Minister Schroder toont zijn onafhankelijkheid SCHERPE REUK VAN INSECTEN ZAL HEN NOODLOTTIG WORDEN CAMPARI Koelkasten brachten koude oorlog op gan klèm mekk KV EIS MET BUITENLANDSE POLITIEK VERDEELD Mens maakt er gebruik van ter verdelging Albert Heijn I noopt tot I prijsverlaging j DAGBLAD DE STEM VAN VRIJDAG 12 OKTOBER 1962 15 Geruchten talrijk en tegenstrijdig SCHRÖDERS POSITIE Overwegwachter was nalatig: drie doden De Gaulle naar maneuvers Himalaya-expeditie richtte basis-kamp in Vondst van 18 kilo goud Advies werkgroep over arbeidsvoorwaarden bij N.S. IN DE HAND GEWERKT DOET MEER MET NOOTJES 4 EN 5! de meest elegante haard! met de meeste warmte! voor 't minste geld! met grootbeeldvuur! 485.- :yy\eW 15 Niet een man als von Brentano, ze werd geïnsinueerd, die alleen maar zou uitvoeren wat Adenauer hem comman deerde. Een insinuatie die wel zeer on rechtvaardig is, aangezien von Brentano als minister van buitenlandse zaken in de jaren, dat de bondsrepubliek nog om het eerste begin van vertrouwen in de wereld moest vechten, blijk heeft gege ven van zijn grote activiteit en zijn uit nemende tact. Het verdient trouwens helemaal geen verwijt, dat hij en Ade nauer eenzelfde buitenlands beleid aan hingen. Men kan daar nu zelfs van zeg gen: Goddank dat het zo was, want dat heeft de bondsrepubliek er bij de wes telijke landen weer bovenop gebracht. Wanneer we ons toch bezighouden met politieke geruchten en vertrouwelijkhe den die men aan de Rijn kan verne men, dan willen we ook nog even ver melden, dat de heer Schroder bepaald niet een geweldige voorstander is ge weest van het spectaculaire bezoek van generaal De Gaulle. Hij verwachtte daarvan niet een zware belasting op de komende besprekingen over Engelands toetreding tot de E.E.G. en zag liever het bezoek, officiële reden daarvoor was de bedreigde persoonlijke veiligheid van de generaal, uitgesteld. En toen het toch plaatsvond, en zulk een knaleffect had, beijverde hij zich verklaringen rond te strooien, dat men aan eventuele uit latingen van Adenauer met betrekking tot Engelands toetreden tot de E.E.G. geen overdreven betekenis moest toeken nen. De bonds regering en niet de kan selier bepaalde immers de Duitse poli tiek en de regering sprak zich onvoor waardelijk voor Engelands toetreding uit. Bij de ontvangst van generaal De Gaulle door president Lübke op Schloss Brühl, sprak Schroder zo luidruchtig en opzichtig, dat zijn verklaringen dan ook door de vertegenwoordigers van de in ternationale pers werden opgetekend en naar hun bladen geseind. Wat dan ook wel zijn bedoeling zal zijn geweest. Gaan we voort met politieke geruchten. Enkele dagen vóór Schroder naar Ade- G. SCHRÖDER ...eigen controle... (Eigen buitenlandse dienst) Het is in Bonn een publiek geheim, dat de verhouding van de minister van buitenlandse zaken Schroder tot bondskanselier Aden auer weliswaar correct is, maar toch elk spoor van een amicale be trekking ontbeert. Tegenover Adenauers gereserveerde houding je gens de Engelse belangstelling voor de Europese affaires staat de duidelijk pro-Engelse gezindheid van Schroder, waaraan deze niet nalaat uiting te geven waar zulks gepast mogelijk is. Of hier nu in derdaad sprake van een persoonlijke voorliefde is, dan wel dat op deze wijze minister Schroder wil demonstreren, dat hij een minister van Buitenlandse Zaken met eigen gedachten is en niet een trouwe volgeling van Adenauer, blijft hier onbesproken. Schroder is indertijd tegen de zin van Adenauer en op eis van de coalitiepartner, de F.D-P., in de regering opgenomen, omdat men een minister eiste die zelfstan dig zou optreden. nauers vakantieverblijfplaats