Dow-Terneuzen: begin
van dubbele triomf?
E. Andriessen overleden
PYJAMA'S
Leven van strijd voor de
Vlissingse arbeiders
Chefarme.,4
Dow 70 jaar
geleden
gesticht
4?5
Door Amerika's
zachtste tabakken v
Hulde voor zilveren brandweercommandant
Peek&Cloppenburg
PafiHaï S* jsïcm
Overgangsbewind
Twijfel
Verdrag met
Duitsland
Doorsetter
Jmgensmarkt
Derde vestiging
Surséance van betaling
1
Belangrijke vooruilgang
bij bestrijding van pijn
en griep!
Te Terneuzen
V oorbereidingen
sluizenbouw
gestart
Wagen kantelde
op man
Slachtoffer overleden
Max Tailleur
treedt weer op
DAGBLAD DE STEM VAN DINSDAG 16 OKTOBER 1962
(Van onze redacteur).
De voorgenomen vestiging van
Dow-Chemical in Terneuzen is
in tweeërlei opzicht het waar
schijnlijke begin van een triomf
Enerzijds heeft Dow Terneuzen
op slag zijn industriële „gezicht"
gegeven en het ziet er wel naar
uit, dat Terneuzen zijn gezicht
in dat opzicht niet meer zal ver
liezen, anderzijds kan de vesti
ging Van deze Amerikaanse pe-
tro-chemische fabriek van door
slaggevende betekenis zijn voor
de plannen van Dow zich een de
finitieve plaats op de Euromarkt
te veroveren. :j
Om, heel even in te gaan op de ver
wachte triomf voor Terneuzen (we zul
len nog gelegenheid te over hebben die
triomf van nabij te volgen) blijkt de
voorgenomen vestiging van Dow reeds
de belangstelling van verschillende be
drijven getrokken te hebben. We noemen
het recente besluit van Rietschoten en
Houwens N.V. uit Rotterdam om zich
met een elektro-technisch bedrijf in Ter
neuzen te vestigen. De raad heeft reeds
grond voor de Rotterdamse N.V. gereser.
veerd maar de directie van Rietschoten
en Houwens weet zelf nog niet precies
hoe zij haar bedrijf in Terneuzen zal
gaan inrichten. Naar een der directeuren
ons zei, zal dat in belangrijke mate af
hangen van het produktenpakket, dat
Dow vanuit Terneuzen zal gaan leveren.
En over dit laatste is nog niets bekend
gemaakt al weten de concurrenten van
Dow waarschijnlijk wel in welke rich
ting zij het moeten zoeken. De N.V. Riet
schoten en Houwens is een typisch toe
leveringsbedrijf en het is duidelijk, dat
nog verschillende andere Nederlandse
toeleveringsbedrijven in Terneuzen kan
sen.zullen krijgen en zullen grijpen.
Om nu wat dieper in te gaan op de
Europese triomfkansen voor Dow Che
mical is het allereerst de moeite waard
eens even stil te staan bij de geschiede
nis van het geweldige wereldconcern.
De stichter, Herbert Dow, werd bijna
honderd jaar geleden geboren. Hij was
een onderzoeker van nature en een door
zetter. Bovendien was hij zakenman. Als
schooljongen slaagde hij er na 39 misluk
te pogingen in een van de eerste broed
machines met een automatische tempera,
tuurcontröle te construeren. Als che
misch student wist hij na veel geëx-
perimenteer basischemicaliën te onttrek
ken aan een fles pekelwater. Precies
zeventig jaar geleden stichtte hij een
bedrijf in Midland, Michigan; tot op de
dag van vandaag het hart van Dow Che
mical. Dow begon met de produktie van
broom. Na drie jaar stichtte hij een ne-
venbedrijf in Navarre, Ohio, waar hij
met de produktie van chloor begon in
de vorm van een bleekmiddel voor de
papierindustrie. Dow bleef vóór alles
zoeken naar nieuwe produktiemogelijk-
heden, naar nieuwe produkten uit ver
schillende elementen: magnesium, na
trium, calcium, jodium, styrene.
En dit is wat Dow Chemical sedert de
dood van Herbert Dow in 1930 nog stééds
doet. Grote sommen gelds worden jaar
lijks verbruikt voor research. Research
op zakelijke grondslag, die echter indi
rect enorm bijdraagt tot de ontwikke
ling van de wetenschap en de leefbaar
heid in de wereld.
