Minister Schroder toont
zijn onafhankelijkheid
SCHERPE REUK VAN INSECTEN
ZAL HEN NOODLOTTIG WORDEN
CAMPARI
Koelkasten brachten
koude oorlog op gan
klèm
mekk
KV
EIS MET
BUITENLANDSE POLITIEK VERDEELD
Mens maakt er
gebruik van ter
verdelging
Albert Heijn I
noopt tot
I prijsverlaging j
DAGBLAD DE STEM VAN VRIJDAG 12 OKTOBER 1962
15
Geruchten talrijk en
tegenstrijdig
SCHRÖDERS POSITIE
Overwegwachter
was nalatig:
drie doden
De Gaulle naar
maneuvers
Himalaya-expeditie
richtte basis-kamp in
Vondst van 18
kilo goud
Advies werkgroep over
arbeidsvoorwaarden
bij N.S.
IN DE HAND
GEWERKT
DOET MEER MET
NOOTJES 4 EN 5!
de meest elegante haard!
met de meeste warmte!
voor 't minste geld!
met grootbeeldvuur!
485.-
:yy\eW
15
Niet een man als von Brentano, ze
werd geïnsinueerd, die alleen maar zou
uitvoeren wat Adenauer hem comman
deerde. Een insinuatie die wel zeer on
rechtvaardig is, aangezien von Brentano
als minister van buitenlandse zaken in
de jaren, dat de bondsrepubliek nog om
het eerste begin van vertrouwen in de
wereld moest vechten, blijk heeft gege
ven van zijn grote activiteit en zijn uit
nemende tact. Het verdient trouwens
helemaal geen verwijt, dat hij en Ade
nauer eenzelfde buitenlands beleid aan
hingen. Men kan daar nu zelfs van zeg
gen: Goddank dat het zo was, want dat
heeft de bondsrepubliek er bij de wes
telijke landen weer bovenop gebracht.
Wanneer we ons toch bezighouden met
politieke geruchten en vertrouwelijkhe
den die men aan de Rijn kan verne
men, dan willen we ook nog even ver
melden, dat de heer Schroder bepaald
niet een geweldige voorstander is ge
weest van het spectaculaire bezoek van
generaal De Gaulle. Hij verwachtte
daarvan niet een zware belasting op de
komende besprekingen over Engelands
toetreding tot de E.E.G. en zag liever
het bezoek, officiële reden daarvoor was
de bedreigde persoonlijke veiligheid van
de generaal, uitgesteld. En toen het
toch plaatsvond, en zulk een knaleffect
had, beijverde hij zich verklaringen rond
te strooien, dat men aan eventuele uit
latingen van Adenauer met betrekking
tot Engelands toetreden tot de E.E.G.
geen overdreven betekenis moest toeken
nen. De bonds regering en niet de kan
selier bepaalde immers de Duitse poli
tiek en de regering sprak zich onvoor
waardelijk voor Engelands toetreding
uit. Bij de ontvangst van generaal De
Gaulle door president Lübke op Schloss
Brühl, sprak Schroder zo luidruchtig en
opzichtig, dat zijn verklaringen dan ook
door de vertegenwoordigers van de in
ternationale pers werden opgetekend en
naar hun bladen geseind. Wat dan ook
wel zijn bedoeling zal zijn geweest.
Gaan we voort met politieke geruchten.
Enkele dagen vóór Schroder naar Ade-
G. SCHRÖDER
...eigen controle...
(Eigen buitenlandse dienst)
Het is in Bonn een publiek geheim, dat de verhouding van de
minister van buitenlandse zaken Schroder tot bondskanselier Aden
auer weliswaar correct is, maar toch elk spoor van een amicale be
trekking ontbeert. Tegenover Adenauers gereserveerde houding je
gens de Engelse belangstelling voor de Europese affaires staat de
duidelijk pro-Engelse gezindheid van Schroder, waaraan deze niet
nalaat uiting te geven waar zulks gepast mogelijk is. Of hier nu in
derdaad sprake van een persoonlijke voorliefde is, dan wel dat op
deze wijze minister Schroder wil demonstreren, dat hij een minister
van Buitenlandse Zaken met eigen gedachten is en niet een trouwe
volgeling van Adenauer, blijft hier onbesproken. Schroder is indertijd
tegen de zin van Adenauer en op eis van de coalitiepartner, de F.D-P.,
in de regering opgenomen, omdat men een minister eiste die zelfstan
dig zou optreden.
