Nijgh en Van Ditmar llieater hrc"T: Wie is dichter van de Reinaert
bestaat 125
jaar
ONTHULLING VAN
DR. GOOSSENAERTS
Tito Schipa neemt afscheid
Mado Schoolmeesters
maa
LITERATUUR
OORLOG
en
VREDE
Voorkeur bij pocketlezer:
Bundeltje herinneringen
van vijf auteurs
RAMEN HERPLAATST IN
AMSTERDAMSE OUDE KERK
UIT DE KUNST
Theater brengt:
SYLVIA BEACH
Xt
mensen en muzen - mensen en muzen - mensen en muzen - mensen en muzen - mensen en muzen - mensen en muzen
Postume hulde aan
Doeke Zijlstra
Tijdschriften
ui
Gedenkboek
i POTTERS «HM
J.INIA
overleden
DAGBLAD DE STEM VAN ZATERDAG 13 OKTOBER 1962
Het was in het jaar 1837, dat de heer Henricus Nijgh te Rotterdam
een boekhandel vestigde, waaraan spoedig een uitgeverij van
boek- en plaatwerken verbonden werd. Dit initiatief vormde het
begin van de „Nimmer Dralende" uitgeverij Nijgh Van Ditmar,
die thans dus 125 jaar bestaat.
Bij deze gelegenheid is in de geboorteplaats een receptie gehouden,
waarop een der huidige directeuren, de heer E. W. P. van Dam
van Isselt, de verrassende mededeling deed, dat het hoofdkantoor
van Den Haag naar de Maasstad zal terugkeren- Het zal verrijzen
aan de Westblaak.
XT eel veel is er van de geschiedenis
dezer firma niet bekend, daar het
archief bij het bombardement van Rot
terdam in de meidagen van 1940 ver
loren ging. Een belangrijk feit was de
overeenkomst, die in 1923 werd aan
gegaan met de eigenaar van de uit
geverij De Waejburgh: Laurens van
der Waals. Nog steeds is deze als li
terair adviseur aan de zaak verbon
den.
Een naam, die evenzeer melding
verdient is die van Doeke Zijlstra, de
man, die de uitgeverij uitbouwde tot
wat ze in de dertiger jaren werd en
nu nog is. Hij is in 1940, toen hij het
Beursplein overstak om een voorschot
te halen voor zijn personeel, door een
verdwaalde kogel dodelijk getroffen.
Zijn mededirecteur was de heer J.
Th. Piek, die thans nog commissaris
van de N.V. is. Sinds 1960 is de heer
W. P. N. Schrijver lid van de direc
tie.
1894, een jaar voor de dood van H.
Nijgh, werd De Wereldkroniek opge
richt. Andere periodieken waren o.m.
Economisch Statistische Berichten en
De Lichamelijke Opvoeding. Later
volgden Liberaal Reveil, het ophefma
kende Gard Sivik, De Gong enz.
Van groot belang was ook het maand
blad Forum, dat van 1932 tot en met
1935 aan vele jongeren uit Nederland
en Vlaanderen gelegenheid bood tot pu-
blikatie. Ook Filmliga was een produkt
van deze firma, nog altijd het best
uitgevoerde tijdschrift, dat op dit ge
bied in ons land verschenen is.
Het zou ons te ver voeren moesten we
alle letterkundigen opsommen, van wie
werken in het fonds van Nijgh en Van
Ditmar zijn opgenomen. Tot hen be
horen F. Bordewijk, Walter Breedveld,
Antoon Coolen, Pierre H. Dubois, Paul
Haimon, Albert Helman, Har Scheepens,
Simon Vestdijk. Ook enkele buiten
landse auteurs behoren er toe.
Van de literaire series is de N.D.-
reeks met haar 75 delen het meest be
kend. Daarnaast vraagt de Zakdoek
reeks voortdurend aandacht, evenals de
Gele Serie, die bestaat uit detective- en
politieromans. De laatste vier jaren
vond het beste uit de schoolpers een
plaatsje in de bundels „Een 10 voor
de 10-ers".
