DELFT, stad van GRACHTEN
EN HOLLANDSE INTIMITEIT
Grote tongvangst in Zeeland
en voor kust Hoek v. Holland
f»
V
Amerikanen
leren meer
Russisch
ZWOL
Gezellige terrasjes en
historisch stedenschoon
Zelfstrijkend overhemd?
Concilie en
oppositie
)ENEN
Zeehengelaars
verheugd over
natuurraadsel
CONFETTI CONFETTI CONFETTI CONFETTI CONFETTI CONFETTI
14
15
19."
27."
Niet saai
Gondels
PAPOEALEIDER
„WE ZIJN BELOGEN'
Rijbewijs van
arts half jaar
ingetrokken
Monarchie in
Saoedie-Arabië
in
gevaar
WOLLEN DEKENS
Griffith-Wright
financiële strop
DOET MEER MET
NOOTJES 4 EN 5!
de meest elegante haard!
met de meeste warmte!
voor 't minste geld!
met grootbeeldvuur!
Dank zij de hooggebleven watertemperatuur
Geen bot en schar
T-
DAGBLAD DE STEM VAN VRIJDAG 19 OKTOBER 1962
PAST U BETER
Italiaans model met
soepel bovenleder.
lin en zwart.
iln juchtlederen heren-
liere met echte zware
pe zool. Zeer sportief!
HSU-PBINZ1
is uitgerust en
120 km/u rijdt
is, goed voor
/oorraadmeter,
de uitvoerige
0 10-17 J os
1600 - 24031
01621 564
Hoeveel Nederlanders zullen Delft deze kleine, maar historische
bijzonder fraaie stad werkelijk hebben gezien? Dit aantal is betreu
renswaardig. De meeste mensen, die Delft per trein binnenkomen
zien niet veel meer, dan een olieverwerkende fabriek, wat lelijke
huizen, een spoorwegviaduct in aanbouw en verder wat hopen oud
roest van een staalbedrijf. Dit is voor de treinreiziger Delft. Wie
per auto de stad nadert ziet er zelfs nog minder van, want hij is in
de meeste gevallen op weg naar Rotterdam of Den Haag en slechts
een ANWB-bord geeft aan, dat hij op een zeker moment negen en een
halve kilometer van de plaats is verwijderd. Een kleine afstand, maar
groot genoeg om hem er van te weerhouden dat kleine eindje om te
rijden. Heel jammer, want juist voor de gehaaste mens van vandaag
valt er in een stad als Delft bijzonder veel te genieten.
Het Is dan ook zeker de moeite waard
om eens het voordeel van de vyfdaagse
werkweek te benutten om, wanneer het
niet al te hard regent en er misschien
toch al een uitstapje op het programma
staat, de oude stad in het reisschema op
te nemen. Wie dat doet, komt met nieu
we ervaringen thuis, opgedaan door een
paar uur langs de grachten te slenteren,
want grachten zijn er, daar in Delft.
Het zijn er veel en van een betoverende
schoonheid.
Er wordt wel eens beweerd, dat Delft
een saaie stad is. Wie dat zegt is nog
nooit op de Markt geweest waar iedere
donderdag de marktkooplieden met hun
fleurige fruit- en bloemenstalletjes een
contrasterend geheel vormen met de
grijze gevels van de zeventiende eeuwse
koopmanshuizen. Verscheidene van die
huizen zijn nu in kleine restaurants
veranderd, waarvan de eigenaars, zo
gauw de zon zich laat zien, de tafels
en stoelen buiten zetten, waarop lui
achterover hangend de Delftse studen
ten met ernstige gezichten hun proble
men bespreken tussen de hoge, spitse
toren van de Nieuwe Kerk en de lage
stompe van het stadhuis.
Het is de moeite waard om de 109
meter hoge toren van de Nieuwe Kerk
te beklimmen, want de vermoeiende
tocht, die via een nauwe, kronkelende
trap voert, wordt beloond met een uit
zicht, dat Delft laat zien als een mini
atuur-stadje, waarvan de oude daken
van de huizen samen de wonderlijke
vlakken van een modern schilderij schij
nen te vormen. De naam van de Nieuwe
Kerk is enigszins misleidend, want hij
is beslist niet van de laatste tijd. In het
jaar 1384 begon men met de eerste werk
zaamheden, die meer dan een eeuw la
ter in 1496 werden beëindigd. Dn toren
was er echter nog niet; die werd pas
in 1877 gebouwd. Behalve de gebruikelij
ke functie, dient het gebouw ook als
laatste rustplaats voor overleden vorste
lijke personen. Ook het graf van Prins
Willem van Oranje, die in het Prinsen
hof werd vermoord, bevindt zich hier.