nauers vakantieverblijfplaats Cadenab-
bia vloog om met de bondskanselier te
spreken over de voorbereiding van de
regeringsverklaring die Konrad Ade
nauer op 9 oktober in de bondsdag af
legde, vertelde men elkaar, dat Ade
nauer uit verstoordheid over de terug
houdendheid van Schroder tegenover
een zo innig mogelijke Duits-Franse sa
menwerking het voornemen zou hebben
een reorganisatie van het kabinet door
te voeren. Schroder zou dan worden uit
gerangeerd, althans op een ander mi
nisterie terechtkomen. Als zijn opvol
ger werd genoemd baron Guttenberg,
een afgevaardigde van de C.D.U., die
evenals de andere edelen in Duitsland
zeer voor innige verstandhouding met
Frankrijk is en derhalve helemaal op
de lijn van Adenauer koerst. Dit gerucht
was wel zo hardnekkig dat de C.D.U.
het nodig vond, om het te ontkennen. De
socialisten vonden de geschiedenis wel
zo interessant, dat zij er een rel van
trachtten te maken.
De socialistische persdienst meende
zelfs een waarschuwing te moeten laten
horen tegen een mogelijk voornemen om
Schroder wegens zijn pro-Britse houding
uit het kabinet te verwijderen. Daar
door zou dan de gehele regering haar
eigen verklaring tegen spreken, dat de
toetreding van Engeland tot de E.E.G.
door haar ten sterkste bevorderd
wordt. In elk geval, zo constateerde
men aan socialistische zijde, blijkt uit
deze zaak weer eens hoe innerlijk ver
deeld de regering-Adenauer eigenlijk is.
Maar toch was Schroder naar de bonds
kanselier gegaan om althans naar bui
ten de fagade der eenheid vol te houden.
Schroder zou in de eerste week van
oktober voor de Evangelische Werkge
meenschap in de C.D.U., waarvan hij
voorzitter is, een referaat houden over
de verhouding Ver. Staten-Duitsland en
Engeland-Duitsland. Hij kon daar geen
verschillen met de bondskanselier of een
verdeelde Duitse buitenlandse politiek
etaleren. Derhalve was zijn streven erop
gericht om ergens tot de grootste ge
mene deler met Adenauer te komen.
meer omdat Epstein uitdrukkelijk ver
klaarde, dat hij zijn informaties uit
Amerikaanse bron had. Hoe kwam dan
de Amerikaanse bron aan die gege
vens? Omdat het verslag als naar ge
woonte naar B.Z. der betrokken lan
den wordt gezonden. De activiteit
van minister Schroder in dezen wijst
op een zekere nervositeit. Het is in
tussen wel duidelijk, dat de zichtbare
tegenstellingen in de huidige Duitse
regering niet bevorderlijk zijn voor
een rustige behandeling van de Duitse
buitenlandse politiek. Typerend is in
dit verband de procedure, die de Britse
onderhandelaar voor de E.E.G. Heath
gevolgd heeft in zijn voorbesprekingen
voor de komende beslissende vergade
ringen in Brussel. Hij sprak eerst met
Schroder, daarna met Erhard en andere
ministers. Het resultaat werd neerge
legd in een eenstemmige verklaring in
de mening: eerst aansluiting bij de
E.E.G.dan pas politieke integratie. En
daarna bezocht Heath Adenauer, die er
anders over denkt en denken blijft: aan
sluiting E.E.G. en politieke integratie
tegelijk. De voorstanders van een spoe
dig aftreden van Adenauer hebben er
motieven in gevonden om opnieuw de
eis van zijn aftreden te stellen. Maar
voor najaar 1963 zal dit zeker wel niet
gebeuren.
(Advertentie)
Als gevolg van een nalatigheid van
een Duitse overwegwachter zijn giste
ren in Langenfeld drie Duitse jongens
van acht tot tien jaar door een expresse-
trein overreden. De kinderen werden op
slag gedood, aldus de politie.
De overwegwachter is na een onder
zoek onmiddellijk in voorlopige bewa
ring gesteld.