SIMON VESTDIJK
T\e leiders van de jubilerende uitge
verij hebben steeds veel belang
stelling voor tijdschriften getoond. In
"Oij wijze van feestgeschenk heeft de
directie haar vrienden een gedenk
boek aangeboden, waarin vijf auteurs
hun herinneringen aan de dertiger ja
ren hebben opgeschreven.
F. Bordewijk opent het met een wat
van-de-hak-op-de-takkerig artikel dat
intussen bijzonder interessante passages
bevat. Zo verkjaart Bordewijk, dat zijn
eigen positie tegenover deze uitgeverij
een volstrekt unieke is in het hele
land:
Onze echtgenote heeft er fonds
bezorgd, en wel een waarvan we niets
wisten eer het resultaat voor ons lag
in de vorm van een kleine private
biografie, op verzoek van de Uit
geverij geschreven en samen met een
beschouwing door Dubois als boekje
verschenen. En onze dochter heeft er
eveneens fonds bezorgd".
Van Antoon Coolen, die de meeste van
zijn manuscripten aan Nijgh en Van
Ditmar toevertrouwde, is het „In me-
moriam Doeke Zijlstra" uit het boek
„Bevrijd Vaderland" overgenomen. Ook
de andere auteurs roemen de voortref
felijke kwaliteiten van deze uitgever.
„Voor hem gold nog niet zozeer of het
boek verkoopbaar, als wel of het in
BORDEWIJK
zijn ogen goed was", aldus Bordewijk.
Vestdijk vertelt in zijn bijdrage met
veel humor over zijn tegenstanders:
correctoren, zetters, typografen, over
zijn afkeer van de nieuwe spelling en
over wat niet al. Ook Gerard Wal
schap zingt de lof van Doeke Zijlstra:
„Mijn werk is nooit meer zo mooi uit
gegeven ajs door hem".
Literair-historisch is het opstel van
Maurice Roelants „Requiem voor Doeke
Zylstra, de humaanste der uitgevers",
verreweg het belangrijkste.
Hij draagt tal van grondstoffen aan
voor een geschiedenis van het maand
blad Forum, waarbij hij terloops ook
een onjuistheid in het boek van Ada
Deprez over Du Perron rechtzet. Roe
lants publiceert o.a. een brief, die Zijl
stra aan alle redacteuren stuurde en
waarin de diverse episoden, die tot
het opheffen van Forum hebben geleid,
belicht worden.
De vrienden van de jubilerende uit
geverij zullen haar dankbaar zijn voor
dit charmante geschenk, dat met enkele
foto's verlucht is.
Een exemplaar, gebonden in buffel
kalfsleder, bedrukt met goud, werd
aan Hare Majesteit Koningin Juliana
aangeboden.
WILLEM VAN DER VELDEN
I
Nagelaten werk van de Rotterdamse
beeldhouwer Emile Voeten wordt van
20 oktober tot 2 december geëxposeerd
in de tuinzaal van het museum Boy
mans te Rotterdam.
In de Tilburgse schouwburg brengt het
Oxford Playhouse (Dublin Gate Thea
tre) vrijdag 19 oktober aanstaande een
opvoering van Shakespeare's Othello.
De musicus en componist Louis Toe
bosch en de graficus J. B. Sleper, bei
den te Breda, evenals dr. J. Starink te
Tilburg zijn benoemd tot lid van de
Raad voor de Kunst-
Louis Toebosch heeft van het ministe
rdie van O. K. en W. opdracht ont
vangen tot het schrijven van twee korte
orgelwerken.
Na ,,Traviata" en Othello" volgt nu
Don Carlos" als derde Verdi-weder-
opvoering van het beginnende seizoen
in de Kon. Vlaamse Opera te Antwer
pen. Het werk heeft sterke affinitei
ten met de geschiedenis van onze lage
landen, maar het is bovendien het
meesterwerk uit de eerste periode van
grotere rijpheid van de Italiaanse mees
ter, een opera die de weg baant voor
,,Aida" en de laatste werken „Othello"
en „Falstaff". Een grootse montering
belooft een hoogst aantrekkelijke voor
stelling.