Dow Chemical is na zeventig jaar uit
gegroeid tot een van de vijf grootste che
mische bedrijven ter wereld. Dow Che
mical is fabrikant van meer dan 800
chemische produkten, heeft vertegen
woordigingen op zes continenten, in 72
landen.
In het verslagjaar .1961 boekte het con
cern aan nette verkopen eert bedrag van
817.5 miljoen dollar, een record. Dit be
tekende, dat het inkomen van de maat
schappij in tien jaar verdubbelde. Alleen
al in de Verenigde Staten had Dow meer
den 30.000 mensen in dienst. Over het
verslagjaar 1961 verkreeg DOW 263 V.S.-
De heer C. Robertson, de algemeen
directeur van Dow-Nederland.
elke woensdag
van ijzersterke, „wol-
warme" keperflanel. U
kunt het wassen zo
vaak u wilt - de kleur
blijft fris. Fijne royale
pasvorm. In leuke rui
ten en effen kleuren.
Speciaal verlaagde
M. prijs
leeftijd 4 jaar
met kleine stijging per maat
b.v. 12 jaar 6.'*
De tekening laat zien waar Dow zich
in de gemeente Terneuzen zal vestigen.
patenten, dat was 0.6 procent van alle
patenten, die in die verslagperiode wer
den uitgegeven. Het totaal aantal paten
ten in het bezit van de maatschappij be
droeg aan het einde van het verslagjaar
2606 Amerikaanse en 3747 buitenlandse.
En om nog even op de research terug te
komen: het DOW-concern besteedt ge
middeld meer dan 3 pet. van de jaar
lijkse opbrengst aan onderzoekingen.
Schreven wij in het begin van dit arti
kel, dat de concurrenten van Dow in
Europa waarschijnlijk wel weten ir
welke richting zij moeten zoeken wan
neer het gaat over het produktenpakket
Nederland, dan bedoelen wij deze
gegevens: van de ruim 800 produkten,
die Dow voortbrengt, bestaat 51 pet. uit
industrie-chemicaliën, 35 pet. uit plas
tics, 7 pet. uit metalen en eveneens 7
procent uit agrarische preparaten. Daar
aan kan nog worden toegevoegd, dat
Dow in Terneuzen alleen onderdelen
voor industriële bedrijven zal gaan ver
vaardigen.
Het bedrijf in Terneuzen, waar na ver
loop van tijd 800 man werk zal kunnen
vinden, wordt de derde vestiging van
Dow in Nederland. In Amsterdam zetelt
de Dobeckum Europa N.V. (metalen
draden) en in Rotterdam is de Neder
landse Dow Maatschappij N.V. voor de
vervaardiging van synthetische latex,
chemische reiniging van industriële uit
rusting en de opslag van plastics en
magnesium gevestigd.
Tot algemeen directeur van alle
Dow-activiteiten in Nederland is on
langs benoemd de heer Colin W. Ro
bertsondie vanaf 1946 bij Dow in
dienst is .In 1957 kwam hij als adjunct
directeur van de Nederlandse Dow
Maatschappij N.V. naar ons land. In
1958 volgde zijn benoeming tot direc
teur te Rotterdam. De heer Robertson
heeft een graad behaald aan het Al
bion College en de Michigan State
University.
Dow zal niet de fout maken, die som
mige andere Amerikaanse maatschap
pijen bij vestiging in Europa gemaakt
hebben te weten: een Amerikaanse orga
nisatie in hun Europese fabrieken.
Dow Chemical Terneuzen zal daarom
op Europese leest worden geschoeid.
Het kader bijvoorbeeld zal zoveel moge
lijk uit Nederlanders bestaan. De orga
nisatie zal ook helemaal op de Neder
landse mentaliteit worden afgestemd.
De fabrieksoutillage en de te verwerken
grondstoffen zullen bij voorkeur uit
Nederland en de omliggende landen wor
den betrokken. Allemaal maatregelen,
die er op gericht zijn het bedrijf goodwill
te verschaffen.
Hoe groot Dow Chemical in Terneu
zen ook gaat worden, het bedrijf zal hier
toch geen eigen verkoopkantoor krijgen
Het centrale verkoopkantoor van Dow-
Europa bevindt zich in Brussel. Dow's
Europese hoofdkantoor is in Zürich ge
vestigd.