De studenten, die op de Markt hun
biertje drinken, doen dit onder de be
rustende, stenen blik van de grote grond
legger van het volkenrecht, Hugo de
Groot, die behalve zijn bekende boeken-
kistreis, ook in 1954 vanwege de Taptoe
Delft van zijn centrale plaats op de
Markt naar de zijkant van de Nieuwe
Kerk verhuisde. Van zijn hoge voetstuk
af, kijkt hij naar de drukte, die tussen
de kerk en het stadhuis heerst.
dan gebeuren door in een van de twee
gondels, die Delft ryk is, te stappen.
Honderden kleine bruggetjes over
spannen de wirwar van nauwe, kron
kelige grachten, waarvan de Oude Delft
de voornaamste en de bekendste is. Op
deze gracht, die vroeger de Delft heette,
waaraan de stad zijn naam te danken
heeft, staat de Oude Kerk, een opzien
barend, gotisch bouwwerk uit ongeveer
1200, omringd door scheefgezakte bomen
en ranke bruggen. Ook hier liggen groten
uit de vaderlandse geschiedenis begra
ven, zoals Maerten Harpertszoon Tromp
en Piet Hein. Verder is er in de gewelf
de ruimte een gedenksteen te zien, ge
wijd aan Anthony van Leeuwenhoek, die
destijds met zijn lenzen een voor de
mensheid verborgen wereld opende.
Delft is een stad van grachten, brug
gen, oude gevels en straatjes, maar bo
vendien een van torens, die regelmatig
het historische centrum met het waar
dige geluid van hun carillons overspoe
len.
Ook het oude Prinsenhof met zijn sta
tige ruimten is verschillende kleine to
rens rijk. Vroeger was het een klooster,
maar na tot hoofdkwartier voor prins
Willem van Oranje te zijn veranderd,
werd het een museum, waar talloze
schilderijen van geschiedkundige waarde
o.a. betrekking hebbende op de tachtig
jarige oorlog permanent worden geëxpo
seerd. Tevens worden ieder jaar verschil
lende belangrijke tentoonstellingen ge
houden en vindt de jaarlijkse „Oude
Kunst- en Antiekbeurs" in dit doolhof
van nauwe gangen, wenteltrappen en
statige zalen een passend onderdak.
Niet ver van Prinsenhof ligt een an
der belangrijk museum uit de 19e eeuw,
het Huis van Lambert van Meerten,
eveneens aan de Oude Delft. Hier is
een unieke verzameling tegels van Delfts
blauw te zien, die gelukkig niets te ma
ken hebben met de blauw-witte asbak
ken en windmolens, die men argeloze
toeristen als „iets typisch Nederlands"
In de handen tracht te stoppen.
Er is dus veel te zien in Delft. Een
bezoek aan deze stad, die wij gerust
een permanente tentoonstelling van
historisch stedeschoon kunnen noemen,
vereist geen welgevulde portefeuille.
Wat het wel vraagt is een open oog voor
alles wat er te zien en te beleven valt.
Wie van de internationaal geroemde
Amsterdamse grachten houdt, kan zich
niet méér te kort doen dan door een
wandeling langs de grachten van Delft
te verzuimen. Zy zyn misschien nOg in
tiemer, mede wegens het ontbreken van
rondvaartboten en dubbele ryen gepar
keerde auto's. Het is wel mogelijk Delft
van het water af te bekyken en dat kan
Lui achterover hangend, bespreken de
Delftse studenten hun problemen op de
terrasjes van de Markt in de schaduw
van de Nieuwe Kerk.
Volgens Indonesische kranten heeft
Herman Wajoi, de leider van de Papoea
delegatie die op het ogenblik Indonesië
bezoekt, in Bandoeng tegenover journa
listen verklaard, dat de Nederlanders
hebben gelogen wat betreft de toestan
den in Indonesië. „De Nederlanders zei
den altijd," aldus Wajoi volgens de kran
ten, ,,dat de Indonesische economie ver
lamd was. Nu wij echter met eigen ogen
gezien hebben, hoe de toestand in wer
kelijkheid is, weten we, dat de Neder
landers ons leugens opdisten."