President De Gaulle is gisteren met
een hefschroefvliegtuig van Toulon naar
het 30.000 ton metende vliegdekschip
Clemengeau gevlogen om Franse vloot-
oefeningen in de Middellandse Zee gade
te slaan. Hij werd vergezeld door zijn
lijfarts en zijn naaste adjudanten.
Het partijloze blad Paris-Jour wist te
melden, dat men woensdag vanaf de
Clemengeau drie „geheimzinnige" duik
boten had waargenomen. Twee van de
ze schepen waren direct ondergedoken,
terwijl de derde zijn koers in oostelijke
richting vervolgde. Een woordvoerder
van de marine verklaarde, dat het waar
schijnlijk om drie eenheden van de „vij
andelijke" vloot ging. Hij vond het ech
ter ongebruikelijk, dat de duikboten aan
de oppervlakte voeren.
(Advertentie)
(Advertentie)
De Nederlandse expeditie naar het Hi-
malaya-gebergte heeft een basis-kamp
ingericht aan de rivier de Gandak. Deze
plek werd het eerst bereikt door de
Franse bergbeklimmer Lionel Terray, die
aan de expeditie deelneemt. Vanuit dit
kamp zullen de leden van de expeditie
onder leiding van C.G. Egeler de Ti-
licho-pas verkennen, noordelijk van An-
napurna. De expeditie beoogt voor het
eerst de 7000 meter hoge Nilgiri-top iri
Nepal te beklimmen.
K. ADENAUER
E.E.Gèn integratie...
Bij graafwerkzaamheden in een tuin
in Moskou zijn staven goud tot een ge
zamenlijk gewicht van achttien kilogram
gevonden. Vermoedelijk is deze schat
tijdens de Russische revolutie door een
rijke fabrikant begraven. Het goud is
aan de staat overgedragen.
(Van onze Haagse redacteur)
Regelingen voor arbeidsvoorwaarden
dij de Nederlandse Spoorwegen moeten
mmeer hoor de minister van Verkeer
en Waterstaat beoordeeld hoeven te wor-
i advies heeft staatssecretaris
ötijkel (verkeer en waterstaat) gekre
gen van een door hem ingestelde werk-
fo20p j ?taatssecretaris Stijkel had om
een advies gevraagd vanwege de thans
yer^a5de e.n ingewikkelde situatie.
KoiJi u buitengewoon besluit ar-
ffifh*en (b-b-a-) komt nl. het
Van ^'ihshemiddelaars aan goed-
,niaVanurbeidsvoorwaarden te Pas
w==Xw<nS 1 ..reglement dienstvoor-
niKt«? »=nVvn i bovendien de mi-
er van Verkeer en Waterstaat
Intussen hoeft Schroder zich niet af te
vragen waarom er zoveel geruchten
over zijn persoon en ambtsbezigheden
rondgaan. Hoewel hij in de regering leek
te zijn gekomen om de tegenspeler van
Adenauer te worden, heeft hij niets na
gelaten om die indruk te verstevigen. Zo
is er nogal wat kritiek geuit op zijn
personeels- en voorlichtingspolitiek. De
C.D.U.-pers verwijt hem, dat hij erop
uit is de oude medewerkers van de vo
rige minister van B.Z. von Brentano
eruit te werken. Hij zou verder het per
soneel van B.Z. verboden hebben, aan
C.D.U.-afgevaardigden inlichtingen te
verstrekken. Alle uitgaande stukken,
naar welke buiten-ministeriële instantie
ook, zou hij onder eigen controle c.q.
die van vertrouwensmannen stellen
Men schrijft hem de uitlating toe, afge
vaardigden van de C.D.U., die zich op
de buitenlandse politiek concentreren,
niet in zijn keuken te laten kijken. Het
gaat er dan wel speciaal om te ver
hinderen, dat inside-informations uit het
ministerie naar het Bundeskanzleramt of
andere regeringsinstanties uitlekken.
Hoe scherp de zaken staan bewijst
wel de publikatie van een vertrou
welijk verslag van een commissie,
belast met he voorbereiding van een
bespreking van de Duitse gezant
met vertegenwoordigers der Ver.
Staten, door de Amerikaanse jour
nalist Epstein. Wat deze publiceerde
stemde in bepaalde zinsneden volle
dig overeen met de tekst van het
verslag. Daaruit concludeerde Schro
der onmiddellijk, dat er een lek op
B.Z. moest zijn. Hij schakelde de
procureur-generaal van de bondsre
publiek in om een strafrechterlijk
onderzoek te openen.