Cadenab- bia vloog om met de bondskanselier te spreken over de voorbereiding van de regeringsverklaring die Konrad Ade nauer op 9 oktober in de bondsdag af legde, vertelde men elkaar, dat Ade nauer uit verstoordheid over de terug houdendheid van Schroder tegenover een zo innig mogelijke Duits-Franse sa menwerking het voornemen zou hebben een reorganisatie van het kabinet door te voeren. Schroder zou dan worden uit gerangeerd, althans op een ander mi nisterie terechtkomen. Als zijn opvol ger werd genoemd baron Guttenberg, een afgevaardigde van de C.D.U., die evenals de andere edelen in Duitsland zeer voor innige verstandhouding met Frankrijk is en derhalve helemaal op de lijn van Adenauer koerst. Dit gerucht was wel zo hardnekkig dat de C.D.U. het nodig vond, om het te ontkennen. De socialisten vonden de geschiedenis wel zo interessant, dat zij er een rel van trachtten te maken. De socialistische persdienst meende zelfs een waarschuwing te moeten laten horen tegen een mogelijk voornemen om Schroder wegens zijn pro-Britse houding uit het kabinet te verwijderen. Daar door zou dan de gehele regering haar eigen verklaring tegen spreken, dat de toetreding van Engeland tot de E.E.G. door haar ten sterkste bevorderd wordt. In elk geval, zo constateerde men aan socialistische zijde, blijkt uit deze zaak weer eens hoe innerlijk ver deeld de regering-Adenauer eigenlijk is. Maar toch was Schroder naar de bonds kanselier gegaan om althans naar bui ten de fagade der eenheid vol te houden. Schroder zou in de eerste week van oktober voor de Evangelische Werkge meenschap in de C.D.U., waarvan hij voorzitter is, een referaat houden over de verhouding Ver. Staten-Duitsland en Engeland-Duitsland. Hij kon daar geen verschillen met de bondskanselier of een verdeelde Duitse buitenlandse politiek etaleren. Derhalve was zijn streven erop gericht om ergens tot de grootste ge mene deler met Adenauer te komen. meer omdat Epstein uitdrukkelijk ver klaarde, dat hij zijn informaties uit Amerikaanse bron had. Hoe kwam dan de Amerikaanse bron aan die gege vens? Omdat het verslag als naar ge woonte naar B.Z. der betrokken lan den wordt gezonden. De activiteit van minister Schroder in dezen wijst op een zekere nervositeit. Het is in tussen wel duidelijk, dat de zichtbare tegenstellingen in de huidige Duitse regering niet bevorderlijk zijn voor een rustige behandeling van de Duitse buitenlandse politiek. Typerend is in dit verband de procedure, die de Britse onderhandelaar voor de E.E.G. Heath gevolgd heeft in zijn voorbesprekingen voor de komende beslissende vergade ringen in Brussel. Hij sprak eerst met Schroder, daarna met Erhard en andere ministers. Het resultaat werd neerge legd in een eenstemmige verklaring in de mening: eerst aansluiting bij de E.E.G.dan pas politieke integratie. En daarna bezocht Heath Adenauer, die er anders over denkt en denken blijft: aan sluiting E.E.G. en politieke integratie tegelijk. De voorstanders van een spoe dig aftreden van Adenauer hebben er motieven in gevonden om opnieuw de eis van zijn aftreden te stellen. Maar voor najaar 1963 zal dit zeker wel niet gebeuren. (Advertentie) Als gevolg van een nalatigheid van een Duitse overwegwachter zijn giste ren in Langenfeld drie Duitse jongens van acht tot tien jaar door een expresse- trein overreden. De kinderen werden op slag gedood, aldus de politie. De overwegwachter is na een onder zoek onmiddellijk in voorlopige bewa ring gesteld. President De Gaulle is gisteren met een hefschroefvliegtuig van Toulon naar het 30.000 ton metende vliegdekschip Clemengeau gevlogen om Franse vloot- oefeningen in de Middellandse