Solisten zijn Mimi Aarden, Nelly
Lancia. Andrea Nevry, Maria van der
Meirsch, Edward de Decker, Emile
de Jonghe, Ronald Dutro, Nick Her
bosch, Lode Le Moine, Bert Olsson.
Willy van Hese.
Er wordt nog één voorstelling gege
ven nl. op zondag 14 oktober.
De Toneelgroep Theater te Arnhem
brengt deze maand de première van
Tolstoi's „Oorlog en vrede". Volgende
maand, en wel op 9 november, wordt
het stuk in de Tilburgse schouwburg
gebracht. De toneelbewerking is van
Alfred Neumann, Erwin Piscator en
Guntram Prüfer, terwijl de regie ge
voerd wordt door Ircna Babel.
De roman „Oorlog en vrede", van Tol
stoi geldt in de wereldliteratuur nog
steeds als een meesterwerk. Tolstoi's
opzet was gestalte te geven aan zijn
gedachten over de absurditeit van de
oorlog en dit doende schiep hij een
onvergetelijk beeld van de Russische
samenleving, de Russische wereld uit
de eerste jaren van de 19 eeuw be
lichaamd in diep doorschouwde karak
ters. Het talent van de kunstenaar ver
duurzaamde tn bezielde zijn historisch
inzicht en gaf vleugels aan de theo
rie, die hij verdedigde.
Piscator en zijn medewerkers Neumann
en Prüfer hebben nu aan die leidende
gedachte opnieuw gestalte willen ge
ven op het toneel. En zoals Tolstoi
met veel talent gebruik maakte van
alle middelen die de roman hem bood,
zonder daarbij zijn eigen stem ooit het
zwijgen op te leggen, hebben Piscator
en zijn medewerkers - ook met veel
talent en niet schromend voor toe
voeging van eigen kommentaar - al
le mogelijkheden van het toneel aan
gewend.
Met gebruikmaking van enkele van
de belangrijkste figuren uit de roman
werden de gebeurtenissen - die in
onmiddellijk verband stonden met de
leidende gedachte - opnieuw gegroe
peerd en soms zelfs gewijzigd naai
de eis van het drama om het verhaal
opnieuw te vertellen met de typische
middelen van het toneel. Zij gebrui
ken daarvoor expressiemiddelen, die
de bekende realistische of romantische
traditie doorbreken en soms ver te bui
ten gaan in een snelle opvolging van
fel doorleefde tonelen, die aan het stuk
een meeslepend en opwindend ritme
geven.
De handeling wordt bepaald door Na
poleons verovering van het vasteland
van Europa en zijn fatale veldtocht
naar Rusland, een historische perio
de die loopt van 1806 tot 1812. Het
toneel is opgebouwd uit drie speel
vlakken, die ieder hun eigen beteke
nis en functie hebben, t.w.
het noodlotstoneel, waarop Napoleon
en Tsaar Alexander verschijnen en de
historische gebeurtenissen zich afspelen
Het aKtietoneel, waarop het leven van
de mensen zich afspeelt, dat door dit
historische noodlot zo sterk wordt be-
invloed, zonder dat zij er iets aan
toe of af kunnen doen; en dan, als
uitbouwsel van dit toneel; drie podia
waarop de hoofdfiguren van het spel
Pierre, Graaf Besoechov, - Andrej
Vorst Bolkonski, en Natascha, Freule
Rostova, hun reakties, op deze door
de historie beïnvloede gebeurtenissen,
in hun leven verwerken.
