daarop
volgende beursdagen veel deining en 't algemeen koers-
peil vertoonde veel golving. Zelfs ervaren beurshande
laren konden de ontwikkelingen niet voorzien. Voor
een buitenstaander was het des te moeilijker. Niet voor
niets wijzen banken en commissionairs in effecten er
steeds op, als zij voor cliënten iets kopen of verkopen,
dat men dit geheel voor eigen risico doet en dat zij de
consequenties van gegeven advies niet aanvaarden.
Niet alleen is het voor een leek moeilijk te bepalen
wat de reactie van een publikatie
op de beurs zal zijn. Het is ook
niet gemakkelijk te bepalen wat
er gepubliceerd zal worden, of 'n
onderneming winst of verlies zal
hebben behaald, wat de invloed
zal zijn van een emissie, enz. Als
een leek dus effecten koopt
en dit geldt vooral voor aandelen
koopt hij daarmee ook on
zekerheid. Dit kanzowel ten
goede als ten kwade
uitvallen. Om nu deze onzekerheid te beperken wordt
vaak aangeraden zijn geld niet zo maar te beleggen,
maar hier bewijzen van deelgerechtigheid in een beleg
gingsfonds voor te nemen. Een beleggingsfonds is een
instelling die zich specialiseert in het beleggen in ef
fecten. Doordat het over een groot vermogen beschikt
in verhouding tot de enkele aandeelhouder kan het meer
verschillende effecten kopen en eventueel een staf van
beleggingsdeskundigen aantrekken.
Als het met een van 9e effecten die het beleggingsfonds
in portefeuille heeft niet zo goed gaat kan het verlies
per aandeelbewijs nooit zo groot zijn als bij de individu
ele belegger. Dit noemt men het voordeel van risico
spreiding. Door de staf van deskundigen kan het fonds
bovendien een keuze maken uit de voor haar doel meest
geschikte effecten. Als de kwaliteit niet goed is wor
den ze niet gekocht. Dit is het voordeel van risicose
lectie. Op het oog lijkt het, dat het deelnemen in een
beleggingsfonds minder risico en verliesmogelijkheid
meebrengt dan het direct ter beurze kopen van effec
ten.
Toch moet men oppassen. Weliswaar verminderen de
kwade kansen mêt risicospreiding maar ook de goede
nemen af. Bovendien zijn de deskundigen, hoe bekwaam
ook, geen allesweters, die alles goed doen. Wel zul
len zij er beter oog op hebben dan wie ook insiders
uitgezonderd welke resultaten van een bedrijf of groep
van bedrijven is te verwachten, maar de psychologi
sche invloeden die vooral de laatste weken een zeer
grote rol spelen bij de koersvorming kunnen ook zij
moeilijk bepalen, althans vooraf. Als alle aandelen in
koers dalen, daalt de waarde van het belegde vermo
gen ook.
Na de enorme koersval in mei van dit jaar te New
York en daarna in Amsterdam bleken practisch al
le beleggingsfondsen aan de Amsterdamse beurs in
waarde te zijn gedaald. Sommige zelfs in enkele maan
den tijd met meer dan 20 procent.
Fondsen die enkele jaren lang uitblonken door flinke
waardestijging verloren veel van hun glans door forse
daling. Vooral die welke in het bezit waren van gro
te pakken „internationals" en „Amerikanen" kregen 't
zwaar te verduren. Zo daalde de intrinsieke waarde van
het Rotterdamsch Beleggingsconsortium N.V. (Robeco)
van 246,- tot 206,50. Uit het tussentijdse bericht per
1 oktober bleek de daling zich te hebben voortgezet tot
197,-. De N.V. Internationale Beleggings Unie „In-
terunie" zag de waarde per aandeel van 50,- dalen
van ƒ217,15 eind 1961 tot 169,50 per 29 juni 1962.
Thans betaalt men op de beurs ongeveer hetzelfde
bedrag. De Nederlandsche fondsenmaatschappij „Ne-
fo" N.V. toonde een record-hoogte aan het eind van
1961 met bijna 125,- per aandeel van 50,-. Op 28
september was de koers ƒ99,-. Deze is nu zelfs nog iets
lager. De waarde van de aandelen N.V. Amsterdamse
Belegging Maatschappij A.B.M. daalde in de eerste ne
gen maanden van 1962 van 168,73 tot 146,99 of met
13 procent. Nu ligt de waarde beneden 140,-. De be
leggingsfondsen stijgen dus niet alleen in waarde. De
oorzaak hiervan is, zoals gezegd, de onmogelijkheid te
zien wat er zal gebeuren. Maar zelfs al zou men dat
kunnen, dan nog zou niet alles koek en ei zijn.