Een zeer ongebruikelijke stap, die fei
telijk van de regering als geheel diende
uit te gaan en die in de bureaus van
B.Z. nogal verontwaardiging wekte. Te-
HOFLEVERANCIBR
JASSEN
KOSTUUMS
SPORTIEVE KLEDING
OVERHEMDEN
REGENJASSEN
ETC.
HOOGTEPUNTEN
in HERENMODE bij
HENDRIKSEN
Uit Engeland en Scandinavië maar
ook uit Zwitserland en Nederland
ontvangen wij regelmatig interes
sante zendingen herenkleding. De
beste ateliers in die landen vervaar
digden de jassen, kostuums, regen
en sportkleding, die bijeen één
internationale collectie vormen. Hier
uit te kiezen zal niet moeilijk zijn.
Onze medewerkers hebben alle
gelegenheid u in een prettige sfeer
te adviseren. Wij nodigen u uit om
van deze interessante collectie
kennis te nemen.
GROTE MARKT as - BREDA-TEL.3009S
l'aperitivo
Gen. vert. O. Ognibeni Co.. A'dam.
Dat insecten een verbazend goed ont
wikkeld reukvermogen hebben is reeds
lang bekend. Bepaalde sluipwespen
kunnen alleen door de reuk vaststel
len waar in een op het oog gezonde
boom de houtwormen onder de bast
zitten. Er bestaat een vliegensoort die
zijn eieren alleen in onder de grond
groeiende paddestoelen legt. Zy ont
dekken deze truffelzwammcn met feil
loze zekerheid. Vlinderwyfjes van een
geenszins veelvuldig voorkomende
soort zien kans binnen korte tijd hele
scharen mannetjesvlinders van heinde
en verre aan te trekken door het af
scheiden van een voor deze soort ty
pische „lok-stof".
Bekend is ook, dat bijen in de don
kere bijenkorf zich door een soort plas
tisch ruiken oriënteren. Indien een
mens een dergelijk orgaan zou hebben
dan zou hij niet alleen kunnen zien dat
een appel rond is, maar hij zou ook
de vormen met gesloten ogen kunnen
.ruiken'.
Al geruime tijd werd vermoed, dat
de meeste insecten door hun voelsprie
ten (antennes) kunnen ruiken. Profes
sor Karl von Frisch, die vooral door
zijn onderzoek naar de gewoonten der
bijen beroemd werd, kon bewijzen dat
bijen door de voelsprieten bijna even
scherp en gedifferentieerd als de mens
kunnen ruiken. Hij dresseerde bijen op
de etherische olie van de schil van
de granaatappel. Het bleek, dat zij
deze olie temidden van dozijnen ande
re etherische oliën konden onderschei
den.
Mannetjes van nachtvlinders kunnen
nog veel meer. Zij vinden hun wijfjes
ook wanneer deze verschillende kilo
meters van hen verwijderd zijn. Slechts
enkele moleculen van de door de klie
ren van het wijfje geproduceerde lok-
stof zijn voldoende om de gevoelige
elementen in de voelsprieten van de
mannetjes te bereiken en hen de weg
te wijzen.
Vermoed wordt, dat al die lokstoffen
van vlinders tot hetzelfde chemisch ty
pe behoren. Een veronderstelling, die
trouwens door recent Amerikaans we
tenschappelijk onderzoek werd beves
tigd. Tijdens dit onderzoek bleek, dat
de wijfjes van de „plakker"-vlinders in
hun klieren een substantie produceren
die chemisch veel overeenkomst heeft
met die van gndere vlinders. Men acht
het mogelijk, dat door wetenschappe
lijk onderzoek van deze lokstoffen nieu
we mogelijkheden ter bestrijding van
insecten kunen worden ontdekt. Vlin
ders richten veel schade aan.
Men behoeft waarlijk niet alleen aan
de dennespinner te denken, wiens ïar
ve hele hossen kaalvreten. Binnen af
zienbare tyd zal men er wel in slagen
door middel van synthetische lokstof
fen de mannetjes van deze schadelijke
insecten in grote hoeveelheden aan te
lokken en te verdelgen.