Zee gade te slaan. Hij werd vergezeld door zijn lijfarts en zijn naaste adjudanten. Het partijloze blad Paris-Jour wist te melden, dat men woensdag vanaf de Clemengeau drie „geheimzinnige" duik boten had waargenomen. Twee van de ze schepen waren direct ondergedoken, terwijl de derde zijn koers in oostelijke richting vervolgde. Een woordvoerder van de marine verklaarde, dat het waar schijnlijk om drie eenheden van de „vij andelijke" vloot ging. Hij vond het ech ter ongebruikelijk, dat de duikboten aan de oppervlakte voeren. (Advertentie) (Advertentie) De Nederlandse expeditie naar het Hi- malaya-gebergte heeft een basis-kamp ingericht aan de rivier de Gandak. Deze plek werd het eerst bereikt door de Franse bergbeklimmer Lionel Terray, die aan de expeditie deelneemt. Vanuit dit kamp zullen de leden van de expeditie onder leiding van C.G. Egeler de Ti- licho-pas verkennen, noordelijk van An- napurna. De expeditie beoogt voor het eerst de 7000 meter hoge Nilgiri-top iri Nepal te beklimmen. K. ADENAUER E.E.Gèn integratie... Bij graafwerkzaamheden in een tuin in Moskou zijn staven goud tot een ge zamenlijk gewicht van achttien kilogram gevonden. Vermoedelijk is deze schat tijdens de Russische revolutie door een rijke fabrikant begraven. Het goud is aan de staat overgedragen. (Van onze Haagse redacteur) Regelingen voor arbeidsvoorwaarden dij de Nederlandse Spoorwegen moeten mmeer hoor de minister van Verkeer en Waterstaat beoordeeld hoeven te wor- i advies heeft staatssecretaris ötijkel (verkeer en waterstaat) gekre gen van een door hem ingestelde werk- fo20p j ?taatssecretaris Stijkel had om een advies gevraagd vanwege de thans yer^a5de e.n ingewikkelde situatie. KoiJi u buitengewoon besluit ar- ffifh*en (b-b-a-) komt nl. het Van ^'ihshemiddelaars aan goed- ,niaVanurbeidsvoorwaarden te Pas w==Xw<nS 1 ..reglement dienstvoor- niKt«? »=nVvn i bovendien de mi- er van Verkeer en Waterstaat Intussen hoeft Schroder zich niet af te vragen waarom er zoveel geruchten over zijn persoon en ambtsbezigheden rondgaan. Hoewel hij in de regering leek te zijn gekomen om de tegenspeler van Adenauer te worden, heeft hij niets na gelaten om die indruk te verstevigen. Zo is er nogal wat kritiek geuit op zijn personeels- en voorlichtingspolitiek. De C.D.U.-pers verwijt hem, dat hij erop uit is de oude medewerkers van de vo rige minister van B.Z. von Brentano eruit te werken. Hij zou verder het per soneel van B.Z. verboden hebben, aan C.D.U.-afgevaardigden inlichtingen te verstrekken. Alle uitgaande stukken, naar welke buiten-ministeriële instantie ook, zou hij onder eigen controle c.q. die van vertrouwensmannen stellen Men schrijft hem de uitlating toe, afge vaardigden van de C.D.U., die zich op de buitenlandse politiek concentreren, niet in zijn keuken te laten kijken. Het gaat er dan wel speciaal om te ver hinderen, dat inside-informations uit het ministerie naar het Bundeskanzleramt of andere regeringsinstanties uitlekken. Hoe scherp de zaken staan bewijst wel de publikatie van een vertrou welijk verslag van een commissie, belast met he voorbereiding van een bespreking van de Duitse gezant met vertegenwoordigers der Ver. Staten, door de Amerikaanse jour nalist Epstein. Wat deze publiceerde stemde in bepaalde zinsneden volle dig overeen met de tekst van het verslag. Daaruit concludeerde Schro der onmiddellijk, dat er een lek op B.Z. moest zijn. Hij schakelde de procureur-generaal van de bondsre publiek in om een strafrechterlijk onderzoek te openen. Een zeer ongebruikelijke stap, die fei telijk van de regering als geheel diende uit te gaan en die in de bureaus van B.Z. nogal verontwaardiging