Door het grote bezit aan geselecteerde effecten be
schikken de fondsen slechts over pakketten. Alleen al
het ter verkoop aanbieden hiervan zou een grote koers
daling teweegbrengen, een symptoom van de logheid
van sommige beleggingsfondsen.
Hoe groter het vermogen van de fondsen wordt, hoe
minder vlug zij zullen kunnen reageren. Het vermogen
kan groter worden door reservering van gemaakte win
sten, door overneming van andere beleggingsmaat
schappijen en kopen van pakketten tegen afgifte van
eigen aandelen en door het regelmatig ter beurze af-
gven van aandelen. Van de overneming geeft de A.B.
M. een voorbeeld. Zij nam dit jaar de beleggings
maatschappij A.P.O. N.V. over tegen afgifte van
854.500,- aandelen A.B.M.. Het
Robeco plaatst regelmatig aande
len ter beurze. Zijn geplaatst ka
pitaal steeg bijvoorbeeld van
229,7 miljoen nominaal per 1
juni 1962 tot 241,2 miljoen per 1
oktober 1962. Hieruit blijkt wel dat
de animo voor het deelnemen in
een beleggingsfonds niet is ver
minderd. De groei in de vooraf
gaande jaren blijkt uit
een vergelijking met het
nominaal vermogen per 31 december 1957 af 80 mil
joen.
De logheid van het Robeco blijkt uit de vergelijking
van het nominale bezit en de totale beursomzet van het
betreffende effect in bijvoorbeeld 1961, een jaar van
grote beursactiviteit. Hoewel het nominale bezit per
soort aan internationals veel groter is dan aan locale
fondsen, blijkt het gemakkelijker te zijn de eerste af
te stoten dan de laatste.
De courantheid van de internationals is namelijk veel
groter. Zo werden in 1961 ter beurze 2.351.650 aandelen
Koninklijke Petroleum omgezet. Op 1 oktober bezat het
Robeco er 437.500. Het zou dus minstens twee maanden
duren voor het gehele bezit zou zijn afgesloten bij ver
koop ter beurze onder de gunstige omstandigheden.
Voor aandelen Norit zou dit bijna een half jaar bedra
gen, voor Bols vier maanden, Thomassen en Drijver
ruim acht maanden. Kon. Zout-Ketjen ruim een maand,
enz. In perioden van grote koersdaling zou het Robeco
voor de keuze staan, verlies te accepteren bij verkoop
of afwachten. Beleggers die dit zouden zien aankomen
zouden waarschijnlijk de toestand nog verergeren door
verkoop en masse. Het is dus niet een belegging die vol
komen risicoloos is.
Wat is dan de oorzaak van de grote vraag naar aande
len Robeco in het verleden? Dit is de sterke koersstij
ging van de uitstaande aandelen. Een bekend beleg-
gmgsdeskundige drukte zich als volgt uit: „Stijgende
koersen zijn de beste propaganda voor de popularisering
van effectenbezit". Het grote risico maakt deze vorm
van effectenbezit echter niet geschikt voor iedereen.
Alleen hij die in staat is de onzekerheid te dragen kan
de goede kansen proberen te benutten met het gevaar
van de kwade kansen.
Zondag 4 november
HILVERSUM I 402 m
NCRV: 8.00 nws. en weeroverz., 8.15 Hu-
genotenpsalmen, gr., 8.30 morgenwijding,
9.15 orgelconc. KRO: 9.30 nws., 9.45 klass.
gramm.muz. 9.55 inl. hoogmis 10.00
hoogmis, 11.30 klass. en romantische muz.