Bijen, hommels en wespen hebben de
gewoonte het traject naar goede vind
plaatsen van voer te markeren door
geuren, die alleen hun soortgenoten
herkennen. Mieren herkennen elkaar
aan de nestgeur. Snydt men van mie
ren de voelsprieten af, dan kunnen zy
vreemde miersoorten niet langer her
kennen en doden. Er Is een miersoort
die, als er gevaar dreigt, de strof „ci-
tral" afscheidt om hun wachtposten te
alarmeren. Dan komen de nestgenoten
aangerend om zich tegen de indrin
gers te verdedigen. Men heeft door
proefnemingen bewezen, dat te rijke
lijk gebruik van citral tot een soort
overdrijving van dit alarmeffect leidt.
De mieren van een en dezelfde soort
raken dan zo opgewonden, dat zij el
kaar gaan aanvallen.
Verkrijgbaar in alle goede haardenzaken
Vraag gratis brochure aan bij de fabrikante: N.V. Inalfa, Postbus 150, Venray
(Van onze financiële medewerker)
De kruideniersbranche is waarschijnlijk de meest dy
namische tak van detailhandel in ons land. De laatste
jaren hebben zich vele nieuwe ontwikkelingen voor
gedaan. Na de opkomst van het systeem der zelfbe
diening en de supermarkt, hebben de methoden van
klantenbinding met het doel de omzet en daarmee de
winst te vergroten, sterk de aandacht getrokken. Reeds
oud is het kortingssysteem, waarvan De Gruyter een
voorbeeld geeft, het zegelsysteem de melkkoetjes
van Simon de Wit en de contantzegels genieten grote be
kendheid en het cadeaustelsel, dat werd toegepast
als snoepje van de week en dergelijke. Nieuw is even
wel de vorm waarin deze systemen gelanceerd worden.
De grote gangmaker hierbij is Albert Heyn. In
zijn winkels werd de klantenbinding dienstbaar ge
maakt aan de financiering van het bedrijf. Sinds 1958
kon men per 1,00 aan boodschappen een zegeltje
van 0,10 kopen, 49,00 aan zegels kon men inwisselen
tegen hetzij een 4 procent winstdelende klantenobligatie,
hetzij een 6 procent spaarobligatie, beide groot 50,00.
De huisvrouw kon zo effectenbezit kweken. Het werd
een overweldigend succes, zo groot zelfs, dat na enkele
jaren de uitgifte van obligaties moest worden gestaakt.
Het bedrijf kreeg een teveel aan liquide middelen. De
verkoop van zegeltjes ging echter door. Om de klanten
binding te handhaven organiseerde Albert Heyn toen
een oud-vaderlands spel op nationale schaal. E'ij aan
koop van artikelen kreeg men
gratis kienkaarten, waarbij een
puzzel moest worden opgelost,
die doorslaggevend was voor de
grootte van de prijs, als men
in prijzen viel. Zo naderde het
jaar waarin het bedrijf 75 jaar
zou bestaan. Onder het motto
.,Bij beter leven hoort een koel
kast" werd begonnen met een
weergaloze reclamecampagne,
die insloeg als een bom. Albert
Heyn nodigde de Nederlandse
huisvrouw uit gratis lid te wor-
den van de premie-van-de-
maand-club, ,,de club in Nederland die beter leven
binnen het bereik van haar leden brengt". Voor ruim
50,00 aan zegels en 197,60 in contanten kon men een
koelkast kopen met winkelwaarde van bijna 500,00.
Tot nu toe werden ruim 60.000 koelkasten verkocht,
terwijl de directie van A-H. verwacht, dat de 100.000
zal worden gehaald.
De reactie van de detailhandel, met name van de
levensmiddelenbedrijven en van de winkels in elektri
sche apparaten was minder vrolijk dan die van de huis
vrouwen. Scherpe prijsdalingen waren bijna onmiddel
lijk het gevolg. Ook op andere wijze trachtte men weer
stand te bieden. Daarbij werden niet altijd zeer faire
methoden gebruikt.
Vermakelijk was in een drukke winkelstraat in Am
sterdam naast elkaar twee bedrijven te zien met ge
lijksoortige etalering. In de ene, de kruidenierszaak,
stond een ijskast van het merk PMC (de naam Liebherr
werd later bekend) en in in de andere had men pakken
koffie en thee op de ramen geplakt met spreuken als
,,Wij verkopen geen koffie of thee, maar leveren kwa
liteitskoelkasten". Het laatste was een huishoudelijke
apparatenwinkel. In beide zaken was het erg druk Bij
Albert Heyn noteerde men orders voor koelkasten en
bij de andersloeg men een koelkast in elkaar.