de „Open Kring" van Gent. De letter
kundige P. Schepens stelde vast, dat
in Scandinavië de „Reinaert"-figuur
evenmin onbekend is en dat zij daar
blijkens de Zweedse volksoverlevering
nog veel ouder is dan in onze Neder
landse of Vlaamse „Reinaert" of de
Franse verhalen, waaruit Willem van
de „Madoc" heeft geput. Deze Franse
versies gaan trouwens weer terug op
,-tr u - Nederlandse voorbeelden, wat uit Ne-
(Van een bijzondere medewerker) derlandse woorden in de Franse tekst
Tijdens een zitting van het Erasmus-Genootschap te Gent heeft dr. W. Goos- Qp tg maken
senaerts een verrassende onthulling gedaan. Hü deelde namelijk mee dat Dg Zwee(Jse over"ievering moet echter
ov-. /-X/-> OantcQ Irriniïen van r*1prkpn hebbpn Celeid tot het achter- r:;j atnvi»-.non /-.f
nasporingen in de Gentse kringen van ,,clerken" hebben geleid tot het achter
halen van althans een der schrijvers van de „Reinaert", namelijk Aernout, die
in een van de Gentse kerken in de tweede helft van de twaalfde eeuw proost
was van het kanunniken-kapittel. Bovendien zou men waarschijnlijk ook
Willem van de „Madoc" op het spoor zijn.
Genoemde dr. Goossenaerts is bij ge- AANKNOPINGSPUNT
legenheid van zijn tachtigste verjaar- Hjer j|gt nu aanknopingspunt voor
dag gehuldigd door het Erasmus-Ge
nootschap. dat als de Vlaamse tak
van het Algemeen Nederlands Verbond
beschouwd kan worden, waarbij het
ook is aangesloten. Dr. Goossenaerts
was eigenlijk wars van een huldiging,
maar hij heeft zich zo verdienstelijk
gemaakt voor de Nederlandse cultuur
de vaststelling van het auteurschap,
waarover dr. Goossenaerts zün belang
wekkende mededeling deed. Deze heeft
de vondst niet zelf gedaan- Hü is wel
de stimulator van de onderzoekingen
geweest.
dateren uit de tijd van de Vikingen of
Noormannen. Als dit zo is, wordt hier
mee de reeds in de middeleeuwen zo
wijde verspreiding van het Reinaert-
verhaal heel verklaarbaar. De Noor
mannen, die overal binnenvielen, zijn
daaraan dan debet. De kern van het
verhaal werd alom bekend en met
meer of minder succes zal het dan
later door literatoren van verschillende
landen zijn opgetekend en uitgewerkt
tot een epos. Maar het mooiste daar
van en het best verwerkt of vertaald
in een volkseigen verdichting zal toch
blijven onze „Reinaert" van Aernout
en Willem, „die Madoc maekte".
en voor de Vlaamse zaak, dat hij er js intussen nog een andere ontdek
niet helemaal onderuit kon. En daar -• - j-
hij zich nog in het bijzonder in de weer
heeft gesteld voor het onderzoek en
de viering van het streekeigen Rei-
naert-epos, kon men hem moeilijk een
meer toepasselijk geschenk aanbieden
dan een jonge (opgezette) vos.
Het antwoord van dr. Goossenaerts
was feitelijk een wedergift in de vorm
van bovengenoemde onthulling. Deze
zal binnenkort wel een nadere precise
ring verkrijgen.
Er is over het auteurschap van de
„Reinaert" al heel wat te doen ge
weest. Deze alom bekende sluwerik,
die onsterfelijk de literatuur der eeu
wen doorwandelt Goethe bv. heeft
zijn hele epos in het Duits herschre
ven deed als een rasechte deugniet
degenen, die zijn daden boekstaafden
in zijn alibi delen. En dat op zijn mid
deleeuws onschuldig-geraffineerd Want
wanneer men de „Reinaert" openslaat
treft u op de eerste regel al de naam
van de dichter „Willem, die Madoc
maekte". Dat is toch duidelijk. Maar
omdat ge in geen encyclopedie Madoc
kunt vinden, kunt ge er zo al even
min achter komen wie die Willem was.
Er komt nog bij, dat een handschrift
van omstreeks 1340 niet één, maar
twee schrijvers in de proloog van het
epos opnoemt, naast Willem van de
Madoc ook nog Aernout.
De geleerden zijn toen gaan uitzoeken
wat van die Willem en wat van Aer
nout kon zijn. Zij hebben het daarin
heel ver gebracht, zij het niet zonder
onderlinge meningsverschillen, maar
wie nu Willem en Aernout eigenlijk
waren werd er niet helderder mee.