wekte. Te- HOFLEVERANCIBR JASSEN KOSTUUMS SPORTIEVE KLEDING OVERHEMDEN REGENJASSEN ETC. HOOGTEPUNTEN in HERENMODE bij HENDRIKSEN Uit Engeland en Scandinavië maar ook uit Zwitserland en Nederland ontvangen wij regelmatig interes sante zendingen herenkleding. De beste ateliers in die landen vervaar digden de jassen, kostuums, regen en sportkleding, die bijeen één internationale collectie vormen. Hier uit te kiezen zal niet moeilijk zijn. Onze medewerkers hebben alle gelegenheid u in een prettige sfeer te adviseren. Wij nodigen u uit om van deze interessante collectie kennis te nemen. GROTE MARKT as - BREDA-TEL.3009S l'aperitivo Gen. vert. O. Ognibeni Co.. A'dam. Dat insecten een verbazend goed ont wikkeld reukvermogen hebben is reeds lang bekend. Bepaalde sluipwespen kunnen alleen door de reuk vaststel len waar in een op het oog gezonde boom de houtwormen onder de bast zitten. Er bestaat een vliegensoort die zijn eieren alleen in onder de grond groeiende paddestoelen legt. Zy ont dekken deze truffelzwammcn met feil loze zekerheid. Vlinderwyfjes van een geenszins veelvuldig voorkomende soort zien kans binnen korte tijd hele scharen mannetjesvlinders van heinde en verre aan te trekken door het af scheiden van een voor deze soort ty pische „lok-stof". Bekend is ook, dat bijen in de don kere bijenkorf zich door een soort plas tisch ruiken oriënteren. Indien een mens een dergelijk orgaan zou hebben dan zou hij niet alleen kunnen zien dat een appel rond is, maar hij zou ook de vormen met gesloten ogen kunnen .ruiken'. Al geruime tijd werd vermoed, dat de meeste insecten door hun voelsprie ten (antennes) kunnen ruiken. Profes sor Karl von Frisch, die vooral door zijn onderzoek naar de gewoonten der bijen beroemd werd, kon bewijzen dat bijen door de voelsprieten bijna even scherp en gedifferentieerd als de mens kunnen ruiken. Hij dresseerde bijen op de etherische olie van de schil van de granaatappel. Het bleek, dat zij deze olie temidden van dozijnen ande re etherische oliën konden onderschei den. Mannetjes van nachtvlinders kunnen nog veel meer. Zij vinden hun wijfjes ook wanneer deze verschillende kilo meters van hen verwijderd zijn. Slechts enkele moleculen van de door de klie ren van het wijfje geproduceerde lok- stof zijn voldoende om de gevoelige elementen in de voelsprieten van de mannetjes te bereiken en hen de weg te wijzen. Vermoed wordt, dat al die lokstoffen van vlinders tot hetzelfde chemisch ty pe behoren. Een veronderstelling, die trouwens door recent Amerikaans we tenschappelijk onderzoek werd beves tigd. Tijdens dit onderzoek bleek, dat de wijfjes van de „plakker"-vlinders in hun klieren een substantie produceren die chemisch veel overeenkomst heeft met die van gndere vlinders. Men acht het mogelijk, dat door wetenschappe lijk onderzoek van deze lokstoffen nieu we mogelijkheden ter bestrijding van insecten kunen worden ontdekt. Vlin ders richten veel schade aan. Men behoeft waarlijk niet alleen aan de dennespinner te denken, wiens ïar ve hele hossen kaalvreten. Binnen af zienbare tyd zal men er wel in slagen door middel van synthetische lokstof fen de mannetjes van deze schadelijke insecten in grote hoeveelheden aan te lokken en te verdelgen. Bijen, hommels en wespen hebben de gewoonte het traject naar goede vind plaatsen van voer te markeren door geuren, die alleen hun soortgenoten herkennen. Mieren herkennen elkaar aan de nestgeur. Snydt men van mie ren de voelsprieten af, dan kunnen zy vreemde miersoorten niet langer her kennen en doden. Er Is een miersoort die, als er gevaar dreigt, de strof „ci- tral" afscheidt om hun wachtposten te alarmeren. Dan