Met forse duimdrukken en lichte klopjes demonstreer
de men de breekbaarheid en de weinig solide construc
tie van het apparaat. De verkopers zeiden daarbij zo-
Iets als: Kijkt u eens. Dat kunnen wij ook leveren
voor 250,Er is een kruidenier, die ja, namen
mogen wij niet noemen zulke rommel aan zyn klanten
probeert kwyt te raken, maar moet u eens kijken
De koelkast, die langzaam vernield werd, vertoonde
oorspronkelijk veel gelykenis met die van Albert Heyn,
maar een bezoek aan laatstgenoemd bedrijf toonde aan,
dat dit een veel betere kwaliteit leverde.
Van vele zijden kwamen de protesten los, maar zelfs
de staatssecretaris van economische zaken, drs. F. J.
W. Gijzeis verklaarde, naar aanleiding van de reclame
acties van enkele grootwinkelbedrijven in de levens
middelensector, waarbij het publiek branchevreemde
duurzame gebruiksartikelen werden aangeboden, niet
tot het oordeel te komen, dat de grenzen van toelaat
bare concurrentiemethoden waren overschreden. Juri
disch zat men dus goed. Hetzelfde geldt natuurlijk voor
andere premie-artikelen, zoals een thermoskan, een
personenweegschaal, bestuurbare rolschaatsen, een snel
kookpan, een verstelbaar zonnebed, een tuinparasol,
een elektrische handmixer en een haardroger. Om enke
le van deze artikelen ontbrandde een scherpe prijzen
oorlog. Zo verlaagde Philips de prijs van zijn hand
mixers drastisch toen A.H. deze apparaten aanbood.
De directie van het levensmiddelenbedrijf was hier ver
heugd over, want ,,de consument moet niet veronder
stellen, dat mixers luxe-artikelen zijn". ^Tornado
enkele produkten van dit bedrijf worden in Albert Heyn-
filialen verkocht zag zich eveneens genoodzaakt de
prijs van de „klopmix" flink omlaag te doen. Daarbij
werd de winstmarge prijsgegeven. De directie uitte
zich zelfs zeer pessimistisch als volgt: „Het is maar
gelukkig, dat wij meer artikelen op de markt brengen,
Anders zouden wij na enige maanden om zeep gaan".'
Reeds spoedig bleken de handmixers van Philips in
enkele zaken uitverkocht. Zij, die voor de prijsdaling
er een hadden aangeschaft, probeerden bij de leveran
cier hun geld terug te krijgen. Dit is een van de symp
tomen, dat Albert Heyn de markt grondig verstoorde.
Een ander wordt geïllustreerd door de onjuiste uit
lating van de voorzitter van de r.-k. bond van onder
nemers in woninginrichting- en meubileringsbedrijven,
de heer P. Hoefsloot, als zou de N.V. Albert Heyn
120 000 dekens als maandpremie beschikbaar stellen.
Het betreft hier een speculatie die de onzekerheid
ten aanzien van de toekomstige marktontwikkeling ver
groot. De aanbiedingen van A.H. zijn iedere keer zo
groot, dat de prijzen van concurrerende goederen met
een klap omlaag gaan. Een ander voorbeeld van boven
genoemde speculatie is gelegen in de afwachtende
houding, die een huisvrouw aannam, omdat A.H. met
een elektrische naaimachine zou kunnen komen. Als
dit op grote schaal gebeurt, wat niet onwaarschijnlijk
is, als een gerucht zich eenmaal verspreidt, dan gaat
de afzet van andere bedrijfstakken grotere schomme
lingen vertonen dan voorheen.
Mocht een politiek als gevolgd is* ten aanzien van
koelkasten en dergelijke op textiel worden toegepast,
dan staat de textielhandel paraat. In deze zin heeft
de president-commissaris van de inkoopcombinatie Ne
derland, de heer C. de Jong, zich twee weken geleden
uitgelaten. Hij acht de middenstand in staat zich te
weren, omdat deze de noodzaak van bundeling bijtijds
heeft ingezien.