J. de Graauw, aannemer, Haagweg 460,
Breda, heeft een verzoekschrift ingediend
om verlenging van surséance van beta
ling. Het verhoor is bepaald op vrijdag
30 november. Bewindvoerder is mr. T
Houtman, Breda.
(Advertentie)
Golden Fiction
_-C-' T?
-Jfri- Vi - I
-
10 stuks 50 ct 20 stuks 1.- Geschenkdoos 50 stuks 2.75 EEN LAURENS PRODUCT
Te Vlissingen is overleden de heer
Eduard Andriessen.
Het heengaan van de heer Andriessen,
die de leeftijd van 81 jaar bereikte,
wordt in parochiële en r.-k. organisatie
kringen als een groot verlies beschouwd,
daar hij gedurende een lange reeks van
jaren een der strijdbaarste en meest
vooraanstaande figuren van het r.-k.
Vlissingen is geweest en ook daarbuiten
een grote mate van aanzien genoot. Ve
le verenigingen verliezen in hem niet al
leen hun bezieler maar ook hun oprich
ter.
Eduard Andriessen werd in Walsoor
den, gemeente Hontenisse, geboren en
(Advertentie)
Vier middelen in één tablei doen wonderen
zonder de maag van streek te maken l
De kennis van pijnbestrijding is in de loop
der jaren groter geworden. Er is vastge
steld waar en hoe pijn ontstaat en men
heeft geleerd pijn te meten. Men heeft kans
gezien de werking van één der oudste
pijnbestrijders door toevoeging van nieuw
ontdekte middelen belangrijk te verster
ken en veiliger te maken, zodat ook zij die
een gevoelige maag hebben zonder be
zwaar Chefarine „4" kunnen gebruiken.
r-rnimriwmwmpjy
Glazen buisje 20 tabletten f 0.80
Handigs stripverpakking 40 tabletten f 1.50
Voordelige flacon 100 tabletten f 3.50
kwam rond de jaren 1920 als PTT-amb-
tenaar naar Vlissingen, Al spoedig nam
hij actief deel aan de sociale en politieke
strijd, die in die jaren met grote heftig
heid werd gevoerd. De nood van de wer
kende stand in die jaren, vooral de grote
schare fabrieksarbeiders, ging hem na
aan het hart. Zijn vooruitstrevende so
ciale denkbeelden uit de jaren 1920-1930
bezorgden hem in vele, ook eigen, krin
gen vijanden. Ondanks de tegen hem ge
voerde actie, die hem het leven dikwijls
weinig plezierig maakte, werkte de heer
Andriessen onverpoosd aan de hardnodi-
ge verbetering van het leefklimaat der
arbeiders. Een tweetal ideeën, die op
veel verzet stuitten, verwezenlijkte hij
met succes: de kolenvereniging (fonds)
en de Coöperatie ,,Ons Voordeel" in
1930.
Van 1922 tot 1947 was hij een zeer ac
tief voorzitter van de Vlissingse afdeling
van de K.A.B. in welke tijd hij o.m. het
..eigen gebouw"-plan werkelijkheid wist
te geven. In 1937 richtte de heer Andries
sen de r.-k. Woningbouwvereniging ,,St.-
Willibrord" op. Zeer veel arbeid ver
richtte hij ook voor de TB-bestrijding
via „Herwonnen Levenskracht". Gedu
rende vele jaren had hij voor de Katho
lieke Volkspartij zitting in de Vlissingee
gemeenteraad. Niet minder dan 30 jaar
was hij bestuurslid van het r.-k. arm
en weesbestuur. Op vrijwel elk terrein,
waarbij de belangen der arbeiders be
trokken waren, zette Eduard Andries
sen zijn gehele persoon in om er voor
de minst bedeelden uit te halen wat er
uit te halen viel. Dat was in die eerste
jaren vaak niet veel. Bewijzen van er
kenning sijn hem gedurende zijn leven
nog ten deel gevallen. In 1947 werd hij
ere-voorzitter van de KAB, in 1952 ere
voorzitter van St.-Willibrord, terwijl
Paus Pius XII hem voor zijn verdiensten
begiftigde met de onderscheiding Pro
Ecclesia et Pontifice.
De gezongen uitvaartdienst vindt plaats
op donderdag 18 oktober in de kerk van
O. L. Vrouw van de Rozenkrans en St.-
Jacob, 's morgens om tien uur, waarna
wordt overgegaan tot de teraardebestel
ling op de r.-k. begraafplaats te Vlissin
gen.