komen de nestgenoten aangerend om zich tegen de indrin gers te verdedigen. Men heeft door proefnemingen bewezen, dat te rijke lijk gebruik van citral tot een soort overdrijving van dit alarmeffect leidt. De mieren van een en dezelfde soort raken dan zo opgewonden, dat zij el kaar gaan aanvallen. Verkrijgbaar in alle goede haardenzaken Vraag gratis brochure aan bij de fabrikante: N.V. Inalfa, Postbus 150, Venray (Van onze financiële medewerker) De kruideniersbranche is waarschijnlijk de meest dy namische tak van detailhandel in ons land. De laatste jaren hebben zich vele nieuwe ontwikkelingen voor gedaan. Na de opkomst van het systeem der zelfbe diening en de supermarkt, hebben de methoden van klantenbinding met het doel de omzet en daarmee de winst te vergroten, sterk de aandacht getrokken. Reeds oud is het kortingssysteem, waarvan De Gruyter een voorbeeld geeft, het zegelsysteem de melkkoetjes van Simon de Wit en de contantzegels genieten grote be kendheid en het cadeaustelsel, dat werd toegepast als snoepje van de week en dergelijke. Nieuw is even wel de vorm waarin deze systemen gelanceerd worden. De grote gangmaker hierbij is Albert Heyn. In zijn winkels werd de klantenbinding dienstbaar ge maakt aan de financiering van het bedrijf. Sinds 1958 kon men per 1,00 aan boodschappen een zegeltje van 0,10 kopen, 49,00 aan zegels kon men inwisselen tegen hetzij een 4 procent winstdelende klantenobligatie, hetzij een 6 procent spaarobligatie, beide groot 50,00. De huisvrouw kon zo effectenbezit kweken. Het werd een overweldigend succes, zo groot zelfs, dat na enkele jaren de uitgifte van obligaties moest worden gestaakt. Het bedrijf kreeg een teveel aan liquide middelen. De verkoop van zegeltjes ging echter door. Om de klanten binding te handhaven organiseerde Albert Heyn toen een oud-vaderlands spel op nationale schaal. E'ij aan koop van artikelen kreeg men gratis kienkaarten, waarbij een puzzel moest worden opgelost, die doorslaggevend was voor de grootte van de prijs, als men in prijzen viel. Zo naderde het jaar waarin het bedrijf 75 jaar zou bestaan. Onder het motto .,Bij beter leven hoort een koel kast" werd begonnen met een weergaloze reclamecampagne, die insloeg als een bom. Albert Heyn nodigde de Nederlandse huisvrouw uit gratis lid te wor- den van de premie-van-de- maand-club, ,,de club in Nederland die beter leven binnen het bereik van haar leden brengt". Voor ruim 50,00 aan zegels en 197,60 in contanten kon men een koelkast kopen met winkelwaarde van bijna 500,00. Tot nu toe werden ruim 60.000 koelkasten verkocht, terwijl de directie van A-H. verwacht, dat de 100.000 zal worden gehaald. De reactie van de detailhandel, met name van de levensmiddelenbedrijven en van de winkels in elektri sche apparaten was minder vrolijk dan die van de huis vrouwen. Scherpe prijsdalingen waren bijna onmiddel lijk het gevolg. Ook op andere wijze trachtte men weer stand te bieden. Daarbij werden niet altijd zeer faire methoden gebruikt. Vermakelijk was in een drukke winkelstraat in Am sterdam naast elkaar twee bedrijven te zien met ge lijksoortige etalering. In de ene, de kruidenierszaak, stond een ijskast van het merk PMC (de naam Liebherr werd later bekend) en in in de andere had men pakken koffie en thee op de ramen geplakt met spreuken als ,,Wij verkopen geen koffie of thee, maar leveren kwa liteitskoelkasten". Het laatste was een huishoudelijke apparatenwinkel. In beide zaken was het erg druk Bij Albert Heyn noteerde men orders voor koelkasten en bij de andersloeg men een koelkast in elkaar. Met forse duimdrukken en lichte klopjes demonstreer de men de breekbaarheid