gr., 12.05 Klein beraad: vragenbeantwoor-
ding, 12.15 licht ork. m. solisten, 12.50
buitenl. comm., 13.00 nws.. 13.05 opera-
progr. m. toel., 13.45 De kerk in Hon
garije, lez., 14.00 v. d. jeugd, 14.30 viool
en piano (gr.): klass. muz., 14.55 koor
werken, gr., 15.15 Thee met babbelaars:
verz. progr. v. d. oudere luisteraars, 15.55
De kerk zijt gij, lez., 16.00 sport, 16.30
vespers. IKOR: 17.00 v. d. jeugd, 17.15
Zingt het voorbedachte lied: koorzang,
17.45 Mensen, lez., 18.00 Het geladen schip
critieken, 18.30 De kerk aan het wekr,
actualiteiten van het kerkelijk erf, 18.45
De boeg, klankb. over het werk van de
Herv. Zeemansr. in Amsterdam. NCRV:
19.00 Nws uit de kerken. 19.05 vocaal
ensemble: Geestelijke liederen, 19.30 De
Openbaring aan Johannes, lez. KRO:
19.45 Nws, 20.00 De dood slaat geen deu
ren dicht, hoorspel, 20.50 Klassieke gr.
muz. 21.15 De miljoenste woning na de
oorlog, gespr. over de woningbouw, 21.30
Wissewassen..., licht programma, 21.50
Lichte koorz. 22.20 Conciliejournaal, 22.30
Nws, 22.40 Avondgeb. 22.50 Volksmuz.
met commentaar. 23.20 Spiegel van de
hedendaagse muz. 23.55-24.00 Nws.
HILVERSUM II 298 m.:
VARA: 8.00 Nws. en soc. strijdlied. 8.18
Weer of geen weer, gevar. progr. 9.45
Geestelijk leven, toespr. VPRO: 10.00
Voor de jeugd. IKOR: 10.30 Doopsgezinde
kerkdienst. 11.30 Vraag en antwoord.
VPRO: 11.45 Flitsen: nieuws van eigen
erf. AVRO: 12.00 Muziek-Revue. 13.00
Nws. 13.07 De toestand in de wereld,
lez. 13.17 Meded. of gram. muz. 13.20
Op de plaatrust' gev. progr. voor de
strijdkrachten. 14.00 Omroeporkest en
solist: moderne muz. 15.10 Het klarinet
kwintet van België. 15.30 Gehoord, ge
zien, gelezen: maandelijks kunstsympo
sion. 16.00 Dansork. en zangsolisten. 16.30
Sportrevue. VPRO: 17.00 Cultuur en
godsdienst van Mesopotamië, lez. 17.15
Stad en land, gespr. VARA: 17.30 Voor
de jeugd. 17.50 Nws., sportuitsl. en sport
journaal. 18.30 Salonorkest en zangsolist.
19.00 Bij nader inzien, journalistenforum.
19.40 Vrij entree, cabaret. AVRO: 20.00
Nws. 20.05 Zing met ons mee. 20.35
Voordr. 20.45 Licht ensemble. 21.00 Paul
Vlaanderen en het Margo-mysterie, hoor
spel (6). 21.40 Gitaarrecital. 22.05 Had
u toen maar geleefd, licht progr. 22.30
Nws. 22.40 Actualiteiten. 22.55 Sportuit
slagen en mededelingen. 23.00 Klas. gr.
muz. 23.25 Lichte orkestmuz. 23.55-24.00
Nws.
BRUSSEL VLAAMS
12.00 Nws. 12.03 Lichte orkestmuz. 12.30
Weerber. 12.35 Amusementsork. 12.50
ster en solist: kamermuz. 19.00 Katholiek
halfuur. 19.30 Nws. 20.00 Lichte muz.
21.25 Gev. progr. 22.00 Wereldnieuws.
22.15 Cabaretprogr. 22.55 Nws. 23.00 Jazz
muz. 23.55 Nws.
Maandag 5 november
HILVERSUM I 402 m.:
NCRV: 7.00 Nws. en SOS-ber. 7.10 Dag-
opening. 7.25 Gitaarspel (gr.). 7.35 Sport
uitsl. van zaterdag. 7 45 Radiokrant. 8.00
Nws. 8.15 Gev/. muz. (opn). 8.30 Licht
gr. muz. 8.45 Lichte gr. muz. 9.00 Voor
de zieken. 9.35 Waaterst. 9.40 Voor de
vrouw. 10.10 Gr. muz. 10.20 Theologische
etherleergang. 11.05 Viool en clavecim-
bel: oude muz. 11.30 Licht ensemble.
HILVERSUM n 298 m.:
AVRO:7.00 Nws. 7.10 Ochtendgymnas
tiek. 7.20 Lichte gr. muz. 8.00 Nws. 8.15
Progr.-overz. 8.20 Amusementsmuz. (gr.)