Voordat het Papoea gezelschap naar
Bandoeng kwam, vertoefde het op Bali.
Daar tekende het met een Balinese stu
dentenorganisatie een gemeenschappe
lijke verklaring, waarin gesproken wordt
over „één taal, één regering, één natio
nale vlag, alles Indonesisch". De ver
klaring werd ook ondertekend door de
militaire commandant op Bali.
De kantonrechter in Delft heeft woens
dag het rijbewijs van de Rotterdamse
medicus M. W. G., volgens de eis van
de officier van Justitie, voor de tijd
van een half jaar ingetrokken. Boven
dien legde hij de arts bij verstek
een boete van f 250,- op.
,,Ik ben mij ervan bewust dat de
patiënten van deze arts door deze straf
oplegging gedupeerd zullen worden,
maar gezien de houding die dokter G
in het verkeer heeft ingenomen kan niet
met een milder vonnis worden vol
staan."
De dokter in kwestie had op rijksweg
13 (onder de gemeente Delft) met een
snelheid van 140 kilometer per uur een
andere auto rechts ingehaald. In de
andere wagen z.at ook een arts, een Ha
genaar, die een aanklacht indiende.
De Rotterdamse arts schreef in een
brief aan de kantonrechter dat hij dit
onsportief vond. Hij merkte over het
strafbare feit op, dat veel automobilis
ten naar zijn mening veel te lang op de
inhaalbaan van autosnelwegen blijven
rijden. In die gevallen placht hij altijd
rechts te passeren-..
Radio Mekka heeft woensdag gemeld,
dat koning Saoed van Saoedie Arabië zijn
kabinet naar huis heeft gestuurd en zijn
jongere broer, prins Feisal, benoemd
heeft om het land te leiden. Volgens de
radiouitzending was de ingreep, de
tweede binnen drie maanden, door om
standigheden noodzakelijk geworden.
Wat die omstandigheden waren, liet de
radio in het midden.
Feisal staat bekend als een eerlijk en
kundig regeerder. Waarnemers speculeren
dat hij aangesteld zou kunnen zijn om
bezuinigingen door te voeren.
Een andere broer van de koning, prins
Talal, die in Caïro verblijf houdt, heeft
aangekondigd dat hij de monarchie in
Saoedie Arabië omver wil werpen. Hij
wil een regering opzetten naar het voor
beeld van Egypte.
Sinds Talal in augustus het land ver
liet is hij in open oppositie tegen de
monarchie. Vorige week heeft hij zijn
koninklijke titel afgezworen. Hij hoopt
op een republikeinse revolutie tegen de
monarchie.
Saoedie Arabië is met Jordanië een
pro-Westers bolwerk. Het is daarom vaak
in conflict gekomen met andere Arabi
sche staten die meer neutralistisch ge
zind zijn.
Soms lijkt de binnenstad van Delft
een groot schilderij. Geen wonder dat
Vermeer, die lange tijd in deze plaats
heeft gewoond, door deze schoonheid
werd geïnspireerd.
(Advertentie)
LEIDEN
De organisatoren van het woensdag
avond in Wenen gehouden gevecht om
de ..wereldtitel" in het junior-midden
gewicht tussen Emile Griffith en Teddy
Wright hebben een grote financiële strop
gehaald. Het tekort bedroeg niet minder
dan 1 miljoen schillings (140.000 gld.).