en de weinig solide construc tie van het apparaat. De verkopers zeiden daarbij zo- Iets als: Kijkt u eens. Dat kunnen wij ook leveren voor 250,Er is een kruidenier, die ja, namen mogen wij niet noemen zulke rommel aan zyn klanten probeert kwyt te raken, maar moet u eens kijken De koelkast, die langzaam vernield werd, vertoonde oorspronkelijk veel gelykenis met die van Albert Heyn, maar een bezoek aan laatstgenoemd bedrijf toonde aan, dat dit een veel betere kwaliteit leverde. Van vele zijden kwamen de protesten los, maar zelfs de staatssecretaris van economische zaken, drs. F. J. W. Gijzeis verklaarde, naar aanleiding van de reclame acties van enkele grootwinkelbedrijven in de levens middelensector, waarbij het publiek branchevreemde duurzame gebruiksartikelen werden aangeboden, niet tot het oordeel te komen, dat de grenzen van toelaat bare concurrentiemethoden waren overschreden. Juri disch zat men dus goed. Hetzelfde geldt natuurlijk voor andere premie-artikelen, zoals een thermoskan, een personenweegschaal, bestuurbare rolschaatsen, een snel kookpan, een verstelbaar zonnebed, een tuinparasol, een elektrische handmixer en een haardroger. Om enke le van deze artikelen ontbrandde een scherpe prijzen oorlog. Zo verlaagde Philips de prijs van zijn hand mixers drastisch toen A.H. deze apparaten aanbood. De directie van het levensmiddelenbedrijf was hier ver heugd over, want ,,de consument moet niet veronder stellen, dat mixers luxe-artikelen zijn". ^Tornado enkele produkten van dit bedrijf worden in Albert Heyn- filialen verkocht zag zich eveneens genoodzaakt de prijs van de „klopmix" flink omlaag te doen. Daarbij werd de winstmarge prijsgegeven. De directie uitte zich zelfs zeer pessimistisch als volgt: „Het is maar gelukkig, dat wij meer artikelen op de markt brengen, Anders zouden wij na enige maanden om zeep gaan".' Reeds spoedig bleken de handmixers van Philips in enkele zaken uitverkocht. Zij, die voor de prijsdaling er een hadden aangeschaft, probeerden bij de leveran cier hun geld terug te krijgen. Dit is een van de symp tomen, dat Albert Heyn de markt grondig verstoorde. Een ander wordt geïllustreerd door de onjuiste uit lating van de voorzitter van de r.-k. bond van onder nemers in woninginrichting- en meubileringsbedrijven, de heer P. Hoefsloot, als zou de N.V. Albert Heyn 120 000 dekens als maandpremie beschikbaar stellen. Het betreft hier een speculatie die de onzekerheid ten aanzien van de toekomstige marktontwikkeling ver groot. De aanbiedingen van A.H. zijn iedere keer zo groot, dat de prijzen van concurrerende goederen met een klap omlaag gaan. Een ander voorbeeld van boven genoemde speculatie is gelegen in de afwachtende houding, die een huisvrouw aannam, omdat A.H. met een elektrische naaimachine zou kunnen komen. Als dit op grote schaal gebeurt, wat niet onwaarschijnlijk is, als een gerucht zich eenmaal verspreidt, dan gaat de afzet van andere bedrijfstakken grotere schomme lingen vertonen dan voorheen. Mocht een politiek als gevolgd is* ten aanzien van koelkasten en dergelijke op textiel worden toegepast, dan staat de textielhandel paraat. In deze zin heeft de president-commissaris van de inkoopcombinatie Ne derland, de heer C. de Jong, zich twee weken geleden uitgelaten. Hij acht de middenstand in staat zich te weren, omdat deze de noodzaak van bundeling bijtijds heeft ingezien. Wat zullen nu de feitelijke gevolgen zijn van de acties van Albert Heyn Voor het concern heeft het waarschijnlijk dezelfde gevolgen als andere zeer ge slaagde reclame-acties. Deze zijn zeer gunstig. De klantenbin ding zal sterk zijn en worden vergroot. De marktpositie