Het was wel zeker, dat zij aanmerke
lijk vroeger hebben geleefd dan de tijd
van het genoemde handschrift van 1340
Maerlants Rijmbijbel van 1270 noemt
de „Reinaert" reeds. Ofschoon de lite
ratuur-historicus C. Kaakebeen in een
uitgave van 1922 bij vergelijking van
de „Reinaert" met Maerlants „Alexan
der", waaruit voor het dieren-epos kon
zijn geput, het ontstaan van de „Rei
naert" rond 1260 aanneemt, gaat men
thans hiervoor nog ongeveer een eeuw
terug.
king gedaan met betrekking tot de -
„Reinaert", waarvan wordt gewaagd Een houtsnede uit de rijmarufc van
in „Getuigenis", het maandblad van tyReinaert"uitgegeven te Antwerpen
(Advertentie)
Deze week heeft de nu 73-jarige
en enigszins gezette Tito Schipa
in het stadhuis van New York het
eerste van een serie afscheidscon
certen gegeven. Zij zullen het be
sluit vormen van een der grootste
zang-carrières van deze eeuw. In
de volgende maanden zal de grote
Schipa in diverse Amerikaanse
steden nog eenmaal optreden.
„Overal heb ik gezongen, behalve
in Japan", zegt de tenor, „wanneer
ik de kans daartoe had gekregen,
zou ik ook daar wel voor het voet
licht zijn verschenen".
In zijn donkere haardos is nog geen
grijze haar te bespeuren en zijn ge
spierde gelaat vertoont nog geen en
kel rimpeltje. In 1956 vervulde deze
nog zo vitale man zijn laatste opera-
rol. Hij trad toen op in ,,L'elisir d'a-
more" van Donzetti, welke uitvoering
in de Romeinse opera plaatsvond.
In 1957 maakte hij een val, waarvan
de gevolgen hem beperkingen hebben
opgelegd, zodat hij niet meer zoveel
kon optreden als vroeger, toen hij ook
in Moskou op de planken stond.
„Boris Chaliapin leerde mij liederen
van Rimsky-Korsakoff, die ik op deze
tournee zal zingen," zegt Schipa, die
vijf talen spreekt, er in acht zingt
en voornamelijk met zijn handen het
woord voert. ,,Die Russen reageer
den bijzonder impulsief. Iedereen kuste
me. In mijn 52-jarige carrière heb ik
nooit zoveel enthousiasme meege
maakt".
Hoewel Schipa van geboorte Italiaan is
werden de Verenigde Staten zijn twee
de vaderland. Hij heeft nu het plan
om in New York of Los Angeles, in
welke steden hij een huis heeft, een
„Schipa-conservatorium" te stichten,
waar jongeren zich in de muziek kun
nen bekwamen. „Op het ogenblik geef
ik les in Rome," vertelt hij, „De jon
ge mensen hebben tegenwoordig goede
stemmen, maar zij studeren niet hard
genoeg. Zij willen te snel geld ver
dienen. Zelfs in zangrollen, die hen he
lemaal niet liggen."
Wat is nu het geheim van Schipa's on
gelofelijk lange loopbaan? In het alge
meen begint de stem toch na het pas
seren van de 50 aan volheid en glans
te verliezen? Tito Schipa zegt hier
zelf over: Voordat ik mijn debuut
maakte studeerde ik zes en een half
jaar. Ik studeerde deze tijd bijzonder
intensief. Ik heb mijn stem nooit mis
bruikt, ik rook niet, ik eet niet veel
en bovendien eet ik nooit rood vlees.
Verder waak ik over mijn gezondheid,
forceer mijn stem nooit en ik heb
nooit vocale oefeningen gedaan. Wan
neer ik wil controleren hoe het met
mijn vocale conditie gesteld is, maak
ik alleen dit geluid...." Hierbij maakt
hij een afschrikwekkend, schurend ge
luid, dat doet denken aan een lucht-
storing in een oud radio-toestel.