De 8265 toeschouwers zorgden voor
een recette van 960.000 schillings, het
geen aanzienlijk te weinig was om „dure
jongens" als Griffith, Wright en Ray
„Sugar" Robinson te kunnen betalen en
er nog geld op over te houden. En toch
waren de prijzen van de ringplaatsen
140 gulden... Op het schellinkje betaalde
men 60 schillings (acht en een halve
gulden)
(Advertentie)
Verkrijgbaar in alle goede haardenzaken
Vraag gratis brochure aan bi] de fabrikante: N.V. Inalfa, Postbus 150, Venray
-
De afgelopen week hebben enkele
sportvissers op de strandjes tussen
Westkapelle en Domburg en op de paal
hoofden tussen Westkapelle en Zoute-
lande grote tongvangsten gedaan. Ook
op de pier van Hoek van Holland, zelfs
aan de kant van de Nieuwe Waterweg,
heeft een aantal sportvissers tong in
het leefnet gekregen. De vangst van
tong, en nog wel grote tong zo laat in
het seizoen, is iets zeer bijzonders. Zo
uniek zelfs, dat het Rijksinstituut voor
Visseryonderzoek (Haringkade 1 in
IJmuiden) zich aanbevolen houdt voor
gegevens van sportvissers. De vissery-
biologen hebben al enkele jaren een
uitgebreid onderzoek lopen naar de her-
De Amerikaanse scholen beginnen
meer aandacht te besteden aan de studie
van de Russische taal. Dit blijkt uit een
onderzoek dat in 1960 door de Ameri
kaanse vereniging voor moderne talen
werd ingesteld. Bij een vroeger onder
zoek. in 1954, was er geen enkele lagere
school waar Russisch op het leerplan
stond.
Het percentage van scholen waar Rus
sisch onderwezen wordt, is nog steeds
klein vergeleken met de scholen die
Spaans. Frans en Duits onderwijzen.
In 1960 werd Spaans onderwezen in 50
staten, Frans in 45 staten aan 184.651
leerlingen, Duits in 31 staten aan 17.535
leerlingen, Russisch in 19 staten aan 1384
leerlingen, Italiaans in zeven staten aan
1188 leerlingen. Latijn komt pas op de
zesde plaats en telt 884 leerlingen in
12 staten.
(Advertentie)
komst cn de trek van de tong in de zui
delijke Noordzee. Ongetwijfeld spelen de
water-temperaturen op de Zeeuwse
stromen een rol in de aanwezigheid van
de tong zo laat in het seizoen.
Een van de vragen van de Nederland
se visserij-wetenschap is of de zuidelijke
tong-groep, die normaal voor de Franse
en Belgische kust verblijft, in deze
maanden naar het noorden oprukt.
Sportvissers, die de komende weken
nog tong vangen aan de Zeeuwse stro
men, wordt verzocht dit aan het Rijks
instituut (J. de Veen) te melden. Vooral
de datum, waarop de tong weer ver
dwijnt interesseert de biologen. West
brabantse en Zeeuwse zeehengelaars,
die aan deze wetenschappelijke oproep
gehoor willen geven, dienen er ook een
eigen sportbelang mee.
Opmerkelijk is, dat de meldingen van
vangsten van tong (in aantallen van 4
tot 8 stuks in vier uren bij opkomend
water) de laatste dagen ook uit het
kustgebied rond Hoek van Holland ko
men, waar met de zeehengel vanaf de
pier dieper water te bereiken is. Ook in
Westkapelle, Zoutelande en Domburg
werd de tong bij verre worpen in de
geul of zo diep mogelijk gevangen. Het
unieke van deze vangsten is, dat het in
de loop van augustus echt niet gewel
dig was met de tong. De vangsten wa
ren over het algemeen klein. In juni en
juli werd veel meer gevangen. In sep
tember kwam hier en daar wat kleinere
tong voor. Maar deze vangsten in okto
ber zijn iets bijzonders. Vast staat wel,
dat de water-temperaturen van tegen de
14 graden door het zonnige september-
én oktoberwébr vrij hoog vöór tiè ^ijd
van het jaar rijn. En de tong, die bij.
zonder temperatuur- en lichtgevoelig is,
reageert vooral op snelle temperatuurs-
dalingen. Een koude week met vriezend
weer of zeer lage temperaturen en
koude nachten kan de tong naar de
diepte van de zee op enkele tientallen
kilometers uit de kust jagen.