van het bedrijf zal verbeteren. Voor de consumenten zal de situatie eveneens beter zijn. Hij wordt in staat gesteld zich enige duurza me gebruiksartikelen tegen sterk gereduceerde prijs aan te schaf fen. Het is zelfs niet onmogelijk, ^at gezien de reacties van Tornado, Philips en andere een duurzaam lagere prijs voor deze artikelen in het verschiet ligt. Dat het hem wel eens zou kunnen op breken een premie-artikel aan te schaffen, ingeval re paratie nodig is, is een minder groot gevaar dan de benadeelde middenstanders proberen te suggereren. Goede kwaliteit, niet solidaire reparateurs en het stel len van garantie door A.H. verklaren dit. De concurrenten van Albert Heyn verliezen waar schijnlijk hun marktaandeel, indien zij niets onderne men. Dit laatste gaat dus niet of in mindere mate op voor De Gruyter, die een speelgoed-spaaractie is be gonnen en Simon de Wit, die al voor A H. koelkasten leverde en ook reeds centrifuges verkoopt. In de le vensmiddelensector zullen de kleine bedrijven het meest getroffen worden. De directeur van de Jaarbeurs, drs. J. H. D. van der Kwast, constateerde ter inleiding van de onlangs gehouden Najaarsbeurs al, dat de middenstand het moeilijk zou krijgen, vooral door de geringe geschoold heid van de meeste kleine zelfstandigen, die in het strijdperk moeten treden met de concurrenten-groot bedrijven, die over een uitgebreid arsenaal van weten schappelijk intellect kunnen beschikken en ook sneller met initiatieven kunnen komen. Er zijn hiertegen echter wel remedies. Volgens de raad voor het midden- en kleinbedrijf hebben vooral in de bedrijfstakken, waarin grootbedrijven een overheersende positie dreig den in te nemen, de klein- en middelgrote bedrijven zich kunnen handhaven door samenwerking. Een illu stratie hiervan vormt de textielindustrie. Deze oplossing ligt ook voor de hand in de levensmiddelenbranche. Als belangrijkste vormen noemt de raad de inkoop combinatie reeds treffen wij deze organisatie-vorm aan bij Enkabé-Unica en het Sperwerverbond waar door voordelen door inkoop in het groot worden ver kregen en welke combinatie zich later meestal uit breidt door het gebied van advies, financiering, enz. en het vrijwillig filiaalbedrijf Van het laatste kennen wy De Spar die in Bergen op Zoom de strijd heeft aangebonden met slagers door het aanbod van goedkoop vers vlees Centra, VéGé en Vivo, waarvoor de voordelen van de inkoop combinatie in versterkte mate gelden. Als men weet, dat in 1961 negen en een half procent van het totaal aantal kruidenierszaken zelfbedienings- winkelswaren, die 32 procent van de totale omzet be- haalden, ligt het voor de hand de overschakeling op de zelfbedieningswinkel als de remedie voor de kleine krui denier te zien, maar de hoge financiële eisen hiervan zullen dit niet geheel rechtvaardigen. Albert Heyn Jzn-, de leider van het gelijknamige concern noemt als op lossing de specialisatie, maar het grote aantal krui deniers maakt dit onmogelijk. Wel zou een doelmatiger opzet, dus rationalisatie van het individuele kruideniers- bedrijf, vaak een verbetering kunnen brengen. Op korte termijn het meest getroffen zijn de leveran ciers van duurzame gebruiksartikelen Hun afzetmarkt ligt momenteel overhoop, maar men dient ten aanzien van de toekomstige invloed van de premie-verkopen twee dingen te bedenken. Enerzijds zijn de aanbiedingen van Albert Heyn eenmalig en werken dus slechts tijde lijk verstorend. Anderzijds zijn de laatste artikelen slechts tegen volledige betaling in zegels verkrijgbaar wat een grens stelt aan het verstorend aanbod.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1962 | | pagina 9