Hier nog een foto van de huldiging
van Maurice Verschueren, „zilveren"
brandweercommandant te Sint Jan-
steen, waarover wij gisteren reeds uit- I Reuser. Aan zijn linker zijde ziet u
voeng berichtten. In het midden op de jubilaris,
de voorste rij burgemeester mr. J.I.M.
(Van onze correspondent)
De voorbereidende werkzaamheden
voor de bouw van de nieuwe zee- en
binnenvaartsluizen te Terneuzen hebben
een aanvang genomen. Eind oktober of
begin november zal aan de bronbemaling
rond de bouwputten worden begonnen.
Een combinatie van zes aannemersmaat
schappijen, die onder de naam ICUST
(Internationale combinatie uitvoering
sluizen Terneuzen) dit miljoenenwerk
gaan uitvoeren, wordt gevormd door de
Amsterdamse Ballastmij te Amsterdam,
de Compagnie Beige des Chemins, de
fer et d'entreprise n.v. te Brussel, de
Hollandsche Betonmij n.v. te Den Haag,
de EGB te Breda, de Société L.L. en N.
de Meyer te Zelzate, en de Société Beige
de Beton (een zusteronderneming van
de IGB te Breda, de Société L.L. en N.
miljoen gulden, die de kanaalwerken
zullen kosten, zal ruim de helft nodig
zijn voor de kanaal- en havenwerken en
de rest voor de kunstwerken (sluizen en
bruggen). De aanleg van de sluizen zal
verscheidene jaren in beslag nemen.
(Van onze correspondent)
In het Rode Kruis-ziekenhuis te Zie-
rikzee is overleden de heer C. J. den
Haan als gevolg van een ernstige rug-
kwetsuur, die hij had opgelopen toen
hij van een bandenwagen viel, in een
sloot terecht kwam en daarna de wagen,
die door een verkeerde uitwijkmanoeuvre
kantelde, boven op zich had gekregen.
Dit ongeluk gebeurde te Nieuwerkerk
op het veld van de landbouwer Van
der Z. Bij het schielijk uitwijken van
de trekker voor een andere trekker,
I die daar ook grond reed, ontstond een
breuk in de verbinding tussen wagen
en trekker, met het noodlottig gevolg.
Cr is teleurstelling geuit over het feit,
dat betrekkelijk weinig Nederlandse
ambtenaren in Nieuw-Guinea hebben
„bijgetekend" voor de periode van het
UNO-bestuur. Waar bleef zo hun liefde
voor de Papoea-bevolking?, vroeg
men. Degenen, die wél bleven,
gaan nu echter geloven, dat ze ongelijk
hebben gehad. Want de UNO-functio-
narissen gebruiken hen voor klusjes,
waarvoor kunde en capaciteiten hele
maal niet nodig zijn. Vooral een Tsjech
schijnt erin uit te munten, hun slechts
kleine karweitjes op te dragen, zoals
koffie halen en bureaus schoonmaken.
Vandaar dat al verscheidene „vrijwil
ligers" besloten nu ook maar in de
kortste keren te vertrekken. Men gaat
zich onderhand afvragen wat dit tus
senbestuur van de UNO eigenlijk nog
voor zin heeft. Volgens het oorspron
kelijke voorstel-Bunker zou deze pe
riode twee jaar geduurd hebben. Dat
had betekenis. Zo kon de economische
en politieke ontwikkeling van het ge
bied onder „neutraal" beheer worden
voortgezet en de overdracht aan Indo
nesië over twee jaar zou dan geschied
zijn in een stadium, waarin de zelf-
beschiking een meer reële kans zou
hebben gekregen. In zeven maanden
tijds tweemaal van bewind wisselen
kan echter voor een gebied nooit gun
stig zijn. Men ziet nu al, hoe de ver
warring zich manifesteert. Er zijn nog
500 man beschikbaar voor het admini
stratief beheer, terwijl daar vroeger
2500 man hun handen vol aan hadden.
We weten, dat dit overgangsbewind
mede het verguldsel vormde voor de
bittere pil, welke we te slikken kre
gen. Maar het is toch slechts schijn
en niet zonder schade voor land en
volk.