Wonderlijk is, dat er ook vangsten
voor de „Hollandse" kust gemeld wor
den. Houdt deze trek van de tong in
het najaar verband met de stijgende
watertemperaturen (een graad) in de
laatste 25 jaar? Opmerkelijk is ook, dat
vorig jaar de Thoolse vissers' Schot op
de mosselpercelen van de Oosterschelde
rond deze tijd enorme aantallen tong
hebben gevangen. Zij stonden met de
biologen, die dit onlangs van de ge
broeders Schot vernomen hebben, stom
verbaasd. De kans, dat er ook dit na
jaar weer tong op de mosselpercelen
komt, is groot. Terwijl de tong dus nog
(of weer) op de kust zit, zijn de paling
vangsten al sterk teruggelopen. Aan de
andere kant is er od de Westerscheldo-
strandjes Van Walcheren nog geen bot
te zien, die bij flinke daling van tem
peratuur hier in grote aantallen te van
gen is. Op de Oosterschelde doet de bot
het heel wat beter. Ook de schar, die
een goede sportvis voor het kustgebied
lel dan op dat dit vervaardigd is van
Dit betekent voor u,
de ideale zelfsirijkende 100katoenen poplin.
mevrouw: géén was- en droogproblemen meer en
niet meer strijken. Voor u, mijnheer:
een overhemd dat altijd zeer correct
zit en toch 7 dagen lang een „weekend-gevoel" geeft, zó prettig' comfortabel is het.
Een heer was naar Amerika geweest en toen
hij terug was, vroeg zijn vriend: „Is dat nou inder
daad zo'n groot land, Amerika?". „Ontzettend", ant
woordde de heer, „sinds ik er geweest ben, heb ik
voor Columbus helemaal geen respect meer. Toen
hy daar in de buurt was kon hij niet anders dan het
ontdekken".
XXX
„Jan is zo bijziend, dat hij zich doodwerkt", zei
een arbeider. „Wat heeft dat nou met elkaar te
maken?", vroeg zijn collega. „Hij ziet niet of de
baas in de buurt is en daarom blijft hij maar aan
de gang", antwoordde de eerste.
XXX
In de nabijheid van een Engels dorp is
een bord gesignaleerd met het volgende op
schrift: „Deze weg leidt naar Squedunk. De
genen die niet kunnen lezen gelieven de
richting te vragen aan de smid hier tegen
over".
xxx
„Weet u zeker, dat deze trein naar Haarlem
gaat?", vroeg een oude dame aan een conducteur.
„Mevrouw", antwoordde deze, „als ie dat niet doet,
ziet het er voor mij slechter uit dan voor U".
XXX
In een apotheek kwam een verontwaardigde
dame binnen die tegen het winkelmeisje zei:
Gisteren héb ik hier om een kleine hoeveelheid
kinine gevraagd en U hebt me arsenicum ggege-
ven". Pardon mevrouw", zei het meisjet „dan
krijg ik nog f 11,40 extra van U".
XXX
Een minister had op een feestje teveel cham
pagne gedronken en nam zich voor, daarvan niets
te laten merken. Toen dan ook de gastvrouw aan
het eind van de avond nog even trots haar prille
tweeling toonde, zei de minister: „Maar mevrouw, ik
wist niet dat u nog zo'n prachtige baby had".
XXX
„Vader", zei een jongetje, „staat de koningin nog
altijd op een gulden?" „Jazeker", antwoordde de va
der, „waarom vraag je dat?". „Omdat het al zo lang
geleden is, dat ik een gulden gezien heb", antwoordde
het jongetje.
XXX
Tijdens een zeer dichte mist stond de kapitein
van een boot vol spanning op de brug te turen toen
hij ineens een man over een hek zag leunen. „Stom
meling", riep hij, „kun je niet behoorlijk navigeren?
Weet je niet, dat ik hier voorrang heb". „O.K.",
riep de ander terug, „maar ik sta niet op een schip.
Dit is een vuurtoren".
XXX
Voor die vaas', zei een heerWil ik dierct 50
gulden geven".
Dat kan ik niet doen", zei zijn vriend, „het is
de lievelingsvaas van mijn vrouw. Ze zou zich
een ongeluk huilen als ik hem wegdeedMaar
weet je wat? Maak er 100 gulden vandan la
ten we ze eens lekker uithuilen
XXX
Tijdens de bezichtiging van een oud Engels kas
teel vroeg een dame die er de nacht zou doorbrengen
aan haar gastheer: „Is er wel eens ooit iets geks met
deze kamer gebeurd?". „De laatste vijftig jaar niet,
mevrouw", antwoordde deze, „maar daarvóór schijnt
een gast die er de nacht doorbracht, de volgende
morgen eens gewoon aan het ontbijt te zijn ver
schenen".