9.00 Gymnastiek voor oudere luisteraars.
9.10 De Groenteman. 9.15 Oude muz.
(gr.). 9.40 Morgenwijding. 10.00 Arbeids
vitaminen (gr.). 10.50 Voor de kleuters.
11.00 Voor de huisvrouw.
Zaterdag 3 november
NCRV: 15.00 verhalen van Dickens:
Tante Betsy Trotwood, TV-film, 15.25 On
der de loep: Philatelistisch allerlei, 15.40
Daar zit muziek in! licht progr., 16.10
Dier in 't vizier, maandel. progr. over
dieren. 16.35 Lassie, de Schotse herders
hond. TV-film, 17.00 v. d. kinderen
(-17.45), 19.30 Muziek voor U. NTS:'
Journaal en weeroverzicht. NCRV: 20.20
Memo. 20.30 Kennismaking, gev. progr.,
21.05 Pakistani Sindabath, documentair
progr., 21.30 Amusementsprogr., 22.20
Voordracht, 22.40-22.50 Morgen is het
zondag.
BRUSSEL VLAAMS
17.00-18.30 Voor de jeugd, 19.00 Religieus
progr., 19.30 Actualiteiten, 20.00 nws.,
20.25 Het manneke, 20.30 Het is altijd
Dennis, feuilleton, (deel 9), 20,55 Drie
oude vrijgezellen, muzikale comedie, 21.55
Joh J. Diggs, TV-speelfilm, 22.45 nws.
BRUSSEL FRANS
18.30 Berichten, 18.33 v. d. jeugd, 19.00
Voordracht, 19.30 Natuurlijke historie,
20.00 nws., 20,30 Vader weet het beter,
20.55 Gev. progr., 21.30 Drelin-Drelin,
wedstrijdprogr., 22.10 L'Affaire de la
Pimbèche, TV-film, 23.00 nws.
Zondag 4 november
NTS: 19.30 Weekjournaal. 20.00 Sport
in Beeld. VARA: 20.30 Jazzmuz. 20.50 De
wereld van vandaag, politiek overz. 21.00
Een kwestie van identiteit, tv-spel. 22.10-
22.40 Ouderavond, problemen en pro
bleempjes uit het gezinsleven.
BRUSSEL VLAAMS
14.30 Reisroutes: De Ned. Antillen. 15.00
De week in beeld. 15.30 Reportage van
het int. waterballet in het Rooigembad
Progr.-overz 13.00 Nws. 13.15 Voor de
soldaten. 14.00 Operamuziek. 14.10 Sport-
reportages. 18.00 Pianorecital: klass. muz.
18.30 Godsdienstige uitzending. 19.00
Nws. 19.30 Orkestenparade. 20.00 Amu
sementsprogr. 22.00 Nws. 22.15 Omroep
orkest. 22.30 Cabaretprogr. 23.00 Nws.
23.05 Dansmuz. 23.55-24.00 Nws.
BRUSSEL FRANS
12.18 Chansons. 13.00 Nws. 13.15 Gev.
muz. 14.02 Gev. muz. 17.00 Nws. 17.45
Int. relais: Omroeporkest van Beromun-
(Advertentie)
19.00 Christine en de kraanvogels, film
voor de jeugd. 20.00 Nieuws. 20.25 Het
manneke. 20.30 Wie weet wat?, spelprogr.
21.45 De sleutel, eenakter. 22.15 Sport
weekend en nws.
BRUSSEL FRANS
11.00-11.45 Hoogmis. 15.00-18.00 Le di-
manche en pantoufles: gevar. progr.
Daarna sportber. 19.30 La Déesse d'Or,
feuill. 19.57 Kent u België?: Oost-Vlaan-
deren. 20.00 Journaal. 20.30 Passeport
pour le monde, documentaire film. 22.00
Jazz voor allen. 22.30 Journaal.
INTERIEUR-ADVISEURS
Tilburg - Heuvelstraat 132
Telefoon 04250 2 3752
L I kwartje per kolom^
4 kolommen f I.-
I kwartje per kolom
4 kolommen f i
O- j
l
f
B A
1 B
i
1 r
1
i
i H
i
Inzendingen uiterlijk dinsdag
avond 24.00 u. postbus 2500 Am
sterdam. Hierboven plaatsen wij
nog enkele invulkolommen voor
onze puzzel. Deelnemers kunnen
deze gebruiken als zij meer dan
vier kolommen willen invullen.