P)it wordt toch wel een merkwaardig
geval: de epidemische huidziekte,
die in 1960 werd toegeschreven aan
het anti-spat-preparaat in de Pianta
margarine, breekt nu weer uit, terwijl
er in geen enkele margarinesoort zulk
een middel nog voorkomt. De minister
van sociale zaken, die destijds het
verband tussen het een en ander
officieel vaststelde, is afgegaan op
verklaringen van de directeur-gene
raal van de volksgezondheid, prof.
Muntendam. Die had op zijn beurt
deskundigen een onderzoek laten in
stellen. Zij hadden statistieken opge
steld, waarin het samenvallen van
jeukziekte en Planta-gebruik was vast
gelegd. Daaruit meenden ze met stel
ligheid een verband te kunnen con
strueren. Prof. Muntendam houdt aan
die mening nu ook nog beslist vast.
Andere deskundigen in ons land ech
ter verzekeren, dat ze steeds zijn blij
ven twijfelen, of Pianta in 1960 wel
de schuldige was. Zo o.a. de genees
heer-directeur van de dermatologische
kliniek in Utrecht, prof. Jansen. Die
twijfel krijgt nu versterking door het
uitbreken van een epidemie, waaraan
het anti-spat-middel zeker niet schul
dig' zou zijn. De Planta-affaire heeft
de Unilever in 1960 kapitalen gekost.
Het zou wel bijzonder pijnlijk zijn, ais
nu zou blijken, dat dit onnodig is
geweest.
Jn een Voorlopig Verslag is de Tweede
Kamer fel uit haar slof geschoten,
toen ze zag wat er bereikt was in
jarenlange onderhandelingen met de
Duitse Bondsrepubliek ter regeling van
een groot aantal hangende kwesties,
de z.g. Generalbereinigung. De over
grote meerderheid van de Kamer
meende, dat de Duitsers zich veel be
ter en hardere onderhandelaars had
den betoond, dat ze ook veel meer
uit het vuur hadden kunnen slepen,
met name de teruggave van de grens-
correctiegebieden. Teleurgesteld was
men o.a. over het bedrag, uit te keren
aan slachtoffers van Nazi-vervolging
en over het niet-regelen van de grens
kwesties in de Eemsmonding. De toon,
waarop dit alfes werd besproken, deed
een algehele afwijzing van het voor
gelegde verdrag vermoeden. De rege
ring geeft echter geen krimp. De
Memorie van Antwoord stelt, dat er
werkelijk niet meer te bereiken was.
Van de grenscorrecties blijft volgens
haar zo veel behouden, dat de tech
nische verkeersvoordelen ongerept
blijven, zelfs in het gebied van Tud-
dern, het grootste terug te geven ge
bied. De uitkeringen aan Nazi-slacht
offers zullen naar verhouding zeker
niet minder zijn dan wat andere voor
malige bezette gebieden hebben be
dongen. En de regering meent, dat
terzake van de Eems de belangen van
Delfzijl niet zijn aangetast en dat het
overleg bevorderlijk is geweest voor
het bereiken van een veel betere
regeling. Naar onze indruk is de rege
ring er zeker niet in geslaagd alle
bedenkingen weg te nemen. De Kamer
zal zich echter ernstig moeten afvragen
wat de gevolgen van een verwerping
zouden zijn. Uitkeringen aan Nazi
slachtoffers verdwijnen dan weer in
een nevelig verschiet. Het eigen be
heer van de grenscorrectiegebieden
zal geprolongeerd moeten worden in
de voorlopige en dus gebrekkige vorm,
welke dit nu eenmaal moest hebben.
Voortdurende geschillen met de Bonds
republiek zouden de Europese gemeen
schap niet ten goede komen. We ver
wachten, dat overwegingen van deze
aard de meerderheid van de Kamer
wel zullen overhalen, de regering in
haar mening te volgen. Er zit ook
o.i. niet anders op.
Infra-rood mag dan voor gewone men
sen gezondheid brengen, een artiest vindt
montere en vrijwel geheel herstelde Max
het meeste baat bij bestraling door voet-
Tailleur, die na een rustkuur van drie
licht en spotlights, zei gisterochtend een
weken uit het Centraal Israëlisch Zie
kenhuis naar zijn woning is terugge
keerd. Na 21/2 maand potdicht te zijn
gebleven, kan vrijdagavond a.s. „De
Doofpot' aan het Rembrandtplein, weer
worden geopend en gaat Max Tailleur
zich weer koesteren in de schijnwerpers
van zijn eigen cabaret.