XXX
„Watson", zo moet Sherlock Holmes eens tegen
z^n knecht hebben gezegd, „het verheugt me, dat
je je winterondergoed hebt aangetrokken". „Het is
me onbegrypelyk", antwoordde Watson, „dat U dit
hebt kunnen constateren". „Watson", moet Sherlock
Holmes daarop hebben geantwoord, „dit is niet zo
moeilijk. Je hebt vergeten je bovenbroek aan te
trekken".
XXX
Jaarlijks gingen de jongens van een be
paalde school samen op reis naar een zwem
bad. Toen ze dat weer deden, keek een van
hen naar z'n vriendje die zich net had uitge
kleed en zei: „Jazzes, wat ben jij vuil". „Al
licht, antwoordde het andere jongetje, „ik heb
vorig jaar de bus gemist".
van Schouwen-Duiveland is van Renes-
se tot Scharendijke en bij Burghsluis, is
er nog niet. Voor deze kostelijke platvis
is het wachten op kouder weer.
Er is nog tong op de kust! Vandaar
deze verklarende vis-tip voor het ko
mende weekeinde.
(Eigen buitenlandse dienst)
Bij alle vorige concilies waren er
verschillende antwoorden op bestaande
problemen. Dat begon al in de eerste
Kerkvergadering van Jeruzalem onder
leiding van Petrus zelj. In de Hande
lingen der Apostelen (15, 7) lezen we,
dat er „veel heen weer gepraat" was,
totdat eindelijk Petrus het beslissende
woord sprak. Na een amendement van
Jacobus viel het eenstemmige besluit,
dat begon met de sindsdien gebruikte
woorden: „De Heilige Geest en wij
hebben besloten..."
Het is gebleen, dat de concilievaders
niet voornemens zijn zich te laten
opjagen. Zij wensen alle suggesties van-
het secretariaat niet zonder meer ovef,
te nemen ten einde de agenda van
het concilie eo .snel- mogelijk óf te\
werken.
Het is opgevallen met hoeveel eer
bied kardinaal-aartsbisschop Alfrink
van Utrecht door de overige concilie
vaders wordt tegemoet getreden. Het
incident rond de conciliebrief van de
Nederlandse bisschoppen met de
kardinaal aan het hoofd van Kerst
mis 1960 zal daar wel niet vreemd
aan zijn. Het terugtrekken van de
Italiaanse vertaling ervan op instigatie
van een bepaalde groepering in de
Romeinse curie heeft in zekere zin
gewerkt als een boemerang. Iedereen
wil natuurlijk die kardinaal leren ken
nen, die mede voor die brief de ver
antwoordelijkheid draagt. Daarnaast is
het geen geheim, dat kardinaal Alfrink
in de centrale commissie van voor
bereiding grote invloed uitoefende
door zijn scherp inzicht en zijn weten
schappelijke betogen.
Het zou evenwel onjuist zijn om
de Nederlandse kardinaal en zijn
ambtgenoten, die om uitstel van de
commissie-verkiezing vroegen, te be
stempelen als „de oppositie" in het
concilie, zoals door sommigen is ge
beurd. Het is onjuist de kardinalen
en bisschoppen, die het niet in alle
opzichten eens zijn met de voorstellen
van de centrale commissie of het
secretariaat, bij voorbaat van een be
paald cachet te voorzien.
Het tweede punt, dat de aandacht
vraagt, is de vorm, waarin de be
ëdiging van de concilievaders was ge
steld. Deze bevatte niets anders dan
de geloofsbelijdenis, zoals die door
het concilie van Nicea (in de nog altijd
gebruikelijke vorm van het .ÏCredo"
uit de H. Mis) en dat van Trente
werd geformuleerd. De anti-moder
nisteneed was dus vervallen. Evenmin
was goedkeuring gehecht aan een
nieuwe vorm van de geloofsbelijdenis
in plaats van de anti-modernisteneed,
waarin tevens een zijdelingse ver
oordeling was opgenomen van wat de
theologische commissie als moderne
dwalingen beschouwde.
Deze opzet is niet geslaagd, omdat
paus Joannes ook in dit opzicht blijk
baar niet wenste vooruit te lopen op
de besprekingen van het concilie.
(Advertentie)