Schipa's favoriete vertolking was wel de
titelrol in „Werther" van Massenet,
waarin hij zijn groot acteertalent kon
uitleven. Amelita Galli-Curci, die hij
volgende maand in Californië een be
zoek wil gaan brengen en Lucrezia
Bori, beschouwt hij als de prettigste
tegenspeelsters uit zijn gehele loop
baan. Een van de meest opwindende
ogenblikken in zijn muzikale loopbaan
was voor hem het moment waarop hij
voor de eerste keer zijn eigen ope
rette „Prinses Liana" kon regisseren.
„Naast mijn zangstudie studeerde ik ook
compositieleer." vertelt hij, „ik heb
twee missen en enige populaire lied
jes geschreven, die ik tijdens mijn
concerten dikwijls ten gehore bracht.
Het zijn romantische liedjes, maar ik
houd ook wel van andere genres, zelfs
als het goed wordt gedaan, van rock
and roll, de cha-cha-cha en de twist.
Verleden jaar zei mijn arts mij, dat
mijn onwillig been door dansen wat
beter in het gareel zou geraken, dus
ben ik mij maar op de twist gaan
toeleggen. Het heeft mij nog veel
goed gedaan ook".
A\
MENTHOLPELLETS
Tejten hoest en Keelpij'
Uitwerking frappant
De Oude Kerk in Amsterdam
wordt thans gerestaureerd. Het is een
jarenlang vergend werk dat buiten
gewoon kostbaar is.
Das zyn in het gotische bouw
werk drie gebrandschilderde ramen
herplaatst in de Noorderzübeuk.
Deze mijlpaal was reden voor een
groot aantal vertegenwoordigers van
overheid en particuliere instanties,
die subsidies verlenen, de stand van
zaken eens te komen opnemen.
Mado Schoolmeesters, een
Belgische artieste, die
sinds drie en een half jaag
in Breda woont, is opdracht
verstrekt een enorm glas
raam te maken voor het
nieuwe gebouw van de Raad
van Arbeid te Breda.
Het glas, dat wordt aange
bracht in het trappenhuis
van het gebouw is geïnspi
reerd op de Antwerpse ha
ven en wordt in' wit, zwart,
blauw en grijs uitgevoerd.
Het is haar eerste monumen
tale werk. Het werk is ab
stract geïnspireerd, ofschoon
in de lijnen en contouren ge
makkelijk de levendigheid van
een haven is terug te vinden.
Kennismaking met het schilderwerk van
Mado Schoolmeesters leert, dat dit uit
stekend voor ramen te gebruiken is. Zij
heelt een zeer originele visie op het ha
venbedrijf ontwikkeld, waarbij zij met
forse contouren werkt. Allengs werd de
ze visie meer abstract en het is met
dit werk, dat zij de laatste tijd zeer
veel succes boekt.
Mado Schoolmeesters' werk is eerlijk en
eist daarom geen voorbehoud. Het
heeft een geheel eigen hand en dit ef
fect wordt zonder buitenissigheden be
reikt. Men heeft de indruk, dat het
werk spontaan ontstaat, eigenlijk zon
der moeite. Bovendien lenen zich de
kleuren, waarin zij haar schilderijen
maakt, uitstekend voor verwerking in
een glaswand.
Mado Schoolmeesters werd geboren in
Brussel, waar haar vader beeldhouwer
was. Zij studeerde in haar geboorte
plaats aan de Académie royale des
beaux arts gedurende vier jaar om
later in Antwerpen te gaan werken
aan het Nationaal Hoger Instituut- Hier
ontmoette zij haar man, de kunstschil
der Janus Nuyten. Met hem werkte
zij enige jaren in Antwerpen om daarna
naar Breda haar mans geboorte
stad te verhuizen.
Haar raam is een uitbundig maar toch
ingetogen spel van lijnen, die beheerst
in het vlak zijn gebracht. Daardoor ont
staat een constructief geheel, waarin
niet alleen de lijnen van schepen en
masten zijn terug te vinden doch ook
de beweging van eb en vloed. Het
werk wordt uitgevoerd op de ateliers
van de firma Th. den Ridder, voorheen
gebrs. Wuysman te Breda.
Een zeer bekende figuur in de literaire
wereld van Parys, de Amerikaanse
Miss Beach, is overleden. Zy werd
75 jaar.