Wat zullen nu de feitelijke gevolgen zijn van
de acties van Albert Heyn Voor het concern
heeft het waarschijnlijk dezelfde
gevolgen als andere zeer ge
slaagde reclame-acties. Deze
zijn zeer gunstig. De klantenbin
ding zal sterk zijn en worden
vergroot. De marktpositie van
het bedrijf zal verbeteren. Voor
de consumenten zal de situatie
eveneens beter zijn. Hij wordt in
staat gesteld zich enige duurza
me gebruiksartikelen tegen sterk
gereduceerde prijs aan te schaf
fen. Het is zelfs niet onmogelijk,
^at gezien de reacties van
Tornado, Philips en andere
een duurzaam lagere prijs voor deze artikelen in het
verschiet ligt. Dat het hem wel eens zou kunnen op
breken een premie-artikel aan te schaffen, ingeval re
paratie nodig is, is een minder groot gevaar dan de
benadeelde middenstanders proberen te suggereren.
Goede kwaliteit, niet solidaire reparateurs en het stel
len van garantie door A.H. verklaren dit.
De concurrenten van Albert Heyn verliezen waar
schijnlijk hun marktaandeel, indien zij niets onderne
men. Dit laatste gaat dus niet of in mindere mate op
voor De Gruyter, die een speelgoed-spaaractie is be
gonnen en Simon de Wit, die al voor A H. koelkasten
leverde en ook reeds centrifuges verkoopt. In de le
vensmiddelensector zullen de kleine bedrijven het meest
getroffen worden.
De directeur van de Jaarbeurs, drs. J. H. D. van
der Kwast, constateerde ter inleiding van de onlangs
gehouden Najaarsbeurs al, dat de middenstand het
moeilijk zou krijgen, vooral door de geringe geschoold
heid van de meeste kleine zelfstandigen, die in het
strijdperk moeten treden met de concurrenten-groot
bedrijven, die over een uitgebreid arsenaal van weten
schappelijk intellect kunnen beschikken en ook sneller
met initiatieven kunnen komen. Er zijn hiertegen echter
wel remedies. Volgens de raad voor het midden- en
kleinbedrijf hebben vooral in de bedrijfstakken,
waarin grootbedrijven een overheersende positie dreig
den in te nemen, de klein- en middelgrote bedrijven
zich kunnen handhaven door samenwerking. Een illu
stratie hiervan vormt de textielindustrie. Deze oplossing
ligt ook voor de hand in de levensmiddelenbranche.
Als belangrijkste vormen noemt de raad de inkoop
combinatie reeds treffen wij deze organisatie-vorm
aan bij Enkabé-Unica en het Sperwerverbond waar
door voordelen door inkoop in het groot worden ver
kregen en welke combinatie zich later meestal uit
breidt door het gebied van advies, financiering, enz.
en het vrijwillig filiaalbedrijf
Van het laatste kennen wy De Spar die in Bergen
op Zoom de strijd heeft aangebonden met slagers
door het aanbod van goedkoop vers vlees Centra,
VéGé en Vivo, waarvoor de voordelen van de inkoop
combinatie in versterkte mate gelden.
Als men weet, dat in 1961 negen en een half procent
van het totaal aantal kruidenierszaken zelfbedienings-
winkelswaren, die 32 procent van de totale omzet be-
haalden, ligt het voor de hand de overschakeling op de
zelfbedieningswinkel als de remedie voor de kleine krui
denier te zien, maar de hoge financiële eisen hiervan
zullen dit niet geheel rechtvaardigen. Albert Heyn Jzn-,
de leider van het gelijknamige concern noemt als op
lossing de specialisatie, maar het grote aantal krui
deniers maakt dit onmogelijk. Wel zou een doelmatiger
opzet, dus rationalisatie van het individuele kruideniers-
bedrijf, vaak een verbetering kunnen brengen.
Op korte termijn het meest getroffen zijn de leveran
ciers van duurzame gebruiksartikelen Hun afzetmarkt
ligt momenteel overhoop, maar men dient ten aanzien
van de toekomstige invloed van de premie-verkopen
twee dingen te bedenken. Enerzijds zijn de aanbiedingen
van Albert Heyn eenmalig en werken dus slechts tijde
lijk verstorend. Anderzijds zijn de laatste artikelen
slechts tegen volledige betaling in zegels verkrijgbaar
wat een grens stelt aan het verstorend aanbod.