Miss Beach werd geboren in Baltimore
in de Amerikaanse staat Maryland.
In 1917 kwam zij voor het Rode Kruis
naar Parijs, dat van nu af haar vas
te woonplaats zou worden. In 1919 o-
pende zij een boekwinkel, die het mid
delpunt zou worden voor de vele Ame
rikaanse en andere Engelstalige schrij
vers, die tussen de twee wereldoor-
togen naar Parijs kwamen. Zij moe
digde Ernest Hemingway aan tot schrij
ven, was bevriend met T.S. Eliot en
arrangeerde de eerste, privé-uitgave
van „Ulysses" van James Joyce. An
dere geregelde bezoekers van de boe
kenzaak van Miss Beach waren E.E.
Cummings, Ezra Pound en Gertrude
Stein. Toen haar zaak in de dertiger
jaren dreigde te worden gesloten, voer
de een groep bekende Franse auteurs,
onder wie André Gide en Paul Valery,
een campagne om sluiten te voorko
men.
De Parijse Amerikaanse kwam deze
zomer nog in het middelpunt van de
belangstelling te staan, toen zij als e-
regaste in Dublin de opening van een
museum ter ere van James Joyce bij
woonde.
SCHEPEN EN MASTEN
EB EN VLOED
Een enquête, gehouden door een Haagse
uitgeverü (Semper Avantl n.v.) onder
de lezers van pocketboeken, heeft uit
gewezen dat bijvoorbeeld byna 50 pro
cent van de huisvrouwen dol is op
detective-boeken, terwyl maar 25 pet
van de werkende vrouwen deze ver
strooiing zoekt. Literatuur geniet met
een percentage van 68 tot 81 de groot
ste belangstelling bij de pocketlezer.
Speciaal in industriële kringen ligt de
belangstelling lager ca 62 pet.) en
by studenten zeer hoog (93 pet).
Het resultaat van de enquête is ont
leend aan ruim duizend antwoorden,
die bij de uitgeverij binnenkwamen-
Van mannen kwamen 82 pet en van
vrouwen 18 pet der antwoorden binnen
Voorts werden de antwoorden ingedeeld
in drie groepen, die van beter gesitu
eerden (leidinggevende functies) 29
pet mannen en 2,5 pet vrouwen; van
zelfstandigen (niet leidinggevend) 22
pet mannen en 8 pet. vrouwen en van
afhankelijken (leerlingen van middel
bare scholen, studenten en gepensi
oneerden) 29 pet mannen en 9,5 pet
vrouwen.
Gebleken is dat de studenten verreweg
de meest enthousiaste pocketboekle
zers en -kopers zijn. In handelskrin
gen bestaat een vrijwel evengrote be
langstelling voor pocketboeken als on
der leerlingen van middelbare scho
len. De belangstelling in industriële
kringen steekt hierbij ongunstig af.
In de groepen bestaat ook grote interes
se voor boeken over geschiedenis
(mannen 70 en vrouwen 57 pet). Vol
kenkunde bezit 54 pet van de pocket-
lezers. onmiddellijk gevolgd door psy
chologie (52) en wetenschappelijke lec
tuur met 46 voor mannen en 24 pet
vrouwen).
Religie in beschouwende vorm wordt
door 43 tot 48 pet van de pocketle
zers gezocht, reizen en wat daarmee
verband houdt door 42 pet en detec
tive door 41 pet der lezers. Lichte ro
mans genieten een matige belangstel
ling, nl. 37 pet mannen, maar 54 pet
bij de vrouwen.
Beeldende kunst en muziek wordt ech
ter door 50 pet der vrouwelijke pocket
lezers gevraagd tegen 40 pet der man
nelijke lezers. Sport en knutselen staan
het minst in de belangstelling. Hier
voor zijn de uitslagen respectievelijk
23 en 22 pet
Bij de beoordeling der resultaten dient
echter rekening te worden gehouden
met het feit, dat de gegevens ont
leend zijn aan lezers, die reeds re
gelmatig pocketboeken kopen en een
uitgesproken voorkeur voor boeken in
een bepaalde richting hebben, aldus de
uitgeverij.